Catalog

6 UİSAN2052CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA riAJt>llilvLLCjJ\ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Israil. Filistinli tutuklular için 1. intifada yıllannda kullanılan cezaevini açmaya hazırlanıyor Çöldetoplamakampı• fsrail'in operasyonlannda dün de kan akarken Beytüllahim'deki Doğuş Kilisesi'nde Filistinlilerle birlikte kalan din adamlan bir katliarm önlemek için dışan çıkmıyor. Dış Haberler Servisi - tsrail Baş- bakanı Ariel Şaron'un "devam ede- ceğMİ" söylediği Israil ordusunun Filistin topraklanndaki askeri ope- rasyonlan çok sayıda sivil kurbanın yanında çocuklann canını almaya devam ediyor. Israil, operasyonlar- da tutukJanan yüzlerce Filistinli için Necef Çölü'ndeki dev gözalh kam- pını yeniden açmaya hazırlanıyor. Israil askeri kaynaklan, şu ana ka- dar 1200'den fazla kişinin tutuklan- dığıru ve bu kişiler için ülkenin gü- neyinde bulunan Necef Çölü'ndeki kampın yeniden açılacağını bıldirdi- ler. Kaynaklar, "Kseiot'taki kampın yeniden açıiması için hazırüklar sü- rüyor" dedi. Dikenli teller ve gözet- leme kuleleriyle çevrili Kseiot'taki dev kampa, 1987-1993 yıllan arasında süren ]. intifadada tutuklanan binlerce Filistinli kapatılmışh. Filistinli gûvenlik yetkilileri, Nablus ve Ce- nin kentlerinde 15 Filistinlinin öldürüldüğünü. 20'den fazla kışinin de yaralandığını açıkladı. Cenin mülteci kampında bir Filistinli polis öl- dürüldü. Israil Radyosu ise askerlerin geçen sa- lı operasyon başlattıklan Cenin mülteci kam- pında 70 Filistinliyi öldürdüğünü bildirdi. Batı Şeria'nın El Halil kentinde, 2 Israil he- likoptennden bir araca füze fırlatıldığı, 11 kişi- nin yaralandığı bildirildi. Ramallah, Beytülla- him ve Tulkarim'de uygulanan sokağa çıkma ya- EVLEREÇARPI-feraa » !'%. askerieri Batı Şeria'da arama yaptıklan evlerin kaptsma boyayla çaıpı işareti koyuyor. „ (Fotoğraf: AP) sağının, kent sakinlerinin erzak alabilmesi ama- cıyla belirli saatler arasında kaldınldığı belir- tildi. Beytüllahim'deki Doğuş (Nativitas) Kili- sesi'ne yönelik abluka da sürüyor. Israil asker- leri dün megafonlarla kiliseye sığınan Filistin- lere "TesHmoT çağnsı yaph. Kiliseye sığınan- lann aralannda silahlı Filistinliler ve EI Aksa Şehitleri Tugaylan komutanlanndan Ebu Aba- yst'ın da bulunduğu kaydedıldi. Ebu Abayat Is- rail askerlennin saldırması durumunda çarpış- maya hazır oldugunu söyledi. Doğuş Kilise- si'ndeki Frarısisken mezhebı temsilcilerinin Ro- ma'daki başkanı rahıp Giacomo Bini de gaze- tecilere yaptığı açıklamada, içerideki 40 rahip ve 4 rahibenın, Fılistinlileri olası bir katliam- dan korumak için kilisede kalacağını söyledi. Kilise kompleksındeki Ortodoks temsilciler de Israil'i Hıristiyanlığın en kutsal mekânlann- dan bınne saldıtmamalan yönünde uyararak bunun "korkunç bir kıyıma yol açacağT uyan- sında bulundu. tki lider fildfirûldû Filistinli kaynaklar ve Israıl televizyonu, Is- rairınBanŞeria'dakioperasyonunda Hamas'ın Batı Şeria'nın kuzeyindeki askeri kanadının lideri Keis Odvan ve El Aksa Şehitleri Tugay- lan'nın aynı bölgedeki liderlerinden Nasır NOBELKURULU PERES'E KIZCIN Nobel Komitesi, tsrail Dışişleri Bakanı Şimon Peres'e 1994'te Nobel Banş Ödülü verilmesinden dolayı pişman oldu ve ödülü geri almak istiyor. 1994'te öldürülen Israil Başbakanı İzak Rabin, Yaser Arafat ve Peres'e Banş Ödülü veren dönemin Nobel Komitesi'nin üyesi HannaKvanmo, ödülün Peres'ten geri alınmasını istediğini söyledi. Kvanmo, Peres'in hükûmet üyesi olarak sorumlu olduğunu, Ariel Şaron'a onay verdiğini, Şaron ile aynı düşünceyi paylaşmıyorsa görevinden istifa etmesi gerektiğini savundu. Komitenin bir başka üyesi Norveç'in eski başbakanı Odvar Nonfli de Peres'in 1994'te savunduğu fikirlere sadık olmadığını belirtti. Aveys öldüğünü kaydetti. Israil televizyo- nu, tsrail birliklerinin Batı Şeriaıdaki Tuba köyündeki bir eve düzenlediği baskında Ud- vanıın yanı sıra 5 Hamas üyesinin de öldürül- düğünü duyurdu. El Aksa sözcüsü Ebu Mü- cahid de, Avais'in Nablus'ta bir grup Israil as- keri yakınında, üzerinde taşyiığı patlayıcıla- n patlattığını ve öldüğünü iddia etti. Öte yan- dan dün akşam saatlerinde Israil askerieri Ra- mallah'ta Filistin Enformasyon Bakanı'nınevi- ni bastı. Bakan Yaser Abdrabbo AFP ajan- sına yaptığı açıklamada, "Filistin askerlere- ri evimi bastı. Evde arama yaptılar ve bir açıklanıa yapmadan ayrıldılar" dedi. SAYDAM \ TIBBlYARDIMYASAK Yaralüar ölüme terk edüiyor Dış Haberler Servisi - israiFin Filistın topraklanndaki askeri operasyonlan yoğunlaşarak sürerken Israil ordusunun cankurtaranlara yönelik saldınlan ve tıbbi yardımı engellemeleri ürkütücü boyutlara ulaştı. Cankurtaranlann yaralılan alamaması ve tıbbi yardım yapılamaması yüzünden pek çok kişi öldü. Hastanelere yiyecek ve ilaç götüren araçlar engellenirken Nablus'ta çok sayıda yarab bulunduğu, ancak cankurtaranlann yaralılan almasının askerlerce önlendiği belirtiliyor. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü, "tsrail askerierinin übbi yannmlan engeflemelerinin ürkütâcü düzeyde oldugunu" duyurdu ve tsıail'i tıbbi hizmetleri ve cankurtaranlan engellemekle sucladı. Filistin'de görev yapan Birleşmiş Milletler Yardım Ajinsı (UNRWA) Başkam Pfeter Hansen, 2000 Eylülü'nde 2. mtifadanın başladığından bu yaaa 185 cankurtaranın vvrulduğunu bildirdi, ancak ka; aracın hangi tarafça hedef almdığuıı açıklamadı. Protestolar yağıyor (Jlislararası Kızılhaç Komitesi detsrail'in geçen çarşamba 6 caakurtaranı imha etmesini reanenprotesto etti. Dünya Saflık Orgütü de Israil'in yaalılara ve hastalara tıbbi ya'dım yapılmasına izin vememesini kınadı. Israil, caıkurtaranlarda Filistinli inthar komandolannın ve silıhlann taşındığını iddia edyor. Ordunun gazetecilere yöıelik baskı ve saldınian da süüyor. Israil Ramallah'ta 40 kaiar gazeteciye ses bombası att. Gazetecilerin Ramallah'ta Isnil askerlerince kuşatılan Fiisrin Devlet Başkanı Yaser Vnfat'ın karargâhırun girişinde bededikleri sırada, Israil aslerlerinin önce gazetecileri kckutmak için havaya ateş açığı, ardından da bulunduklan bögeye güçlü ses bombası attğı belirtildi. ABD derhalçekilin demedi • Zinni Arafat'la görüşürken Israil Bush'un operasyon için süre tanıdığını belirtti ABD'nin Ortadoğu Temsilcisi Zinni dün Arafat'la yıkık karargâhında bir araya gelerek görüşme yasağını deldi. Dış Haberler Servisi - Ortado- ğu'daki kanın durdurulması için bir şey yapmamakla suçlanan ABD Başkanı George Bush'un öncekı gün Dışışlen Bakaru Colin Fowei'ı bölgeye göndereceğini açıklayarak yeni bir girişım başlatmasının ar- dından dün ABD Temsilcisi Ant- hony Zinni tecrit altmdaki Filis- tin lideri Yaser Arafat'la bır araya geldi. tsrail Bush'un "Fîlistin'den derhal çekffin" demediğini belır- terek operasyonlann süreceğinin işaretini verdi. Zinni, Israil Başbakanı Ariel Şa- ron'un kimsenin görüşmesine izın vermedigı Arafat'la görüşen ilk yetkili oldu ve dün Arafat ile Ra- mallah ta kuşatma altındaki karar- gâhında bir araya geldi. Bir buçuk saat süren görüşmede, ateşkes önerilerinin yer aldığı Tenet Planı ile banş sürecinin yeniden baş- latılmasını öngören Mitchell Pla- nı'nın ele alındığı bildirildi. Arafat, Zinni ile görüşmelere katılacak Fi- listin heyetinin başkanlığına baş gö- rüşmeci Saib Erakat'ı atadı ve gö- rüşmeler bir süre ara verildikten son- ra dün gece de sürdü. Başkan Bush'un önceki gün yap- tığı Ortadoğu açıklaması dünya ül- keleri tarafından olumlu bulunur- ken Israil, Bush'un "İsrail işgal et- İsraiTingazetecilere basküan sürüyor. Ramallah'ta Arafat'm karargâhmm önünde toplanan 40 kadargazetetiyi dağıtmak için askerier ses bombası aüp havaya ateş açü. Gazetecilerin araçlan da arandi. (Fotoğraf: RELTERS) tiği bölgelerden çckümeh" açıkla- masını kendisine göre yorumladı. Israil yetkilileri ve basınına göre. Bush açıklamasında, Israil'in derhal Batı Şeria'dan çekilmesini istemedi ve çekümesi için süre de vermedi. Ha- aretz gazetesınin dünkü yorumunda, Bush'un, tsrail'e operasyonu tamam- laması için birkaç gün daha verme- yi garanti ettiği belirtilerek "operas- yonun Ftmefl bölgeye gelinceye kadar süreceğr Öne sürüldü. Içışleri Baka- nı EB Yişai de Amerikahlann teroriz- me karşı savaşlannda bir zaman kı- sıtlamasıyla karşı karşıya olmadığı- nı söyleyerek "fsraillfler için de bir süre betnienmeye çahşılmamaiıdır'" dedi. Yişai, "Amerikanlann Afganis- tan'da kakhğı süreden daha kısa sü- re Filistin'de kalacağumzı garanti ede- biMrinı. Bu çok benzer bir hareket" dıye konuştu. Şaron'un desteği arnyor Bu arada, İsraillilerin büyük ço- ğunluğu, Batı Şeria'daki geniş çap- lı operasyonlan destekliyor ve Şa- ron'un desteği artıyor. Jerusalem Post gazetesinde dün yayımlanan bir kamuoyu yoklamasına göre, 501 katılımcının yüzde 23'ü Arafat "tan kurtulmak istiyor, yüzde 72"sı de ış- gal altındaki topraklarda geniş çap- lı operasyon karannı destekliyor. Smith Enstitüsü'nün yaptığı yokla- mada. İsraillilerin yüzde 17'sinin operasyonlara karşı olduğu, yüzde 11 'inın kararsız kaldığı ortaya çık- tı. tsraillilerin yüzde 36'sı Arafat'ın sürgün edilmesini isterken yüzde 19'u Filistin liderinin tecrit edilme- sini destekliyor, yüzde 15' i ise Ara- fat ile görüşmelerden yana. Bu arada, ABD tsrail'le yapaca- ğı askeri tatbikatı iptal etti. ABD tatbikat için Israil Filistin çatışma- lan nedemyle zamanın uygun ol- madığınıbelirtti. İngiltere Başbakanı Blair, Teksas'ta ABD Başkanı Bush'la krize çözüm arayacak: Ortadoğu felaketiıı kıyısında Dış Haberier Servisi - ABD Başkanı George Bush'la Ortado- ğu ve Irak konulannı ele almak üzere dün akşam Teksas'a gi- den tngıltere Başbakanı Tony Blair. bölgedeki durumun "bir felakete dönüşmek üze- re" olduğunu bildirdi. Blair dün Bush'un Tek- sas'ın Crawford'daki çiftliği- ne gitti. Hafta sonu sürecek görüşmelerde ağırlıklı olarak Irak'a operasyon konusunun ele alınacağı belirtilıyordu ancak Londra yönehminin sözcüsü iki liderin gündeminin ilk madde- sım Ortadoğu'nun oluşturaca- ğını belirtti. 'Trajik bir durum' Sözcü, iki liderin siyasi ve dip- lomatik sürecin nasıl canlandı- nlacağını tartışacağını söyledi. Blair, yola çıkmadan önce yap- tığı açıklamalarda, Ortadoğu 'da- ki çatışmalan "bir felakete dö- nüşmek üzereolan trajik bir du- rum* 1 olarak nitelendirdi. Bush'un. Israil'in Fılistin'den çekilmesi, Filistin'in de terörü durdurması çağnsını yineleyen Blair, şiddetin uygun bir siyasi ortam sağlanmadıkça durma- yacağını söyledi. Blair, Israil'in Yaser Arafat'ın Filistin'in lide- ri olduğu sürece de güven için- de olabileceğini söyledi. Başbakan Tony Blair, "Baş- kan Arafat'ın tsrail'in vartığı- nın tanınnıası gerektiğini bildi- ğüıeinanryorum" dedi. Blair, "Filistinliler bir yere gitmeye- cek. tsrail devieti de öyfc" diye konuştu. YALÇIN DOĞAN Bu Cennet Vatan, Paradan Para Kazanma Cenneö Işlerin açtlmakta oldugunu söyleyenlerle, sıcak para harekâtı yürütenler arasında bir bağlantı var mı?.. Şu sıralarda en gözde harekât, sıcak para hare- kâtı!.. Çok basit bir hesap, bu harekâtın müthiş bi- lançosunu sergilemeye yetiyor. 12 Ekim 2001 'de dolann fiyatı bir milyon 614 bin lira. Dün, 5 Nisan 2002'de dolann fiyatı bir milyon 321 bin lira. Banka faiz oranı yüzde 66. Şimdi: Birileri 12 Ekim'de bir milyon dolar bozduruyor ve bir trilyon 614 milyar lira alıyor. O birileri, bu pa- rayı yüzde 66'dan bankaya yatırıyor. Para, altı ay sonunda iki trilyon 225 milyar lira ediyor. O birileri, bu parayı dünkü kurdan yeniden dolara çeviriyor ve bir milyon 680 bin dolar alıyor. Bir mityon dolar, altı ayda net 680 bin dolar kâr getiriyor. Ayda 140 bin, günde 4 bin 667 do- lar net kâr!.. Dünyanın neresinde var böyle bir kazanç?.. Bu kadar zahmetsiz, bu kadar emeksiz, bu kadar risk- siz!.. Amerika'da ya da Avrupa'da var mı böyle be- davacılık?.. Bu serüveni izleyen yok Son zamanlarda dolar yine garip bir biçimde dü- şüyor. Geçen Ekim'de neden bir milyon 614 bin li- ralara kadar yükseliyor, bugün neden bir milyon 321 binlerde surünüyor?.. Bu, sadece piyasa meka- nizmasının, o muhteşem görünmez el mekaniz- masının sonucu mu?.. Kim ve kimler oynuyor dolarla?.. Sıcak para ha- rekâtının arkasında hangi yerli ve yabancı gruplar var?.. O yabancılarla ortaklık yapanlar kim?.. Bu sorulara en üst düzeyde uzmanlar net yanrt veremiyor. Çünkü, Türkiye'de sıcak para harekâtı- nı izleyen, dolar-TL-dolar serüvenini açığa çıkarta- bilen bir kurum yok!.. Dolayısıyla, istediğin kadar spekülasyon, yap yapabildiğin kadar!.. önün açık, arkan sağlam!.. "Bu cennet vatan", aslında paradan para ka- zanma cenneti!.. Eğer, paran varsa elberte!.. Piyasa hâlâ kesat Böyle bırcennetin nesi eksik?.. Piyasası eksik!.. Yani, alışverişi eksik. Kolay, tamamlanz olurbiteıi.. Açıldı denilen piyasa, çok çok on beş-yirmi bin kişiye mal satan piyasa. Daha çok lüks giyim eş- yası satan markalar. Işin doğrusu, piyasada henüz hareket yok!.. Da- ha da vahimi, esnafın büyük çoğunluğu zaran- na mal satıyor. Mobılyada, ınşaat malzemelerin- de, giyim kuşamda, ayakkabıda, nalburiyede, te- sisat malzemelerinde, ara mallannda hep zaranna satış var. Zaranna satılan bir malı yeniden üretmek için ise, göza alınabilecek maliyet, geçen yılın iki katı. Son batak yüzde 20 Ancak, facianın odağında hâlâ bankacılık kesi- mi oturuyor. Bazı kamu bankalannın birieştirilmesinden, ba- zı özel bankalann fona aktanlmasından sonra bile, batık kredi miktan 6 katrityon 734 trilyon lirayı buluyor. Bankalar sısteminde toplam 37 katrilyon 700 tril- yon liralık kredi stoku var. Bunun yüzde yirmiye ya- kın bölümü batak!.. Geçmiş bataklar hariç, son bir yıl içinde bataklara yüzde yirmi daha ekleniyorsa, bu piyasa nasıl açılıyor?.. Bunca dolar spekülasyonu, bunca babk kredi, bun- ca ışsizlik varken, kriz bitryor komedisi!.. E-mail: ydoganrö cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 israilli Müstesar Kamhi: Savaşı biz başlatmadıkANK4RA (Cumburiyet Bürosu)-Israil'in Anka- ra Büyükelçiliği Müste- şan Moşe Kamhi, Filis- tin halkına karşı yapılan saldınlar nedeniyle 17 Nisan'daki tsrail Ulusal Günü resepsiyonuna ka- ülmayacagını ıleten DSP milletvekili Hasan Gü- lay'a bir mektup gönder- di. Kamhi, 4 sayfahk ya- nıhnda "İsrail, Batı Şe- ria'da meşru müdafaa operasyonu yapmakta- dır. TİPH gözlemcile- rine karşı yapılan ve bir Türk binbaşı ve bir tsviçreli gözlemcinin öl- düğü saldui da bu terö- rün bir örneğidir. Ka- ril Filistinli, bir tsrail aracmın geçmesini bek- lerken karşısındaldle- rin muhtemelen tsrail- li olmadıkiannı anla- madan ateş açmıştır. Bu tiir saldırılann yo- lunuaçan, tsrail'e kar- şı nefret kampanyası sürdüren, ateşkes an- laşmalannın çiğnenme- sine yol açan Arafat'tır. Sayın Arafat, halkını banş ve ateşkese görü- recek bir lider olmadı- ğını kanıtlamıştır. tsra- il'in operasyonu, sabn rükenmiş bir ulusun ya- nıtıdır." dedi. Basın kuruluşlanndan İsrail'e mektup ANKARA(Cumhu- riyet Bürosu) - Dokuz basın kuruluşu, tsrail hükümetinden gazete- cilerin hedef alınması- na son verilmesini, ve Filistinli gazetecilerin çalışmasına izin veril- mesini istedi. "tsraüHü- kümetineAçdiMektup" başlıklı ortak açıklama- da, "Medyaja yönelik baskryı en ağır biçimiy- leFiKstinli mcktaşlartmı- zm yaşadığını binyonız. Arkalannda dev medya kunıluslannm desteği, sırtiarında kurşun ge- çirnıez yelekleri ohna- yan Fifistinfi gazetedler, sistematik olarak hedef abnıyorlar. FUistinümesteklaşla- nmızı,içindebuhındnk- lan korkunç koşuDara karşm evrensel gazeted- lik ilkeleri ve profesyo- neflik smnian içine ça- bşma>I a çağınrken, bü- tün gücümüzle onlann yanmdaoiduğuniuzu da ilan ediyoruz."