Catalog

SAYFA CUMHURİYET 5ŞUBAT2002SALI 6 DEPREM Yerle bir olan Çay Sanayi Sitesi'ni yapan firmanın sahibinin, Yıldınm Akbulut'un hemşerisi olduğu iddia edildi Afyon'ueksikmalzmıey&di• Afyon'da önceki gün saat 09.11'de yaşanan 6.0 büyüklüğündeki depremin ardından dün sabaha kadar bölgede 493 artçı sarsıntı meydana geldi. Tavşanoğlu Şirketler Grubu'nun inşa ettiği sanayi sitesiyle ilgili olarak valilik soruşturma başlattı. SERTAÇ EŞ / CAN HAOOĞLU / POLATYILMAZ AFYON-Depremin en çok etkilediği Afyon'un Çay ılçesinde yerle bir olan Çaysan Küçük Sanayi Kooperatifı 2. Başkanı SaühÇimen. siteyi Tavşanoğlu Şirketler Grubu'nun inşa ettiğini belir- Zorunlusigortayaptırmayanlaryandım alamayacak İSI4L!VBUL(AA)-Afyon depremi mağdurlanndan zorunlu deprem sigortası yaptırmayanlar, devletin yaptığı yardımlardan istifade edememe durumuyla karşı karşıya bulunuyoriar. Depremin bir kez daha vurduğu Afyon'da, DÎE'nin 2000 yılı bina sayunı sonuçlanna göre 132 bin 924 bina, 171 bin512konutbulunurken, 1 Şubat 2002 ta- rihine kadar Afyon'da sadece 9 bin 661 zorunlu dep- rem sigortası poliçesi satıldığı belirlendi. Verilen te- minat tutan ise 133 trilyon 674 milyar 290.5 milyon lira oldu. 1849'u internet üzerinden satüan poliçele- rin ilçelere göre dağdımında ilk sırayı 76 trilyon 736.6 milyar liralık teminat ve 5 bin 226 poliçe ile merkez ilçe abyor. Deprem sigortası yaptırma zorunluluğu 27 Eylül 2000 tarihinde başladı. Zorunlu deprem si- gortasına dair 587 Sayılı Kanun Hükmünde Kararna- me, konutu olan herkesin zorunlu sigorta poliçesi yaptınnasını zorunlu küıyor. Tapu işlemlerinde de aranan uygulama yürürlüğe girdiğinde, Doğal Afet Si- gortalan Kurumu azami 20 milyar Türk Lirası tuta- nna kadar sigorta teminah veriyordu. Meskenin gerçek değerinin bu bedelden daha faz- la olması durumunda, sigortalı, söz konusu bedelin üzerindeki lasım için sigorta şirketlerinden isteğe bag- lı olarak ek teminat alabilecek, böylece evinin toplam değeri sigortalanabilecekti. Uygulamadan ilk yarar- lananlar da yine Afyon depremi mağdurlan oldu. Do- ğal Afet Sigortalan Kurumu (DASK) 15 Aralık 2000 tarihinde Afyon ve çevresinde meydana gelen ve ba- zı konutlarda hasara yol açan depremle iJgüi ilk taz- minat ödemelerini gerçekleştirdi. Depremi izleyen günlerde yapılan araşürma sonucu hasarlı konutlar- dan çok azının zorunlu deprem sigortası poliçesine sa- hip olduğu anlaşılırken, sigortalı konutlardan 4 ade- dinin sahiplerine hasar tespiti sonrası 22 milyar 492 milyon lira tazminat ödendi. terek "Cumartesigünü ofeavdı burada en az bin kişi olacakn. Tek katiı dükkânlar tamamen yıkddT dedi. Sanayi sitesıni in- şa eden fırma sahibinin Erzincanlı oldu- ğu ve Yıldmm Akbulut dönemınde iha- leyi aldığı belirlendi. Başbakan Yardım- cısı Devlet Bahçeti, Çay Sanayi Sitesi ile ilgili olarak Afyon Valiliğı'nce soruş- turma başlatıldığını belirtirken Saadet Partisi lideri RecaiKutan. "Çay'dakiola- yı TBMM'ye getireceğiz" dedi. Afyon'da önceki gün saat 09.11'de meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki dep- remin ardından dün sabaha kadar bölge- de 493 artçı sarsıntı meydana geldi. Bu depremlerden 3 'ü Sultandağı ve Çay'da 5.0 ile 5.3 büyüklükleri arasında meyda- na gelirken 44'ü de aynı merkezlerde 3.0 ile 4.1 büyüklükleri arasında gerçek- leşti. tçişleri Bakanlığı Kriz Merkezi'nin "Afyon tMDeprem DurumRaporu"na gö- re, depremde, Sultandağı'nda 15, Çay'da 24. Bolvadin'de 1, Çobanlar'da 2 ve Sin- canh'da 1 kişi olmak üzere toplam 43 ki- şi yaşamını yitirdi. Sultandağı'nda 30, Çay'da 67, Bolvadin'de 200 ve Çoban- lar'da 21 kişi olmak üzere toplam 318 ki- şi ise yaralandı. Konya'nın Akşehir ilçe- sinde de 7 kişi yaralandı. Afyon ve ilçelerinde 340'ı konut, 246'sı işyeri ve 36'sı resmi kurum binası olmak üzere, toplam 622 bina ağır ve orta de- recede hasar gördü. Depremden yoğun olarak etkilenen Çay ilçesinde Büyük Sanayi Sitesi ta- mamen yıkıldı. Sağlam makinelerinı ken- di makineleriyle kurtannaya çalışan es- naf. siteyi inşa eden müteahhide tepki gös- terdi. Müteahhidin eksik malzeme kul- lanması nedeniyle tek katlı dükkânlann tamammın yıkıldığına dıkkat çeken es- naf, "Burayı yapan fırma. Yıldınm Ak- bulut'un başbakanlığı döneminde işj al- dLKeodisideAkbuhn'un hemşerisi ohır" şeklinde tepkisıni dıie getirdi. Barka Aryon'da yaşayacak ÎTÜ Maden Fakültesi Sismoloji Ana- bilim Dalı öğretim üyelen. Afyon'dald depremi üreten fay hattına, aym gün ce- naze töreni yapılan Prof. Dr. AykutBar- ka'nın adını verdiler. Fakülteden yapı- lan açıklamada. "Sultandağı Fayı, Prof. Dr. Aykut Barka'nın vefaü nedeniyle düzenlenen anma töreni esnasında geİiş- o^iiçin, ooun adını buşeküdevaşatacagE" denildi. BAŞBAKAN BÜLENTECEVİT: Deneyimuydik, çabuk organize olmayı başanhk ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Afyon'da önceki gün meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki depremin ardından toplanan Bakanlar Kurulu, bölgedekı çalışmalan değerlendirdi. Başbakan Bülent Ecevit, bu kez 17 Ağustos ve 12 Kasım depremlerine göre daha deneyimli olduklannı vurgulayarak "Daha çabuk organize okhık. Bu kez bölgeye ulaşmakta güçlük çekümedi" diye konuştu. Hükümetin daha önceki depremlerde de yurttaşlara verdiği ancak yerine getirmediği sözleri yineleyen Ecevit, "Vatandaşlann tüm gereksinimJeri karşüanacak" dedi. Bakanlar Kurulu dün Başbakan Bülent Ecevit'in başkanlığmda. deprem gündemiyle toplandı. 2.5 saat süren Bakanlar Kurulu'nda, ölü ve yaralı sayısı, hasar durumu, arama ve kurtarma çalışmalan ile yardunlar hakkında bilgiler verildi. Toplantının ardından açıklama yapan Başbakan Ecevit, 1999 yılındaki depremlere göre, devletin deprem bölgesine daha çabuk ulaştığina, ulaşım zorluğunun aşıldığına işaret ederek "1999'daki depremlerde srvil savunma örgütü yeterince etkiB hale gebnemiştL Ama şimdi daha başanh ve verimli hale geldL Nerede bir gereksinim oka oraya anında etkiü şekilde yetişiyorlar'" diye konuştu. 'Yaralıların tümüne müdahale edlldl' Sağlık Bakanı Osman Durmuş, hasar gören konutlarda yurttaşlann oturtıümayacağını, böyleukle risldn azaltılacağını söyledi. Bölgede karnu binalannın da bannma amacıyla yurttaşlara tahsis edildiğini belirten Durmuş, "Bugünden (dün) itibaren herkes korumah, tsı yalıümlı çadniarda kaiacak** dedi. Eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel Afyon Valisi Ahmet Ozyurt ile belediye başkanlanm telefonla arayarak üzüntülerini bildirdi. Kriz merkezinden alınan bilgiye göre, Afyon'da dün akşam saatlerine kadar 3 bin 500 çadır kuruldu, 20 bin battaniye dağraldı. 20 bin battaniye ile 1750 çadınn daha deprem bölgesine gönderileceği belirtildi. Devletin 1.1 tnlyon yardım gönderdiği bölgeye, 3 ay içinde ahşap prefabrike konutlar kurulacağı belirtildı.Devlet Bakanı Hasan Gemici, depremzedelerin yaralannın sanlması amacıyla Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu'ndan, fazla zarann bulunmadığı Afyon Merkez'e 200, depremden en çok etkilenen Sultandağı, Bolvadin, Çay ve Çobanlar'a 100'er milyar lira gönderildiğini açıkladı. • AKİSTAN, TACİKİSTAN, KOSTARİKA Dünyasaüamyor Can kaybıyok Haber Merkezi - Afyon'da meydana gelen 6 büyüklüğündeki depremin ardından Pakistan, Tacikistan ve Kostarika'da da yer sarsıntılan oldu. Pakistan'm doğusundaki Pencap eyaletinin başkenti Lahor'da, Richter ölçeğine göre 4.6 büyüklüğünde deprem meydana geldiği bildirildi. Depremde can ve mal kaybı olmadı. Tacikistan'ın kuzeydoğusunda önceki gece Eıchter ölçeğine göre 5.0 büyüklüğünde bir yer sarsıntısı kaydedildi. Tacikistan Acil Durumlar Bakanlığı, depremin merkez üssünün, başkent Duşanbe'nin 100 kilometre kuzeydoğusundaki Rogun kenti yakınlannda olduğunu açıkladı. Kostarika'da da Richter ölçeğine göre 4.9 bâyüklüğünde bir deprem meydana geldiği bldirildi. Yetkililer, ülkede cumhurbaşkanlığı seçünlerinin yapıldığı sırada meydana gelen <kpremin can kaybı ve hasara yol açmadığını ve <x verme işlemlerinde herhangi bir aksama treydana geknediğini belirttiler. ZORLUKLARİÇİNDEKÎ Y4ŞAM - Deprenızedetereksi4-5deraesıcaklıktakigeceviateşyakaı^ ısınarak geçirdiler. Baa yurttaşlar da hasarsız kahvehaneler ve internet kafelere sığındL Bölgede çadır gereksûûmi ise gkterilemedi Gece boyunca enkaz kaldırma çanşmalan sürerken yurttaşlar sokaklarda tedavi olmak zorunda kaldL Ötenlerin cenazeleri de toprağa verflmeye başlandı. 'Yapı denetimi' uygulamasında seçilen pilot iller arasında Afyon yer almadı Faldr oknaıun cezasıFATMAKOŞAR 17 Ağustos Marmara ve 12 Kasım Düzce depremlerinden "ders abnarak" yürürlüğe so- kulan "yapı denetimi" uygulamasında seçi- len pilot iller arasında depremin vurduğu Af- yon yer alnıadı. Anayasa Mahkemesi'nin "Anayasaya aykın bularak" iptal ettiği 595 sayılı kanun hükmünde kararnameyi ge- çen yıl "yasalaşûrarak jet hı- aylaMedis'ten geçiren" hükü- metin "ranttan yana tutumu" Afyon depremiyle birkez da- ha gündeme geldi. 1960'hyıl- lardan bu yana arahklarla deprem yaşayan Af- yon, Uşak, Muş, Erzincan, Erzurum, Bingöl, Van, Diyarbakır, Tunceli, Burdur, Malatya ve Tunceli gibi kentlerde uygulanmayan yapı de- netimi, buna karşılık Türkiye'nin gayri safi milli hasılasından (GSMH) yüzde 67'lik pay alan "zengin kenüeri"nde yaşama geçirildi. Erzincan gibi aktıf deprem kuşağında bulu- nan Afyon'un da yer aldığı gruptaki kentler GSMH'den sadece yüzde 4'lük bir pay ala- biliyor. Marmara'da art arda yaşanan iki büyük depremden sonra "Her şe> - yeni baştan" me- sajlanyla peş peşe yasalar çıkaran hükümet, • Afyon depremi, hükümetin 'ranttan yana tutumunu' bir kez daha gündeme getirdi. 196O'lı yıllardan bu yana deprem yaşayan Afyon, Uşak, Erzincan gibi kentlerde uygulanmayan yapı denetimi, buna karşıhk Türkiye'nin GSMH'den yüzde 67'lik pay alan 'zengin kentleri'nde yaşama geçirildi. "Planlama. hnar, yapı üretim ve denetim sü- reçlerhie ilgOi** çok sa>ıda yenı düzenleme- yi yaşama geçirdi. Bu düzenlemeler arasın- da en önemlı sayılabilecek "4708sayilı Yapı Denetimi Hakkmda Kanun" aynı içerikteki 595 sayılı kanun hükmündeki kararnamenin iptal gerekçelen beklenmeden çıkanldı. TMMOB, Marmara depremlerinin ikinci yıldönümünde bir basın açıklamasıyla yapı denetimiyle ilgili yasayı eleştirdi. Mühendis ve mimar odalannın, yasanın "rant amaçb olduğuna ve bu biçimde uygulandığma" dö- nük eleştirilerine kulak tıkayan hükümet ne yasayı değiştirdi ne de deprem kuşağındaki diğer kentleri gördü. TMMOB'nin 16 Ağustos 2001 tarihli basın açıklamasın- da, "GüvenH yapıİaşma" adı verilen yapı denetimi düzen- lemelerinin kaos ortamı yarat- tığı belirtilerek şu uyan yapıl- mıştı: "GSMH'de en büyük pa>i alan 19 ili kapsayan, bir zamanlann deprem mağdunı Erzincan, Af- \t>n gibikentkrimizdışlanarak >apı üretimini ve denetimini sermayenin bir kazanç kapısı yapmayi amaçlamaktadır. Bu yasa ve uy- gulamasL halkın enkaztan, yaralan ve bann- ma gereksinimleri üzerinden pazar yapma pofitikasuun somut bir örneğidir.*' EREKÇE: PANİĞE YOL AÇAR Mdi'den deprem senaryosuna sansür lstanbul Haber Senisi - îstanbul Valisi Erol Çakır, II Sı\ ıl Savunma Müdürü V'edat De^ecioğhı'nun Istanbul'un Afet Üst Kurulu toplantısında "İstanbuTda 7.6 büyüklüğünde bir deprem mevdana gelmesi haünde neler olacağîna ilişkin senarjo" anlatmasına, paniğe yol açacağı gerekçesiyle engel oldu. Çalor, basın mensuplannın da toplantıyı izliyor olmalan nedeniyle bu senaryonun açıklanmamasını isteyerek, " Ne olacağını zaten biüyoruz. senaryonun anlanlmasına gerek yok. Zaten hazu-hklarunızen kötü ihtimale karşı sürdûrühıyor" dedi. Istanbul'un Afet Üst Kurulu Vali Erol Çakır'ın başkanhğında Afet Yönetim Merkezi'nde toplandı. Toplantıda, olası lstanbul depremine karşı yapılan hazırhklar ve mali sorunlar ele alındı. Vali Çakır, Türkiye'nin doğal afetlere açık konumu nedeniyle büyük risk oluşturduğuna dikkat çekerek, mali olanaksızlıklardan yakındı. 11 Si\il Sa\aınma Müdürü Vedat Demircioğlu, Vali Çakır'dan paniğe yol açacağı için deprem senaryosunu anlatmaması uyansnıı alnıca diğer sivil sa\r unma çalışmalanm anlatmakla yetindi. Kandilli Rasathanesi Deprem Araşnrma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahnıet Mete Işıkara da lstanbul'daki viyadüklerin bir depremde yıkılabileceği konusunda uyanda bulundu. Afet Yönetim Merkezi Başkanı AK Cafer Ak\üz de bütün köprü ve vıyadüklerin gözden geçirildiğini, bunun haricınde alternatif güzergâhlann tek tek belirlendiğini söyledi. Acil Müdahale ve Erken Uyan Sistemi hakkında bilgi veren Işıkara, şöyle devam etri: "Adl Müdahale ve Erken Uyan Sistemi aletleri yerleştirilmeve başlandL Bu sistemin similasyonunu hazırtavoruz. \-\5 ay içinde hazır olacak. 90 yere kuvvetn' yer hareketi cihaa yerleştirecegiz. Bu bügfler Kandüü'ye akacak. Afetten sonra ilk üç dakikada İstanbul'da orta ve ağır hasarh yerleri göstereceğiz. Bu aletier 8-12 saniye öncesinden depremi haber verebüecek. Bu süreç içinde kimyasal madde üreten fabrikalann üretimi durdurulabilir, elektrik ve doğaigaz kesüebiür. DOerim haziran sonunda sistenı kurubnuş ve tamamlanmjş olacak." ROE DR. AHMETMETEIŞIK4R4: Türlriyeyeniden ytıpıhuulmhnah îstanbul Haber Servisi - Boğazıçi Üniversitesi (BÜ) Kandilli Rasathanesi Deprem Araşürmalan Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. AhmetMete Işıkara, önceki gün 6 büyüklüğündeki depremle sarsılan Afyon ve Uşak'ın Yapı Denetim Yasası'na dahil edümediğini anımsatarak bir deprem üUcesi olan Türkiye'nin tamamınrn bu yasa kapsamına alnıması gerektiğini vurguladı. Işıkara, düzenlediği basın toplantısında, Yapı Denetim Yasası'ndaki eksikliklerin bir an önce giderilmesini ve Zorunlu Deprem Sigortası'nın da uygulanmasını istedi. Türkiye'deki binalann çoğunun depreme karşı güvenlı olmadığmı anlatan Işıkara, "Türkiy'e yeni baştan yapılandınlman. Devletin >anı sıra kamu bankalan ve özei bankalar geri dönüşümlü kredDer açarak yeni yapılaşmava olanak sağlamahn dedi. Artçılar doğal Afyon-Sultandağı fayının hareketli bir yapıya sahip olduğunu belirten Işıkara, bölgede büyüklüğü 5'e ulaşan artçı depremler olabileceğini. halkın bu sarsıntılan doğal karşılaması gerektiğini ifade etti. Istanbul'daki asma köprülerin sağlam olduğuna. ancak lstanbul merkezli bir depremde viyadüklerin yıkılabileceğine dikkat çeken Işıkara, "Ortaköy viyadiiğü çok tehlikeü. Karayollan, viyadükler konusuna eğilmeli'' diye konuştu.