Catalog

SAYFA CUMHURİYET 13ARALIK2002CUMA AVRUPA BIRLIGI ~r^ îngiliz gazetelerinin doruğa ilişkin haberlerinde ağırlıklı konu Türkiye'nin üyeliği t nzoriukonuKıbnsHaberMerkea-Financıal Times: "Avropa Birliği'nin Kopenhag'da- ki Fırsaü" başlığı altında Financi- al Times. zine toplantısımn ''tari- hi'' nitelik kazandığını anlatıyor. Gazetenin başyazısına göre zirve- nin gündemı muazzam ölçüde yo- ğun. Her şey yolunda giderse 10 )enı üyenin katılımı içın anlaşma- nıntamamlanacağı. Kıbns'ta bir il- ke anlaşmasına vanlacağı. AB'tıin asken gücü için engellerin kalkaca- ğı, Türkiye'ye üyelık müzakerele- nne başlayacağı bir tarih verilece- ği sıralandıktan sonra, son üç mad- denın bırbıriyle iç içe olduğunu vur- guluyor. Bunlardan binnde çözüme van- lamamasının dığerlerine de zarar vereceğıni kaydedip çözümsüzlüğün de zor bir duruma, karmaşaya yol açabileceğini belirtiyor. Fınancial Tımes'a göre bunlann arasında en zorlu meselenin Kıbns olmasıbeklenmeli. "RaufDenktaş hâlâ ayak sürüyor, Türkiye'nin onu masaya getirmesinin vakti gekJi" yo- The Fc onomist Birlik için tarihi birfirsat • Economist grubunun yorumunda AB'nin Türkiye'yi. "Büyüyen kulübüne dahil etme konusunda istekli olması gerektiği" vurgulandı. ANKARA (AA)-Economist : grubunun internette ' yayımlanan yorumunda "Türkiye demokratikleşmede son zamanlarda çok önemli ilerlemeler kaydetti. Şarüı bir müzakere tarihinin verilmesi, İslanı dünyasına. her iki medeniyetin çaüşmasınm bir kader olmadığını göstermesi açısmdan, Avrupa için tarihi bir firsatolur" denildi. Yorumda, AB'nin Türkiye'yi, "Büyüyen kulûbfine dahil etme konusunda istekli olması gerektiği" vurgulandı. Yazıda, Kopenhag'da 370 milyon kişilik topluluğa, ilave olarak 90 milyondan fazla insanı alıp almayacaklannuı sorulacağı hatırlatıldı. Yorumda, halen NATO üyesi olan 70 milyonluk Müslüman ülke Türkiye'nin de gündemde olacağı belirtilerek Türkiye'nin de ıleride AB'ye kabul edilmesi halinde, AB'nin coğrafi sınırlannın Irak'a kadar dayanacağı kaydedildi. Savunmava katkısı Yerine getirmesi gereken daha FINANCİALTIMES # Ankara biliyor ki, Kıbns'ın sadece Rum tarafı birliğe üye olursa, Türkiye'nin bu süreçten sonra üyelik şansı çok azalacak. THE GUARDIAN • NATO, Türkiye'nin eksikliklerini görmezden geldi. AB üyeliği Türkiye'de demokrasiyi desteklemeye yararlı olabilir. THE^t^TlMES • Yüzde 80'i AB üyeliğini destekleyen Türk halkı Avrupa'yı işkencenin olmadığı, otobüslerin geç kalmadığı masal dünyası gibi görüyor. rumunu yapan gazete, Ankara'nın, bunu yapması durumunda birliğe gı- riş müzakerelerinin takvimı konu- sunda cömert bir muameleyi hak edeceğını belirtiyor. Bu sürecin koşulsuz olamayaca- ğını da ileri süren Financial Ti- mes, Fransa ve Almanya'nın 2005 "te görüşmelere başlama tek- lifinin mantıklı olduğunu sa\r unu- yor. Teklif, 2004 yılında Türki- ye'nin müzakerelere başlayacak durumda olup olmadığına karar verilmesini de içeriyor. Gazete böylece Türkiye'nin vaat ettiği reformlan yapacağını, Kıbns'ta vanlacak çözümün uygulanması için Ankara'yla pazarlık gücünün korunacağmı belirtiyor. Gazete, "Türldye de biliyor ki, Kıbns'ın sadece Rum tarafi biriiğe üye olursa, Türkiye'nin üyelik şansı çok azalacak" diye yazmış. Guardian'ın köşe yazarlanndan Jonathan Steele" ın yorumu da Tür- kiye'yi ilgilendiriyor. Yazar, de- mokrasinin savunucusu olduğu söy- lenen NATO'nun elli yıldır Türki- ye'nin demokratik eksikliklerini görmezden geldiğini belirtiyor. NATO ülkelerinin 1980'deki as- keri darbeye bir şey demediğini, si- vil idarenin geri gelmesi için önem- li hiçbir adım atmadığıra belirten ya- zar, Avrupa'da demokrasiyi yerleş- tırmek için iyi bir sicili olan başka kurumlar bulunduğunu belirttikten sonra Avrupa Konseyi'ni. Avrupa Güvenlik ve Işbirliğı Teşkilatı'nı sayıyor. Ama bu konudaki en önem- li kurumun AB olduğunu ve üyeli- ğin Türkiye'de demokrasiyi destek- lemeye yarayabileceğini kaydediyor. Yazann sonuç cümlesı şöyle: "Av- rupa Birtiği Türkiye'yi almah," Müslüman ulus kaygısı "Doğu Qe Baü arasında köprü ol- mak isteyen bir ülke" diye Türki- ye'run üyelik beklentikrini anlatanTV mes gazetesı. Türk halkının yüzde 80'inin A\Tupa Birliği üyeliğini iste- diğini belirtirken. "Avrupa'yı işken- ceninobnadığı,otobüslerin geç kahna- dığı masal dünyası gibi görüyorlar" diye yazmış. Suna Erdem imzalı ya- zıya göre Avrupa'nın Türkiye'ye iliş- kin başlıca kaygısı Müslüman birulus olması. Erdem, Türk diplomatlan- nın da bu kaygıyı avantaja çevirmek için Doğu ile Batı arasında bir köp- rü olmayı önerdıklerini belirtiyor. Gazeteciler akın etti Avrupa Birliği'nin Kopenhag doruğunu izlemek üzere kente gelen binlerce yabancı gazeteci toplantuıın yapıldığı Bdla Kongre Merkezfndeki basın odasında önceki gün çahşmalanna başladı. Dünyanın pek çok ülkesinden Kopenhag'a yaklaşık 3 bin 500 gazeteci geklL Yoğun güvenlik önlemleri alan Danimarka polisi. Bella Kongre Merkezi'ne giren gazetecilerin üzerini tek tek anyor. Doruk, biıüğin genişlemesi açısından büyük önem taşryor. (Fotoğraflar: AP) Times'ın derlemesi Genişleme \ sorun yaratacak Dış Haberler Servisi - Kopenhag Zirvesi'yle birlikte Avrupa Birliği'nin üye sayısı 25'e çıkacak. Ancak, yeni katılacak ülkeler, AB'nin merkezi Brüksel'e ek sorunlar getirecek. Genişlemenin yaratacağı teknik sorunlan derleyen Ingilız The Times gazetesine göre, belli başh sorunlar şöyle: %/ Avrupa Komisyonu, gelecek 5 yıl boyunca, çoğunluğu yeni ülkelerden olmak üzere yaklaşık 4 bin yeni çalışan işe alacak. \/ Avrupa Parlamentosu ve Adalet Divanı için yaklaşık 840, AB Konseyı için de 670 kişi görevlendirilecek. Komisyon. birliğe dahil olan yeni 9 dil için 90 çevirmen ve ' 40 sımültane çevirmen işe alacak. Parlamento üyelerinin sayısı 626'dan 752'ye çıkacak \ ve bu da parlamento binasının ' büyütülmesi demek. v Belçika, ülkeye gelecek olan yeni yetkili. diplomat ve gazetecilerin çocuklan için | inşa edeceği dördüncü okulun j yerini şimdiden aramaya s başladı. Hollanda'da yayımlanan Volkskrant gazetesi, kültürel farklılığa dikkat çekti Belçika basını: Mönüde Türkiye var BIRBAKIMA SERVER TANİLLİ BRUKSEL (AA) - Belçika gazetele- n dünkü bastalannda, Kopenhag'a iliş- kin haberlerde Türkiye konusunu ön plana çıkardılar. "Kopenhag mönüsün- de Türkiye var" diyen muhafazakâr La Libre Belgique gazetesi GeorgeBush'un Batı Avrupa başkentlenyle son telefon görüşmeleri üzerinde durdu. Türkiye'nin tam üyelik müzakerele- rinin, koşullu olarak, 2005'te başlatıl- ması önerisinin AB bünyesinde destek bulduğunuyazan gazete. "2005te25üye- Bir Sis Çanı Gibi... 28 Kasım gununun sabahı Bülent Tanör'ü kaybetmiştik; aynı gunun gecesinde de Melih Cevdet Anday'ı. Kültür dünyamızın iki deviydi ikisi de: Bin, anayasa hukuku ve siyasetbiliminin, öteki deedebiyatımızın. Aynı ayın talihsızliği: 7 Kasım'da da, bir başka şairimiz, Müştak Erenus aramızdan ayrılmıştı. Dili, duruşu ve duyarlığı ile "bir başka" olmayı bilmiş Erenus'u, bir gülle de biz uğurlayalım. "Yarına Açan Gül" adlı şiırinde dıyordu ki: "Gergefte kırmızı bir gül gıbıyiz I Umutlu ve keyifli I Onurtuyuz bu kavgamızda I Öyle birgüç taşıyonız ki I Kıme ne zaman nerede demeden I Işte buradayız. I Bir çelik ki bu zıncırin haikaları I Bılek bilek korkusuz I Yılmayan bu yürek güzellığinde I Böyle el ele." Anısı önünde saygılarla eğilerek... • Edebıyata şiır kapısından giren ve ilk adımlarını atan şu üç ad, Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet Anday bir tarihte, bir kitapta yan yanadırtar: 1941'de Orhan Veli'nin imzası ve önsözüyle yayımlanan Garip adlı kitap, aslında her üçünün şıiıîerınden oluşur. Kitap, bir çıgır açar ve "Garip hareketi" diye adını verir ona. Sosyal eleştıri ve alay vardır dizelerde. Şairaneliğe karşıdırlar şairlerimız ve somut gerçeklerle konuşurlar. O kırklı yıllarda, "1940 Kuşağı" içinde onlardan daha solda bir çızgide içini dökenlerolacaktır. Ama asıl önemlı olan, hareketin bütünü: Türk şiiri bir büyük degişimin içine girmiştir; daha doğrusu, Nâzım Hikmet'in yıllar once başlattığı yenileniş, bir başka bağlamda surmektedir. Orhan Veli, Oktay Rifat ve Melih Cevdet, sonraki yıllarda sanatlarını daha da geliştireceklerdir; bu arada Melih Cevdet, mitolojinin uçsuz bucaksız denızıne de dalarak şiirini derınleştırecek, farklı bir çizgide, -deyim yerindeyse- "kapalı" birşiiranlayışına doğru yol alacaktır. Yalnız şiirle de yetınmeyecektır Anday: roman, oyun yazarlığı, anı, gezi, deneme. edebıyatın hemen hemen bütün dallarında seçkin örnekler koyacaktır ortaya. Ürünlerı başka dillere çevrilecek ve başka dillerden eserler de çevırecektır dilimize. Bütün bu türler içinde. onun denemeciliği üzerinde özellikle durmalı. Denemelerinde bir "Aydınlanmacı'' kimlikle kalem oynatır Melih Cevdet. Emin Özdemir'in söyleyışiyle, "Insanın duygu, düş ve düşünce evrenini sınırtandıran tüm bağlan kırmaya çalışır. Yeninin, doğrunun ve gerçeğin ardındadır o. Yalanın, bağnazlığın, çağdışılığın da karşısındadır." Dil de bu amaca yardımcı olur: Feridun Andaç'ın dediği gibi, "Türkçeyi kullanmadakı özeni, yeni bir dil yaratma kaygısı onu üslupçu bir denemeci kılar. Kolay anlaşılır, düşündürücü, sorgulayıcı bir yanı vardır Okurunu katılımcı kılar. Denemeciliğinin felsefî boyutu yaşamı algılama, yorumlamaya dayalı birözgösterir. Yaşamın ve evrenin varoluşuna bu eksenden bakar." Felsefî boyut, düşündürücü ve sorgulayıcı olmak! Ölümünün ertesinde, dincı ve gericı gazetelerin hiçbirisinde kendısinden söz edilmeyişinin kaynağında bu var. Ama daha da kaygılandıracaktır gericiliği o kalem! Gençler, Türkiye'nin yarınlarını inşa edecek olanlar, önce onlar, Melih Cevdet'in denemelerini mutlaka okumalıdırlar: Bir Açıklığa Doğru'yu, bir Yeni Tanrılar'ı, bir Dılimiz Üstüne Konuşmalaf\, bir Parıs Yazılan'rv, bir Sevişmenin Güdüklüğü ve Yüceliği'ru, hele hele bir Felsefesiz Yaşamak'\ okumalıdırlar. "Felsefesiz yaşamak, bilinçsiz yaşamakla eşanlamlıdır" diyordu Anday. Felsefe ise, sormak ve sorgulamaktır. Ünlü "Telgrafhane" şiirini tekrar hatırtatmalı. Nasıldı o? "Uyuyamayacaksın I Memleketin hali I Seni seslerie uyandıracak I Oturup yazacaksın I Çünkü sen artık o sen değilsin I Sen şimdi ıssız bir telgrafhane I gıbısın. I Durmadan sesler alacak I Sesler vereceksin I Uyuyamayacaksın I Düzelmeden memleketin hali I Düzelmeden dünyanın hali I Gözüne uyku giremez ki... I Uyuyamayacaksın 1 Bir sis çanı gibi gecenin içinde I Ta gün ışıyıncaya kadar I vakur metin sade I Çalacaksın." Büyükelçiler kararnamesine onay Vural Madrid'e Alplıuıa Londra'yabirçok ödevinin olmasına karşın. NATO'nun en uzun süreli ve güvenilir üyelerinden biri olması nedeniyle Türkiye'nin, AB'nin savunmasında çok önemli bir yere sahıp olacağı da vurgulandı. Aynca, Arna\-utluk ve Bosna gibi İslami geçmişe sahip ülkelerin de diğer adaylar gibi eşit starüde olması gerektiği bildirildi. • Belçika basmmda koşullu müzakere planmın AB kamuoyu tarafından benimsendiği ve Türkiye'den Kıbns ve AGSP konusunda jest beklendiği yorumu yapıldı. Hollanda basını ise Türkiye ile yaşanan sorunlarda kültürel boyut li olacak AB'de. topraklaruun sadece yüzde 3'ü Avrupa'da olan, yüksek nü- fushı Türkiye'yi kabul etme karannın zorlaşacağı" üzerinde durdu. Le Soır gazetesi de Kopenhag doru- ğunda Kıbns konusunda, Kopenhag'da bir uzlaşma olasıhğı bulunmadığına de- ğindi. La Dernıere Heure gazetesi de AKP hükümetınin 2005 tarihine karşı tepki- lerini "Ankara Ses Tonunu Yükselti- yor" başlıklı haberiyle duyurdu. Hollanda'da yayımlanan sosyal de- mokrat eğilimli Volkskrant gazetesi ise, Türkıye'nin AB üyeliğine karşı çıkışuı giderek yaygın bir şekilde kültürel ne- denlere bağlandığını yazdı. Gazetenin Eric Outshoorn imzasıy- la yayımladığı yorumda, Türkiye'ye tam üyelik görüşmeleri için tarih venl- mesine karşı çıkanlann gerekçelerinin yalnızca ekonomik. sosyal ve siyasi ne- denler olmadığı, kültürel nedenlerin de önemli rol oynadığı beürtildi. ERDOĞAN, ALMANYA'YA SÎTEM ETTİ: Destek bekliyorduk BERLtN (AA) - AKP Genel Baş- kanı Recep Tavyip Erdoğan, Alman Süddeutsche Zeirung gazetesine yap- hğı açıklamada, Türkiye'nin AB üye- liği konusunda Almanya'dan daha fazla hassasiyet göstermesinı bekle- dığını söyledi. u Almanya'dan destek beklerdik" başhğıyla verilen demeçte Erdoğan, Türkiye'nin 40 yıldan bu yana AB' ye girmeyi beklediğinı belirtti ve Türki- ye'nin yurtdışında yaşayan vatandaş- lanyla zaten çoktan Avrupa'nın birpar- çası haline geldiğini ifade etti. Türkiye ve Almanya arasındaki yo- ğun ilişkilere dikkati çeken Erdoğan. "Almanya'dan daha fazla hassasiyet göstermesinibeklerdik. Türklerin Al- LMANYA BAŞBAKANI SCHRÖDER: Köklü değişim şart AYH.\N ŞEVIŞEK ANK\RA-Cumhur- başkanı Ahmet Necdet Sezer, hükümet değışik- liği ve seçimler nedeniy- le yılan hikâyesine dö- nen büyükelçiler karar- namesini sonunda onay- ladı. Türkiye'nin AB po- litikasında deneyimli iki diplomattan AB Genel manlara olan sevgisi maalesef tek yanh. Bu çok üzücü" dedi. AB'nin, Türkiye'den çok da- ha geri olan ülkelerle üyelik müzakerelerine başlamaya hazırlandığına işaret eden Erdoğan, Kopenhag'da, Türkiye ile üyelik görüş- melerine 2003 yılı sonun- dan önce başlanması yö- nünde yoğun çaba har- cayacaklannı, bunun gerçek- leşmesi duru- munda Türki- ye'de büyük canlanma ola- cağıru söyledi. BERLİN {AA) - Almanya Baş- bakanı Gerhard Schröder, AB'nin Türkiye ile ilgili ma- kul birkarar alacağından emin olduğunu söyledi. Alman Haber Ajansı'na (DPA) yaptığı açıklamada. Almanya ve Fransa'nin or- tak önerileri doğrultusun- da Kopenhag'da Türki- ye ile ilgili makul bir karar alınacağından emin olduğunu be- lirtti. Schröder'Tür- kiye'de insan ve azınlık haklanyla de- mokrasi konusunda hâlâ"beürgineksiklik- lerin olduğunu" da savunarak, "Tür- kiye, .\B üyeliği için köklü toplum- sal bir değişim gerçekleştirmek zo- rundadır" dedi. Türkiye'nin AB üyeliğiyle ilgili tartışmada, konunun Türkiye'ye üye- lik için değıl, üyelik müzakereleri- ne başlanması için tarih verilmesi ol- duğuna dikkati çeken Schröder, Tür- kiye konusunda Alman ve Avrupa politikasının güvenilirliğinın sürdü- rülmesi ve Almanya'daki seçim tak- tiklerinden etkilenilmemesi gerek- tiğini kaydetti. Schröder, "AB'ıün başanh bir şekilde işlemesi için Al- man-Fransız işbiıüği çok bü> ük öne- me sahip. Bu her zaman böyleydi, böyle de kalacak" dedi. kan Vural Madriî Dı- şişleri Bakanhğı Müste- şar Yardımcısı Büyükel- çı Akm Alptuna da Lond- ra Büyükelçiliğı görev- lerine atandılar. Kopenhag'da öğrendi Seçim sürecinde or- tada kalan kararname, eksik imzalar nedeniy- le Cumhurbaşkanhğı'na gidememişti. AKP hü- kümetinin kararnamede değişikliğe gitmeden ay- nen imzalamasının ar- dından. Köşk de karar- nameyionayladı. Büvii- kelçiler kararnamesiy- le, AB Genel Sekreteri Vural, Madrid'e atandı- ğı haberini Kopenhag'da temaslan sırasında öğ- rendi. Kendi isteği ile Kahire've tayin olmak isteyen Ingiltere Büj'ü- kelçisi Korkmaz Hak- tanır'ın yerine Lond- ra'ya merkezden Müşte- şar Yardımcısı Akm Alp- tuna atandı. Sezer'in Başdanışmanı ve Özel Kalem Müdürü Tacan İldem de Lahey'e atan- dı. Kararnamedeki önemli diğer atamalar şöyle: - İdari-Mali İşler Da- ire Başkanı Akuı Algan Fas-Rabad'a, Naci Akm- cı merkeze. - Müsteşar Müşaviri Berki Dibek Dublin'e, Günaltay Şibay merke- ze. - Müsteşar Yardımcı- sı Aydemir Erman Ot- tavva'ya, buradaki Erhan Öğüt merkeze. - Genel Müdür Yar- dımcısı Sina Baydur Sa- raybosna'ya, buradaki AhmetErozan merkeze. - Personel Daire Baş- kanı ServetÖktem Belg- rad'a, Ahmet Acet mer- keze. - Siyaset Planlama Ge- nel Müdürü Solmaz Ünaydın Tok>o'ya, \amanBaşkut merkeze.