Catalog

SAYFA CUMHURİYET 5 OCAK 2002 CUMARTESİ 12 KULTUR kutturta cumhuriyet.com.tr Radiohead, kariyerine bu yıl içindeki konserlerinden alınan 40 dakıkalık canlı bir mini albüm olan 'IMight Be Wrong~ Live Recordingsy ile devam ediyorParanoyak, androidvesürüngenMURATBEŞER Tüm umursamayanlar, o an geldi- ğinde tüm kariyerlerini ortaya koya- bilmeli, kaybetmekten korkmadan. Tıpkı Lou Reed'in çılgın histerisi "Metal Machine Music" gibi her şe- yi silmeye oynamalı; Radiohead' in "Kid A"i de bu açıdan harika bir ka- riyer hamlesi olarak görevini eksik- siz yenne getirdi. Artık temiz bir say- fa açılabilirdi; temiz sayfa "Amnesi- ac" albümünûn besteleri "OKCom- puter"dan beri hazır bekleyen mal- zemeden oluşmuş, sadece zaman içe- risinde hafif dokunuşlarla grubun özellikle de solist Tom Yorke'un ağır değişen ruh haline uyumlu hale geti- rilmişti. îki albüm aradaki köprünün bir ucımdabrit-pop'tankaçan, diğer ucun- da da olgunlaşmaya yelken açan ağır- başh bir çalışma vardır. Bu yolculuk- ta Radiohead'in mainstream içinde avangart olmaya çalışma sıkıntısı göz- leniyordu. Sıkıntııun kaynağı, hem popülizm oytıayıp hem de belli bir içeriğe ulaşmak arasındaki çelişki- dir. Şarkılann bütünsel bir mood'u yoktu, "KmvesOut", utangaç ve ör- tük bir ticari yaklaşımla; eskisi gibi- yiz, bizi bırakmayın derken diğer şar- kılar bunu inkâr ederek grubun kal- binden geçenleri duygusallıkla fisıl- dayıverir. Canterbury sound'una yak- laşan anlayışıyla. Robert\Vyatt etki- li vokalleriyle Caravan'dan tanınan emektar flütçü Jimmy Hastings'ın varlığı ile genel olarak ağır ve kasvet- li bir atmosfere sahiptir. Gnıp 9O'Iı yıüara adını yazchnh Belirgin içe dönük, hüzünlü tavn ve uçuk epik tarzı ile dikkat çekerek 9O'lı yülara adını yazdıran Radiohead, Tom Yorke'un bir gözü kaymış hastahklı imajı ve üç gitarın yarattığı atmosfer ile My Bloody Vakntine ve PinkFloyd çağnşımlıydı; virtüözite açısından R. E. M. ve genç U2'ya paraleldi. Gru- bun özünü bulması kolay olmadı. Xıyasaya sürülen binlerce grubun arasından kalıcı değerlere sahip olduğu konusundaki tüm şüpheleri ortadan kaldıran Radiohead, artık kendine has karakteriyle birçok grubun etkilendiği ve taklit ettiği bir topluluk. Grup önce Ingiltere müzik piyasa- sıncapek benimsenmedi. EMI ile an- laştıktan sonra çıkardıklan "Pablo Honey", grup için potansiyel sorgu- lama nitelığı taşıyordu ve son derece başanlıydı. Nirvana esintili, gürültü- lü akortlu "Creep" uluslararası başa- n kazandı; hüzünlü ifadeleriyle yarat- hğı melankolik atmosfer, bu parçayı alternatif-rock piyasasımn değişil- mez efsane parçalan arasuıa soktu. Kendinden memnuniyetsizliğin aşa- ğıhk kompleksini yüceltmeye yelte- nen bu cesur şarkı, yüz binlerce kınk kalbe hitap etmişti. Amerika turnesinde BeDy ve Tears for Fears'a ön grup olarak çıktıktan sonra pek çok yazar, Radiohead'in gelecegi parlak olmayantek parçalık RADICMEAD bir grup olduğunu savundu. 95'te pro- düktör John Leckie ile kaydettıkleri ikinci albüm "Bends"te gösterdikleri performansla bütün acunasız eleşti- rileri sildiler; sınıfı geçmışler ve de- rin, melankolik ve olgun karakterle- rinin temellerıni iyice oturtmuşlardı. 'Amnesiae'la iyi eleştiriler aldüar Yoğunbirreklamkampanyasınınar- dmdan "Bends", ikiyüzlü tngiltere müzik piyasası tarafından yılın en iyi albümü seçildı. Değeri ancak fark edilen Radiohead, 97 tie en iddiah al- bümü "OKComputer*ı çıkardı. Me- lankolik ruhlu karakterini bu albüm- le pekiştiren Radiohead, "Paranoid AndrokTın özgün video-khbi ile ödül kazandı. Fanatik dinleyicilerini şaşır- tan "Kid A", gitar tınısı karakterin- den uzak, elektronik bir kurguya sa- hipti. Elektronik dinleyenler albümü ba- şansız olarak nitelendinrken grubun fanlan uzun süre değerlendirme ya- pamadı. Dinleyici potansiyelini düşür- düğü sanılırken gerek hakknıda çı- kan yazılar gerekse yeni ve farklı bir çalışma olması, albüme merakla ka- nşık özel bir değer biçti. "•Amnesiac"ta reklam silahı kulla- nılmamasına rağmen kriterler tara- fından daha iyi eleştiriler aldı. "Kid A"in tatmin etmeyen, havada kalan at- mosferini yıkan, ama elektronik yo- ğunluğunu taşıyan kendinden eminbir albümdü; en dikkat çekenparça "Pyra- midSong", sakin, deneysel post-rock tatlan, caz davul ritimlerinin kopuk- luğuyla harmanlayan, başanlı bir ça- lışma olarak seven kalplerdeki yeri- ni aldı. Beş albümden sonra Radi- ohead, kariyerine bu yıl içindeki kon- serlennden alınan 40 dakikalık can- lı bir mini albüm olan "I Might Be VVrong-Iive Recordmgs" ile devam ediyor; akustik u True Love VVatts" adh son parça albüm harici. Hangi grup, pazarlamataktiğinin bir parçası olarak ilk çıktığuıda yeni Be- atiesya da Pink Floyd olarak lanse edil- medi ki; piyasaya sürülen bınlercesi- nin arasından kalıcı değerlere sahip olduğu konusundaki tüm şüpheleri ortadankaldıran Radiohead, artık ken- dine has karakteriyle birçok grubun etkilendiği ve taklit ettiği gruptu. Müzik dünyasından KISAKISA... • Heavy metal grubu Death'in kurucu üyesi ve beyni olan gitar- cı Chuck Schuldiner öldü. Genç müzisyenin ölüm nedeninin beyin tümörü olduğu açıklandı. • NOüfer'in son albümüne kat- kıda bulunan Yunan şarkıcı No- tis, yeni bir single çıkanyor. Özel- likle videosu ile iddiah olan yeni çalışma "Gyftissa Mera", ocak ayında piyasada olacak. • Bir club hiti olan "It Began inAfrika" ile gelişinihaberveren yeni Chemkal Brothers albümü şubat ortası çüayor. Beth Ortoo ve Richard Ashcroft gibi sürpriz konuklann da katkıda bulunduğu dördüncü stüdyo albümünûn ye- ni single'ı "StarGuitar". • Nirvana'nın mıras savaşında ilginç gelişme: Cobain'in annesi fanlara ve medyaya bir mektup göndererek eski Nirvana eleman- lan Novosefic ve Grohlü suçladı. Anne Cobain oğlunun sağhğında miras komısunda dul Courtney Love'a söz verdiğini söyledi. • tki hafta önce alkol sorunu ne- deniyle bir otel odasında ölü bu- lunan Big Country grubTmun li- deri Stuart Adamson'ın adı, öm- rü boyunca taraftarı olduğu Dun- fermline Athletic FC futbol takı- mının sahasına verilecek. • Eminem, yönetmenliğini Cur- tis Hanson'ın yaptığı ve tacizci bir treylerin yol hikâyesini anla- tantt 8Mffle" âdlı fılm için soundt- rack çahşmalanna başladı. • Beastie Boys ve Rage Against the Machine gibi politik gruplar Kara Panter adıyla bilinen siyasi mahkûmAba-Jamal'in affi için or- ganize e<iilecekbir kutlamaya ka- t lacaklar. Abu-Jamal 198l'de bir polisi öldünnekten hayat boyu hapse mahkûm olmuştu. • Depeche Mode'un "Exdter" albümünden çıkacak dördüncü single'ı "GoodıûgfctLovers" ola- cak. Şarkının video-klibi, grubun MTV Avrupa müzik ödülleri için bulunduğu Frankfurt'ta çekildi. CRR'de yeni yıl galası Çocuk Korosu'nun da katılacağı bu akşamki konserin solistleri Zuhal Olcay, Hüfya Kazan ve Levent Gündüz GALANIN SÜRPRİZ KONUĞU - Gecede Zuhal Okav'ın şarkılan da seslendirikcek. Kûltür Servisi- Cemal Reşit Rey Konser Salonu, bugün sa- at 20.00'de bir yeni yıl galası düzenleyecek. CRR Konser Salonu Genel Sanat Yönet- menliği Çocuk Korosu'nun da yer alacağı gala konserinde sa- natseverler, Zuhal Okay, Hûl- ya Kazan ve Lev^nt Gûndüz'le nitelikli bir etkinlikte buluşma fırsatı elde edecekler. Konserde Olcay'm şarkılan, Broadway müzikalleri, tanın- mış opera aryalan ve napoliten- ler, soprano Kazan ve tenor Gündüz tarafmdan orkestra şe- fi Orhan Şalhel yönetiminde- kı CRR Senfoni Orkestrası eş- liğinde seslendirilecek. CRR'nin önümüzdeki cu- martesi gününe kadar olan programındatüm dünyadan ge- leneksel müziklerle, spesifik olarak da Ege ve Balkan mü- ziğiyle ilgili yaptığı çeşitli ça- lışmalarla tanınan Muammer Ketencoğlu'nun, 8 Ocak Salı günü saat 1930'da Cengiz Onu- ral, Şenol FiBz, Murat Ayde- mir,Derva Türkan,Murat Bu- ket, Rahmi Göçmen, Gükan Kaya, Ulaş K. Ünlü, Basri Eğ- riboyun, Kemal Eğriboyun, Eray Eğriboyun eşliğindeki zengin bir müzisyen kadrosuy- la Anadolu zeybek havalann- dan ömekler sunacağı bir kon- ser de bulunuyor. 9 Ocak Perşembe günü saat 19.30'da, Kamranlnce'nin şef- liği, Cihat Aşkmve MeBs Sök- men'ın solistliğinde Istanbul Modem Müzik Topluluğu kon- serini, 10 Ocak Perşembe gü- nü saat 19.30'da CemMansur şefliğinde, tdil Biret solistli- ğinde Akbank Oda Orkestra- sı'nın konsen izleyecek. 11 Ocak'ta saat 19.30'da da klasik Batı müziğinin önemli yapıtlannı gıtar orkestrası için yeniden düzenleyip gitar mü- ziğine yeni bir soluk getiren ve çeşitli türkülerimizi yeni- den yapılandıran CoUegium Cithara tstanbul. Muzaffer Çoriu şefliğinde Boccherini Bach,V7 î\aldi,Handel,Bizetve Belevi'den yapıtlar yorumlaya- cak. (0 212 232 98 30) Esbjörn Svensson tabanca gibi • Esbjörn Svensson Trio "EST • Live 95" (ACt - Equlnox MUSİC): Tarihinin 1995 olmasına bakmayın, bu konser basım itibanyla taptaze bir albüm. Hem kaldı ki, bu ekip Is- veçli tuş cambazı Esbjörn Svensson'unki olun- ca zaten zamanaşımına uğramış olmalan hiç söz konusu değil. Geçen aylarda tstanbul Fes- tivali'nde de izledigimiz üçlü, gerçekten de es- kilerin dediği gibi tabanca gibi; hele konser- lerde fırtma gibi esiyorlar. Tam altı yıl önce gerçekleştirilen bu canlı kayıtta, davulda Mag- nus Öström ve basta Dan Bergiund'un yer al- dığı EST, dipdiri ve performanslaruun zirve- sinde. Bu albümün bir de 1999 Montreux kon- serlerinin kayıtlanndan oluşan hediyesi (bo- nus CD) var. • Tea Party - "The interzone Mant- ras" (EMI): Birkaç sene önce Türkıye'ye vi- deo-klıp çahşmalan için gelen Kanada'nın en ünlü rock grubu Tea Party, yeni stüdyo al- bümü "The Interzone Mantras"da ustaca kul- lanılmış gitar, bas, davul ve insanı düşündü- ren şarkı sözleri ile dikkat çekiyor. Albüm is- mini ünlü beat kuşağı yazarı \VllIiam S. Bur- roughs'ın "Thelnterzone" kitabından alıyor. Şarkı sözlerini Pragda kiraladığı bir evde ya- zan Jeff Martin. internet ve kütüphanesinde- ki kıtaplardan yararlanmış. "Triptj'ch" ve "Transmission" isimli son iki albümünü stüdyoda ortaya çıkaran grup, yeni al- bümü bir gitar, bas ve davul ile sanki canlı çalıyormuş gibi kaydetmeye özen göstermiş. • Music By Yann Tiersen So- undtrack < "Amelie" (EMI): To- ronto Film Festivali'nde büyük ödü- lü, Ingiltere'de "People'sChfflc" ödü- lünü alan, Fransa'da altı milyondan fazla insanı salonlara çeken ve Türki- ye'de de oldukça sevilen "Amefie* fil- minin müzikleri de en az film kadar ilgi görüyor. Filmin müziklerini gerçekleşti- ren Yann Tiersen, yaptığı solo çalışmalar ve çeşitli Fransız fıbnleri için hazırladığı soundtrack albümler ile de tanınıyor. Son albümü "L'Absente" ünlü Fransız grup Air'in sahibi olduğu plak şirketinden çık- mıştı. Pop ve klasik müziğin buluştuğu soundtrack'ta Divine Comedy'den Neil Hannon'uı seslendirdiği "Les Jours Tris- tes" isimli parça da bulunuyor. Aynntıh bü- gi için yanntiersen.com'a bakılabilir. SANATA BAKIŞ SELMt ANDAK . Fazıl Say Olayı Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın 2001 yı- lını geride bırakan konseri, önemli bir anlam içe- ren "Ismet Inönü 'yü Anma Konseri" adını taşıyor- du. Türk politikatarihinde ölümsüz biryeri olan Is- met Inönü, "evrensel, çağdaş, çoksesli müzik" alanında hiçbir konseri izlemekten kaçınmaz ve Ata- türk'ün devrimleri yolunda topluma yol gösterici örnek olurdu... Bu değeri simgeleştirmek ama- cıyla düzenlenen konserde jstanbul Devlet Sen- foni Orkestrası'nı şef Naci Özgüç yönetmiş, so- list olarak genç piyano virtüözü Fazıl Say katılmış- tı. Program: Dimitri Şostakoviç'ın (1906-1975) "Caz Süitleri" ile George Gershvvin'in (1897- 1937) "Rhapsody in Blue" ve "/ got rhytm-vari- ations" eserlerinden oluşmuştu. Bu ilginç ve biz- de genellikle az dinletilmış bestelere rağmen, bir noktayı belirtmeden geçemeyeceğim: Şöyle ki; Ismet Inönü'nün yaşarken dinlediği ve sevdiği is- ter klasik, ister romantik veya empresyonist bes- tecilerden hiç olmazsa tek bir "konçerto"nun ya da başkatürde eserin programdayer almasını, "Inö- nü'yü Anma" açısından gönlüm aradı! Ayrtca, bu konserin, salonun üst sıralannda bir çekim kamerası yüzünden hoş olmayan tepkile- reyol açması ve dinletinin başlamasınaengel olu- şu, olagandışı bir konserin imajını uyandırmıştı. Gelelim çok degerlı virtüöz ve son zamanlarda medyada popülarite kazanan sanatçı Fazıl Say'a: öncelikle 11 Ağustos 2001 tarihinde yine gaze- temiz "Cumhuriyet"\ek\ köşemde Fazıl Say'ın "Uçak Notlan" adlı kitabını ele almış ve genç pi- yanistin yorumcu olarak üstün değerini ve aynı za- manda kitabında değindiği konular üzerindeki de- rın bilgisini, analizleri ve görüşlerini belirtmiş, hat- ta bazı pasajları tekrar yayımlamıştım. Kitabında "Eleştiri ve Eleştirmenler" adlı bölümde şöyle cümleler var: "Bütün eleştiriler özneldir (sübjek- tif).. Sanatçı ile eleştirmenin farklı beğenilere, gö- rüşlere sahip olması doğaldır. Kimse başkasının gözlüğünü kullanamaz. Insanların farklı düşün- mesi, yaratma ortamını zenginleştihr. Keşke be- nim her konserim, her CD'm daha fazla tartışıl- sa... Ben o zaman daha iyi bir kendimin eleştir- meni olabilirim. Bir sanatçı için özeleştirinin ya- ran, çalışkanlık ve üretkenliğe bedeldir. Yetenek ve azim kadar önemlidir." Eleştirmenlerimiz için de: "Klasik müzik geleneğinin olmadığı, her şe- yin sıfırdan başlatıldığı birülkede, müzikçileri des- teklemek yerindedir.. Olumsuz noktaların sergi- lenmesi uyancıdır, yarahıdır" diyor kitabında Fa- zıl Say... Şimdi, ben de Fazıl Say'ın bu söylediklerinin verdıği olanaklardan yararlanarak, eserleri ses- lendiren, yorumlayan sanatçılardan, özellikle Fa- zıl Say gibi kişilikli virtüözlerin bazı özelliklerinden ve dikkat edilmesi gereken uygulamalanndan, kendime göre bir eleştirmen olarak özgürce bir nok- taya değineyim: Bir yorumcu seslendirdiği eser- de, bestenin ruhuna sadık kalmak koşuluyla ne sı- nıra kadar doğaçlama (improvisation) yapabilir.. Fa- zıl Say gibi başdöndürücü tekniğe sahip ve "do- ğaç/ama"yı çok iyi bilen sanatçı ne yanıt vere- cek? Merak ediyorum, özellikle "Mozart'ın Türk Marşı" için.. Geçen yazımayanrt vermemişti, her- halde yine öyle olacak! Fazıt Say, bu konserde başarıyla yorumladığı Gershwin'i şöyletanımlıyor "Gershvvin'in tonalyak- laşımı, yepyeni, taptaze, egzotik öğeler, enfes bir ritm cümbüşü var. Caz ile klasik, zenci ile beyaz, Amerika ile Avrupa kardeş olur. Dünya müziği de- nilenin özü bu olsa gerek.. Gershvvin'i büyükya- pan vasıflar..." Klasiğin köşe taşları bir arada Dans müziği konusundaki toplama albümlere çok alışmışken, bu kez piyasaya toplama bir klasik müzik serisi sürüldü; Sony Müzik (Fransa) tarafmdan derlenen dörtCD'likbu serinın adı "Siknce". Daha çok rahatlatıcı ve iç huzuru işleyen eserlere yer verilen bu adı alan seride, Mozart, Bach, Vîvaldi, Chopin gibi geçmiş yüzyıllann klasik müzik tarihıni yazan bestecilerden Erik Satie gibi çağdaş klasikçilere kadar uzanan geniş bir yelpaze var. Şık bir ambalaj içinde ve ucuz (mid price) fiyatla piyasaya sürülen CD'lerdeki kayıtlann tamamı dijital ortamda yeniden ele alınarak temizlenmiş ve basılmış. - Tom Waits - Used Songs (Warner Bros - Balet Plak) - Amelie - Music by Yann Tiersen Soundtrack (EMI) - Smashing Pumpldns - Rotten Apples Greatest Hits (EMI) -Morphine - Bootleg Detroıt (Rykodisc - Kod Müzik) - Morphine - The Night (Rykodisc - Kod Müzik) - Autechre - Confield (Warp - Kod Müzik) - Marcus Roberts Trio - Cole After Midnight (Sony) - Erik Truffaz - Mantis (Blue Note - EMI) - Peter Sadlo & Friends - Dnım Together (Warner Bros - Balet Plak) - Mariah Carey - Greatest Hits (Sony) - Soutive - Doin" Something (Blue Note - EMI) - Naturel High - Pasific (Virgüı - EMI) - Larry Cariton - Deep Detroit (Warner Bros - Balet Plak) - Nitin Saw1ıney - Prophesy (V2 - Topkapı Müzik) - Various Artists - Ambient Lounge vol.2 (Globe - Yeni Müzik) -Various Artists - FG Hi- Lıghts (Sony)