Catalog

=31 OCAK 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA JiiJvUl^l vJlflJ. / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 lİreticiden 180 bin liradan alınan sebze büyük şehirlerde 900 bin ile 2 milyon lira arasmda satılıyor Sebzedekâr çılgınlığı• Sebze ve meyve fıyatlanndaki artış ağır kış lcoşullanyla açıklanıyor. Ancak dondan etkilenmeyen ürünler de üretici fıyatının en az 10 katına satılıyor Tüketici artan fiyatlar nedenıyle sebze-meyveyi başka harcamalardan kısarak alıyor. FATMAKOŞAR Ağır kış koşullan nedeniyle fiyat- lann olağanüstü artış kaydettiği seb- ze-meyvede aracılann da fahiş kârla satış yapmalan hem üretici hem tüke- ticiyi vuruyor. Yoğun yağışın etkıle- diği kış sebzelerinin fiyatı "yokluk" nedeniyle uçarken bundan çok etki- lenmeyen ürünlerde manav ve süper- marketlerin "kâr çrigmhğT bütçeleri vuruyor. Adana'da üreticiden 70 bin ile 180 bin lira arasında alınan narenciye bü- yük şehirlerde 9O0 bin ile 2 milyon li- ra arasında satılıyor. Seraların sel altında kalması ve don nedeniyle domates, salatalık, ıspanak gibi en çok tüketilen sebzelerin fiyat- lan da el yakıyor. Ağır kış nedeniyle Adana başta olmak üzere pek çok üre- tim yerinde donan söz konusu ürün- ler yalnızca Antalya'da "kurtanlabi- len" seralardan sağlanıyor. Bunun so- nucunda, 2. hatta 3. kalite ıspanak 1 milyon liranın üzerinde satıhrken do- Toptancı paketlemeyı yapmak üzere üriınü ambarlara taşıyor. 1. kalite nearenciye bahçeden 70 bin ile 180 bin TL arasında allnıyor. Toptancı Ambarian Büyük şehiriere doğru yola çıkan urun toptancının ortalama yüzde 25'lik kâr oranıyla fiyatlandınlıyor. Yuzde 2 Stopaj ve yüzde 8 komısyon ıçnde olmak üzere toptancı kânyta bırtikte ürün 250 bin ile 400 bin lira arasında halden çıkıyor. Sebze hali Î Tüketıcı aynı urunü 900 bin ile 2 milyon .tra arasında satın almak zorunda katıyor. mates ve salatalık da satış yerine gö- re değişmekle beraber 1 milyon 500 bin lira civannda seyrediyor. Biber yaklaşık 2 milyon lira, kabak 2 milyon 500 bin, lahana da 1 milyon 300 bin lira civannda satılıyor. Marulun tane- sı ise ortalama 1 milyon 300 bin lira- dan ahcı bulmakta güçlük çekiyor. Söz konusu ürünlerde de aracılann kân yüzde 100ü buluyor. Örneğin ıs- panak üreticiden 300-500 bin liraya alınabiliyor. "Biz bedava da satsak tüketici 1 mil- yon liranın altında sebze ve meyve yi- yemeyecek" diyen Adana Çiftçiler Birliği Başkanı CumaB Doğru, üreti- cinin pazarlama gücü olmadığını be- lirtti. Tüketicinin ödediği fiyatın an- cak 5'te hattabazen 6'da l'ininüreti- cinin cebine girdiğini belirten Doğru, Haller Yasası'nın yeniden düzenlen- mesi gerektiğini söyledi. "Denetim sürdürülroelT Yalnızca üreticınin yasadan kaynak- lanan yükümlülüğü yerine getirdiğini kaydeden Doğru, "Denetim ise yok. Halden çıkış fiyatmm 3 katma saül- mamah. Serbest piyasa soygun anla- nuna gelmemelL Belediyder ve Sana- yi Bakanhğı önceki yıDarda yapöğı de- netimi sürdürmeli" dedi. Üreticınin doğrudan süpermarket ve manava sa- tış yapamadığını anımsatan Doğru, "Halden çıkışma kadar normal düzey- de olan fiyatlar, sonrasında özelükle süpermarketierin yüksek kâr oranla- n nedeniyle firbyor. Oysa bütün mas- rafları nakliye" değerlendirmesini yaptı. Perakende satış yerleri yetkilileri ise yüksek fiyatlar nedeniyle satışlann neredeyse yan yanya düştüğünü be- lirterek taşımanın maliyetinden ya- kındı. Manavlar, tüketiciyi mağdur eden yüksek fiyatların tamamen yağış ve nakliyedeki yüksek giderden kay- naklandığını savundu. Çiftci yardımları AB'de tarım krizi Ekonomi Servisi - Av- rupa Birliği'nin 2004 yı- lında eski komünist blok ülkelerini birliğe alma planı, tanm yardımlanna yönelik açıklamalarla tehlikeye girdi. Aday ül- keler, çiftçilerinin AB ta- rım desteklerinden en az 10 yıl boyunca eşit oran- da yararlandınlmayaca- ğına yönelik açıklamala- ra, "Uyeöği kabul etme- yiz" tehdidiyle karşılık verdi. Işgücünün beşte birini tanm alanında istihdam eden Polonya'da Tanm Bakanı Jaroslavv Kali- notvski, Polonya tanmına diğer AB ülkeleriyle eşit ortaklık koşullan sağlan- masının üyelik görüşme- lerindeki ana taleplerin- den biri olduğunu söyle- di. Bakan, Avrupa Ko- misyonu'ndan çıkacak aksi bir karan halkın ka- bul etmeyeceğini belirtti. Estonya, Latviya, Çek Cumhuriyeti ve Macaris- tan yetkilileri de AB'nin tanm politikasında çifte standart uygulamasını an- layamayacaklannı kay- detti. Avrupa Komisyonu, bugün, yeni üyelere yöne- lik tanm politikasını gö- rüşmek üzere toplanacak. BRANDT'I ALAMADI AMA... Arçelik sınırlannı genişletti Ekonomi Servisi - Yüzde yüz alacağına inandığı Brandt marka- sını elinden kaçıran Ar- çelik, yeni yatınmlara yöneldi. Ikigünönce41 milyon Euro'luk bir ya- tuıma karar vermekten son anda vazgeçtiklerini anlatan Arçelik Genel Müdürü Nedim Esgin, Brandt'ı alamamanın cesaretlerini kırmadığı- nı, bir dünya markası ol- ma hedefi doğrultusun- da yeni yatınmlara yö- neldiklerini açıkladı. Türkiye pazanndaki yüzde 52'lik payı koru- mayı hedeflediklerini anlatan Esgin. bu yıl için özellikle ihracata ve dış yatınmlara odaklandık- lannı vurguladı. 'Sosyalteklif kazandı' Brandt'm satışmdan sonra ilk kez sorulan ya- nıtlayan Esgin, dört ay devam eden ve Elka'ya satılmasıyla sonuçlanan operasyona ilişkin ola- rak Arçelik'in gelişmiş teknolojisinin ve ileri bir sanayi şirketi oluşunun bu süreçte rakipleri tara- ftndan da kabul edildiği- ni belirterek şirketin El- ko'ya satıhşını bir sürp- riz olarak niteledi. Başvuran 19 şirketle yapılan görüşmeler so- nucu kalan 4 şirket ara- sında en zayıf seçenek olarak görülen Elco'nun Brandt'ı almasında Es- gin'e göre iki önemli ne- den söz konusu. Bunlardan ilki, en iyi sosyal teklifi vermiş ol- maları; ikincisi ise yapı- lan yoğun lobi faaliyet- leri. Sosyal yükümlülük ve yapılacak yatınmlar • Brandt'ı - alamamanın cesaretlerini kırmadığını belirten Arçelik Genel Müdürü Nedim Esgin, bir dünya markası olabilmek için yeni yatınmlara yöneldiklerini açıkladı. açısından Arçelik'in olabilecek en iyi teklifi verdiğine inandıklannı söyleyen Esgin, daha fazla sosyal yükümlülü- ğü kaldınp kaldırama- yacaklan sorusunu şöy- İe yanıtladı: "Tabii ki kaldırabilirdik, ancak bizün yapbğımız planla- malara göre bu şirketin verimli otanası ve Arçe- likM bir dünya markası hedefıne ulaşürması amacmdan uzaklaşmış olurduk. Çünkü Brandt, hedeflerimiz açısından amaç değil yalnızca bir araçtL" Dört ay boyunca Fran- sa'da yatıp kalktıklannı, içinde sendika temsilci- lerinin de olduğu 150 ki- şilik komisyonun soru- lannı yamtladıklannı, büyük bir çaba harcandı- ğını anlatan Esgin, Brandt'ı alamasalar da bu sürecin Arçelik'in kendini kabul ettirmesi açısından yararlı oldu- ğuna dikkat çekti. Esgin, Brandfa baş- vuru anından itibaren pek çok Doğu A\Tupa şirketinin işbirliği, or- taklık ya da satın alma amacıyla kendilerine teklifler getirdiğini vur- guladı. Yüzde 40 tasarnıf Geçen yıl Türki- ye'nin, Cumhuriyet tari- hinin en derin knzini ya- şadığım söyleyen Esgin, Arçelik'in krize yönelik aldığı tedbirlerle işçi çı- karmadan yüzde 40 ta- sarnıf yaptığım, özellik- le Ar-Ge ve üretim aşa- malannda yapılan kısıt- lamalarla 100 milyon dolarlık tasarruf sağlan- dığını söyledi. Yeni tarife 1 Şubat'tan itibaren geçerli. KDV oranlannda ise değişiklik yok Doğalgaza yeni indirimANKARA (Cumhurtyet Bü- rosu)-Enerji ve Tabii Kaynak- lar Bakanı Zeki Çakan. BO- TAŞ'ın doğalgaz satış fiyatla- nnda, dünya piyasalanndaki petrol ürünleri ve dövizdeki düşüş ile işletme giderlerinın yeniden değerlendırilmesi so- nucunda indirime gidildiğıni açıkladı. 1 Şubat 2002 tarihin- den geçerli olmak üzere. BO- TAŞ'ın dağıtım kuruluşlanna doğalgazı yüzde 6 indirimle sa- tacağını açıklayan Çakan, buna göre doğalgazm belediyelere metreküp satış fiyatınm KDV hanç 213 bin 662 lira olarak belirlendiğini söyledi. Ça- kan 'ın verdiği bilgiye göre, BOTAŞ'ın sanayi kuruluşlan- na sattığı doğalgaz fiyatında da yüzde 10 indirim yapıldı. indirim sonrası BOTAŞ'ın doğrudan dağıtım yaptığı Bur- sa ve Eskişehir'de KDV hariç doğalgaz metreküp fiyatı 277 bin 761 liraolacak. Yüzde 18"lik KDV oranmı yüksek bulduğunu her ftrsatta tekrarladığını belirten Çakan, "Ancak KDVde indirim müm- kün d e P " dedı. BOTAŞ'm yurtdışından doğalgaz alış fi- Bakanlık ve firmalar ilaçta yüzde 10 indirim kararı aldı Anlaşmaya eczacılardan itiraz ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Ilaç fiyatlanndakı tartışma, Sağlık BakaVılığı ve üretici firma- lar arasındaki uzlaşmaya karşuı bitmedi. Sağlık Bakanlığı ve ılaç firmalan, yüzde 10'luk ^ — — indirimin yüzde 4'ünün firmalardan karşılanması konusunda uzlaştıklannı açıklarken eczacılar bu anlaşmayı kabul etmedik- lerini bildirdıler. Sağlık Bakanlığı ve Ilaç Işverenlen abaşı'yla, Sağlık Bakanlığı tlaç ve Eczacılık Genel Müdürü Orhan Canbolat arasında gerçekleştirilen görüşmede, indirimin yüzde 2'si- nin eczacılardan, yüzde l 'inin de- • Bakanlık ve firmalar arasındaki anlaşmaya göre ilaç fiyatlanndaki yüzde 10'luk indirimin yüzde 4'ü firmalardan, yüzde 2'si eczanelerden, yüzde l'i de depolardan karşılanacak. Endüstrisi Sendıkası (İElS) dün, ilaç fiyatla- nndakı yüzde 10'luk indirimin, sektördeki paylaşımı konusunda uzlaştıklannı açıkladı. İEİS Yöne- kanlık arasında gerçekleştirilen uzlaşma doğrultusunda, eczacıla- nn kamu kurumlanna uyguladık- lan viizde 5 oranındaki indirim de yüzde 2'ye düşürüldü. Böylece, ^ - ^ kamu kurumlannın toplu alımlannda oluşacak yüz- de 3 oranındaki farkı da Maliye Bakanlığı üstlen- miş olacak. İlaç fiyatlannda, firma- lann indirim oranını yüz- de 7'den yüzde 4'e düşü- ren anlaşma, eczacılan ise tim Kurulu Başkanı Bülent Ecza- polardan, yüzde 4'ünün üretici fir- malardan kesilmesine karar veril- di. Kalan yüzde 3'lük oranı ise Maliye Bakanlığı'nın karşılaması benımsendi. İlaç firmalanyla ba- memnun etmedi. Bu oranlan ka- bul etmediklerini ifade eden Türk Eczacılan Birliği Başkanı Meb- met Domaç, "Bizim için beKrsiznk sürüyor'' dedi. yatlannı açıklamadığı için eleş- tirilmesıne değinen Çakan, ya- pılan anlaşmalar gereği bunun mümkün olmadığını söyledi. En pahalı gaz Rusya'dan Çakan şu anda Türkiye'nin 4 ülkeden doğalgaz aldığını be- lirterek en pahalı doğalgazın Rusya'dan alınan "TrTisgaz" olduğunu söyledi. Çakan'ın açıklama- suun ardmdan, Anka- ra Büyükşehir Beledi- ye Başkanı Melih Gökçek, indiriminin komik bir oran oldu- ğunu, ancak uygula- yacaklannı dile getir- di. Izmit Büyükşehir Belediye Başkam Se- fa Sirmen ise doğal- gazda BOTAŞ'ın Bur- sa ve Eskişehir'de uy- guladığı satış fiyatmı esas alacaklannı söy- ledi. Sirmen, metre- küp fiyatmm, KDV hariç 277 bin 761 lira olacağını kaydetti. Istanbul Büyükşehir Belediye Başkam Ali Müfit Gürtuna, indi- rimin yeterli olmadı- ğmı ifade ederek "tn- dirim bize nasıl yansı- ûhrsa o şekilde intikal ettiririz" dedi. İŞÇtNtN EVRENİINDEN ŞÜKRAN SONER ABD Şov ABD ve zengin kuzeyin "uluslann kaderlerini ta- yin haklan" çerçevesinde oluşturduklan Afganistan geçici yönetiminin başbakanı Hamid Karzai'nin ABD gezisinin şov boyutu elbette olacaktı. ABD va- tandaşlannın 11 Eylül travmasının politik yatınma dönüştürülmesinde ABD'de Karzai'ye özel değer verilmesi sürpriz değildi. Bu kadar ustacasına şapka çıkanlır.. Bush'un bir yıllık iktidannın hesap verme yıldönümüne rastlatı- lan ziyarette, Bush, Karzai'yı yanından ayırmıyor. Hesap verme konuşmasını Karzai yanında olarak ya- parken, kongreden askeri harcamaiar için ek 48 mil- yar dolar daha istiyor. Terörle mücadelede yapılan harcamaların aylık 1 milyar dolar tuttuğunu açıklıyor. Tabii kürsüye çıkışı, konuşması büyük alkış alıyor. Büyük Amerika'nın ayrıcalıklı bireyleri olma özgü- venleri sarsılmış Amerikalılar özgüvenlerini tazeli- yorlar. 11 Eylül'de ABD'nin gücünün, ekonominin simgesi ikiz kuleleri sivil uçaklarla enkaza dönüştü- ren, Amerikalılann "en büyük biziz, bize birşey ol- maz" güvenlerini sallamış Bin Ladin, Afganistan'da- ki Taleban iktidarı 4 ay dolmadan yıkılmış. Afganis- tan'da Bush'un yanında dolaştırdığı ABD için güve- nilir Karzai iktıdann başına geçirilmiş. Yıkılan kule- lerin salladıklarını geriye döndüremese, acıyı, ıçe iş- leyen korkuyu yok edemese de yaralan sanyor. Bü- yük başan, büyük şovla toplumun, bireylerin bilinç- lerine kazınıyor. Bu pariak, büyüleyici şov karşısında, Bush'un ve babası da dahil ailesinin işin içine karıştıkları, ABD'nin enerji devi Enron'un skandala varan iflası gölgede kalır. Çokuluslu şirketlerin arka arkaya iflas- lan arasında öne çıkan, bu kez baba George Bush'un ortağı olduğu telekomünikasyon şirketi Global Crossıng'in iflasa karşı borsadan koruma is- tiyor olması da. Dünya çapında intemet ve telefon ağı, 10 bini aş- kın çalışanı bulunan şirketin kredı notu düşüyor. Oğui, Başkan George W. Bush enerji şirketi Enron ve Beyaz Saray ilişkilerinın açıklanmayacağını bildi- riyor. 11 Eylül öncesi gündeme gelen ekonomik dur- gunluk, 11 Eylül sonrası savaş ilanı, askeri harcama- larla önemli ölçüde canlandınlmış olsa da gündem- den düşürülemiyor. Bu arada Türkiye'nin önemli rol alması beklenen Afganistan ordusu ve polisinin eğitiminde ABD'nin görevi doğrudan kendtsınin üstteneceği açıkianıyor. Afganistan'da kendı yarattığı canavarın, Taleban'ın denetimini kaybeden ABD, Taleban operasyonunu bitirmiş, elinde sağlam tutacağı yeni iktidan güçlen- dirme yolunda önemli adımlar atıyor. Bir yandan da Filipin cephesi açılmış bulunuyor. Terörle mücadelede ikinci cephede, Usame bin La- din'in El Kaıde örgütü ile bağlantılı olduğu öne sü- rülen köktendinci Ebu Sayyaf örgütüne karşı ABD güçleriyle Filipin birlikleri ortak operasyon yapıyor- lar. Operasyona ilk aşamada 16O'ı özel güce bağlı olmak üzere yaklaşık 600 ABD askerinin katılacağı bildiriliyor. 11 Eylül ortamını Filistin'e karşı çok iyi değerien- diren Israil'in, her zamankı gibı arkasına ABD'yi al- dığı, ABD'nin Arafat'ı ortada bırakan açıklamalan ile su yüzüne çıkıyor. Böylece CNN'in 11 Eylül'ün ar- dmdan verdiği ve sonradan sahte olduklan anlaşı- lan, Filistınlilerin 11 Eylül terör eylemini alkışladıkla- nyolundakigörüntülerleoluşturulanFilistinlileraley- hine kamuoyu amacına ulaşıyor. Abluka altındaki Yaser Arafat'tan acil çağn alan Türkiye, Israil Başbakanı Şaron'u katı koşullarından vazgeçiremiyor. ABD ve Israil, daha önceki Ortado- ğu dengelerinde, Filistin ile yapılan banş anlaşması koşullanndan çark etmenin yolunu, ortamını bulmuş olmanın rahatlığında istedikleri gibi at koşturuyoriar... Medyatik çağda şovlar, kimi zaman silahlar kadar etkili rol oynuyor. Elbette medya gücüne, silahlı güç kadar önem verıliyor. Ve elbette o boyutlarda da profesyonel yatırım, harcamaiar yapılıyor... soner(& cumhuriyet.com.tr Pepsi 53 iifceyi br TüriCe tesfm eta • tSTANBUL (AA) -Pepsi Cola International'm 53 ülkeyi kapsayan Avrupa, Orta ve Güney Afrika Bölgesi Pazarlama Başkan YardımcılığYna Okay Eğduici getirildi. Pepsi'den yapılan açıklamaya göre, halen Türkiye ve Orta Asya Başkan Yardımcıhğı görevini yürüten Eğdirici, 1 Şubat'ta Avrupa, Orta ve Güney Afrika Bölgesi Pazarlama Başkan Yardımcılığı görevini üstlenecek. Eğdirici, Türk Milli Takım sponsorluğunun yanı sua Pepsi'nin müzik kampanyalan kapsamında Tarkan ile yürütülen birçok projeye ünza attı. Motorlu TaşıtlarVergisi I.taksit ödemesi için Ocak ayı rçensmde yatıfmanrc gereken Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin 1. taksidini, Süresi içinde yattnlamayan Motortu TaşıtlarVergisi'ni dilediğiniz zamart gecikme zammıyla birükte, • Aynca, trafik para cezalannt "trafik ceza tutanağını" ibraz ederek Akbank şubelerinden ya da Akbank internet şubesinden ödeyebilirsiniz. Siz de Akbank'ın sunduğu bu kolayltktan yararlanın. AKBANK