Catalog

SAYFA CUMHURİYET 24 OCAK 2002 PEBŞEMBİ 8 DUNYA VE TURKIYE dishab@cumhuriyet.com.tr Afganlann Türldye'yi değil,Almanya'yıistiyoruz' sözlerinden sonra Fransa da ağız değiştirdi BirtekDostumistiyorSERKAN DEMtRIAŞ A^JKARA - Türkiye 'nin ilk aşamada 261 askerle kahlacağını açıkladığı Ulus- lararası Güvenliğe Destek Gücü'nün (ISAF) 2. dönem liderliğini alması teh- likeye girdi. Afganistan'ın geçici hükûmet başka- nı Hamid Karzai'nin îngiltere'nin ar- dından Almanya'nın liderliğini istedik- lerini açıklamasından sonra Fransa da ağız değiştirerek "Tiirldyt'ııiıı Kdertiği kesin değü" görüşünü iletti. Fransa Savunma Bakanı Alain Ric- hard, bugûn Ankara'ya yapacağı ziya- ret öncesinde,* îngiltere'nin ardından Türkiye'nin liderliği almasuıın henüz • Türkiye'nin ISAF liderliğinin Önündeki engeller şöyle sıralamyor: Sınırlı ekonomik gücü, Özbek General Raşid Dostum'a yakınlığı ve Rusya, Iran gibi güçlerin Türkiye'yi istememeleri. kesinleşmediğini kaydetti. Ancak Ric- hard, gecen ay başında Pakistan'da yap- tığı açıklamada "güce Tûrkiye'nin ko- muta edeceğp açıklamasuıda bulun- muştu. Türkiye'nin ISAF'ın komutası- nı almasıyla ilgili sıkıntılar şu unsurla- ra dayanıyor: • Büyük bir ekonomik bunalun yaşa- yan Türkiye, göndereceği askerlerin ma- hyetlerinin karşılanması için başta ABD olmak üzere büyük ülkelerden destek almaya çalışıyor. Bu öneriye ABD'nin sıcak yakJaştığı bilinıyor. Türkiye, ko- mutayı devTalırsa bölgeye yerleşrirece- ği asker sayısuu da bir tabura (yaklaşık bin asker) çıkartmayı öngörüyor. Dola- yısıyla Türkiye'nin masran 4 kat artmış olacak. Türkiye, henüz bir kaynak bu- lamadı. • Özbek Generai RaşidDostum dışın- daki Afgan gruplannın Türkiye'yi iste- memelerinin de iki nedeni bulunuyor: AB 'Durum ciddf derken israil Dişişleri Bakanı Arafat'ı sucladı Peres bile sırt çevirdi DışHaberlerServisi- Ortadoğu'daki şiddet dünyayı kaygılandınrken Avrupa Birliği (AB) Dış Politika ve Ortak Savunma Temsilcisi Javier Solana, bölgedeki durumun çok vahim olduğunu söyledi. Fransa'nın Strasbourg kentinde dün israil Dışişleri Bakaru Şinıon Pferes ile görüşen Solana, "Ortadoğu'da dunım çok vahim. Bu şiddet kıskacmdan kurtulmaıun yoHannı bubnanyız" dedi. Ihmlı tutumuyla tanınan Peres de dün Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM), Filistin lideri Yaser Arafat ile barış yapma şansının olmadığuıı ileri sürdü. Savaşuyansı Peres, Arafat'ı "uziaşmazhkve teröre hoşgörii göstennek n le suçlayarak "Arafat terör örgütJerini kontrol etmedikçe banş görüşmelerine başlayamayız'' dedi. Pans'te buJunan Filistin Meclis Başkanı Ahmet Korev ise Ortadoğu'nun savaşa sürüklenebileceği uyansında bulundu. Korey, "Fransa ve AB harekete geçmeli. Durum son derece tehükeh'. Felaket çok yatan" dedi. Israılli sağcı bakan Dani IVaveh, "israiJ'io, Arafat yönetitninj yıkmaya mecbur kalacağuu" söyledi. Naveh, "İsrail'in savaşiann en ahlakusı ve en adüini vaptoğmı ve Arafat'ın bir banş ortağı olmadığmj" iddia etti. CENAZEDE ÖFKE SELl- Baü Kndüs'te bir Fitistinii mititanın önceki gün düzenlediği ve 30 kişinin yaralandığı salduıda, varab 2 İsrailli kadın dün hastanede öldü. NaMusta İsra- il'in öldürdüğii Hamas mititanlannın cenazesine binlerce Füistinli kaoku. (FotoğrafrAP) 1. Afgan gruplan. Afganistan'a ya- pılacak maddi yardıma odaklanmış gö- rünüyorlar. Bu konuda en baştan bu yana en aktif davranan ülkelerden biri Almanya. Almanya'nın askeri alanda da daha etkin bir rol oynamasının eko- nomik alana da olumlu yansıyacağı ön- görülüyor. 2. Türkiye'nin Afganistan'da etkin ol- masını istemeyen birçok bölgesel güç bu- lunuyor. Bunlar arasında Iran. Pakistan ve Rusya gibi ülkeler de bulunuyor. Bu ülkeler, Afganistan içinde kendilerine yakın gruplararacüığıyla Türkiye'nin dış- lanmasını sağlamaya çahşıyorlar. 3. Afgan gruplan arasındakı yerel çatışmalann tam olarak sonuçlanmama- sı da önemli bir unsur olarak görülüyor. Bu süreçte Türki- ye'nin liderliği almasının özel- likle Dostum'un daha da kuv- vetlenmesine neden olabilece- ği değerlendirilıyor. Dostum: Iran kaşıyor Ankara'da temaslannı sürdü- ren Raşid Dostum dün de Dışiş- leri Bakanı İsmail Cem ile bir araya geldi. Dostumun görüş- mede Iran'ın faaliyetlerini gün- demegetirdiği, ülke içindeki fârk- lı mezhepleri kendi etkisi altına almaya çahştığuıı bildirdi. Dos- tum, özellikle Herat'tald İsmail Han aracılığıyla bu faaliyetleri- ne karşı uyanık olunması gerek- tiğini belirtti. BM: 30 bin asker gerekjypr ISAF'ın komutasıyla ilgili tar- tışma sürerken Birleşmiş Millet- ler(BM) ise banş gücünde 30 bin askere gereksinim olduğunu be- lirtti. BM temsilcisi Francesc VendreD, Afganistan'dan çatış- ma haberleri geldigi sırada yap- tığı açıklamada, başlangıçta 5 bin olarak öngörülen asker sayı- sının 30 bine çıkanlması gerek- tiğini kaydetti. Vendrell, oluşturulacak gücün Kâbil'den başka yerlere dekurul- masının gerektiğine, bunun aşi- ret reisleri tarafindan da istendi- ğine işaret etti.Afgan îslami Ba- sın Ajansı, Afganistan'ın Zal Ka- lesi'nin denetimi için geçici yö- netimin Savunma Bakanı Yar- dımcısı Dostum ile SavunmaBa- kanı Tacık General Muhammed Fehim'e bağlı birlikler arasında çıktığmı bildirdi. Geçen pazar çıkan çatışmalarda çok sayıda can kaybının olduğunu belirten ajans, Dostum'a bağlı birlikleri- nin kalenin kontrolünü ele ge- çirdiklerini belirtti. israil Dışişleri Bakanlığı Müsteşan, Türk basınmdan sadece Cumhuriyet'e konuştu Gîl: israil her şeyîyle banşa bagh AYHANŞİMŞEK ANKARA - İsrail, Ortadoğu'da ba- nş için Türkiye aracılığıyla, Filistin li- deri Yaser Arafat'a 3 koşul iletti. An- kara'da kritik temaslarda bulunan is- rail Dışişleri Bakanlığı Müsteşan Avi Gfl, Cumhuriyet'e ülkesüıin koşulla- nnı açıkladı. Gil'e yöneltilen sorular ve yanıtlan şöyle: Ortadoğu'dageriümin örmandığı bir dönemde Ankara'ya ne gibi mesajlar Oettiniz? - Her şeyden önce şunu belirtmek is- tiyorum: israil olarak, Tür- kiye ile mevcut haliyle de memnuniyet verici olan iş- birliğûnizi daha güçlendir- me arzusundayız. Biz yak- laşunımızı, pozisyonumu- zu anlatmaya çalıştık. Ön- celikle Filistin yönetiminin şiddeti durdurmasuTi, tero- rizmle mücadele için ciddi önlemleralmasını istiyoruz. Bunu yaptıklan anda biz de "MitcheD raporu ve Tenet planı" doğruîtusunda hare- kete geçebiliriz. Biz her şe- yimizle banşa bağlıyız. An- cak bugünkü felaket durumundan kur- tulmanın tek yolu, Filistin yönetiminin terorizme bakışını değiştirmesidir. Te- rorizmle mücadeleyi şimdiki gibi de- ğil, ciddi ve etkin olarak yapmalılar. İsrail. Arafat'ı artık gözden çıkardı mı? Başbakan BüJent Ecevit bu yönde kaygılarım açıklamısü. - Biz Ankara'ya şunu ilettik: Arafat banş istiyorsa, bugüne kadar yapma- dığı stratejik bir karan da artık almak zorunda. Bu da üç maddeden oluşuyor. Birincisi, Arafat artık Filistinlileri is- rail"e karşı kışkırtmayı bırakmalı. Ikin- AviGüAnJiaradavdL cisi, güvenlik birimlerine terorizmie mücadele etmeleri için gerçek talimat- lar vermeli, bunlar öncekiler gibi de- ğil, güçlü ve düzenli olmalı. Üçüncü olarak, Islamcı terörist ör- gütlerle anlaşma yolundan vazgeçme- lı, bunlann yapılannı ortadan kaldır- malı. Bu olmazsa, terörist örgütler sa- dece İsraire değil, Filistin yönetimi- ne karşı da eylem yapacaklar. Türkiye gerüinıin düşmesine ve ba- nş sürecinin canlanmasına nasıl katkı- da bulunabilir? - Türkiye, her iki tarafin güvenine sa- bip. Pozisyonu ve görüşle- ri ile etkide bulunabilir. Türkiye, Filistinlilere tero- rizmie mücadele ve şidde- te son vermenin ne kadar gerekli olduğunu anlatabi- lir. Bunu Türkiye yapabi- lir, etkisi de çok büyük olur. Ortadoğu'daki gelişme- lerin Türkrve-lsrail ilişkik- rine olumsuz yansımalan olabiieceğinisöyie>enler var. Buna katılı\or musunuz? - Bu yoruma hiçbir şekıl- de katılmıyorum. Bu de- ğerlendirme ne gerçekler- le örtüşüyor ne de benim temaslan- mın ha\asmı yansıtıyor. tkili ilişkile- rimiz son derece iyi ilerliyor ve doğa- sı gereğı büyük gelecek vaat ediyor. Ben bunu çok tatminkâr buluyo- rum. Dahası, Ankara'daki temasla- nmda bir kez daha gördüm kı bizi çok iyi anlıyorsunuz. Burada eşsiz bir an- layış gördüm. Tabii, her konuda yaklaşımlanmı- zın aynı oknasım beklemiyorum. Ama Türk yetkihlerin soruna ilgisi, bilgi birikimleri ve diyaloğun niteliği çok etkileyici ve eşsiz diyebilirim. • Müsteşar GU'in temasları sırasında İsrail, Türkiye aracılığıyla Filistin lideriArafat'a 3 kritik mesajgönderdi: - Filistinlileri kışkırtma. - Terorizme karşı hareketegeç, - örgütlerle anlaşma, ortadan kaldır. Problem: binde 1 MERHABA NECATİ DOĞRU Model'den Önce Mühendis! Model olma işi şımdilik dumanlı. Is- lam dinini; yeri geldığinde perşem- be günü rakı içen, cuma günü öğlen namazına camiye giden, ıhtiyaç doğ- duğunda pazar gunü mini etek gıyip partiye koşan, gerektiğinde pazar- tesi günü başını örtüp cenaze na- mazına katılabilen, faiz tçin bankaya para yatınp borsada tiyö kovalaya- bifen, sonra da gidip mevlüt dinleyen değişimlersürecinesokacaksın. Bu- nun için devrim yapacaksın. 70 yıl uğ- raşacaksın. O da yetmeyecek 28 Şu- bat süreçleriyle dikkatini hep uyanık tutacaksın. Ortaya "Türk Islam Mo- deli" çıkacak. Büyük ABD... Bizim Islam Modeli'ni... Aşı yapmaya çalışıyor. fslam âleminı bu aşıyla aşılamak is- tiyor. Bedava aşı. Masrafsız. Ancak aşıya ilgi sıfır. VVashington'dan geliyorlar. Model, model diye konuşuyorlar. VVashington'a heyetler gıdiyor. Afganistan'a ve bütün Islam dün- yasına model olabilirsinız diye ciddi ciddi stratejiler yapılıyor. Fakat bir tek Islam ülkesi de kaJkıp "Türk mo- deli Islamı" ithal etmek istiyorum di- ye başvurmuyor. • • • Aşı işi batakta... Demek ki, devrimler ihraç edile- medegi gibi, ithal de edilemiyor. Fa- kat gözün kör olsun işsızlik... Ya da pembe gözlükle bakalım. Şöyle soralım: Napol eon Bona- parte döneminde hayatta başarılı ol- manın sırrı neydi? Para... Para... Para... Bugün başanlı olmanın sırrı: Çalışmak... Çalışmak... Çalışmak... Ayakta kalmak ıstiyorsan çalışmak zorundasın ve ülke ayırt etmek lük- sün de yok. Işte bu yüzden bizim "Türk Islam Modeli" yerinde durur- ken, "Türk Mühendislik Modeli" Af- ganistan'a doğru hareketlenmiş du- rumda. Avrasya Konseyi Başkanı Tuğrul Erkin, Afganistan-Türk Iş Konseyi toplantısına 55 firmanın ge- lip katıldığını söylüyor ve "önümüz- deki ay Afganistan 'a Türk inşaatşir- ketlerinden bir heyet gidecek, fır- satlan pratiğe taşıyacak" diyor. Afganistan'a... Askerimiz gitmeden... Emekçimiz gidecek... Modelimiz ulaşmadan... ••' • Bahane: Pis kokan çorap! Muhendisimız ulaşacak... Gözü kör olsun işsizilk... Çalışmak geregi... Ayakta kalmak zorunluluğu... "Türk Mühendis Modeli" işte bu üç- lüden; işsizlık, çalışmak gereği, ayak- ta kalma ihtıyacından doğdu. Bugün büyük isimler haline gelmiş Türk in- şaat şirketlerinın kurucuları mühen- dis ınsanlardı. Libya çöllenne gıttıler. Ural'lara gittiler. Rusya steplenne gittiler. Sibirya'ya gıttıler Pakistan çollerine gittiler. Irak'a gittiler ve Bağdat, Basra bombalanırken de orda kaldılar. Şım- di Afganistan dağlanna da ilk Türk fir- malan gidiyor. Gerçi Afganistan'ı ye- niden imar etmek için ortaya konu- lan çanaga Japonya 550 milyon do- lar, Iran 550 milyon dolar, Pakistan 100 milyon dolar koyarken Türkiye sa- dece 500 bin dolar attı. Afgnistan'da- ki ışlerı bu nedenle belki Amerikan, Alman, Japon, Ingiliz firmalar ala- caklar, ama onlar oraya gitmeyi risk- li bulduklan tçin Türk firmalanna işi ve- rip sırtlarından kâr edecekler. Tamam da... Işsizlik... Büyük işsızlik... • • • Afganistan'da durum şu: 30 milyon nüfus yaşıyor. Sadece yuzde 23'ünün içecek temiz suyu var. Minimum hij- yenik koşullarda yaşayabılen nüfus sadece yüzde 12. Halkın ancak yüz- de 6'sı elektrikle aydınlanma olana- ğına sahıp. 1000 Afganlı'ya sadece 2 telefon düşüyor. 2500 kilometrelik Afgan karayolları şebekesinin tama- mı haşat olmuş durumda. Ülkenın 700 kilometrelik alanında mayın dö- şelı. Bugün mayın temizlemeye baş- lansa ancak 7 yılda bitirilebiliyor. Özetle; kalacak otel yok. İçecek su yok. Havaalanı yok. İyi lokanta yok. Konuşacak telefon yok. Bar, pavyon yok. Güzel kadın yok. Mayın var. Hastalık var. Acı var. Üzüntü var. Ölme riski var. Böyle bir tabloya alışkın kim var? Sadece "Türk Mühendislik Modeli"... "Türk Islam Modeli" yerinde sayıyor. Türk Mü- hendislik Modeli atakta. Elden ne gelir! Gözün kör olsun işsizlık... f önce gerçeği teslim edelim. dw«TK HürriyetgazetesininmuhabiriAteş ^ Yalazan, eksiğı olmayan, dört ; dörtluk haber yaptı: "Devlet Ha- "- va Meydanları Işletmesi; Uşak, Sinop, Tokat, Balıkesirmerkez, Zon- guldak Çaycuma ve Sıvas havali- manlannı kapattı. Fakat Isparta Sü- leyman Demirel Havaltmanı'nı kap- sam dışı tuttu, kapatmadı. Oysa 2000yılında Uşak 70 mılyarlira, Si- nop 330 milyar, Tokat350 milyar, Ba- lıkesir 37 milyar, Çaycuma ise 68 milyarlira zarar etmesine rağmen Is- parta Havaalanı'ninzaran 1.3 trilyon lira oldu." Isparta'nm zaran büyük. Çok büyük... Kapatılmıyor... Gazete buna "Süleyman Demirel Baba'nın Hatın" diye başlık atmış. Doğru olabilir mi? Uiaştırma Bakanı Oktay Vural'a telefon edip sordum. Antalya Hava- alanı'nda geçen yıl elektrikler kesil- miş, dolayısıylaturist uçaklan ineme- mişler, bu yüzden Antalya'ya çok yakın bir havaalanı olduğu için Ispar- ta'yı "acil durumlarda kullanılmak üzere sadece günışığında çahştırmakgerekçesiyle" kapat- mamışlar. Bahaneye bakın! Elektrik kesılirse jeneratör yok mu? Adamın şato gibi evi var. Bir şato gibi ev daha yaptırıyor. Fakat kendi de oturmuyor, kiraya da ver- miyor. Nıçin? Oturduğu ev yanarsa diye korkuyor. Kapatılan havaalanlan niçin yapıl- dı? Sadece gül ve gülyağı üreten, ha- lı dokuyan, tanmla uğraşan, turistik cazibesi hıç olmayan, sanayi olarak da birkaç kereste fabrikasının bulun- duğu Isparta'ya havameydanı yap- mak hangi ihtiyaçtan doğdu? NATO standartlarında pistleri, şahane ap- ronlan, uçak hangarlan, kuleleri, ka- rayolunun hemen yakınında, şehir merkezıne 8 kılometre uzaklıkta, mil- yon dolarlar harca havameydanı yap, yolcu bulamadığı ıçın THY, "Ben bu- raya uçakkaldırmam" desin. Antal- ya'da elektrikler kesiiirse diye 1.3 trilyon zaran (bu yıl zarar 2.3 trilyon olabilir) halka fatura et, açık tut. Bahane pis kirli çorap! Burnunuz nasıl dayanıyor? Kendisine bir ekose gömlek, polo yaka kahverengi bir lcazak, spor bir pantolon, bir çifr süet ayakkabı ve eşine de balıkçı yaka bir kazak almıştır. Aİışverişin sonunda Okta/ın cebinde hala 100 milyon lira vardır. Sizce bu nasıl olabilmişfir? A) Okfay'ın matemafiği zayıftır B) Bu soruda bir hata vardır C) Oktay kasadadır, henüz ödemeyi yapmamıstır D) Çarşı'daki Advantage Card ile peşinatsız, vade farksız 4taksitkolaylığından yararlanmışhr 16.OOO.OOO-TL 25.900.000-TL 24.900.000-TL 69.900.000-TL 32.P50.000-TL Cozum: