Catalog

23 OCAK 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA KULTUR kulturC« cumhuriyet.com.tr 15 Ara Güler, Türk resminin usta portrelerini ve koleksiyonundan seçtiklerini sergiliyor İlrisanat dahnmdüellosıı Renk ve biçim ustalannın çok farkh anlannı yakalayan Ara Güler'den AUye Berger ve Bedri Rahmi Eyüboğlu. • Galerist'teki sergi, yirmi beş öncü Türk ressamının yapıtlanyla Güler'in objektifinden yansıyan portreleri bir araya getiriyor. Ara Güler'in elli yıllık fotoğraf serüveni içinde dost olduğu, birlikte çalıştığı ünlü fotoğrafçıların ustaya armağan ettiği yapıtlardan oluşan geniş koleksiyonu ise Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüphanesi'nde sergileniyor. Kültür Servisi - "ffir foto muha- birinin işlevi yalnızca olaylann gidi- şini iziemek değil, devrinin yaşamı- m, sanatını, geknek ve görenekleri- ni, insanlann nelerle uğraştiklanm, sevinçferini, üzüntülerini,görsei mal- zeme olarak ileriki çağlara bırak- makür. Sanatçılar, resim olsun, edebiyat olsun, saz, söz olsun, yaşadıklan dö- nemin birer aynasıdır. Kuşkusuz, kendi yaşamlan da yaşadıklan dö- nemin birer parçasıdm.." Fotoğrafın en büyük ustalanndan biri olan Ara Güler, yalnız fotoğra- finı çekmekle kalmayıp dostlan-da olduğu 25 Türk ressamının portre- lerini sergiliyor. Galerist'te yann açılacak olan 'Ara Güler'den Usta Portreleri, Ustalardan Seçkin Yaprt- b r ' adlı sergi 25 Şubat'a dek süre- cek. Ara Güler objektifini yöneltti- ği bu renk ve biçim ustalannın çok farklı anlannı yakahyor, birkaçı dı- şında çoğu siyah-beyaz fotoğraflar- la... Fahrünnisa Zeid. Fikret Mualla, AKye Berger, Eren Eyüboğlu, Bed- ri Rahmi Eyüboğlu, Abidin Dino, Ferruh Başağa. Cihat Burak, Avni Ar- baş, Nejad Melih Devrim. Nedim Günsür, Mübin Orhon, Tiraje Dik- men, Orhan Peker, Turan Erol, Ara Güler, Burhan Doğançay, Ömer Uluç, Erol Akyavaş, Yüksel Arslan, FethiArda, Mehmet Güleryüz, Bur- han Uygur, Mustafa Pilevneli, Ko- met ve Ergin tnan Güler'in objek- tifinde portreleşen isimler. Bu sergide Ara Güler tarafindan çekılen birer 'foto-portre'leri ve öz- gün birer yapıtlan ile yer alan yirmi beş ressam, aynı zamanda cumhu- riyetin birkaç kuşağmın 'imge dün- yalarmıkuran', görsei belleğinuzin en önemli köşetaşlanndan... "Onlar benim için yalnızca fotoğ- rafi çekflen Idşilerdeğil, dünyamı ku- ran insanlardır. Bende kurduklan dünyanın da güzel bir dünya olduğu- na inanıyorum. Her şeyin görselkş- tiği bu dönemde eümdeld bu malze- meninherkesin mah obnası beni mut- lu edecektir-." derken Güler, aslın- da yaptığı işin yaşamının ta kendi- si olduğunu bir İcez daha vurguluyor. Haşim Nur Gürel bu fotoğraflann hissettirdiği temel duygunun, Ara Güler'in kendisini, belgelediği resim ustalan ile eş düzeyde bir 'imge av- aa' sayması olduğunu belirtiyon "Bir başka nokta da_ kendisinin, bir di- ğer alanın bu görsei dil ustalarmı Mjakışaçılannı', 'yaklaşımlannı' çö- zümleme, anlama ve onlardan ken- di bakış açısıru zenginleştirme dü- şünceterini taşıması~. Bu görseffik varaöcdannın nasıl yaşadıklan, ya- şamlannı nasıl örgütledikleri, ina- nılmaz bir ilginin nasıl odağı olabil- diklerinin araştmhnası da, bu binler- ce fotoğrafin gizfi amacı beUd de_." Gürel, bu serginin bir ilki ve bel- ki de bir daha yinelenmesi zorbir im- ge zenginliği ve karşıtlığmı yakala- dığını vurguluyor: "Gözkm ustası 25 ressam, bir baş- ka göztem ustası olan Ara Güler'in objektifîne av ohnaktalar; bir başka bakış açısıyla ise.. onlan fotoğrafla- ma isteğinin çckimine kapılan fotoğ- raf ustası Ara Güler de bir anlamda onlara 'av' olmakta... tki sanat da- luıın, birkaç ressam kuşağı ile onla- nn vak'a-nüvisliğini üstlenmiş bir fotoğrafçuun bakışlaruun düellosu sakh sanki bu imgeterde." Koudelka ve Salgado Yapı Kredi Sermet Çifter Kütüp- hanesi'nde 'Sevgili Dostum Ara'yaVAra Güler Fotoğraf Kolek- siyonundan Seçmeler' sergısı ise 10 Şubat'a kadar izlenebilecek. Sergi, Ara Güler'in elli yıllık ulus- lararası foto muhabirliği yaşamı sü- resince tanıştığı, dost olduğu, bir- likte çalıştığı ünlü fotoğrafçıların ustaya armağan ettiği yapıtlardan oluşuyor. Birçok fotoğrafın arkasında ya da üstünde, Fransızca, tngilizce, Italyan- ca ve diğer dülerde aşağı yukan ay- nı şey yazılı: "Sevgili Dostum Ara'ya..." Imzalarsa, Henri Carti- er-Bresson, Sebastiano Salgado, Jo- sef Koudelka, Marc Riboud, Robert Cappa, Edouard Boubat, Eliott Eli- sofon gıbi fotoğraf dünyasının en büyük ustalarmı içeriyor. Kimi fo- toğraflar. yaratıcılan Ara Güler'in ça- ğına yetişemediği için isimsiz. Da- guerreotype'ler, Eugene Atget'ler, Puyo, Demachy, Steichen gibı fotoğ- rafçılann yapıtlannın yer aldığı az rastlanır zenginlikteki bu koleksi- yonun büyük bölümü Türkiye'de ilk kez sergileniyor. Sergiyle birlikte basılan aynı adlı kitapta Samih Rifat'ın Ara Güler'le atölyesinde yaptığı söyleşide fotoğ- raf koleksiyonunu ve fotoğrafçı dost- larmı anlatıyor. Pek çok isim ara» sından özellikle Josef Koudelka ve Sebastiano Salgado'yu kendine da- ha yakın hissediyor Ara Güler. "Se- kiz saat, vücudun düzdurması lazun, sonra yedi saat fotoğraf çeker bu vü- cut, başka bir şey yapmaz" diyen ve atölyesinde konuk ettiği Koudel- ka'nın yanı sıra Istanbul'u gezdırdi- ği Henri Cartier-Bresson ile dost- luklannın yeri ayn. "Belki de hepsinin üzerine limon sıkar" dedığı Salgado'yla ilgili anı- lannı anlatıyor: "Paris'te kafayı çe- kerken konuşuyoruz. Salgado işçi- ler üstûne çahşıyor o sıralar. tşçüerin daniskası Çhagong'dadır dedim ona. Bengladeşte bir şehir; Bengal Kör- fezi'nin ucunda. Açık deniz olduğu için med-cezirden dolayı sular yük- sclip alçalır. Sökülecek gemiler içeri- lere girer, sular çekilince çamurda kahrlar. Orada binlerce gemi % ar; o gemfleri söküyorlar,işçüerkanter için- de, çamurlu bir yerdir dedim. Tarif et gideyim dedi. Nasıl göndereyim? Casus diye yakalarlar!" "Ben seni hep izlerdim dedi bana, 'Hangi makineyi kullanıyorsun, kaç diyafram, hangi fılm?..' Eskidenya- zardık ya dergikrde. Bunlar bizden çok genç tabii; elM yaşmdadır Salga- do, yirmi beş yaş küçüktûr benden. 'Senden fotoğraf istiyorum' dedi bir gün, 'ben sana vereyim, sen de ba- na ver. değişelim' dedL 'Kaç resim verirsen, ben de o kadar resim veri- rim' dedim. 'On beş az, daha çok re- sim istiyorum, otuz tane' dedi. Böy- lece ben otuz siyah - beyaz baskı ver- dim, o da otuz tane baskı verdL Hin- distan'dan veni geimişti, kontakt bas- küanndan seçtim. O benim seçtikle- rimi gönderdi, ben de onun seçtikk- rini; ama benim baskdarun onunld- lerinden büyüktü.** Josef Koudelka Güler'in pek çok isim arasında özellikle kendine daha yakın hissettigi Sebastiao Salgado'dan (üstte) bir fotoğraf. 'Eşfaya'nınkonukHemşo'su Hemşo / Yönetmen: Ömer Uğur / Senaryo: Ömer Uğur, Resul Ertaş / Görüntü: Uğur Içbak / Müzik: Arto Tunçboyacıyan / Oyuncular: Okan Bayülgen, Mehmet Ali Erbil, Sümer Tilmaç, Yılmaz Köksal, pemet Şener, Levent Kazak, Oya Aydoğan, Öziem Yıldız, Ümit Okur, Cengiz Küçükayvaz / 2000, Türkiye yapımı, 98 dk. CUMHUR CANBAZOĞLU Şu anda gündemi belirleyen en önemli güç televizyon; filmine geniş kıtlelenn dikkatini çekebilmek, malını vitrinin en önüne koymak ve harcanan parayı en kısa sürede geri döndürmek amacındaki yönetmenler, beyazcamın yüzlerini bir kez de beyazperdede izlememizi talep ediyorlar sürekli. Aynca bu isteğin ardına bir de 'Seyirci, Türk sinemasıyla ancak böyle banşır' gibi ulvi bir söz eklemek de son günlerin modası. Tamam, isteğe uyup zaten az sayıdaki ürünleri izleyelim de, işin bir de sinema adına, sanat adına bir raconu, bir şıklığı var. Gündemdeki yeni fılm Hemşo'yu ele alalım; yıllardır bu piyasada iyi işler yapmaya çabalamış yönetmen Ömer Uğur, gerek sinemada gerek TV'de defalarca karşımıza çıkmış, töresine sıkı sıkıya bağlı kır kökenli birinin kentte yaşadığı sosyal, kühürel, ahlaksal birtakım sorunlan üzerine bindirilmiş bir film sunuyorbizlere. En son Eşkıya'da gözden geçirilmiş bu konudan başka anlatılacak konu ya da mizah kaynağı yok mu? Baba kanını yerde koymamak içm saklanan tabancanın satılıp aynı parayla cep telefonu ahnması, töresine sahip çıktığı için kendi ailesınde bile dışlanan Cebrail'in dünya görüşüyle birlikte kan davası gibi bir yarayla 'alay' düzeyinde komedinin aranması ve de bunun traji- komedi diye etiketlenmesi, cinsellik üzerine ne kadar beylik espri varsa bunlann mini skeçler halinde öyküye serpiştırilmesi, yapıtı iki saat boyunca hoş vakit geçirten bir eğlencehkten öteye taşımıyor... Televole türü programlarla yapay gündeme demir atmış başroldekilerle ve yine TV yardımıyla ikinci baharlannı yaşayan karakter oyunculannın varbğıyla Hemşo'nun tanıtım gibi bir sorun yaşamayacağı ortada; zatenbasının büyük bölümü daha çekimler sırasında bu verimli malzemeden olabildiğince yararlanarak fılmin Kahpe Bizans'ınrekorunukırmaya hazırlandığı. Beyoğlu'nun arka sokaklanndaki planlardatinerri çocuklann Şener ve Yıkuz'ı tacize kalknklan gibi haberlerle sağ olsunlar, halkı yapımla ilgili bolca aydınlatmayı başardılar. Oyunculara gelince; Okan Bayülgen, gerek fiziksel gerekse konuşma, ağız olarak kendisi için çok riskli sayılabilecek bir rolde bizce başanlı. Rolünün üzerine cuk oturduğu söylenen MehmetAKErbil ise tipini yer yer parlak çıkışlarla karikatürize ederken genelde düz bir performans sergiliyor. Diğer isimlerden, oyunculuk ve fonetik sorunlan olan Demet Şener'in beyazperdedeki varlığı bu Minin arasında daha da hüzün yaratırken Ozkm Yıldız bu sorunlann hiçbirini yaşamıyor. Çünkü Yıldız'ın göründüğü sahne sayısı sadece iki ya da üç ve ağzından çıkan kelimeler de ancak o kadar. Buna rağmen afışlerde diğer oyuncularla aynı şekilde yer alması ise bizce fümin en İrajikomik' yanı. Yönetmen Ömer Uğur'la ilgili bilgi de verelim; Son Urfalı, Zamansızlar, Arka Evin lnsanlan, Bekleyiş, Ekran Âşıklan ve Çok Özel llişkiler adlı filmleri çekmiş.Doksanlann ortasında ise TV dizileri yapmış, Sorguda adh senaryosuyla Cumhuriyet Yunus Nadi Ödülü'nü, 14 Montpellier Film Festivali'nde de proje ödülünü kazanmış... Beklenen Pet Shop Boys müzikafi • Kültür Servisi - Uzun süredir beklenen Pet Shop Boys müzikali 'Closer To Heaven'ın galası, en geç sonbaharda Londra West End'de gerçekleştirilecek. Chris Lowe ve Neil Tennant'dan kurulu Pet Shop Boys. müzikalde yer alacak 18 Pet Shop Boys parçasından 15'ini tamamladı. 1. Türk Dünyası Sinema Günleri' başlıyop I Kültür Servisi - Bu yıl ikincisi düzenlenen Türk Dünyasr Sinema Günleri 26-31 Ocak tarihleri arasında gerçekleşecek. Türkmenistan, Tataristan, Özbekistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Başkurdistan, Bahtıkey, Kazakistan ve Türkiye'nin katıldığı etkinlikte yaklaşık 30 film gösterilecek. II. Türk Dünyası Sinema Günleri kapsamında konuk sinema sanatçılan ile söyleşi, açıkoturumlar ve Prof. Tevfik Ismailov'un arşivinden derlenmiş iki fotoğraf sergisi yer alacak Tupgay Kantürk'ten Tuzak Kitap' • KöMrServisi- 1991 'de ilk kitabı 'İlk Gibi Son' ile Behçet Necatigil Ödülü'ne değer görülen Turgay Kantürk'ün yeni kitabı 'Tuzak Kitap', Sel Yayıncılık'tan çıktı. Şairin 1998'de ressam Yavuz Tanyeli'nin bir resminden yola çıkarak yazdığı 26 bölümlük 'Gördüğum; Kördüğüm' ve 1997'de Neş'e Erdok'un resimlerinden yola çıkılarak yazılan 'Düş ve Uyku Tuzaklan' adlı 26 bölümlük şiirsel metinler yer alıyor. Kantürk'ün son çalışması Tuzak Kitap'm tasanmı Savaş Çekiç'e, kapak desenı ise ressam Ibrahim Çiftçioğlu'na ait. Abidin Bderoğhı'nun sergisi • Kültür Servisi- 1950'liyıllarda belirginleşmeye başlayan Türk soyut resminin Ankaralı temsilcilerinden biri olan ve 1974'te aramızdan aynlan Abidin Elderoğlu'nun aile koleksiyonlanndan derlenen Axa Oyak Sanat Galfirisi'ndeki sergisi 26 Ocak'ta sona eriyor. Sergi, sanatçının hem erken hem " de soyut dönemine ait desen, suluboya ve yağlıboya çalışmalannı bir araya getiriyor. 'Aimee & Jaguar' gösteriliyor • Kültür Servisi - Goethe Enstitüsü yann saat 19.00'da Alman sinemasmın önemli yönetmenlerinden Max Farberböck'ün 'Aimee & Jaguar'adlı filmini konuk ediyor. Maria Schrader ve Juliane Köhler'in rol aldıklan film, 2. Dünya Savaşı yıllannda hem bombardıman hem de takip edilme tehdidi altında kalan iki genç kadının yaşadıklan aşkı konu ediyor. Evli ve dört çocuk annesi olan kadm için bu aşk, hayatımn en önemli tecrübesidir. Yahudi ve bir yeraltı örgütü üyesi olduğu için hayatı devamlı tehlikede olan diğeri içinse aşkı, yaşamak ve hayatta kalmak için de bir ümittir. Dulcinea'da 60 çağdaş filıran enstalasyonu • Kümır Servisi - Istanbul Bilgi Üniversitesi ve Dulcinea işbüiiği ile 10 Şubat-10 Mart tarihleri arasında yaklaşık 60 çağdaş sinema filminin gösterileceği bir enstalasyon gerçekleşecek. "Parçalanan hız" (pace in pieces) temasını işleyen proje, sinema seyircisinin salondan sanat galerisine geçişini ve değişen bu yerleşimde fılm seyretme alışkanlıklannda yaşanan tecrübeleri de sorguluyor. Tüm filmlerin orijinal versiyonlannın gösterileceği bu enstalasyonda, ana tema etrafında toplanan filmler kendi aralannda da ara başlıklar taşıyor. Bu başhklar, 'Tekrar', 'Çarpışma & Patlama', 'Derinlik ve Siber Uzay'. 'Yol Filmleri', 'Yansıyan Görüntüler', 'Yakınlık', 'Dondurulmuş Zamanlar', 'Hafiza Kaybı', 'Kurtulma'. Girişin ücretsiz olduğu filmler, pazartesi hariç her gün 15.00, 18.00 ve 21.00 seanslannda günde üç film olmak üzere izlenebilecek. lüna Ötenel ile caz geceieri • Kültür Senisi-'Vian Köpüğü' ve 'Voyageur' adlı iki yapıtıyla yurtdışında da tanınanünlü caz müzisyeni Tuna Ötenel, salı geceleri Ankara'daki müzikseverlere Berliner Bistro'da piyanosuyla sesleniyor. Ötenel, cazseverlere caz standartlanndan özgün kompozisyonlara kadar uzanan geniş bir repertuvar sunuyor. (Tel.O 312 438 60 70) BUGUN • CEMALREŞİTREYKONSER SALONU'nda saat 19.30'da Llia Loffun keman resitali izlenebilir. (232 98 30) • BABYLON'dasaat20.30'da,'tpekYolu Ala Türka' adlı belgeselin gösterimi gerçekleşecek. (292 73 68)