Catalog

SAYFA RAKS; RAKŞ ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞI'NDAN 2499 SAYILI SERMAYE PİYASASI KURULU CEREĞİNCE YAPILAN DUYURU ÖZET BİLANÇOSU (MIO TL) /UCTIFlVMUKLAR) DW<EN VMSJKLAB A- HAZR BEGERLER 1 ' B- ISNKUL DEGERLEfl C- KVTIC/IRIAUCAKLAR D-KV DK3ER AUCAKLAP 1 E STOKLAF 1 SSoto 2 Venlefl Sıpa"ş Avansün F «3ER0ONENVARLKLAR CW»N VAHUKLAP A- U V TCARIAUCAKLAR B UV DIĞERAUCAKLAR C FINANSALDURANVARUKLAR D UAOOIDURAN VARUKLAR 1 Bnatar Arsa ve Araater 2 UdunaTessveCtezlar 3 DğerftranVarHdar 4 Brılımş Aramsranlar (-) 5 YapılrrakBOlanYaOrimlar 6 VenM Spanş AvansBrı E MADO'OLM DURAN VARUKLAR = DCERDüt!AN«ARLIKJW UntTOHJM 1 165837 457 765 1100201 30474.416 791» (13677J69) 1100 1966331 CMOONBI J1.12.19t9 2765937 148-220 0 70M48 2X910 1623602 60.957 3173&278 6.208 0 10401992 20677447 652 631 0 J4JHİ15 2J61733 316447 724 799 20806121 607.847 (7KL519) 17521 2-616.175 ÛNCEKIDÖNBI 31.12.19* 12.769 332 1354 060 3155 7811555 74 69' 2678 580 840285 23 911015 3000 0 6064 702 16908944 902487 31882 3UHJ47 PASf (KAYNAKLAfl) 1 KISAVADEUBOnCLAR A FINANSAL MAJ 8ORÇLA3 B KV TICARIBOBÇLAR C KV DIGERSORÇLAB D ALINANSIPAfltŞAVANSLOT E BOflÇ VE GIDER KARS L II- UZUN VADEL! BOflÇLAR A FINANSAL8ORÇLAR B DV TCARtBOflÇLAR C U V DK3ER BOfiÇLAR D ALINAN SPAfllŞ «VANSLARI E BORÇVEGIOERKAOSI'JKLAP' II ÖZSEHMAYE A ÖOENMIŞ SERMAYE 8- SERMAYE TAAHHniE1 "!- C- EMISYON PRlMJ D YENIDENDEG CEGERART1Ş! 1 DuranVaftk^aOâe-nt^, E YEDEKLER ı YaalYaJevler 2 Oaganuslu Yede* 3- ÖzaYedeMt* 4- Dığer F NETDONEMKARI &DONEMZARA» H GEÇMIŞYILZAFMRLARH MSFTOPUM CARIDÖNEM 31.12.1999 14160 336 3 254 945 6 830 304 1846460 550 222T7 34 483 097 33 726-08 Q 0 3 "56 389 14139218ı 5443200 0 28069 11739995 11739995 , 3302966 87 73? 3215229 0 0 0 132496 T8ı (2155-2701 34.S04J15 ÖNCEKIDÖNEN 31.12.1998 18 '28465 11 376052 4 568 841 "66103 1964 815 505 "453213 4 831630 •94CT2 0 0 681311 "098669 5443200 0 28069 4 4-9704 4479704 3302966 87 737 3215229 0 C 12155270ı 0 0 3MHU47 RAKS ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. ÖZET GELİR TABLOSU (MİO TL) 11 A BflUTSATIŞLAB • B SATIŞLAROAN INDİRIMLER (-1 C NETSATISLAR D SATŞLARIN MALIYETI f-j BRUT SATtŞ KÂRl VEYA ZAHARI E FAALIYETGIOERlERIı-ı ESAS FAAUYET KÂRl VEYA ZARABI F DIĞER FAALIYETLERDEN GELIRLEH VE KARLAR G DiGER FAAUYETLERDEN GIDERLER VE ZARARUR (-) H FINANSMAN GIDERLERI H FAALIYETKARI 2ARABI 1 OLAĞANOIŞI GEUfllER VE KAftLAR J OlAâANDIŞI GIOL VE ZARARLAR |-| DÖNEM KARI VEYA ZAMRI K OOENECEK VERGI VE DK5ER YASAİ YÛKÜMLÜLÛKLER (-) NETOÖNEMKÂR1 ZARARI CariMnm 31.12.1N* 16121659 M 355200) 14 766459 (10.994J06) 3 771653 (10688684) (6917031) 1 403.718 («57 737) (19340.041) (25.711 091) 134.032 (6921 119) (32498.178) 0 (32498178) Oncskj Oönsm 31 12.1998 28561084 (253989) 28307 095 (17 078.916) 11.228179 (5 695 724) 5532455 1509830 (100092) (8584.312) (1642119) 5823 1417058) (2 053354) (101 916) 12 155270) RAKS ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 01.01.1999-31.12.1999 DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 1 RAKS ELEKTRONİK SANAYİ VE ÎICARET ANONİM ŞIRKETrnn31 Araiıfc 1999 tartı «ranyle dûzmtefimş tş*Kta Uançosunu ve bu tanhte sora eren hesap «yıemıne an gelır attosjnı ton * j m nakıt akıtn. satışörın makyetı ve öngörülen kât dağıtım tatjiolannı ıncelem; 6u- lunuyoruz Incelemelenmız genei kaöui görmuş denetleme ı*£ esas ve çtandarttanna uygun otarak yaptlmrç ve dotaytstyia hesap ve « ılgıh olaralt "«tfaset» kayıtani'r «orrofcj ı« •!?!> gereia rjörduğümuz *ger deietieTie yontem ve tekn*)erın, .çermışıır 2 ŞırKet 25111999 tanr* yorenm nuru<u *aran 1e 0ar*a'a;n alacakiac m tafs ı yönundekı gmşımien sonucurda öalıyeılennı devam eare- meyecegını bu nedenle ürenmtm üufdurr na ve çahşantarına suresjz jcre'stz wr verrie ttararı afcnıştK Ş^ei yelMılen 31 12 1999 tanNı mah tablolann lazırtarmasında bankalana mutabA kahrrjığı bel-rtıte" ancak taratım'za ıbraz edılmevsn protokole gore mat tatwtoı™ düzememıştıc 8u şekıMe maL tabloiarda kısa vadelı kredm 3 254 945 mfvor. TL uzun vade" -eav 33 726 708 mılyon TL ve "-'edı fac kaıytUan 1242.172 -«iy TL 3la,-* yer almışm Taıatmızda» 3' 12 '999 Ortt «banyie Daraaara mjiabakatyaalarıgandenlmş vealınan ™tatatat)ar,şıMe gonûenie"1 eksrre ıhtamame ve dehonfar dıkkate alinarak ımutabakatlarm Cnr kısmı |yo4otole göre gûnderirruştır) çalışnıa yaptlmış ve kaa va- ûet banka borçianrıi yaklaş* 20 079 064 mıiywı TL jzun vaaet banka kreaılennı-ı se yakiaş* 14294 713 TL ve kıeöfaz lorşılıklantıın yak- laşık 6 135 677 TL otiugu anlaşı^ısti' Bt> çalişnalarda bankaiartn tamaniından mutabakal aiınamamıs ancak altefnattf yöntemlerie (ıhtama meter dekonttar şırfı«tKayı1iarı)<anaatoiuşturmayaçaJışıım<şf ır 3 Ş'Kel 1998 yılında kunını kazano hesabnia ve*g mevz^aiına uygur olarak '999 yıiında le;. • be<ges kapsamında yapmayı pönöd^ı yalınma ılışKır olarak peşınen 859 809 mılyon TL ya^ım ındiTTOTjefi yafartarmış ve bu doğrultuda ' 998 y>lı kurjm kazancı ûzermden %35 75 yenne ••'' «'g> odemıçftf A.icat 199S y* çntfe bulurxiu9u dunm nedenıy'e bu yalınmı gerçektesfe^ıe^ıışlır Durum Malıye Bakartığı na M dır«rr»ş ve ek sûre lalep eddmşDı Ek sure latetnnm kabu «Jl'Teme* durumunda 212.802 m*von TL /efgı as-ı 85 119 mılyor TL bız olmak uze- te loçtem 297 921 mılyon TL 4ave verçı doğmaktadi' Bu lutaı '<?" mak taöolarda katşılık aynlmaroı^tır 4 Şrket aleyhıne açıian davalar * ıg* olarak davai r seyr n degışwecsğı düşünces ve taiep edlen tuianarda artaş-">azf* ohnası r«ae nıyle kayıflarda karşıiık ayırnam>şri' Bu oavaiar r sonuçlarması duiımunda hesaptara yansrolacağı beiırtımişiır ^ 5 Göfûşumuze gore bnno ca'aç-a"a sozu e»ıen maı- labkKar loıcı uçûna ve rjcrouncu paragrafta belırtue" nususiar nedtnyie ortaya çıkahlecek düzeümeienn e«ısı otşnoa RAKS ELEKTFtONIK SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ r v 3ı Araıtk '999 anhmdeto gerçek rnal< dunjmunu ve bu lanHte sona eten r«sap donem v d • ge»ce- faahyei sonucuiu rnevzuata ve »' oncekı nesap oonenıı *e lutariı br şekık» uygulanan Semaye Pıvasası tarafındai ^ayımanar ge^ei kabuı go*muş mbasebe ikeie'ine jygur oıarak aogru b» bıçımde yansıtnantaclıt GÛflELI AGD AKY07 GÖNEL DEOE SMHM ANONİM ŞİRKETİ A UEMBER OF NEXIA INTERNATIONAL Ofl H ÖZGUR GUNEL rSonMnlu Ortak Ba$ Denetçı) RAKS ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 1999 YILI BİLANÇO DİPNOTLARI (MIO TL) 1 - Uygutenan muhaseM Jketen Ş<rKe>ın nLB asebe «aydian Turk ürası ıle Tunı Tcarat Kanunu. Mah Mevzuai ve S«mnye Pıyasa» Kurulu larafından yaymlanarı leo- i e ' 0 e W » < ^ «g* n^evruaı NJkumıefine oysun olarak tu»*ı«M«*c 2- Fmranın laaNyct kommi' Audto v ıoeo kaseı compact Otsc ve mar>veiA bant cep lelelDn pk ûntim ve salışı ıle totograf ülmı salışidır 3 SWirayemn*biOvedahafaz!asın>»hıporttl<lw: Sermaye^' ••,": unfiar lazla taseye sah^ı onaklann dağAmı aşajıdakı gteir OfHğn Adı ve Soyatfı Aslan TeteP ONEl Halka Arz Raks Holflıng Oger MU1 81J» mat 7J5 Tuttn 566727 3 362 824 1092 000 421649 5443.200 4- ÇikanJnnş sermayeyı lemsü eden hısse »e>»Meıin» tarar I Tertıp A graft. isse senenenmz miıyazMır Imtyaz ntsk^. ıımyaz ywwtm kurulu seçmmde soz konusudur Buna gore yöneom ku •\. - jyelenrv yarıdar bır tazlası A grubu hsse senett sat^Henren gosıefeceğ adaylar arasında genel kunjca seç*ece«» Çtkar-tf^ış sermayeyı tefpsn eder* n<ss« seneoerınm dağılımı hısse senetle^ lemçten anslen ve küpürten ıi^an ıle aşagıdvu g*bKfrr mdıniecek KDV , Gelecek Ayiara A1 G.de'ef TOPLAM Kıa* Vtdelı Dıger AİKaUar Verılef Sene' Karst ıgı Alacak S^orla Hasa- Tazm nat Aıacaklan Tubiak Alacakian Nypro F"astk TOPLAM Borçve Gnfcr Kjrjıhklan Faız Kar^ıJıçT {Banka ve Sa!ıcı Faiurası Geimemş Mallar Ka'S'igı Vergı Gecılc^e ve Tecıf Faız *<arş 'tkian Ek Vergı Karşılıâı Vade Farrn Karsıi*B»ı TOPLAM 14807 45149 TuHn 121 493 752 12000 28 062 •62 307 Tutarı 1652 934 22 953 454 091 9504 88495 2 22-9-7 NHnaHamılme Nama Hamılme Haraılne Hamtaıe Hamlme Harmlıne Hamılıne Hamılıne Hanılme TOPUkM Ttrtbl 1 1 2 3 4 4 . 4 s 5 $ 5 Gn*u 5J00 . 4.7C «m Kupûr Değen 10 10 1 1 10 1 0J2 1.000 100 10 1 Toptom Tutar "0000 50000 40000 44 000 42 000 72200 1000 4 742 000 400 000 38000 4000 5443 200 227 236 '"5 USO dır l a » ^ ^ Kayrtlı Sermaye Tutan- •5DOCKS -Lolupçıka-ımışsermayes5443200-TLd» Yıl ıçınde yapılan semtay« artmmtan v» kaynaMan' YH ıçınde sermaye artınmı yapılmamıştır Işletmeronortalclar ı^raMer ve bajlı omkMdarli oitn DOtaklar 2| Bağtı Ortakl* 3 ı Isfrakle; Tkari lkM\(*mım 769931 Tlori 9.655 Tlcın Otmayan 20105 8- Stok degerleme yöntemı St« ûege^eTie yonıeTiı olarak FlfO ku«anrtnaktadır 9- KKtem tazmınatı kar^ılıkan 3i 12 ' 999 tanhı tbanyle udem tazmınatı Karşılığı igdı mevzuai hükûrmenr» gore kıdem tazmmatına nak kazanan personein blanço tanhıne «aca' suriıuş olduğu hızmetler karşılçınria personetn emeklılığe ayniması askere games v»va ışlan çıkarık-ıası haknde odenmesı -neccuı aıan tuiar 3-arıço tanhmde geçerlı »an kıdem :azn>ratt tavanı .345 2 TL) uzennden hesaplarenk mat BbkHara yansJiılmıştır Işietme T 3 ' '2 19991ar* tıban ıle kıdem azmınatı yükümlûluğC 759 858 TLdr Bu Mann 75 078 -TL 51 bu dönemde 681 311 TLsı 1996 veöncekı . larda g^ler yazilnrş bakıye tutar 3 469 TL sı gelecek yıllarda gKler yazılmak üzere eneienmı^r 10- Şarta Baglı Olaytar. 11 -2'999tam «ŞırketavukatenndanalınanyazınetcesnfeaşagıdahhususlarlesfMerilmış» Banka ve tnans kutuluşlanndan (Vakılbank, Entok Bar*ası, Türk Tcaret Bankası. U i Aydın Bankası Yapı Kredı Bankası Halk Ba-ıkası VVestdeutscne Lanûes Bank Kuveyt Tûrk Evkal. Pamukbank. Al Baraka, Sûmer Rnansal, BNP Ak Dresdner Fırans Banque tntematı -", Baik Eipresl laralından topiam 32 487 532 TL 16 477 682 USO 4 824 380 DM, 208 578 406 ITL tutarındakı borçlanmız te Jgriı alarak otene emıner gordenlrraş, rtr/alı naaz uygulanmış bu ışlemlere karşı ıtıraz ed*nş olup davaıar surmekieoy - Satıo ve ckger alacaktar olarak 18 firma ve kunAştan 532 264 TL 222.559 DM borcumuz •ç<~' ödeme emrien göndenlrrnş bazı dos . aiara ^raz ed-im-s o>up davafar sjrmekierjtr - işC'K alacagı <ldıas< ><e 8 oersonelımız tarahndan 9227 TL m dava açılmış olup 2 persanekn davası aleytne sonuçıarmış dıgenerne • a edıi-ıış t>iyp davaw devam etmekte*- Letite başlalıtan hukukı ışlemter, Şrtel 'ara» -oa- r-~ Bar« geoc yonetımme karşı açılan lespıt davası karan çıkmış Yargıtaya i H a l etmçtr iflas na ıroekı Vvınner France S A taratından Raks Oış Tıcarei A Ş ve grup şırketı oBuğu gerekçe göstenierek Raks EteMron* San ve ' c « S a<ey*ıneaçıian 1561' 554FF•utarlıdavanmduruşmasıerteıenrmstır 11- RAKS ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 1999 YILI GELİR TABLOSU DİPNOTLARI (MIO TL) Donemm tüm amortıman gıderlen Ile ıtla ve tukenme tutarları 2 849 372 TL Döocmın rcoskont ve itsrşıM ŞKtefİ6f1 Oderjne^en ^e tec edıler ve^gi raız Karşptgı Faj2 karşrİKjı kred- ve satıct Kıdem tazmınalt karşılıçı Vadefarkıkarşıiıgı Alacak reeskontu Dıger g»oe' karşıtıMarT Şûphelı âacak karşılığı Stok Oeğe- öuşükiüQıJ karşıltğı TOPLAM Dönenıın fjnflnsfnan gıdeficfi Donem-n fınansTian gıderı 19 340 041 TL dtr Dönemın finansman gıderlennden ortaklar baglı ortaklık ve ıstiraklerte tlgılı kısmm rutan' ' 664 -34 Tl 0'JO ode^er ^ade '?** v ^C3- r jş—a-iac ' Ortaklar baglı ortaltk ve ıştirakle^le yapHan satıs ve alıslar aşagtdakı gıbıdır Alıs.a- 88'"805 Satışa- -5829»" Ortaklar baglı ortafcl* ve ışiıraklerden alınsn ve bunlara öoenen faız. kıra ve benterten 463 594 1552 934 75078 88495 7 2067 22952 9102616 413707 11891443 Raks Dış Tıcaret Raks Sanayı Urunlen RaksEv Rapak Raks Hoktng TOPİAM Venlen Vade Farkı 349-44 105991 •228 999 • 684 734 Alınan Vade Farkı 1 4 - 3 0 6 223452 -08957 2349415 7- Yonetım kurulu başkan ve üyelerı ıle genel müdur genef koordınator genel müdûr yardımcılan grbt ust yöneticilere can dö- nemde saglanan ucret ve benzen menfaatienn topiam tutarı 93 020 TL 0ı- 8- Amortısman hesaplama yontemlen ıle bu yontemlerde yapılan degışrklikl«nn amortısman gıderienrKle meydana getırdıgı degı- sıklık B*jlur> mamak'aöır 9- S(oklarel<(eetmem8lıye«ınegörerJegerlenmek1edir FlFO m^'yet yortem. «utianılmaktadır 10- Siok sayımı sırkel larafından ariı aylık ve yıllık olarak yapılmakiadır • sc^^ stok sayı-ma denetm Rrrrası ıst'alı et-roştr 11- Brut satışlar hesap kalemı ıcınde yer alan yan urun rturda dokuntu gıbı maddelenn satıslar rle rnzmet sstvjlan 365 436 TL dır 12- Işletmenın satışları ıle ılgılı bu donemde gelır yazılan tesvık ve subvansıyooları "okiu 13- Olaganûstû getır ve karlar olaganûslû gıder ve rarariar. dıgef taalryetierden gelırler ve kartar ıle dıger faalıyetlerden gıderler ve zararlann tutarlan ve kaynakları llgıiı Taou Sıo. Mûdûr'ûğu nden alınan yazı netıcesınde akbfler ûzennde yabano kaynaktar ıçm verirraş p&ek hacaz ve temnat Uıtan IPOTEKLER 60073 730-TL HACIZLEB 7500 000 USD 12' Aktf degerienn toplam sıgorta tutan 5' "22 25i T . 13- Alacakiar ıçın alınmı? olan ıpotek ve diger teminailann toptam bıtan- YOK'IR 14- Pasıfle yer almayan taahhütlenn toplam tulan: ^ırna tara'ırdar grupfirmaıaravenlen Nefaletler tutarı Temınat rrıeKîubnıdan borçlar lıerıkı yıtıa'da 89 349 USO 221 " DM oimak uzere toplam Odenecel' leasıng (Kjral bedet Alcedft'f. açıkan renuz fTalatı gerçeWeşneyen gûmrüklelu maHar 15- BankalardakımeiduatınMokeolamnaıhfkıntutariar. Bantaa-caDloke-ıe/Ojattyar 148 133 TLdır 16- -Işlelme ıle dotaytı setroye jöneOm ılışkısme stlHp ıştırHüor m M ğ t orMlM bında yer alan ortaklann Ismlen ve ışUrak oran w mtartan: IŞT1RAKAOI • RaM Dış Tıcaret A Ş RaksSanayıUruntenAŞ Rapak Baskı Antıaiaı San A Ş Raks Muz* Yapn A Ş Mar«sa Eneıj H12 San ve Tıc A Ş Mamsa Yatınm Holdıng Raks Elekt Sar ve Te*tnolO|i A Ş Raks Satış Paza-Iama A Ş 11327 011-TL 864 677 USD 227 236.175 USO 921017 TL 48 315TL 184038TL *«in dottmü «t Ifttntdv n togli ortalıkl» ho>- ISTIRAKORAMI%I 4900 4864 46,71 - ^!to ss i.n • M 0.187 OtoganüstûaderveZararlar Onceta dönem gıde' ve zarartan Çalrsmayan kısım gıderlen Gec*me zammı ,e tecn faaı Redeoclen KDV ıadeıen Ryatfarkı adesı Sabıt kıynei s ^ ş zaran Bcvergr*- ftğer TOPLAM Faatiyetleloılı Dıger Gelir ve Kartar Faızgeiırten 1998 yılı reeskontu P*e*oııt gelın Kıra ve dıger ' TOPLAM 60 483 2 719091 763179 3969 3362 796 1399 9504 698 6921 119 838479 436 762 63925 18 654 45898 1403 718 Olaganûstû Gelır ve Kâclar Oncek done~ı gelır ve kâr^an Sabıt kıymet satış geTm S«gorta hasa' tazmınatı Banka taız 'adesı TOPLAM Faalıyet He llgıü nğer Gıder ve Zararlar Ku>' farkı zararlan Alacak reeskontu Prekont iDtah C«D «ybı cezas Dıger TOPLAM 14- Adi ve ımtiyazlı Msse senetleri «;in ayn jyn gösterılmek kosulırylfr. hısse başma kar ve kar payı onnlan: Ekn TL nomınal degeriı h sseve du$en kâ'hlık yoktur Ssr^ave tamaniama yede^ altçesınden payırmza dûşen 2.383 rralyon TL kaiılınmı^tır 17- Ynlnncı para bor; w atocakar işlem MflNndtb renm turtif M I »arnrıt d»a«rl»ı<ımu»ülr- 3' ' 2 ' 999 ta-ıhı ıiıtjanve oııançoda yer aBn yafiancı para borç ve alacaMar bu a r t * dova sauş kuru *e aejerlerıereK bılançoya 1^<sı 19B8/12 81964633 42İ90033 3808630 15372 16- (»letmenıo dönem ıçensınde gerrekteştırdıği mal ve hnmel satış mıklarlarındakı dcğısrtıeKr aşagdakı gıbıdır Audıo VKtec CD Cep leıetcr p i 18- Maiı tablolardalu "dıj tf toplamının %5 ını aşan kalemlerjn ad ve Uıtarian: Dıger D4nen VarlıMar Devreden KDV MAJtUL Audn Vıdeo CD Ceptelelonpıiı Fotoğrat fılnı CD vıdeo 1998.12 85644 561 42 540436 3804 898 4 845 •P86 968 C24 9-68 46-85 3385 "4 694 '34 032 4 957 72 067 32 889 743772 4052 857 737 1999.12 31462104 13618472 1283916 2506 67 099 199912 32.284 968 14939271 1692 451 2506 •5174 696 213 287 PERŞEMBE ORHAN BURSALI Rektöp Seçimleri ve iHcesizHder Türkiyesi Cumhurbaşkanı, rektör adaylan listesi- ni veto ederek yenı bir süreç başlattı. A- caba bu veto, rektörlerin belirienmesı sis- teminı doğru raylara oturtacak gelişmelere yol açacak mı? Yoksa. rektörlerin belirlen- mesinde ızlenen çelışkili ye bilimin doğasına aykın durum sürüp gidecek mi? Burada, biraz aykın gibi gözüken, çoğu kimsenin de hoşuna gitmeyecek görüşler ileri süreceğiz. Bu konuda yazan, tartışan, fıkir ileri sürenlerin büyük çoğunluğu, işin özüne değil şekline dokunup durdu. Seçimler ve sonuçlan "demokratikirade" olarak görüldü. Üniversite özgüriüğü ve özerklıği de buna bağlandı. Ülkemizde rektör ve dekanlan belirieyen sistemde kaotik bir yapı var: Hem seçim, hem atama! Sistem, önce bütün üniver- siteyi bir genel seçim havasına sokuyor, kamplaşmalar yaratıyor; ama sonuçta YÖK bildiğını okuyor. Sistemi yöneten de- vlet veya siyaset, seçim sonuçlanna aslın- da güvenmiyor. işine gelen sonuçlan on- aylıyor. • • • Üniversitede rektörlerin seçimle belir- ienmesı gerekli mi? Gerekliyse neden? Seçimler üniversitelerı ve Türkıye'yı demokratik mı yapar? Hemen hemen hiçbir Avrupa ülkesinde rektörier seçimle belirlenmez. Acaba neden? Bu durum Avrupa ülkelerıni ve ünıversitelerini anti- demokratık mi yapıyor? "Sandık" ve "oy" üniversitenin ve bilim- in doğasına pek uymaz. Üniversite öğre- tim uyelığı, mastır veya doktora öğrenciliğı seçimle mı kazanılıyor? Doktor, doçent, profesör unvanlan seçimle mi alınıyor? Hayır. Butün bu süreçte tek bir kriter var. Bilimsellık. Kışi bilime egemenliği ölçüsünde yükselıyor, ideal koşullarda... Şimdi diyebilirsiniz ki, bilimselliğini kanrt- lamış koca ınsanlar kendi yöneticilerini seçemezler mı? Tabii seçebilirier, ama neye göre seçe- cekler? Burada da bence tek kriter var Yine bil- imsellik. Üniversite ve ülke çıkarian açısın- dan tek kıstas şudur: Üniversitenin bilim- sel ve öğretımyeğıtım yapısını daha da güçlendirecek ve geliştirecek, ulkeye da- ha kalitelı öğrencı/insan yetiştirecek; ülk- eye ve dünya bilimine yüksek düzeyde çalışmalarıyla bılimsel katkı yapacak, bil- imsel ve teknik üretimiyle ülke refahına katkısını gunbegün arttıracak biryönetimin kurulması. Böyle bir sistemi çalıştıracak insanlann ışbaşına gelmesi gerekiyor. Ünıversrteden beklenen buysa, o zaman işbaşına gelen kışilerden "ideolojik ve siyasal tutum" değil, bu misyonu yerine getirebilecek yeteneklerin olup olmaması; bilim, öğretim ve yöneticilik sicilinin olum- lu olması. tarafgir davranmaması gibi özel- likler aranmalıdır. Seçimlerle bir üniversitenin başına "demokratık" ve "ilerici" yöneticiler; bir diğer üniversitenin başına da "sağcı", 'd- inci", "faşist" yöneticiler de gelebilir. Nrtekim geliyoriar da. O zaman "biz ilericiler", devletten, hoşlanmadığımız seçim sonuçlannın ip- talini mi isteyeceğiz? Aynca insanın "ileri- ci" olması, üniversiteyi misyonuna uygun yönetmede bir garanti midir? "İlerici" olabilir, ama her şeyle biriikte i- lericiliği de berbat edebiliıi Ortada, demokrat ve ilerici olarak dolaşan, insan olarak iyi, ama bilimsellik adına srfır olan ve üniversiteye de yönetici olmaması gereken çok sayıda insan yok mu? ••• Üniversite yönetimlerini "solculuk", "sağcılık" gibi siyasal görüşlere göre yapılandırmaktan kurtarmak gerekir. Bu tarz yönetim ve yapılandırma, üniversiteyi üniversite olmaktan çıkanr. Siyasal ve çetelere gore seçılenler de kendi "adeuplannı" seçecektir. Üniversite yöne- timinin belirlenmesinde bilim ve öğren- im/öğretim evrensel kriterieri geçerli ol- mazsa, seçileni destekleyıp destekleme- diği gibi ılkel, partizan kriterier yürüriükte kalacaktır. Şu an yaşadığımız da budur. Şeriatçılıga yakın bir rektör, üniversiteyi ideolojik ve siyasal eğilimleri doğrultusun- da yönetecektir. Mılliyetçı, ırkçı bir rektör de benzer şek- ilde davranacaktır. Variıklannı ve yükselişlerini bilimden değil de cemaat, parti aidiyetinden ve çeşitli gruplara bağlılıktan alanlann yöne- tim bedellennı, unıversiteler, bilim ve ülke ödemektedır. Yönetici seçiminde, işi en iyi yapabilecek. donanımlan dikkate alan yeni bir sistem/yapı kurulmalıdır. Bu sistem nasıl olur, ayn bir tartışma konusudur, ama bu günce) durumu fırsat bilerek bu konuyu tartışmalıyız. Yoksa, sade suya tirit, Türkiye'yi bir yere götürmeyecek yüzeyselliklerie, daha on- larca dört yıl boşa akıp duracak. Türkiye zor bir ülkedir. Zoriuğu, hemen hemen hiçbir alandataşlann yerii yerine o- turmamış olmasından kaynaklanıyor. Ama öncelıkle üniversitenin "taşlann" y- erii yerine oturtmak, belki de yapılacak en önemli iştir. Bu, bütün diğer alanlara da örnek olabilir. Cumhurbaşkanı Sezer'in, vetosuyla, üniversiteyi "bilime" teslim edecek yeni bir sürecin hukuki temelini de başlatmasını diliyoruz. Türkiye'nin tek kadın il belediye başkanı tris Oztûrk bürokrasiden yakmıyor. Antakya 9 kaduıeli MEHMETFARAÇ AÎNTAKYA - "Beni en iyi kadınlar ve gençler anlıyor, $e\iyor. Onlar için Ki bir model oldum_..~ Bu sözler Türkiye'nın tek kadın il bele- diye başkanı İris Oztürk'e ait. Öztürk, bir kültür mozaiği olan Antakya'da çevrecile- nn dayanışmasıyla CHP'den belediye baş- kanı seçilmiş. sevgiyle sağladığı otorite- sıyle de görev ini sürdürüyor. Tek sorunu ise bürokrası... "Ankara'}- a gidip geimek- ten canım çakû1 " diyor tris Öztürk, Üke (7) ve E^i'nin (13) an- nesi Eşi de, kendisi de gazeteci. 1982 Marmara Basın Yayın Gazetecilik ve Halkla îlışkıler Yüksek Okulu'ndan me- zun olmuş 1989 yılında yerleşmişler memleketlen Antakya'ya. 45 yıllık Hatay gazetesinı satın almışlar. Öztürk, gazete- ciliği sürdürürken uzun süre Antakya Çev- re Koruma Derneği Başkanlığı yapmış. Devleti nükleer santrallar yüzünden mah- kemeye vermiş. 18 Nisan 1999"dakiyerel seçımlerde Antakya Belediye Başkanı se- çılmesinde zaten çevrecilerin de büyük katkısı var. Onu bazen cadde ve sokaklar- da bisikletle gezerken görenler, bu neden- le hiç yadırgamıyor. Dışanda halktan biri gibi. Sabah 07.00'de kalkıyor Genellikle ceket panto- lon giyıyor. Telsizi sürekli elinde. Sık sık caddelerde yürüyor. Insanlarla konuşuyor. Gençlerin büyük ilgisini çekiyor. Kadın- lar gördükleri yerde sanlıyorlar ona. An- takya caddelerinde yürürken yanından or- topedık özürlü bir genç kadın geçiyor. Sar- maş dolaş öpüşüyorlar. Genç kıza dönü- yor, "Dur götüreyim gideceğin yere ka- dar._" diyor^ünnet düğünlerine, yurttaşla- nn katıldığı pıkniklere gıtmeye, halkla iç ıçe olmaya özen gösterdiğini söylüyor. Ermenisi, Süryanisi, Alevısi, Sünnisiy- le bir mozaiğin egemen olduğu Antakya gibi çağdaş bir kente bir kadın belediye başkanı yakışıyor. Antakya'ya tepeden bakan makam odasında bir taraftan bürok- ratlanna talimatlar verirken bir taraftan da sorularunızı yanıtlıyor: - Bir kadın olarak seçimden gaüp çıkar- ken zoriandmız mı?. - Ben bırev kadınıyım. Belediye seçim- yabîr değmiş leri öncesınden ön seçimler yapıldı. O gün ev yaşamım bıtmişti zaten. Seçim sırasın- da 13 kilo verdim. Çocuğumu haftalarca seçim otobüsünün üzerinden görebildim. Ancak çevrecı olmam, sporcu olmam, kit- le örgütlenyle bağlantılanm avantajlanm- dı. Onlarm desteğı galip gelmemi sağladı. - Göre\lnizi yaparken bürokratik engri- leri nasıl aşı\orsunuz. - Inanın Ankara'ya gıdip gelmekten ca- nım çıktı. Belediyecilik bir hengâme... Sü- rekli engellenıyorum. Ancak kadın ve ga- zeteci olmanın avantajlanru da yaşadım. Sorgulayıcı oluyorum, takip ediyorum. Ben erkekleşmeden kadın gibi bakmayı başardım Kadın gibi düşünmeye devam ediyorum - Vatandaşlar abşü mi size. - 4 tane spor sahası yaptık. Geceleri ba- zen gidip spor yapıyorum. Sokaklarda bi- sikletle gezen bir hatun görüyorlar. Ço- cuklanmı omzuma alıp dolaşıyorum. Ka- pım sürekli açık. - Bir çevred olarak sanmm flk olarak çevre sornnlanna > öneldiniz. -Doğru. Plansızyapılaşmaylailgiliça- lışmalaragırdım. 640 kaçak yapı tespit et- tik ve bunlan önledik. Deprem fotoğrafla- rını astım belediyeye ibret olsun diye. - Kentio öDemfi sorunlan nder? - Antaha kıskanılan bir kent. Ancak kentin tek çıhş noktası turizm. Inanç Tu- rizmi BeSedıyeler Birliği'ni oluşturduk. Katı atık sorunu var, trafik sorunumuz var. Ancak sorunlan çözmesı gereken beledi- yenin sorjnkn daha çok. - Hükûmetten destek alabifiyor musu- nuz? - Ben tcçlum yarannı ön planda tutarak, demokratik halk belediyeciliği sloganıyla seçildim. Ancak belediyemiz zengin ol- masına karşm peşkeş çekilmiş. Belediye- yi 3 trilyon borçla devraldım. Bütçeninm yüzde 681 personele giden bir belediye... Yani tllerBankası payının yüzde 9O'ı per- sonele gi<hyor. 570'i işçi, toplam 970 per- sonel var Yine de işçiye yüzde 96 zam yaptık. Bişkan seçilince afet payı kesildi. Bütçede >üzde 32 açık oluştu. Baknm An- kara'dan da hayır yok, belediyenin 870 gayri meokulü var. Kiralara yüzde 900 zamyaptk.