Catalog

SAYFA CUMHURİYET 7 ARALIK 2000 PERŞEMBE HABERLER DUNYADA BUGUN ALİ StRMEN Kpizi Okumak Sabah'tan Murat Yetkin'e yaptığı açıklamalara bakılırsa Bülent Bey krizin niteliğini ve nedenlerini hiç anlamamış. "Bankalar operasyonundaki bazı yöntemlenn piyasada irkilmeye yol açtığını... pek çok kışide 'Benim de başıma gelebilir1 düşüncesi- ni uyandırdığım" söylemek, yalnız krizi anlamamak değil, ayrn zamanda, iş dünyasını da dolaylı yoldan da olsa karalamak anlamını taşımıyor mu? Bir yakınnn var, ışadamı. Son operasyonlardan tedirgin uimak veya bunlara kızmak şöyle dursun, temizlıği sevinçle karşılıyor, hatta biraz da iyimser biçimde artık gen dönülmez bıryola girildiğini, bun- lann örtbas edilmesinin söz konusu olmadığını söy- lüyordu. Son gelişmelerden hoşnut olmakta haklı, Türki- ye'de siyaset-ticaret-mafya üçgeni, ki bunun içine tarikatlan da katabılırsiniz, piyasada haksız rekabet ortamı yaratarak oyunu kuralına göre oynayanı tas- fiye ediyoriar. Ihracat kredısı alıp da, sonra ihracatı gerçekleş- tiremeyıp "Arkadaş ben bunu yaşama geçirme- dim" dıye açıkça beyanda bulunan ve ceremesi ne ise bankaya bunu cebinden ödeyen bir insan, ha- yali ihracatçının köşeye sıkıştınlmasından neden te- dirgin olsun ki? Polisın uyguladığı yöntemler, bunlara kelepçe ta- kılması vb. ise yalnız onlar için değil, her vatandaş için geçerli. Işin o yanının eleştirilmesi yerindedir. Yalnız son zamanlarda, işadamı yakınımın, be- nim katılmadığım umutlannı suya düşürmesi olası gelişmelere tanık oluyoruz. Umanm haksız çıkarım. ••• Krizi doğru okuyabilmek için, önce programın içeriğini ve amacını iyi anlamak gerekiyor, sonra da "Türk demokrasisinin!" temel hastalığına doğru bir tanı koymak. Istikrar programının amacı, bazılannın sandığı gi- bi, yalnız enflasyonu düşürmek değil, ama aynı za- manda r urk ekonomisini küreselleşmeye eklemle- mek. Durum böyle olunca, "IMF'nin Türkiye'yi göz- den çıkaramadığı" hükmünde biraz dikkatli olmak ve olayı daha doğaı irdelemek gerekiyor. Niteki'Ti, IMF ile vanlan anlaşmada, bu eklemlen- me yol'jnda yeni adımlar atılacağı bir kez daha ka- rarlılıkla belirtiliyor ve Türk Telekom ile THY'nin özel- leştirilmesinin bir an önce yaşama geçirileceği altı çizilerek vurgulanıyor. Buradan hareketle, IMF'ye kızmanın ve küfret- menin de bir anlamı yok. IMF'nin ne olduğunu yal- nız Türkiye değil, bütün dünya biliyor, gidip önüne oturduğunda hangi koşullan ileri sürecegi zaten herkesın malumu. Türkiye veya onu yönetenler, kendi tercihlerini kendileri yapmışlardır ve işin daha ilginci de, siya- si arenada çok uzaktan da olsa iktidar olasılığı bu- lunan kuruluşlar için başka yol öneren de yoktur. Uyanlar ise fazla ise yaramış değildir. Hani ulus- lararası tahkımin önündeki engeller kaldmlmcaTür- kiye'ye milyarlarca dolar para getecekti? Ne oldu? - .-"" '•''""- ^~~> ••• Sakın kimse çıkıp da, küreselleşmeye karşı bu- günkü yapısıyla Türk ekonomisini savunduğumu- zu sanmasın. Ekonomik uzmanlıklar ve cambazlıklar, bir ger- çeği gözden kaçırmamıza neden olmamalıdır. Türkiye ekonomisi üretime dayanmıyor. Türki- ye'nin demokrasi denen sistemi, en tepedekilere en fazla olmak üzere, avanta ve talandan pay da- ğıtmaya dayanıyor. Kayınbiraderin adının kanştığı orman arazisi yol- suzluğu, çok alışılmış bir yöntemdirvebu talandan pay dağıtma ışlemi yıllar boyu sürmüş, böyle bir uy- gulamayı önlemek için geçmişte getirilen anayasal engeller de ortadan kaldınlmıştır. Kendi kaynağını, havasını, suyunu, toprağını bir- kaç avantacıdan koruyamayan bir sistem ve eko- nomisi, ıkide bir krize batmaz da ne yapar sanıyor- sunuz ki? 4 madde imzaya acıldı Hükümetten anctyıısa degişıkiigı ctiogı ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Hükümet ortaklan, anayasanın 4. maddesınde değışıklik içerenöneriyi, ani birka- rarla dün imzaya açtı. tk- tidar önensinden farklı- lıklar içeren ayn bir de- ğişiklık önensinı imzaya açan FP'nin özellikle D- SP kanadıyla görüşme- leri sürdürdüğü belirtil- di. Anayasa değişikliği paketinde, cumhurbaş- kanının görev süresini 5 yıla indiren ve 2 dönem görev yapmasına olanak tanıyan 101, siyasi partı kapatmayı güçleştiren 69,milletvekillerine"la- yak emekliüği'' anayasal güvence altına almayı amaçlayan 86 ve 12 Ey- lül dönemınde yapılan yasal düzenlemelere yargı yolunu açan geç ıcı 15. madde değişikliği önerilen yer alıyor. Hükümet ortaklannın 9. Cumhurbaşkanı Sü- leyman DemireTin görev süresini "5 artı 5" for- mülüyle uzatmak için gündeme getirdiği. an- cak reddedıleceği anla- şılınca geri çekilen 3'lü anayasa değişikliği pa- keti, geçicı 15 madde değişikliği eklenerek dün iktidar gruplannın imzasına açıldı. Deviet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan ile FP Genel Baş- kanı Recai Kutan'ın üç kez telefonla görüştükle- ri belirtildı. FPnin hu- kukçu milletvekilleri Şe- ref Malkoç ve Mustafa Kamalak'ın da Özkan ve Adalet Bakanı Hik- met Sami Tûrk'le öneri metni üzerinde görüşme yaptıklan öğrenıidı. DSP'den talepleri ko- nusunda yeşil ışık aldık- lannı belirten FP'liler de ayn bir metni imzaya aç- tılar. FP'nin imzaya açtı- ğı 4 maddelik değişiklik önerisinde 69. madde, iktidann önerisiden fark- lılıkkr laşıyor. iktidann önerisinde "bir partinin yasayla belirlenen ölçüt- lere göre suç sayılan fiü- leri işlediğinin yetkili mahkemelerce kesin hükme bağlanması vebu hükmün odak oluştur- maya yeterli olduğu hu- susunun Anayasa Mah- kemesi'nce saptanınası halinde kapanlacağı" hükmü yer alırken FP'nin önerisinde ise "hüküm'' yerine "hü- kümler" ifadesi kullanı- lıyor. FP'nin önerisinde 69. maddeye "temeflika- patılan bir partinin han- gi hailerde bir başka ad altında kurulmuş sayıla- cağı hususu kanunla dü- zenlenir" şekünde bir hüküm de yer ahyor. Adalet Bakanı Türk, F tipi cezaevlerinin açılmamasının söz konusu olmadığını söyledi Hastalamı affi için girişhnANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk. Eskişehir Özel Tip Cezaevı'nın hiz- mete sokulması nedenıyle yapılan aç- lık grevlerinin ardmdan cezaevinin kapatıldığını, ancak 5 yıl sonra yeni- den açıldığını belirterek "Biz 1992'de- ki hatayı bir daha yapmayaeağız" de- di. Türk, daha önceki açlık grevlerin- de sağlık sorunlan yaşayanların ceza- lannın ertelenmesı için cumhuriyet savcıhklannın çalışma yûrütmesi ta- limatı verdiğini bildirdi. Türk, cezaevi dışında da tedavisi mümkün olmayan mahkûmlann af- fedilmesi için dosyalannın Cumhur- • Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, cezaevi dışında da tedavisi mümkün olmayan mahkûmlann affedilmesi için dosyalannın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'e gönderileceğini kaydetti. Türk, daha önceki açlık grevlerinde sağlık sorunlan yaşayanlann cezalannın ertelenmesi için cumhuriyet savcıhklannın çalışma yûrütmesi talimatı verdiğini bildirdi. başkanı Ahmet Necdet Sezer'e gönde- rileceğini kaydetti. Adalet Bakanlığı'nın ölüm oruçla- n ve açlık grevlerine ilişkin girişim- de bulunmamasına demokratik kitle örgütleri tepki gösterirken adım atıl- ması çağnsında bulundular. Türkiye Barolar Birliği (TBB) Baş- kanı Eralp Ozgen, cezaevlerinde 49. güne gırilen ölüm oruçlan konusun- da hükümetin bir an önce gerekli ön- lemleri almasını istedi. Tutuklu ve hü- kümlülerin topluma yeterli mesajı verdiğini kaydeden Özgen, "Bundan sonrası devlete düşmektedir. Deviet h/edi olarak, peş peşetopJumu,tutuk- lu ve hükümlüleri rahatlatacak, sükû- net ve huzura kavuşturacak önlemle- ri almah ve uygulamalara geçmetidir" dedi. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, 1992'de Eskişehir Özel Tip Ce- zaevi'nin hizmete sokulması nedeniy- le yapılan açlık grevlerini anımsata- rak bu açlık grevinin ardından kapa- tılan cezaevinin 5 yıl sonra yeniden açıldığmı kaydetti. Türk, "Biz 1992'deki hatayı bir daha yapmaya- cağız. Orgütlerin aralannda bazı gençleri seçerek kullanmak istemele- rini onaylamak mümkün değildir" dedi. Türk, daha önce grev yapmış olan- lardan sağlık sorunlan süren hüküm- lülerin CMUK'un 399. madde kapsa- mmda cezalannın adli tip raporuyla ' ertelenmesi için cumhuriyet başsavcı- lıklanna talimat verdiğini söyledi. Buna göre, sağlık sorunlan dışarda tedavi edilecek olan mahkûmlann ce- zalan ertelenecek. Adli tıbbın rapo- ruyla hastalıklarının tedavisi müm- kün olmayan mahkûmlann dosyalan da Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Se- zer'in affetmesi için Köşk'e gönderi- lecek. Anayasanın 104. maddesi cum- hurbaşkanına, "Sürekli hastalık. sa- kamk ve kocama sebebi ile beüıii kişi- lerin cezalannı hafıfletmek veya kal- dırmak" yetkısıni venyor. Moğultoy: F tipi tecritsistemidirIstanbul Haber Servisi - F tipi cezaevlennın tecrit sıstemı oldu- ğunu vurgulayan ve Avrupa stan- dartlanna aykın bulan eskı Ada- let Bakanı've CHP PM üyesi Mehmet Moğulta>. "Siyasal ikti- dar çaresiz, Adalet Bakanı acz içindedir. Cezaevieri sorununun çözümüne bir boyutu ile baka- mazsınız. F tipleri bir bütün olarakge- mş katdımla de- mokratik koşullar altanda taruşılmab- chr" dedi. CHP tstanbul fl Merkezi'nde ceza- evleri sorunu hak- kında basın toplan- tısı düzenleyen Mehmet Moğultay, F tipi cezaevlerinin, koğuş sistemini de- ğiştirerek "tecritas- teminT getırdığım söyledi. Bir adalet bakanının toplumda, umutsuz- luk, kararsızlık ve sıyasal çözüm- süzlük yaratmaya hakkının olma- dığuıı belirten Moğuitay şunlan söyledı;"Devlet çezaevini idare edemiyor, gm enliğisağlayamıyor. İnsan cesetleri üzerinde politika yapdmaz. Cezaevteri konusunda deviet farkh. tutuklu ve hükümlü farkh, medya farklı ve demokra- tik baskı gruplan farkh düşünü- yor. Önceükle insana saygı>ı ger- çekleştirecek güven ortamı sağ- lanmalıdır. Cezaevlerinde yaşa- nan açlık grevleri sonucu hastala- CHP PM üyesi Mehmet Moğultay, F tipi cezaevlerinin, geniş kaülunla demokratik koşullar altında tarnşilması gerekbgini söyiedl nan vevücudannda arazolançok sayıda kişi var. Cezaevlerindeki insanlara übbi hizmetler eksiksiz verilmelidir.'" "Asmayahm da besleyelim mi?" mantığıyla yaklaşımın in- san onuruna, insan şahsiyetine yakışmayacağını ifade eden Mo- ğultay. bir an önce suçluyu top- luma kazandırma projelerinin hayata geçirilmesini istedi. Devletin öncelik- le kendisine karşı iş- lenen suçlan afFet- mesi gerektığini be- lirten Moğultay şöyle konuştu: "Eşit ve adil bir af için anavasanın87. mad- desi de değiştirilme- lidir. Af yerine çıka- nlmak istenen şart- ü tahliyenin ise etik değeri \oktur. Af ta- sansı Sleclis'te kev- ÎĞNELİFIRÇA ZAFER TEMOÇİN gire dönecek. Partiler, o kişi\i so- kalım,bu Idşiyisokalun diyeöner- ge yanşma girecek. Ve bu hali\1e Meclis'ten geçen af, cumhurbaş- kanından geridönecek. Sonra da 'Biz af çıkardık. Cumhurbaşka- nı engelledi' diyecekler." Moğultay, affın bu noktadan sonra çıkmamasının cezaevlerin- deki tutuklu ve hükümlüler için ikinci bir ceza olacağını vurgula- yarak "Siyasi rutuklular da af kapsamına aünsın. Türkiye'de 10 bini aşkuı fıkir suçlusu var ve bu- nun dünyada örneği yok" dedi. 203 tutuklu ve hükümlünün sürdürdüğü ölüm oruçlarını bitirmek için girişimler arttı Eylemciler çay ve şekeri kestiHaber Merkea- F tipi ceza- evlerine karşı 203 tutuklu ve hükümlünün ölüm orucu eyle- mi 49. güne girerken sağlık du- rumlan gıderek ağuiaşan ey- lemciler, çay ve şeker alımını kestıler. Deviet Bakanı Tunca Toskay, cezaevlennde devam eden ölüm oruçlan için tıbbi müdahale yapılması konusun- da hükümetin bütün tedbirlen ahnakta kararlı olduğunu söy- ledi. Türk-tş, DİSK, Hak-tş ve KESK. genel başkanlan, F tıpı cezaevi ile cezaevlenndekı ölüm oruçlannı görüşmek üze- re dün Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ü ziyaret ettıler. Türk-Iş Genel Başkanı Bay- ram Meral, Türk'ün kendilen- ne, yeni yasal düzenlemeler yapılıncaya kadar F tipi ceza- e\'i uygulamasına geçilmeye- ceğıni söyledığini açıkladı. TBMM tnsan Haklan Komıs- yonu'nun ölüm oruçlanyla il- gili olarak oluşturduğu alt ko- misyonun üç üyesi Cankın Ce- zaevi'nde aralannda Eşber YağmurdereK'nin de bulundu- ğu bazı hükümlülerle görüştü- ler. Komısyonun ANAP ve MHP'li üyelen, cezaevlerine gitmekten son anda vazgeçti- ler. Dün akşam geç saatlerde Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'le görüşerek saptamala- nnı aktaran alt komısyon üye- lennm bugün de Başbakan Bülent Ecevit'le görüşmeyi planladıklan behrtildi. FP'li Mehmet Bekaroğhı, n'da 4 kişinin durumunun ağır olduğuna dikkat çekerek fazla zaman kalmadığmı ve hafta sonuna kadar bir şeyler yapıl- ması gerektiğini söyledi. İHKüyderi20 eylemciyie görûştfi TBMM insan Haklan Ko- misyonu üyesi olan DYP Tun- celi Milletvekıli Kamer Genç, FP Rize Milletvekilı Mehmet Bekaroğtu ve DSP Muğla Mil- letvekilı Tunay DUanen. tstan- bul Cumhunyet Başsavcısı Ferzan Çitici ve Istanbul Baro- su Başkanı Yücel Sayman'la birlikte, Bayrampaşa Ceza- evi'nde eyleînle ilgıli bılgi al- dılar. Cezae\inde ölüm oru- cunda olan 20'ye yakın tutuk- luyla görüşme yapan komis- yon üyeleri, bu İcişileri eylem- lerinden vazgeçırmeyi başara- madılar. Istanbul Barosu'nun Tünel Orhan Apaydın So- kak'taki binasında toplanan Çağdaş Hukukçular Derneği üyesi avukatlar, "Hücrekr ka- patılsın, ölümleri durdurun" sloganlan atarak Istıklal Cad- desi boyunca Taksım'e kadar yürüdüler. Taksun girişinde bir açıklama yapan ÇHD tstanbul Şube Başkanı Gülay Erpul, "Ölümler an meselesL Ölüm oruçlannuı temel talebi; insan onurunu, kişiliğini ve künngini yokedecekolan Ftipi cezaevle- rinin kapaülmasıdır" dedi. ÎHD tstanbul Şubesi üyeleri de tstiklal Caddesi'nde düdük ÇHD ü\esi avukatlar. slogan atarak iMiklal C addesi boyunca Taksime kadar yürüdüler. (rotogTaf. HAIİCL I LNCER) çalarak F tipi cezaevlenni pro- testo ettiler. tHD Genel Başka- nı Hüsnü Öndül ve üyeleî, An- kara'da gözlerine siyah bant bağlayarak F tipi cezaevlerini protesto ettiler. tHD tzmir Şu- besi'nce Konak'ta gerçekleşti- rilen basın açıklamasında ko- nuşan İHD lzmir Şube Başka- nı Günseu Kaya. açlık gerevle- rinin kaygı verici boyuta ulaş- tığını belirterek "Ölfimler göz göre göre gefiyor" dedi. tz- mir'de sorunun çözümü için devreye giren tzmir Barosu Başkanı NoyanOzkan ile Tabip Odası Başkanı Op. Dr. Fatih Sürenkök eylemcilerle ğörüş- tüler. Sürenkök, eylemde kritik döneme gehndiğıne dikkat çe- kerek "Mahkûmlann savcıhk- tan birtakun istekleri\arth. Yet- kflüer tstemleri inceleyccekleri- ni söylennş"diye konuştu. TAY\D'hafleIerden aydın ve sanatçılara çağn TAYAD'h aileler de yaptık- lan yazılı açıklamada, "aydm ve sanatçılara" seslenerek "Çocuklanmız hapiste olduk- lan içinonlan göremi>orsunuz ama, btmn hücre hücre eriye- rek ölüme gidişimizi izleyerek şiirinize, tuvalinize, oyununu- za, öykünüze, heykelinize, şar- kuııza,türkünüze, romanmıza taşryabilirsiniz. Gelmem deyin ama, 'Yüreğimiz elvermez' demeyin sakm!" dediler. Ölüm orucunda 49. güne gi- ren 3'ü kadın 13 tutuklunun eylemine, dün de 5'i kadın 18 tutuklunun daha katıldığı öğ- renildi. Demokrasi ve Banş Partisı (DBP) Diyarbakır II Başkanlığı'nda da cezaevle- rindeki ölüm oruçlanna dikkat çekmek amacıyla 10 kişi tara- findan açlık grevı başlatıldı. İHK Başkanı savundu 'Bırakahm gehersinler'lafi temizlenemiyor • Açlık grevindekllere 'Gebersinler' diyen MHP'li Mehmet Arslan için 'kuzu' benzetmesi yapan Akgül, "Arkadaşımız tahrik sonucu kastını aşan bir konuşma yapmış" dedi. SEBAHAT KARAKOYUN ANKARA - TBMM tnsan Haklannı tnceleme Komisyonu'nun MHP'li başkanı Hüseyin Akgül önceki gün yapılan toplantıda cezaevinde açlık grevini sürdûrenler hakkındaki "Gdbersinler. Ne yapalım, aHlanna mı yatalun" sözleriyle tepkıleri çeken MHP'li üye Mehmet Arslan'ın "Tahrik sonucu kastını aşan bir konuşma >aptığınr savundu. Akgül, Arslan'ın istifasmı ıstemedığini ve buna gerek olmadığını belirterek "KDÇ olacak kuztrya birden btçak çekihnez. Şimdi bir kez ayağı tökezledi diye hemen bıçak çekümez herhalde" diye konuştu. Arslan sadece uyanldı Olayın duyulmasından sonra parti yönetiminin Mehmet Arslan'ı uyarmakla yetindiği belirtildı. Komisyonun MHP'li başkanı Hüseyin Akgül ise Arslan'ın istifasına gerek olmadığını söyledi. Mehmet Arslan'ın söylediği sözlerden ötürü "çok üzgün oktuğunu" savunan Hüseyin Akgül şunlan söyledi: "Onaylamak mümkün değil. KendisİYİe görüştüm, çok üzgün. Tbplantı sırasmda ben masanın öbür tarafinda okhığum için konuşmalan tam dayamadurL, ama ismini vermek istemediğim bazı arkadaşlar tahrik edki konuşmalar yapmışlar. Bunun üzerine ağzuıdan o sözter çıkmış. Kastmı aşan sözfer. Bir anda söyknibniş. Şimdi bu nedenle istifasmı istemek doğru olmazdı. Kendisi üzüntülerini ifade etti. Biz de bir daha olmaması gerektiğini söyledik. Bundan sonraki çalışmalanna bakacağız. Koç olacak kuzuya birden bıçak cekümez. Şimdi bir kez ayağı tökezledi diye hemen bıçak çekümez herbaldc." F tlpltıe karşı değlllm' Akgül, cezaevleriyle ilgili incelemelerin süreceğini belirterek kendisinin kişisel olarak F tipi cezaevine karşı olmadığım, ancak bazı eksiklikler bulundugunu söyledi. Mevcut cezaevlerini onaylamanın mümkün olmadığını kaydeden Akgül, "Cezaevieri böyle devam ederse Uşak ve Bayrampaşa örneği devam edip gider. Cezaevindekilerin rehabilite edflmesi gerekir. Buna en uygun ortam F tipi cezaevlerinde mevcut Bazı eksüderi var tabii, ama bunlar giderikbUir. Hücre cezası ayn; uslanmayan için uygulanabilir, ama bir insamn 24 saat tecrit bıraküması doğru obnaz. Bu cezaevlerinde yemekhane obnaması bir eksikük" diye konuştu.