Catalog

SAYFA CUMHURİYET 13 ARALIK 2000 ÇARŞAMBA 10 D I İ Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr Florida seçici delegeleri Bush'un. Florida Yüksek Mahkemesi'nden Gore aleyhine bir karar daha çıktı Al Gore ild darbe daha aldı ABD secimieri 'Ordudan bir tepki gelmedi' • ABD'li Bakan Koh, seçim sürecinin adil ve şeffaf olduğunu bildirdi. WASHINGTON (AA) - ABD'nin insan haklanndan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Haroid Hongju Koh, sandıkta seçiiemeyen ABD başkanını yargı yoluyla belirleme girişimierini "mfflve şeffafn olarak nitelerken seçim gününden beri sivil ayaklanma, ordudan tepki, ekonomik istikrarsızlığın söz konusu olmadığını bildirdi. Washington'daki yabancı basın merkezinde gazetecilere seçim konusunda değerlendirmelerde bulunan Koh, bir gazetecinin, "ABD başkanlık seçiminin mahkemelere düşmesini nasü yorumluyorsunuz" sorusuna karşıhk, "Adü, özgûr, şeffaf bir seçim süreci izlrvorsunuz. Seçim gününden beri, bir an için bile sivil ayaklanma. ordudan tepki, ekonomik istikrarsızhk görmediniz" dedi. Türkiye ile işbiriiği Koh, "Ben küçük bir çocukken babambana,denK>krasifle diktatörlûk arasındaki farkı şöyle anlatırdı: Askeri biıükfcr, başkanın sözüne haat ediyorsa orası demokrasidir. Bu üJkede herkes, 20 Ocak 2001 tarihinde yemin edecek ABD başkanı kim olursa oteun, ona karsı bağhlığmı göstereceknr" dedi. Koh, "Yasal süreç bu sorunu çözecektir. Amerikan demokrasisinde neler olup bittiğini görebiliriz ve demokrasUerde her oyun savüması gerekir" diye konuştu. Koh, Türkiye'de insan haklanna ilişkin son gelişmeleri değerlendirmesi istenince, Türkiye ile insan haklan konusunda yakm işbirüğiıniz var" dedi. Koh, ışkence ve ifade özgürlüğü gibi konulann gündemde olmasına karşıhk, Türkiye'de olumlu geliştneler yaşandığma dikkati çekerken "Türldye, küMrel haklarm tanınması konusunu taröşıyor. AB sûrecinde, Kopenhag kriterieri çerçevesinde demokratikkşme endişesi taşıyor. Türkrye'nin, insan haklan sistemini geüştirmeje yöneuk çabalarına destek veriyoruz" diye konuştu. Hillary Clinton 'Başhın olmaya niyetimyok' WASHINGTON(AA)- ABD Başkanı BiD Clinton'm eşi Hillan, Ctinton. 2004 ydında yapılacak başkanlık seçimlerinde aday olmaya niyeti olmadığını açıkladı. CNN televizyonuna demeç veren Hillary Clinton, 4 yıl sonra yapılacak başkanlık seçimlerine adaylığını koyup koymayacağı yönûndeki soruya "Hayır" yanıtını vererek, "Benim nryetim, olabildiğim öiçüde iyi bir senatör olmaknr" dedi. New Yorklulann kendisine hizmet şansı verdiğini belirten Clinton, kendisini tek ilgilendiren konunun senatörlük olduğunu vurguladı. 'Seçim sistemi ıslah edflmeti' 7 Kasım'da rakibi Rick Lazio'nun önüne geçerek New York Senatörü seçilen Hillary Clinton, başkanlık seçimine ilişkin olarak, bütün ABD'liler gibi Federal Yüksek Mahkeme'nin karannı beklediğini söyledi. Hillary Clinton, seçim sisteminin, halkın iradesini daha fazla ortaya koymasuıa olanak sağlayacak şekilde ıslah edilmesi gerektığinı de sözlerine ekledi. • Cumhuriyetçi Parti'nin ağırlıklı olduğu Florida Temsilciler Meclisi, 79'a 41 oyla, eyaletin 25 seçici delegesini Bush'a verdi. Florida Yüksek Mahkemesi'nden, George W. Bush lehine karar çıktı. WASHINGTON (AA) - ABD Fede- ral Yüksek Mahkemesi'nin, Florida eyaletine kilitlenen başkanlık yanşında eîle sayımlara ilişkin kritik karan bek- lenirken, Florida yerel kongresinin alt ka- nadı olan Temsilciler Meclisi, eyaletin 25 seçici delegesini, Cumhuriyetçi Par- tili George W. Bush'a verme karan al- dı. Martin ve Seminole ilçelerinde postadan gelen 25 bin oyun geçersiz sayılmasına ilişkin açılan da- vada da, Florida Yüksek Mahkemesi'nden, Cum- huriyetçi Partılı George W. Bush lehine karar çık- tı. Cumhuriyetçi Parti'nin ağırlıkh olduğu Florida Temsilciler Meclisi, 79'a 41 oyla, eyaletin 25 se- çici delegesini Bush'a verdi. ABD'de her eyaletten seçilen toplam 538 dele- ge, 18 Aralık'ta Seçici Kurul'u oluşturarak, ABD Başkanı'nı seçecek. Florida Temsilciler Mecli- si'nin kabul ettiğı, seçici oylan Bush'a veren tasa- n, yerel saatle bu sabah toplanması öngörülen Flo- rida Senatosu'nun onayına gidecek. Cumhuriyet- çi Partı, Florida Senatosu'nda da 25'e 15 çoğun- lukta bulunduğu için, tasarınm burada da kabul edilmesi bekleniyor. Florida Temsilciler Meclı- si'nde 5 saat süren tartışmalarda, eyalet yasama or- ganı olarak, Florida'nm 25 seçici delegesini koru- mak ıçm bu karann aluımasuıın gerekliliği üzerin- de duruldu. Florida eyaletinin, seçici delegeleri kime verdi- ğini açıklamak için, süresi dün gece yansı doluyor- du. Süre sonunda seçici delegelerin halen belirlen- memiş olması, Florida'nın tamamen 18 Aralık'ta- ki Seçici Kurul'dan dışlanması tehlikesini getiri- yordu. Bazı siyasi gözlemciler, Demokrat Partili Al Gore'un bütün amacının, zaten Florida'yı dışarda bırakarak, şu anda en fazla seçici delegeye sahip olan aday olarak, Beyaz Saray'ı kazanmak olduğunu savunuyorlar. Bush lehine bir karar daha Bütün dünya, nefesıni tutmuş, ABD başkanlık seçimlerine ilişkin Federal Yüksek Mahkeme'den çıkacak kritik karan beklerken, Martin ve Seminole il- çelerinde postadan gelen 25 bin oyun ge- çersız sayılmasına ilişkin açılan dava- da, Flonda Yüksek Mahkemesi'nden, Cumhuriyetçi Partili George W. Bush lehine karar çıktı. Florida Yüksek Mahkemesi, Semi- nole ve Martin ilçelerindekı postadan gelen 25 bin oyun sayılmasında yer yer düzensizlikler tespit edibnesine rağ- men, bunun, sonucu değiştirecek oran- da olmadığı ve yolsuzluk yapıldığına ilişkin ışa- ret bulunmadığı sonucuna vardı. Mahkemenin 6'ya 0 aldığı karar, Cumhuriyetçi Partili George W. Bush'a önemli bir kazanım getirirken, rakibi De- mokrat Partili Al Gore, önemli bir dayanağını da kaybetmiş oldu. Bu durumda, Federal Yüksek Mah- keme, eğer elle sayımlara gerek olmadığı yönün- de karar alırsa, bu kez Gore'un hemen hıçbir da- yanağı kalmayacak. Siyasi gözlemciler, bu du- rumda Gore'un tebrik mesaj ını göndermesinin söz konusu olabileceğine ışaret ediyorlar. Gore'un avukatlanndan David Boies, Federal Mahkeme'de kaybettikleri takdirde, "muhteme- len" yolun sonuna geleceklerini söylemişti. ABD Başkanı, Dublin, Belfast ve Londra'yı kapsayan son yurtdışı ziyaretine çıktı linton'dan Rıızey Irlanda'ya veda • Veda turuna dün Dublin'den başlayan Başkan Clinton, bugün Belfast'ta Ingiltere Başbakanı Blair, Kuzey îrlanda Başbakanı Trimble ve Sinn Fein lideri Adams'la bir araya gelecek. Dış Haberler Servisi - ABD'de se- çim bunalımı süredursun, görevini yakm zamanda de\Tetmeye hazırla- nan ABD Başkanı Bill Clinton, Ku- zey Îrlanda, Îrlanda ve tngiltere'den oluşan son resmi yurtdışı gezisine dün sabah Irlanda'nın başkenti Dub- lin'e giderek başladı. Kuzey trlanda banşuıda etkin rol oynayan Başkan Clinton'm iki gün sürecek gezisı son derece yoğun gü- venlik önlemleri altında gerçekleşi- yor. Kendisine eşlik eden eşi Hillary ve kızı Chelsea ile birlikte dün sabah Washington'danaynlmadan önce Ku- zey trlanda banş süreciyle ilgili bir açıklama yapan Clinton şunlan söy- ledi: "Kimse vanlan noktadan geri- ye dönmekistemiyor. Ancak taraflar arasında yeni polis gücünün göreve başlamasu silahlann ne 7aman ve r»e şekilde bırakılacağı gibi konularda bazıgörüş aynhklanbulıurayor" de- di. "Başkanhksüremdolınadanya- pabSeceğinıbir şeyvarsa yapacağnn" diyen Clinton, dün ilk olarak Irlan- da'nın başkenti Dublin'de Cumhur- başkanı Mary McAfceseve Başbakan Berrie Abern ile ikili görüşmelerde bulundu. Clinton'm bugün de Ku- zey trlanda'nm başkenti Belfast'ta îngiltere Başbakanı Tony Blair, Ku- zey trlanda Başbakanı David Trimb- le ve IRA'nın siyasi kanadı Sinn Fe- in'in lideri Gerry Adams'la bir ara- ya gelerek bölgedekı siyasi durumu görüşmesi bekleniyor. Yoğun güvenük önlemleri Başkan Clinton, bu gezi çerçeve- sinde banş sürecini reddeden "Ger- çek IRA" adlı terör örgütünün hâki- miyetindekı Dundalk'a giderek bu- rada bir konuşma yapacak. Terörist bir saldın korkusuyla bu- güne kadar belki de en sıkı koruma ıSerefine Clinton! Kendisini İriandah bissetriğini sık sık vurgulayan CMnton'ın ziyareti bölgede heyecan yaratn. ABD Başkanı'mn getişini pubtarda kutlayan Iriandahlar, dünyaca ünlüGuiness biralanru CHnton'm şerefıne kakhrdılar. (Fotoğraf: - REUTERS) ağmın içinde gezisini gerçekleştiren Bill Clinton'm, banş sûrecinde si- lahsızlanma ve Kuzey îrlanda Polis Orgütü (RUC) ile ilgili reform konu- sunda yaşanan anlaşmazlıklann gi- derilmesi için taraflarla görüşmeler yapacağı belirtiliyor. Daha önce, 1995 ve 1998yıllann- da Kuzey Iranda'ya giden Clinton, bu ülkeyi başkan sıfaöyla üçüncü kez zi- yaret ediyor. ÇfrTE StLAH SATIŞI ABD, Rusya'yı yakından izliyor Dış Haberler Servisi - ABD'nin, Rusya'nln Çin'e silah satışıru yakından izle- diği bildirildi. Çin'in başkenti Pekin'de üst düzey ABD'li bir diplo- mat, söz konusu satışın Tay- van'a bağh Formoza boğa- zındaki hassas güç dengesi- nı bozabıleceğım belırterek "Silah saoşuu yakından iz- fiyonız. Rusya'nm parayaih- tiyaa var, Çin ise daha mo- dern silahlar istiyor" dedi. Adım açıklamayan diplomat, Formoza boğazındaki güç dengelerinin henüz değişikliğe ugrama- dığını, ancak ABD'nin, bir adet Rus yapımı Awacs erken uyan siste- mine sahip uçağın Çin'e satılmasını yakından takip ettiğini belirtti. Çin, er- ken uyan sistemryle donanl- mış Israil yapısı Falcon tipi ucağın alımı için daha önce tsraıl'e başvurmuş, ancak temmuzda ABD'nin baskı- lanyla tsrail'den gelen olum- suz yanıtuı ardından, bu do- nanıma sahip bir uçağı satın almak üzere Rusya'ya yö- nelmişti. Diplomat aynca, Çin pilotlann, geçen yıl Rus- • Silah satışının hassas güç dengesini altüst etmesinden korkuluyor. ya'dan satın alınan 45 adet Sukhoy 30 tipi uçağı kullan- mak üzere Rusya'da eğitim gördüklerinibeürttı. Strate- jik Araştırmalar Enstitüsü tarafından ekim ayında ya- yımlanan raporda, Rusya'nm Çin'e silah satışındaki artı- şınadıkkatçeküerekPekin'in geçen yıl savunma masraf- lanna 40 milyar dolar ayır- dığj kaydedilmişti. Ote yandan, Rusya Ge- nelkurmay Başkam Ana- toli Kvaşnin ve Moskova'ya önce- ki gün gelen ABD Genelkurmay Baş- kanı HenrvShelton arasında dün yapı- lan görüşmelerde, Avrupa güvenlıği ve uluslararası si- ^ ~ " ~ lahsızlanma konu- lan ele almdı. Rusya Sa- vunma Bakanlığı Ulusla- rarası Askeri tlişkiler Da- ire Başkan Yarduncısı Va- lentinBogdançikov, görüş- meden önce yaptığı açıkla- mada, "Temaslarda, Avru- pa güvenliği,ABM (antiba- Kstik füzelerin sınııiandınl- masıandaşması)ve STAKT (stratejik silahlann indiri- mi süreci) ile ilgili sorunlar ele alınıyor" dedi. tld yıl süren savaş en çok Eritre ve Ethopya'daki sivil halkı etkiledi. (Fotoğraf: AP) Eritre 'yle Etiyopya, savaşa son verecek anlaşmayı imzaladı Düşman komşular bartşti Dış Haberler Servisi - Eti- yopya ile Eritre arasında 2 yıl süren savaşa son veren banş an- laşması, aylar süren diploma- tüc çabalann ardından dün 2 ül- ke yetkilileri tarafından Ceza- yir'de imzalandı. Başkent Cezayir'in yakla- şık 10 kilometre yakınındakı Uluslar Sarayı'nda yapılan tö- rende Eritre Devlet Başkanı Issaias Afevorki ve Etiyopya Devlet Başbakanı Meles Ze- navi anlaşmayı imzaladı. tm- za töreninde, Bırleşmiş Mil- letler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan, ABD Dışişleri Bakanı MadeteineAlbright ve Nijerya Devlet Başkanı Ohı- segunObesanjo da hazırbulun- du. Banş anlaşmasına, Afrika Birligi Orgütü (OUA) Genel Sekreteri Ahmed SaBm Ah- med ve OAU dönem başkanı Togo'nun Devlet Başkam Gnassingbe Eyadema ile ABD'li yetkihlerle BM yetki- lilerinin 6 ay süren dıplomatik çabalaruun ardından vanldığı belirtiliyor. Albright, imza töreninin ar- dından Cezayir Devlet Başka- nı Abdülaziz Butefüka ile ay- n bir görüşme yaptı. Albright, Annan ve Eritre ve Etiyopya li- derleri ile de görüştü. Albright, Cezayir'deki temaslaruun ar- dından Macaristan'ın başken- ti Budapeşte'ye gitti. Ikinci Dünya Savaşı'na ka- dar îtah/an sömürgesi olan Erit- re, 1991 yılında Etiyopya'da- ki Marksist rejim yıkıhncaya kadarbuülkeninbirbölgesi du- rumundabulunuyordu. Eritre, Etiyopya'nındakabul etmesiy- le 1993 'te bağımsız bir devlet konumuna kavuştu. BIÇAKSIRTI EROL MAIVİSALI Nice Sonrasında Durum; Havuçlar ve Gerçekler Geçenlerde bir Alman profesör, Prof. Hirsch, ek- ranlarda şöyle konuştu; "AB, Türkıye'ye bıraz ha- vuç göstenyor, sonra havucu geri çekiyor. 'Içine hiçbir zaman almayacağı Türkiye'yi1 açık bir bi- çimde oyalıyor." Nicedoruğundahavuçyoktu, AB'nin gerçekyü- zü vardı. Türkiye'nin konumu 12+1 olarak belirlen- di. "ötekı aday" Türkiye'ye 2010'da tekrar takvimi konuşuaız denildi. Işın içyüzünü bilenler için bu çok doğaldı. AB, Tür- kiye'ye 1995'te "birinci kilıdi", 1999 Helsinki'de "ikinci kilidi" vurmuştu. Türkiye, AB'nin "emir ve yönetimi" attına girmişti. Şimdiki sorun bu tek yan- lı düzeni 2010, 2020, 2030, ne kadar uzatabilirse uzatmak. Çünkü mevcut tek yanlı yapı içinde AB, elini ta- şın altına koymadan kazanan taraf. 1995-2000 yıl- lan arasında olduğu gibi, Türkiye kapının önünde tutuldukça AB kazanacak. Şimdılik, yılda 10 mil- yar dolar dış ticaret kazancı var. Yatınm için sermaye Macanstan'a, Çek Cumhu- riyeti'ne, Polonya'ya yığınla gidiyor ama, Türki- ye'ye hiç gelmıyor. - Türkiye, polrtik olarak da AB'ye bağlandı. TBMM, AB kararlannı ve mevzuatını, otomotik olarak uy- gulayan bir kurum oldu. Siyasilerin miyop yaklaşım- lan yüzünden Ankara bürokrasisi AB'ye endekslen- di. Gözler başka bir şey görmüyor. Celal Bayar ve AB'ciler Celal Bayar bile, zamanında, "Türkiye küçük bir Amerika olacaktır" demişti. Bugünkü siyasiler ise "Türkiye, yann AB mandası o/aca/cf/r"diyorlar.. yap- tıklan uygulamalarta bunu gösteriyorlar. Nice doruğunda da görüldü; AB, Türkiye'yi sü- rekli kapıda tutmak istiyor; kendi ekonomik ve si- yasal güdümünde oiarak. - Türkiye, AB için çok önemlidır diyorlar, dogru. - AB, Türkiye'yi AB'nin bir parçası olarak görmek istiyon Bu da çok doğru. - Ama bir koşulla, Türkiye'yi içine almadan. Içi- ne alırsa kaybeden taraf AB olacak, onun için ala- mıyorlar. Ekonomik olarak tek yanlı yararianacak, aynen bugün olduğu gibi; politik olarak güdümünde tu- tacak, koparabildığı kadar odün koparacak. Kilitlenme teorisi, 2010'lar, 2020'ler... Nice'te, "Üyelik durumunuzu 2010'da konuşu- ruz" denildi. 2010 gelince de 2020 denilecek. Ge- rekçeler şimdiden hazır 10 yıl sonra Türkiye eko- nomik ve demokratik olarak hazır bile olsa bu se- fer de Güneydoğu'nun durumu, Yunan isteklerinin yerine getirilip getirilmediği, Ermenilerin toprak ta- lepleri, Fener Patrikhanesi'nin "E kümelik" konu- munun tanınıp tanınmadığı ve daha neler neler ma- sanın üstüne taşmacak. Akla gelebilir, Türk'ün aklı sonradan gelir ya; 10- 15 yıl sonra Ankara, oyalandığını anlamayacak mı? AB'nin maskesi tamamen düşmüş olmayacak mı? Ancak çok önemli bir şey var; bu arada ekono- mi, ticaret, finans, bürokrasi, siyaset artık tamamen, AB'nin tek yanlı çarklanna "kilıtlenmiş" olacak. Tür- kiye, manevra alanının bulunmadığı bir zemine çi- vilenmiş bulunacak. Bu çivileri de kimse oynata- mayacak. Wlitlenmiş ilişki düzenini, Türkiye aleyhine de ça- lışsa, kimse değiştirmeye cesaret edemeyecek. Türkiye'de ekonomi ve politikayı, AB'liler, işgalci "uzaylılar" gibi yürütür hale gelecek. Herkes bir ta- rafından AB'ye bağımlı olacak. Toklar da, açlar da. Aynen Osmanlı'nın son döneminde olduğu gibi. Evet, Nice doruğundan, içinde Türkiye'nin ol- madığı bir Avrupa çıktı. Ecevit'in foto-montaj aile fotoğrafı ve duvara çizilmiş Türk bayrağı dışında. Ecevit birinci KOB'den sonra, "Avrupa bizialda- tıyor" demişti. Daha önemlisi, bizim kendi kendi- mizi aldattığımız" gerçeğidir. Anormal olan budur. Yine Ecevit, Nice'ten dönerken "Avrupa yaptığı hatayı görecektir" deyıverdi. Aman Sayın Ecevit, lütfen, "Acaba bizyapmak- ta olduğumuz hatalan ne zaman göreceğiz?" Bir de bunu düşünsek iyi olmaz mı? ASYALI SEKS KÖLELERİ Japon imparatoru suçlu bulundu TOKYO(AA)- Japonya'nın İkinci Dünya Savaşı sırasındaki liderlerinin yargılandığı simgesel mahkeme, eskı Imparator Hirohito'yu, Asyalı kadınlan sistematik olarak seks hayal kınklığma uğrayan, kadın haklan savunuculan ve çeşitli ülkelerden sıvıl toplum kunıluşlan tarafından oluşturuldu. Simgesel mahkeme. Japon mahkemelerinın seks kölesi olarak kullanılan köleliğine zorlayan ordu kadınlann tazminat ve poh'tikasmdan suçlu özür talebiyle açtıklan buldu. davalan reddetmesinin u Kadınlann ardından bu karan aldı. Uluslararası Savaş Yasal olarak Suçlan ^ - ^ — ^ — bağlayıcılıgı Mahkemesin nin ^ Savaş bulunmayan 4 yargıcuıdan sırasında mahkeme, bin olan 200 bin konuyla ilgili GabrieUe kadın seks kamuoyu McDonald. işçîsi olarak oluşturmayı astlannuı çahşmaya amaçlıyor. Savaş yaptıklannı zorlanmıştı. sırasında, 10 yaşındaki kızlarbilenlerin bu suçlardan sorumlu olduklannı söyledi. McDonald, "Yargıçlar, tmparator Hirohito'yu insanhğa karşı suç işkmekten suçlu buldu" dedi. Temsilı mahkeme, savaş öncesinde ve savaş sırasında Japon ordusu askerleri tarafından seks köleleri olarak kullanılan kadınlann açtıklan davalann sonuçlanndan bile, günde 20 Japon askerine "bizraet" venniştı. Çoğu Asyalı 200 bin kadar kadın, "askeri genelevterde" seks işçisı olarak çahşmaya zorlanmıştı. Japon yönetimi bu gerçeğı kabul etmiş, ancak bu kadınlara tazmmat ödemeyi ve özür dilemeyi reddetmiştı. Hirohıto 1989"da öîmüştü.