Catalog

30 AĞUSTOS 1999 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DEPREM YSK Başkam'na 5 yıl daha • ANKARA (AMCA)- Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Tufan Algan ve Başkan Vekili Sabri Coşkun'un görev süresi. 18 Nisan seçimlerinden sonra yapılacak ilk olağan genel seçim tarihi olan 2004 yılınakadaruzatıldı. Seçimlerin temel hükümlen ve seçmen kütüklen hakkındaki yasada değişiklık yapılmasına ilışkın yasa Resmı Gazete'de yayımlandı. Yasa ile "YSK'nin 1993 ve I996'da Yargıtay ve Danıştay"dan seçılen üyelen ile bu üyelerin yenne seçilenler arasından ad çekme ıle üçer kışı belırlenmesi, başkan ve başkan vekillennin bu kuraya gırmemesi, belirlenen bu altı üye için 2001 Ocak ayında yenileme seçimı yapılması, dığer beş üye ıçın yenileme seçimlennin 2004 yılında yapılması" hükme bağlandı. Meclisr yerinde ûiceleyecek • ANKARA (ANKA)- Marmara depremi sırasında hem kentlerde yıkımın boyutlanmn büyûk olması, hem de deprem sonrası yardımlann zamanında ulaşamaması üzerine DSP, MHP. ANAP. DYP ve FP'nin verdıği araştırma önergeleriyle kurulan TBMM Deprem Araştırma Komisyonu Meclis'in tatılde olacağı eylül ayında Ankara dışında çalışma iznı aldı. Komusyonun başkanlığını DSP tzmir Milletvekilı Atilla Mutman. başkan vekilliğını DYP Bursa Milletvekilı Teoman Özalp. sözcülüğünü FP Ankara Mılletvekili Zekı Çelık. kâtıpliğıni de ANAP Kocaelı Mılletvekili Sefer Ekşı'nin yapacak. Depremzedelere kamu tesisleri • SAMSIN (Cumhuriyet) - MarmaraBölgesfnde yaşanan son yüzyılın en büyük doğal afetınde yakınlannı kaybeden, evleri yerle bir olan 500 depremzedenın agırlanacağı kamu kurum ve kuruluşlanna aıt kamp ve sosyal tesisler hazır hale getinldi Depremzedelerin ıkamet ermeleri amacıyla boşaltılan Sağlık Müdürlüğü, Köy Hizmetlen. Bayındırlık. DSİ ve Kızılay'a ait kamplar temızlendı. Hayırsever vatandaşlar da yatak, yorgan ve nev resim bağışında bulundu. Valı Aksoy da depremzedelerin konaklayacağı kamu kurum ve kuruluşlanna aıt tesislerde incelemelerde bulunarak depremzedelenn yardımına koşan ilk kurum olduklannı viirguladı. Bconomiye 80 mHyon dolar • TEKİRDAĞ(AA)- Çevre Bakanı Fevzi Aytekin. Atık Borsası Projesi'nde ilk işlemi afet bölgesınde gerçekleştireceklerini belırtti. Enkazlarla denıze dolgu yapılmasını engellediğıni belırten Aytekin, enkazlann kumunu, çakılını ve demirinı ayınp satarak ülke ekonomisine 80 milyon dolar kazandıracağını iddıa etti. Çöplüklenn metan gazı bakımmdan zengin olduğuna dikkat çeken Aytekin, çöplüklere koyacaklan jeneratörler vasıtasıyla ortaya cıkan metan gazını enerjiye dönüştüreceklerini söyledı. Prof. Dr. Ilhan Talınlı, Marmara depreminin çevre üzerinde yaratacağı olumsuz etkileri değerlendirdi 6 Önce çeteleriKOCAELİ (AA) - lstanbul Teknik Üniversitesi (ITÜ) Çevre Mühendisliğı Bölümü Başkanı Prof. Dr Ühan Talınlı. insanoğlunun ekolojık dengeyı bozduğunu ve yaşanan depremle de doğanın dıyetinı aldığım söyledi. ÇED raporlannın formalıte haline getirildiğini belırten Talınlı. "Her şey yapıhyor, tamamlanıyor; ondan sonra da^ "Hocam şuna göre bir ÇED raporu hazırlar mısın?" deniliyor. Bunlan düzeltmemiz için önce çetelerimizi yenecegizv> dedi. Prof. Dr Talınlı, tzmıt'te düzenlediği basın toplantısında. 'Türldye'nin en küçük iline en yoğun sanayinin kurularak otoyoüann yapüdığını, denizlerin de doldurularak imara açıkltğını' söyledi. Bütün bu yapılanlann, doğanın dengesini bozduğunu ıfade eden Prof Talınlı, "Ekolojik dengeyi yok ettik, doğa da diyetini akir dedi 'ÇED raporları formallte oldu' Çevrebilimcilenn tüm uyanlanna karşın doğanın dengesinin bozulmaya devam edıldiğinı bildiren Prof. Talınlı şunlan söyledi: "Batakhklara otomobil fabrikası, tarun alanlanna yollar, kentfer kuruldu. Depremden arta kalan rooloz yığmlan hâlâ denizlere dökiilmek isteniyor. Bu, deniz canlılarının öldürülmesi demektir. Aynı şekilde, Tüpraş yanguundan sonra denize dökülen petrol de zaten tüm deniz canlılannı öklürdü." Prof. Dr. Talınlı. çevresel etki değerlendirme (ÇED) raporlannın dikkate alınmadığını belirterek şöyle devam etti: "ÇED raportan birer formalite haline getirildi. Her şey yapılı>< or, tamamlanıyor; ondan sonra da,' Hocam şuna göre bir ÇED raporu hazırlar mısın' deniliyor. Bunlan düzeltmemiz için önce çetelerimizi yenecegiz. Hukuk devleti olacağız ve birev sellikten uzaklaşıp birbirimizi ikaz edeceğiz. O zaman medeni ülke oluruz. Maalesef bizde bunlar yok." 'Sanayldeki hasar önemll' Çevre Mûhendisleri Odası Başkanı Ethem Torunoglu da, depremin, insani yıkımın yanı sıra ekolojik yıkım da yarattığını ifade etti. Deprem sonrası yaşanan olumsuz hava koşullannın, yeni önlemler ahnmasını gerekli kıldığını dile getiren Torunoğlu. özellikle sanayi kuruluşlanndaki hasarlann önemli . ; olduğunu bildirdi. Kocaeli ve Yalova'daki sanayi kuruluşlannda meydana gelen hasarlann henüz tam olarak bilinemediğini kaydeden Torunoğlu şunlan söyledi: "Sanayi tesislerindeki hasarlar kuiiKk yaratabilir. Bu tesislerin antma sistemlerinin çökmesi durumunda tehlikeli anklann etrafa ya>ilabileceği bir gerçektir. Yine, kimyasal ve tehlikeli atık depolanan tesiskrden kaynaklanabilecek sızuıtılann da ihmal edilmeyeceği bir gerçektir." Avcılar'da evleri hasar görmeyen yurttaşlar da korkudan evlerine girmeye çekiııiyorlar. Depremzedeler yardımiarm yeterü olduğunu düşünüyoriar. Avcılar'da oturan bazı yurttaşlar evlerinin önüne kurduklan çadırlarda kalmayı sürdürüyor Halk üıriversite yurüanna sığunyor HATİCETUNCER Istanbullular çoğu semtte yağmurun ardından korkuyu yenıp evlenne gırer- ken depremin vurduğu Avcılar'da evleri yıkılan ve hasarh olan yurttaşlar lstanbul Üniversitesi'nin yurtlannda yaşıyor. Ev- lerinde hasar olmamasına karşın Avcı- lar'da oturan bazı yurttaşler ise yaşadık- lan şok ve çeşitli söylentıler nedenıyle parklarda. evlerinin önüne kurduklan ça- dırlarda kalmayı sürdürüyor. Avcılar'da. deprem sonrası yıkılan 6 bınayla birlıkte toplam 34 bina yıkıldı. Bayındırlık Ba- kanlığı teknik ekipleri yaptıklan ön çalış- mada 252 binada hasar tespit ettıler. Evleri yıkılan ve hasarh olanlardan 820'si tstanbul Üniversitesi AvcılarKam- pusu Yurdu'nda, 2 bin 300"u de çeşitli yurtlarda banndınhyorlar. Yurtlarda ve çadırlarda yaşayan evleri hasarh yurttaş- lar bir an önce tespit çalışmalannın ta- mamlanmasını beklıyorlar. Yardımlann yeterlı olduğunu belirten depremzedeler, geleceğe ılişkin kaygılar ıçindeler. 'Dış borçlar iptal edilsin' ANKARA (Cumhuriyet Bttrosu) - Sosyalıst Iktıdar Partisi (SlP), deprem felake- tinin ardından yaralann sanl- masına yönelik bir program hazırlayarak toplumsal inısı- yatif örgütlenmesi çağnsı yaptı. ProgTamda depremm faturasının en az 20-25 mil- yar dolar olduğu behrtılerek "Tek gerçekçi çözüm. iç ve dış borçlann iptal edilmesidir" denildı. SlP'in "Deprem Katliamı- na Karşı Program ve Çağ- n"sında, halkın kadennın müteahhıt partiler ile finan- sörlerine, ırkçı kafalara bıra- kılmaması gerektığı vurgu- landı. Başta bilim adamlan, mühendisler ve sağlık emek- çileri olmak üzere tüm yurt- taşlara çağnda bulunularak deprem bölgesinde gönüllü halk komıtelerinin kurulma- sı önenldi. Eşi çalışamayacak durumda olan ve POTAŞ'taki işındençıkanlanFidayeYal- çın, yıkılan Ambarlı Siteleri'nde kiracıy- mış. Şimdı "Bizim gibi kiracdar için de devlet bir şey düzenleyecek mT dive so- ruyor. Erkeklergündüzleridışandadola- şırken kadınlar yurtta çocuklann yanın- da kalmayı tercih edıyor. Emeklı bir işçi- nin eşı olan Kevser Uluç, yıkılan evi ne- deniyle yardım alıp alamayacagının me- rakı ıçinde konuşuyor "Yemedik içme- dik, eşim çorap dokuyarak almışd evimi- zi. Şimdi bekleyip duruyoruz. Okullar açümak üzere. 7 yaşuida çocuğumu han- gi okula kayıt edeceğim. Devlet evleri >> kılanlar için toplu konut yapacak mı aca- ba?" Matbaada çalışan Mürsd Çetin de eşi Birsen ve 14 yaşmdaki oğlu Sezen'le bir- likte yurdun konuklanndan. Birsen Ha- nım. kızının ağır hasar tespit edılen evle- nnde doğduğunu anlatırken Mürsel Çetin, "Durumumuzun ne olacağını bir an önce öğrenmekistiyoruz" dıye isteğini dile ge- tinyor Pembe-beyaz güleç yüzlü, genç yaşın- da ıkı çocuk annesi olan Gül Erkan. 52 günlük bebeğinı ranzada ayağında sallı- yor. Eşi matbaa işçısı MehmetErkan. Am- barh'daki evlerinin hasarh olduğunu ve tespit yapılmasını beklediğin anlanyor. Üst kat komşulan Arzu Tezd ve ailesiyle aynı odayı paylaşıyorlar. Arzu Tezel, borç harç aldıklan evini kaybetmenin üzüntüsü için- de. Fatma Uluçay'ın hayatı zaten hep zor- luklarla geçmiş ama güleryüzlü ve "neoia- caksa oiacak" diye kaderine razı olmuş gö- rünüyor. Bir yandan saçını tarayıp, kâkül- lerine şekıl yermeye çalışan Fatma hanım, "Kahrolası kuaforüm randevuma gelme- di" dıye komşulanyla şakalaşmaktan da geri kalmıyor. Fatma Hanım'ın ilk eşi dört çocuğunu bırakarak terk edip gitmiş. Ba- zen ev lere temizliğe gıdiyormuş bazen de hamburgercide çalışıyormuş. Üç ve iki yaşlanndaki çocuklannın babası ise asker- de. Denizköşkler Mahallesi 'ndeki beş kat- lı evlennde deprem sırasında masanm al- tına saklanmışlar. "Asansörle iner gibiy- dik" diye şakalaşmayı sürdürüyor. Gelece- ği ne oiacak bilmiyor ama çok fazla düşün- Ev lerinden aynlmak zorunda kalan yurttaşlar, eşyalanm korumak için yoğun çaba gösteriyor. meye de nıyetı yok. Şimdilık asker eşi ge- lene kadar idare ediyor. Yurtlarda bannan- lara belediyeler ve çeşitli kurumlar tarafin- dan günde üç öğün yemek dağıtılıyor. Katlardaki banyo ve tuvaletleri ortakla- şa kullanıyorlar. Aralannda temizlik konu- sunda toplu yaşamdan kaynaklanan sorun- lar var ama gelecekle ılgili kaygılar tüm so- runlann önüne geçiyor. Avcılar JÜ Kam- pusu'nun hemen dışına kurduklan çadır- lannda kalan Sevü ve Hasan Bülbül ise yurt tuvaletlerinın kendilerine kullandınl- mamasından şikâyet ediyor. Deprem son- rası indırimli fıyatla 80 milyona aldıklan çadırda kalıyorlar. Çocuklannı akrabalanna göndermişler. Bülbül ailesinin isteği de yine bir an önce hasar tespit çalışmasının yapılması. 1Ü Avcılar Kampusu bahçesinde evle- rine korkudan giremeyenler de var. Mig- ros'ta çalışan 1989 Bulgaristan göçmeni Muazzez Nuhoğlu, deprem söylentilen nedenıyle hasarh olmamasına karşın evi- ne dönemıyor. Birkaç komşu bahçede yardımlaşarak kalıyorlar. "Çok şükür maddi sıkıntımız vok. İşyerim de çok yar- dım etti. Burada komşularla dayanışarak yaşıyoruz" diye konuşuyor. Avcılar halkı çadırlarda ve yurtlarda depremin merkezı bölgelere göre daha iyi koşul- larda yaşıyorlar. Ancak onlar bir an önce evlerinin hasarlan- nın belirlenmesini, evleri yıkı- lanlara devletin yardım elinin uzanmasım ve okul çağındaki çocuklannın eğitiminın aksa- mamasını istiyorlar. Okullann açılmak üzere ol- ması, ^rtlarda kalanlann ba- nnma sorunlannm bir an önce çözülmesini gerektiriyor. Av- cılar Kaymakamı YusufÖzde- mir, okul ve yurtlara yerleşti- rilenlerin uzun sürelı banna- bileceklen tesislere yerleştiril- mesi için çalışma yaptıklannı söyledi. Kaymakam Ozdemir, deprem nedenıyle evleri yıkı- lan depremzedeleri, Türk-Te- lekom'un Ataköy'deki, lstan- bul BüyükşehirBelediyesi'nin Florya'daki tesisleri ile Kum- burgaz'daki tSKl ve Maliye Bakanlığı'nın tesislerine yer- leştireceklerini söyledi. Kay- makam Özdemir, aynca dep- remzede yurttaşlann en az bir yıl süreyle bu alanlarda kala- bıleceklenni bildirdi. Baro Baskanları Bursa'da 'Once adliyeler ha&tianmalı'BURSA (Cumhuriyet)- Türkıye Barolar Bırlığı Başkanı Eralp Ozgen, depremzedelen yargıya başvurmaya çağırmanın deprem bölgesinde yargı- nın koşullan iyıleştırilme- den bir işe yaramayacağı- nı söyledi. Eralp Özgen, deprem bölgesindeki ba- rolann başkanlan ıle Bur- sa'da yapılan toplantının ardından Türkiye Barolar Birlıği'nm görüşlennı ve çözüm önenlenni açıkla- dı. Özgen, tüm toplum katmanlanna çok önemli sorumluluk ve görevler düştüğünü, yargının dep- rem felaketınin yokluklan ıle çevnldığını ve delille- rin kaldınlan enkazlar ne- deniyle yok edıldığini bil- dirdi ve şunlan söyledi: "Resmi açıklamalara göre 50 bini aşan öiü ve yarab- nın varlığı karşısında in- sanlanmızı böylesi bir fela- ket sonrasında v<e enkazla- nn bu aşamada, adüv« ka- pılannda bilirkişi marife- tiyle sonucu meçhui birtes- pit ile yülarca sürmesi muhtemel yargı sürecine yönkndirilmesinin ne ka- dar doğru olduğu da taruş- mabdır. Bu yöntemin pra- tikzoriuklan >anında. baş- vuru gereği ödenecek harç. bilirkişi ücreti, >argı ve yol giderteri ile mağdurlar ye- niden ekonomik bir sıkın- üya ve umutsuzluğa itile- cekleri gibi aynca yargıya kaMıramayacağı bir yük yüklenmektediıf Eralp Özgen, deprem bölgesindeki vatandaşla- nn güvenebılecekleri tek güç olarak yargının kaldı- ğını da anımsatarak şöyle konuştu: "Vatandaşlan- mızuı adliyeye başvunna- lannı önermek yetmez. Oncelikle deprem bölgele- rindeki adlivelere yeterü hâkim ve savcı gönderil- metidir. Çünkü yetkili ola- rak gönderilen yargıç ve savcüar yapılacak görev bakımından yeterli degil- dir. Adlivelere yeterli araç derhal saglanmahdır. Va- tandaşlanmızın başvuru- lannda alacaklan sonuç için yargıda sürat saglan- mahdır. Aksi takdirde dep- remin yarattığı sonuç ve magduriyetlerle ortaya çı- kan zararda hizmet kusu- nınun bulunduğu açık olan devlete vatandaşm gü- veni sarsılacaktır. Tespit için yargrva v apılan başvu- rulann getirdiği > ük vargı- yı da işlemez hale getire- cektir. 'Yargıya başvurun' sözü bu nedenle yeterli de- ğildir. Oncelikle mahke- meleri, hâkimleri savcıla- n, savunma ve avukaüan güçtü kılmak için deprem bölgelerinde acilen hukuki tedbirler ahnması zorun- ludur. Yargı çökersev^tan- daşlanmızın zaran büyük olur. Depremin felaket ol- duğunu herkes kabul edi- yor ve tarnşmıyor. Ancak depremin yarattığı sonuç- lar ve doğan zararda dev- letin hizmet kusuru bulun- duğu da apaçık ortadadır. O nedenle depremden za- rar gören vatandaşlanmı- nn zararlannın devlet ta- ranndan karşılanması aci- len gündeme alınmalıdır" dıyen Özgen, Türkiye Ba- rolar Birliğı'nin çözüm önenlerinı de şöyle sırala- dı: 1 - Deprem nedeniyle toplanan ve toplanacak ba* ğışlann deprem bölgesin-1 de kullanımınm ve harca- malannm şefîaflık içinde gerçekleştirilmesi vatan- daşlanmızın isteğidir. 2 - Deprem vergisinin, karşılaşılan felaket nede- niyle ugranılan zarann miktarının saptanmama- mış olması, harcama za- manının belirlenememesi ve kamuoyunda amaç dışı kullanılabileceği endişesi- nin yaygın oluşu karşısm- da gündemden çıkanlma- sı gereklidir. 3 - Deprem bölgesinde kamudan alacaklı olanla- nn alacaklannın bir an ön- ce ödenmesı zorunludur. 4-Çıkanlacak yetki ka- rarnamesinde; usul yasa- lanmızda yer alan tüm ya- sal sürelerin 17 Ağustos 1999 tarihinden itibaren üç ay süreyle uzatılması, Depremle ilgili olan böl- gede açılacak her türlü da- va ve icra takiplerinde yar- gı harcı, yargı gideri, pos- ta pulu, dosya giderlerinin alınmaması, Tutuklu işler hanç duruşmalann iki ay süreyle icra edilmemesi, Avukatlar tarafından takıp edilen davalarda talepte bulunmanın tanzim edece- ği yetki belgesinın vekâ- letname hükmünde olma- sının yer alması gerekir. Artçı depremler korkutuyor Düzce'debeş binayıkıldı DÜZCE (AA) - Düzce ve Bolu'da dün öğle saat- lerinde meydana gelen 4.8 ve 4 şiddetindeki artçı depremler, halkı büyük fe- laketin 13 gün sonrasında yeniden sokağa döktü. Düzce ve Bolu civann- da dün saat 13.15'te 4.8 ve 13.23'te 4 şıddetinde his- sedılen depremlerde can kaybı olmadı. Sarsıntı so- nucu, Düzce'de terk edıl- miş, daha önceki deprem- de hasar görmüş 5 bina ise tamamen çöktü. Kültür Mahallesi Alan Sokak'ta bulunan 5 katlı binanın 2 katının çöküşü, çevredekilerde büyük kor- ku ve paniğe yol açtı. Gö- çük altında akli dengesi bozuk bir kişı bulunduğu- nun bildirilmesı üzerine yapılan çalışma sonrası da ihbann asılsız olduğu an- laşıldı. Artçı depremler sırasın- da ev ve işyerlerinde bulu- nan Düzce halkı sokakla- ra dökülürken camıleTde ibadet edenlerin de toplu- ca dışanya çıktıklan gö- rüldü. Sarsıntının yaşandı- ğı saatlerde Düzce'de bu- lunan Bolu Valisi Nusret Miroğhı, berabenndekı heyetle birlikte Kültür Ma- hallesi'nde çöken 5 katlı binaya ılişkin çahşmalan yennde izledi. Düzce'de yaşanan artçı depremden 8 dakika son- ra, Bolu il merkezinde 4 şiddetinde meydana gelen artçı depremde Bolulular paniğe kapıldı. Can ve mal kaybının olmadığı bu dep- rem, Düzce dışında Göl- yaka, Çilimh, Cumayeri, Gümüşova ve Akçaİcoca ilçelerinde de hissedildi.