Catalog

SAYFA CUMHURİYET 19 HAZİRAN 1999 CUMARTESİ 14 kultur@cumhuriyet.com.tr Natacha 'üçledi' Kuzey Afri- ka müziği, geç de olsa, etkisi altına almaya başladı. Bu bölgenin nnm- lerini dünyaya taşıyan "raki- ler"i herkes ta- nıdı, sıra şimdi Nathacha At- las'ta. Etnik müzikler üze- rine bir labora- tuvar esprisiy- le mûzik iireten Transgloubal Undergro- und grubunun solistı, "dansçısı" olarak bir- kaç kez Türkiye'ye gelen Atlas, bır süredir solo albümlerle de yolunu çızmeye çalışı- yor. Mısırasıllı Filistınli bir Yahudi aileden gelen, Brüksel'de doğup Londra'da büyü- yen, doksanlann başında Jack WobMe ta- rafından keşfedilen, PeterGabrielve Apac- he Indian'dan destek gören Atlas, son ola- rak Gedıda (Yalmz anlamma gelıyor) adlı bır albüm yayımlayarak Kuzey Afrika mü- ziklerini yansıtan üçlemesıni (Dıaspora. Halim. Gedida) tamamladı. Albüm, ilk iki çalışma gibi bol ritimli ezgilerle ve gırtlak oyunlarıyla Doğu'yla Batı'yı bir araya ge- tiriyor. 11 parçadan oluşan Gedıda'nın (Bız- de Topkapı Müzik etıketıyle yayımlandı) Do- ğu yanında bol bol Mısır halk müziği var. Batılı yüzde ise Fransızca söylenmış Mon Amie La Rose(François Hardy'nin eski bir yapıtı) adlı yapıt yer alıyor. Oryantal rap Bas- tet de (sözleri Suudi yönetiminin hoşuna git- mediği için bu parça sansüre takılmış) dik- kat çeken parçalar arasında yer alıyor. Ermeni ezgileriGeçen ay Anadolu Ermeni Halk Müzi- ği adlı albümü yayımlayan Knargrubu son günlerde basının gözdesi haline geldi.. Anadolu'da yok olmaya başlayan Erme- ni müziğini yaşatmak amacıyla faaliyeti- ni sürdüren gruba yönelen bu ilginin ne kadan müzikten kaynaklanıyor meçhul, an- cak geçen sonbaharda 2. Istanbul Müzik Şenüğj'nde sahneye çıkması yasaklanmış ekibe yönelen sorulann müzikten farklı ad- reslerde yoğunlaşması sanat adına hoş bir yaklaşım değil. 1992'de halk danslanna eş- lik etmek için bir araya gelen grubun ele- manlan 1995 'te Knar" ı (lir) kurmuşlar ve Ermenistan kaynaklı besteleri, düzenleme- leri yorumlamışlar. Daha sonra yok ol- maya yüz tutmuş geleneksel ezgilen or- taya çıkararak bunlan bir albümde topla- maya başlamışlar. ŞirakŞakrikvan (düdük. şıvi. akordeon), Murat Şirin (şıvi, dü- dük), T.Taniel Koyuncu (ud, cümbüş), V. Sezar Avedikyan (tar, bağlama). Arto Er- doğan (vurmalılar). Tatiana Bostan'dan (vokal) oluşan Knar'ın albümde yorum- ladığı birçok parça çok tanıdık. Taj Mahal tarihçesi Henry Saint Clair Fredericks'ı ya da 60'lann ortalanndan beri kullandığı adıy- la Taj Mahal'ı. müziğini sevmek için bir- çok neden var. 57 yaşındaki New Yorklu yıl- dız otuz yılı aşkın süredir bluesa büyük hizmet veriyor ve funky. soul ve cazımsı te- malarla nitelikli müzik peşindeki insanla- ra ıyi parçalar sunuyor. Bizce yıllardır se- vilmesindeki sır bu; hiç bir türe tam egil- meden hepsiyle ılgilenerek tüketici kitle- sini genişletmeyi başanyor. Ancak sanat- çıya bir etiket verip ondan sonra yaptığı mü- ziği pazarlamaya meraklı çokuluslu şirket- ler tarafından bu çizgi pek tutulmayınca Taj Mahal bir türlü endüstrinin adamı ola- mıyor. Sinemaya müzikler yazan. hatta ba- zen filmlerde roller de alan Taj Mahal'm son dönemde iki çalışması varpiyasada; bi- rincisi. üç CD'den oluşan In Progress & In Motion 1965-1998(58 parçalık, üç saat sü- ren çalışma): ikincisi de Biue LightBoogie. Birinci çalışma, ustanın tüm kariyerin- de yaptıklannın bir özetı: ikinci albüm ıse 1991-1997 arası yazılmış on iki parçayı içeriyor. Dünyayı 'biuesuntüm müziklerin anası' olduğuna inandırmayı başaranlar- dan biri olan Taj Mahal'ın standartlardan uzak, zengin soundlu her iki yapıtı da CD halinde satılıyor. ADA Müzik, Erkin Koray'ın 'Devlerin Nefesi' adlı yeni albümünü yayımladı '43 yıDık emeğin anısına'Eridn Koray, Fesuphanallah albümün- den sekiz ay sonra Devlerin Nefesi adlı ye- ni bir albüm yayımladı. Ekim 1998"de Me- ga Müzik etiketiyle çıkan toplama albüm Fesuphanallah nedeniyle bu şirketle so- runlar yaşayan Koray, ADA Müzik adına müzisyen dostlanyla stüdyoya girip eski par- çalanmn yeni yorumlanndan ve yeni bes- telerden oluşacak albümün hazırlıklanna girişmişti. Devlerin Nefesi, stüdyo müzisyenleri açısından gayet ekonomik bir albüm; bass gitarda Ahmet Güvenç, davulda Alpay Şah var; diger enstrümanlan Erkin Koray çal- mış. 43 yıl önce Galatasaray Lisesi'nin bah- çesinde Alman Lısesi Orkestrası'yla sah- neye çıkıp rock'n'roll çaldıklan günden bugüne yalnız kendi istediklerini yapan Koray bu kez kafasına neler koymuş , bir göz atalım: Öncelikle albümün kapağıyla ilgili bir iki söz etmek gerekiyor. AJbümünü ismi- nin ve şarkı adlannın yanlanna lngilizce anlamlannın yazıldığı kapakta yine lngi- lizce bir not düşülmüş: 'Tûrkiye'de rock'n'roll'un 43 yülık anısına.' Kapakta bir desitemi var Koray'ın: Bir bitdiğin vanb kigetirdin beni dünyaya/ Son- ra bıraktın yaya._ Bu arada Koray'ın özlü sözlerine de uzunca bır bölüm aynlmış kapakta. Ûrne- ğin. "Kafada beş duyu ile birlikte bilgj bu- lunur. Birduyunu kaybedebilirsin,ama bü- gin yoksa beşi de işe yaramaz" diyor ve bir başka cümleye geçiyor: "*Ne zaman bir konserde gereğinden azdinle> kri varsa. yan- hşhgm kendimde olduğunu düşünmüşüm- dür. Gereğinden fazla olduğu zaman da." Organızatörlere, uyanık geçinenlere, sa- nat ortamına da ilginç mesajlan olan Ko- ray bu bölümü 'Atalar'ın Oiması Mumkün Olmayan Atasözkri'yle bitiriyor. Işte bir ilginç saptama daha: ' Devlet malı deniz, yemeyen domuz,. (Atalar utanalım diye söylemış, bizim utanmazlar 'Atalar'ın tav- siyesi' diye yorumlamışlar.)... Albüm, uzunluğu bir buçuk dakikaya ulaşan Sitem'le açılıyor. Bu parçanın söz- leri daha önce de söylediğimiz gibi kapak- ta yer alıyor. İkinci parça bomba gibi pathyor Memu- rum Ben. Mecidiyeköy'de Mustafa'mn lo- kantasında Tekirdağ köftesi yerken bir me- murun eline tutuşturduğu kâğıttaki sözle- rin iki dizesinden yola çıkarak gerisini ta- mamlamış parçanın: Gönlümceksedeyağ- lı böreği/ Aşmaya kudretim yetmez bütçe- yi_ Üçüncü parça Burhan Bügin'e ait: Sen Yoksun Diye. A.N. Bayşa'nun Aşk Oyuna üçüncü sırada. Dördüncü sırada Koray bes- tesi Meşk Oyunu var. Ardmdan, yeniden yorumlanmış klasiklerden Krallar (söz: Nihat Orerel, müzik: Erkin Koray) ve Çöp- çükr (Sokak Çocuğu Ali), Allahaşkına (söz: Yavuz Laçin, müzik: E. Koray). Seni Her Gördüğümde bır Yusuf Nalke- sen bestesi. Geleneksel yapıtlardan Züley- ha'dan sonra Devlerin Nefesi adlı ilginç bır öykü aktanyor Koray ve 13 ve Ben ad- lı enstrümantal çalışmayla bitiyor. Geçmişte birçok özensiz albümü yayım- lanan Erkin Koray belki de ilk kez Devle- rin Nefesi 'yle tam anlamıyla kendini yan- sıtan bir albüme imza atmış. Yapıtın müzikal yönü, enstrümanlann nasıl çalındığı iyisi kötüsüyle tartışılabilir; DİSKOGRAFİ .Erkin Koray (1973) . Elektronik Türküler (1974) .Erkin Koray 2 (1976) . Erkin Koray Tutkusu (1977) .BendenSana(1982) . tllaki (1983) .Ceylan(1985) .Gaddar(1986) . Çukulatam Benim (1987) . Hay Yam Yam (1989) .TamamArtık(1990) . Tek Başına Konser(1991) . Gün Ola Harman Ola (1996) . Dünden Esintiler Serisi .Fesuphanallah (1998) bizce bu noktada önemli olan Erkin Ko- ray'ın yerli rockta nasıl fenomen haline geldiği, son dönemde iyiden iyıye benim- sediği o Erkin Baba sözünün içinde eski- siyle, yenisiyle nelerin bulunduğunun or- taya çıkması. Erkin Koray tüm naifliğiyle, Doğu'ya dö- nük Batılı yüzü ve gitanyla bu işte. Texas'tan yaz albümü • Tamamına yakını Spiteri'nin evinde kaydedilen ve yapımcılığı yine grup elemanlanndan McElhone tarafından yüklenilen yeni albüm The Hush'ta Texas'ın müzikal açıdan fazla bir atılım yaptığını saptayamadık. İki yıl önce Teras'ın dördüncü albümü VVhite on Blonde'u tanıtırken MTV'nin gücünün altını çizmiş, ilk albümünü 1989'da yayımlayan bu lskoç grubunun ancak sekiz yıl sonra adam yerine konulduğunu belirtmiştik. O tarihten sonra beş parçası dünyanın en önemli listesi kabul edilen Ingiltere'deki sıralamada yer alan VVhite on Blonde ile Texas tam anlamıyla patlama yaparak uluslararası bir isim haline geldi ve diğer tskoç gruplar PasteL Teenage Fanclub, Orange Juice, Eugenius gibılerle de müzik basınının ilgilenmesine önayak oldu. Türkiye"de de bar gruplannın repertuvarlanna kısa sürede Texas parçalannı dahil ettiklerini gördük... Gnıbun her şeyi, vitrini, lokomotifi, simgesi yine vokalist Sharleen Spiteri, diğer elemanlar .\lly McErlaine (gitar), Johnny McElhone (bass). Eddie Campbell (klavye) yine ikinci planda. Albümün kapağında bile boy boy Spiteri'nin fotoğraflan yer alıyor. Bundan önceki albümde davul çalan Richard Hynd'ın akıbeti ise bellı değil. The Hush'dan ilk single olarak In Our Lifetime'ı seçmiş grup ama bizce popseverlerin Zero Zero, Saint, When We Are Together ve Tell Me Answer'a da kulak kabartmalannda yarar var. Tamamına yakını Spiteri'nin evinde kaydedilen ve yapımcılığı yine grup elemanlanndan McElhone tarafından yüklenilen The Hush'ta Texas'ın müzikal açıdan fazla bir atılım yaptığını saptayamadık. ama çalışma çok kolay tüketilebilecek, şarkılan birlikte söylenebilecek tipik bir yaz albümü. CDTer kundağa kadar girdi • Plakçılann hedef kitlesinin yaşı bebeklere, hatta hamilelik sırasında bebeğe dinletilecek albümlere kadar indi. Son olarak bu türe dahil edilebilecek Mother & Baby- Canciones De Cuna adlı bir CD yayımlandı yerli piyasada. Ninnilerin, insanoğlunun dün- yaya geldikten sonra ilk keşfettiği melodiler olduğu konusunda tar- tışma sürüyor. ancak kesin olan bir şey var; ninniler yardımıyla ilk kez müziğin gücünü keşfetmiş durum- da insan. Herkesin bebekken muhakkak dinlediği bu müziğin gücünü en- düstrinin görmemesi beklenemez- di ve plakçılann hedef kitlesinin yaşı bebeklere, hatta hamilelik sı- rasında bebeğe dinletilecek albüm- lere kadar indi. Batı bu konuda almış başını gi- derken bizde ninni olarak bir iki parça dışında hiç bir çalışma yok. Durum böyle olunca tüketici, ya- bancı ürünlerle yetinmek zorunda kalıyor. Son olarak bu türe dahil edilebilecek Mother & Baby- Canciones De Cuna ad- lı bir CD yayımlandı yerli piyasada. Mü- ziğin insan üzerindeki etkileri konusun- da çalışmalan bulunan Steven Halpern tarafından hazırlanan albümde Brahms ve diğer bestecilerin yapıtlanyla hem ço- cuklar hem de anne-babalar için huzur dolu bir ortam yaratılması hedefleniyor. Müzik piyasasına çocuklara yönelik olarak sunulan ikinci ürün de birkitap. Yur- dun çeşitli yerlerinde ilkokul öğretmen- liği yaptıktan sonra tleri Türk Müziği Konsertuvan Dernegi'nde eğıtim \eren, 1976'dan bu yana tstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu'nda viyolonsel ça- lan Fırat Kızütuğ. 34 parçanın sözlerinı ve notalannı Çocuklara Müzik adlı ki- tapta topladı. Pan Yaymcıhk tarafından piyasaya çıkartılan yapıtta yer alan par- çalar Türk müziği kurallan göz önüne alı- narak düzenlenmiş; makamlar, çocuk ses sının, okullardaki eğitim-öğTetim kural- lan ve kullanılacak müzik aletleri düşü- nülerek yazılmış. Uzun yıllar okullarda, korolarda uygulanmış bu şarkılar düzel- tilmiş şekilleriyle bu kitapta toplanmış. Fatih M. Durmuş'un çızgileriyle süsle- nen kitap, yaz tatilini müzikle geçirmek isteyen çocuklar için ideal bir seçim olacak. Yüz albümlük dev klasik müzik Decca, Deutsche Grammophon ve PhiHps Classksin ortak çalışmalan sonucu hazırlanan The 100 Classics adlı serinin ilk yirmi albümü Tûrkiye'de yayımlandı. Universal şirketinden aldığımız bilgiye göre diğer seksen albümün yayımı 2000 yılına kadar tamamlanacak (İkinci 20'lik bölüm gelecek ay piyasaya çıkacak). Son yıllarda klasik Batı müziği ürünleri açısından yerli piyasa hayli zenginleşti. Çok değil, doksanlann başına kadar teyp bantlannın uzunluğu yetmediği için yanda kesilen kasetlerle karşılaşan ya da sokak tezgâhlannda zayıf orkestralarca doldurulmuş CD'lerden başka ürün bulamayan müzikseverler bugün istediği isimden istediği yapıtı dinleme olanağına kavuşmuş durumda. Bizim bestecilerin yapıtlannın da raflarda görülmeye başlandığı unutulmamalı... The 100 Classics serisine gelince; Karajan, Solti, Barbara Hendricks, Kanawa, Koopman, Domingo, Reiner, Carreras, Pavarotti, Zimmerman, Brendel, Yapes gibi birçok iyi yorumcunun yapıtlanndan oluşan albümler her şeyden önce müzikal açıdan kuvvetli bir arşivlik mal^me içeriyor; aynca yazılı bilgi biriktirenler ve klasik müziğe yeni merak sarmışlar için yapıtlar ve yorumlayanlarla ilgili geniş Türkçe-tngilizce açıklamalar yer alıyor kapaklarda. Serinin ilk yirmilik paketindeki albümler şöyle sıralanıyor: Albinoni/ Pachelbel, Adagio Canon (I Musici), Allegri Palestrina, Misere Stabat Mater (King's College), Ave Maria. Sacred Songs (Je Kanawa, Pavarotti), Maurice Andre, The Golden Trumpet (Maurice Andre), Bach, Toccata & Fugue (Ton Koopman), Bach, Orkestral Suhes 1-4 (Neville Marriner). Bach, Great Arias & Choruses (Eliot Gardiner), Barber Bernstein, Adagio West Side Story (Leonard Bernstein). Beethoven, Vlohn Sonatas (Yehudi Menuhin), Beethoven, Piano Concertos 4&5 'Emperor' (Alfred Brendel), Beethoven, Symphony No.9 'Ode To Joy' (Herbert Von Karajan), Beethoven, Symphonies 5&7 (Carlos Kleiber), Beethoven, Piano Sonatas 'Moonlihgt', 'Pathetique', 'Appasssionata' (Alfred Brendel), Beethmen, Bruch, Vıolin Concerto Schottische Fantasie (Kyung Wha Chung). Berlioz, Symphonie Fantastique (Colin Davis). Bizet, Carmen (Georg Solti), Bizet, L'Arlesienne Carmen, Orchestral Suites (Igor Markevitch), Brahms, Symphonies 2&3 (Bernard Haiting), Brahms, Vıolin Concerto DoubJe Concerto (Henry Szeryng, Janos Starker), Brahms, Dvorak, Hungarian Dances, Slavonk Dances (Fritz Reiner). CÖRÜS İTÜ'rJen lleni Müzik Istanbul Teknik Üniversitesi'nin ku- ruluşunun 226. yılı etkınliklerı kapsa- mında düzenlenen "Kamran ince En- semble" konsen, Maçka Kampusu Mus- tafa Kemal Amfisi'nde müzıkseverlere oldukça ilginç ve yeni sayılacak bir din- leti niteligindeydi. 1960 yılında Ameri- ka'da Montana'da doğan, babası Türk, annesi Amenkalı olan Kamran tnce, müzik eğitimini önce Ankara ve Izmir kon- servatuvarlannda yaptıktan sonra Ame- rika'da tamamladı. Günümüzün genç bestecileri arasında yer alan Kamran Ince'nin yaprtları 1991 -93 yıllan arasın- da Calrfornia Senfoni Orkestrası ve gü- nümüze kadar Albany Symphony, Mil- vvaukee Symphony, Dayton Phlarmonic ve diğer orkestralar tarafından seslen- dirilmiştir. Kamran İnce besteci olarak "Prix de Rome", "Guggenheim Fel- iowship", "L///Sou/angef"veTürk-Ame- rikan Dernekleri Biriiği tarafından veri- len "Outstanding Achievement in the /Vts/4warcTödüîlennı kazanmıştır. Kam- ran Ince'nin besteleri özellikle "çağdaş, evrensel ve modem nitelikte ve hatta de- ğişik stilleri ve ritimlen içeren yaratım- lar" olarak yorumlanabilir. Kamran İnce, 1998 yılında İTÜ'nün kuruluşunun 225. yılı için besteledıği ve 25 Eylül 1998'de Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası ta- rafından seslendirilen "Academica" ad- lı senfonik şiir eseriyle de müzik çevre- lerimizce anımsanmaktadır. İTÜ'nün 226. yıl etkinlikleri konserin- de Kamran İnce, 1997 yılında Memp- his Üniversrtesi oğretım üyelerinden olu- şan "Kamran İnce Ensemble" adlı mü- zik topluluğu ile şu bestelerıni dinletti: 1997 yılında Avrupa Biriiği Euroimages desteğiyle Türkiye-Macaristan ve Yuna- nistan ortak yapımı olan ve Ersin Per- tan'ın yönetiminde "Kuşatma Altında Aşk" adlı film müziği, 1997'de Madeli- ne Schvvartman'ın yönetiminde "Aph- rodisiac" adlı film müziği, 1999 yılında "amplifîke viyolonsel" için bestelenen ve solıst Reyent Bölükbaşı'nın seslendir- diği 'MGK Çeşıtiemeler" ve konserin son parçası olarak 1999'da bestelenen ve izlediğimiz gerçek keman virtüozu genç solist Susan Waterbury'nın gerek tek- nik, gerek duygu açısından etkileyici bi- çimde yorumladığı "In VVhite" keman konçertosu... "Kamran İnce Ensemb- le" şu müzisyenlerden oluşuyor Susan Waterbury (keman-vokal), Mona Kre- itner (vokal-synthesizer) Ken Kreitner (vokal-serpent-trompet), Bruce Erski- ne (flüt), Les Thimmig (alto vetenor sak- sofonlar-vokal). VVilliam Helmers (alto saksofon), Reyent Böiükbaşı (viyolon- sel), Gökhan Somel (bas gıtar) Kam- ran İnce (synthesizer-piyano), Matt Ko- sel (perküsyon-ses mühendisi), Kevin Stalheim (şef)... Görülüyor ki bu toplu- Kığun elemanlan değişik çalgılan ve gö- revleri üstleniyorlar. Bu, müzikte "ekip çalışması "nın bır ömeğidir ve önemlidir. Gelelim "Istanbul Teknik Üniversite- s/"ne... Ülkemizde uzun yıllar öncesin- den Atatürk'ün açtığı "evrensel, çok- sesli müzik"evrimi yoluyla gerek üniver- site, gerek unutulmaz radyo yayınlan aracıyla klasik ve çağdaş müzik türle- rinde olumlu uğraş ve toplumsal hiz- met verrniştir ve vermektedir Istanbul Teknik Üniversitesi... İzlediğimiz bu kon- ser ve birlikte. evrensel müzik eğitimi ve topluma yansıması açısından önemli olan ve gelecek için umut veren bir du- rumu da belirtelim: Istanbul Teknik Üni- versitesi, Rektör Prof. Dr. Gülsün Sağ- lamer'in olumlu girişimlenyle, önümüz- dekı eğitim yılı bâşından ıtıbaren tTÜ'de faalıyete geçecek "lleri Müzik Araştır- malan Merkezi" ve bu merkeze bağlı Yüksek Lisans Programı uygulamasına geçileceği işaretıni veriyor... Bu mer- kezde Kamran Ince'nin bir yıl süreyte yö- neticilik yapacağı da bildiriliyor. nuraara Yerli popta Sertab Erener, adını verdi- ği albüme çektıği ikinci klibi çok işe yan- yor. Albüm yine zirvede. Kayahan Beni AzadEt'le ikinci. BanşManco'nun 24 par- çalık toplama albümü Mançoloji üçüncü. Türk sanat müziğinde albümler şöyle sı- ralanıyor: MuazzezErsov Nostalji 4-5-6 ile birinci; MüzevyenSenar.BirÖmreBedePle ikinci; Hülya Avşar. Haj^t Böyle ile üçün- cü. Halk müziğinde SongülKarh, yeni al- bümü Valan'la birinci, Onur Alan, Asi ve Mavi'yle ikinci,Türküler adlı albümüyle Bevaz üçüncü. Yabancı müzikte Rkky Martin'in yeni albümü Rkky Martin '99 açık arayla lider. Martin'i, Bury The Hatehet albümüyle The Cranberries izliyor. Cher, Believe albü- müyle üçüncü. - Love Songs - Yannı - EqualK Cursed and Blessed - Catatonia - A Da\ in The life - Enc Benet - Inside - Davıd Sanborn - Tuesdm's Child - Amanda Marshall - Famih Values Tour - Vanous - Le Mot De passe - Patricia Kaas - Synkronized - Jamiroquai - Burning London: The Clash Tribute- Va- rious - CMe - ;\zucar Moreno - Echo - Tom Petty and The Heartbreakers - Sacco & Vanzetti - Ennio Morricone - MOSCOH Nights - Mirelle Mathieu - Blue Jean Hits - Vanous - The İdeal Crush - Deus - VH1 Presents Donna Summer: LJve & More Encore! - Uğur Böcegi - Banu Zorlu - Günduz Gece - Sibel Gürsoy - Sabite Tur Gülerman - Sabite Tur Güler- man