Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
30 NİSAN 1999 CUMA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Sendika yöneticilerine getirilen siyaset yasağı, işçi örgütlerinin parlamentodaki etkisini azalttı
Sendikal haklar geriledi
Son 5 yılda arttı
Ucret
erimesi hız
kazandı
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Kamu sektöriinde
çalışan işçiler, 1982'den
1999'a kadar geçen süre
içinde inişli çıkışlı bir "ya-
şanı savaşT ile yüz yüze bı-
rakıldı. Kamu işçisinin 1982
yılında gerçek ortalama
günlük ücreti 1461.8 liray-
ken, 1985'te 1081.7 Iiraya,
1986'da 953.6 Iiraya.
1988'de ise 864 Iiraya geri-
ledi. 1982 yılmda alım gü-
cünü 100 kabul ettiğimiz üc-
retler, 1988'de yaklaşık ya-
rısını kaybederek 59.1 'e ka-
dar geriledi. Buna karşın
özel kesimde 1982'de 100
kabul edilen ücret düzeyi,
1988'de 76'ya düşüyor. Özel
sektörde bu dönemde ücret-
lerdeki erime daha az görü-
nüyor. Ancak, düşüşteki gö-
receli azlığin özel kesimde
ücretlerin zaten düşük olma-
smdan kaynaklandığı belir-
lendi.
Alım gücü düştû
1989-1994 yıllan sendi-
kal hareketin toparlanma ve
ücret enmelerinin belli öl-
çüde giderildıği dönem ola-
rak değerlendirilirken,
1989'da kamuda gerçek or-
talama günlük ücret bin 192
lırayken. 1991'de 2 bin 278
Iiraya, 1994 yılında ise 2 bin
406 Iiraya yükseliyor.
1989'da alım gücü 81.5
iken, 1994 yılında yaklaşık
iki kat artarak 164.7'ye yük-
seliyor. Kayıp döneminin
başlamasında DYP Genel
Başkanı Tansu Çiüerbaşba-
kanlığındaki DYP-SHP ko-
alisyon hükümeti dönemin-
de alınan 5 Nisan kararlan
etkili oluyor. Kararlara ko-
şut olarak, ücretler de reel
ol«uajt-yüzde 40 düzeyinda
geriledi.
İLHANTAŞÇI
ANKARA - Sendikal hareketin.
1980'e kadar "ücret erimesi, i$ten çıkar-
malar" olarak sıralanan temel sorunla-
rına, 199O'lı yıllarda küreselleşmeyle
"taşeronlaşürma. özeUeştirme, iş güven-
cesizliği" de eklendi. Sendika yöneticile-
rine getirilen siyaset yasağı. işçi örgütle-
rinin parlamentodaki etkisini azalttı.
Grev yasağı getirilen işyeri kapsamının
genişletilmesiyle, etkili iş kollanndaki
hak arama mücadelesi kısıtlandı.
12 Eylül öncesine kadar birçok hakkj
elinde bulunduran sendikalar, bu tarihten
sonra yasaklı yıllarla karşı karşıya kaldj.
1980'li yıllara kadar sendikacılık hareke-
tinin temel sorunlannm başında ücret eri-
mesi, işten çıkarmalar yer alıyordu.
199O'lı yıllara gelindiğinde bu sorunla-
ra taşeronlaştırma, özelleştirme, iş gü-
vencesi gibi sorunlar eklendi.
199O'lı yıllarda sendikal hareketin
karşı karşıya oldugu sorunlann çözüm-
leri de siyasal alanda yoğunlaştı. Bu ne-
denle de sendikal hareket, siyasal gücü-
nü nasıl oluşturacağını, gündeminin ilk
maddeleri arasına aldı. Ancak, 1995-99
yıllannda sendikacılar, siyasi alanda gü-
cünü göstererek somut ortak bir girişim
ortaya koyamadı.
99 bildirgesinde yer ahnadı
1991 ve 1995 yılındaki genel seçim-
lerde iktidara aday olan siyasi partiler, se-
çim bildirgelerine sendikal hareketin is-
temlerine ağırhklı yer venrken, 1999 yı-
lı erken genel seçimlerinde bu istemle-
rin bildirgelerde yer almaması dikkat
DISK-KESK1 Mayıs'ta uhmlanla
Haber Merked - Türk-Iş, işçi smıfinın
uluslararası birlik, dayanışma ve mücade-
le günü olan 1 Mayıs'ı bildiriyle, Hak-Iş
salonda, DİSK ve KESK ise alanlarda kut-
layacak. DİSK ve KESK'in oluşturduğu
"1 Mayıs Düzenleme Knruta", 1996 ytlın-
da Kadıköy'de 1 Mayıs kutlamaları sıra-
sında poiisin müdahalesi sonucu yaşamı-
nı yitiren Hasan Albayrak, Dursun Oda-
baş ve Yalçın Levent anısına dün Söğütlü-
çeşme'de karanfıl bıraktı. DİSK Genel
Sekreten Murat Tokmak. bugün 1 Mayıs
1977 katliamı davasının yeni bulgular ışı-
ğında yeniden açılması istemiyle Fatih
Cumhuriyet SavcılığVna başvuracak.
Söğütlüçeşme'dedün saat 12.00 sırala-
nnda toplanan DİSK Genel SekTeteri ve
Düzenleme Kurulu Başkanı Tokmak,
ÖDP Genel Başkan Yarduncısı Hakan
Tanmaz ile çeşitli sendikalann temsilcile-
ri ve işçiler, Hasan Albayrak, Dursun Oda-
baş ve Yalçın Levent anısına bir dakikahk
saygıduruşundabulundular. Tokmak yap-
tığı konuşmada, 22 yıl önce Taksim'deki
kutlamalarda çıkan olaylarda 34 kişinin
hayatını kaybettiğini anımsatarak işçi ve
emekçilerin haklı taleplerini yükseltmek
ve devam ettirmekle yükümlü olduklannı
söyledi. Tokmak, 1 Mayıs' ın bayram ha-
vasında kutlanacağinı, bu nedenle de kut-
lamalara gelecek herkesten sorumlu, du-
yarlı ve disiplinli olmalarmı bekledikleri-
ni ifade etti.
Medyanın tutumundan da yakınan Tok-
mak, "Son günierde kimi televizvon haber
ve yorumlarında, geçmişte yaşanan oltım-
suzluklanntekrartekrar gorüntükreyan-
sıdığını, mitingleriıı bir bütün olarak de-
ğerieodirilmediğini ve taleplerimize, so-
runlannuza yer verilmediğini görmekte-
Kâdıköy'de 19% 1 Mayısı'nda ölen üç kişi, düzenlenen törenle anddı. An-
ma toplanbsında DİSK Genel Sekreten ve 1 Mayıs Düzenleme Kurulu
Başkanı Murat Tokmak bir konuşma yapü. (Fotoğraf: AA)
yiz. Gerilimsiz. anlam ve hedefine uygun
bir miting yaşama çabamıza medvamn da
katkı vermesi bir emekçüer açmndan çok
önemü" dedi.
Emeğin Partisi (EMEP) îl Başkanı Cev-
riye Aydın, yaptığı yazılı açıklamada 1
Mayıs'ta emekçilerin işine, ekmeğine ve
geleceğini sahipçıkmasından korkanege-
men güçlerin 1 Mayıs'ı yasaklayamayın-
ca katılımı engellemeye çalıştığını belirt-
ti. İşçi Partisi Başkanlık Kurulu üyesi Sa-
dıfc Usta da yaptığı yazılı açıklamada, 1
Mayıs 1999'da tüm emekçi sıniflann me-
sajınm "N.4TO'yahayır,özelfcştirnıedur''
olması gerektiğini söyledi. Ankara'da
DİSK ve KESK'in de içinde yer aldıgı
Ankara 1 Mayıs Tertip Komitesi'nce Tan-
dogan Meydanı 'nda saat 13.00,'te gerçek-
leştirilecek miting için saat 12.00'de Hi-
podrom'da toplanılacak. Hak-lş, ortak kut-
lama girişimîerinin diğer konfederasyon-
larca kabul edilmemesi gerekçesiyle 1
Mayıs'ı salon toplantısıyla kutlayacak. 1
Mayıs'ı salonda kutlayacak olan Hak-tş'in
etkinliğine işçılerin yanı sıra Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanı Hakan Tartan'uı
da katılması bekleniyor. Bu arada Sam-
sun'da 1 Mayıs ile ilgili izinsiz bildiri da-
ğıtan 5 kişi, gözalüna alındı.
MHPpiknikte
MHP ise bir genelge yayımlayarak ge-
çen yıl 1 Mayıs'ta çıkan olaylann tekrar
yaşanmaması için il ve ilçe örgütlerine
parti binalannı kapatarak piknik yap-
malan çağnsında bulundu.
çekti. Aynca, sendikacılardan milletve-
killiği aday adaylığı için başvuranlardan
kimileri listelerealınmazken, kimileri de
kazanamayacaklan yerlerden aday gös-
terildi. Toplu iş sözleşmesı yapabilmek
için getirilen ülke genelinde yüzde 10
barajı (tanm ve orman işkollan hariç)
sendikalann örgütlenme gücünü olum-
suz yönde etkiledi. Sendikacılar, bu dü-
zenlemeyle. işçilerin hem parasal gerek-
çeler hem de "formalitelerin" artması
nedeniyle örgütlenmede güçlük yaşandı-
ğına dikkat çekiyorlar.
Şube yöneticiliği için 1
yıl, sendika genel merkezı
yönetimi için 10 yılfiileniş-
çilik koşulunun getirilme-
siyle, gençlerin ve yenilerin
"önönün kesüdîğj" belirtili-
yor.
Hak grevi yasaklanarak
etkili biryaptınm aracı orta-
dan kaldırıldı. Demiryolu,
hava, kamu taşımacıhğı ve
bankalar gibi iş kollannda
"halksağhğı ve gend ahlak"
gerekçesiyle grevin yasak-
landığı işyeri kapsanu geniş-
letildi.
Siyasi amaçlı grev, genel
grev ve dayanışma grevi de
yasaklandı. Ancak, 1990 yı-
lında Türk-lş grev yapmış,
konfederasyon yöneticileri
hakkında soruşturma açıl-
mıştı. Bakanlar Kurulu'na
ulusal güvenlik ve genel
sağlık nedeniyle grevi erte-
leme yetkisi; Sıkıyönetim
Yasası ve OHAL Yasası ile
de komutan ve valiye ertele-
me ve yasaklama yetkisi ve-
rildi.
Sendikacılara siyaset ya-
sağı getiriiirken, bu düzenle-
me geçen yıl kısmen yumu-
şatıldı. Ancak, sendika yö-
neticileri hâlâ hem başkan-
lık hem de milletvekilUği
yapamıyor.
Bu düzenlemenin de sen-
dikalann parlamento içinde-
ki etkisini azalttığı görüşü
sendikacılar tarafından dile
getiriliyor. Tüm bu yasaklar
Milli Güvenlik Kurulu dö-
neminde Danışma Mecli-
sj'nden çıkanlmış, 1\ırgut
Ozal da o günler sık dile ge-
tinlen görüşe göre "diken-
siz gül bahçesüıe'' oturmuş-
tu.
HAFTAYA BAKIŞ
AHMET TANER KIŞLALI
Tandoğanlar Çoğaldı!
Nevzat Tandoğan tek parti
döneminin Ankara valilerin-
dendi. Bir sözü ile çok ünlen-
mişti:
- Bu ülkeye komünizm gere-
kiyorsa, onu da biz yaparız!..
Şimdi CHP'de yönetime ta-
lip olanlar üçe aynlıyor:
Yitirilmiş olan kimliği yeniden
kazandırmak isteyenler.. Eski
kimlikle tüm bağlann kopanl-
masından yana olanlar.. Ve ta-
rihsel kimliğin yitirilmesinde
önemli katkılan olduğu halde,
şimdi o kimliğe sahip çıkmayı
siyasal çıkarlanna daha uygun
bulanlar..
CHP bir temel tercih yap-
mak zorunda!
Ya Altıok'u devrimci özü ile
biriikte 21. yüzyıla taşımaya
aday olacak.. ya da onu tüm-
den terk edip, Batı taklidi bir
"yeni solculuğa" soyunacak..
Ama öncelikle de, o üçüncü-
leri sahne gerisine itmek zo-
runda kalacak!
Çünkü eski oyunu kötü oy-
namış olanlara yeni oyunda da
başrol vermek demek, yeni
oyunu seyirciden peşinen yok-
sun kılmak demektir.
• • •
Oktay Ekşi geçenlerde so-
ruyordu:
"Söylermisiniz? Ulus-devlet
ilkesine bağlı olduğuna kırk
şahit gösterse inanmayacağı-
nız isimleri en itibariı makam-
lara aday gösteren, enyüksek
oyla Parti Meclisi'ne seçen bir
CHP'ye neden yazık olsun?
Tüm yaşamını CHP'nin savun-
duğu değeıierle mücadeleye
adamış kişileh demokratlık
adına baştacı edip vitrinlere çı-
karanları bakan yapan bir
CHP'ye neden yazık olsun?"
Devam ediyordu:
"Insanlara etnik bağı veya
mezhep ilişkileri nedeniyle
adaylık veren ve bunu propa-
ganda malzemesi olarak kulla-
nacak kadar ölçüyü kaçıran bir
CHP'nin Türkiye Cumhuriye-
ti'ni kuran bir CHP ile ne ilgisi
var ki, şimdi seçim barajınm
altında kalan CHP'ye yazık ol-
sun?"
Ve noktalıyordu:
"Son seçimde son çare ola-
rak utanmadan bir de Ata-
türk'e sarıldılar. Bence bu
CHP'ye değil, yazık olan asıl
CHP'ye bakalım. O nasıl aya-
ğa kaldırılabilir, onu konuşa-
lım."
Sayın Ekşi doğruları açık
yazmış.. Ama yazısında sade-
ce Erdal Inönü'nün, Gür-
kan'ın ve Baykal'ın adı var.
Keşke o doğruların içindeki di-
ğer adlan da açık açık yazsay-
dı.
Livaneli leri.. Karakaş'ları..
Sağlar'lan ve benzerierini de...
• • •
Bir siyasal partinin başarısı
tutarlılığına bağlıdır.
Toplumsal tabanı ile.. Ide-
olojisi ve onu yansıtan progra-
mı ile.. Ve yapısı ile..
Yitirilen kimlik tutarlılıkla ka-
zanılır, giden "ödünç oylar" da
ancak tutarlı olunursa geri dö-
ner.
Gerçek CHP'nin tabanında
da, hem Aleviler vardı hem de
Kürtler.. Ama "Kemalist kim-
lik", mezhepsel ya da etnik
kimliğin her zaman önündey-
di!
Gerçek CHP de, dünyadaki
ve toplumdaki yeni gereksin-
melere açıktı.. Ama çözümler
Kemalizmin yadsınmasında
değil, Cumhuriyetin temelinde
olan ilkelerin uzantısında bu-
lunuyordu!
Ve gerçek CHP'de yapının,
partinin kimliğine ters düşme-
mesi için.. vitrinin doğru oluş-
ması için.. sürekli bir çaba sar-
fediliyordu!..
Kimlik kazanmak ilkeli olma-
yı gerektirir. Farklı ilkelere ina-
nanların birliği ise kimliksizlik'
ve güçsüzlük doğurur.
•••
CHP'yi Tandoğancılar ve
Tandoğancılık tüketti.
Seçimler Tandoğancılığı tü-
ketti, ama Tandoğancılar tü-
kenmedi.
Eğer Tandoğancılık geçerli
olsaydı, Baykal'ın CHP'siydi
birinci parti olması gereken..
Bu konuda O'ndan daha usta
olduklannı sananlar fena halde
yanılıyorlar.
Umanm CHP Kurultayı da
yanılmaz!
Bu kampanya "konfor" kampanyası!..
Özlediğiniz konfora kavuşmanız için
işte fırsat.
En konforlu rüyalar, en konforlu sohbetler
bizde.
Ama en önemlisi; peşin fiyatına taksit,
13 aya varan vade bizde.
Kampanyayı kaçırmayın...
Konforu yakalayın.
Pek yakında, ev tekstili ve demonte
mobilyaîarımızı da beğeninize sunacağız.
Konfor için beklemeye değer.
oKonforW M DAYANIKU T0KETIM MAUAM SAN. ve T1C A.S.
Maıtu:
Fatih Mihatte, Atatürk Cadd» No 78, 35410 Sarr«ç - İ2MİR Tel: (232) 281 44 40 (P8X) Faks (232) 281 44 32
ktantaıt lotgc Mıidndüü:
Turgul ÖzaJ Cad Haseyad iş Mefkezı No 129 Kat 2 KüçüV Ogjn.n? San Bölgea Ikite* - İSTAN8UI
Tet: (212)S49 43 17-18-19 Faks (252)549 43 20