Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
6 ŞUBAT1999CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 13
SİRKETLERDE1N
• PANTE\E,yenflenmiş
Pantene Besleyici Bakun
Kompleksi'ni
tüketicilerin beğenisine
sunuyor. Saçın yapısını
geüştiren \e doğal nemini
konıyan yeni üriin.
günlük zarariara karşı
direncini arrtırarak saçın
kınbnasını yüzde 60
oranında önlüyor.
• B O G A Z İ Ç İ
Üniversitesi meznnlar
Dernegi (BL'MED)
önderliğınde. bu yıl
Türkiye'de ikincisi,
dünyada beşincisi
düzenlenen "' 1998 Dünya
Girişımci Işadamı
Yanşması"na başvurular
16 Şubat'ta sona en\or
• BLRGER KIJSG, 7-12
yaş arasındaki çocuklar
için öykü yanşması
düzenliyor. 29 Ocak-26
Şubat 1999 tarihleri
arasında düzenlenecek
öykü yanşmasına, "Men
iıi Black Menü" ile
birlikte verikn katılım
formu giriş bölümünde
yeralanövküyü
tamamlayarak katılmak
mümkün.
• TÜRK EKONOMİ
BANKASInın(TEB)
yeni özel bankacılık
şubesı Bebek'te faaliyete
geçti. Bankanın Bebek'te
hizmete giren 37.
şubesinde. her türlü özel
bankacılık servıs ve
ürünleri müşterilere
sunuluyor.
• BEYMEN, Sevgilfler
Günü'nde yüzde 50'Ieri ""
aşan indirim yapıyor.
Aynca, müşterileri
arasmdan "Aşkın
kokusu"nu en iyi
tanımlayacak çift de
Çırağan Otel'inde akşam
vemeği ve konaklama
hakkı kazanacak.
• İNTERLÎNE, Bosch
GSM Com 608 ve Bosch
GSM 908 cep
telefonlannı pıyasaya
sundu. Cep telefonlanyla
modem veya PC kartına
sahip olmadan faks
çekebılmek, SIM kartı
bilgi aktanmı. PC'deki
bilgilere cep relefonu
yoluyla ulasarak
değişiklikJer yapmak
mümkün. •
• PINAR, yeni
logosunun tanıtıldığı bir
gece diizenledi. Yaşar
Holding Yönetim KuruJu
Başkanı Selçuk Yaşar'ın
katıhmıyla düzenlenen
gecede, Pmar'ın yeni
görsel kimliğinin yanı
sıra, yeni stratejileri ve iş
anlayışı anlanldı.
• VESTEL. TÜYAP'ta
düzenlenen Compex
Multimedya ve İntemet
Fuarfna son teknolojıye
sahip bilişim ürünlenyle
katılıyor. 7 Şubat'a kadar
sürecek fuar süresince
360 dolara Vestelnet
abonesi olanlar. İntemet
TV sahibı olabıliyor.
• DOĞLŞMOTOR'un
Türkrye
1
de
distribütörlüğünü yaptığı
Audi. Boğaziçi
Üniversitesi Kayak
Taknnı'nal999yıh
boyunca sponsor oldu.
Doğuşmotor Genel
Müdürii Ömer Aksaç,
her kurumun külriir ve
spor aktivitelerini
destekkmesi gerektiğini
söyledi.
Gelişmiş ülkeler, dünya finansal hizmet piyasalanna 'rahatça' girebilecek
Sermaye (Kgüriüğiinü arttnıyor
MUTLU DEMİRKAN
Çokuluslu sermaye. zaptede-
medıği son kalelen de bırer birer
alıyor. Gelecek a>r
başında uygu-
lamaya başlanması planlanan fi-
nansal hizmetler alanındaki ser-
bestleştirme ıle gelişmiş ülkelerin,
azgelışmış ve gelışmekte olan ül-
kelerin mali piyasalannda daha
'rahat' hareket etmeleri sağlana-
cak. Asya krızı ile uluslararası
sermaye hareketlerinin yarattığı
tahribatu' ortaya çıkışı. serma-
ye akışının kontrolünü gündeme
getinrken Dünya Tıcaret Örgürü
(WT0) çatısı altında 1997 aralık
ayında ımzalanan ve Mart ayı ba-
şında yürürlüğe girecek anlaşma
bu alanda "çok daha büyük bir
serbesti' sağlayacak.
Dünya Tıcaret Orgütü'nün ça-
lışmaları çerçevesinde GATT
(Gümriik Tanfeleri Genel Anlaş-
ması) anlaşması ile serbestleştiril-
meyen finansal hizmetler alanın-
da da dünya çapında liberalizas-
yona gidiliyor.
Türkiye de imzaladı
12 Mart 1997"de imzalanan ve
bankacılık. sigortacılık ve fon yö-
netimi gibi alanlann uluslararası
alanda serbestleştirilmesini ön-
gören anlaşmaya şimdıye kadar
aralannda Türkiye'nin de bulun-
duğu ve finansal hizmetler paza-
nnın yüzde 90'ını temsil eden 54
ülke imza koydu.
Konuyla ılgıli Türk yetkilile-
rin verdiklen bilgilere göre finan-
ünya Ticaret Orgütü'nün çalışmalan çerçevesinde, aralannda Türkiye'nin
de bulunduğu ve finansal hizmetler pazannın yüzde 90'ını temsil eden 54 ülke,
finansal hizmetler alanında 'sınırlannı' kaldıracak. 1 Mart 1999'dabaşlaması
planlanan serbestleşme için son toplantı 11 Şubat'ta yapılacak.
sal hizmetler. 1994yılındaonay-
lanan GATT anlaşması kapsamın-
da oimasına karşın imzalanma-
yan 'istisna' sektörler arasında idi.
Bu alandakı çalışmalann tamam-
lanmasının ardından 12 Aralık
1997'de Türkiye'nin de aralann-
da bulunduğu 70 ülke (bazı kay-
naklara göre 100) tarafmdan gö-
rüşülmüş ve tartışmalı görüşme-
ler sonucunda özellikle ABD'nin
diretmesi sonucu imza aşaması-
nagelınmiştı. Finansal hızmetler
alanında serbestleştirme protoko-
Iüniin 30 Ocak 1999'da onaylana-
rak 1 Mart 1999'dayürürlüğegır-
mesi kararlaştınlmıştı.
Finansal hizmetler anlaşması-
nın katılımcılara. anlasmayı ulu-
sal parlamentolanndan geçırebil-
meleri işın gereken süre 29 Ocak
1999'da doldu. WT0 yetkilileri-
nin yaptıklan açıklamalara göre.
şimdıye kadar 54 ülkeden proto-
kol için onay geldi. Bu 54 ülke,
gelecek hafta perşembe günü (11
Şubat'ta) Mart ayından başlamak
üzere trilyonlarca dolarlık finan-
sal hizmetler sektöründe ticari li-
beralizasyona geçilip geçilmeye-
ceğine karar verecek.
Anlaşmanm altma imza koyan
ülkeler bankacılık. sigortacılık ve
fon yönerimi sektörierinde deği-
şen oranlarda serbestleştirmeye
gidecek.
Anlaşmaya göre, VVTO'nun
Hizmet Ticareti Genel Anlaşma-
sı adı verilen 5. protokolü, bütün
ülkeier tarafmdan imzaianması
halinde 1 Mart'ta devreye gire-
cekti. Ancak sadece 54 ülke veri-
len süre sonunda anlaşmayı onay-
lattı ve aralannda AB'nin 15 üye-
si ve aynca Brüksel'delü komis-
yonun 1 oyu olmak üzere 17 ülke
de süreci henüz tamamlarruş du-
rumda. Bu nedenle 11 Şubat'ta
yapılacak toplanüda anlaşmanın 1
Mart'ta uygulanması ya da erte-
lenmesı konusunu da göriişecek.
ABD'nin baskısı
VVTO'nun hizmet ticaretinden
sorumlu müdürü David Hartrid-
ge yaptığı bir basm açıklamasm-
da, knze karşın protokolün im-
zalanma oranınm yüksek oldu-
gunu ve imzacı ülkelerin sektörün
yüzde 90'ına hâkim olduğunu vur-
guladı. 11 Şubat'ta yapılacak top-
lantıda ABD'nin tavnnın anahtar
durumunda olduğu vurgulanıyor.
WT0 Başkanı Renatto Ruğgi-
ero anlaşmada 'sadece kazanan
taraflar" olduğunu ve gelişmek-
te olan ülkelerin finans şirketle-
rinin bu serbestleştirmeden ya-
rarlanacağını iddia ederken uz-
manlar, bu anlaşma ıle Avrupa ve
Amenkan bankalan ve sigorta
şirketlerinin, Güneydoğu Asya
başta olmak üzere geîişmekte olan
ülke mali piyasalannda daha bü-
yük garantiler ve yatınm serbes-
risi elde edeceğine dikkat çelcili-
vor.
Açık bonolar 'yasal soygun' aracına dönüştü
Tîffany'deiflasvurgunuA.VKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İf-
las eden Tiffany Tomato mağazasının,
yurttaşlardan taksit açmak için aldığı ta-
nhsız. mıktarsız. doldurulmamış bono-
lan 3. sahıslara cıro ettırmek yoluyla sat-
madığı mallann bedellerinı tahsil ettıgı
ortaya çıktı.
Tüketıcı Haklan Derneği 2. Başkanı
Ünal Baysal. Tiffanv 'nin başlattığı "aldat-
macaıun" diğer mağazalaıa da önıek ol-
dugU'Uy&nsında bulunurkeo bu konuda
hukuki y«I!ann da kapandiğjna dikkat
çektı.
Tiffany Tomato mağa-
zasına taksit açtıran Aycan
Çakan'a Diyarbakır2. lc-
ra.Müdürlüğü"nden 1 Ey-
lül 1998 tarihınde, He>t>et
Aksoj adma. "Kambiyo
senetteri (çck. poliçe ve
emremuharrer senet) iize-
rinde haciz yolu Ue yapı-
lacak takip taleplerinde
ödeme emri'" göndenldi. Buna göre Ça-
kan'ın Tiffam iflas ettığinde hıçbir bor-
cu bulunmamasına karşın, taksit açtınr-
ken ımzaladığı doldurulmamış bononun
iflastan sonra cıro ertırilerek 17 mılyon
lira alışveriş bedelinı ödememiş gösten-
liyor. Bu rutar üzenne 14 mılyon 300 bın
liralık faız işletilerek borcun 31 milyon
300 bin lıra olduğu bildinliyor. Yine Hey-
bet Aksoy adına. Tıffany'ye taksit açtı-
ran Gülizar Özcan adlı vıırttasa da yıne
• Mağazanın
müşterilerine taksit
açmak için hazırladığı
tarihsiz ve miktan
yazılmamış bonolan
3. sahıslara ciro
ettirmesi tartışmalara
yol açtı.
Dıyarbakır lcra Müdürtügü'nden 29 Ağus-
tos 1998 tarihli ödeme emn gönderilıyor.
Bu kişının de taksit açtınrken imzaladı-
ğı açık bono doldurularak 16 milyon 400
bin lıra borçlu gösterilıyorve 13 milyon
600 bın liralık faız işletilerek 30 milyon
lira ödeme yapması istenıyor.
Çakan ve Özcan. kendileri gibi çok sa-
yıda kişı bulundugunu, ancak bir kısmı-
nın mahkeme ışlemlenyle ugraşmaktan-
sa ödemeyi tercih ettiklerine dikkat çek-
tiler.
Tüketıci Haklan Der-
neği 2. Başkanı Baysai ise
Tiffany 'nın açık bonolar-
la yeniden tahsılata dö-
nük aldatmacasının başka
mağazalâra da örnek ol-
duğunu söyledi. 4077 Sa-
yılı Tüketıci Yasası hak-
kında tüketıcilenn yete-
rince bilgıye sahip olma-
dığını ve bundan yararla-
nıldığını belırten Baysai. "Sattıklan ma-
lın parasını aldıklan halde. ikinci kez öde-
me yapılmasını istjyorlar. Kanun yoUarı
tıkanmış durumda" dedı.
Ünal Baysai. Tüketıci Yasasfnda tak-
sitli satışlann nasıl yapılacağının düzen-
lendığıni, ancak tıcaretle uğrasan kişile-
rin bunu göz önüne almadıklannı belir-
tirken, Türk Ceza Yasasf nın yasalara uy-
mayanlar hakkında hapis cezası öngör-
düğüne de dikkat çekti.
Geçenyılki hasılatta en büyükpay rakının oldu
TEKEL'densatişrekoru
ANKARA (AA) - TE KEL 1998
yılında. 118.7 milyon litre alkollü içki
üretırken, 121.1 milyon litre alkollü
ıçki satışı yaptı. Geçen yıl 121.1
mılyon lıtrelik ıçkı satışından. 143.5
trilyon liralık hasılat elde edıldi.
Halk arasındaki adıyla
"aslan siitü*'rakı, 1998
yılında 77.9 milyon
litre ile "en fazla
üretilen içki" unvanını
korurken. 74.3 milyon
litrelık rakı satışı
yapıldı. Geçen yılki
rakı satışı 113.2 .trilyon
liralık hasılat sağlarken,
toplam hasılat içinde en
büyük payı aldı.
TEKEL'Genel
Müdürlügü'nden alınan
bilgiye göre. geçen yıl
118.7 milyon litre
alkollü içki üretildi.
Birincilığinı koruyan
rakıyı, 12.8 milyon
litrelik üretim ile şarap
ve 12.1 milyon litre ile
bira ızledi.
Üretilen şarabın 12.5
• TEKEL geçen yıl
içinde 74.3 milyon
litre rakı satışından
113.2 trilyon lira
hasılat elde etti.
Sigara satışlan ise
483.8 trilyon lirayı
buldu
ise 2.7 milyon litre ile crn olurken, 2.9
milyon litrelik cin satışlanndan 3.9
trilyon lira gelir sağlandı.
Sigaradan 483.8 trilyon hasılat
Geçen yıl 81.8 milyar adet sigara
üreten TEKEL, 75
milyar adet sigara satışı
gerçekleştirirken, 483.8
trilyon liralık hasılat
elde etti.
TEKEL, geçen yıl 79.8
milyar adet fîltreli
sigara, 1.9 milyar adet
filtresiz sigara üretirken,
73 milyar adet fîltreli
sigara, 2 milyar adet de
filtresiz sigara satışı
gerçekleştirdi. Filtreli
sigaradan 480.1 trilyon
lira, filtresiz sigaradan
3.8 triryon lira hasılat
elde eden TEKEL,
geçen yılki sigara
satışlanndan 483.8
trilyon lıra hasılat elde
etti. Geçen yıl en fazla
alkollü içki ve tütün
ürünlerinin satıldığı il
mıiyon htresi satıhrken. elde edilen
hasılat 4.2 trilyon lira oldu. Geçen yıl,
12 mılyon lıtresı satılan biradan
sağlanan hasılat ise 1.7 trilyon liraya
ulaştı.1998 yılında en az üretilen içki
ise istanbul oldu. Satışlarda Izmir
ikinci, Ankara da üçüncü sırada yer
aldı. Bölgeler bazında ise geçen yıl, en
fazla alkollü içki ve tütün ürünlerinin
satıldığı bölge Marmara Bölgesi oldu.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Belipsizlik
Seçim yasaklan ile bağlantıh seçim sonuçlan anketle-
ri de yayımlanamaz oldu. Araştırma kurumlannın sözcü-
leri, katıldıklan toplantılarda, sıyasi partilerin adlannı, oy
oranlannı vermeden kimi ipuçlan ile konuşuyorlar. Karar-
sızlar ve tepkiliterin oranlannın seçime bu kadar yakın-
ken hiç bu kadar yüksek olmadığının altını çizıyorlar.
Bütün partiler için beklenen oy oranlannın en az iki ka-
tının kararsızlar ve 'oy kullanmayacağım' dfyen kızgın-
lardan oluşmaa, en büyük kitleyi partısizlerin oluşturma-
sı kara kara düşünülecek bir durum.
Gelin görün ki kara kara düşünenler, şimdilik oy vere-
cek parti bulamayanlar.
Oy kullanmasalar, sadece oylannı yakmakla kalmaya-
cak, belkı de en kötü, iktidar ortaklığı için en sakıncalı
gördüklen partilerin oylannın artmasına yardımcı olacak-
lar
Oy kullanşalar, geçmişte kendilerine yakın bulduklan,
ancak şımdiki gidişlerini beğenmedikleri partiler ve de
özellikle liderterin ekmegine yağ sürmüş olacaklar. Yan-
lış gidişı bir tür onaylamış bulunacaklar.
Pek çok ınsan, bir parti yerine adaylara bakarak mil-
letvekili listesinde başka. betedrye baskanında, meclis üye-
lerinde başka partilere oy verme eğiliminde. Oylarını
adaylara bağlı ıkı üç partiye dağıtacağını söyleyenler
özellikle sol aydınlar arasında agırlıkta. Merkez sol ve par-
lamento dışı sola, adaylara bakıp oy dağ/tmak nasıl bir
sonuç getirir kestiremiyorum. Ancak listeler kesınleştik-
tert sonra dahi bu iş kolay olamayacak. Bir, 'girmeli' di-
ye düşünülen ısmin yanında, 'asla girmemeli' diye dü-
şünülebilecek ısim yan yana geldigınde ne olacak?
Solda kimlik bunalımı oylesine ağır ki, populer olsun,
para, oy getirsın hesabı ıle öyle ısımler kontenjanlardan
listelere alırvdı kı... Yine aynı çıkar ölçuieri içinde onse-
çimle geleceklerde de öylesme yamuk bileşkelerın oluş-
ması söz konusu ki... Solda bir ideolojik yelpaze hak gö-
türe:
Fanatik yeni dünya düzeni ıdeolojısinın bütün yükse-
ten degerierini savunanlar iletam karşıtlan, aynı partıden
yana yana aday, ortak seçim kampanyasına çıkacaklar.
Sahi ortak neyi savunacaklar?
Biri, 'sıcak paradan ne kaparsak, Özal 'ın çizgisini ne
kadar iyi izlersek, her tür aynmcılığı ne kadar kaşırsak o
kadar çağdaş, değişim rûzgâhannı yakalamış oluruz'
derken. diğeri 'sosyal paylaşımın, ınsan haklannın kav-
gasını vermeliyiz; çarpık dûzene, yûkseten değertere,
özelleştirmeye karşı çıkmalıytz' diyecek. Seçmenın ka-
fası daha da çok kanşacak.
Dün tam da bu yazıyı yazmaya çahşırken Erol Toy uğ-
radı, "Merak etme, saiğın durumu daha da karışık" dıye-
rek, asıl tepki oylannın, parti seçememenın sağda yaşa-
nacağını savundu. Biraz örnekleyince hiç de haksız ol-
madığının aynmına vardım. Şeriatın önlenemez yüksefi-
şine, merkez sağ ve solun varoşlan, yoksul krtleleri orta-
hkta, radıkal eğilimlere bırakmaianna karşın, Erol Toy'un
dediğinin de olması, oylann merkezlerde toplanması
sürpriz olmayabilir.
Şeriat cephesı bir yandan radikale, diğer yandan de-
mokratikleşme bayraktaıiığına oynarken sempatizanla-
nnın kafasını iyice kanştırdı. Tarikatlar arasında akıl almaz
aynşma, bölünme yaşanmakta. Dünya ölçeğınde şeri-
atın radikal iktidar örnekleri, din adına terör örgutlenme-
leri, işlenen cınayetler, çatışmacı üslup tırmandıkça yol
aynmlan gündeme gelıyor.
Biryandan da merkez sağ, oy uğruna tarikatlann baş-
lan ile bir dizi anlaşmayı gerçekleştiriyor. Askerlenn sıya-
sal Islama iktidar kapısını açtırmayacağı, toplum çoğun-
luğunun da bundan ürKtüğü yargısı da eklenınce, sıya-
sal Islam eğilimli oylann bir partıde toplanması olasılığı
da zayıflıyor. Aynı gerçeklik, PKK terörünün de etkisi ile
iyice brmanarı ırkçı hareketler için de geçerli. Millıyetçi
oylar soyut olarak çok fazla artmış durumda. Ancak bu
oylann doğal partisi MHP'nin yeni Itderi birakımı kucak-
layabiliyor. Türk-lslam sentezi grubu başka partide. Çok
daha önemlisi, düzen içinde iktidar nimetlennden yarar-
lanmak isteyenler daha çok DYP ve ANAP'ta toplanabı-
liyoriar. Şimdilik oylannın adresi en belirsiz olanlan Kürt
kökenliler. Çünkü onlann içinde PKK peşinden duygu-
sal olarak sürüklenmiş olanlar ve TC'yi tanıyanlar, birlik-
te yaşam içinde sorunianna çözüm arayanlar olmak üze-
re iki temel gidiş var. Üstelik Anadolu'da yaşayanlar için
hâlâ aşıret ve din bağı ön planda Etkilenme, aşıret lider-
lerine bağlı her partiye yönelik olabilir.
HADEP'in durumu kesinleştıkten sonra, seçime katı-
labilse bile, çok cıddi bir oylann partilere dağılması so-
nucu çıkabilir.
Bu arada parlamento dışı sivil toptum örgütlerinin, ör-
neğin sendikalann, demokratik örgütlenn üyelennı yön-
lendirme anlamında şanslan yok gibi. Liderlerin üye çı-
karlanna göre yönlendirme, ideolojik tavır koyabılme an-
lamında ne güvenilirlikleri, saygınlıklan ne de kararlılıkla-
n söz konusu. 'Emek cephesinin oylan şuralarda topla-
nır" denebilecek bir durum bile yok.
Bu kadar belirsizlik, kafa karmaşası içinde, bugün-
künden daha kötü bir sonuç mu çıkar? Yoksa tam tersı,
kendiliğinden bir sentez mi oluşur? Sağduyu mu egemen
olur? Neden olrnasın?..
Milyonlarca üretici, fabrikalann kurtanlmasını bekliyor
Gözler TÜGSAŞ ve tGSAŞ'ta
SADULLAH USUMİ
İş görüşmeleriniz, toplantıtarınız,
davetü olduğunuz yerler,
karşılayacağmız misafîrler
ve daha birçok planınız var.
O haide sizi, gideceğıniz
yere eksiksiz konforuyla Lrtaştıracak
araçtara da ihîiyactnız olacak...
maçlar çeşitli, araçlar
BudaetSadecebir tefetonla, diMğinc
î'şcı en ekoflonıiis Syali» w
250.000 USO sigorta güvencesıyie
Tud^fîa". »ıralaym
tei 2)296 3196 Car Rental
E S S O HAVALİMANI: (0312) 396 03 72 UnAİIKJ02K) 322 76 36 AHTJILYk: (0?42) 243 30 06 AHT*IT* H*VALÎ*UW: (0?42) 330 30 79 tZMtî: (0262i 324 51 12
UHFIk (iH32) 321 12 72-n KEH£R: (02<2) 814 28 09 MJ*¥A: [0242) 513 7Î 82 AITİS GOIF OTEl: !0242j 7
25 42 42 SİK: (B242j ?53 14 8S IZMfcl: (0232) « 2 05 05
ÛRBÜPr J0384,) 341 £5 41-A2 A.MHOERtS HAVALİMUUMŞ IMTUlft: {(£32) 274 22 03 tC HAOAR: (0232) ZU 17 96 KUŞAOAS1: (0256i 614 *9 S6 SOOfflltt: {0252! 316 73 82
«KftMAAlS: (0252) 412 4» 44 FEIMtlfE: (0M2> 614 61 66 DHKZÜ: (0258) 264 54 43 eAZUUITEP: !0342) 335 12 30-31 TRABZOH: (0462) 323 13 20 KIBRIS: (0332! 915 11 27
Sanayi Bakanı MetinŞahin.TEKELe
ait sigara fabrikalannın yabancı şirket-
lere satışı ıle ilgili işlemleri durdurun-
ca, gözler bir anda özelleştirme idare-
sıne de%Tedilen TÜGSAŞ ve İGSAŞ'a
çevrildı.
21 Ağustos 1998 tarihinde zamanm
Sanayı Bakanı Yahın Erez'in emri ile
özelleştirme kapsamına alınan TÜG-
SAŞ ve İGSAŞ Türkiye'nin en büyük
iki gübre sanayiı...
Bu iki kuruluş Türk tanmınm can da-
man. EğeT. kimyevı gübrede yaşanan
sıkıntılan çözemezsek ve çıftçimızin
yeterli gübre kullanmasını sağla>amaz-
sak. Türk tanmındaki çöküntü>ü önle-
mek mümkün değildir.
Çünkü, Türk tanmının
en büyük sorunu venm
düşüklüğüdür. Şu anda
Batılı ülkelerde buğday-
da dekar başına v erim bin
kiloya ulaştı. Bizde ise or-
talama200kilo... ^^~"~™~
Henüz bırçok bölgemızde kuru ta-
nmdan kurrulamadık. Topraklanmızın
yansına yakını sulanamıyor. Sulananla-
rın bir lusmı da yeterli değil. Bu yüz-
den nehirlenn. derelenn ve barajlann ba-
şında sırasını kaptırmamak için silahla
nöbet tutan çiftçilenmiz var.
Peki... Yeterli suyumuz, yeterli güb-
remiz yoksa çiftçiliği nasıl yapacagız?
Ürünlerde venmı nasıl arttıracağız? Av-
rupalı. Amerikalı çiftçilerle nasıl reka-
bet edeceğiz?
Batılı ve hatta bazı Doğulu ülkeler-
de yeterli su da. yeterli gübre de var...
Israil'ın bulunduğu bölge çöl. Çölün
ortasında su sıkıntısı çekilmiyor. Dam-
lama su metodu ile elindeki suyu israf
etmeden kullanıyor... Yeterli de oluyor,
istediği ürünü de yetiştiriyor...
Ülkemizde tanm ürünlerindeki ma-
liyet yüksekliğinin iki nedeni var. Birin-
cisi enflasyon... tkincisı ise verim dü-
şüklüğü... Batılı üikeler dekar başma
bin kilo buğday aldığı zaman, biz 200
kiloda kalmışsak, maliyetimiz en azm-
dan 5 kat fazla olacak demektir. Bunun
üstüne bir de enflasyon nedeniyle mey-
dana gelen fiyat artışlannı eklersek,
Türk tanmının neden can çekiştiği or-
taya çıkar... Bu ölçüler içinde ne kadar
yüksek alım fıyatı verirseniz venniz.
ne kadardestekleme yaparsanız yapınız
çiftçinin kaybını karşılayamazsınız...
Eğer, verim arttınlabilirse hem dev-
let kasasından çıkacak destek paralan
TEKELdeki özelleştirmenin durdurulmasuıın
ardından bütün gözler gübre sanayiine döndü. Ziraat
odalan, çiftçi birlikleri, milyonlarca üretici ve Petrol-
îş Sendikası gübre sanayimizin özelleştirilmesine
şiddetle karşı.
azalır, hem de çiftçilenmiz Avrupalı ve
Amerikalı meslektaşlan gibi zengın olur.
Bugüne kadar bu anlayışın tam tersi-
ni uyguladık. Gırdi fiyatlan artarken, ve-
rim düştü. Maliyetleralabildiğine yük-
seldi. Devlet de aradaki farkı kapatama-
ymca, çiftçi zarar etti. Tanm kesimi de
bu batağa sürükJendi.
Bu durumda Türkiye'nin en önemli
iki gübre sanayisinin özelleştirilmesi
daha doğrusu özel sektöre devredilme-
si taammüden işlenmiş bir cinayetten
farksızdır.
Hiç başka hesaplara gerek yok. Nor-
mal verim alabilmek için Türkiye'nin her
yıl 20 milyon ton kimyevi gübre kullan-
ması gerekiyor. Ancak, bugüne kadar bir
tek yıl hariç 5 milyon 500 bin tonun üs-
tüne çıkabilmiş degiliz... Kullanabildi-
ğimiz gübre miktan 5 milyon ton civa-
nnda... Bunun en önemli nedeni gübre
fiyatlannın çiftçinin alım gücünün üs-
tünde olması... Üstelik, fıyatlar da her
yıl katlanarak büyüyor.
Yahrn Erez buna rağmen. IGSAŞ ve
TÜGSAŞ gibi iki büyük dev gübre sa-
nayisıni özelleştirme karan ald:rrn. Her
ikisi de özelleştirme idaresine de\TediI-
di. Orada idam edileceği günü bekli-
yor... Eğer, bu fabrikalar özel sektöre ha-
raç- mezat satılacaksa, Türk tanmının
da mezannı hazırlamaktan başka çare
kalmayacaktır... Zira, şu anda zaten viik-
sek olan gübre fîyatlan, İGSAŞ \e TUG-
SAŞ özel sektörün eline geçtikten son-
ı ra hemen iki veya üç katına çı-
kacak ve çiftçinin gübre kul-
lanımı daha da azalacaktır...
Her iki kuruiuş da başanlı bir
kadro ile yönetilmektedir. Dev-
lete yükii yoktur. Trilyonlarca
lira kâr ennektedir. Her hükü-
met gübre sanayimızm kaderi
ile oynamasa, üç beş yıl içinde gübre-
de sorunumuz kalmayacak..
Ege. Marmara Trakya ve Güney böl-
gelerimizdeki ziraat odalan, çiftçi bir-
likleri, milyonlarca üretici ve Petrol-lş
sendikası gübre sanayimizin özelleşti-
rilmesine şiddetle karşı... Hemen hep-
si, Tekel'i kurtaran Metin Şahin'ın sa-
nayi bakanlıgı dönemınde TÜGSAŞ ve
İGSAŞ'ın da özelleştirme kapsamın-
dan çıkanlmasını bekliyor.
Petrol-lş Sendikası Genel Başkanı
Bayram Yüdınm dün bir bildıri yayım-
layarak IGSAŞ ve TÜGSAŞ'ın bir an
önce özelleştirme kapsamından çıka-
nlmasını ve fabrikalarda çalışan 3 bin-
den fazla ınsanımızın da huzura kavuş-
turulmasını ıstediklerini açıkladı.