Catalog

8ARALIK 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 ISDBVIİR'in özeUeştirilmesi • ANKARA (AA)- lskenderun Demir Çelık ' Fabnkalan (İSDEMİR) Genel Müdürü Necip Ebegil, ISDEMlR'ın özelleştirilmesine ilişkin takvimin belirlendiğinı, aralık ayında ya da en geç 15 Ocak'a kadar ihaleye çıkılacağını bıldirdi. Özçelık-lş Sendıkası tarafindan düzenlenen "Demır Çelik Sektörü" konulu toplantıda konuşan Genel Müdür Ebegil, sektörün çok büyük sıkıntı içinde olduğuna dikkatı çekerek, ISDEMlR'in yassı ürün üretim şartından vazgeçmeden. acılen özelleşürilmesi gerektığinı söyledı. Egeli çmçiler Ankara'da • ANKARA (AA)- Sorunlannı dile getırmek üzere dün sabah Ankara'ya gelen Egeli pamuk üreticılen, aralanndan seçtiklen temsilcıler aracılığıyla sorunlannı bazı bakanlara ıletme karan aldı. Anıtkabir zıyareti sonrası Tandoğan'da yürümek ısteyen üreticilere ızın venlmedı. Tandoğan'da eskı garajlann arka tarafındakı boş alanda bekletılen otobüslerdekı üretıcilenn misafır edilmesi konusunda uzlaşma sağlandı. Çaykur sermaye arttu*dı • ANKARA (AA) - Zaran 100 tnlyon hraya ulaşan Çaykur'un, sennayesını 70 trilyon liradan 120 tnlyon liraya yükselten Yüksek Planlama Kurulu (YPK) karan çıktı. Bu arada. geçen hafta Devlet Bakanı Rüştü Kazun Yücelen de Bakanlar Kurulu'na "Çay lşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün Sermaye Yapısı ve Fınansman Durumu'"na ilişkin bır bilgi notu verdı. Bilgi notunda, "kunımun kuruluş ve faahyetleri, sermaye yapısı, bankalaryı ^ ilişk4len, borçlannın ^,^>..ş tasfiyesı, finans ıhtıyacı" gibi konular yer aldı. Gıdada gözetim işlemiyor • ANKARA (AA) - Gtda üretimindeki şartlan belli bir düzeye getırmek ve üretünde mevzuata uygunluğu sağlamak amacıyla işletmelerde "sorumlu yönetici" çahştırma zorunluluğu, 9 Aralık'ta başhyor. Tanm Bakanhğı'nuı çıkardığı yönetmelik uyannca, gıda ve gıda ambalajı üreten işyerlerinde, sorumlu yönetici ve eleman ıstihdam edilmesi gerekiyor. Ancak bu yöndeki hazırlıklar tamamlanmadı. Deniz Nakliyat'a talip bazı firmalar, Emlak Bankası'na olan yüklü kredi borçlannı ödemediler Sabıkalı firmalar Üıalede• Yüksek Planlama Kurulu'nun karanyla Alman Landesbank tarafindan Emlak Bankası'nın garantörlüğünde verilen 5 yıl vadeli 200 milyon dolarlık dış kaynağın 52 armatöre kullandınldığı kaydedildi. Emlak Bankası'na borcu olan bazı armatörlerin Deniz Nakliyat ihalesine teklif verdikleri bildirildi. HAZALATEŞÇAKIR Türkrye'nin en büyük armatörtük fir- ması Deniz Nakliyat'a ait yüzde 99.9 oranındaki kamu hissesinin özelleşti- rilmesine ilişkin ihaleye teklif veren bazı fırmalann Yüksek Planlama Ku- rulu (YPK) karanyla 1998 yıhnda Emlak Bankasf ndan aldıkJarı mıl- yonlarca dolarlık kredı borçlarmı öde- medikleri öğrenildi. Emlak Bankası'nın garantörlüğün- de Alman Landesbank tarafindan de- nizcilik sektörüne venlen yaklaşık 200 mılyon dolarlık kredinın 1999 taksit- lerinin yatınlmadığını belirten yetki- liler. "Kamunun bankasuıdan aldık- lan para>ı ödeyemeven denizcUik fîr- malandiğervandan DenizNakfiyat iha- lesine teklif veriyoriar. Devlete olan borcunu ödemeden hangi yüzle bir başka kamu kurumuna talip olabffiyor- lar" açıklamasını yaptılar Asil Nadirin ihaleyle ilişkili olduğu sanılıyor 4 milyon dolar borcu silindi Denizcflik sektörüne verilen 200 milyon doiarhk kredinin 1999 yıh taksitlerinin ödenmediği bikiirildi. Özelleştırme Idaresi Başkanhğı özelleştirme kapsamına aldığı Deniz Nakliyat'ın saüşının uzamaması içın Türk Gemi Sanayiı'ne 4 milyon dolar tutanndaki borcunu uzun vadeli bir ödeme takvunıne bağladı. Bu arada adı şaibeli olaylara kanşan Asil Nadirin ihaleye teklif veren bir fırmayla ihşkisi bulunduğu ileri sürülüyor. Özelkştirme kapsamına almmadan önce Türkiye'nin taşıma kapasitesinin yüzde 12'sıne sahip olan kunımun bilinçli bir şekilde çökertildiği söyleniyor. Asil Nadir'in Deniz Nakliyat için teklif veren bir fırmayla bağlantısı bulunduğu, bu ihaleyi alarak iş dünyasına dönmeyi planladığı öne sürülüyor. Bu arada Kalkavan ve Kaptanoğlu firmalan da Armatörler Ortak Girişim Grubu olarak güç bırlıguıe gittıkieri kaydediliyor. Faruk ve Sualp Ürkmez'in de Furtrans şirketi adıyla Deniz Nakliyat ihalesine katıldıklan kaydediliyor. Deniz Nakliyat'ın ihalede oluşabılecek değerinin 55-60 milyon dolar olabileceği tahmin ediliyor. Devlet Bakanlığı tarafindan Dev- let Planlama Teşkilatı (DPT) Müste- şarlığı'na gönderilen 9 Ağustos 1999' tanhlı yazıda, Yüksek Planlama Ku- rulu'nun 4 Nisan 1998 tanhli kara- nyla Alman Landesbank'tan Emlak Bankası tarafindan temın edilen 5 yıl vadeh' 200 milyon dolarlık dış kayna- ğın 52 armatöre banka kanalıyla kul- landmldığı kaydedildi. Yazıda, kre- dinın vadesi gelen taksitlerinin venl- mesınde aksamalar meydana geldığı belırtılerek "Geri ödemeierde Emlak Bankası'nın zaran ohıştuğu takdirde bu zarar bankanın talebi üzerine 6 ay içerisinde göre\ zaran olarak Hazine tarafindan Emlak BankastAŞ'ye öde- necektir" denıldı. İhaleye 4 gruptan teklif Yetkililer, konuya ılışkın olarak Ba- kanlar Kurulu karan bulunmadığını be- ürnrken "Görev zaran olarak görül- mesi kabul edilmedi" dedıler. Bu arada Özelleştırme Yüksek Ku- rulu (ÖYK) tarafindan yeterli reka- betin yaraülmaması nedeniyle 1997 yı- lında ihalesi iptal edilen Deniz Nak- liyat'ın 29 Aralık'ta yapılacak ihale- sine dört gruptan teklif geldi. Özelleştirme Idaresı Başkanhğı, ihaleye Ankara Deniz Nakliyat ve Tı- caret AŞ, Armatörler Ortak Ginşım Grubu, Futrans Denızcılik Tıcaret ve Sanayı AŞ, Sınerjı Iç ve Dış Tıcaret Ltd. Şn'nın katıldığıru açıkladı. İha- leye katılan firmalardan bazılannın Emlak Bankasına borçlannı ödeme- diklennı belirten yetkililer, "Banka bazı finnalarla ödeme protokolü im- zaladı. .Ancak bazı büyük firmalar borçlannı ödemediler. ANAP'a gjde- rek bu konuda yardım istediler. ANAP'ın bankayı apar topar özelleş- tirme kapsanuna aknak istemesinin nedenlerindenbiri fırmalann baskm" değerlendinnesinı yaptılar. MHP'lı Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğlu'na bağlı olan Emlak Bankasf nın dön- meyen kredı tutannın 80 tnlyonu aş- tığım belirten yetkililer, "Finnalar 1998taksiüeriniödediler. Ancak 1999 yıta taksitlerini ödemediler. Bankamn bunu görev zaran olarak göstennesi fetendi AncakkabuledamedTdıyeko- nuştular. Deniz Nakhyat'ın kasım aym- da yapılacak ihalesi üçüncü kez erte- lenmişti. New York ve Hamburg'da ofislen, 4 ıdare binası, 29 gemisi bu- lunan Deniz Nakliyat'ın aynca Türk Gemi Sanayıi tarafindan yapımı süren 3 gemısı bulunuyor. Ihale komısyonu tarafindan geçerli görülmesi halinde ıhalenın açüc arttırma yöntemıyle so- nuçlandınlabileceği bıldirildi. OTOMATlKFtYATLANDIRMABAYlLERlOLUMSUZETKlLtYOR PETKİM'defiyat karmaşası NİLÜFERŞENSÖZ Pek çok kamu kuruluşu gibı bi- linçli olarak yaünmsızlığa terk edi- lerek özelleştirme girdabına sü- rüklenen PETKlM'de karmaşa hâ- kim. 2000 yılı özelleştırme takvi- minde yer alan PETKlM'ın ürün- lerinde akaryakıtta olduğu gibi oto- drMÖkfıyatlandırftfâyageçıhnesı»- ' derî-şfldryet eden bâyiler, sıpariş- lerinin zamanında teslim edilme- diğine ve fiyat karmaşasının yaşan- dığına dikkat çektıler. PETKİM bayilen, fiyatlann bir inip bir çıktığım belirterek, PET- KİM'den sipariş edilen mallann za- manmda teslim edilmemesı nedeniy- le piyasada haksız rekabet ortamı oluştuğunu ifade edıyorlar. Bayilenn bu iddialannı doğrula- yan PETKİM Genel Müdürü Tur- gut Bozkurt da sıpanşlerde kimi ak- saklıklar yaşandığını kabul ederek "Temmıız aymda yönetime geldim. Tenunnz ayından önce PETKİM'in toplam 15 bin ton borçlu malı var- dı. Yılbaşuıa kadar bunlar temizle- necek. Bu yüzden kimi siparişler ulaşünlamadr açıklamasını yaptı. Ismının açıklanmasını isteme- yen bır PETKİM bayıı, "Peşin ola- rak talep ettiğimiz mallann para- lan ve banka teminat mektuplan ahnıyor. Ekim ayında tonu 1075 dolar olan düşük yoğunluklu po- lkrilen ürününden sipariş verdik. Sipariş ettiğimi/ malı alamadık. Kasunda ürününfiyatı975 dolara düştü. Böyle bir durumda aym pa- zardarekabetetmek mümkün de- iyatlar düştüğünde PETKlM'den talep edilen malın çok altında siparişin kabul edildiğini ifade eden bayüer, tesislerin bilerek zarar ettirildiğini öne sürüyorlar. ğfl" diye konuştu. Fiyatlann düş- tüğü zamanlarda PETKlM'den ta- lep edilen malın çok altında sipa- rişin kabul edildiğini söyleyen ba- yiler, şunlara dikkat çektiler: "Bn bilinçli olarak yapıhyor. Bizim ül- kemizin kuralı; bir tesisi özelleşti- rebilmek için o tesisin mutlaka za- rar etmesi lazım. Kâr edebilirken onuöze&ştimıekçokzor.Kıırurnun kötüye gjtmesi sağlanarak özelleş- tirmeye zemin hazuianıyor. 1 ' PETKİM'in yatınmsizlığa terk edildiğini belirten PETKİM bayi- leri, "Birçok malı üretecek hain- maddesi yok. tstenen mallan vere- miyor" dediler. Yeni saftj sistemi PETKİM Genel Müdürü Turgut Bozkurt, ekim ayından bu yana ye- ni bir satış sısteminin yürürlüğe konduğunu kaydederek "PETKİM mallannın uluslararası piyasalar- dakifiyatiariaeşü seviyederutulma- sı için gerektiği zaman ayarlama yapıhyor" dıye konuştu. Bu arada, fiyat karmaşasının ya- nı sıra eski yöneticilere yönelik eleştiriler de sürüyor. PETKİM ba- yıleri, geçmişte PETKİM yöneti- minden emekh olan veya açığa alı- nan kimi isimlerin tekrar yönetime getirüdiğini ifade ederken, bu oyun- lar nedeniyle şirketin her geçen gün zarara sürüklendiğını öne sü- rüyorlar. Ancak PETKİM Genel Müdürü Bozkurt, ıddıalann asılsız olduğunu savunuyor. Yeni teşvikler Marl 2000'de Devlet Bakanı Önal, KOBİ'lerin finans sorununa çözüm arandığını söyledi AiNKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Bakanı RecepÖnal. veni teş- vik mevzuatının Mart 2000'de yürür- lüğe gırmesi içın çalışmalann sürdü- rüldüğünü bildırdı. Önal, KOBİ'lerin finansman sorunlannın giderilmesi için devlet desteği yanında piyasa me- kamzmalanyla da çözülmesı için al- ternatif modeller üzennde çahşüdı- ğını kaydetti. Türkıye Odalar ve Borsalar Bırlığı (TOBB), Türkıye Küçük ve Orta Öl- çekh Işletmeler, Serbest Meslek Men- supları ve Yöneticiler Vakfı (TOS- YOV) üe Dünya gazetesinın düzen- lediği KOBİ 2000^irvesı dün devam ettı. Devlet Bakanı Recep ÖnaL KO- Bİ 'lerden yararlanılmadan ne gelir dağılımının düzelebileceğini, ne böl- gesel kalkınmışlık farklannm en aza indirilebileceğini, ne de sosyal sonın- lara çözüm bulunabileceğini belirtti. Önal, "KOBİ'leri gûçsûz bir ülkenin. ekonomik savunması, kalkmması za- jTÜbr, tasarrufu ve yannmı >etersiz- dir, sanavisi desteksizdir,hhalan,ihra- cad kaçûktûr" dedı Halk Bankası'mn KOBt'lere 26 çe- şit finansal destek sağladığını belirten Önal, Alman GTZ işbırhğıyle kuru- lan Kredı Garanti Fonu'ndan, Ekim 1999 ıtibanyla Halk Bankası'ndan 91 firmanın kullandığı 1.2 trilyon iralık krediye teminat verildığıni bildirdı. Halkbank'tan 1.15 katrilyon Önal, 350 trilyon lirası tıcari, 800 trilyon lirası ihtisas kredısı olmak üze- re KOBriere 1999 yılında Halk Ban- kası'ndan 1 katrilyon 150 trilyon lira kullandınldığını belirnrken, şoyle ko- nuştu: "2000 yıh için Yaünmlan Teş- vik Fonu'ndan bütçeden aynlan 140 trilyon lirahk kaynaktan en az 50 tril- yon lirahkkısnıı KOBİ'leretahsisedi- lecektir. Deprem bölgesinde tabii afet- le karşılaşan işletmelere Yanrunlan Teşvik Fonu'ndan kredi lahsLsi konu- sunda bakanlığımızca gerekli me\zu- at çalışması yapılmış ve bu konudaki kanvnametasana YüksekPlanlama Kurulu na sunulmuş ohıp, imza aşa- nıasındadır." Önal, KOBl'lenn fınansman ihtiya- cuun karşılanması için yeni modeller üzerinde çalışıldığını, alternatıf mo- del arayışlan içinde kredi temrnatı so- rununun çözümü içın KOBt Garanti Fonu Işletme ve Araşnrma AŞ gibi ku- ruluşlar ıle işbirliği imkânlannm araş- tınldığmı, KOBİ AŞ tipi gırişimlere destek sağlama konusunda altyapı ve hukuki boyutun incelendığını bildır- di. Dış Ticaret Müsteşan KürşatTüz- men de, ihracata yönelik devlet yar- dımlan kapsamında 1999 yıh sonuna kadar 80 trilyon lira civannda yardnn gerçekleşeceği tahmininde bulundu. Eximbak Genel Müdürü Ahroet Kı- bçoğhı, kredılerin kasım sonu itibany- la lira bazında yüzde 63 civannda ar- tarak 1.2 katnlyon lira düzeyıne eriş- tiğıni söyledı. Kıhçoğlu, Exımbank'ın toplam kredilennın yüzde 42'sinin KOBl'lere kullandınldığmı bildirdi. "...Rest! ...araç Budget'tan kiralanır; Çünkü biz aracı sizın içın alır, vergısını öder, sigortalarız. Bakımını onarımını sizın yerinıze yapar, ıstediğınız zaman, istedıgıniz yerde teslim ederız. Bununla da yetinmeyip, karşı aracı ve ıçındekılerı 250.000$'a kadar sigortalarız. Üstelik yaptığınız harcamaları gıder olarak gösterebilir ve vergıden düşebılırsınız Kaliteli hızmette Budget'tan "rest!..." Budaet Car Rental MERKEZ/HEAOOFFICE Cumhunyet Cad No12 Kat4 80200 Elmadafl / ISTANBUL Tel (0212) 296 31 96 Fax:(0212) 296 31 88 htfp. /Avww.budpettr.com e-maıl' budgel@superonline.com B u d g e t R e n t a C a r ' ı n T ü r k ı y e T e m s ı l c ı s ı E c a r E k o n o m : k O t o K ı r a l a m a T u r ı z m v e T ı c A Ş d t r TemsaSafir'lerüksahiplerine kavuştu Avrupa emisyon standartlarmda üretilen Safir'ler yollanı çıkb. MUTLU DEMİRKAN ADANA - Sabancı Holding'in Mitsubishi Motors lısansörü Temsa, 3 yıldn- üzennde çalıştığı ve yüzde 80 yerhleştirerek ürettığı Safır otobüslennm ılk grubunu sahiplerine teslim etti. Prenses Otobüsleri ve Prestij Midibüslen ile daha çok kısa mesafe ve tunzm sektöründekı toplu taşıma ıhtiyacına yönelen Temsa, Safir otobüslen ıle uzak yol ulaşım araçlan üretimınde Mercedes ve Mann gibi rakiplennin egemen olduğu pazara da adım atmış oldu. Temsa Murahhas Üyesı ve Otobüs Grup Du-ektörii Haluk Dinçer, Türkıye'de karayolu ulaşımındaki ağırhğm otobüs pazannı canlandırdığını ve Türkiye'de üretilen otobüslerin arnk Avrupa otoyollannda da görülmeye başlandığını söyledi. Adana'daki Temsa fabrikasında yapılan ve Safir otobüslennin ılk 200 alıcısına plaket verilen törende, şırket yöneticıleri ve işçileri de hazır bulundular. Akdeniz esintileri taşıyan iç tasanm özellikleri taşıyan Safir otobüsleri, Avrupa emisyon standartlanna uygun olarak üretiliyor ve 46 yolcu taşıma kapasitesıne sahip bulunuyor. Şırket yöneticileri, Safir otobüsünün yolcular, şoforler ve şirket sahiplerinden gelen farklı taleplen bir ortak noktada büluşturacak şekilde yapıldığını belirtirken, otobüslerin ilk alıcılan arasmda Ağn ilinin 'ağuhğı' da dikkat çekti. Doğrudan satış, dolandırıcılık aracı olarak kullanılıyor Tüketiciye 'kapıdan vurgun' uyansı Ekonomi Servisi - Kapıdan satış olarak da adlandınlan "doğrudan saöş*' yapan kimi firmalann, bu yöntemı "dolandıncılık araa" olarak kullandıklan uyansı yapıhyor. Söz konusu alanda iş yapan firmalar tarafindan 'aldanlan' tüketıci şikâyetlerinin artüğmı bildıren Tüketicileri Koruma Derneği (TÜKDER) Başkam Necati Yenrürk, tüketicileri, kapıdan alışverişlerde sözleşmedeki her maddeyı dikkatli okumaya ve tarihi kontrol etmeye çağırdı. TÜKDER'den yapılan yazılı açıklamada, dolandıncı firmalann genellikle eğitım ve gelır düzeylen düşük bölgelerdeki ev hanımlannı hedef seçerek yüklü senetler ımzalattırdığı, daha sonra bu senetleri mafya benzeri yöntemlerle tahsil etmeye giriştiğı vurgulandı. • TÜKDER Başkanı Necati Yentürk, tüketicileri kapıdan satışlarda sözleşmedeki maddeleri dikkatli okumaya çağırdı. Pazarlama sırasmda taahhüt edilen, hatta katalogdan gösterilen ürünlerin, vaat edilen özellikler taşımadığımn da teslim sırasında anlaşıldığına değmen TÜKDER Başkanı Yentürk, bu durumda tüketicinin yasal olarak ürünü on beş gün içinde geri verme hakkımn bulunduğunu belirtti. Başkan Necati Yentürk, aynca, taksitlendrrme nedeniyle ımzalanan senetlerin toplam borç kadar tek bir senet halinde imzalanmaması gerektığini, aksi halde borcun tamamının icra konusu edilebileceğini ifade etti. Imzalanan senetlere doğru tarihin atılmasının ahcınm ilk yedı gün içinde gerekçesiz olarak vazgeçme hakkını kullanabilmesı açısmdan önemli olduğunu yazılı açıklamada vurgulayan Yentürk, tüketicileri buna da dikkat etme konusunda uyardı. Düzenlenen senetlere bir hafta öncesinin tarihinin atılması ve firmanın belırtilen adres ve telefon numaralannın yanlış çıkmasırun da şikâyetlerde sıkça karşılaşılan sorunlar arasında yer aldığtnı bildiren Yentürk, "Pazarlamacı kıhklı dolandıncılann geUştirdikleri ve her gün çoğalan yöntemlerle yapılan kapıdan sattşlar soygundan farksız hale geldi" dıye konuştu.