Catalog

SAYFA CUMHURİYET 4 KASIM 1999 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER dishab((( cumhuriyet.com.tr Ecevit bugün Rusya'ya gidiyor... Başbakan'ın, Rus meslektaşmın yanı sıra Yeltsin ile de görüşmesi bekleniyor Adı bir kere Rusya!*OZGEN ACAR ANKARA - Başbakan Biilent Ecevit, aralık- ta alt meclis Duma seçımlerine hazırlanan Rus- ya Başbakan ı Vladimir Putin ile önce "başba- şa'' ve sonra da "hevederdüzeyinde" görüşme- ler yapmak üzere bugün Moskova'ya gıdıyor. Ecevit, son aylarda ve özellikle seçim öncesin- de Rus başkenrine giden ılk Batılı başbakan olacak. Rusya'nm Ankara Büyûkelçisi Akksandır Lebedev, "Bu ziyaretten Moskova'nın beklen- tisi" hakkında Cumhuriyet'e "Sonra düş kınk- hğına uğramamak için, tedbiıii ve gerçekçi ol- mak, beklentileri iyi belirleyip abartmamak ge- reldr" dedı. Buna karşılık Türk Dışışlen Bakan- lığı'ndan yüksek diizeyde bir diplomatın yoru- mu. "Ne kadar ekonomik bunalım içinde olursa olsun, adı bir kere Rus- ya! Hâlâ 2. nfikleer güç. Bölgede ağır- lığı \ar. Özü dolgun. olumlu sonuçla- ra yol açacak bir zivaret bekliyoruz" biçiminde oldu. Ecevit. iki yıl önce Rus Başbakanı Vıktor Çernomirdın'in Ankara ziya- retini lade ediyor. 18-19 Kasım "da Av- rupa Güvenlik ve tşbirliği Teşkilatı (AGİT) doruğu için Istanbul'a gele- cek olan De\ let Başkanı BorisYeltsin'ın de Ecevit'ı kabul edeceği anlaşılıyor. Bu zıyarette koalısyonun üç kana- dını temsilen katılan üç bakan, Rus meslektaşlan ile ayn ayn görüşecek. Dışişleri Bakanı İsmail Cem. tgor Sergeyevich İvanov; Eneıjı Bakanı Cumhur Ersümer, Vlktor Ivanoviç Kalyuzhnyy; Tanm Bakanı Hiisnii Gökalp, Aleksey Vasilj'eviç Gorda- yev ile aynca görüşüp görev alanla- n ile ilgili şu anlaşma ve protokolle- ri imzalayacaklar: 1) Konsolosluk ve vize. 2) Veterinerlik, 3) Standardi- zasyon, 4) Karadeniz'de kurtarma 'cevit'in Moskova ziyaretini Cumhuriyet'e değerlendiren üst diizeyde bir diplomat, Rusya'nın bölgede hâlâ ağırhğı olduğuna dikkat çekerek görüşmelerden olumlu sonuçlar çıkmasını beklediklerini söyledi. operasyonu, 5) Kültür değişim protokolü, 6) Enformasyon akımı ve medya ilişkileri. 7) Or- tak TV yapımlan. Heyetin sürpriz adı olan MtT Müsteşan Şen- kal Atasagun ise Rus Dış Istihbarat Hizmetle- rı SVR Direktörü Vyaçeslav Ivanoviç Trubni- ko\r ile terörle mücadelede işbirliği konusunda yayımlanacak bir ortak bildiriyi ele alacak. Her iki tarafa göre ziyaretin en önemli oda- ğını, iki yıl içinde bölgede ortaya çıkan ve iki ülkeyi yakından ılgılendiren siyasal gelişmele- rin yarattığı yanlış anlamalan ortadan kaldıra- cak "karşılıklı anla>iş ve güveni tazeleyecek bir buluşma" oluşturacak. Putin'e seçim desteği olacak Çeçenistan müdahalesi ile yıldızı parlayan Putin'in, Ecevit'in zıyaretinden seçim döne- minde olumlu destek sağlayacağı anlaşılıyor. Kremlin'de iki başbakanın baş başa konuşma- B<ölgedeki siyasal gelişmeler, terör, ortak projeler, Mavi-Akım, ticari ilişkiler Ecevit-Putin görüşmesinin başlıca maddelerini oluşturuyor. lannın ardından heyetlerin katılımı ile sürecek olan görüşmeler, iş yemeği ile noktalanacak. Rusya'nın iki meclis başkanı ile de görüşe- cek olan Ecevit. aynca "Meçhul Asker Anı- n"naçelenk koyacak. Bolşoy Balesi'ni izleye- cek. Şair Ecevifin şair Nâzım Hikmet'in kab- rini ziyaret edip etmeyeceği henüz bilinmiyor. Moskova Beledıye Başkanı Yari Lujkov'un is- teği üzerine Ecevit. Koç Holding'in açacağı.ve "süpermarketkrin süpermarketi" olarak nite- lenen RAiM adlı mağazanın yapımını başlata- cak ortak temel atma törenine katılacak. Ecev it. Ticaret ve Sanayi Odası'nda. Türk ve Rus işadamlanna, ekonomıstlere hitaben konu- şacak. Bilindiği üzere geçen ay Antalya'da 300 Rus v e 300 Türk işadamı bir araya gelerek kar- şılıklı işbirliği olanaklannı araştırmışlardı. Ece- vit'in gezisi öncesinde iki ülke arasın- da Karma Ekonomi Komitesi toplantı- sı da Moskova'da gerçekleşti. "Türkiye - Rusya arasında iyi ilişkile- rin iki tarafın da çıkanna olacağına ina- nılan" Ecevit - Putin görüşmelerinın gündem başlıklan özetle şöyle: 1. Kafkasya. Balkanlar. Karadenız ve Orta Asya'da siyasal gelişmeler. 2. Terörle ortak mücadele, 3. Rusya'daki ekonomik bunalımla düşen ticarete yeni bir ivme kazandı- nlması. 4. Türkiye"de ve Rusya'da uzun vade- li ortak projelerin gerçekleştirilmesi, 5. Enerji alanında işbirliği çerçevesin- de "Mavi AkuıT adlı doğalgaz bonı hat- tı projesinın gerçekleştirilmesi. 6. AGtT doruğu. küresel sorunlar. Rus Büyûkelçisi Lebedev. bu gezinin önemi hakkında aynca şu değerlendir- meyı yaptr. "Rusya, Türkiye'yi bü>ük güç olarak görüyor ve savgı duyuyor. Türkiye'nin jeostratejik \e jeopolitik öneminin gelecek yüzyılda daha da ar- tacagından hiç kuşkumuz yok." İki ülkenin istihbarat teşkilatları MİTve SVR arasında işbirliği zaten başlamıştı Teröre karşı ortak mücadeleBaşbakan Biilent Ecevit'in Moskova gezisine katılan he- yette bugüne değin bu tür zi- yaretlerde alışılmış kişilerin dışında bir ad var. Milli İstih- barat Teşkilatı (MtT) Başkanı Şenkal Atasagun'un adını he- yete Ecevit özellikle koymuş. Atasagun adı resmen Rus pro- tokolüne bildirildiğınde, Mos- kova'da "heyecan" ve "şaşkııı- hk" arası bir "sürpriz" yarat- tığı anlaşılıyor. Bu "yeni geHşme" hakkında görüşünü sorduğumuz Rus Bü- yûkelçisi Aleksandır Lebedev, "Yeni bir gelişme değil. Onlar eskiden beri zaten kendi ara- lannda işbirliği yapıyorlardu. Kişisel inancım Atasagun'un katıbmı ile bu görüşmelerde ve av nca karşüıklı bilgi alışveriş- lerinde faydalı sonuçlar sağla- nacaktır" dedi."Onlarr söz- cügünün kapsamını sordugum- da Lebedev. "Türkiye'de MİT'in, Rusya'da üç ayn ör- gütle doğrudan doğruva ilişki- leri zaten kurulmuş durum- da... Biri İçişleri Bakanlığı... Ikincisi Amerikan FBI'nin biz- deki karşdığı olanörgiit- Cçün- ciisii de CIA'nın karşüığı (eski KGB'nin yerini alan) Dış İstih- barat Hizmerieri (SVH)..." Anımsanacağı üzere Mosko- va'da bazı binalann yıkılması- na neden olan terörist patlama eylemlerinden sonra Başba- kan Ecevit. Rus meslektaşı Pu- tin'e gönderdiğı "kaygı" içe- ren mektıjbunda "terörden acı çeken ild ülke olarak ortak iş- birliği'' önensinde bulunmuş- tu. Şu anda terör konusunda Rusların Türkiye'den destek beklediği anlaşılıyor. Atasagun'un Moskova'da bu üç örgüt temsılcileri ve özel- likle SVR'nın başı Vyachestav İvanoviç Trubnikov ile "yûz yüze " geleceği ve "terör ör- gütieri". "silah. uyuştunıcu ve nükleer kaçakçılık" konula- nnda bilgi alışverişinde bulu- nacağı anlaşılıyor. temelini Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyı'nin (ABD. Rusya. Çin, Ingiltere. Fransa) beş üyesinin yayımladıklan or- tak terörle mücadele bildirisi oluşturacak. Bıldiride, herhangı birterör örgütünün adının bulunmaya- ^tasagun'un, Rus meslektaşı ile görüşeceği biîdirildi. Son günlerde yaşanan bombalı saldınlann ardından Rusya'nın Türkiye'den terör konusunda destek istemeye başladığı anlaşılıyor. Bu temaslann sonunda ise söylendiği gibi Ankara - Mos- kova arasında bir anlaşmaim- zalanmayacak. "Terörle Müca- delede İşbirhği Ortak Bildiri- si" yayımlanacak. Bıldınnın cağı anlaşılıyor. Öngörülen or- tak işbirliği alanlan ise şöyle özetleniyor: 1. Taraflar, topraklannı terö- ristlere kullandırmayacaklar. 2. Taraflar. ülkelerinde te- röristlerin eğitimi ve konuş- landınlmalan amacıyla kamp- lann açılmasına izin verme- yecekler, • " 3. Terör örgütlerıne ne ad altında olursa olsun bağış kam- panya hesabı açılmasını önle- yecekler. 4. Yaralı teröristlerin tedavı- lerine olanak safilamayacak- lar. İki tarafın kaynaklanndan sızan bilgiye göre "aynlıkçı terör* konusu. sadece "başca- suslar" arasında değıl "baş- bakanlar" arasında da altı çi- zilerekele alınacak. Rus Büyûkelçisi Aleksan- dır Lebedev. Kafkasya'daki ka- nşıklığm dünya uyuşturucu tı- caretine yeni bir yön verdiğı- ni, bölgedeki terörist eylem- lerın finansmanında (tıpkı PKK'nin yaptığı gibi) uyuş- turucu parasının kullanıldığı- nm kanıtlannın elde edildiği- ni öne sürdü. kiye bağlantısı hakkmda şöy- le konuştu: "Burada değişik kişilerle konuştum. Çeçenis- tan'da savaşan teröristlerin Türkiye'de eğitira gördülderi- ne ya da buradan mali destek sağladıklanna ibşkin herhan- gi bir kanıta ulaşamadım. Ya da Türkiye'den transit geçip Azerbaycan \e Gürcistan'dan Çeçenistan'a ulaşan yardım- lar hakkında bazı kuşku ve söy- lentiler var, fakat kanıt yok. Bunu Moskwa'varaporolarak biktirdim.Türk hükümeti yet- kiiileri' Herhangi bir kanıt sağ- ladığınızda bize bildinn, gere- ken önlemleri alalım' dedikr. Hatta Başbakan Bülent Ecevit dahi srivledi." Moskova, bavul ticareti yerine dışalımı bütün ülkeye örgütlü bir şekilde yaymak istiyor Rus dış ticaretînde Türldye 2. ortak 1 üyükelçi Lebedev, bavul ihracatçılanna yaptığı çağnda, "Sadece Moskova ve Petersburg'a yönelik, Laleli ve Trabzon ağırlıklı ticaret yerine, Rusya'nın bütün kentlerine açılan örgütlü bir ticaret hedefleyelim" diyor. len Ruslann sayısı 650 bine yaklaşıyor. 1996 ve 97'de bu rakam bir milyonu aşı- yordu. Ecevit - Putkin görüşmelerinde şu iki önemli soruya yanıt aranacak: 1. Düşen ticaret hacmine nasıl ivme ka- zandınlabilir? 2. Türk girişimcileri Rusya'da, Rus ya- tırımcılan Türkiye'de yatınm yapmaları için nasıl yönlendirilebilirler? Bilindiği üzere Rusya'da iş yapan Türk müteahhitlerinin 1997 yılındaki iş hacmi 1997'de 8.8 milyar dolar olmuştu. Türki- ye bu ülkeye dışsatımı arttırmak için aynı yıl 350 milyon dolarlık E\imbank kredisi açmıştı. Lebedev, "RusgirişimcileriniGa- ziantep-DiyarbakıryöresindeTürklerieor- tak yarjnm projelerine yönlendirmeye ça- hşıyonız" diyor. Rus Büyûkelçisi Aleksandır Lebedev, "Cumhuriyet" aracılığı ile Türk "bavul ihracatçılanna" şu çağnyı yaptr. "Sadece Moskova ve Petersburg hedef- li, Laleli ve Trabzon ağırlıklı bavul ticareti yerine. Rusya'nın tüm kentlerine açılan bir ticaret örgütlenmesine gktelün. Üç-beş ba- vulluk malı Rusya'nm belirli birkaç kenri- ne satmak yerine, örgiitienmiş bir pazar- lama sistemi ile daha fazla. ancak kalheli mallaru tüm Rus kentlerine ulaştırmak si- zin de bizim de çıkanmızadır." Lebedev. bu öneriyi yaparken ülkesin- deki ekonomik sorunları da şu sözlerle açıkça ortaya koymaktan geri kalmıyor: " Mevcutekonomikve ticari ilişkilerimb. çok üzücü, ancak ümitsiz değil. 2-3 yıl ön- cebavulticareti dahil 10 milyardolarlıkahş- verişyapıhrdı.Geçen yıl ağustosta Rus eko- nomik bunalımından. sizdeki ekonomikso- runlardan ve hatta dünvadaki genel du- rumdan sonra şimdi bu rakamın ancak üç- te birini gerçekleştirebiüyoruz. Gerçekten kaygı verici bir düşüş söz konusu. Onceki hafta Antaha'da buluşan 600 Türk-Rus işadamı olumlu görüşmeler vaptılar. Gele- cek vıl sonunda yüzde 7-10*luk ekonomik ve cndüstriyel gelişme bekliyoruz. Ortak hedef. hiç olmazsa 1998'in 10 milyar dola- nna ulaşmak. Beş yıllık ortak hedef ise en azından 20 milyar dolar. Bavul ticareti ye- rine daha iyi örgütleme gereklL Böyle bir ticaret Türldye ve Rusya'da ortak ekono- mik yatınm projelerine dönüşecektir." Türkiye açısından bavul ticaretınin hac- mi kadar bir başka önemli rakam ise her 7.5 Rus turistinden birinin dünyada Tür- kiye'yi seçtiği gözleniyor. Türkiye'ye ge- Enerjide Rus-ABD ortakhğı Rus - ABD ortak şirketleri Denizli'de enerji santralı yapmak istiyorlar. Balkan hat- tından gaz Rusya'dan. yapım ABD'den. Rusya bu arada Ankara - Istanbul, Anka- ra - İzmir ve Kars - Tiflis demiryolu pro- jelerinin yapım ve modernizasyonu ihale- lerinde başa güreşiyor. ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre Kıbns Rum Toplumu Rusya'da yatınm ya- pan 10 ülke arasında yaklaşık 1 milyar do- larla 6. sırada yer alırken, bu listeye her ne- dense Türkiye girmiyor. Öte yandan Rusya, Israil ile ortak üret- tiği savaş helikopterlerinden TSK için Tür- kiye'de TAt tesislerinde yapmak, bu konu- da 5-6 yıl önce düşünülmesi olanaksız olan gizli teknolojısini dahi devretmek ve ayn- ca çeşitli silahlar satmak istiyor. Rakamlaria bavul ticareti Türkiye 4 milyar dolaria Rusya ticaretinde 8., bavul dışsatımı ile Almanya'dan sonra 2. sırada gelryor. TC Merkez Bankası verilerine göre bavuJ ticareti 1996'da8.8 mihar dolar, 1997'de tekstilve konfeksiyon ağırüklı 5.8 mih ar doları buluyor. DPT'ye göre bavul ticareti nin gerilemesinde Rusya'daki ekonomik bunalım kadar Rusya'nın önemli gümrük vergileri kov nıasırun da etkisi var. RUSYA 15 Aralık 1997'de imzalanan "Mavi Akım" doğalgaz boru hattı yıtda 16mily3r m 3 gaz taşıyacak. 1270 km uzunlugurtdakı borunun 373 km'si Rusya'da, 396 km'st Karadeniz'de (2150 m. derinlikte) ve 501 km'si Tiirkiyede Hazar Denızı ız ıçın kıyasıya rekabetTürkiye, bölgemn en önemli doğalgaz pazan. Doğalgaza ola- ğanüstü gereksınımi var. Cum- hurbaşkanı SülevmanDemirel'in deyışıv le "hem de yann sabah doğajgazgerekli". Türkiye gerek- sınıminin bir bölümünü Balkan- lar'dan ınen Rus boru hattmdan karşılıyor. Türkiye bu gaza ba- ğımlı. Ama bu gaz, tüketımı kar- şılamaktan çok uzak. Bu neden- lesıvılaştınlmışMısırveCezayir gazmı dahi tankerlerle taşıyor. Geçen yıl Türkıve, Rusya ile "Mavi Akım (MA)" adı verilen Karadenız'in altına döşenecek projenin yapımı için birbonı hat- tı anlaşması imzaladı. MA dahi Türkiye'nin gereksinimmı karşı- lamayacak. Bu nedenle Ankara, Türkrnenistan ile de öncelık taşı- yan bir anlaşma imzaladı. Kim elini çabuk tutarsa Türkiye önce ondan. daha sonra getireniere de "havır" demeyip onlan da ala- cak. Ortaya iki aday çıkınca, is- tenmeyen birrekabet başladı. Kar- şılıklı suçlamalar. siyasal engel- lemeler, petrol şirketleri ile fınans kuruluşlantıın çomak sokmalan bırbirine kanştı. Türkmen gazı- nın Hazar'dan geçtikten sonra Azeri petrolünü taşıyacak hattın yanmda bir paralel hat ile gelme- si öngörülürken, Azerbaycan do- ğalgaz bulunca "NeMA.neTürk- men akımı.iDedeBa- ^ ^ ^ ^ ^ kû akımı" dıye tut- turdu. Bunun üzeri- ne Demirel "Ben ya- nn sabah doğaigaz istiyorum" demek zorundakaldı. Mavi Akım'a yönelik eleş- tirileri Rus Büyûkel- çisi Aleksandır Le- bedev'e sordum. O da tüm söylentı. eleş- tıri ve tepkileri ken- di art arda sordu ve yanıtladı. Soru: MA kimlerin çıkanna? Yanıt: tki tarafın çıkannadır. Rusya'nın bu işten para kazana- cağından hiç lcuşku yok. Buradan gelecek para Kuzey Karadeniz'de bir ekonomik canlanmaya yol açacak. Türkiye ise yakın gele- cekte Bakû-Ceyhan. Hazar pet- rol ve doğalgazlan ile enerji da- ğıtan bir ülke olacak. Hatta MA'nın Türkiye'den lsrail'e, Gü- ney Avrupa'ya uzanması da ko- nuşuluyor. MA konusunda bazı yapay baskılar görüyoruz. Tür- kiye içinde pek fazla olmamak- la birlikte. bunlar dışandan kay- naklanıyor. Bir Türk gazetesinde emeklı bir Türk ABD büyükelçi- sinin yazısını okurken sürprizle karşılaştım. Sonra da gülmekten kendimi alamadım. Soru: Neymiş. Rusya'da denı- zaltı boru hattı döşeme tekno- lojisi yokmuş! Yanıt: Olmaz olur mu? Kaldı ki Cezayir'den Akdeniz geçişini becermiş deneyimli ttalyan or- takla işbirliği yapıyoruz. MA borulannın yapımına Japonya'da başlandı bile. Japonya'nın ada- lar ülkesi olduğunu unutmayı- nız. Rusya borulan döşemek için 70 milyon dolar harcayarak 7 bin gemi hazırladı. Soru: "Rusya'da doğalgaz yok" deniliyor! Yanıt: Gerçekten gülünç. Za- ten bundan dolayı büyükelçinin yazısını okuyunca güldüm. Si- birya'da, Urallar'daki gaz, en az 60 yıl yeter. Başka olanaklar da var. Gazprom Rusya'nın çeşitli yörelerinden MA ile aynı anda iki dev denizaltı projesine daha girişti. Biri Baltık'tan Alman- ya'ya. ötekisi Çin ve Japon- ya'ya... Soru: "Rusya'nın parası yok" deniliyor. Yanıt: Ekonomik sorunlanmı- zın olduğu bılıniyor. Ancak Rus- ya MA için şımdıden 1 milyar dolar yahrdı. Bu para, Novoros- JLJoğalgaz satmak isteyen adaylann sayısı artınca, tatsız bir rekabet başladı. Büyükelçi Lebedev, 'Mavi Akım' projesine yönelik eleştirileri yanıtladı. sisk'ten yeni bir hattın ve ternıi- nalınin yapımı, Karadenız altının araştınlması ıçın harcandı. Türki- ye de (müteahhide avans) öde- meler yaptı. Bu savlann geçerli olmadığına dair bilgılen Botaş ile Enerji Bakanlığf ndan alabılırsi- nız. MA'nın 4 milyar dolara da mal olacağı doğru değıl. Finansmanı 2 milyar doları aşmavacak. Soru: Rekabet neden? Yanıt: Amacımız öteki proje- lerle yapay bir rekabet yaratmak değil. Geleceği bir yanabırakın. şu anda bile Türkiye'nin büyük gereksınimi var. Mısır, Ceza- yir'den bile gaz almak durumun- da. Türkiye enerji sorununu çöz- düğünde Batı ekonomilerinin. hatta ne Uzakdoğu kaplanlannın ne de ejderlennin bile baş edeme- yeceği bir yapıya kavuşacak. Soru: Neymiş, MA Türkiye'yi Rusya'ya bağımlı kılacakmış!? Yanıt: Özür dilenm ama Batı Avrupa'nın önemli bölümü 10- 12 yıldır Rus gazı alıyor. Şimdi bu ülkelerin Rusya karşısında ba- ğımsızhklannı kaybettikleri söy- lenebılır mi? Eskı Comecon ve Varşova Paktı üyesı D. Avrupa ülkelerinin kullalndıklan gazm yüzde 100'ü Rus gazıdır. Bu du- rum, onlann Moskova'nın mu- halefetini bile bile NATO'ya at- lamalannı engelledi mı? Gaz ik- ^ ^ ^ ^ ^ ^ mali ile elleri kol- ları bağlanmadı. Böyle bir projeyisı- yasallaştırmanın gereği yok. Pölıtıka ekonomiye. ekono- mi politikaya yar- dım eder. Soru: Türkmen- başı'nın tepkısıne gelince! Yanıt: Türkme- nıstan gerçekten bi- raz duygusal. MA. Türkmen ga- zını Türkiye'ye iletmek amacıy- la yapılıyormuş. Ama ne uydur- ma! Rusya'nm Hazargeçışlı Türk- men projesine muhalefetı yok. Kaldı kı Rusya, Türkmen proje- sine de sevınçle katılmak ister. Soru: Bakû-Ceyhan'akarşıy- mışız! Yanıt: Aksine çıkanmız açısın- dan o projeye büyük ilgi duyuyo- ruz. Projenin sahıbi olan ulusla- rarası konsorsıyuma (AIOC) Rus şirketı Lukoil ortak. Geçen yıl sı- zin ofurduğunuz koltukta ABD Enerji Bakanı Rkhardson v e v a- nındadaenerjıdensorumlu Mor- ningstar oturuyorlardı. Bızim Enerji Bakanımız tvianov ile Ba- kû-Ceyhan'ıtartıştılar. tvanov ıs- rarla "Kavga istemiyoruz. Ger- çekçi bir biçünde projenin gecik- meden nasıl vapüacağını ele ala- lım. Çiinkü Türk pazan büyük. Herkes için firsat var" dedı. Soru: MA. Rusya için neden önemli? Yanıt: Kuşkusuz para kazana- cağız Türkiye ile ortak \apım projelerinin yapımını cesaretlen- dırecek MA. iki ülke arasında ekonominın ve ortak çıkarların dönüm noktasını oluşturacak. Mavi düs1 Rus doğalgazımn. Karadeniz'in altına döşenecek borularla Samsun'a iletilmesi iie ilgili "Mavi Aknn" projesi konusunda Ankara'da ABD Büvüketçisi Mark Parris ile Rus Büyûkelçisi Aleksandır Lebedev arasındaki tngilizce kelime oyununa dayah şakasını Rus meslektaşı şöyle aktardı: Lebedev: Blue Stream (Mavi Akım)! Parris: Blue Dream (Mavi Dü«)!