Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
24 OCAK 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 13
lUrizmde
tekeHeşme
tehlikesi
• İSTANBUL(AA)-
Ekonominın bacasız
sanayisi turizm sektöründe
Avrupa, yaşanan son
birleşmelerin ardından hızlı
bir tekelleşmeye sahne
oluyor. Türkiye Seyahat
Acentalan Biriiği
(TÜRSAB) Başkanı Talha
Çamaş, Avrupa seyahat
pazannın büyük
bölûmünüıı Alman ve
tngıliz tur operatörlerinin
eline geçmeye başladığını
belirtti. Finansal yönden
yeteri kadar güçlü olmayan
tur operatörlerinin pazarda
"var oluş şanslannın"
giderek azaldığını
vurgulayan Çamaş, tur
operatörlerinin 1990'lann
başında yüzde 6 olan
kârlıhk oranının
günümüzde yüzde 0.65'lere
geriledığıni kaydetti.
Kfl duraklama
döneminde
• tSTANBUL(AA)-
Karadenız Ekonomik
Işbirliği (KEİ) süreci bir
duraklama dönemınden
geçiyor. Bu duraklamada,
başta Rusya'daki kriz olmak
üzere Türkiye'deki siyasi
istikrarsızlık ve Bağımsız
Devletler Topluluğu (BDT)
ülkelerinin serbest piyasa
ekonomisine geçişte
yaşadığı sorunlar etkili
oluyor. Karadeniz
Ekonomik lşbirliği
Parlamenter Asamblesi
(KEÎPA) Genel Sekreteri
Faik Kaytancı, Türkiye'de
son üç yıldır devam eden iç
politik istikrarsızlığın,
Türkiye'nin kendı yarattığı
KEİ süreci içindekı etkınlik
ve dinamizminı baştakı gibi
sürdürmesine imkân
tanımadığım söyledi.
Azerbaycan
petroHepi
• BAKÜ(AA)-
Azerbaycan'ın karadaki
Kürsengi ve ICarabaglı
petrol yataklannın
işletılmesıne ilişkin daha
önce hazırlanan anlaşma,
dün uluslararası şirketler ile
Azerbaycan arasında
imzalandı. Anlaşma
uyannca, ABD ile Suudi
Arabistan'ın ortak
oluşturduğu Deltahess
şirketi yüzde 20,
Azerbaycan Devlet Petrol
Şirketi SOCAR yüzde 50,
Frontiera Resources ise
yüzde 30 hisseye sahip
bulunuyor. Anlaşmanın 25
yıl ıçin geçerli olduğu
belirtildi.
Bektrik talebi
5'e katlanacak
• ANKARA(AA)-
Giderek artan sanayileşme
ve ihtiyaçlara bağlı olarak
Türkiye'nin elektrik enerjısi
talebi, önümüzdeki 20
yıllık süreçte yaklaşık 5'e
katlanacak. Enerji
Raporu'nda yer alan
projeksiyonlara göre, bu yıl
103.1 milyar ki lovatsaat
(kwh) olarak hesaplanan
Türkiye'nin net elektrik
enerjisi talebi, 2020 yılında
492.7 milyar kwh'ye
ulaşacak. Bu yıl 1866 kwh
olan kişi başına brüt
elektrik tüketimı ise 2020
yılında 6 bin 92 kwh'ye
çıkacak.
Hükümetten
bektentüer
• GAZİANTEP(AA)-
Güneydoğu Anadolu
Bölgesi'ndeki ekonomik
kuruluş yöneticileri,
hükümetin. ekonomi
kaynaklı sorunlann
çözümüne öncelik
vermesini ve bu bağlamda
"bankalann ekonomiye
kaynak aktarmasını
sağlayıcı" yasanın
çıkanlmasmı istediler.
Gaziantep Sanayi Odası
Başkanı Nejat Koçer,
ramazan ayı dolayısıyla
dondurulan ve durdurulan
işci çıkarmalann yeniden
başlayacağını belirterek
"hükümet yanndan itibaren
ekonomiye acilen el
atmalı" dedi.
Bağ-Kur
• ANKARA(AA)-
Türkiye Bakkallar ve
Bayiler Federasyonu Genel
Başkanı Bendevi
Palandöken. Bağ-Kur
emeklilerinin "emekli
aylıklan"nın asgari ücretin
altında olduğunu belirterek
Bağ-Kur emeklisinin
durumunun acilen
düzeltilmesini istedi.
Palandöken. Bağ-Kur
emeklisi kadınlann, eş ve
çocuklanna sağlık kamesi
alabilmesi gerektiğini
bildirdi.
Yerel Yönetim Yasa Tasansı'yla kamu arazilerinin özelleştirilmesi hızlandınlıyor
Haziııe arazilerinde yağma kaygısı
FATMAKOŞAR
ANASOL-D hükü-
meti tarafından hazırla-
nan Yerel Yönetim Ya-
sa Tasansı'nda beledi-
yelerin elindeki birçok
yetkiyle birlikte beledi-
ye arazisi dışında kalan
hazıne arazilerinin il özel
idarelerine devredilme-
si öngörülüyor. Kentsel
ve bölgesel planlama-
dan söz etmeksizin ve
bu yönde bir politika
oluşturmaksızın gerçek-
leştirilen yasa tasarısı.
hazine arazilerinin be-
lediyeler ve il özel ida-
reler elıyle rant ve yağma konusu yapıla-
bileceğini gösteriyor.
Türk Mühendis ve Mimar Odalan Bir-
iiği (TMMOB) raporunda, yasa tasansı-
nın kamu arazilerinin özelleştirilmesini
hızlandıracağına dikkat çekiliyor.
Kamuoyuna "refbrm'' olarak sunulan ya-
sa tasansmın 24. maddesi ile 1580 sayılı
belediye yasasına eklenen "Hazine Ara-
İzlenen toprak politikaları rantın kaynağı
Türkiye'de yıllardır izlenen ve hiç-
bir sınır tanımayan toprak kullanım
politikalan. kentsel gelişmenin dına-
miği haline gelen rantlann, sağlık-
sız kentleşmenin kaynağı haline gel-
di.
Özellikle 1980 sonrasında gelış-
tirilen yeni liberal politikalarla kent-
leşmede sermayenin büyümesi bir
araç olarak kullanılmaya başlandı.
Kent rantlannın uluslararası serma-
ye piyasalanna da açılmasıyla, baş-
ta metropoller olmak üzere kentler,
hayali ihracatın, kara paranm aklan-
dıgı, sermayenin üretim yerine rant
gelirleriyle büyümesini sağlayan yo-
ğun bir yağmalama alanı haline ge-
tirildi.
Kentlerdeki rantlann büyük bö-
lümüne, doğal kaynaklann yagma-
lanması, kamu arazileri üzerine dı-
kilen gökkafesler, beş yıldızlı otel-
ler gibi faaliyetlerle el konulurken
"imaraflan", "kaçak yapılar" gibi
uygulamalarla toplumun çeşitli ke-
simlerine paylar verildi. Böylelikle
insanlar yağmaya ortak ettirilirken,
toplum rant düşkünü haline getiril-
di. İzlenen toprak politikalan sonu-
cundatoplum kendi kentini. doğası-
nı, bütün değerlerini yağmalar hale
geldi.
Türkiye'de rant kesiminin ulusal
gelir içindeki payı yüzde 45-55 gibi
büyük bir orana ulaştı. Üretim kar-
şılığı olmayan kazançlann içindeki
kent rantlan ise yüzde 60-65'lere va-
nrken, ulusal gelirler içinde yüzde 25-
30'luk paya ulaştı.
zflerinin Devri" başlıklı ek madde 11; be-
lediye ve mücaviralan sınırlan içinde ka-
lan Hazine arazilerinin belediyeye. bu sı-
nırlar dışında kalan arazilerin il özel ida-
relerine devrini öngörüyor. Belediyelerya
da ıl özel ıdareleri bu "arazileri imariı ha-
le getirmek suretivle" değerlendirerek 3.
kişilere satacak. Bu arazilerin satışından,
kiralanmasından elde edilecek tahsilatın
yüzde 50'si tller Bankasrnadevredilecek.
Getirilmesi öngörülen düzenlemelerde.
il özel idareleri, köy yerleşme planlan
yapmak dahıl, kendilerine devredilecek
alanlarda belediyelerin sahip olduğu yet-
kiler gibi imar yetkilerine sahip oluyor.
Herhangi bir vergilendirme yapılmadığı ve
önlem alınmadığı halde. idarelere verilen
bu imar ve ruhsat yetkileri ile kamu var-
lıklannm özel mülkiyet ha-
vuzuna aktanlması hızlan-
dınlıyor.
Bu devirlerle taşınmaz
zengini haline gelecek be-
lediye ve özel idareler, ta-
sannın 24. maddesi ile 1580
sayılı yasaya eklenen ek
17. maddeye göre; mülki-
yeti ya da kullanma hakkı
kendilerine ait olan taşın-
mazlan, gerçek ya da tüzel
kişilere 25 yıl süre ile kul-
lanım hakkını devredebi-
lecek > a da her tür gelir ge-
tirici bina ve tesis yaptıra-
bilecekler.
_ .. , Söz konusu kuruluşlar,
tasanyla, yaptınlacak işin
niteliği, 3996 sayılı "Yap-lşiet-Devret Mo-
deti Hakkında Kanun" kapsamına giri-
yorsa bu yasa hükümlerine göre uygula-
malar yapmaya da yetkili kılınıyor.
3996 sayılı yasada "ek madde 19" ile
belediyeler ve il özel idarelerinin. ticari şir-
ketler ve kooperatifler kurabilmesi ya da
kurulmuş olanlara ortak olabilmesi sağla-
nıyor.
Vali ve kaymakamlar
Köy birliklerini de
yönetecekler
Vali ve kaymakamlık
kurumu. birliklerin gö-
nüllülük temelinde kurul-
duğu gözardı edilerek il-
ce köy biriikleri aracılığıy-
la "köy biriiklerinin de"
doğrudan yöneticilen ha-
line getiriliyor.
Bugün birlikler, devle-
tin müdahalesınden ba-
ğımsız faaliyette bulunur-
ken, merkezi idare, yaşa-
mın en ücra köşesine ka-
dar gırerek toplumu göze-
tim ve denetım altına al-
mak istiyor.
Tasanya göre köv bir-
iiklerinin tüzüğü "fçişle-
ri Bakanlığf nca hazırla-
nacak tek tip tüzüğe uy-
gun olarakdü/enleneeek."*
Tasanda. "birliklerin işve
işk-vkrinin İçişleri Bakan-
bğı'nca düzcnü olarak de-
netienmeside" öngörülü-
yor.
B e l e d i y e M e c l i s l e r i
Bilimsel kurumlar
fahri danışman
Binlerce kamu çaiışanına güvence sağlayan standart kurallan belirteme hakkı vali ve belediye başkanlanna bırakılıyor.
Tasannm belediye olu-
şumuna ilişkin 16. mad-
desinın hükmüne feakıl-
dığında demokratik katı-
lım ve denetim konusun-
da devreye girmeleri ge-
reken meslek odalan ve
bilimsel kurumlara sade-
ce fahri (danışma) anla-
mında bir mısyon yükle-
niyor. Bu kuruluşlann et-
kisiz bir şekilde göriiş be-
lirtmeleri yönünde hü-
kümler getiriliyor.
Meclislerde genel ola-
rak ücretlilenn ve özel-
likle memurlann temsıl
edilme yolu fiilen kapah
tutulurken, kadınlar ile
gençlerin temsılındens6jp->v
edilmiyor. İl Meclisleri
için getirilen sınırlamalar
belediye meclisleri için
de getirilerek fahri üyele-
rin kendi alanlanyla ilgi-
li meclistoplantılannaka-
tılıp görüş belirtebilecek-
leri dile getiriliyor. Kent-
li haklannı ayn ayn değer-
lendiren bu yaklaşım. ni-
telikleri gereği birbirine
bağlı olan haklann kulla-
nılmasını engelleme özel-
liğini taşıyor.
İŞ ffUVGllCCSl VOK. GCllli
^ TasywuL24. maddesi ve 1580 sa-
"yılı yasaya eklenen "Ekl7.madde'"ile
yerel yönetimlerde sözleşmelı istihda-
mın yaygınlaştmlması amaçlanıyor.
Üst düzey yöneticilik ve teknik, sag-
lık. avukathk hizmetleri sözleşmelı
statüye kaydınlarak sözleşme sürele-
rinin yıllık olarakdüzenlenmesi ve her
yıl kurumlarca gerek görülenlerin söz-
leşmelennın yenilenmesı öngörülüyor.
Tasan. memur ve sürekli ışçı kadro
ve pozısyonlarının durumunu ya da
mevsımlık işçı ıstıhdamını genel karar
organına bırakıyor. Özel idarelerde ise
atama yapma yetkisı valiye veriliyor.
Tasanyla. bugün merkezi idare ku-
rumlannca üstlenilen birçok hizmet. il
özel idarelerine devredilirken kamu
kurumlannda çalışanlann il özel ida-
relerıne kaydınlması gündeme gelı-
yor. Çalıştıklan kurumlan değişecek
olan binlerce kamu çaiışanına, iş gü-
vencesı sağlayan standart kuralların
tümu yok sayılarak her şey vali ve be-
lediye başkanlanna bırakılıyor.
Bu düzenlemelerle çalışanlann ör-
gütlülüklenne de darbe vurulurken köy
hizmetleri, DSİ gibi kurumlarda çalı-
şan işçilerin üye olduklan sendikala-
nn üyelen ve işverenlennin değişme-
si söz konusu oluyor.
Yerel temsilde ücretliler, sendikalı-
lar ve örgütlerine. gönüllü kuruluşlar
meclisinde olduğu gibi il ve ilçe mec-
lislennde de yer verilmiyor.
Tasanda bu meclislerin oluşumu ve
çalışma esaslarının da Içişleri Bakan-
lığı'nca belirlenmesi öngörülürken
TMMOB raporunda. meclise üyeliğin
o kentteki tüm gönüllü kuruluşlar. sen-
dıkalar ve kamu kurumu niteliğinde-
kı meslek örgütlenne açık olması ve ça-
lışma esaslarının bu kuruluşlar tara-
fından belirlenmesı gerektiği vurgu-
lanıyor.
Bilgilenme
hakkı
Tasanda yerel yönetimlerde
halkm bilgilenme ve yönetıme
katılma hakkının sınırlarının
genişletildiği izlenimi yaratılsa
da getirilen düzenlemeler, kişi-
lerin karann alınma sürecine
katılmasını engellediği gibi öğ-
renilmesini de zorlaştınyor.
Kentli haklannın "işbirüği ve
dayanışmayi" gerektiren hak-
lar olma niteliğiyle çelişen dü-
zenlemeler getiren tasannın 4.
maddesinin d bendınde
u
ger-
çek vetüzel kişilerin, belediye ve
il özel idaresi karar organlan-
nın karar ve toplantı zabıtlan-
nınkerHÖeriniBgDendirenkısım-
lannın suretlerini yazılı isteme
hakkına sahip olduğu*' belırti-
liyor.
Bu düzenleme. bilginin açık-
lığı ve bilgilenme hakkının her-
kese aıt olduğu ilkesine aykın
düşüyor. Üstelik. hangi karann
kimi ilgilendireceği ve bu ılgi-
yi kimin kuracağı sorulannı da
gündeme getiriyor. Aynca kişi-
lerin kendilenni ilgilendiren ka-
rarlan baş\-uru yaparak isteme-
sı için bu kararlann alındığını
bilmesi gerekiyor.
Belediye olmak için nüfus şartı yükseltiliyor
Yerelyönetim alanı daraltılıyor
Tasannın 14. maddesiyle, yerieşim ala-
nının belediye olmasıyla ilgili 1580 Sa-
yılı Belediye Kanunu'nun 7. maddesin-
de yer alan 500 ve 2 bin 500 metre me-
safelerin. sırasıyla 1500 ve 3 bin metre-
ye çıkanlmasmı örgörüyor. Tasan da bir
köyün ya da birkaç köyün birleşerek be-
lediye olmalan için 2 bin nüfusunu aş-
mak koşulunu da 5 bin olarak yükselti-
liyor.
Bu düzenlemeyle kentsel yerleşmele-
rin yönetim şekli olan belediye örgütlen-
mesinın alanını daraltırken, bu alanlar
köy tüzel kişiliğinde tutularak il özel ida-
relerinin etki alanı genişletilıyor. Köy
biriikleri kurarak yerleşmelen hizmet te-
melinde toplulaştırmayı amaçlayan ta-
sannın. belediyelerin kurulması çıtasını
yükseltmesi çelişki oluşturuyor. Bugün
nüfusu 5 binden az olan belediye sayısı
1892'de kalırken, bunlar bütün beledi-
yelerin yüzde 67'sinı oluşturuyor. Buna
karşın bu belediyelerde 5 mılyon civann-
da kişi yaşıyor ve bu da toplam beledi-
yeli nüfusun sadece yüzde 10'unun oluş-
turuyor. Genel bütçeden verilen payın
nüfus ilkesine göre dağıtıldığı göz önü-
ne alınırsa bu grupta yer alan belediye-
lerin bu pay üzerinde büyük bir yük oluş-
turmadıklan anlaşılıyor.
Y ü z d e 1 0 s ı n ı r ı g e t i r i l i y o r
Seçimlerde baraj uygulaması
İşletmeci belediyecilik
Getirilen bütün bu düzenlemeler işletmeci belediyeci-
liğin önünü açmav ı hedeflerken ulaşım, su. kanalizas-
yon. çöp gibi kentsel hizmetlerin piyasa ölçütleri için-
de yürütülmesi planlannor. Tasanyla getirilmek iste-
nen yönetim modelinde toplumsal favdalar gözardı
edilerek sadece "kâriıük" ölçütleri değertendiriliyor.
Tasannın 29. maddesiyle, 2972 sayılı
Mahaili ldareler ile Mahalle Muhtarlık-
lan ve lhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkın-
da Kanun'un 2. maddesi değiştırilerek be-
lediye başkanhk seçiminde mutlak çoğun-
luk ile il meclisi ve belediye meclisi için
yapılan seçimlerde yüzde 10'luk baraj
uygulaması getiriliyor.
Oysa yerel demokrasinin sağlanması
için seçim sisteminde. temsilde adalet
çerçevesinde seçimlere katılan partile-
rin aldıklan oy oranında temsil edilme-
sinin sağlanması ve barajlann kaldınlma-
sı gerekiyor. Tasanya göre belediye baş-
kanlığı seçiminde geçerli oylann yan-
dan fazlasını alan aday seçilmiş oluyor.
Böylelikle belediye başkanlıklan için 2
turlu seçim sistemine geçiliyor. Beledi-
ye başkanlığı seçimi dar bölge seçim esa-
sına davanıvor.
YORUM
ÖZTtN AKGÜÇ
24 Ocak Kararları
IMF dayatmalı ve ıç çıkar çevreleri destekli 24
Ocak karaıiartndan bu yana on dokuz yıl geçmış. 24
Ocak 1980 kararları Türkiye'nin göreceli olarak ge-
riye gidişinde dönemeç noktası olmuştur. Söz ko-
nusu kararlar kamuoyuna, Türkiye'nin ekonomik
kurtuluş reçetesi olarak sunulmuştur. Türkiye, bu
karariaria karma ekonomi düzeninden serbest pa-
zar ekonomisine geçiyor, devletçilığin getirdıği sınır-
lamalar kısılıyor, dışa dönük buyüme başlıyor, ithal
ikamesinin yerini ihracat endüstrileri alıyordu. Yapı-
lan devalüasyon ve gerçekçi kur politikası uygula-
ması ile dış ticaret açığı sorunu, reel faiz politikası
He de iç tasarruf yetersizliği sorunu çözülüyordu.
Kamuoyu, karartann sunulmasındakı sloganlan, yo-
rumlan uzunça bir süre gerçek sandı. Bu kararlann
uygulayıcısı Özal'a Türkiye'nin yönetimini verdi. Va-
tandaşların önemli bir bölümü aymazlıktan kurtul-
duğunda ış işten geçmış, ekonomimizin başına ço-
raplar örülmüş, çıkılması güç kısırdongüler yaratıl-
mış idı.
24 Ocak kararlanndan sonra, Türkiye'nin ekono-
mik büyüme hızı, yıllık ortalama olarak önceki dö-
nemlere göre azaldı, fıyat artışlan yüksek düzeyde
süreğenleşti, TL, enflasyon-devalüasyon sarmalın-
dan kurtulamadı, dış ticaret açıklan büyüdü. bütçe
açıklannın GSMH'ye oranı tehiikeli boyutlara ulaştı,
Türkiye borç batağına saplandı, işsizlik oranı yük-
seldi, gelir dağılımı hem kişiler hem de bölgeler ara-
sı olarak daha da bozuldu. Ekonomimiz tehiikeli bur-
gaçlara kapıldı.
198O'lı yıllann başlannda devletin iç borcu çok
düşük, faiz ödemeleri bütçe gelirlerinin yüzde 3'ü dü-
zeyinde idi. Dış borcu, en fazla 14 milyar USD dü-
zeyinde idi. Bugün ıç borç stoku 10 katrilyon TL'yi
aşmış, faiz ödemeleri vergi gelirlerinin üçte ikisini yu-
tar hale gelmış, dış borcu 100 milyar USD'ye yak-
laşmıştır. Türkiye'nin sorunlan giderek ağırlaşmıştır.
Bu dönem, kuşkusuz kendi varsıllarını yaratmış-
tır. Ancak bu kişilerin çoğunun hayali ihracat, ban-
ka dolandırma, haksız teşviklerden yarartanma gibi
becerileri dışında gerçek anlamda gırişımci yete-
nekleri olmadığından kendilerine aktanlan kaynak-
lan yararlı yatınmlara dönüştürememışlerdir. Türki-
ye'nin önemli miktarda kaynağı buharlaşmıştır.
Türkiye, ekonomik açıdan, toplumsal açıdan çı-
kar yol bulmak istiyorsa, 24 Ocak kararlannı ciddi
biçimde irdelemeli ve değerlendirmelıdır. Hangi po-
litikalann, önlemlerin Türkiye'yı çıkmazlara gotür-
düğünü görmelidir.
Bugün ne yazık siyasal partilerimiz yapılan yan-
lışlıklan görmemekte, yeni politikalar üretememek-
le, yanılgılarda ısrarlı olmaktadırfar.
Türkiye'de, 24 Ocak karartanna ve onun getirdiğı
ya da daha da çarpıklaştırdığı düzene karşı çıkacak
partileregereksinim var. Türkiye, günü kurtarmaça-
basıyla yanlışlan yinelediğinde, giderek çıkış yolun-
dan uzaklaşmaktadır.
Türkiye'nin dıştan dayatma önlemlere değıl, ken-
di dinamiklerinin, gereksinimlerinin gerektirdiğı po-
litikalara gereksinimi var.
Türkiye'de çöküşün, yozlaşmanın, çürümenin ta-
rihi gelişimı ıncelenecekse kuşkusuz 24 Ocak karar-
lan önemli bir kilometre taşıdır.
Rantiye sınıfını yarattı
24 Ocak
Kararlan 18'inci
yılmı doldurdu
Ekonomi Servisi - Cum-
huriyet tarihinin en önem-
li yapısal dönüşümü kabul
edilen 24 Ocak Kararla-
n'nın üzerinden 18 yıl geç-
ti. Ancak kronikleşen enf-
lasyon, ekonomik sıkıntılar,
serbest piyasa ekonomisi-
ni yeniden tartışmaya açtı.
Dönemin Başbakanı Sü-
leyman Demirel v e Başba-
kanlık Müşteşarı Turgut
Özal'ın mimarhğında açık-
lanan 24 Ocak Kararlan,
12 Eylül'le bir-
likte resmiyet
kazandı. Serbest
piyasa ekono-
misi, IMF ve
Dünya Bankası
gibi uluslarara-
sı kuruluşların
dayatmasıyla
hükümetlerin
temel politikası
haline geldı.
Türkiye, dünya- ~ " ^ ~ ~
ya açılmayı hedeflerken ül-
ke içinde yatınmlar azaldı.
istihdam daraldı, kalkınma
beklentileri yerinde saydı.
Dış borç ve dış tıcaret açı-
ğının yanı sıra kamu fi-
nansman açığı da büyüme-
ye devam ettı.
Reel gelirenrken yatınm
ve üretim yenne rant ve tü-
ketimle büyüyen bir Türki-
ye ekonomisı ortaya çıktı.
Günlükekonomik tedbirler
Türkiye'vi 1994 ekonomik
24 Ocak
Kararlan ile
Türkiye, dünyaya
açılmayı
hedeflerken ûlke
içinde yatınmlar
azaldı, istihdam
daraldı, kalkınma
beklentileri
yerinde saydı.
krizine kadar taşıdı.
Kararlann ardından 1
Temmuz 1981 'de bankacı-
lık sisteminde o zamana
kadar izlenen negatif faiz
politikasının değiştinlnıe-
si yüksek faiz ve tasarruf
hacminde hızlı artışı bera-
berinde getirdı.
Bankalara akan fonlar
kredi mekanizmasıyla ya-
tırımcıya gitti. Yüksek fa-
izle birlikte rant ekonomı-
si ön plana çıktı. 24 ocak-
•^—™» ta şu kararlar
alındı:
• 25 Ocak
1980'de fiyat
kontrolükaldı-
rddı. Birtakım
ürünler için ft-
yatserbestSsige-
tirikii.
• 24 Ocak
1980'de banka-
lann mevduata
^~^~~~ uyguladıklan fa-
izler serbest bırakıldı. An-
cak. faizlerdeki bu artış ta-
sarrufu teşvık edıp vatın-
ma yöneltmek yerine ran-
tiye sınıfını doğurdu.
• Türkiye değişik isim-
leraltındaonlarca fonla ta-
MŞÜ.
• Sabit kurdan vazgeçı-
lerek TL'nin değeri. döviz
arz ve talebine göre belır-
lenmeye başlandı. 24
Ocak"ta dolar kuru 70 lira
olarak açıklandı.
1998'in son üç ayına ilişkin gelişmeler masaya yatınlacak
IMF heyeti Türkiye'ye geliyorANKARA(AA)- Uluslararası Pa-
ra Fonu (IMF) Türkiye Masası Şefi
Martin Hardy başkanlığındaki IMF
heyeti, görüşmelerde bulunmak üze-
re Türkiye'ye geliyor. 27 Ocak Çar-
şambagünügelerek 1998'msonçey-
reğine ilişkin gelişmelere bakacak
olan heyet son olarak Ekim 1998'de
Türkiye'ye gelerek temmuz-ağustos-
eylül aylanndaki gerçekleşmeleri in-
celemişti.
8 Şubafa kadarTürkiye'de kalacak
olan IMF heyeti, Ankara ve Istan-
bul'da kamu ve özel sektör temsilci-
lenyle yapacağı görüşmelerde 1999
yılı beİclentilerini de değerlendire-
cek.
Martin Hardy, zıyaretle ilgili ola-
rak sorulan yanıtlarken öncelikle ye-
ni hükümetin kurulmasının olumlu
bir gelişme olduğunu ifade etti. Hardy.
"Ziyaretimizde, veni hükümetin çalış-
malannı ve 1999 ekonomik beklenti-
lerini ele alacağız. Neni hükümetin
önerilerine olumlu bir şekilde vakla-
şacağız" şeklinde konuştu. Ziyaretle-
nnde öncelikle Yakın İzleme Anlaş-
ması çerçevesindeki gerçekleşmele-
re bakacaklannı belirten Hardy, Tür-
kiye'nin bundan önceki hedeflerini tut-
turduğuna dikkati cekti.
Mali yardım konusunu içeren bir
anlaşma konusunda, şimdiye kadar
hiçbir görüşme olmadığını, ancak
Türkiye'nin uyguladığı program iti-
banyla mali bir desteğin gerekliliği-
ni hatırlatan Hardy şöyle devam ettı:
"Türkiye.ciddi bir anti-enflasyonist
programla, yapısal programlan uygu-
lamava başladı. Bu türden bir prog-
ramın mali desteği de içermesi gerek-
li. Mali vardım içeren bir anlaşmayı
istemesi dunımunda, bunun seçimle-
re kadar olan dönemde nasıl gerçek-
leştirilebilecegini öğrenmek isteriz.
Kısa bir zaman dilimi içinde bunun
gerçekleştirilmesi gerçekten zordur."
Hardy. şartlann uygun olması du-
rumunda Türkiye'ye her türlü yar-
dım için hazırolduklannı da sözleri-
ne ekledı.
BORSA'yı En Yeni Teknolojiyle
Real-Tîme İzleyin
Isttnbd:
CumtvryetCad OfladeSk No 1
Eın nan Kat 2-3 KCX Eknadağ
M (0212)2462494-23162 11-2317960
Faks '02121 232 80 77
MKBhisse
senedi
piyasası
t^cibinde
data hattı
ve modeme
SONAnkn:
BoğMSk No 712
067O0 Gazcsnanoaşa
Tei (0312)427 19 13'3 fal)
Faks (0312)427 14 63
Bir TV anteni ve bilgisayar kartı ile hisse senetlerinin
fiyat ve işlem adetlerini anında (real-time) izleyebilecek,
portföy yönetimi ve teknik analiz yapabileceksiniz.
• Seans içinde alış/sahş teklifi, endüşük/en yüksek ve son işlem
fiyatı ile hisse bazında işlem adedi ve sözleşme sayısı,
• Seans sonunda ağırlıklı ortalama fiyatlar,
• Seans içi ve tarihsel grafik,
• Portföy yönetimi/on-linekâr-zararhesabı,
• Teknik analiz (en yaygın 9 adet gösterge),
• DDE olanağı ile Excel'e veri aktarma,
• Meta Stock'a/Meta Stock'dan ven transferi,
• Hisse senetlenningeçmışedonükbılgileri.
FOREKS Bilgi İletişlm Hizmetleri A.Ş.