Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
9MAYIS1997 CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Görüm
Grubu'ndan
entegre tesis
• F.konomi Servisi-
Görüm Şirketler
Grubu'ndan hazır giyime
•'entegre tesis". Açılışı
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demırel tarafından 16
mayısta yapılacak olan
Çatalca'daki Görüm hazır
giyim entegre tesisi 20 bin
metre kare kapalı alan
üzerine kurulu. Yatınm
maliyeti 13 milyon dolan
bulan tesiste örme ve
dokuma kumaştan mamul
dış giyim üretimi
yapılacak. Üretıminın
yüzde lOO'eyakın
bölümünü ihracat eden
Görüm Şirketler
Topluluğu, 1997 yılında 40
milyon dolar ıhracatı
hedeflıyor. 2 bini kendi
bünyesinde olmak üzere
yan sanayi
işletmelerindekilerle
birlikte çalışanlann sayısı
5 bine ulaşan Görüm
Şi'rketler Topluluğu, 1998
yılında Frankfurt
yakınında Kleinostheim'de
kurduğu "Görüm Tekstil
Groshandells GmbH" ile
grubun kendi markalannı
toptan ve perakende
mağazalar zinciri açarak
yurtdışında pazarlamayı
hedefliyor.
Renault
Türkiye'ye
yerleşecek
• BRÜKSEL (AA) -
Renault yönetıminm,
Brüksel'ın Vilvorde
bölgesinde bulunan ve
kapatma karan aldığı
fabnkayı Türkiye'ye
nakledeceğı öğrenildi.
Hisselerinin çoğunlugu
Fransız devletınin elinde
bulunan Renaulfnun
Brüksel fabnkasını
kapatma karan Belçika'da
sosyal ve sıyası tepkilere
neden olmaya devam
ederken. 3 bin ışçinın ışsiz
kalmasına neden olan bu
karann "geri dönüşünün
olmadığı". Pans'tekı
Renault yetkilıleri
tarafından açıklandı.
Işgücünün aşın pahalılığı
ve bazı organizasyon
bozuklukJan neden
gösterilerek kapatılan
Belçika'da Renault-
VıKorde fabrikasının
Bursa'ya taşınacağı
belirtiliyor.
Otomotivde
üretîm arttı,
ihracat azaldı
• İSTA1NBUL/BLRSA
(AA) - Otomotiv
sektöründe geçen nisan
ayında üretım, 1996 yılı
Nısan ayına göre ortalama
yüzde 6 arttı. Yılın ilk 4
ayındaki ortalama üretim
artışı da yüzde 5 olarak
gerçekleşti. Türk otomotiv
sanayıinin. bu yılın ilk 4
ayında gerçekleştırdiğı
ihracat geçen yıla göre
küçük bir azalma
göstererek 482 milyon
dolarda kaldı. Otomotiv
ihracatında ilk sırayı yine
çeşıtli yedek parçalardan
oluşan yan sanayi ürünlen
aldı. Ocak-nisan dönemı
ihracatının 272 milyon
dolarlık bölümünü yan
sanayi ürünleri alırken,
TOFAŞ ve Renault'nun
ihracatlannm genlemesiyle
otomobillenn ihracat
içindekı paylan hızla
azaldı.
Bayındırlık Bakanı Cevat Ayhan, kamuoyıma açıklama yapma kararı aldı
Otoyolda sis perdesi dağılıyor• Bakanlık ve Karayollan Genel Müdürlüğü, şeffaf olmadığı için yoğun eleştiri
alan İzmit Körfez Geçişi ihalesinde, bugüne kadarki suskunluğunu bozarak
açıklama yapmaya hazırlanıyor.
SEDA OĞUZ
Cumhuriyet tarihinin en bü-
yük projelerinden bıri olarak ka-
bul edilen 1.5 milyardolarlık (yak-
laşık 200 trilyon lira) tzmit Kör-
fez Geçişi ihalesinde Enka Gru-
bu'nun Japon ve İngiliz firmalar-
la oluşturduğu Anglo-Japanese
konsorsiyumunun müzakerelere
çağnlması karanyla ilgili olarak
gündeme gelen usulsüzlük iddi-
alan üzerine Bayındırlık ve Iskan
Bakanı Cevat Ayhan, kamuoyuna
açıklama yapmaya hazırlanıyor.
Cumhuriyet'e açıİdama yapan Ka-
rayollan Genel Müdürlüğü'nden
üst düzey bir yetkili, müzakere
aşamasındaki ihalenin sonuçlan-
madığını belirtirken, konuyutüm
tarafiarla birlikte televizvonda tar-
tışmaya hazır olduklannı, daha
sonra da halkoylamasına gidebi-
leceklerini söyledi.
Türkiye'nin gündemindeki Yap-
tşlet-Devret modeliyle gerçekleş-
tirilecek en büyük proje olan İz-
mit Körfez Geçişi ihalesiyle ilgi-
li olarak Bouygues-Vinsan kon-
sorsiyumunun Danıştay'a başvur-
masıyla başlayan, Türk ortaklan
arasında Tekfen ve Doğuş grup-
lannın bulunduğu IBKO konsor-
siyumunun da Avrupa hükümet-
leri nezdinde konuyu gündeme ge-
tireceklerini açıklamasıyla devam
ederek usulsüzlük iddialanyla çal-
kalanan ihale olayının boyutlan gi-
derek büyüyor.
Anglo-Japanese-Turkish kon-
sorsiyumunun müzakerelere çağ-
nlması karanna itiraz eden bir fir-
manın, üyeleri bürokratlardan olu-
şan ihale komisyonundan "sus-
mazlarsa diğer işlerinin tehli-
keye gireceği" tehdidi aldığı be-
lirtiliyor. Konuyla ilgili açıklama
yapan Karayollan Genel Müdür-
lüğü'nden üst düzey yetkili ise
"Devlet memurlan uluslarara-
sı boyutlu koskocaman firmalar-
la susun diyebilir mi? Kimseye
böyle bir şey demedik" dedı.
Geçen hafta cumhuriyet savcı-
lığına yapılan suç duyurusuyla,
30 milyon dolarlık (yaklasık 4 tril-
yon lira) rüşvet iddialannda adı ge-
çen, Delcan DAP'ın Genel Mü-
dürü Sezer Ergin, ihbann ihale
komisyonuna yönelik olduğunu
belirterek "Değerlendirme ça-
lışmalanm Delcan DAP ortak-
lığı yapmış, ancak son karan
ihale komisyomı vermiştir. Cum-
huriyet Savcılığı'na yapılan suç
duyurusuyla ilgili olarak da iha-
le komisyonunun görüşlerine
başvurulmuştur'' diye konuştu.
Değerlendirmenin hangi kıs-
taslara göre yapıldığı konusunda.
Karayollan Genel Müdürü Ya-
man Kök'ün onayı olmadan açık-
lama yapamayacağını kaydeden
Ergin, yap-işlet-devret modeiin-
de fiyat, süre gibi ölçütlerin ye-
terli olmadığını, konunun geniş
aynntılara dayandığını belirtti.
Karayollan Genel Müdürlü-
ğü'nden üst düzey yetkili ise yap-
tığı açıklamada, Anglo-Japane-
se-Turkish konsorsiyumunun
"tekniğinin daha iyi ve garan-
tilerinin açık" olması nedeniyle
öne geçtiğini, müzakere aşamasın-
da özellikle köprüyle birlikte ya-
pılması gereken otoyol konusu-
nun görüşüleceğini ifade ettı.
Öte yandan, teklifleri değerlen-
diren Delcan DAP ortaklığını ye-
tersiz bularak, üniversiteîere in-
celeme yaptınlması durumunda
öne geçeceklenni savunan Bouy-
gues-Vinsan konsorsiyumu yet-
kilileri, Karayollan Genel Müdü-
rü Yaman Kök'ün. "şartnameye
aykın olarak tekliflerinde deği-
şiklikyaptıklai"T'na ilişkin açık-
lamasına tepki göstererek, genel
müdürün daveti üzerine yapılan
değişikliğin karlanndan fedakar-
lık edilerek. idare lehine yapılan
fiyat düşüşünü kapsadığını be-
lirttiler. İhale değerlendirme rapo-
runda hıleli ifadeler tespit ettik-
lerini belirten yetkililer. raporu
elde etmek için mahkemeye baş-
vuracaklannı da açıkladılar.
Türk ve Avrupalı firmalann or-
taklığiylaoluşturulan IBKO kon-
sorsiyumu yetkilileri de, Kök'ün
açtkJamalanyla ilgili olarak Bouy-
gues-Vinsan konsorsiyumuyla ay-
nı görüşü paylaşıyor.
Rekabet Kurulu harekete geçmezse 25 bölgede 25 elektrik tekeli oluşacak
Dağıtımda tekel tehdidi
HÜLYA GENÇ
Enerji Bakanlıgı tarafından
son teklifleri 3 nisanda alınan
TEDAŞ'a bağlı ortaklıklar ve
müesseselerinin işletme haklan-
nın devir ihalesine katılan fir-
malar, zorunlu almasma karşın
tekel ve hâkim durumun kötüye
kullanılması yönünden incele-
meye tabi tutulmuyor.
Kamu İşletmeciliğini Geliş-
tirme Merkezi (KİGEM), elekt-
rik dağıtım şebekelerinin satışı-
nın bölgesel tekelleryaratacağı-
nı, bu nedenle Rekabet Kuru-
lu'nun gerekli ıncelemeyi yap-
ması gerektiğini savunurken. he-
nüz resmi olarak faaliyete baş-
lamadıklannı açıklayan Rekabet
Kurulu Başkanı Aydın Ayaydın,
topu Sanayi Bakanlığı'na atıyor.
Sanayi Bakanlıgı ise bu zamana
kadar Enerji Bakanlıgı'ndan TE-
DAŞ'a bağlı enerji dağıtım mü-
esseseleri ve şebekelerinin özel-
leştirilmesine katılan firmalar
hakkında araştırma yapılması
için talep gelmediğini açıklar-
ken, ısminin açıklanmasını iste-
meyen üst düzey bir yetkili.
" Kendi kafalanndan özelleştir-
me yapıyorlar. Aradan bir ay
geçmesine karşın, henüz Ener-
ji Bakanlıgı bize başvurmadı"
açıklamasında bulundu.
Özelleştırme Idaresi'nce satı-
şa çıkarılan kamu kuruluşlanna
talip olan firmalan tekel ve hâ-
kim durum yönünden Sanayi Ba-
kanlıgı ıncelerken, direkt Ener-
ji Bakanlığı'nın satışa çıkardığı
TEDAŞ'a bağlı elektrik dağıtım
şebekelen için Rekabet Kuru-
Elektrik dağıtım şebekelerinin satışı bölgesel tekeller yaratacak.
lu'na başvurulması gerekiyor.
KİGEM Genel Sekreteri Jlter
Ertuğrul, şu ana kadar ihaleye
katılan firmalann bu yönden de-
ğerlendirmeye tabi tutulmadığı-
nı söyleyerek "Elektrik dağı-
tımının 25 bölgeye parçalanıp
özel sektöre teslimi rekabeti
önler. Tüketicinin tek hat ve
tek şebeke olduğu için başka
yerden elektrik alma şansı kal-
mayacak" dedi. Ertuğrul. Re-
kabet Kurulu'nun Enerji Bakan-
lığı'nın açtığı ihaleye katılan fir-
malar hakkında soruşturma baş-
latması gerektiğinı savunarak,
"Kunıl elini çabuk tutmazsa,
25 bölgede, 25 tane tekel olu-
şacak" dedi.
Tekelleşme tehlikesinın pet-
rokimya sektöründe yapılacak
özelleştirmeler sırasında da gün-
deme geleceğini söyleyen Er-
tuğrul. "Bu tesisleri alabilecek
yerli sermaye yok. Bu da yaban-
cı sermayeye davetiye anlamı-
nageliyor" dedi.
Şebekelerinin özelleştirilme-
si ile ilgili olarak Sanayi Bakan-
lığı'na başvurulması gerektiği-
ni söyleyen Rekabet Kurulu Baş-
kanı Ayaydın, "Sanayi Bakan-
lıgı, ÖİB'nin satışa çıkardığı
kuruluşlarda tekelleşme teh-
didini inceliyordu. Bakanlığın
elektrik dağıtım şebekesi ile il-
gili ihaleyi incclemeyc alıp al-
madığını bilmiyorum" dedi.
Rekabet Yasası'nın tekel ve
hakim duruma karşı olmadığını,
mevcut durumun kötüye kulla-
nılmasını yasakladığını söyle-
yen Ayaydın. bu nedenle elekt-
rik dağıtım şebekesinin ihaleye
çıkanlmasında bir sakınca olma-
dığını vurgulayarak, "Önemli
olan dağıtım şebekelerini ala-
cak kişilerin mevcut durumu
kötüye kullanıp kullanmaya-
cağı" dedi. Özelleştirme Yasası
ile Rekabet Yasası'nın çeliştiği-
nı kabul eden Ayaydın. bu konu-
da Danıştay'ın aldığı bir karar
olduğunu belirterek, "Rekabet
Yasası konuyla ilgili olarak
çıkarılan son yasa olduğu için
söz sahibi durumunda" diyor.
Ödemeler dengesinde açık büyüyor
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Ödemeler dengesi içmdeki en önemli
kalemlerden biri olan 1995'in ilk 9 ayında
10 milyon dolar fazla veren cari işlemler
dengesi. geçen yılın aynı döneminde 2.6
milyar dolar açık verdi.
Merkez Bankası tarafından dün
açıklanan 1996Ocak-Eylül ödemeler
dengesi rakamlanna göre, 1995'in ilk 9
ayında 8 milyar 874 milyon dolar olan dış
ticaret açığı. geçen yıl aynı dönemde 13
milyar 415 milyon dolara ulaştı.
Aynı dönemler itibanyla, ödemeler
dengesi içindeki görülmeyen kalemler
diye adlandınlan, turizm gelirleri, işçi
dövizlen ve karşılıksız transferler 1
milyar 957 miryon dolar yükselerek, 10
milyar 841 miryon dolara çıktı.
Verilere göre, 1996'nm ilk 9 aylık
döneminde 3 milyar 721 milyon dolarlık
orta ve uzun vadelı dış sermaye girişi
oldu.
Kısa vadeli dış sermaye girişi aynı
dönemler itibanyla 3 milyar 890 milyon
dolar arttı.
Cari denge de açık verdi
Ödemeler dengesindeki en önemli kalem
olan ve tüm bu işlemleri kapsayan,
1995'in ilk 9 ayında 10 milyon dolar fazla
veren cari işlemler dengesi, geçen yılın
aynı döneminde 2.6 milyar dolar gibi
yüksek düzeyde açık verdi.
Özelleştirme İdaresi
Tetlas'a 536
milyar lira
aktanldı'
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Özelleştirme İdaresi Bas-
kanhğı (ÖtB), Kombassan'la Pet-
las'ın satış sözleşmesi imzalan-
dığı gün kuruma, iş akitleri fes-
hedılecek çalışanlann kıdem ve ih-
bar tarmınatlannın karşılanması
için 536 milyar lira aktanldığını
bildirdi. ÖİB. kurumun ihalesi
aşamasında verilen, Petlas'ın
SSK'ye 470 milyar liralık prim
borcu bulunduğu notunu ise ya-
lanladı. ÖlB'den yapılan açıklama-
da, Petlas'ın SSK'ye prim borcu
bulunmadığı, Kombassan'ın ku-
rumun diğer 1.3 milyarlık borç-
laruıı üstlendiği kaydedildi.
ÖİB açıklamasında, Kombas-
san'ın, Petlas'ın 1.3 milyar liralık
birikmiş borçlannı üstlendiği be-
lırtildi. Petlas'ta çalışan işçilenn
iş akitleri, Kombassan'la satış söz-
leşmesınin ımzalandığı önceki
gün fesh edildi. Kombassan'ın iş-
çileri bugün yeniden işe alacağı be-
lirtılen açıklamada, iş akitleri
feshedilen çal-şanların kıdem ve
ihbar tazminatlannın ödenmesi
için şirkete, önceki gün 536.7 mil-
yar lira aktanldığı bildirildi.
Devlet Bakanı Tekiı
'Otomotivciler
bedelsiz ithalat
parası vermedi'
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Devlet Bakanı Sabri Te-
kir, bedelsiz ithalat uygulama-
sının gündeme geldiği günlerde.
otomotiv sektörüne aynı faiz ko-
şullanyla 1 milyar mark verme-
leri durumunda projenin yapıl-
mayacağını söylediklerini belir-
terek, "Ancak kabul etmediler"
dedi. Tekir. işadamlannın yurtdı-
şında tuttuklan dövizlerinin çe-
kilmesi gerektiğini, bu yönde plan
yapılacağını söyledi.
Tekir, Türk işadamlannın yal-
nızca tsviçre bankalannda 29 mil-
yar dolar tuttuklanru belirterek de
şöyle konuştu: "Yurtdışında 35
milyar dolarlık iş üstlenen mü-
teahhitler de paralarını Tür-
kiye'ye getirmiyorlar. Aynı mü-
teahhitler, Türk Eximbank'tan
kredi kullanıvorlar."
YORUM
OZTIN AKGUÇ
TÜPkiyede Bankacılık
Sektöpünün Boyutu
Türkiye'de faalıyette bulunan bankaların 1996 yı-
iına ilişkin toplu birleştirilmiş bilançoları açıklanma-
mış olmamakla beraber, geçici veriler ve yayımlan-
mış banka bilançolan dikkate alınarak, Türkiye'de
faaliyette bulunan bankaların (TC Merkez Bankası
hariç, Türkiye'de faaliyette bulunan yabancı banka-
ların şubeleri dahil) varlıklarının toplamı yaklasık ola-
rak 8.2 katrilyon TL (80.0 milyar UŞD), toplam mev-
duatı (döviz tevdiat hesaplan dahil) 6.2 katrilyon TL
(60.0 milyar USD), krediler 3.7 katrilyon TL (35.0
milyar USD), değer artışı fonlan dahil özkaynaklan
6.1 katrilyon TL (6.0 milyar USD), değer artış fonla-
n dışında özkaynakları 4.C katrilyon TL (4.0 milyar
USD) tahmin edilmektedir. Bu boyutlar, Batı'nın bir
büyükçe bankasına eşdeğerdir. Başka bir deyişle Tür-
kiye'de faaliyette bulunan bankalann konsoiide bi-
lançosu, Batı'nın bir büyükçe bankası kadardır.
Türkiye'de ulusal bankaların boyutu küçük oldu-
ğu gibi, bankalann vartıklarının ve mevduatının gay-
ri safi milli hasılaya (GSMH) oranı da göreceli ola-
rak düşüktür. Türkiye'nin 1996 yılında GSMH'si ca-
ri fiyatlarla 15.0 katrilyon TL'nin az üstünde, yakla-
sık 183.0 milyar USD'dir. Bu verilere göre, Türkiye'de
bankaların toplam varlıklarının GSMH'ye oranı yüz-
de 50.0, toplam mevduatın GSMH'ye oranı da yüz-
de 40.0 dolaylanndadır. Bu oranlar, ekonomik açı-
dan gelışmiş ülkelerle karşılaştırıldığında göreceli
olarak düşüktür. Türkiye. yalnız boyut olarak değil,
GSMH'ye göre de küçük bir bankacılık sistemine sa-
hiptir.
Bir ülkede bankacılık sisteminin GSMH'ye göre
boyutunu belirieyen başlıca etmenler, ödeme siste-
mi ya da âdetleri, kayıt dışı ekonominin varlığı, ver-
gi yükü ve bankacılık sistemine güvendir.
Gelişmiş ülkelerde ödemeler, giderek elektronik
fon transferi yoluyla yapılmakta, bankalara bağlı ter-
minaller aracılığıyla anında ödemeler gerçekleştiril-
mektedir. Bırakınız para kullanarak ödemelerin ya-
pılmasını, çek kullanımı dahi ortadan kalkmakta,
ödemelerin para kullanılmadan gerçekleştirildiği,
paranın dolaşımdan kalktığı bir ödemeler sistemi oluş-
maktadır. Türkiye'de elektronik fon transferi yoluy-
la ödemelerin gerçekleştirilmesi henüz son derece
sınırlıdır. Satış merkezleriyle bankalar arasında ile-
tişim kurularak, anında hesaptan hesaba aktarma
yolu ile ödemelerin yapılması konusunda yeni yeni
girişimler yapılmaktadır. Elektronik fon transferi bir
yana, ülkemizde çek kullanma alışkanlığı dahı yer-
leşmemiştir. Büyük ödemeler dahi nakit olarak ya-
pılmakta, bu tür bir ödeme sistemi, bankacılık sis-
temi dışına sızmalara yol açarak, mevduat çarpa-
nının etkisini azaltmakta, bankaların kaydi para,
banka parayı yaratma gücünü azaltmaktadır.
Bir ülkede kayıt dışı ekonominin boyutu büyüdük-
çe, bankacılık sektörünün göreceli boyutu azalmak-
tadır; kayıt dışı ekonomıde iz bırakmamak için, öde-
meler, transferter genellıkle bankalar dışında gerçek-
leştirilmektedir. Kayıt dışı ekonomi, kuşkusuz tanı-
mı gereği bankacılık sisteminin de dışında kalmak-
tadır.
Vergi kaçakçılığının yaygın olduğu bir ekonomi-
de, bankacılık sektörü yeterince gelişmemektedir.
Vergi kaçakçılığının yaygın oluşu ile bankacılık sek-
törünün boyutu arasında ters bir ilişkinin olduğu
söylenebilir. Ödemeler bankacılık sistemi dışında
gerçekleştirilmekte, çek kullanılmamakta, senet tah-
sili dahi bankalann dışında yapılmakta, dış ticaret-
te, vesaik karşılığı ödeme, mal mukabili ödeme, ak-
reditifli ödeme gibi bankaların etkin rol aldığı öde-
me şekillerinın boyutu azalmaktadır.
Bankalara olan güvenin azltğı, para pıyasaların-
da bir bunalım beklentisi de kuşkusuz bankacılık sek-
törünün boyutunu etkilemektedir. Gerçi Türkiye'de
1994 bunalımında 5 Nisan Kararlan kapsamında, ban-
kalardan mevduat çekilişini önlemek, parasal biri-
kimleri bankacılık sektörüne yöneltmek için, tasar-
ruf mevduatı (gerçek kişilerin açtırdıklan ve ticari iş-
lemlere konu olmayan mevduat) ve bu nitelikteki dö-
viz tevdiat hesapları, sınırsız bir şekilde Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu kapsamına alınmış, sigor-
talanmıştır. Söz konusu mevduatın yalnız anapara-
sı değil, faizi de, mevduatı en fazla beş bankanın ver-
diği ortalama faizi geçmemek üzere, sigorta kapsa-
mına dahil edilmiştir. Bu tür bir güvence, bankalar-
dan mevduat çekilişini önlediği gibi, mevduat artı-
şını da hızlandırmıştır. Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonu aracılığıyla, gerçek kişilerin mevduatına tam
bir güvence sağlanmış bulunmaktadır.
Ekonomide ödeme sistemini, âdetlerini değiştir-
mederv, çek kullanımını, özellikle elektronik fon trans-
feri sistemini yaygınlaştırmadan, kayıt dışı ekono-
minin boyutunu daraltmadan, vergi kaçakçılığını ön-
leyici önlemler almadan, ekonominin büyüme hızı-
nı arttırmadan, bankalann yönetımi iyileştirilmeden,
Türkiye'nin bankacılık sektörünü büyütmeye,
GSMH'ye oranını olması gereken düzeltmeye, yük-
seltmeye olanak yoktur.
Ünlü markalann taklidine, kurulacak şirketlerden gözaltı
Taklîtçilere çevîk kuvvet takibi
HAYRİYE MENGÜÇ
Markalı ürünlenn yan sıra taklitçi-
Iiğin de giderek arttığı Türkiye'de tak-
lit mallar, ünlü markalan zor durum-
da bırakıyor. Fakat artık taklit malla-
nn takibini gerçekleştiren şirketler ku-
ruluyor. Bu şirketlerden birisi olan es-
kı Malı Şube Müdürü Salih Güngör'le
hukukçu Vehbi Kahveci'nin taklit mal
üreten ve satanlan tespit amacıyla 6
ay önce kurduklan Alfa Limitet, tak-
litçilere göz açtırmıyor. Hatta öyle kı
şirket yakmda Alanya'da Adidas mar-
ka taklit üretim yapan üreticilere, "çe-
vik kuvvef'le baskın yapmaya hazır-
lanıyor.
'Taklitçüik mafyalaştı'
Esem Sport Giyim Grubu Başkan
Yardımcısı Doğan Ertuğrul, taklit-
çilenn mafyalaştığını söyleyerek bu ko-
nuda profesyonel bir şirket olan Alfa
Limitet ile çalıştıklannı belirtiyor. Er-
tuğrul, "Alanya'dan aldığımız ihbar
üzerine gönderdiğimiz ekip, ne ya-
zık ki ilçe sınırları içine dahi gire-
medi. Hatta şirket avukatımıza da
saldırıda bulunuldu. Biz de yakın-
da çevik ku\ vetle birlikte Alanya'va
girmeyi deneyeceğiz" diyor. Alfa Lı-
mıtet'm ortağı Vehbi Kahveci. daha çok
dünyanın ünlü markalannın taklit edil-
diğini belirterek "Adidas'ın müşte-
Salih Güngör taklitçüerin takipçisi.
risi çok fazla olduğu için taklit ima-
latı da o kadar fazla" diyor. Bahçe-
ci, geçen gün sadece bir bölgeden yak-
lasık 10 bin sahte Adidas markalı ürün
topladıklannı da ifade ediyor.
Vehbi Kahveci, taklitçiliğin Türki-
ye'deki boyutlannı anlatırken deter-
jan piyasasının yüzde 15'e. müzik pı-
yasasının yüzde 50'ye yakınının tak-
lit edildiğini belirtiyor.
Kahveci, tekstil piyasasındaki bazı
markalarda ise taklit ürün oranının
yüzde 70Tere dayandığını söylüyor.
Amaçlannın fikri ve sınayi mülkiyet
haklannı korumak olduğunu belirten
Kahveci, "Şirketimiz hukuki işlem-
leri tamamlayarak taklit malların
toplanması ve ilgililerin cezalandır-
ması yönünde işlemler yapıyor" di-
yor.
Alfa Limitet'ın şu an Antalya, Ada-
na, İzmir. Ankara, Samsun ve Istan-
bul'da bölge müdürlükleri bulunuyor.
Bu bölge müdürlüklerinde hem istih-
barat yapan araştırma ekiplerinin hem
de şirkete bağlı avukatlan görev alı-
yor.
Eğitimini görüyorlar
Şu an 9 firmayla anlaşmalı olduk-
lannı belirten Kahveci, çalışma yön-
temlerini şöyle açıkhyor: "Araştır-
ma ekiplerimiz herhangi bir yerde
taklidini takip yetkisini aldığımız
firmalann eğitimini görüyorlar. Her-
hangi bir yerde bu taklit mallara
rastladıklarında bunu hukuk büro-
larımıza bildiriyorlar. Hukuk bü-
rolarımız o şirketler adına savcılı-
ğa başvurarakevrakın polise hava-
le edilmesini sağlıyor. Polisle birlik-
te gidilip operasyon yapılıyor. Sah-
te mallar iptal ediliyor ve ilgili tah-
kikatyapılmak üzere mahkemelere
sevk edilivor."
HAFTA IÇI
HER GÜN
18.10
Sinema.- tîvatro.
opera, bale, konser
Pınar Demirkapı
GECE GU