Catalog

20MAYIS1997SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER Törenlerşeriatçıların engellemelerine karşın coşkulu geçti ey anlıurfa'da kız öğrencilere pantolon giydiren Milli Eğitim Müdürü Oner Ergenç, Atatürk'ün vecizelerinin sergileneceği fon gösterisini iptal etti, Şehir Stadı'na Atatürk fotoğrafı astırmadı. cjT^orum'da stada Alparslan ve Fatih'in büyük boy posterlerinin asıldığını gören CHP Çonım Milletvekili Haydar Şahin, "îstanbul'un fethi töreninde değiliz" diyerek gösterileri protesto etti. Âo.onya'da Atatürk Stadı'ndaki kutlamalar sırasında bazı küçük gruplar, imam-hatip lisesi öğrencilerinin geçişi sırasında, alkışlayarak, "Yaşasın imam-hatipler" şeklinde slogan attılar. İstanbul tnönü Stadı'ndaki törene katılan gençler 19 Mayıs Atatürk'ii Anma Gençlik ve Spor Bayramı'nı coşkuyla kutladı. 19 Mayıs'ı gölgelemek istedüerYurt Haberteri Servisi -19 Mayıs Atatürk'ii An- ma, Gençlik \e Spor Bayramı. yurtta coşkuyla kut- lanırken bazı kentlerde kutlamalara gölge düştü. Şanlıurfa'da kız öğrencılere pantolon gıydıren Mıl- li Egıtım Mudürü Oner Ergenç. Atatürk'ün vecıze- lennın sergileneceği fon göstensını ıptal etti, Şehır Stadı'na Atatürk fotografı astırmadı Adana'da gös- teriler sırasında dövüldüğü öne sürülen bır ortaokul öğrencısı Numune Hastanesı'nde tedavi altına alm- dı Çorum"da stada Alparslan ve Fatih'in büyük boy posterlennın asıldığını gören CHP Çorum Mılletve- kilı Haydar Şahin, "İstanbuTun fethi töreninde de- ğüiz" diyerek göstenlen protesto etti. Şanlıurfa'da Şehır Stadı'nda dün yapılan 19 Mayıs Atatürk"u An- ma Gençlik ve Spor Bayramı törenlenne "Atatiirk düşmanT olarak nitelenen ve her yıl 19 Mayıs kut- lamalannda yapılan fon göstenlennı törenden ikı gün önce provalan ızlerken ıptal eden Mıllı Eğitim Müdürü Oner Ergenç'ın gölgesı düştü Ergenç, "Atam Lrindeviz", "Yurtta sulh cihanda sulh", "Ya istiklal yaöliim". "Atatürk, Samsun'danAnkara'ya 19 Mayıs 1919" gıbı ıfadeler ve Bandırma Vapuru görüntülerinın sergilenmesıne. "beğenmediğT ge- rekçesıyle ızin vermedı. Öğrencıler. tnbünlerdekı yerlennde boş oturmak zorunda kalırken gösten fla- malan bır köşede gızlendı. Urfa'da kutlamalara katılan kız öğrencılere Er- genç'ın talimatıyla bu yıl ilk kez etek yenne panto- lon gıydınldi Ergenç, törenın yapıldığı Şehır Sta- dı'nda bir tek Atatürk posten astırmadı. Yurttaşlar torenlen izleyen Vali Şahabettin Harput'un da ola- ya kayıtsız kalmasına tepkı gösterdıler Çorum'da Dr. Turhan Kılıçcıoğlu Stadı'ndakı gös- tenlen RP mılletvekıllen Yasin Hatiboğlu ve Meh- met Aykaç ıle bırlıkte izleyen CHP Çorum Mıllet- vekılıHaydar Şahin. statta Alparslan ve Fatih'in bı- rerbuyük bo> posterinın yeraldığını gorunce tnbün- den sessizce aynldı. Adana'da 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalan sırasında saha içınde gös- teri yapan Necatibey llköğretım Okulu öğrencisi AE'nin (13), arkadaşının kolunujiletle kestiğı ge- rekçesıyle Ulubatlı Hasan llköğretım Okulu beden eğıtimi öğretmenı Murat Kumbasan tarafından dö- v üldüğü öne sürüldü. AE Numune Hastanesı'nde te- davı altına almırken, öğretmen Murat Kumbasan. ıd- dıalann asılsız olduğunu belırterek gazetecılerden uzaklaştı. Adana 5 Ocak Stadyumu'ndakı gösten- lere katılan öğrencılerden 100 kadan aşın sıcak ne- denıyle baygınlık geçirdı. 19 Mayıs Şarkı Yanşması Samsun da lıman içınde yapılan torenlere Samsun Valısı Yüksel Çavuşoğlu, BüyükşehırBeledıye Baş- kanı Muzaffer Önder. asken erkân, daire müdürle- n ve çok sayıda vatandaş katıldı. Saat 08 45'te, Ata- türk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a Bandırma Va- puru ile çıkışını temsil eden bayrak. Sahıl Güvenlık Komutanlığı'na bağlı hücumbottan askerler ve öğ- rencıler tarafından karaya çıkanldı. Samsun Büyükşehır Beledıyesı tarafından duzen- lenen "Türk Sanat Müziği L lusal 1. Beste Yanşmasr sonuçlandı Sozlennı Feyzi Haüa'nın yazdıgı Prof. Dr Yaşar Bedik'ın "Sabah" rumuzlu bestesı bınncı- lığe değer bulundu. Samsun 19 Mayıs konulu şarkı ödülünü de bestekâr Akın Ozkan "Güneş" rumuzlu eserıyle kazandı Erzurum Cemal Gürsel Stadyumu'nda kutlanan 19 Mayıs törenlenne katılan Erzurum Valısı \hmet Kayhan. gençlere seslenerek, son zamanlarda çar- pıtılarak ortaya atılan Kuran kurslan ve imam-hatıp okullannın kapatılmak ıstendıği yolundakı propa- gandalann "yalan ve uydurnuTolduğunu ->öyledı Konya'da Atatürk Stadı'ndaki kutlamalar Mrasinda bazı küçük gruplar ımam-hatıp lısesı öğrencılennın geçışı sırasında. alkış çalarak,"Yaşasın imam-hatip- ler" şeklinde slogan attılar. Zonguldak'ın Devrek ılçesinde istiklal İlkoku- lu'nun bahçesındeki Atatürk bustü de bın kışının katıldığı bir törenle Kaymakam İsmail Demirhan tarafından törenle açıldı. 1.CENCLİKKURULTAYI Atatürkçülerine karşıyız' ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Çağdaş Yaşamı Desteklerne Derneğı (ÇY- DD) Ankara Şubesı'nce dü- zenlenen "1. Gençlik Kurul- tayTnda gencılık ve emper- yalızme karşı Atatürkçülük- le mücadele mesajı venldı. 1. Gençlik Kurultayı'na katılan ÇYDD Ankara Şube- si üyesı Düşad Kırbaşh. cum- hunyetın temel nıtelıklenn- den uzaklaşıldığı ıçın kök- tendıncılık ve mıllıyetçılık tehlikesıyle karşılaşıldığını söyledi Kırbaşlı,"Bukurul- tav gardırop Atatürkçüleri- ne,sözdeay dınlara. inana sö- müren yobazlara karşu Ke- malist gençliğin burada oldu- ğunu göstermek için yapüı- yor. Kemalizm 21. yüzyıla damgasmı vuracakör" dedı. ÇYDD Genel Başkanı Prof Dr Türkan Saylan da, gençliğin laık, demokratık cumhunyeti korumak ıçın üzenne düşenı yapacağını vurgulayarak, demokratik bır hukuk devletı ıstedıklennı söyledi. 1968 kuşağından Atilla Sarp, sıyasetın uzun yıllar gençlerı ezmesı nedenıyle Türkıye'nın 2000 yılına din ve mılliyet kavgalan ile gır- dığını söyledi. Türkıye'nın kendı öz gücüyle değıl, em- peryalıst devletlenn çıkarla- n ıle yonetılmesi sonucu bu duruma düştüğünü savunan Sarp. ''Gericizihniyetveyüz- süz politikacılardan ancak gençlerin bağımsız ve özgür mücadelesiyle kurtulabiliriz. Türkiye uygarlarla barbar- lar arasında bir savaş içinde. Gençler uygarlann yanında olsun" diye konuşru. Gazetemız Ankara Tem- sılcısı Mustafa Balbay, 1968 ile 1978 kuşaği gençlennin aynı özlemlerle yola çıkma- lanna karşın, 1978'lilennher gün kan ve gözyasıyla karşı- laştığını anlattı Balbay. "SÖ- zün özü, biz de devrimi çok sevmiştik... Ve sevme>e de- vam ediyoruz. Gençlik hare- keüerinin dikkatetmesi gere- ken birinci nokta toplumdan kopuk olmamaya özen gös- termesidir" dedı. ÇYDD ü>esı öğrencılenn sunduğu bıldınlerde. düşün- ce ozgürlüğünün herkese eşıt sağlanması, ılköğretımın ke- sıntısız 8 yıl olması, ımam- hatıp lıselennin gereksmım- lesınırlandınlması.ünıversı- telenn demokratık yapıya ka- vuşturulması ve gençlik üze- nndekı baskılara son veril- mesı gerektığı kaydedıldı. "Yeniden Kuvayi Millive Kurultayı" da dün yapıldı Kuvayi Mıllıye dergısı sahı- bı NezihGençler. demokratık cumhuriyet özlemını dıle ge- tırerek, "Üzerimize başkala- nnın diktiği elbiseyi giymek için değil, kendi yapımızı ken- dimiz oluşturmak için bir araya geldik" dedı TORENLERE BİNLERCE KİŞt KATILDI- Koalisyonunuygulamalan.şeriatçılanngölgelemeçabalannakarşın 19 Mayıs törenlerinebütünTürldye'de genç, yaşh, çocuk binlerce insan katıldı. Stadyumlardaki törenlerde gençler. büyük emek harcayarak çahşüklanfigürleribüyük bir başanyla sergilediler. ARAYIŞ TOKTAMIŞ ATEŞ 19 Mayıs Dün 19 Mayıs'ın 78. yıldönümü ıdi. Tüm okurla- nma kutlu olsun. Aradan neredeyse seksen yıl geç- tikten sonra varmış olduğumuz bugunkü noktada, hem övünebileceğımiz. hem de uzulebileceğimız pek çok nokta var. Üzülünecek noktalar üzerınde durmak istemiyorum. Zaten aylardan beri "ağlama duvanna" döndük. Bugün bıraz moral kazanmak, biraz övünülecek noktalar üzerınde durmak ıstiyo- rum. Tarihi çok seviyorum. Zaten bu nedenle akade- mik yaşamımda pek çok insan beni tarihçi sanıyor. Oysaki tarihçi değılim. Köken olarak ıktisatçıyım. Daha sonra sıyaset ilmi ve sıyasal teori bılim dalın- da uzmanlaşmaya gayret ettım. Bu gayretım hâlâ sürüyor. Fakat sürekli tarihi ve özellikle "yakın tarihi" eşe- liyorum. O dönemleri ilginç bulduğum ya da me- rak ettiğim için değil, bugünü doğru anlamak ve al- gılayabılmek için. Zira günümüz Türkiyesi'ni ve sorunlarını anlaya- bilmemiz için, bizı bugünlere getiren koşulları doğ- ru bır biçimde "teşhıs etmek" zorunday\z. Aksi tak- dirde ayaklarımız yerden kesiliyor. Zaten kimılerı bu yüzden "uçup dunıyoriar"... Toplumsal bılımlerın asla vazgeçemeyeceklen biryöntem, "karşılaştırma yöntemıdir." Bu karşılaş- tırma ıki boyutta yapılmalıdır: "Zaman ve mekân." Temel soru, "Nereden Nereye?"d\r. (Zaten bu is- mı taşıyan bir de kitabım var.) Evet, nereden nere- ye?.. "Zaman içinde bız nereden nereye geldik?" "Zaman içinde başkaları nereden nereye geldi- ler?" Aradakı farklılıklar, acaba hangi nedenlerden kay- naklanıyor? Yakın çağımızın en buyük "macerası", 1. Dünya Savaşı sonrasında "Türklen Avrupa'dan sürmek ısteyen"ve bunun için kolunu kanadını kırmayı amaçlayan "emperyalizme karşı" Mustafa Ke- mal'ın önderlığinde yapılan Ulusal Kurtuluş Sava- şı ve bunun ardında "çağdaş" ve "laık" bir cumhu- riyetın kurulmasıdır. Osmanlı Imparatorluğu 30 Ekım 1918'de müta- reke ımzalar. Lımni Adası'nın Mondros ümanı'nda demırlı bulunan Agamemnon zırhlısında Rauf Bey'in imzaladığı mütareke, bır mutareke belgesın- den çok, bir teslım belgesı nitelığındedır. Hem de neredeyse "kayıtsız ve şartsız" bır teslım belgesı. Rauf Bey kandırılmıştır. Hele mütareke metnın- de öyle bir "7. madde" vardır ki, müttefiklere Os- manlı ülkesı üzerınde ıstedıkleri gıbi tasarruf yetkı- si vermektedir. Bu maddeye göre müttefikler, "Ken- dı güvenlıklerini tehdıt edecek herhangi bır durum ortaya çıkarsa, herhangi bir stratejik noktayı ışgal hakkına sahip oluyorlardı." Boylesine ağır bır mad- de savaşın asıl sorumlusu olduğuna kuşku duyul- mayan Almanya'ya bile dayatılamamıştı. (Bu mü- tarekeyı ımzalayan Rauf Bey, daha sonra "zafen" izleyen Lozan Konferansı'na başdelege olarak gıt- mek için Dışişleri Bakanı olmak ısteyecek, fakat Mustafa Kemal'ın Ismet Paşa'yı yeğlemesı uzerı- ne muthiş kırılacaktır.) Zaten "perşembenın gelışı çarşambadan belli- dir. "ABD Başkanı Wilson, 8 Ocak 1918'de açıkla- dığı "Ondört Nokta "sında, Osmanlı Imparatorlu- ğu'nun ıdam hükmünü açıklamaktadır: "Osmanlı tmparatoıiuğu'nun Türk kısımlannın egemenliği sagianırken, egemenlığı altında tuttuğu diğerulus- lara özerklik tanınması ve boğazlarda tum ulusla- nn gemilerıne serbestlik tanınması..." Atatürk, ünlü "Söylev "ine (Nutuk), 19 Mayıs 1919 sabahı Samsun'a çıktığı günden başlar. Söylev, Ulusal Kurtuluş Savaşı'mızın "Beyaz Kıtap"\d\r ve her Türk gencinin okuması ve lyice özümsemesi gereken bır krtaptır. Söylediğı her şeyı belgeleme konusunda büyük özen göstermıştır Atatürk. Fa- kat Nutuk çok satılmasına (ya da dağıtılmasına) karşın, maalesef çok az okunuyor. Oğrencılenme bu konuda çok "esip gürledim", fakat okutturama- dım. Daha sonra Nutuk'tan kımi bölümlen ders kı- tabına aldım. Fakat gene de okumuyorlar. "1919yılı mayısının 19. günü Samsun'a çıktım. Genel durum ve görünüş..." dıye başlar Mustafa Kemal. Ve durumun umutsuzluğunu tum açıklığıy- la ortaya koyar. Savaşyitirilmıştır. Bunun sorumlulan ve istanbul hükümeti kendi can derdındedır. Ordunun elinden sılahları alınmıştır. Halk on yıl süren savaşlardan yorgun ve bıkkındır. Herhangi birdirenmeye kalkış- maktansa, kaderine razı olacak gibi görünmekte- dir. Ermenıler, Rumlar, Kürtler (ve hatta kimı yöreler- de Çerkezler), kendı devletçıklerınin umudu ıçinde- dir. Yokluk ve yoksulluk dizboyudur. Kimı aydınlar ABD mandası peşınde. kımileri In- gilızlere hoş görünmek çabası ıçindedır. Izmir'in Yunanlılar tarafından ışgalı duyulana dek, "dıren- meden yana "olanlar, pek de sevilmeyen bır azın- lıktırlar. Işte Mustafa Kemal, ulusal mücadeleye boylesi- ne "namusaıt" koşullar altında başladı ve bu ko- şullan zorlaya zorlaya bu ışı başardı. Hep düşünmüşümdür. "Acaba Mustafa Kemal ve yanındakı bır avuç insan, böyle bır işı o gunle- rin Mısırya da Afganistan'ında başarabiliher mıy- di?" Başaramazlardı. Tarihte "büyük adamlan" de- ğerlendirırken, onları bıçimleyen "altyapıyı" da unutmamak gerek. Fakat hıç kuşku yok kı Musta- fa Kemal olmasaydı, bu işı başaracak hiçbir kım- se yoktu. Samsun'dan Anadolu'yaçıkış, ilkadımın başlan- gıcıydı. Bu ılk adım 29 Ekim 1923'te cumhurıyetın ilanı ile tamamianacaktır. Ve Atatürk'ün bu ılk adı- mı gençliğe bayram olarak armağan etmesıyle, cumhunyeti aynı gençliğe emanet etmesi, hem dü- şündürücü, hem de çok anlamlıdır. Gençlerimizin bunun bilıncı ve sorumluluğu içın- de olduğunu düşünüyorum. Irticaya karşı toplumsal duyarhhk ilgiyi artbrdı Ük tören Ajutkabir'de yapıldı. Törene Cumhurbaşkaru DemireL kuvvet komutanlan ve sivasiler katıldı. Haber Merkezi - 19 Mayıs Stad>Ti- mu'ndakı Gençlik ve Spor Bayramı tö- renlen askerlerm ağır uvansına sahne oldu. trtıca nedenıyle v ükselen toplum- sal dujarlılık. kutlamalan "demokrasi, laikUkveavdınlanma" şölenıne dönüş- türdü Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel, "Karanlığın yerine aydınlığı kov duk. Türkive'yi avdınlatok. Zihinleri ve gö- nülleri aydınlalmava devam etmemiz la- zım" dedı Ankara"dakı kutlamalar Anıtkabır'de- kı törenle başladı Sabahın erken saatle- rinden ıtıbaren Anıtkabir'e akın eden, ancak güv enlık nedenıyle kapıda bır sü- re bekletılen yurttaşlann gınşıne resmi törenın ardından ızın verildı. Törene. TBMM Başkanı Mustafa Kalemli. Baş- bakan Necmettin Erbakan, Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Öz- den. Genelkurmay Başkanı Orgeneral tsmail Hakkı Ka'radayı, DYR ANAP, CHP ve DSP hderlen, Divanet Işlerı Başkanı Mehmet Nuri Ydmaz. kabıne üyeleri ile kuvvet komutanlan katıldı Demırel, çocuklar v e gençlerden olu- şan heyetlen Çankaya Koşkü'nde kabu- lü sırasında Türkıye Çumhurıyetı'nın karanlık ve yoksullukla mücadelede ba- şanlı olduğunu belırterek "Zihinleri ve gönülleri aydınlatmaya devam etmemiz lanm" dedı Kalemli. Türkıye genelınden Anka- ra'yagelen gençlik temsılcılenne^es.- lenırken "'Karamsarlık ve yılgınlık Türk gençlerine yakışmaz. Daima ça- lışmak. uzlaşma ortamı içinde çözüm üretmek, en akılcı ve gerçekçi yoldur" dedı Atatürk'un.butünsoylemveha- reketlerinde ulus gücune day anmayan hıçbırhareketınbaşanlıolamayacağı- nı kararlılıklavurguladığını anımsatan Kalemli. gençlerden yakın tanhı çok ıyı okuyup öğrenmelennı ıstedi İşçı Partısı Genel Başkanı Doğu Pe- rinçek. 16 mayıs cuma günu Sam- sun'dan çıkarak "BağımsızveLaik Tür- kive için Yeniden Samsun'a" yuruyuşu- nu gerçekle^tıren lPOncu Gençlik uye- lenyle bırlıkte Güvenpark'ta basın top- lantısı duzenledı Aralarında KKTC'de- kı bır ünıversıtenın de bulunduğu 24 ünıverütenın Atatürkçü Düşünce Toplu- luklan dün 'Ulusal Bağımsızlık" ıçın Ga- latasaray'dan Taksım'e kadar yürudü. Ellennde bayraklar. pankartlar \e Ata- türk resımleny le y ürüyen gençler, y urıı- y uş sırasında marşlar söyledıler. Sık sık. "Karanlığa karşı Kemalist devrim, La- ik. demokratik tam bağımsız Türkıye, Kemalistler el ele. yeniden Kuvayı MÜU- ye. Ne şeriat ne darbe. demokratik Tür- kiye" şeklinde sloganlar atan gençler. yurttaşlar tarafından alkışlandı. Genç- ler. Atatürk Anıtı'na çelenk bırakıp, ts- tıklal Marşı'nı okuduktan sonra topluca \limar Sman Unıversıtesı'ne gıderek ÇYDD \lerkez Yönetım Kurulu üyesı Meriç Velidedeoğlu tarafından düzenle- nen Söylev etkınlığinı ızlediler Inönü Stadyumu'nda da yaklaşık 4 bin asken ve sı\ıl öğrenctnın katıldığı 19 Mayıs göstenlennın sonunda pop müzığı sa- natçısı Çelik bır konser verdi. lzmir'de Cumhunyet Alanı'ndakı ılk törende Atatürk Anıtı'na çelenk konu- lup saygı duruşunda bulunuldu lzmır Valısı Kutlu Aktaş'ın yanı sıra Anakent Beledıye Başkanı Burhan Özfarura, Ege Ordu Komutanı Fikret Boztepe ıle dığeryetkılılenn katıldığı törenlenn ar- dından Atatürk Stadı'ndakı göstenlerle kutlamalara devam edıldı "19MayısGü- neşi' temasının ışlendığı gösterilerde 71 okuldan 12 bin 728 öğrencı görev aldı Geçıt törenı sırasında Türk Hava Kuru- mu tarafından hazırlanan paraşut göste- nleri ızlendı. lzmır Barosu'nca düzen- lenen etkinlıkte Manısa'dakı gençlerin 1995 Aralık'ında gözaltı ve işkenceler- le başlayan ve cezaev len. mahkemeler. baskılarla devam eden sürecı konuklara aktanldı. KKTC'nin başkentı Lefkoşa ve Türkmenıstan'ın başkentı Aş- kabad'da da törenler düzenlendı.