Catalog

(Ş ÇAĞDAŞ YAYINLARI H İ K M ET Ç ET İ N K A Y A çağının tanığı üç yazar 250.000TL Çağ Pazariama A Ş. Yerebatar Cad ^alkımsoğüt Sok No ST3 Caçaloa J Istanbui Tet 514 01 96/95 Posta çekı no 666322 Cumhu Ş ÇAĞDAŞ YAYINLARI SAMİM KOCAGÖZ roman ve yazarlık onuru 25O.0O0TL Çağ Pazartama A.Ş. Yereûatan Caa Salkımsoğut Sok No 9<B Cağatojlu Istarbjl Tel 514 01 96'3S Posta çekı no 566322 73. Yl SAYI: 2B1Z5 / 75000 R (KDVıçmde). KURUCUSU: YUNB N U İ [1924-7945] BAŞYAZARI: N M h M U İ (1945-1991) 17ÜMN1897PBt|BMK Erbakan'ın ailesi ile hacca gittiği 150 kişilik uçağm parasını Başbakanlık ödeyecek Sahatıat uçağıde\ietten 17Nisan Biliııci.. Tarih geri\e doğru oku- nan bir kitaptır. Vaktiyle ya- şanan olaylann anlamı, bu- giinden geçmişe doğru kita- bın sayfalannı çevirdiğiniz zaman yerli yerine oturur. 17 Nisan 1940'ta açılan Köy Enstitüleri'nin ne de- mek olduğu, bugiin açık se- çik anlaşüabiliyor. • 1923 Devrimi sanayiden yoksun bir tanm toplumun- da çağdaşlaşma aülımıydı. Batı'da sanayileşmenin oluş- turduğu altyapı üzerine yük- selen "Aydınlanma' sermaye birikiminden yoksun Ana- dolu'da nasıl gerçekleşecek- ti?.. Avnıpa'da 'eleştırel akıl'ia dünyaya bakabilen "yenı ınsan' ortaya çıknuşn. Türkiye çağdaş uvgarhğa u- laşmak için yüzyıllan onyıl- lara sığdırmak /orundaydı. Cumhuriyet vönetimi. bir yandan ekonomide sanayi- ieşmeye yönelirken, öte yan- dan kültürde eğitim sefer- berliğine girişti. 'Tek .yol göstencı bılım' olacak: medrese öğretimi yıkılacalc okullar "yenı msan'ı yetişti- recekti. 1924'te 'Öğretım Birliği Devnmı" buamaçlagerçek- leştî; medreseöğretimi kaldı- nkyordu. '1933 Üniversıte Reformu' da bu amaca yö- neliktir. Laik cumhurnetin toplumdaki atfy apısını oluş- turacak jeni kuşaklar, ay- dınlık geleceğiınizin güven- cesi olacaklardı. • Ne var ki toplam nüfiısun küçük azınlığ] kentlerde ya- şayan bir ülkede. kıt parasal kaynaklarla kültürseferber- liğini \nadolu\a serpilmiş onbinlerce köye ulaşürmak güçtü. Kent çocuğu okuvor, köy çocuğu eğitimden yok- sun kalıyor, eşitsizlik sürii- yordu. Köy Enstitüleri bu engeli aşmak için keşfedilmiş ola- ğanüstfl bir yöntemdir. Te- meiTışyennde eğitim. öğre- tım yennde ış" ilkesine da- yanır. Kültiir seferberliğin- de köy lü çocuklany la birfik- te çalışarak okullar kuruia- caktı. Hasan Âlı Yücel'in önderliğinde. Ismaıl Hakkı Tonguç' un yönetiminde uy- gulamaya geçirilen tasanm, birkaç yıl içinde yaygınlaş- maya başladı. Ancak 'Hayatta en hakıkı mürşıt ılimdır' ilkesine da- yanan bu eğitim seferberli- ğinin. köy lü kitlelerini uvan- dıracağını hemen sezen ge- rici ve tutucu çevreler direni- şe geçerek Köy Enstitüleri'ni komünLstlikle danıgaladılar: enstitülerde karma eğitim uygulandığmdan olmadık if- tiralar uy durdular. Köy Enstitüleri kapatıldı. • Türkiye'nin bugünkü şe- riat tehlikesine açık bir top- lum durumuna düşmesi, o tarihten başlayarak bugûne ulaşan kara bir sürecin so- nucunda gerçekleşmiştir. Çağdaşlaşmanın en büyük itici giicünü yaratacak öğre- tim seferbeıiiğinin hın kesil- dL Bugün çocuklanmızı medrese öğretiminin zaman tüneline sokup Ortaçağ'ın karanlığına iten okullann pıtrak gibi çoğalması ne an- !am taşıyor? Öğretimle 'eleştırel akıl'a sahip yurttaşlar yetiştiriür- se, Türkiye çağdaşlaşır; şeri- ata dönük eğitimle laikliğe düşman müritler yetiştirilir- se, Türkiye çağdışına itilir, toplumda dinci dev letin alt- yapısı oluşturulur. Ülkemizde laik toplum ta- banını kemiren öğretim sis- temine yöneliş. apaçık görü- lüyor. 17 Nisan'ın anlamı da bu kapsam içinde daha çok ışıyor. Türkiye ancak 17 Nisan bilinciyle aydınlığa kavuşa- büir. Cumhunyet Maliyet: 19 milyar Başbakan Necmettin Erbakan ve ailesiyle birlikte hacca giden 127 kişiyi taşıyan Türk Hava Yollan'na ait Boeing 737-400 tipi Anadolu isimli uçağm Başbakanlık adına kiralandığı öğrenildi. THY'nin 936 dolar olarak belirlediği bir kişilik Cidde'yc gidiş-dönüş ücreti dikkate alındığında, Erbakan ve kafılesi için kuruma yaklaşık 19 milyar lira ödenmesi gerekiyor. Boeing 737-400 uçaklan 150 kişi taşıyabiliyor. HaCCI geçerSİZ' Erbakan'ın, "torunlannı da içeren aile boyu" haccı, İslami kesimde de tepkiyle karşılandı. İslamcı yazar îsmail Nacar, Mekke'de Suudi Kralı'nın misafıri olarak kalan Necmettin Erbakan için "Başkalannın parasıyla hac olmaz" dedi. Eşiyle birlikte Erbakan'ın hac kafilesine katılan Başbakanlık Müsteşar Vekili Osman Kadri Keskin, geçirdiği kalp krizi sonrasında kısmi felç oldu. YUUFfiZKMI / BMU SMJVMim taberi • 4. Sayfada Alevilerden hukümete hac tepkisi Hacıbektaş'ı yok sayamazlar • Hacıbektaş Belediye Başkanı Mustafa Özcivan, hükümet ve Diyanet'in hacca giden 60 bin vatandaşa trilyonlar harcayarak her türlü desteği vermesine karşın Alevi-Bektaşi toplumunun inanç merkezi ve haccı sayılan Hacıbektaş Veli'yi anma törenlerini yok saydığını söyledi. Hükümetin destek vermemesi halinde hiçbir kamu kuruluşunu törenlere davet etmeyeceklerini belirten Özcivan, "Bu yönetim unutmasın ki bu ülkede 20 milyon Alevi yurttaş yaşamaktadır" dedi. • 6. Sayfada Korkunc yangında 2 bin kişî yaralandı Mina faciası 343 can aldı • Pakistanh hacılann kaldığı bölümde bir tüpgazın patlaması üzerine çıkan yangında 70 bin çadır kül oldu. Şiddetli rüzgânn da etkisiyle bir anda yayılan yangının acı sonuçlan gün ışıkJanyla ortaya çıktı. Kömürleşmiş cesetlerin kimliklerinin saptanmasının çok zor olduğunu söyleyen yetkililer ölü sayısının daha da artmasından endişe ediyorlar. Yaklaşık 150 Hintli hacının öldüğü, yaşamını yitiren diğer hacılann otuzunun Pakistanlı, diğerlerinin Bangladeşli olduklan belirtildi. • //. Sayfada Vakıf, yurt, Kuran kursu ve derneklerden kurban derisi kampanyası Şeriatçılar yasa tanmnyor BİR AYLIK BİLANÇO 62 Iraıılı mülteci sınırdışı edildi • Bir ay içinde 62 Iranlı mülteci K. Irak'a gönderildi. BM, mültecilerin sınırdışı edilmelerini onaylamadığını açıkladı. Türkiye, imzaladığı uluslararası anlaşmalara aykın hareket etmekle suçlandı. İranlı Mülteciler ve Göçmenler Konseyi Federasyonu yetkililerinden Peyman Muhammedi, mültecilerin İranlı subaylar tarafından zehirlendiğini belirtti. • i. Sayfada 'Mülteciler gönderilmesin' uluslararası Af Örgütü, Türkiye'nin sınırh ruttuğu sığınma hakkının tüm ülke yurttaşlanna uygulanmasını istedi. Uluslararası Af Örgütü Istanbui Grubu adma konuşan Özlem Sangüzel, mülteci kabul eden ülkelerin şimdi insanlan geri çevirdiğini belirtti. Doç. Dr. Turgut Tarhanlı da, yaşam tehlikesi olan mültecilerin geri gönderilmemesi gerektiğini söyledi. • 3. Sayfada HER YER AFtŞ V E PAVKART - fstanbuFda kentin çeşMi yerlerine yasadışı olmasına karşın asılan, "istenildiği takdirde kurban derisi ve bağırsak bağışlannın olerden aüna- bileceğini" duyuran afişlere karşı valilik harekete geçti. Istanbui VaJisi Rıdvan Venişen, söz konusu afışlerin toplanması için emir vereceğiııi söyledL (Fotograf: KUBİLAY TÜNTÜL) • Deri toplama yetkisini elinde bulunduran Türk Hava Kurumu büyük bir rant kavgası yaşayan şert&tçı kuruluşlara karşı yetkilileri göreve 'çağırdı. • THK,buyıl elde edeceği bağışm bir bölümünü Güneydoğu'daki yoksul halka dağıtacak. Haber Merkezi-Yar- gıtay Hukuk Genel ICu- rulu'nun karan ve Içiş- Ien Bakanlığfnın ge- nelgesine karşın şeriatçı kuruluşlar den toplama kampanyalannı sürdü- rûyorlar. Bu kurulu§lar, yasalara aykın olarak astüdan afış ve pankart- larda da, "istenDdiği tak- dirde evlerden deri ve bağırsaklann" almabı- leceğını duyuruyorlar. Şeriatçı kuruluşlar ara- sında büyük bir rant sa- vaşının yaşandığı kur- ban derilen ıle ılgili ola- rak THK Genel Başka- nı Atilla Taçoy da yetki- lileri göreve çagırdı. Ge- çen yıl yasadışı yollar- WArkasıSa.6,Sü.3te THK 200 BtN ÖĞRENCI YETtŞTİRDİ • 6. Sayfada DtNCl KURULUŞLARA YETKİYİÖZAL VERDİ • 6. Sayfada BAYRAMDA HAVA SERİN GEÇECEK • 6. Sayfada GUIVCEL CUNEYT ARCAYUREK Tehlikeli Oyunlar Yüz kez telefon. meraklı sorular ve işte nedeni: Önceki gün yayımlanan "Güncel"de şu satırlar yer alı- yordu: "Şaibe'ye şu sorular sorulabilir: (B) planı diye adlandır- dığınız generalleri emekli yoluyla tasfiyeyı ıçeren iki say- falık yazı (bır yerierde) önünüze konuldu mu konulmadı mı? Boyle bir davranışa siz nasıl tepki gösterdiniz?" Ve işte, Şaibe'nin duymazlıktarı geldiğı sorulann -öğre- nebıldiğımız kadarıyla- yamtlan: Şaibe Hanım, iş olgunlaşırsa Takkeli'nın dünden rıza • Arkası Sa. 6, Sü. 1 'de BORSA Dun 1523 önceki 1535 DOLAR 0Dun 132.650 Önceki 132.800 MARK ûDtın 76.800 Oncekı 76.600 ALTIN Dun 1.459.000 Önceki 1.467.000 'Özgür Söz'lü Yaşar Kemal • ÜnJü yazar Yaşar Kemal, Isveç'te aldığı 'Monismanien Özgür Söz' ödülünün genç öğrenciler tarafından veriliyor olmasından ötürü büyük gurur duyduğunu belirtti ve "Bu, benim ömrümde aldığım en büyük ödüldür" dedi. • 6. Sayfada B U G U N C u m h u p i y e t ' l e b i r l i k t e Hâkim ve Savcılar Kurulu üyesi suçladı Kazan'ın tııtıımu istifa ettinti • Yargıtay'da 13, Danıştay'da 3 boş üyeliğe atama için toplanan kurulda Adalet Bakanı Şevket Kazan'ın yargıda kadrolaşma çabası isyan ettirdi. Kazan'a karşı çıkan Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyesi Zuhal Çokar, istifa gerekçesini "bazı kurul üyelerinin yakınlarına ayncalık sağlanabileceği kuşkusu" olarak açıkladı. • HSYK üyesi Engin Doğu'nun eşi Tülay Doğu'nun kıdemi tutmamasına rağmen Danıştay'a atanmak istenmesi tepkiye yol açtı. • 5. Sayfada Hükümetin maaş rezaleti • Maaşlan ödemeyerek bayram öncesi memur ve emeklileri zor durumda bırakan REFAHYOL hükümetine tepkiler büyüyor. Başbakan Vekili Tansu Çiller, Ziraat Bankası'nın bugün tamgün çalışacağını, memurlara avans ödemesi yapılacağını belirtti. • 8. Sayfada ANAP SAMSUN MlLLETVEKlLl CEMAL ALİŞAN ÎSTlFA ETTl H 6. Sayfada G. Kurmay'da sürpriz buluşma • Milli Güvenlik Kurulu'nda laiklik konusundaki sert uyanlan nedeniyle komuta kademesindeki askerleri emekli etmek üzere plan yaptığı basına yansıyan Başbakan Vekili Tansu Çiller, dün Genelkurmay Karargâhı'nda Genelkurmay Başkanı Orgeneral îsmail Hakkı Karadayı ile bir araya geldi. • 5. Sayfada TürkiyeKupası Kocaeti'nin • Türkiye Kupası finalinin rövanşında Trabzonspor'u Nuri'nin tek golüyle 1-0 yenen Kocaelispor. tanhinde ilk kez Türkiye Kupası şampiyonu oldu. Kocaelispor Trabzon'daki ilk maçta da 1-1 berabere kalmıştı. 1987-88 sezonunda Sakaryaspor'dan sonra ilk kez bir Anadolu takımı Türkiye Kupası'nı müzesine taşımış oldu. • Spor'da Diyarbakır lîgden çekildi DıyarbakırsponKulübü Başkanı Mehmet İpek, birinci lige yükselmek için mücadele ettikleri 2. lig play-off grubundan çekildiklerini açıkladı. İpek, federasyonun Diyarbakırspor'a karşı olan tavırlannın hiç de dostane olmadığını söyledi. • Spor'da GUNDEM MUSTAFA BALBAY Köy Enstitüleri: Türkiye'nin Geçmişindeki Yarın... Köy Enstitüleri'nin kuruluş yıldönümü, eğitim konu- sunun gündemin ilk sıralannda yer aldığı döneme rast- ladı. 17 Nisan 1940'ta çıkarılan 3803 sayılı Köy Enstitüle- ri Yasası'yla atılan adımın izleri bugün de canlı... "Osmanlı gücüyle ayağa kalkacağız" diyen Tansu Çiller'in kulakları çınlasın... Osmanlı'dan Cumhurıyet'e 2345 ilkokul, 3061 öğretmen kaldı. Okuma-yazma ora- • Arkası Sa. 6, Sü. 8 'de