Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 22 ŞUBAT 1996 PERŞEMBE
10 DIZIYAZI
Ege'de ikiboğazh göl amaçlanıyor
7
988 yılı sonunda ABD
karasulannı 12 miie
genişlettı. Bu
genişlemenın başka
denızlere de yansima ihtimali
karşısında Dışişleri sözcüsıi, 29
Aralık 1988'de yaptığı
açıklamada, Amerika'nın kiyısı
olduğu denizlerle. vani Atlantik
ve Pasıfik okyanuslan ile Ege
Denızi arasın'da hiçbır benzerlik
olmadığını belinerek.
Amenka'nın ginşiminin Ege
Denızı'ni etkilemeyeceğinı
söylemiştir. Amerikan
karasulannın genişlemesinın
Türkıye'nin tutumunu
değiştırmeyeceğını de aynca
belinmiştır. ABD Dışişleri
Bakanlığı Sözcüsü Justafen, bir
gün sonra yaptığı açıklamada,
Amenka'nın karasulannı 12
mile genişletme karannın
Ege'yehiçbiretkisi
olamayaeağını ve Amerika'nın
Ege Denizi hakkındaki
politıkasının (yani karasulan
için 6 mili eias almanın
doJayısıvla adalann hava
alanının 6 mil olmasının)
değışmedığını belıntı. Amerika
Dışişleri'ne yakın kaynaklar da
Amerikan karannın başka
devletlerce, yani Yunanistan
tarafından. söylentilere yol
açamavacağını söylediler.
Yunanistan da Türkiye'nin sert
tepkisınden çekınerek Amerikan
örneğinden yararlanmayı
erteledi. 1989 Ocak ayı
ortasında Atina'dan gelen
haberler. Yunanistan'ın
Türkıye'ye karşı Amerikan
garantisi istemeye devam
ettiğini. bu garantinin,
Yunanistan karasulannı 12 mile
genişletir ve Türkiye bunu savaş
nedeni sayarsa Yunanistan'ın,
Amerika'va "Sen de
karasulannı 12 mile çıkardın. gcl
beni Türkiye'ye karşı
koru"demek isteyeceğini
bildıriyor. Bu hesabın gerçekçi
olmadığı açıktır. Amerika'nın
Yunanistan'ın yanında yer
alması. ^adece Türkiye ile
ilişkilennı iyice bozar. Fakat
Yunanistan'a bir kazanç
sağlamaz. Zira. Türkiye
genışletmeye "'hayır~dedikçe
Sovyetlcr Birliğf nin yardıma
geleceği kuşkusuzdur. Sovye'ler
Birliği Ege açık denızi ile
ilgilendiğini açıklamıştır. Girit
Adası ışıgında Rus gemilennin
demirleme yerleri vardır.
Yunanistan'ın hem Türkiye hem
de Sovyetler Birligi ile
bozuşması çok güçrür.
Avrupa Birliği'ne göre...
• ABD 1988'de karasularını 12 mile çıkardı.
Bu kararın öteki denizlere yansıması
olasılığı karşısında Türk Dışişleri sözcüsü
ertesi gün, ABD'nin Atlantik ve Pasifik'teki
bu kararının Ege'de uygulanamayacağını
açıkladı. Bu açıklama üzerine Amerikan
sözcüsü, Türk meslektaşının sözlerini
doğrulayarak "Ege'de durumun
değişmediğini" söyledi.
büyük bir tepkı gösteriyor'.'
"Savaş nedeni sayanm", bir çeşit
"saldın sayip meşnı savunmaya
geçerim" diyor? Yunanistan'ın
karasulannı genişletmesi,
Türkiye'yi kıta sahanlığı
yüzölçümü ve açık denizin
küçülmesi bakımlanndan büyük
zararlara ugratabilir. Asıl en
önemli kayıp, Ege'nin siyasi
statüsünün değişmesi olacaktır.
Bilindiği gibi Türkiye ile
Yunanistan arasındaki kıta
sahanlığı sınırlandınlmamıştır.
Kıta sahanlıklan 1958 Kıta
Sahanlığı Sözleşmesi'nın l'inci
ve 1982 Deniz Hukuku
Sözleşmesi'nin 76'ncı maddeleri
geregınce karasulannın dış
sınırlarından itibaren başlar.
Karasulan 6 milden 12 mile
çıkanlırsa arada 6 millik fark
otomatik olarak kıta sahanlığına
dönüşecektir. Bu durumda Ege
Denizi'nin bugünkü açık
denizinın yaklaşık yüzde 28.9'u
Yunanistan'a. yüzde 1.2'si
Türkiye'ye geçecektir.
bölgeleri karasulan statüsüne
çevirecektir. Yukanda
belirttiğim gibi açık denizde
serbest olan birçok hareketler,
karasulan olunca
yapılamayacaktır. Örneğin
Midilli'nin batısında 6 ile 12 mil
arasındaki deniz kuşağında
yapabildiğimiz araştırmalan,
balıkçılığı ve deniz
manevralannı yapamayacağız.
Asıl en önemli değişiklik, Yunan
karasulan genişletildiği zaman
Ege'nin güneyinde, dogu ve
batısında iki "Yunan BoğazT
oluşacaktır. Böyle bir oluşum
ulaşım ve politik ilişkiler
bakımından Türkiye'nin
çıkarlanna aykındır.
Vfilletlerarası denizleri
birleştiren boğazlardan geçiş,
Türk boğazlanndan geçiş gibi
serbesttir. Ancak, 1982 Deniz
Hukuku Sözleşmesi'nin 41 ve
42'nci maddelerine göre
Yunanistan, bu iki boğazda,
önıeğin geçiş güvenliğini ve
trafiğini düzenleme hakkını elde
1923Lozanve 1947ltalyan
Banş antlaşmalanna aykın
olarak silahtan anndmlan
adalannı, 1960'ta Ege adalannı,
1964'teOniki Adalan,
silahlandırmıştır. Türkiye'nin
ikazlanna karşı ılk önce
silahlandırmayı inkâr etmiştir.
Havadan çekiİen fotoğraflar
gösterilince silahlanmanın
Türkiye'nin tehdidine karşı
meşru bir savunma tedbıri
olduğunu iddıa etmiştir. Alınan
tedbir meşru mu değil mı
tartışmasına, çok yer alacağı için
burada giremiyoruz. Ancak bu
tedbirin geçici meşruluğu ile
adalann Yunanistan'a
bırakılması daimi şartı konulan
arasındaki önemli farkın altını
çizmekle yetinecegiz.
Yunanistan, silahlanmanın
tartışılması ile adalann
kendisine verilmeleri şartını da
tartışmaya açmaktadır. Adalann
Yunanistan'a bırakılması,
silahtan anndmlması şartında.
antlaşmalar hukukuna ilişkin 23
Mayıs 1969 tarihli Viyana
Sözleşmesi'nin 60'ıncı
maddesine göre çok taraflı bir
antlaşmaya saygı gösterilmezse
bundan özellikle zarar gören
devlet. antlaşmanın
uygulanmasını kendisi ile
saygisızlık gösteren devlet
arasında tamamen veya kısmen
askıya alabilir.
Türkiye bu hakkını Yunanistan'a
karşı Lozan Banş .
Antlaşmasf nın silahtan
anndınlmış adalanna ilişkin
maddelen hakkında her zaman
kullanabilir. Böyle bir durumda
Lozan Banş Antlaşmasf nın
değiştirilmesı gündeme gelir.
Yunanistan, Türkıye'ye yenik
düşmesine rağmen Lozan Banş
Konferansı'nda tngiltere'nin
desteği ile bir kayba
uğramamıştır. Yunanistan'ın
benzer bir desteği günümüzde
elde etmesi düşünülemez.
Yukanda belirtildiği gibi,
Yunanistan'ın Türkive ile
Antikithira'nın
6 mil açığındaki.
deniz içinde
bulunan
kayalıklara Rus
Donanması ^^
demiıiiyor
Andikifhira
EGE DENIZİ
yani Türkiye'ye karşı hiçbir
• Girit Adası açığında Rus gemilerinin
demirleme yerleri vardır.
Yunanistan'ın hem Türkiye hem de
Sovyetler Birliği ile bozuşması güçtür.
• Yunan karasulan genişletildiği
zaman Ege'nin güneyinde doğu ve
batısında iki "Yunan Boğazı"
oluşacaktır. Böyle bir oluşum, ulaşım
ve politik ilişkiler bakımından
Türkiye'nin çıkarlarına aykırıdır. Ayrıca
kuzeyde ve güneyde iki göl ortaya
çıkacaktır.
• Adaların silahlardan arındırılmaları
temel şartına uyulmaz ise bunların
Yunanistan'a geçişleri sakatlanır ve
sonuç olarak Ege'deki bütün
genişleme girişimlerini dayanaktan
yoksun bırakır. - . . . , ^ ... „...„„„...«,
1995 yılı Temmuz avında Yunan
basınında çıkan bir fıabere göre,
doğru ise. Avrupa Bırliği de
Yunanistan'ın Ege'de
karasulannı 12 mile çıkarmasını
savunmamaktadır. Avrupa
Birligi Hukuk Komısyonu,
hazırladığı bir raporda, 1982
Deniz Sözleşmesfnin 3'üncü
maddesinden başka 15, 74, 83
ve 12l'inci maddelerine
göndermeler yapmaktadır.
Rapordan çıkanlabılecek ilk
sonuç 3'üncü maddenin verdiği
yetkinin diğer maddelerdeki
kayıtlar içinde
kullanılabileceğidir. Raporun
niye açıklandığını bilmiyoruz.
Etkisi olumsuzdur. Yunanistan.
Ege Denizı'nde karasulannı 12
mile çıkanp "Bu, Avrupa
Birtiği'nin Ege'de karasulan
sınındır" dıyemeyecektir.
Sorumluluk Yunanistan'a
bırakjlmıştır. Türkiye.
Yunanistan'ın Ege'de
karasulannı genişletmesine niye
Ege
Denizi'nde
6 milden
12 mile kadar
oransal Yunan
yayılması
Türkiye'nin kaybı, muhtemel bir
paylaşmada yaklaşık yüzde 27
olacaktır. Bu. katlanılamayacak
derecede bir kayıptır. Böyle bir
genişleme, halen yürürlükte olan
1976 Bem Anlaşması'na da
aykın olacaktır. Bu anlaşma var
olmasa da kıta sahanlığı
sınırlandınlmamış olduğu için
karasulannın genişletilmesi,
hukukun genel bir ilkesi olan
hakkın kötüye kullanılması
olacaktır. 1982 Deniz Hukuku
Sözleşmesi'nin 300'üncü
maddesi, sözleşmeye taraf olan
devletlerin sözleşme gereğince
"•yükiendikleri yüklemfcri iyi
niyetk yerine getirmelerini"
istemekte ve sözleşmenin
tanıdığı "halsyetki,
serbestliklcrdcn kötüye
kullanma biçiminde
yararianamayacaklannr
öngörmektedir.
Ege'de Yunanistan'ın
karasulannın genişletilmesi,
halen açık deniz olan bazı
edecektir. Bu konularda kanun
ve yönetmelikler yapabilecektir.
Bu yetkiler gerçek ihtiyaçlar için
kullanıldığı zaman sakıncalı
olmayabilir.
Yalnız Yunanistan'ın F1R teknik
yetkisini nasıl kötüye
İcullandığını biliyoruz. Ele
geçireceği yeni yetkileri nasıl
kullanacağı. fıili takdirine
bağlanacaktır. Ege'nin
güneyinde oluşacak Yunan
boğazlan, politik bakımdan
Türk boğazlanna rakıp çıkacak
ve bunlann politik önemlerini
paylaşacaktır.
Rusya Federasyonu ve ABD gibi
açık denizlerde ilgili
bulunduklannı açıklayan
devletleri de Ege'deki değişiklik
etkileyecektir.
Adaların
silahlandırılması
Yunanistan, yukanda belirtilen
genişleme girişimlerinin yanında
zaman bir tehdit
oluşturamaması. daimi şartına
bağlanmıştır. Bu şart adalann
statüsü bakımından temel bir
hükümdür. Bu hükme saygı
gösterilmezse adalann
Yunanistan'a bırakılması
geçersiz hale gelebilir.
Lozan Banş Antlaşmasf nın
15'inci maddesi ile Oniki Adalar
üzerinde Italya'nın egemenlığı
tanınırken silahtan anndırma
şartı konmamıştı.
Bu adalar 1947 Italyan Banş
Antlaşması ile Yunanistan'a
verilirken "silahtan anndınlma"
şartı konmuştur. Yunanistan'ın
bu değişiklik üzerinde
düşünmesi gerekir.
Adalann silahtan anndınlmalan
temel şartına uyulmaz ise
bunlann Yunanistan'a geçişi
sakatlanır ve sonuç olarak
Ege'deki bütün genişleme
girişimlerini dayanaktan yoksun
bırakır.
Milletlerarası hukukta
ilişkileri. genişleme, Megali Idea
politikası izlemesi yüzünden
bozulmuştur. Bunu. Yunan ve
Türk Dışişleri bakanlan dile
getirmişlerdir. Türkiye aleyhine
karada, denizde ve havada
genişleme politikası ile dostluk
ve işbirliğı bir arada
yürütülemez. Bu nedenle
Yunanistan'ın Türkiye ile
ilişkilerinı iyileştirebilmesi için
temel şart, Yunanistan'ın 1930-
1940 devresinde olduğu gibi
Megali Idea politikasından
vazgeçmesidir.
Megali İdea'nın bağımsızlık,
makul mılliyetçilik anlayışına
kimse karşı çıkamaz.
Ancak bu anlavış, Yunanlılann
deyimi ile bir çeşit
emperyalizme dönüşürse herkes
doğal olarak Türkiye'ye karşı
çıkar.
Bugünkü durum budur.
Gerçekte Megali İdea'nın aşın
anlayışını Yunanistan'ın tek
başına gerçekleştirmesi
imkânsızdır ve bu yolda ısrar
ettiği zaman zarara
uğramaktadır. Yunan cemaatini:
Kıbns'ın üçte birini.
lstanbul'dakı Yunan cemaatini
kaybetmiştır.
Parrikhane de Ayasofya gibi bir
müze olma yoluna girmiştir.
Anadolu yenilgisinin suçlulan.
Atina Mahkemesı tarafından
mahkûm edilirken gerekçelerin
birisi. "Yunan halkırun.
olanaklan ötesinde bir göreve
zorianması" idi.
Zamanımızda Megali Idea için
başka bir devlet veya bir
milletlerarası kuruluşun
desteğini sağlamak, hemen
hemen imkânsızdır. Artık, dış
politikanın da maliyet hesabı
yapılmaktadır.
Vunanistan'ın değeri,
Türkiye'nin gözünde Avnıpa ile
bitişmesini kolaylaştırması ile
orantilıdır. Yunanistan,
Türkiye'nin Avrupa ile
bitişmesine yardımcı olmaz ise
kendi değerini kendi politikası
ile azaltmış olur. Yunanistan.
bıtışmeye yardımcı olma yerine
engel olmaya kalkarsa pek bir
değeri kalmaz.
Yunanistan'ın Türkiye'nin
Avrupa ile ilişkilerinin
gelişmesine engel olma olanaği
abartılmaktadır.
Daha evvel belirttiğim gibi
Yunanistan, Avrupa'ya katkıda
bulunan değil, ondan yardım
alan bir devlettir. Bu yüzden
Avrupa'nın geleceği üzerinde
söz sahibi değildır.
Şimdiye kadar engel olarak
gözükmesi, Avrupa'nın büyük
devletlerinin bu görüntü
arkasında kalmayı tercih
etmelerinden ileri gelmiştir.
Tercih değişince Yunanistan'ın
engel olma yeteneği de
kalmamıştır.
Yunanistan'ın politikası
karşısında Türkiye'nin ne
yapabileceği zaman zaman
tartışılmakta. bazı ümitler
beslenmektedir. Bu yüzden son
yirmi yılda Türkiye, boyuna
Yunanistan'ın dostluğunu
aramıştır. Ama aradığını
bulamamıştır. Türkiye'nin
dostluk yaklaşımı. Yunanistan'da
değeri hakkında yanlış hesaplar
yapılmasına yol açmaktadır.
Türkiye'den ödün
beklenmektedır. Türkiye'nin
Yunanistan'ın hata ve
kusurlannı ödüllendirmesi, Türk
kamuoyunun gözü önünde pek
kolay değildir. Türkiye bütün
komşulan ile bu arada
Yunanistan ile dost olmaya kar&ı,,
değildir. j ,
Ancak bu defa da dostluk
girişimi, Venizeios'un evvelce
yaptığı gibi Yunanistan'dan
gelmelidir. O zaman yayılmacı
bir Bulgaristan vardı.
Şimdi yok.
Yunanistan'ın şimdi ne menfaatı
olabilir? Geleceği söz
konusudur. Ya teröristlere destek
veren ve bu yüzden medeni
dünyadan dışlanan bir devlet
veya bölge banş ve düzenine
katkıda bulunan bir devlet
olacaktır. Son şıkkı tercih ederse
Şimdiye kadar izlediği Megali
Idea politikası ile uğradığı
zararlara ek olarak yeni
kayıplara uğramaz.
Türkiye için de Avrupa'ya yeni
bir kapı açıiabilir.
Düşmanlığinın zararlan yerine.
işbırliğinin yararlan geçebilir?
Yunanistan'ın Türkiye ile şimdi
dost olması. kendisi için
geleceğinin bir çeşit sigortasıdır.
Yarın: Kıbrıs
Karasulan 12 mile çıkarsa Ege
J
de göller oluşacak
iğer önemli bir sonuç, Yunan karasulan
12 mile çıkanldığı zaman, harita üzerinde
kolaylıkla görebiTeceeiniz gibi bugün
rahatlıkla Ege Denizi dediğimız bölgeyi Ege
gölleri görünüşüne kavuşturacaktır. Kuzeyde ve
güneyde iki göl oluşacaktır. Ege Denizi'nde
karasularına ilişkin olarak hava alanı anlaşmazlığı
vardır. Milletlerarası hukuka göre devletler kara
sulan üzerindeki ha\ a alanı üzerinde de
egemenlik yetkilerini kullanırlar. Yetkinin sının
karasulan sınırlan kadardır. Yunanistan'ın
Ege'deki karasulan. 6 mildir. Karasulan
üzerindeki hava alanı da 6 mildir. Yunanistan iç
hukukunda 1931 yılında aldığı bir kararla bu alanı
10 mile çıkarmıştır. Bu karar çok sonra 1975
Şubat ayında dış dünyaya açıklanmıştır. Bu
genişlemeyi Türkiye kabul etmemektedir.
Genişleme Ege karasulannın yüzde ellisinin
üstünü kaplamaktadır. Bu yüzden Türkiye'nin
uçaklan 6 mil ile 10 mil arasındaki alana girince
Yunanistan hava alanının ihlal edildiğini iddia
etmektedir. Bu iddianın milletlerarası hukukta
dayanağı yoktur. Nitekim ABD de Yunanistan'ın
iddiasmı kabul etmemektedir. Yunanistan hava
alanını genişletme çabalanna paralel olarak
Ege'deki F1R görevini de kötüye kullanmıştır.
Yunanistan kendi adalan ile havada birleşme için
koridorlar açarak milletlerarası uçuş alanlannı
daraltmaktadır. Geri kalan alanda da uçuş
serbestısini kısıtlamaktadır. Gerçekte hava trafiği
güvenliğini arttırmak için FIR ile her bölgede
devletlere verilen görevier teknik niteliktedir.
Yunanistan bu teknik yetkiyi egemenlik yetkisine
dönüştürmeye çalışmaktadır. Böylelikle Ege
Denizi üzerindeki tüm hava alanı üzerinde
egemenlik kurmaya çalışmaktadır.
ÇALIŞANLARIN SORULARI / SORUNLARI YILMAZ ŞÎPAL
SSK'den emekli olmaya hak kazandnn mı?"
Soru: 1973 yılında bir kamu kurumunda Emekli Sandığf na
tabi olarak çalışmaya başladım. Bu çalışmam 13 yıl 7 ay
sürdü. 1987'deevlendimveişimdenayrıldım. I99Ö'a ka-
dar hiçbir işte çalışmadım. 1990'da ekonomik şartlar
beni çalışmaya zorladı.
Ben de bir özel kurumda 1 Ocak 1990'da asgari ücretle
ve sigortalı çalışmaya başladım. İki yıl asgari ücretle ça-
lıştım ve doğal olarak sigorta primlerim de asgari ücret-
ten kesildi ve yatırıldı. Ocak 1992'de primlerimi tavan
ücretten ödemeye başladım ve halen de kesintisiz tavan-
dan prim ödemekteyim. Halen 6 yıl prim ödemiş durum-
daytm. Sorularım: 1. Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan
emekli olmaya hak kazandım mı? 2. Emekli olmaya hak
ka/andıysam, aylığım nasıl hesaplanacak? Hangi dere-
ce. kademe ve göstergeden bağlanacak? Oranı ve mik-
tarı ne olacak? (S.E.)
YANIT: 1. 20 yıllık sigortalılık süresi içinde 5.000 gün (13 yıi 10
ay 20 gün) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödeyen her
kadın sigortalı. son yedi yılda 1.261 gün (3 yıl 6 ay 1 gün) sigorta-
ya prim ödemek koşulu ile SSK'den yaşlılık aylığı almaya hak ka-
zanır.
Kadın sıgortalılara yaşlılık aylığı bağlanması için aranan 20 yıl-
lık sigortalılık süreniz. 1993'te dolmuş durumda. Aynca Emekli
Sandığı ile birlikte toplam 6.780 gün pnm de ödemiş durumdasınız.
Bu koşullar. size yaşlılık aylığı bağlanması için yeterlidir.
2. Sosyal Sigortalar Yasası ek madde 34 uyannca üst gösterge tab-
losundan 1996 yılında özel sektörden emekli olanlara bağlanacak
aylıklar, 1 Ocak 1988 ile 31 Aralık 1996 arasında geçen 8 takvim
yılı sigorta primine esas kazanç ortalaması alınarak hesaplanacak-
tır.
Ek madde 34'e göre: 1. c) "1996 yılında a\lık bağlanması için
tahsis talebinde bulunanlar ile ölenlerin hak sahiplcrine bağla-
nacak aylıkların hesabında sekiz, (..) takvim yılı olarak nazara
alınır."
1 Ocak 1988-31 Aralık 1995 arasında geçen sekiz takvim yılında
2 yıl (1988-1989) prim ödememiş, 2 yıl (1990-1991) asgari ücret-
ten ve 4 yıl da (1992-1995) tavan kazançtan pnm ödeyen bir sigor-
talının maaşmın hesabı: TakvimPnme esas yılı kazanç 19880 19890
19903.645.000 19916.903.000 199246.842.660 199364.937.430
199485.386.240 1995109.891.080 8 yıl toplamı 317.605.410 8 yıl
ortalaması 39.700.676 1996 yılında özel sektörden emekli ve 8 yıl-
lık sigorta primine esas kazanç ortalaması 39 milyon 700 bin 676 li-
ra olan ve toplam 6.780 gün prim ödeyen bir sigortalıya, 1996 yılı
özel sektör malullük. yaşlılık ve ölüm sigortası üst gösterge tespit
tablosunun 3. derece 7. kademesinden ve 8.978 göstergeden, %
59.40 oranda 1.695 katsayıya göre 9 milyon 39 bin 320 lirası yaşlı-
lık aylığı, 4 milyon 690 bin lirası sosyal yardım zammı olmak üze-
re 13 milyon 729 bin 320 lira toplam aylık bağlanır.
ANKARA NOTLARI
MUSTAFA EKMEKÇİ
22 Şubat Nasıl Atlatıldı?
22 Şubat olaylannın üzerinden otuz dört yıl geçmiş.
O gün Talat Aydemir, bir "darbe " düzenlemişti. O yıl-
lar Milliyet'teydim. Bana, darbeye girişen Talat Ayde-
mir'le görüşme görevi verildi. Sabahın erken saatlerin-
de kalktım, Talat Aydemir'in Namık Kemal Mahalle-
si'ndeki evine yollandım. GenelKurmay Başkanı Cev-
det Sunay da Talat Aydemir'in bir üstündeki dairede mi
ne oturuyor. Zili çaldım, kapıyı Talat Aydemir açtı. Yüzü
tıraşlıydı; üstünde sabahlık vardı. O sorulanma yanıt ver-
meden:
- Ben sizin hakkınızda soruşturma yaptım. İyi bir ar-
kadaşmışsınız. Bizimle bırlikte olur musunuz diye sor-
du.
- Aman Albayım, dedim, biz gazeteciyiz, bizi bu işle-
re kanştırmasanız, gazeteci kalsak...
- Bizim gazeteci arkadaşlanmız da var, dedi, siz de
gelin. Çok iyi bir kadromuz var. Bak!
Listeye baktım, bu Bakanlar Kurulu listesi olmalıydı.
- l-ıh.. dedim, izin verirseniz ben gazeteci kalmak is-
tiyorum. Hem sizin de yansız gazetecilere gereksinimi-
niz olacaktır Beni bağışlayın. Bana sorarsanız gazete-
cileh bu işlehmze kanştırmayın.
- Peki, dedi. Albay Aydemir, konuşmamızı yaptık, çık-
tık. Foto muhabiri arkadaşım Ibrahim Özçelik, albayla
birlikte bir fotoğrafımızı çekmişti. O resim Milliyet'in te-
pesine çıktı! Görenler:
- Yav, bunlann hangisı darbeci diye dalga geçmişler.
Aydemir, sabahlıklı; ben ise o şubat soğuğunda, kara bir
pardösünün içinde.
Kimi gazeteciler. olaylar bittikten sonra "Darbeciler
arasında" başlıklı diziler yayımladılar. Ama Talat Ayde-
mir canından oldu, Fethi Gürcan da. Senatodaki oyla-
mada, 22 Şubatçılardan bir Osman Deniz kurtarılabil-
di ölüm cezasından. onu da sağlayan 27 Mayısçılann
oluşturduğu Milli Birlik Grubu'ydu. Yoksa, 21 Mayıs olay-
lanndan sonra asılanlann sayısı üç olacaktı. Bu üç sa-
yısı, Demokratlann öcünü almak için çırpınan Adalet
Partililerin sloganıydı. 1961'de Menderes, Zorlu, Po-
latkan asılmışlardı ya, onlar da asılacakların üç olması-
nı istiyorlardı. Bu isteklenne 12 Mart'tan sonra kavuştu-
lar. Bu kez, üç genç asılıyordu: Deniz Gezmiş, Yusuf
Aslan, Hüseyin Inan
22 Şubat'la ilgili ilgınç bir anım daha var
Olaylar hızlanınca Genel Yayın Yönetmeni Abdi Ipek-
çi, 23 şubatta Ankara'ya gelmişti. Bir ara bir haber gel-
di. Darbeciler, Etimesgut radyo vericisini ele geçirmiş-
lerdi. Abdi Ipekçi'ye sordum:
- Neyapalım?
- Gidip yerinde görmek gerek, dedi. Doğru mu değil
mi?
Bir araba çağırdım, foto muhabiri Ibrahim Özçelik ya-
nımda. Başka bir gazeteden de bir arkadaş alsam iyi ola-
cak diye düşündüm. Cumhuriyet'ten Sait Terzioğlu'na
haber verdim. "Tamam gelirim" dedi, onu da aldık; An-
kara'nın Etimesgut'una gideceğiz. Şubat ayı o zaman
çok soğuktu. Bir yandan kar, bir yandan sis, gecenin bir
yansı. Yola çıktık, göz gözü görmüyor. Biraz ilerledik. Ar-
kadaşım Sait:
- Dönelim dedi, benim çoluk çocuğum var, daha faz-
la gidemem!
Bürolanmıza döndük. Abdi Ipekçi uyumamış, bizi bek-
liyormuş:
- Ne oldu?
- Gıdemedik, döndük!
Abdi Ipekçi renk vermiyordu, ama sonuçtan hoşlan-
madığını anlamıştım.
- Ne yapalım, yine gidelim mi?
- Herhalde!
Yeniden foto muhabiri Ibrahim Özçelik'le yola çıktık.
Sis içinde gidiyoruz. Etimesgut'a vardık. Gözüme kar-
lar içinde sipere yatmış erler görundü, silahlanpariıypr-
du. Arabayı durdurup indik. Foto muhabiri Ibrahim Öz-
çelik, flaşı patlattı, siperdekilerin bir fotoğraflannı çekti.
O sırada, biri fırladı:
- Ne yapıyorsunuz? Çıldırdınız mı siz? Ya erler size
ateşetseydi. Neden flaşı çalıştınyorsunuz?
- Özür dileriz, dedim, Etimesgut vericisini ele geçir-
mişsiniz, doğru mu onu öğrenmeye gelmiştik?
Genç bir teğmendi, karşılık verdi:
- Evet, Etimesgut vericisi bizde. Fakatyaptığınızyan-
lış. Canınızdan olabılirdiniz!
Izimize geri döndük.
Talat Aydemir, 22 Şubat'taki girişirninde başarı sağ-
layamadı. Emekliye sevk edildi. Ama o boş durmadı. 20-
21 Mayıs 1963'te, yeni bir darbe girişiminde bulundu.
Abdi Ipekçi, ertesi günü bir "Durum" yazısı yayımladı.
Başlığı şöyleydi:
"Bir ıhtilal olamaz, olsa da muvaffak olamaz!"
22 Şubat olaylannı da 21 Mayıs olaylannı da önleyen
o zamanki Başbakan Ismet Inönü'nün zekâsıydı kuş-
kusuz. Talat Aydemir'in arkadaşı Fethi Gürcan, Ismet Pa-
şa'yı da tüm kabine üyelerini de Çankaya'da Cumhur-
başkanı Gürsel'ın başkanlığında yapılan toplantıda sı-
kıştırdığında, her şey bitmek üzereydi. Ismet Paşa'yı da
tüm bakanlan da ele geçirebilirdi. Aynca, parti başkan-
lan, Milli Birlik Grubu'nun büyük çoğunluğu, Genelkur-
may Başkanı Cevdet Sunay da oradaydılar. O ay, oruç
ayıydı. Muhafız Alay Komutanı Albay Cihat Alpan, dar-
becilerce gözaltına mı alınmıştı? Muhafız alayında as-
kerler, ne yapacaklannı şaşırmışlardı. Bu sırada, Inönü,
Çankaya'dan şıkıp çıkamayacaklannı sordurdu. Çanka-
ya'yı kuşatan Eethi Gürcan, bu istegi Talat Aydemir'e ilet-
ti. Aydemir:
- Bırak gitsınler demişti. Bizim onlann canı ile işimiz
yok! Haber, kendisine ulaşınca Ismet Paşa, elini masa-
ya vurdu:
- Şimdi kaybettiler dedi.
Cumhurbaşkanı Gürsel, Mürted'e: Inönü, Hava Kuv-
vetleri'ne, Milli Birlikçiler çeşitli yeriere gidip sığınmışlar-
dı. Vartaatlatılmıştı...
BULMACA SEDAT YAŞAYAy
1 2 3 4 5 6 7 8
SOLDAN SAĞA:
1/ Ceyhan Irmağı
üzerinde kurulu
olan baraj ve
elektriksantralı.2/
Kumaşlardakı be-
nek... Isa'nın, ye-
niden dirilişinden
kırk gün sonra til-
mızlerının huzu-
runda göğe çıkışı. 6
3/ Bir burç adı...
Birtürkalın veka-
ba kumaş. 4/ Ti-
yatrolarda oyunu
alkışlamak için
parayla tuuılmuş kımse... Bir
renk. 5/ Radyum elementınin
simgesı... iki şey arasındaki
uygun ılışki. 6/ Hayvanlara
vurulan damga... Bir soru sö-
zü. II Küçük denk... "Yiğı-
dın başına bir ış gelirse Onu
—- ellere açıcı olma" (Kara-
caoğlan). 8/KeseB ajı da de-
nilen ve Avustralya'da yaşa-
yanbirhayvan... Olumsuzluk
belirten bırönek. 9/Sabahat-
tin Ali'nin bir öykü kitabı...
Sırtlan.
YUKARIDAIN AŞAĞIYA:
1/ Doğruluğuna güvenilmeyen yazı ya da söz. 2/ Akdeniz
Bölgesi'nın iç kesimınde küçük bir göl... Tecrübeli. usta. 3/
Şehzadelenn özel eğitmenleri... Yunan mitolojisinde aşk
tannsı. 4/Güney Amerika'da yaşayan çok ıri vezehirsızbir
yılan. 5/"En ummadığın keşfederesrar-ı derunun / Sen her-
kesi — âlemı sersem mı sanırsın" (Zıya Paşa)... Bir göz
rengi. 6/Aşağılama. horgörme belirten birünlem... Nâzım
Hikmet'ın soyadı... Tarla sının. 7/Fasıla... Üflemeli birçal-
gı. 8/Bıray adı... Hatıra. 9/Tazeyken kabuğuylabirlikte ku-
rutulmuş fasulye.
M
I
R
M
I
R
|
S
u
E
S
|
u
R
E
T
E
ç
T
I
R
P
A
N
A
•K
R
|
O
H
|
O
L
T
U
O
M
L
E
T
•T
A
R
N
O
|
M
A
N
T
T
U
O
L
E
1K
•F
U
T
M
A
L
A
V
T
|
L
A
•S
A
L
A
N
G
A
N