Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
11 EKİIA1996CUMA CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 15
96 Cannes festivalinde Joel Coen'e en iyi yönetmen ödülünü kazandıran
k
Fargo' gösterimde
Kirahkkatiller de pembe (lizi izler...
Farıo
Ycnetrren:
Joel Coen/
Senaryo:
Ethan Coen,
J.Coen /
Kamera:
Roger A.
Deakıns/
Müzik Carter
Bjrvvell /
Oyjncular:
Frances
McDormand,
VVilliam H.
Macy, Steve
Buscemi,
Peter
Stormare,
Harve
Presnell,
Kristin
Rudrud, Tony
Denman,
John Carrol
Lynch/1996
ABD (Umut
(
Sanat)
Bugün sinemalarda gösterime giren,
Amerikan bağımsız sinemasının yüz
akı sayılan Joel \e Ethan Coen
kardeşlerin son filmi 'Fargo',
I987'de Minnesota'daki gazetelere
yansımış gerçek bir polisiye
soruşturmasından kaynaklanan bir
cinayet olayını naklediyor. 1940'lann
sinemasına göz atan. Paul Newman'lı
bir güldürü denemesi niteliğindeki.
gişesi başarısız 'The Hudsucker
Pımy-Bir Şirket Komedisi'yle iki yıl
önce hayranlarını biraz hayal
kınklığına uğratan.
yapımcısı VVarner Bros'u da
zarara sokan Coen
kardeşlerin bu kez doğup
büyüdükleri yöreye ve
başarılı oldukları kendi
stillerine dönerek ve ilk kez
gerçek bir olaydan yola
çıkarak çektikleri 'Fargo', belgesele
yakın. aynntıları önemseyip
değerlendiren. nesnel. gözlemci \e
'cool' bir yaklaşımla görüntülenmiş.
seyircisini baştan sona kıskıvrak
içine çeken, esaslı bir yeni kara film
(Neo-Noir) başyapıtı. Yaşamı. başta
parasından hiç koklatmayan zengin
kayınpederi olmak üzere sürekli onu
horlayıp duraniara karşı kendini
savunmakla geçen. gergin ve
bastınlmış ama temiz ve düzenli bir
kişiliğe sahip. saplandığı borç
batağından çıkabilmek için tuttuğu
iki kirahk katile (her zaman harika
Steve Buscemi'yle İskandinavya
asıllı. hıç konuşmaz. ürkütücü bir
Bruce NVUlis'i andıran Peter
Stormareı. hamile kansinı (Kristin
Rudrud) kaçırttirıp kuşkucu. cimri
kayınpederinden (Harve Presnell)
yüklü bir fidye kopartmavı
pianlayan. taşralı. ezik. sünepe bir
oto satıcısınm (VVilliam H. Macy)
öyküsünü anlatıyor 'Fargo'. Uyanık
geçinen taşkafa aile babası satıcımız.
fidyenin azıııı. filmin başında,
randevulaştığı barda görüşüp
anlaşarak evinin anahtannı teslım
ettiği iki kiralık katile \ermeyi.
çoğunu da eebe atarak feraha
çıkniayı tasarlarken. kızını
kaçıranlara fidyeyi bizzat kendi
eliyle sunmakta ısrar ve inat eden
kayınpederi yolıına taş koyuyor her
zamanki gibi. L'fuk çizgisinin bile
belirsizleştiği. karlarla örtülü. ıssız.
soğuk ve bembeyaz yörede, durduk
yerde. pisi pisine önce bir polisi.
sonra da yoldan geçen iki genci,
tanık bırakmamak için \urup
öldürerek işi yüzlerine gözlerine
bulaştınyor sürekli birbirleriyle
Unutulmaz bir klasiğin Amerikan versiyonu
Cok yıllar öncesınin kimi şasirtmacalı.
hatta şoke edicı sahnelerivle belleklerde
yer etmis filmlerinden biri\di. Fransız si-
nemasının Alfred Hitchcock'la asik at.ın
gerilıtr ustalaruıdan Henri Georges Clo-
uzot'nun "Les Diaboliques-)jeytan Ruhlu
İnsanlar"*ı (1955). Son dönem'de. dolarla-
rı bastırıp telıf haklarını satın alarak bazı
unlü vabancı filmlerin Amerikan \ersi-
vonlarını vapıp pıyasava süren Hollyvvo-
od'un özellıkle Franssz filmlerine vönelık.
doymak bümez -remake->enidençe\rinr
ıştahınn sütı gö^terışlı örneğı diyebılece-
ğııniz "Diabolique-Şe>tanca" aslında as-
Fına çck sadık kalarak Clouzotnun bu
unutulmaz aerılım klasıöinı üünümüze ta-
Polisiye edebıyatın namlı ustalarından
Boileau-Narcejac ikilisinin ünlü bir kara
dizi romanından CCellequi n'etait plus')
40 yıl önce Clouzot usta ehv le bevazper-
deye uyarlanarak sınenıa tarihme gecmi^
bu siyah-beyaz. iilet aibi heyecan \enici
başyapıtı. görünürde zorba. maço bir er-
kek okulu müdürünün baskısın-
dan gına getirerek kadın dayanis.-
ması içinde müdürü ortadan yok
eden. despot adatnın hastalıklı.
zayıf kişılikli kansıyla fettan met-
resinin işbirliğine \e sürpnz bir
finale bağlanan tüyler ürpertıcı
bir cinayet entrikasına dayanıyor-
du. yaşı tutan sınemaseverlerın
anımsayacağı gıbi. Müdürü Paul
Meurisse'in. karısını (yönetmen
Clouzot'nun da sevgili kansı
olan)\eraClouzofnun.çekıcı sa-
rışın metresinı de Simone Signo-
refnin canlandırdığı Fransız kla-
>iğine neredeyse aynen bağlı ka-
lan bu yeni renkli. göz alıcı Ame-
rikan remake'indeki değisiklık.
orijınal filmde ıkılı oynayan met-
resiylebırlıkte. karısını aşın heye-
canlarla. büyük şoklarla öldüre-
rek malına-nıülküne konmayı
planlayan "kötü" müdürün yaka-
sına yapışıp sonunda olayı çö-
zümleyen. feleğın çemberinden
aeçmiş >aşh polısın (unutulmaz
Charles Vanel) yerıni. kansere bir
iöğsünü kaptırmı^. deneyimli.
emekli. valnız bir kadın dedektı-
fin (Kathy Bates) almış' olması. Ve havu-
zun dibıni bo\ lanıis bir ölüyken dirilnıis
müdürün karı>ı\la metresi tarafından bu
kez gerçekten öidürüldüğü. Kathy Ba-
tes'ın de kötüşe müMahak diyerek iki ka-
dının vaptığını. sonda aeık etmediğı. hay-
1) uzatılmiş kanlı t'inalı de aslından farklı.
Birbirinden rol çalan yıldızlar
MT\"\e klipler. reklanı filmleri çeke-
rek \e Johnnv Depp"le Mar> Stvıart Mas-
terson'u yönettiği "Benm ve Joon**la
(l')
c
)2ı ılk kez adını duyuran. Montreallı
Jeremiah Chechik'ın yöııettıği. "Les Di-
aboliques"in Amerikan \apımı \enıden
v'e\rinıınde. Simone Signoret'in rolünü
günümüzün ünlü Hollyvvood starı Sharon
Stone,\'eraClouzot'nunkınıFransız sine-
masımn ııarın. masum. meleğımsi görü-
nüşlü ilahesi. hat'iften yanaClan si^mi^.
ağzı sarkmış*. apıık tenli. kınlgan dilber
IsabeHeAdjanioynuyor. Paul Meurisse'tn
yerinı ChazzPalminteri'njn. polis Charles
Vanel"ınkınıde KathvBafes'inaldıöı~Di-
abolique-Şe\ianca"da. kimi lezbiyen ima-
lara da davetiye çıkaracak şekilde iki ka-
dının ılişkisinı öne çıkaran yönetmen
Checkik finali de değiştirmeyi yeğlemiş.
Chechik'in düzmece cinayet i^lenirken
TV'de seyredılen. geçımsiz karı-koca dır-
dın üstüne. 1966 yapımı MikeNicholskla-
sığı ~\\ ho's Afraidof \ irginia VVoolf-Kim
KorkarHainKurttan'adlı EdwardAlbee
uyarlamasından sahnelere de yer veren,
göndermelere. türün kalıplanna açık an-
latınıına. parlak görüntülere. birbirlerin-
den rol çalmaya hazır. hırsiı, ünlü oyun-
cularının performanslarına pek diyecek
yok.
Ögrencılerın yemeğinden bile kısan za-
lim müdürkocasından boşannıak isteyen.
rahibelıkten öğreımenliğe geçmiş. kalp
hastası. ezik ve kocasının metresine kucak
açan Isabelle Adjani'yle. hırsiı. kararlı.
seksi sarışın matematik ögretmeni metres
Sharon Stone'un sürüklediği. kadın psiko-
lojisı üstüne odaklaşarak ünlü bir Fransız
klasiâinden 199ü'laraaktarılan bu Hollv-
wood usulü korkulu. gerilimlı, kanlı "fılm
noir" denemesi. aslınınbaşarısına. etkıle-
yiciliğine kesinlikle ula^amıyor bizce.
Vaktiyle. sular taşan banyo ku\etinden
ağır ağır doğrulup kalkan ceset Paul Me-
urisse'nin zavallı karısını kalpten götür-
dükten sonra tersine dönmüş korkunç tak-
magözleriniçıkardığı gıbisindensiııırbo-
zucu. sürprız sahnelerıyle bizım kuşağın
belleğine kazınmış bir gerilim klasığinın
anısına kuşkusuz saygısızlık eden "Şey-
tanca". öteden beri Amerikan yeniden
çevrimlerine gıcık oluşumuzu da haklı çı-
karan. albenili. cilalı bir Holly\vood-Sha-
ron Stone yapımından öteye anlam ve
önem taşımayan bir genlim çeşitlemesi.
Bizi hiç germedi. ama hem buz gibı hem
de acayıp ates,li olabüen günümüzün sarı-
şın tannçası Sharon Stone'un çekim ala-
nına kapılmışlara ve Clouzot"nun bu fil-
me kaynaklık eden klasiginden habersiz
yeni kuşak sinemase\erlere ilginç gelebi-
İir yine de ~Şe>tanca". Bir de bu Cürürvıf-
lah olmaz. kayitsız-şartsız tutkunlarına...
Şeytanca
Diabolique / Yönetmen:
Jeremiah Chechik /
Senarist: Don Roos,
Clouzot'nun "Les
Diaboluques"inden /
Kamera: Peter James /
Müzik: Randy Edelman
/ Oyuncular: Sharon
Stone, Isabelle Adjani,
Chazz Palminteri,
Kathy Bates, Spalding
Gray, Allen Garfield,
Adam Hann-Byrd,
Shirley Knight 1996
ABD (WB), Beyoğlu
Emek, Harbiye As, Etiler
Akmerkez, Istanbul
Princess. Çemberlitaş
Şafak, Bakırköy 74,
Kadıköy Süreyya,
Altunizade Capitol,
Galleria Prestige
sinemalannda.
atışıp takışan. iki beceriksiz
sersenmiz. Bu cinayetlerle kana
bulanan kaçırma planının giderek
sarpa sardığı filmin yanm saatinin
bitiminde. meslek yaşamının ilk
cinayet soruşturmasını üstlenen
hamile kadın polis (Frances
McDormand) devreye giriyor. Coen
kardeşlerin eski filmlerinden
anımsadığımız. genelde tuhaf.
kaypak. antipatik karakterlere aykırı
kaçan. sıcak. olumlu. hoşgörülü bir
kahraman diyebileceğimiz. (Joel
Coen'in de 12 yıllık kansı
olan) Frances
McDormand'ın
canlandırdığı. irikıyım.
mazbut kocasının habire
beslediği her an yiyip
içen, hep sabırlı. sakin.
nazik. 7 aylık hamile polis
şefimiz. neden sonra bu cinayetlerle
kaçırma olayını bağdaştırarak
düğümü çözecektir... On yıl önce
kara film türüne yeni bir soluk
getiren. biranlamda. esinlendirdiği.
günümüzün Quentin Tarantino N b.
gibi moda yönetmenlerini de
haberleyen. tokat gibi çarpıcı ilk
filmlen v
Blood Simple-Kansız'la
(1985) Amerikan sinemasında fırtına
gibi esen Coen kardeşlerin çıkışı.
sonraki yıllarda da sürdü. delidolu
polisiye komedi '.\rizona Raising1
(19871. polisiye edebiyata ve
Dashiell Hammett'e saygı
niteliâindeki. bizde uösterilmeyen
'Miller's Crossing' (Î989) ve 1940lı
yıllarda tiyatro yazanyken
HollvAvood'dan çalışma önerisi alan.
tıkaıınıış bir senaristin (John
Turturro) öyküsünü anlatan. Cannes
festtvalinden Altın Palmiyeli.
giizelim 'Barton Fink'le (1991).
Kaosa dönüşen bir kaçırma
Büyük yıldızlarla ve büyük paralarla
çalışmaya yönelmeden. düşük bütçeli,
ilkelerinden ödün vermeksizin. doÇru
bıldikleri yoldan <.aşmadan. alışılmit»
ticari klis;elere sapmadan. aynı ekiple
birtakım "yüksek voltajlı', sıkı filmler
yaparak özel hayranlar edinen
yönetmen Joel Coen ve senarist-
yapımcı Ethan Coen kardeşlerin bu
son filmleri. öyküsü \e üslubuyla
doğrusu meraklısına büyük sinema
keyfi \eriyor bir buçuk saat süresince.
Sözgelişi Ucuz Roman'la 'moda'
haline gelen Tarantino'nun o kabına
sığmayan. coşkun taşkın. saldırgan
stiline karşılık, soğukkanlılığın, ince
ince dokunmuş olay-ilişki örgüsüyle
humorun öne çıktığı, aynntıların da
hakkını veren Coen kardeşlerin
sinemasımn üsîünlüğü tamşılmaz son
tahlılde. Coen'lerin. anlatılanın
nerdeyse bütün girıntisini çıkıntısını
görüntülemenin üstesinden gelerek
akıp giden. kişisel gözlem ve
aynntılarla örülmüş. soğuk. yalın ve
ironik anlatımının yine doruğa çıktığı.
Amerika'nın kuzeyi ve soğuğu
anvştıran o donuk 'orta batı
melankolisi'nin de duyumsandığı
'Fargp'yu. gülünçlü. gırgır bir korku
filmi dehşetiş le. bu polisiye
soruşturmanın yolları girtikçe kesişen
(kadın polis şefi. oto satıcısı.
kayınpeder \e iki aykın kiralık katil
gibi) özgün karakterleri arasında gide
gele. soluksuz kalarak ve hep bıyık
altından gülümseyerek. zevkle
seyrettik özetle. Az sayıda kamera
hareketine. uzun planlara ve plan-
sekanslara rastladığımız filmin
dehşetengiz finalindeyse çenesinden
yaralanmış. ge\eze Steve
Buscemi'nin başına gelenler kolayca
unutulur gibi değil. Meraklısınca
kaçınlmaması gereken 'Fargo'yu
şimdiden haftanın filmi ilan edebiliriz
kısacası.
ABD/Dünya Karması:1 UzayUar: 0
Gösterime girdiği 4 temmuz gününden iti-
baren hasılat rekorlan kırarak şimdiden Holly-
\vood"un box-office şampiyonu filmlersırala-
masının ön saflarını zorlayan. ABD'de ner-
deyse "kitlesel bir histeri'v le karşılanıp yoğun
ilgi gören -Independence Da> - Kurtuluş Ğii-
nü"nü. bu haftanın sinema mönüsünde önü-
müze sürülen ana yenıek olduğu için tıklım tı-
kış dolu bir salonda gidip gördük mecburen.
Karşımıza. şimdiye dek iyice aşina olduğu-
muz cinsten. içine beylik görüş ve yaklaşmı-
lann boca edildiği. gişe başansı geçmişteki ör-
neklerle doğrulanmış bazı türlenn karışımı nı-
teliğinde, etkileyici birgörselliğe sahip. tadı tu-
zu hadi yerinde divelim ama pek doyurucu sa-
yılamayacak bir fantezi bilim-
kurgusal aksiyon çorbası çıktı!
"KurtuluşGünü". yedinci sa-
natın utkunu açan yaratıcı yö-
netmen usulü. aydınca ve özgür-
ce yaklaşımın tam tersi bir tica-
ri zihniyetin ağır bastığı. tanıtı-
mı. pazarlanması ve zamanla-
ması beceriyle yapılmış. gişe
kâygısı güden. büyük bütçe.
sfüd"yo ve ekip yaratısı dıyebile-
ceğimiz. gelecekte dünyayı im-
ha edebilecek olası bir uzaylı istilası üstüne
tezgâhlanmış. yep yeni ve iddialı bir Ameri-
kan eğlenceliği. klişedeyişle Hollyvvood'aöz-
gü. parlak bir bilimkurgu-serihen fantezisi.
Felaket filmiyle savaş filmi çorbası...
Film. evrende yalnız olup olmadığına hep
yaman meraklanan insanoğlunun. sıradan bir
yaz gününde. yeryüzünü yerle bir edecek. de-
vasa bir uzay gemisinin çıkagelmesiyle karşı-
laştığı dünyanın sonu tehlikesini nasıl berta-
raf ertiğini \e se\gili E.T.'nin tam karşıtı. bir-
takım tehditkâr uzaylıların nasıl hakkındaıı
«zeldiğini hikâye ediyor özetle. Her renk. cins
ve ırktan uluslann birleşip. tabii ki en kahra-
man Amerikalılann liderliğinde el ele vererek
dünyamızı kötü uzaylıların şerrinden ve in-
sanlığı kavurucu "ısı ışınlan'yla yok olmaktan
kurtarışını. hayli şo\enist tarafından ve çizgi
roman basitliğiyle aktaran "KurtuluşGünü".
Alman yönetmen Roland Emmerich'le sena-
rist (\eyapımcı) Dean Devlin'in eseri. Genel-
de Amerikan kültürünün. her yıl Hollyvvood
aracılığıyla üretip pazarlayarak bütün dünya-
ya kakışladığı. bü\ ük kitleye yönelik kotanl-
nıış. çok masraflı. şenlikli. şamatalı. gösteriş-
li üstün-yapım geleneğinden bu kez 19%"da
kısmetimize çıkan bu filmde. çeşitli türleri har-
manlamış Emmerich - Devlin ıkılisi.
1980lerin sonuna doâru transfer olduûu
Kurtuluş Günü
Independence Day / Yönetmen: Roland Emmerich / Senaryo:
R. Emmerich, Dean Devlin / Kamera: Karl Walter
Lindenbaum / Müzik: David Arnold / Oyuncular: Bill Pullman,
Jeff Goldblum, Will Smith, Mary McDonnell, Judd Hirsch,
Margaret Colin, Randy Quaid /1996 ABD, Fox (Özen Film)
Beyoğlu Lale. Bakırköy Avşar. Bakırköy incirli, Kadıköy Reks,
Galleria Prestige, Atrium Prestige sinemalannda.
Hollyvvood'a "Moon 45". "L'nh'ersal Soldi-
er". "Stargate - Y'ıldızlara Geçit" gibi gişesi
parlak. fantastik filmleriyle kendini kabul et-
tiren Alman yönetmen Roland Emmerich'in
başarı reeetesi eşittir 1970'li \ ıllarda moda
olan Irvin Allen"\ari felaket filmleri türü artı
vatanseverlik \e kahramanlık edebiyatı para-
la\an "En UzunGün". "K\vain Köprüsü" gi-
bi görkemli. epik savaş filmleri türü. Cok kah-
ramanlı. heyecanlı, inanılmaz görsel efektle-
re. teknolojik lıokus- pokuslara. bilgisayar
triiklerine dayanan. değişik tonlarda ve alışıl-
nıış bir tempoda seyreden bu 'türler bileşimi"
eğlencelik. nispeten ilginç sayılacak ılk yan-
sından sonra tahammülü zor bir hamasi, vatan
(dünya) millet (Amerikalılar) muhabbetine
sardınyor işi. İyice Amerikan övgüsüne dü-
men kırana filmin beylik, şovenist özü git gi-
de belirginleşiyor.
Bunca yıldır yakından aşina olduğumuz bi-
limkurgu filmleri tanhinde. Spielberg'in "Clo-
se Encounters - Lçüncii Türden \akınlaşma-
lar^ından George Lucasın "Star \Vars - Yıl-
dız SavaşlarTna kadar uzatılacak nicc uza>
fantezisinin anılannı da tazeleyen "Kurtuluş
Günü'"nün. tepeden tırnağa kötü niyetli. yer-
yüzünü un ufak etmeye kararlı. düşman uzay-
İı motifi ve UFO paranoyasıyla pompalanmış
klişe senaryosu. kimi mantıksızltklarla çizgi
roman yüzeyselliği içeriyor. Cok ileri birtek-
nolojiye sahip. saldırgan uzaylı-
lara karşı verilen kurtuluş müca-
delesinde başı çeken. evliliğini
yürütememiş. bilgisayar dehası.
Yahudi bir bilim adamı (Jeff
Goldblum), astronot olma iste-
ğini NASA'nın geri çevirdiği,
gözünü budaktan esirgemez.
zenci bir pilot (\Vill Smith) ve
Körfez Savaşfnda uçak filosuna
komuta ederken gösterdiği kah-
ramanlıklarnedeniyle Beyaz Sa-
ray"a seçilmiş. önderlik sorumluluğuyla ruhu-
nu taşıyan. beyaz. anglosakson. Protestan
Amerikalı bir ABD Başkanı (Bill Pulman)gi-
bi stereotiplerin dayanışması ve işbirliğiyle ka-
çınılmaz mutlu sona eriştiğimiz "Kurtuluş
Günii
w
. fazla önemsenecek. kalıcı bir yapıt
değil. Ama popüler düzeyde. parlak bir gişe
filmi. Görsel efekt cilasıyla parlatılmış, bilgi-
sayar oyunu gibi çekilip yönetilmiş. fınaldeki
Amerikan uçaklannın düşman uzay gemisine
sorti'ler yaptığı gibisinden sahneleriyle hayli
çocuksu kaçmış ve VVells'in "Dünyalar Sava-
şı~yla "Zelzele"nin rastlaşıp buluştuğu. renk-
li felaket filmi gibi bildik bir bilim- kurgusal
seyirlik. Öncelikle türün meraklısı için.
KEDI GOZU
VECDİ SAYAR
Umutsuzluk
Bugün canım yazı yazmak istemedi. En iyisi size
bir şiir okuyayım. Daha doğrusu bir taşlama. Kedi-
lerin başucu kitabı "Azizname"öen. Taşlamanın adı:
"Giden Gelen".
Başka kavga yok, kavgamız, sen ben...
Bizde gideni aratır gelen,
Kim gelecekse belli önceden...
Sakın sanma ki bikes gelir,
Bir teres gider, bir teres gelir!
önce olanı son gelen bozar,
Planını buz üstüne yazar.
Yazboz tahtası, değmesin nazar...
Nevheves gider pürheves gelir,
Bir teres gider, bir teres gelir!
Yapılmış şeyi yenisi söker
Sonra da kalkar geçmişe söğer;
Yapar eder de bir de tüy diker...
Gider, ardından bir de ses gelir,
Bir teres gider, bir teres gelir!
Model Almandır, sonra Fransız...
Ondan da döner, cayar imansız.
Amerika'ya benzer amansız;
"Vıy mösyö" geçer, "olrayt yes" gelir,
Bir teres gider, bir teres gelir!
Bir koltuk için bu ne emektir!
Bılinmez, nasıl nane yemektir...
Maksat bizleri kafeslemektir,
Bir kafes gider, bir kafes gelir,
Bir teres gider, bir teres gelir!
Önce geçmişi etmeli inkâr,
Demokraside yoktur ihtikâr,
Din ticareti, bire beşbin kâr.
Inkılap diye başta fes gelir...
Bir teres gider, bir teres gelir!
Her taraf harap, bir taraf gülşen...
Her zaman böyie, birkaç kişi şen...
Nutuklar aynı, yalnız değişen;
Tiz sesli gider, sesipes gelir...
Bir teres gider, bir teres gelir!
Tam sözün şimdi geldi sırası:
Sızlar içimin derin yarası,
Görüp âlemde bu ihtirası,
Dostlar, aklıma son nefes gelir...
Bir teres gider, bir teres gelir!
• • •
Bir tane de "Hazret-i Dangalak"\.an okuyalım mı?
Taşlamanın adı "Bilmece":
Bir bilmecem var sizlere,
Nice ileri mileri gelenler,
Nice büyükler müyükler,
Genel menel müdürler falan fitân, ' ' ' ' '
Bakan makan
Başbakan maşbakanlar,
Vesair mesairler,
Daha daha kimler mimler,
Bir sorum var hepinize mepinize,
Bilen parmağını kaldırsın;
Söyleyin lütfen,
Kaçıncı yüzyılın,
Hangi yılındayız?
BUGUN
AKBANK6. LLISLARARASI CAZ FESTt\ALİ
kapsamında Cemal Reşıt Rey Konser Salonu'nda saat
18.30'da Abdullah Ibrahim Ûçlüsü'nün konsen saat
21,30'da da Steve Turre & Sanctifted Shells konseri
izlenebilir.
AKSANAT'ta Caz Festivali kapsamında saat 15.00'te
Steve Turre'nin semineri. saat 13.00"te "Airto Moreira,
Rhythm and Colours", saat 18. 00de de "Eric Dolphy,
Last Date" başlıklı belgesel filmler Ingılızce orijinal
halleriyle laser-disc'ten izlenebilir.
TARANTA BABli KL LTÜR MERKEZl nde saat
19.00'da Muazzez tlmiye Çığ'm "Siimer'de Edebiyat ve
Din" başlıklı konferansı yer alıyor.
EVRENSEL KÜLTCR MERKEZİ nde saat 15.00'te
Norman Jovison'ın yönettiği "Danıdaki Kemancı"
başlıklı film. saat 19.30'da da "Bana Giizel Bir şey
Söylesene" başlıklı stand-up komedi izlenebilir.
BEKSAV'da saat 18.00"de Gültekın Tekın'ın "Barılı Bİr
Gezegenin Gözünden Güneydoğu Coğrafjası ve Mardin"
başlıklı dia gösterisi. saat 19.00'da da "Vağmurdan
Önce" adlı film yer alıyor. (Tel:34<> 91 55)
SAHAF CAFE KÜLTL R MERKEZİ nde saat 17 00 de
"Bereketli Topraklar Üzerinde" başlıklı film izlenebilir
BAKIRKÖY BELEDtYE TİYATROLARI Y1NUS
EMRE KL LTÜR MERKEZİ'nde saat 20 30 da
"Hacıvatmaz" adlı ovun sahnelenivor.
İstanbul Devlet Tiirk Müziği
Korosu sezonu açıyor
Kültür Servisi-Kültür Bakanlığı İstanbul Devlet Klasik
Türk Müziği Korosu. 20 ekim pazar günü saat 11.30'da
AKM'de düzenlenecek konserle yeni sezona merhaba
diyecek. Ender Ergün yönetiminde. solist Cetin
Körükçüoğlu ile saz sanatçılan Aziz Şenol. Filiz Yayla
ve Birol Yayla'nın katılacağı konser iki bölümden
oluşacak. İlk bölümde. Dede Efendi'nin yapıtlarından
ve klasik Türk müziğinden örnekler sunulurken. ikinci
bölümde ise çeşitli saz eserleri seslendirılecek. Bu
sezon açılış konsenni kaçıranlar için. 27 ekim pazar
günü koro programını tekrar edecek.
YENİ BAŞLAYANLAR
BLUE N THE FACE
Yönetmen VVayne Young ve yazar Paul Auster büyük
bir oyuncu kadrosuyla Brooklyn'de geçen yaz
sezonunun en iyi filmlerinden biri olan "Smoke" için
bir araya gelmişlerdi. NVayne ve Auster için uzun emek
getiren bu film. kadın ile erkeği. siyah ile beyazı.
eğitimli ile cahili oldukça hümanist bir açıdan aktaran
geniş karakter yelpazesiyle başanya ulaşınca. yazar ve
yönetmen yapımcıları Peter Nexman, Greg Johnson ve
Hisami Kuroi\va. başroldeki oyuncuları ve mekânları
sabit bırakarak ikinci bir film yapmaya karar
veımişler. "Blueinthe Face" "Dumanv
'dan etkilenmiş.
ama daha çabuk ve daha az masraflı bir film. Bir
haftadan daha kısa bir zaman dilimini kapsayan bir
çekim planı ve mütevazı bir bütçe hazırlayan Wang ve
Auster senaryolannı çabucak hazırlamışlar.
Brooklyn'de yaşayan insanlar üzerine neredeyse
tamamen doğaçlama bir film olan "Blue in the Face"de
Harvey Keitel. Roseanne, Michael J. Fox, Lirv Tomlin,
Ru Paul. Jim Jarmusch ve Madonna bir arava aeliyor.