Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 25 EYLUL1995 PAZARTESİ
12 DIZIYAZI
Okulöncesieğitim mi
yoksabakımevimi? I' a h s i n D o e a n
K
ışılık gelışımının bu>uk
olçude tamamlandığı bu
donemı çocuklanmız
sokakta \ a da evde ken-
dı halıne terk edılmış
olarak geçınrler Son
yillarda büvuk kent beledıyelen kamu
kuruluşlan ve ozel sektorun yuva ya da
anaokulu MEB'ın ıse ılkokullar bunye-
sınde ana sınıflan açarakokul öncesı eğı-
tımdeonemlı gelışme saglamalanna kar-
şın, hetn çağ nufusuna hem de gehşmış
ulkelerdekı^iuzeve bakıldığında çokye-
tersız oiduğu gorulmektedır
Olkemızde eğıtımın dığer alanlannda
oiduğu gıbı okul oncesı eğıtıme de yete-
nnce onem venlmemektedır Var olan-
lar da bırkaç buyuk kentte \ oğunlaşmış-
tır Tum çabalara karşın bu alanda okul-
laşma orani resmı rakamlara göre yuzde
7 3 duzeyınde gostenlse de gerçek yuz-
de 3 2 dır (3 -6 \ aş grubunun nufusa ora-
nı yuzde 10 dur Bu da 6 mılyon 296 bın
çocuk eder Bız 201 bın 652 çocuğa, ya-
nı yuzde 3 2 ulaşabtlmışız ) Bu okullar-
da oğretmen başma düşen oğrencı sayı-
sı, dığer okullara gore ıyı gozukse de (21
çocuk), oğretmen adı altında v asıfsız bır-
çok kışının göre\lendınlmesı. başta psı-
kolojık olmak uzere bırçok sorunu da
berabennde getırmektedır
Demokratık eğıtım programı ıle
# Yerel v onetımlenn anaokulu s e yu-
va açması yavgınlaştınlacaktır
# Okul oncesı egıtım vakıflart özen-
dınlecektır >
# 100 kıştden fazla ışçı çalıştıran ış-
yerlennde yuva ve anaokulu acma zo-
runluluğu getınkrek denetıtnlen yerel
eğıtım kurumlannca v apılacaktır
# Ozurlu çocuklann bu kurumlardan
yararlanması sağlanacaktır
9 Okul oncesı eğıtımde gorev alacak
personelın yetışttnleceğı okullar açıla-
caktır
9 Her ılkoğretım okulunda zorunlu
ana sınıflan açılacaktır
# Fakır kımsesız tutuklu ve hukum-
lulenn çocuklan bu kurumlardan ucret-
sız yarariandınlacaktır
# 100 uyevı geçen konut kooperatıf-
lenne yu\a \ e çocukpark ven avırma zo-
runluluğu getınlecektır
# tlkogretım bunvesınde açılacak ana
sinıflan zorunlu eğıtım kapsamına alı-
nacaktır
# Buyuk park ve bahçelenn bunye-
sınde yuva ve anaokullan açılacaktır
% Çocuk ve aıleve çocuk gelışımıne
yonelık surekh rehberlık hızmetı venle-
cektır
0 Yonetıcıler en az dalında hsan>
eğıtımı görmuşlerden oğrencı veoğret-
menlenn de katıhmıyla eğtttm kurulla-
nnca seçılecektır
# Bu kurumlarda çalışanlar sureklı
hızmet ıçı eğıtımden geçınlecektır
Ilkoğretım ılkokulun vanında orta-
okulu da son vıllarda kapsamına alarak
• Ulkemızde eğıtımın dığer alanlarında oiduğu gıbı okul
oncesı eğıtıme de yeterınce onem venlmemektedır. Bu
alanda okullaşma oranı resmı rakamlara gore yuzde 7.3
duzeyınde gosterılmesıne karşın yuzde 3.2'dır. Bu
okullarda oğretmen adı altında vasıfsız bırçok kışinın
gorevlendınlmesı, bırçok soruna yol açmaktadır.
• llkokullarda yuzde yuzlere varan okullaşma oranı, son
yıllarda doğudakı kapalı okullar yuzunden yuzde 90'lar
duzeyıne tnmıştır. Ortaokullarda okullaşma oran» ıse
resmı rakamlara gore yuzde 68.7 duzeyındedır. Yani
zorunlu ılkoğretımde okullaşma oranı yuzde 80'dir.
Bugun gırılmeye çalışılan Avrupa Bırlığı ulkelennde bu
oran yuzde 80' ın uzerındedır.
ıkı aşamalı \e 8 yıllık zorunlu eğıtım do-
nemını kapsamaktadır ilkogretıtrutemel
bıtgı \ e becenlerınjkazandınlmasjjve ge-
hştınlmesı yanında çocuğun kendı ge-
leceğıne yonlendıriTdığı temel alışkan-
lıklann kazanıldığı b\r donemı kapsa-
maktadır İlkokullarda vuzde vuzlere va-
ran okullaşma oranı son yıllarda doğu-
dakı kapalı okullar yuzunden yuzde
90'lar duzeyıne ınmış ve sureklı genle-
mektedır Ortaokullarda okullaşma ora-
nı ıse resmı rakamlara gore yuzde 68 *"
duzevındedır \anı zorunlu ılkoğretım-
de okullaşma oranı yuzde 80'dır Bugun
gtrılmeve çahşılan Avrupa Bırlığı ulke-
fennde bu oran v uzde 80'ın uzerındedır
(Almanya 100, Fransa 99, ingütere 98,
Holland'a 99)
İlkoğretım, 1739 sayılı Temel Eğıtım
\asaM'na gore 6-14 yaşmı kapsamakta-
dır Ancak bır kısmı lıselenn bunvesm-
de olan ortaokullar ve bağımsız orta-
okullarla bır butünlük sağlanamamıştır
Tüm "•«stekkre" ve kamuoyunun talebı-
ne karşın bu bırleşme ancak vuzde 20
oranında gerçekleşmıştır Eğıtım prog-
ramlarında butunsellığı olmayan bu
okullar sadece kagıt uzennde bırleşerek
ANA OKULLARINDA GEL1SME
YILLAR
1923-24
1933-34
1943-44
1953-54
1963-64
1973-74
1983-84
1984-85
1989-90
1990-91
1991-92
1992-93
1993-94
1994-95
Okul
sayısı
80
70
49
52
132
383
2784
2608
3601
3806
4480
4749
6067
6472
Oğret
sayısı
136
35
63
77
192
625
4414
4036
6734
7124
7783
8855
8870
9464
Oğrencı
saytsı
5880
2979
1604
2177
4377
7617
78981
81399
110534
119866
132724
135465
175200
201652
Okulş
oranı
%
0 05
0 02
0 01
0 01
0 01
0 02
0 03
0 14
0 19
2 70
2 20
2 20
2 80
2 30
Bazı ulkelerde okuloncesı eğıtımde
okullaşma oranlan % (verıl993)
ULKE
Belçıka
Hollanda
Almanya
Fransa
Avusturya
Isvıçre
ABD
InRiltere
Nııerya
Tunus
Mısır
Turkıye
Turkrye
YAS
3-5
3-5
3-5
2-5
3-5
4-6
3-5
3-4
5-6
3-5
4-5
3-6
5-6
%
100
99
91
83
70
68
63
49
2
7
6
32
73
zorunlu duruma getınlmışlerdır Aynca
aşamalı ve bırbınnın devamı olmayan
bırçok ders ve konular çocuğa surekh
tekrarlatılarak zaman kaybına ve ısrafa
neden olunmaktadır tvedılıkle bu okul-
lann butunleştınlmesmın sağlanması ge-
rekmektedır Son yıllarda hızlı nufusha-
reketlen ve goç alan buyuk kentlenmız-
de onlem alınmadığjndan, okullaşma
oranında duşuşyaşavan dunyanm tek ül-
kesıvız lstanbul \nkara, lzmırveben-
zerı goç alan büvuk ıllerde eğıtım yatı-
nmlanna yonelmenm yanında kentkul-
turune uvumdabuyuk zorluk v aşayan ıl-
kogTetım çağmdakı çocuklanmıza yö-
nelık ozel eğıtımprogramlan gehstınle-
rek hızla devreye sokulması gerekmek-
tedır llköğretımın ıkıncı kademesı olan
ortaokullann ılk ve son sınıflannda v on-
lendırme ağırhklı bır eğıtım programı
u> gulanmalıdır Eğıtımımızın açmazla
n bu sınıflarda başlamaktadır Daha ıl-
koğretımın başında unıversıteve vonlen-
dınlen çocuklanmız bunun olumsuz et-
kılennı omur bovu vaşamaktadır Bu
a^amanın ılk sınıfında çocukhangı mes-
leğı seçeceğıne kısmen karar vermeh ve
ılerıdekı mesleğıne ısınmaltdır Son sı-
nıfta ıse çocuğun yonehmı kesm olarak
ortaya çıkmalıdır
Rehberlik ve danışmanlık
Ozelhkle ılkoğretımın ıkıncı aşama-
sında voğun bır rehberlık ve danışman-
lık hızmetı \ enlmelıdır Buhızmet sade-
ce çocuğa değıl, aıleye. topluma oğret-
mene ve tum ılgılılere yonelık olmalıdır
Çocuğun ılgılen, yeteneğı ve kapasıtesı
değerlendınlerek yonelımınm onü açtl-
mahdır Her ne şekılde olursa olsun sı-
nıfta kalmalar kaldınlmalıdır Ogrenı-
mıne devam edemeyecek çocuklar bıle
yatay geçışle mutlaka bır mesleğe hazır-
lanmalıdır Bugune kadar okullanmızda
gostermelık olaraktutulan "nıhsal'' dos-
yalar amacına uygun duruma getınlerek
kullanılmalıdır Bu dosyalar "toplumsal
dosja" adı ıle eğmmın her aşanmında,
hatta çocuğun ış yaşamında bıle ona v on
verecektumbılgılen ıçermelıdır \nado-
lu lıselen ve sınavla oğrencı alan dığer
okullar kaldınlarak bunlann yerıne
okullann bunyesınde çocuğun ılgı ve ye-
teneklenne uvgun sınıflar açılmahdır
Bo>lece daha kuçuk vaşlarda sınav kor-
kusuyla gehşımını sosvalyaşantısını ve
kışılığını olum^uz vonde etkıledığımız
çocuklanmtz sınavın olmayacağı ya da
hıssettınlmeyeceğı bırokul duzenıne ka-
vuşacaktır Ilkoğretımde çocuğu en lyı
tanıvan ve gelecegı konusundabelırlevı-
cı olması gereken kışı, sınıf oğretmenı-
dır Sınıf oğTetmenı sınav vapmadanva
da çocuğun sınav korkusu yas,amavaca-
ğı değışıkolçu vontemlenyle çocuğu de-
ğerlendırebılır Bu nedenle ılkoğretımde
sınıf oğretmenlennın ılenkı sınıflarda
ıse rehberhk ser\ısı ve sınıf oğretmen-
lennın raporian çocuğu değerlendınr-
ken her aşamada göz önune alınmalıdır
Demokratık eğıtım programı ıle
• İlkoğreüm programı bır butunluk
ıçınde gunun koşullanna gore venılene
cek ılkokul-ortaokul kopukluğu gıden-
lerekbu okullann tekçatı altında toplan-
malan sağlanacaktır
% îlkoğretımın ıkı kademesınde de
cumhunyetın ılk yıllanndakı okullaşma
hızı vakalanarak 1996-97 oğretım yı-
lmdayûzdeyuz okullaşmaya ulaşılacak-
tır
% tkoğretımın ıkıncıkademesınde oğ-
rencıler, ılgı yetenek ve kapasıtelen
doğrultusunda ılen oğrenıme ya da mes-
leğe yönlendmlecektır Buna yonelık
olarakeğıtımprogramlannda gereklı de-
ğışıklıkler acılen yapılacaktır
# Eğıtım programlannın sureklı ge-
lıştınlmesıne uygun kurul ve bınmler
oluşturulacaktır
# Ilkoğretımde bırtakım aksakliklar-
la uygulanan sınıfta kalma kaldınlarak,
ogTencı yonelımlen doğrultusunda gelış-
tınlıp yönlendmlecektır Halen uygulan-
makta olan sınav ve not sıstemı tumuy-
le kaldınlacakttr
# Başansızhk çocuğun değıl, oku-
lun ve sıstemm başansızlığı olarak >o-
rumlanacaktır
# Egıtım programlannın uygulan-
masında ozellıkle mesleğe yonelen oğ-
rencıler ıçın meslekı ve teknık okulun,
oğretmen ve atölyelen yanında, ağırlık-
lı olarak >oredekı ışyerlennden ve bu
kuruluşlann uzman personelınden ya-
rarlanılacaktır
# Lvgulama okullannın yaygınlaş-
tınlması sağlanacaktır
# Çocuklann toplumsal etkınlıklen.
sağlık ve beslenmelen ıçın gereklı or-
tam hazırlanacaktır
# Ders kıtaplan \e yardımcı ders kı-
taplan dönuşumlu olarak ucretsız sağ-
lanacaktır
# Ilkoğretımokullanndaçağdaş stan-
dartlara u>gun rehberhk ve danışma bı-
rımlen kurularak buralara mesleğınde
yeterh ve uzmanla^mış personelın atan-
ması »ağlanacaktır
# Zorunlu nedenlerle ılkoğretım son-
rası okul dışı kalanlara eğıtıme devem
edenlereparalel, ya>gın eğıtım kurumla-
n devreye sokularak bu gençlenmızın
meslek sahıbı olmalan sağlanacaktır
# tlkogretım ıkıncı kademenın bmn-
eı sınıfında mesleğe vonelen oğrencıler
ıçın 4yıllıkprogram u> gulamasma gıdı-
lerek. oğrenım sonunda mesleğınde bır
ortaoğretım kurumuna va da ış yaşamı-
na çeçışte çotuğun onu tıkanmavacaktır
9 Oğrencının toplumsal dosvası, ıle-
n oğretıme ve ış yaşamına geçışte belır-
leyıcı olmamalıdır Bu dosvalar gelıştı-
nlerek çocukla ılgılı tumbılgılen ıçeren
ve optık okumaya uygun duruma getın-
lecektır
# Eğıtım ortamlan oğrencıde de-
mokrası kavramı ve alışkanlığını geliş-
tırecek ve etkınlıklennı rahatça sürdure-
bıleceğı şekılde duzenlenecektır
# Ilkoğretım okullannı bıtıren genç-
lenmız ıster ış yaşamına atılsınlar ıster
ust oğrenımedevametsmler ozgundu-
şunebılen varatıcı sorumlulukustlenen
yaşadığı çevrenmtum değerlennı kavra-
mış bırlıkte çalışma ahşkanlığı kazan-
mış uretken, karşılaştığı problemlen ço-
zebılen. toplumsal ıhşkılen guçlu toplu
vaşamamntumılışkılennıkavramış de-
mokratık değerlen koruyan demokratık
ve ekonomık gehşme>e katkıda buluna-
bılen bılımsel ve teknolojık gelışmeye
açık gençler olarak yetıştınlecektır
# \nadolu hselen ozel okullar gıbı
ayncalıkh okullarla bırlıkte sınav lar da
kaldınlarak çocuklanmızın korkulu ru-
>ası olan bu ışkenceye son venlecektır
Yarın: Ortaoğretım
YETERSİZ EĞİTİM BATAC1NDA DECİŞEN TOPLUM
Eğitimdekurtuluş savaşıbozgunuERTUĞRULLÇKLN Eğıtımeı
Llkemızın ınsanlan vuzvıllarca değı^meven dı-
ne dayah çağdışı kurallarla vonetıldı bırev hak ve
özgurluklennden voksun ummet kavramıvla kul
duze>ıne ındtrgendı kadını toplum dışına ıten ve
ıkıncı sınıf vurttaş vapan şerıat kurallanyla koşul
landınldı İşte bovle bır toplumatepeden mme dev
nmlen benımsetmek toplumbıhm açısından çok
buvuk ıkıncı bır kurtuluş savasını gerektınvordu
Bır ınsana bır kap ıkıkap uç kap v a da dort kap
vetnek yedırebılırsmız ancak beşıncı altmcı ta-
baklardan ^onra sındırme olavı olanaksizlaştıgın-
dan kusma\abaşlavacaktır Tıpkı bu bıyolojık o-
la> gıbı Turk ulusunuvok ılen bır toplum evresı
ne ulaştıracak Ataturk de\ rımlennın şok edıcı de-
ğışımlen karşısında eğıtım evnmıne kavuşmamış
halkın vavaş >avaş kusmasından (başka bır devış-
le tepkı gostermesınden) daha dogalbır şev olamaz-
dı Bu nedenle uzun ^urelı \ezorlu bır eğıtım sav a
şı gereklıvdı Ovsakı 1945 lerden sonrakı >onetı-
cı ve eğıtımcı kadro vuce \taturkvedevnmlenıçın
ovguler dızerek "\ atan, millet, Sakana" so\le\ -
lenvererek devrımolgusunuvanlışvorumlavarak
ulkenın bugunlere suruklenmesıne neden oldular
lCuşkusuz > urtsever uç beş a>dının çabasmı anma-
yı gonul borcu sa> anm
• 1950 sonrası yönetımı ele geçıren DP ıktıdan, duşman çızmesı gormuş,
tutsakhğın acılannı yaşamış bır kuşak olmasma karşm, bılmçsız ya da daha
doğrubu tanhsel bır ıhanetle, yalnız kendılennı kandırmakla kalmayıp ulkenm
geleceğını de sı\ asete kurban ettı Zor bela başımızdan kovduğumuzr
"kapıtulas\on"u canlandıracak dış borçlanmaya yonelmeyı, pusuda bekkyen
şenata voraçmayı devlet >onetımı sanan zavallı kuçuk beyınlı pohtıkacılar, ne
yazık kı. Turk ulusunun başına musallat olacaktı
Evet devlet okullan herkese açıktı paraMzdı
voksul-varsıl avrımı henuz ke^kın bn,ımde belırgın
duruma gelmemiştı Geryi Sumer bez fabnkalan.
şeker fabnkalan \b kamu kurumlanndakı lojman-
larda burokratlar ustduzev memurlar bır sınıf far-
kı varatma ^abası ıçınde memur matınelen ışçı
matınelen duzenlıyor, buyuk havalara gırerek halk
arastnda hoşnutsuzluğa neden oluyorlardı ama yı-
ne de ın^anlanmızın okumuşlara karşı ho^gorulu
oluşu budensızlığıkapatıvordu Kemalıstdevnm-
ler dızgesındekı devletçılık ve halkçılık ılkelennın
ılk kemırılmesi bo>le başlamiştı
Ikıncı Dunva Savaşı Nonrası voksul Turkıyede
vavaş yavaş sinnıış olan ''herdonemın adamr kı-
şıler lıboşlar kaptıkaçtıtilar sahtekarlar haınler
koşedonuculer ortay<ı çıkmavı ba^ladı kentte ya-
şayanbızler nutuskagıdına vurulan damgalarla ya
da karnelerle bez, çay. şeker komur ekmekvb zo-
runlu gereksınmelen alabılırken köviu çavını
uzumle ıvıp ekmegını kendı pışırmeve çalışırken
N'ukanda adı geçen solucanlar vurgun peşındevdı-
ler Avncalıklı kışıler halkın sıkıntılı gunlenne ka-
tılmıvordu Gerçı kent alanlannda asılan kımı es-
nafın onundekı vazıdan, halkın şekennı buğdayı-
nı, vb">ı stok ettığı ıçın cezalandınldığını öğrenı-
vorduk. ancak bu acımasız uygulama bıle namus-
suzlan engelleyemıyordu
Çoğunlukla babalanmıza, annelenmıze lıseler-
de oku>anbızlere devnmbılıncı ozgurluk kavra-
mı aşıla>acakegıtımvenne durağan gardıropAta-
turkçuluğu sunuluvordu Gençler gozlen açılma-
dık sığırcık vavruları orneğı eğıtımın çağdaş bıl-
gılerle belleklennı doldurmasını beklıyordu Ede-
bıyat derslennde geçmışe ozlem duyan Edebıva^
Cedide, Servetıfünun vb akımların Arapça, Farsça
vazıları ezberlettınhvor tanh derslennde Osman-
lı padışahlannın yaşamlan mce aynnnlanna değtn
ogretılıyordu Oysa Kurtuluş Savaşı tanhı, kurtarı-
cı Ata'nınSövlev'ı, çağdaş bılgılen ıçeren bırprog-
ramla genç Turkıye Cumhunyetı bugunku şenat
batağına saplanır mı\ dr Kovlerdebu savaşımı ger-
çekleştırecek K.o> Enstıtulen gınşımı ne>azıkkı,
ışîevını tamamlayamadan aymaz sı\asetçı ve bu-
rokratlann çabasıyla kapatıldı \enne ımam-hatıp
okullannın avılması Ataturk donemınde binen şe-
nat tohumlannın ve^ermesıne yol açtı Laıkhk ıl-
kesının ılk yaralanması bövle oldu
1950 sonrası vonetımı ele geçıren DP ıktıdan,
duşman çızmesı görmuş tutsakhğın actlannı >aşa-
mış bır kuşak olmasına karşın bıhnçsız >a da da-
ha doğrusu tanhsel bır ıhanetle, valnız kendılennı
kandırmakla kalmayıp a\ nı zamanda ulkenın gele-
ceğını sıv asete kurban ettı
koylunun kapısına "Serkidorjan" (bırturpaha-
lı sıgara) goturmeyı, zorbelabaşımızdan kovduğu-
muz *kapitulas>on"u canlandıracak dış borçlan-
maya yonelmeyı pusuda bekleyen şenata yol aç-
mayı devlet vonetımı sanan zavallı kuçuk beyınlı
pohtıkacılar ne yazıkkı Turk ulusunun başına bun-
dan bovle de musallat olacaktı
SURECEK
POL1TIK VE OTESI
MEHMED KEMAL
Çetin'ta Ardından...
Bıraz once yağmur yağmış, sonra guneş açmıştı
Istanbul'un bulunmaz sonbahartanndan bırıydı Gol-
geler serın, guneş altları ısırıcı sıcak Cumhunyet'ın
avlusundakı çıçekler yağmurun tadını çıkanyordu
Hanı Prof Dr Engin Eker ızın verse tam ıkı tek oğle
rakısı ıçmenın zamanı Bu perhız de bıter, hele sabır
Çızerlenn odasında oturuyorum Ne olsa burada bı-
raz daha bol oksıjen var Doğan (Katırcıoğlu), elı yu-
zu kararmış, saçlan taranmış çıkageldı Çevresıne
baktı, yutkundu, bır şey soyleyecekmış gıbı durala-
dı
"Baba, sana acı bırhaber vereceğım" dedı Bana
baba der Yaşı 59 olduğuna gore babası yaşında da
varım
"Çetm özbayrak değıl mı?" dedım
"Oh rahatladım, sana nasıl haber vereceğım dıye
demınden ben kıvranıp durvyordum "
ûtum gıbı, olum haben de acı ve dayanılmaz olu-
yor Kımse boyle bır habenn vencısı olmak ıstemez
"Sızlere ömur" dendı mı bılesınız kı acı bır haber
ardından gelıyor Nıcedır onulmaz bır hastalıktan ya-
tıyordu Yakaladı mı bu hastalık, bır daha bırakmaz-
dı Çetın'ı de bırakmıyordu Kanser uzmanı bır yakın
dostu, "Ancak ıkı, uç ay yaşar" demıştı Bu aylan
gunlere bolerek sayıyorduk
Sonunda olum haben geldı
Ankara'da ne zaman tanımıştım'' 1960'ların orta-
lanndaydı Anadolu Ajansı'nda gazetecı olarak go-
runmuştu AA'da gazetecı olmak ozel becen ıster,
Galatasaray'dan çıkmış, Fransızca, Ingılızce ıkı dılı
bılıyordu Tam da ocağa duşmuştu Çalışma arka-
daşlan Şinası Nahıt Berker, Tuğrul Tuna, Turhan
Sadi Belen, Mucahıt Topalak'tı
Ajanstan, Ecvet Güresın donemınde Cumhurt-
yet'egeçmıştı Işını sevıyor, onu açıktı, yaşıtı arkadaş-
lan vardı, bır ekıp oluşturmuşlardı
Cumhunyet bır okul sayılırdı Şaır Refik Durbaş, o
yıllarda bırlıkte olan arkadaşlannı şu dızeiere dok-
muştu
"Gokova'da dere kıyısında çardak altında I Bu-
lent, Soner, Doğan, ben, bır de Erhan I öğle uzen
rakı ıçıyoruz I Guneşlı bır gulun balından I Yosuna
kesmış bır su alıp gıdıyor I Içımızdekı hüznu ve ke-
derı I Masada balık, yeşıl salata, acı bıber, mavılık I
ava çıkmış bır buiut I Bulent'ın olumun ana yurduna
ayak basmamış sessızlığı I Soner'ın gozlennın yal-
çın doruklannda I ışıl ışıl yanan ınsan sevgısı I Do-
ğan'ın merhaba pınanndan suzulen tabıat bılgısı"
Su resımde gorunenlenn çoğu, yıllar ıçınde oluyor-
du En son Soner grttı Onu Çetin Özbayrak ızledı
RefikDurbaş, "Bu şıır, bu anın ürpertısıyleyazıldı Ge-
nye bır benle Doğan kaldı önce Bulent'ı hastalığa
teslım ettık Ardından Erhan Cimrin Izmır'e sessız
sedasız çekıldı Sevgılı Soner, Urfa yakınlarında ol-
du Sen daha tyı bıhrsın ama aramızda en çok uzu-
len ıkı kışı vardır Bırı Necdet Azar, otekı Çetın öz-
bayrak Şıınnı hâlâ yazamadığım özbayrak
1
Bu dun-
yadan mavı bır kuş sevıncıyle aynldı"
Bu olum yaşam savaşını Refik Durbaş'ın dızelenn-
den daha guzel hıç kımse anlatamaz
20 yıldan çok oluyor lstanbul'a yerieştım llkın Cı-
hangır'de oturdum Çetın özbayrak eba en cet Ct-
hangıriıydı ve Cıhangır'de oturuyordu Çat kapı kom-
şuyduk Bır 10 yıl Cıhangır'de oturdum
Çetın, emeklı olduktan sonra Cumhunyet'e aldı be-
nı Yırmı yıl olmuş Evet, her olum, genç olumdur
Gençler gıttıkçe gende kalıyorum Ya da uğuriamak
bana duşuyor Refik'ın şu dızelenyle yazryı noktala-
mak ıstenm
"Usulca kalkıp denıze donuyorum yuzumu I Bu-
lent de kalkıyor I Soner'le Doğan da I Erhan da I Çe-
tın de" Çetın ı bız eklıyoruz Kımsenın haben olma-
dan
BULMACA
1 2SOLDAISSAĞ4,
1/ Bır orgutun ya
da kurumun ıçıne
sızan gızh ajan
2/ Sınır nışani
Sozlu ve yazılı
anlatımda anlam
açıkhğı 3/ Kımı
top ovunlarında
o>unculardan bı-
nmn topu başka-
sına geçırmesi
Fasıla 4/ Aske-
nn çarpışma sıra-
smda korunması
ıçın vapılan top-
rak sıper Yunanıstan ın
plaka ışaretı 5/ Sovundan
gelınen kımse Eldıven ve
gıvsı yapımında kullanılan
bır tür yumuşak den 6/
Bü>uk \e sen taş kütleM
Itırlı bır bıtkı 7/ Lekelı
mcrcan da denılen etı lez-
zetlı bır balık 8/ Element-
len altına çevırmek ısteven
uğraş alanı Gozlen gor-
meyen 9/ Ses Açı ölçme-
ye yara>an dönme hareketlı bır çeşıt cervel
YUKARTOAN AŞAĞIVA.
1/ Yumurta un ve peynırle yapılan bır çeşıt omlet As-
ker 2/ Çıt perde Se>rek dokunmuş, delıkh bır kumaş
3/ Bır şevın durumu nıtehğıyle ılgılı kesm bılgı edınme
41 Bır yüzev ölçüsu bmmı Operalarda solıstlerden bın-
nın orkestra eşhğmde so>ledığı şarkı 5/ Avlanırken avcı-
lann hayvanlardan gızlendığı yer Tıcaret eşyası 6/ Bır
gösterme sıfatı Zan 11 Sıkıntv verme, uzme Boks \e
esknmde rakıbın hamlesını savuşturma eylemı 8/ Tepe
bıçımınde mezar Su 9/Eskı dılde eşek İlgeç
İSTANBULTİCARET ODAS1
GÜMRÜK BtRUÖ BlLGİfiDİRMETOPLAMTlftRI-5
Konu
Konuşmacılar
Tanh
Yer
Katılım Ucretı
Bılgı ve Başvuru
Fıkn Mulkıyet Hakları ve Uluslararası
Uyum Soaınlan
AB Isvıçre ve Turkıye den yetkıiıler
uzmanlar
9 Ekım 1995 Pazartesı 10 00 -18 00
HıKonOtelı Harbıye
2 000 000 TL olup 200 kışı ıle
sınırlıdır Ogle yemeğı ucrete dahıtöır
Etut ve Araştırma Şubesı
Tezer Palac oglu
Tel (212)5114151/308
Fahs Ç212)52017 95