Catalog

SAYFA CUMHURİYET 19 OCAK 1995 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER KatH maymunun suç aleti: Ceviz • KliALALUMPLR(A\)- Malezya'da hındıstancevızı toplamak ıçın vaygın olarak kullanılan yontem bu sefer olum getırdı 'vğaçlardaki eğıtılmış maymunlara taş atıp karşılığında hayvanın attığı hındıstancevızlennı toplama yontemı. maymunun şaşırması uzenne olümle sonuçlandı 76 yaşındakı Mat Huseyın Sulevman maymunun attığı hındıstancevızının kafasına çarpması sonucu oldu Çin'de12idam daha • HONGKONG(AA)- Çın ın Şenzen bölgesınde 12 suçlunun ıdam edıldığı bıldınldı Yenı Çın Haber Ajansı. ülkenın ekonomık bölgesı Şenzen"de halk önünde gerçekleştınlen ıdamlardabırpolıs memurunun ırzına geçen bır suçlunun da bulunduğunu belırttı Hong Kong ıle sınır oluşturan Şenzen bölgesınde, ordu sılahlannı çalmaktan teca\uze kadar bırçok suçtan yargılanan 21 kışının daha ıdam edılmesı beklenıyor Angola'da kolera • PARİS(AA)-Angola'nm Cubal kentınde son ıkı haftada 500'den fazla kolera vakası saptandığı bıldınldı Uluslararası Sınır Tanımayan Doktorlar Orgütû (MSF) yaptığı açıklamada Cubal'la aynı bolgede bulunan Caıbembo'da da kolera vakalanna rastlandığını kaydettı MSF Cubal dakı doktorlann, hastalan tecnt etmek amacıyla 250 yataklı bır hastane kurduklannı ve hastalığın yayılmasını onlemek ıçın hastane bınalan ve su kuyulannı dezenfekte ettıklennı belırttı Cezayir, barış planını reddetti • Dış Haberler Serisi - Cezavır hukumetı, geçtığımız hafta Roma da Cezayırlı dıncı \e layık muhalefet gruplannın goruşmelen sonunda \anlan banş planını reddetti Goruşmeler Cezayır'de aşın dıncı grupîann eylemlenn son \enmek ve soruna polıtık bır çozum bulabılmek ıçın yapılmıştı Cezayir Hukumet sozcusü Ahmet Attaf Roma banş planının fıkırler karmaşasından başka bırsey olmadığını belırterek hukumetının planı tumüyle reddettığını açıkladı Hillary kızgm VORK(AA)- ABD nın Fırst Lady'sı Hıllary Clınton ın bazı üst duzey eazetecıler \çın duzenledığı yemekte yazılmamak kaydıyla soyledığı sozlenn Nevv York Tımes gazetesınde yer alması Hıllarv >ı fena halde kızdırdı Hıllars Clınton yemekte sağlık sıgortasıyla ılgılı olarak yaptığı çıkışlann "saflığından \e aptallığından kaynaklandığını soylemış ve gazetecılere kamuoyundakı ımajını değıştırmek ıçın neler yapabıleceğını sormuştu Hıllary'nın yemekte soyledığı sozlenn onemlı bır bolumu ertesı gunu Nevv York Tımes gazetesınde yer aldı Bunun uzenne Beyaz Saray tdare Amın Leon Panetta gazeteye yolladıgı bır mektupla durumu protesto ettı INGILTERE A.B.D. KANADA AVUSTRALYA ALMANYA FRANSA İTALYA ve İSPANYA'da Dil Eğitimi Kobe ve Osaka'da ölüııı kol geziyor 7.2 şiddetindekı depremin ustun Japon teknolojisini yenmesi Japon hukiımetini kanştırdı. • Japonya'nın batı kesımınde oncekı gün meydana gelen depremde ölü sayısı 3 bırTe ulaştı. Enkaz altında kalan 870 kışının hayatından umut kesıldı. Yarah sayısmın ıse yaklaşık 15 bın olduğu bıldınlıyor. Dış Haberler Servisi - 7 2 şıd- detındekı bır dcprcm ncdenıyle oncekı gun batı kesımı yerle bır olan Japonya yaralannı sarmaya çalışırken Japon halkını yenı bır deprem korkusu sardı Japonya Meteorolojı Ajansı, Osaka-Ko- be bolgesının bır ay ıçınde 6 şıd- detınde >enı bır depremle sarsı- lacağını bıldırdı Oncekı gun meydana gelen depremde ıse olü sayısı •?bın eulaştı Fnkazaltın- da kalan 870 kışının hayatından umut kesıldı Yaralı sayısmın ıse 15 bını bulduğu bıldınlıyor Şıddetlı depremden en çok et- kılenen Osaka ve kobe kentle- nnde kurtarma çalışmalan tum hızı> la suruyor kurtarma ekıp- len. enkaz altında kalan yaralıla- nn çıkanlması ıçın zamana kar- şı yanşıyor Polıs yetkıhlen tarafından ve- nlen bılgıye gore olu sayısı dun 3 bın e ulaştı Ancak hala kayıp olan 870 kışının hayatlarından umut kesılmesı nedenıyle gerçek rakamın bunun çok daha üzenn- Doğu Asya: Depremde riskli bölge Kıta ı denızı JAPONYA adalar zıncın Okyanus sıradağlan dcolmd.sıbeklenı>or Deprcmsı- rasında yaralanan 15 bıne yakın kışı de Osaka ve Kobc'dekı has- tanelerde tedavı edılıyor Ancak pek çok hastane bına- sının da depremde kullamlamaz hale gelmesı nedenıyle yaralıla- nn tedavısınde buyuk guçluk çe- kıldığı, elektnğın kesık olması yıyecek tıbbı malzeme ve ılaç sıkıntısı yuzunden bazı yaralıla- ra mudahale edılemedığı bıldın- lıyor Yeni deprem tehlikesi Japonya Meteorolojı Ajansı, Osaka-Kobe bölgesınde şıddetlı bır deprem daha olabıleceğı uya- nsında bulundu Rıchter olçeğıne göre 6 şıdde- tınde olması beklenen depremin en geç bır ay ıçınde gerçekleşe- bıleceğı bıldınlıyor Oncekı gun- kü deprem nedenıyle büyuk ha- sar gören bölgenın yenı bır sar- sıntı sonrasında tamamen yerle bır olabılcccğını bclırten Mete- orolojı Ajansı yetkılılen, halkın dıkkatlı olmasını ıstcdıler Meteorolojı Ajansı'ndan alı- nan bılgıye gore ılk deprem son- rasında ınlı ufaklı 722 sarsıntı yaşandı 75'ı halk tarafından hıs- sedılebılecek şıddette olan sar- sıntılann en büyugu, oncekı sa- bah gerçekleşen 4 9 şiddetinde- kı sarsıntı oldu Depremden en çok etkılenen bolge olan Kobe kentı, şıddetlı sarsıntıdan sonra tanınmaz hale geldı Onemlı bolumu depremde yerle bırolan kentte ayakta kala- bılen bınalar da sarsıntı sonrası çıkan yangınlarda kul oldu Su- lann kesık olması nedenıyle bü- yuk bolumune mudahale edıle- meyen yangınlar dun yanan bı- nalar kul olduktan sonra kendı- lığınden sondu Deprem ve ardından gelen yangınlann, 140 bın kışıyı evsız bıraktığı bıldınlıvor Kobe Beledıye Başkanı Kazu- toşi Sasavama kenttekı hasann •manılma/ bovutlarda' olduğu- nu soyleyerek halktan kentın ye- nıden kurulmasına yardımcı ol- masını ıstedı 1 milyar dolar aynldı Depremin yaralannı sarmak ıçın alınacak onlemlen goruşmek uzere Başbakan Tomüci Muraya- ma başkanlığında dun acılen top- lanan Japon hukumetı sekız mad- delı bır onlem planı belırledı Hukumetın, kurtarma çalışmalan ıçın 1 milyar dolar ayırdığı bıl- dınlıyor Hasar tespıt çalış- malannın ardından depremde yerle bır olan Kobe'nın yenıden kurulması ıçın ayn bır fon oluş- turulacak Deprem sonrasında uluslararası kuruluşlar ve yabancı devletler- den yardım ıstemeyen Japonya ABD nın yardım onensını kabul ettı Japon hukumet sozcusünûn açıklamasına gore geçen yıl Los Angeles'ı sarsan deprem son- rasında çalışmalarda bulunan Amenkalı uzmanlar Japonya'ya gıderek kentın yenıden ımanna vardımcı olacaklar SORUMLU ARANrVOR Kurtartna operasyonu yetersiz Dış Haberler Servisi - Bınlerce kışının olumu- ne neden olan deprem felaketı. Japonya'nın da bu konuda sanıldığı kadar hazırlıklı olmadığını gos- terdı Kurtarmaoperasyonlannın veteknolojının. yetersiz kaldığının anlaşılması u/enne zarann so- rumlularının belırlenmesı ıçın genış çaplı bır so- ruştuıma başlatıldı Dün yayımlanan gazetelerde ozellıkle deprem- den sonrakı yardım ve kurtarma çalışmalannın yetersızlığı eleştınldı Personel ve ambulans sa- yısının çok yetersız olduğunu ıfade eden gazete- lerde halktan yaralılan kendı arabalanvla hasta- neye taşımalannın ıstendığı kaydedıldı Kurtarma çalışmalanna çok geç başlandığı ıçın şıddetl ı eleştınlere maruz kalan Sav unma Bakan- lığı'ndan yapılan bır açıklamada ıse, Kobe valı- sının asken yardım ıstemekte çok geç kaldığı be- lırtıldı Bakanlıktan bır yetkılı. asken kurtarma ekıplennın deprem habennı alır almaz >ola çık- mak uzere haztrlandıklannı ancak valı Toshita- mi Kaibara'nın kendılennı kentı dumduz eden depremden dort saat sonra çağırdığını bıldırdı Japon yasalanna gore asken yardım ekıplen bol- ge \ alısınden resmı btr çağn almadıkça kurtarma çalışmalanna başlavamıyorlar Kuşkuya düştüler Son 10 yılın buyuk depremlerı Ermenıstan 7Aralık 88 50 - 60 bın ölü Cezayir 18 Ağustos 171 ötû Kahıre, Mısır 12 Ekım 92 552 6» Türkıye 13Mart 92 653 olû g Deprem bolgelen 3 H Ftıchter •"•" olçeğıne gore , şıddetı AFPgrefik Kuzey Hındıstan Kuzey Japonya 1 ! Batı Hındıstan | 20 Ekım 91 ı 12Temmuz 93 <y> 30 Eylul 93 ı 1.500 ölü 200 ölü 7.601 olu f* Güney Japonya 17 0cak 95 97.2 Calrfornıa, ABD 17 Ekım 89 San Francısco 63 ölü 17Ocak 94 Los Angeles 61 den fazla • olû Afganıstan Kuzey Iran - Pakıstan 21 Hazıran 90 1 Şubat 91 35 - 36 bın ölu bın 500 ölü Meksıka 19Eytû» 85 5 bin ölü El Satvador 10 Ekım 86 bın 400 olü Nikaragua 2 Eylul 92 118 oluFılıpınler 16Temmuz 90 12 Aralık 92 ,16 Şubat 94 3 Hazıran 94 bın 641 ölü Kolomtna 6 Hazıran 95 600 ölu Halk açlık ve soğukla savaşiyor Ote yandan, karton gibı yirtılmış otoyollar, yı- kılmış bınalar ve ıç ıçe geçmış tren raylannın te- levızyonlar ve gazetelerden yansıtılan goruntule- nyle dehşete duşen Japonlar kendı yaşadıklan kentın guvenlığınden kuşkuya duşmeye başladı- lar Gazetelerde Japonya nın dunya çapında un kazanmış deprem uzmanlanna veryansın edılı- yordu Uzmanlan bıııaların depreme davanıklı- lığmı '*abartnıışolmakla'"suçla>an basın organ- lan, Kobe felaketınden ders alınması gerektığını vurguladılar Japon mımansının depreme daya- nıklılık konusunda ıflas ettığının bo>lece belge- lendığınıkaydedenbırgazete uzmanlann "biraz aiçakgonüllfi oimalan gerektiğini" yazdı Dış Haberler Servisi - Japonya nın orta batı kesımınde oncekı gun mevdana gelen 7 2 şiddetindekı depremin ardından evlen yıkılan bınlerce ınsan gecevı dışarda geçırdı Depremin harabeye çevırdığı Kobe kentı yetkılılen. evsız kalanlara şımdıhk bın dolayında geçıcı bannak sağlayabıldıklennı, ancak kıs aylannın dondurucu soğuğunda bu onlemın yeterlı olmadığını belırtıyor Evsız kalan bınlerce ınsan ne yapacaklannı bılememenın kaygısı ıle parklarda bekleşı>or Kocası \e kızı ıle geceyı parkta geçıren Mıçıko Nışıavva -Depremden sonra ağzımıza bir loknıa vemek ve su girmedi. Burada unutulup 0ttık" dıye konuşuyor Ne var kı felaketten • Deprem nedenıyle evsız kalan ve ne yapacağını bılemeyen bınlerce kışı, dondurucu soğuğa rağmen parklarda yatıp kalkıyor. >akınları>la bırlıkte >ara almadan çıkanlar kendılennı şanslı sayıyor Yakınlannı kaybedenler yıkıntılann arasından cesetlen çıkartmaya çabalarken gozyaşlannı tutma>a acılannı ıçlenne gommeye çabalıyor Kobe"ye gınş ve çıkışlarbırbın ardına dızılmış arabalardan geçıt vermezdurumda Başka kentlerdekı yakınlarının yanına gıtmeye çalışan kent sakınlen çıkış yollarını tıkarken kente su gıda ve battanıye taşıyan kamyonlar gınş yollannda kon\oy!aroluşturuyor Bu durumda arabalar Osaka ıle kobe arasındakı 30 kılometrelık yolu 10 saatte alıyor \olhrda bekleşen arabalann radyolannda sureklı olenlenn adlan okunuyor Arabası olmayanlar yanlanna aldıklan bırkaç parça eşyalan ve sırtlanna aldıklan kuçük çocuklan ıle yaya olarak kentten uzaklaşıyor kobe, dev bır pençenın yukandan uzanıp tum yapılan yerle bır ettığı bır harabe gorünumunde Eğılıp bukulen yollann kenanna yığılan molozlar ve yıkılan dıreklerden sarkan telefon tellen kentın ıçınde bır yerden bır yere gıtmeyı neredevse olanaksız hale getınyor 1 5 mılyon nüfusu olan kentte yaşayanlar, molozlan kendı olanaklan ıle kaldırmaya çalışıyor su vedoğalgazın kesık olması kaldırma faalıyetlennı güçleştınyor Kobe halkının su \e gıda kıtlığı çektıgı belırtılıyor Kentte açık olan bırkaç dukkanın önunde kuyruklar uzayıp gıderken bazı kışıler de yıkık, terk edılmış dukkanlan yağmalıyor Halkın büyuk bır kısmı dışandan gelecek yardımın kendılenne ulaştınlmasını sabırla beklıyor Lıkıt petrol gazı tanklannın yakinında yaşayanlar. evlen yıkılmamış olsa bıle evlerden tahlıye edılıyor Vetkılıleren büyük tehlıkenını gaz sızmtısmdan kaynaklandığını belırtıvor FELAKETİN BİLAINÇOSU Enaz20 milyar dolar TOKYO (AA) - Japonya'nın Kobe kentınde vaşavan ve ıkı bını aşkın kışının olumune neden olan depremın Japonya ekonomısıne olan malı- >etının en az 20 milyar dolar olduğu hukumetın yaralann sanlması yolundakı çabasındakı hızına baglı olarak bu rakamın 140 milyardolan bıle bu- labileceğı bıldınldı Japon ekonomistler depremin ulke ekonomı- sıne malıyetının hukumetın "Veniden inşa fonu- nu hızlı vt etkin kullanmasına" bağlı olduğunu ıfa- de ettıler Daıvva Araştırma Enstıtusu"nde gore% lı ekono- mıst Shigeri Saito, "Depremin vol açrıgı yaralann sanlması konusunda hukumet \etersiz kalır ve ya- vaş davranırsa bu. ekonomiveolumsuz bir etkı \ a- pabilir. Hukumet genış kapsamlı destekleme on- iemleri alarak depremin vol açtıgı zaran kaldır- malıdır" dedı Saıto depremin yol açtığı zarann gaynsafiyurtıçıhasılanın(GS\ lH)yuzde3 une (yaklaşık 143 mıl\ ar dolara) ulaşabıleceğını kav - dederek malıyetın en buyuk bolumıinu başta ka- rayollan olmak uzere alty apıdakı zarann oluştur- duğunu kaydettı Daha fazla Salomon Brothers Asıa danişmanlık şırketı baş ekonomıstı Robert Feldman da "Benzer şiddette gecen yıl Los Angeles kenrinde me> dana gelen dep- remin maliyeti 47 mih ar dolar oldu. Buna goreJa- ponya'ya depremin malhetı, GS\ İH'nin yuzde 1 'ine karşılık gelen 51 miK ar dolar dola>ında ger- cekleşebilir Depremin vol açtığı zarar, Los Ange- les'te vaşanandan daha fazla görunuvor" şeklın- de konuştu Deprem y uzunden bolgede 8 bınden fazla ev ın y ıkıldığı v ev a hasar görduğu hızlı tren- lerın geçtığı raylann çevreyollannın. elektnk ve su sıstemlennın tahnp olduğu bıldınldı Bu arada Japonya'nın bır numaralı ıhracat ka- pısı olan Kobe lımanının depremin neden olduğu büyuk hasar nedenıyie bır kaç ay kapalı kalabı- leceğı bıldınldı Uzmanlar, onde gelen Japon elektronık ve otomotıv şırketlennın bolgede bu- tunan fabnkalannda uretımın durması nedenıyle Japon ekonomısının buyuk ölçude sar- sılabıleceğını açıkladılar Denktaş'ın önerîsine destek yok • KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın 'başkanlık sıstemı' onensıne yalnızca Demokrat Partı olumlu yanıt verdı REŞAT AKAR LEFKOŞA - Kuzey Kıbrıs Turk Cumhunyetı (KKTC) CumhurbaşkanıRaufDenktaş'ın cumhurbaşkanlığı seçımıne 3 ay gıbı kısa bır zaman kala ortava attığı 'başkanlık sistemi'. parla- DIL EGITIMINDE KESİN • 17 yaş üzerındekı herkese ve her amaca yönelık dıl kursları, • İngiltere'de 12 Amerıka'da 24 haftalık yoğun programa kayıt olanlara BEDAVA gldlş-dönüş uçak blletl, • 1 7 - 2 8 yaşlar arasındaki gençlere Ocak-Eylul 95 tarıhlerı arasında çok ekonomık AKADEMIK YIL DIL programı • Amerıka'da unıversıteye yerleştırme servisi HEMEN ARAYIN, UCRETSIZ BROŞUR İSTEYİN. EF EGITIM LTD. M m Kemal Okc Cad 9/1 Nışantaşı/ISTANBUL Tel: (0212) 225 O2 10 Fax: 225 46 92 ACENTALAR: ANKARA: (312) 468 05 55 IZMIR: (232) 489 41 00 ADANA: (322) 454 79 85 mentoda tetnsıl edılen sıyası par- tılenn çoğunluğundan destek gormedı Denktaş'ın onensını destekle- yen tek lıder Başbakan ve De mokrat Partı Genel BaşkanıHak- kı Atun, "Ancak cumhurbaşkan- lığı seçımınden once boy le bır de- ğışikliğin mumkun oİmadığını gormorum" dedı Atun tum partılenn rejım değışıklığı tartış- malanna açık olmasını ısterken Denktaş'ın cumhurbaşkanlığına yenıden aday olacagını açıkladı KkTC Ba^bakanr'-Başkanlık sistemine gecmek içın parlamen- toda yuzde 75 oy ve daha sonra referanduma gereksinım vardır. Şu anda bu olası degıldır. \ncak cumhurbaşkanlığı seçimınden sonra gundemegelebilir" şeklın- de konuşurken Denktaş ın aday olmayacağını duşunmenın mumkun olmadığını sovledı Koalısyon ortaklanndan Cum- hunyetçı Turk Partısı Genel Baş- kanı Özker Ozgur'le ana muha- lefettekı Ulusal Bırlık Partısı Ge- nel Başkanı Dr. DervişEroğhı ve Toplumtu Kurtuluş Partısı Ge- nel Başkanı Mustafa Akıncı da başkanlık sıstemme şıddetie kar- şı çıktılar CTP Genel Başkanı, Devlet Bakanı,_ Başbakan Yardımcısı Ozker Özgur, rejım tartışması- nın Denktaş'a endekslı olduğu- nu ılen surerken seçıme beş ka- la rejım tartışması yapılamaya- cağını belırttı Ozgur, "Gunde- mimizdeki sorun rejim sorunu değil, elektrik sorunudur" dedı Kabinede değişikük Ote yandan. KKTC"dekı ko- alısvon hukumetının Demokrat Partı (DP) kanadı kabıne değı- şıklığınc gıttı Buna gore arala- rında Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın oğlu Serdar Denk- taş ın da bulunduğu 4 bdkanın yenneyenılen atandı Başbakan Hakkı ^tun dun duzenledığı ba- sın toplantısında, bır sure once ıstıfaedenGençlık, SporveÇev- re Bakanı Serdar Denktaş'ın ye- nne Mustafa Gokmen'ın, Içışle- n Bdkanı Taner Ftkın'ın venne Mustata Adaoğlu nun. Ekonomı ve Malıye Bakanı Onur Bor- man'ın yerıne Salıh Coşar'ın Bayındırlık ve Ulaştırma Baka- nı Ahmet kaşıf'ın yenne Suha Turköz'un atandıgını açıkladı Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçimleri Balladur cumhurbaşkanlığı için adaylığını açıkladı MİŞEL PERLMAN PARİS- izmırdoğumlu Fran- sa Başbakan ı Edouard Balladur ılkbaharda duzenlenecek cum- hurbaşkanlığı seçımıne aday olarak katılacağını sonunda açıkladı Aylardır beklenen ve dolayı- sıyla hıçbır surpnz oluşturma- yan bu karan Balladur, başba- kanlıktakı gorkemlı çalışma odasından TV ve radyo aracılı- ğıyla bıldırdı Yaptığı konuşmada "Fran- sa'v ı gelecek yuzy da hazırlamak için" cumhurbaşkanı gorevını hedetledığını ıfade eden başba- kan bu arada kcndtsıntn başın- da bulunduğu hukumetın ger- çekleştırdığı reformlan savarak "Çok çalışrık" dıye konuştu ve ulkenın yenıden ılerlemeler kay- dcttığı goruşunu savundu Edouard Balladur. cumhur- başkanlığı seçımınde aday ol- mayı yurttaşlannın guvenı üze- Balladur-Süpriz olmadu nne kararlaştırdığını soylerken halka bırlık çağnsında bulundu vc aynı zamanda ' Fransa dün- yaya örnek oluştıırmalı' dıyerek 'Fransa'vı Avrupa ile dunyada guçlendirmek' amacını da dıle getırdı TV ıle radyoda naklen yayım- lanan adaylık konuşmasında Edouard Balladur 1993'tenbe- n başbakan olarak yapılmış ış- lerden memnunıyetını dıle getı- rırken ılende çozum bekleyen bır dızı probleme de değınerek adeta bır yandan Fransızlara bır 'bılanço'. öte yandan da gele- cek ıçın bır programın özetını sunmuş oldu Balladur'un cumhurbaşkanı görevıne adaylığını resmen açıklamasıyla şımdı sağ ıktıdar koalısyonunun bır numaralı or- tağı Cumhurıyet tçın Bırlık (RPR) partısınde Elysee Sara- yı'nı ıkı kışı hedeflemış oluyor Soz konusu durum sağ ıktıdan sarsarken sağ koalısyon mensu- bu I "> mılletvekılı de paralı ılan yoluyla kımı gazetelerde tam sayfa çerçevesınde Balladur e 1993 te başbakan olduğunda cumhurbaşkanlığına oynamaya- cağı hu^usundakı taahhudunu yenne getırmesınt ıstedı