Catalog

Cumhuriyet kntiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Koordınatörü: Hikmet Çetin- kaya#GeneI Yayın Danışjnanı. Orhan Erinç#Yazıişlen Müdürlen: Ibrahim Yıldız (Sorumlu). Dinç Tayanç • Haber Merkezi Mü- dürü: Hakan Kara • Görsel Yönetmen: AB Acar ©Dış Haberler Er- gun Balcı • Ekonomr Abdurrahman Yıldırıın • Istıhbarat: Yalçın Çakır • Yurt Haberleri: Mehmet Saraç # Makaleler: Sami Karaören # Spor: Abdül- kadir Yücebnan • Düzeltme; Abduilah Yazıcı Ankara Temsılcısr Muslafa Balbav # Haber Müdıiru. üoğan Akın AtaturkBul- van Nol25, Kat. 4. Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020(7 Hat). Telcc 42344, Fax. 4195027 •İzmır Temsılcısı: Serdar Kızık, H Zıya BK 1352 S 2 3 Tel:44l 1220 Telex. 52359. Fax. 4419117 •AdanaTemsılcisı Çetin Yiğenoğtu İnonüCd I19S. No- 1 Kat: 1. Tel: 3522550-3522601-3522492. Telex. 62155. Fax. 3522570 Muessese Müdüru- Erol Erkut •Koordinatör Ahmet Konıkan »Muhaset*. Bülent Yener • Idare Hüsevin Gürer • Jşietme önderÇeiüc • Bılgı-lşlem Nail İnal •Bılgısayar Sıstpm: Yiûrüvrt ÇUer •Reklam Reta Işıtmmı tynuvınveBısn: YenıGün Haber Ajansı.BjsmvcYavıncılık '\ Ş TBrkccağıCad 39 41 Cagatoglu 34334 Isl PK 246 Istanbul Tel (0 2l2)5!2O5O5l2Ohdi)Tdex 22246 FJX K) : i : ı KMAYIS1994 Irmak 4(>4 Guney 5 Öüle 13 0S Ikındı 16 59 \k*ım 20 14 Yatsı 21 49 letediye laskanından Papa'yadavet • NEVŞEHıR(AA)- >evşehır'ın Gcreme feleciye Başkanı Mustafa Mızraİc. Papa 2. Jean Paul'ü Oöreme'y e da vet ederek Roma Kalesf nin temsili Upusunu \ erme isteğini bJdirdi. Mızrak, heryıl yizbınlerce Hıristiyan tınst.n Kapadokya bolgesindeki kayadan oyma k^iselen gönmeye geldiğini bdirterek"'Hıristiyanlann Ruhani lideri olan Papa 2. Jean Paul'ü Göreme'ye davet et:im Papa'nın Göreme ve Kapadokya bölgesindeki kavadan oyma kiliseieri görmesinı istiyorum'" dedi. Bağırsaktan vajenyapıldı • ANKARA (AA)- Dünyada ilk kez bağırsaktan vajen yapıldığı bildirildi. Ankara Üniversitesi Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdem Yormuk başkanlığındaki birekip tarafından gercekleştirilen ve yaklaşık sekiz saat süren ameliyatta. 21 yaşında ve vajenı olmayan bir kadına, bağırsaktan alınan birparca ile vajen yapıldı. Prof. Dr. Yormuk. yaptığı açıklamada, Japonya'daböylebir ameli} atın planlandığını, ancak uygulanmadığını, bununilkkezkendi bölümlerinde gerçekleştirildiğini bildirdi. Gözeller hamamda • İstanbul Haber Senisi- Bir özel televızyon kanalının düzenlediği güzellik yanşmasına katılan genç kızlar öncekı gün Galatasaray Hamamı'nda gönüllennce eğlendiler. Bir güzellik ürünleri firmasırun îconuğu olarak Galatasaray Hamamı'nda ağırlanan güzeller hamamın diğer müşterilerinindehayli ilgisini çekti. (Fotograf: AHMET ŞIK) Yeşil kart uygulaması • ANKARA (AA)-Yeşil kartlı hastalarsıkıntıda. Sağlık Bakanlığı. üniversite hastanelerine yeşil kartlı hastalar ıçin 32 milyar 250 milyonliraavans gönderdiğini açıklarken A.C.Tıp Fakültesi İbni Sina Hastanesi. para almadıklan gerekçesiyle yeşil kartlı hastalan kabul etmiyor. Üniversite hastanelerinde fınans sıkıntılanndan kaynaklanan bazı şikayetler olduğunu belirten Sağlık Bakanlığı >etki!ileri. bu amaçla avans sistemi uygulamasına başladıklannı kaydettıler. Bebek beslemeyi biliyor musunuz? • ANTALYA (AA) - Türk kadınlannın, yeni doğan bebeğin beslenmesi konusunda yeterli bilgiye sahip olmadığı öne sürüldü. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bılim Dalı öğrencileri tarafından y apılan bir araştırma sonucunda, annelerin bebeğin beslenmesi konusunda bilgi sahibi olmadığı v e bebeği yeterli düzeyde besleyemediğinin belirlendiğı bildirildi. Araştırma sonuçlan ile ilgili bilgi veren Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Necati Dedeoğlu, anne memesinden gelen ilk süt olan "ağız'ın bebeğe mutlaka venlmesi gerektiğini belirterek "Ancak yapılan araştırmada annelerin çoğunun, bu sütü vermediğini belirledik" dedi. Annelerimizin kulağına en güzel sevgi sözcüklerini fısıldayalım. BugünAnneler üünu... Anne,seniçokseviyorum• Ülkemizde ilk kez, 1955 yıhnda Nene Hatun. Türk Kadınlar BirliğTnce. yılm annesi seçilmiş. Nene Hatun duygulannı şöyle açıklamış: "Ben sadece bu vatan için dövüştüm. Halbuki bugün analar, hür bir dünya için mücadele etmek azim ve iradesini inşallah daima aynı kuvvet ve tazelikle bulundursun." MUHARREM AYDIN öylesine bir güzellik ki. anlatı- lır ya da paylaşılırtürden olma- yan... Her zaman kalbimizin en sıcak ve en ulaşılmaz bir yerin- de özenle saklayacağımız bir değer. Hepinizin "çocukluk aşkı"annelerimiz. Bugün anne- lerimizin kulağına en güzel sev- gi sözcüklerini fısıldayalım. Sakm. onu sevindırmeyı unutmayın. Anımsanmaya en fazla ihtiyacı olduğu bu mutlu gününde onu yalnız bırak- mayın. Bir beyaz karanfıl venn örneğin. Çünkü bugün Anneler Günü... Anneler Günü'nün doğuşu, ABD'nin Philadelphia kentin- de yaşayan Anna Maria Janis - in, 1908 yıhnda annesini kay- betmesiyle başlamış. Jarvis. ha- yatındaki en değerli varlık olan annesinin anısına bir kutlama günü armağan etmek ıstemiş ve bu yönde çalışmalar başlatmış. Nihayet. 1914 yılında, ABD Senatosu'nda alınan bir karar- la, her yıl mayıs ayının ikincı pazar günü "Anneler Günü" olarak benimsenmiş. ABD'den sonra Avrupa'ya yayılan Anne- ler Günü, Türkiye'de ise 1955 yılından beri kutlanıyor. aynca geleneksel olarak yılın annesise- çiliyor. Ülkemizde ilk kez, 1955 vılında Nene Hatun. Türk Bugün annenizi sevindirmeyi unutmayın. Onu yalnız bırakmavın. Armağan almanız önemli değil, bir karanfil verin yeter... SAYILARLA KADIN Yüzdel6.6'sı7ve dahafazlaçocuklu Tansu Çiller'in "Türkiye'nm ilk kadın başbakanı" seçilmesinden sonra toplumun hemen her kesimindeki kadınlann kendilerine duyduğu 'güven' bir kat daha arttı. Ancak yinede kadın olmak. dahası Türkiye'de kadın ve anne olmantn zor yanlan azalmış değil. Türkiye genelindeki işgücünün y üzde 31.4'lük kesimini oluşturan kadınlar, erkeklere göre y üzde 40 daha az ücretle çalıştınlıyor. Çalışmayan nüfusun yüzde 72'sıni oluşturan kadınlann yüzde 77'sıev kadını, yüzde 11.6'sıöğrencı, yüzde 6.7'sı çalışamaz, yüzde 1.3'üiseemeklidurumda. Yine istatistiklere göre kadın çalışanlann y üzde 14.5'i üniversite, yüzde 30'u lise. yüzde 8'i ortaokul, y üzde 32'si ise ilkokul mezunu. Okur-y azar olmayan kadınlann oranı ise yüzde 11.5. Ülkemizde. 12-49 vaşarasındaki kadınlann yüzde 98.8'i evü vebunlardanyüzde8.8"iimamnikahlı. Akrabaevliliği gerçekleştiren kadınlann oranı ise y üzde 21.1. Kadınlann yüzde 97'si beşıncisınden sonra çocuk y apmak istemiyor. Yine Türk kadınlannın yüzde 99'uaileplanlamasında modern yöntemlen bılı\ or, ancak yüzde 50.7'sı 'doğal yÖDtemler' uvguluyor. Her bin kadından yüzde 62.2'sinın çocuğunun ölümüne tanık olduğumuz ülkemizde. 1990 >ılında gercekleştirilen nüfus sayımı verilerine göre 'anne' sa> ısı 14 milyon. 7 ve daha fazla çocuk sahibi olan 2.5 milyon kadının 137 bin çocuğu henüz biryaşmdayken yaşamını yitinyor. Okuma yazma bilmeyen anne sayısı ise 5 milyon 292 bin. Kadınlar Birligi'nce. yılın anne- si seçılmiş. Nene Hatun duygu- lannı şö\le açıklamış: "Beni, bûtün Türk analanna numine-i imrisal olarak kabul buyurmuş olmanızı havatunın müstesna bir hadisesi olarak ebedivete kadar taşı> acağım. Ben sadece bu \a- tan için dötiişriûn. Halbuki bu- gün analar, hür bir dünya için mücadele etmek azim ve iradesi- ni inşallah daima aynı kuvvet ve tazelikle bulundursun.''' 11 Mayıs 1959 tanhlı Cum- hunyet gazetesinden "ilginç" bir Anneler Günü haberi: Eski- şehir'de kutlanan Anneler Günü etkinliklenne erkek gaze- teciler ahnmamış. Gerekçe ise şöy le açıklanmış: "Bugün Baba- lar Günü değil ki.'" Bunun üzerine gazeteciler. "muhafa/akar zihniyetle hare- ket ediliyor" dıyerek Eskişehir Kadınlar BirliğTni. bir telgraf çekerek. Türk Kadınlar Birliği Başkanı N'azlı Tlabar'a şikayet etmiş... 1961'de. şehıt Turan Emek- siz' in annesi Zeynep Emeksiz yılın annesi seçılmiş. 1963'teıse. görc\i başında ölen gazeteciler Abidin Benhur ve Yüksek Ka- sapbaşı'nın anneleri Taus Tapa- ner ile Rukiye Kasapbaşı yılın annesi olmuş. 1965 yılında ise. şehit pilot yüzbaşı Cengiz To- pel'in annesi Mebuse Topel'ın yanı sıra. yazar Halide Nusret Zorlutuna ile 7 çocuk. 12 torun sahibi Şahadet Tarık Ahya y ılın annclen seçilmişler. 1966'daise. genç yaşta bir kazada ölen ga- zeteci Aydın Nisari'nin annesı Rumisa Nisari'ye yılın annesi unvanı venlmış. l%8*de yaşanan dram I968'de ise bir "'dram" ya- şanmış. İstanbul. Kanlıca'da. çocuğunu kurtarmak ıçin yola fırlay an bir anne. otobüsün altı- nda can vermış. Cumhunyet'ın düzenlediği anket sonucunda. Nebahat Derim adlı anne yılın annesi seçilmiş. Plaketi. Rüyam Derim adlı genç kız. 18 yaşına girdığinde kendisine venlmek üzere, babası almış. 1970"te Balıkesır'in Başpmar Köyü'- nde yaşayan 41 yaşında. 9 ço- cuk annesi Ajşe Demirkol yılın annesi olarak açıklanmış. 1971 yılında ise. Sümerbank;Zıraat Bankası L'nkapanı şubesı soy- gun gırijimı sırasında öldürülen odacı Tahsin ^ aman'ın eşı Zey- nep Yaman'ı yılın annesi seçmış. 1972. Jandarma Gcnel Ko- mutanı Orgeneral Kemalettin Ekten'e düzenlenen suıkastte anarşıstlerce öldürülen jandar- ma en Mustafa Baş'ın annesi Havva Baş'ın acısı. yılın annesi seçılmesiyle bıraz hafifletilmiş. 1976'da ise. emekçı kadınlar tüm yurtta. "önce can güvenliği- mizi sağlayın" protestolan yapmca. Anneler Günü kutla- malan gerçekleştirilmemiş. 1977-1981 yıllan arasmdaki terör olaylan ve askeri dönem. demokrasımızı olduğu kadar. Anneler Günü kutlamalannı da kesintiye uğratmış. Sonuçta bir kaç yıl aradan sonra. 1982'- de kutlanan Anneler Günü'- nde. Balkan Şampıyonu olan aılet Mehmet Yurdadön'ün an- nesi Gülpen Yurdadön. yılın an- nesi seçilmiş. 1983'te yılın annesi seçilme- miş ancak Ankara Mamak ve İstanbul Metris Cezaevleri'nde "Gönüllerdeki yılın annesi" Hace Gültekin duygulannı Cuınhuriyet'e anlattı: 6 BenMadımak Oteli'ndeküerininanasıyım' İLKMIR Anneler Günü nedeniyle ki- mi basın kuruluşlan tüketımı pompalama yanşının yanında bir de "medyatik anne" bularak "yılın annesi"ni seçer. Biz med- yatik bir anne arayışına girme- dik. Gönlümüzdeki yılın annesi ile görüştük. Bu yılın annesi, daha doğrusu anneleri 2 Tem- muz'da Sıvas katüamında ço- cuklannı yitiren bütün anneler. Sıvas'ta çocuklannı kaybeden anneleri temsilen müzisyen. müzik yönetmeni, araştırmacı, şair Hasret Gültekin in annesi Hace Gültekin'le İstanbul'daki evinde görüştük. Hace Ana'run oğlu ile ilgiİi duygulannı yine oğlu Hasret'e seslenerek size aktanyoruz. "Sevgüiogul! Gazeteciler randevu isteyince önce korktum; ola ki senden 'rahmetli' diye söz ederler, Meğer bugün Anneler Günü'y mûş. Hani hep ünlü bir işadamının, ya da milletin anasını ağlatan bir politikacının annesini seçerler ya, bu kez yanşm kulvarını de- ğiştirmişler. Bu yıl Sıvas'ta yo- ba/Jann yaktığı tüm çocuklann Hace Gültekin -"Sıvas davası unu- rulmasın diye konuştum". • 2 Temmuz Sıvas katliamında yaşamını yitiren Hasret Gültekin'in annesi Hace. oğluna röportajı anlatırken, "Sıvas'a gitmeden önce v Enel Hak' adında yeni çalışmalar yapıyordun. Yanm kaldı diye üzülme. Arkadaşlann o kaseti bıraktığın kadanyla seni sevenlere ulaştıracaklar. Senin şair yönünü bilmeyenler de yakında tanıyacaklar. Çünkü arkadaşlann senin adını sonsuza dek taşıyacak bir kültür merkezi kuruyor" diyor. Hasret Gültekin - Müzisyen. şair, 2 Temmuz katliamında can vermişti analaruiı seçmişler"Yılın Anne- si'. Hasret'im biliyor musun? Eve gelen gazeteci kız, seni ne- den köye götürdüğümüzü sordu. Çocukken yaptığuıı ona da an- lattım. Benim gibi onJar da gül- düler. Hani sen 8 yaşındaydın. Köyden İstanbul'a gelmeve ha- zırlanıvorduk. Sen köyde kal- mak için komşuların buğday peteğine saklanmıştın. Gelip buldum seni. Beraber İstanbul'a geldik. Evde seni yıkamak için elbislerini çıkardığımda cepleri- ne köyden doldurduğun taş ve toprakları göriince nasıl kızmış- tım. Bunları anlattım.. köyüne, dağlarına olan sevdanı anlattım. Seni neden köye götürdüğüme o zaman hak verdiler. Sana sor- madan bunları anlattım diye bana kızmadın ya? En sevdiğin arkadaşların kadir'le Alı Rıza çok ısrar ettiler. Dayanamadım konuştum. Bak oğul! Sana sormadan bir iş daha yaptım. 2 Temmuz'dan bu yana açamadığım odana da girmeleri- ne izin verdim. Ben bakamadım sırtımı döndüm. kardeşin Gu- ier'le Kadir gezdirdiler odanı. Biliyorum sen odana el sürülme- sine. hatta toplanmasına bile kı- zardın. Ben görmedim. ama el sürmediler hiçbir şeyine. Kitap- lanna ve resimlerine bakmışlar sadece. rahat ol. Fotograf da çektiler Hasret 1 - im. Sen gittin gideli iizerimden çıkarmadığım siyah elbiselerim- le "ıyı çıkmam' dediysem de din- lemediler. Bana kır çiçekleri getirmişler Anneler Günü dive. Sıv as'ta senin y anında olan, hani mı/ıka çalıp eğlendirdiğin ço- cuklar var ya. onların anaları adına da kabul ettim. Serkan Doğan'ın. Hurıye'run, Yeşım'- in, Muammer'in, İncınin. şu ufak oğlanm adı neydi? 11 yaşın- daydı hani. Hah hatırladım Ko- ray. İşte onun da anasıyım ben bugün. Hepsinin anasıyım. Ma- dımak Otelinde kim \arsa. Asafm, Nesımı'nin, Muhlis'le Leyla'nın adını hatırlayamadı- ğun diğerlerinin. Sen kızmazsın biliyonım oğul. Paylaşmayı se- versin. Ana sevgisini de paylaşır- sın. Hasret yavrum, Haberin var mı bilmem, An- kara DG.M'de görüien Sıvas Davası'nı basına kapattılar. 1yi- ce unutturmak istiyorlar herhal- de. Başkalarının hafızasından silebiürler Madımak Oteli'nde olanlan. Peki ya benim yüre- ğimden. ya diğer çocuklann analarınm yüreğinden nasıl sö- küp atacaklar? Gazeteye niye konuştum biliyor musun? Mah- keme o kara yobazlara ne ceza verir bilmem, halkın vicdanında bir kez daha mahkum olsunlar istedim. Bu olay unurulmasın her vesileyle gündeme gelsin diye ko- nuştum. 2 Temmuz'un yıldönü- münde arkadaşlarınla beraber yanına geleceğiz. O gün kucak- laşmak üzere şimdilik hoşkal yavrum. Annen Hace Gültekin" yaıan tutuklulann eş ve annele- n. açık görüş nedeniyle en mut- lu günlerinı yaşamışlar. 1984'te ise Türk Aile Birliği. İstiklal Sa- vaşı'nda cephane taşırken do- narak ölen Şerife Bacı'yı yıbn annesi seçti. 1985 y ılında Sakıp Sabancı'- nın annesi Sıdıka Sabancı. yılın annesi değilse bile "Dariilaceze Annesi" seçılmiş. 1986'da ise. Türk Kadınlar Birliği "kendi bünyesinden" bir anneyi, 8 çocuklu. Adana Şube Başkara Süheyla Gökbuket'i yılın annesi ılan etmış. Yılm kadını Semra Özal 1987 ise Semra Özal'ın yılı ol- muş! Çünkü. Semra Özal, Türk Anneler Derneği'nce yılın an- nesi. Türk Kadınlar Birliği Vakfınca ise "Yılın Kadını" se- çılmiş. 1988'de ise Ressam Na- ciye İzbul yılın annesi seçilmiş ancak İnsan Haklan Derneği İstanbul Şubesi. İzbul'u, Semra Özal'ın seçtirdiğini iddia ede- rek. demokrasi ve insan haklan mücadelesınde evlatlannı yiti- ren. çocuklan cezaevlerinde ya- tan tüm anneleri yılın annesi ilaneımış. 1989 yılında ise. köy kökenli ilk kadın milletvekili Satı Kadının yant sıra. 6 çocuk ve 12 torun sahibi Yuslat Sadıkoğlu ıle 1 Mayıs'ta öldürülen Meh- met Akif Dakı'nın cenaze töreninde dövülen Gülşah Ta- ğaç yılın annesi seçilmişler. 1990'da Türkiye genelinde olmasa bile, İstanbul Kağuha- ne'de. 70 yaşındaki Hacer Oba yılın annesi seçilmiş. 1991'de, eskı başbakanlardan Yıldınm Akbulut'un eşi Saime Akbulut, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'ndaki ço- cuklar tarafından yıhn annesi seçilmiş. 1992'de ise. Türk Kadınlar Birliği. Ankara Sey- ranbağlan Huzurevi'nde kalan Şükran Baban'ı yılın annesi ilan etmiş. Arşivdeki gazete sayfalan- ndan yansıyan bir gerçek: Tür- kiye'de. yılın annesi seçilmek kolay ancak Türkiye'de "kadın" \e "anne" olarak yaşa- mak çok zor... SuskunlukduvarlanhâlâdimdikayaktaÇeviri Senisj - îngütere'nin ciddi gazetesi Independent'ın muhabiri Ursula Owen. Dünya Basın Özgürlük Günü'nde ken- disiyle yapılan bir söyleşide, bası- nda sansüre ilişkin görüşlerinı şöyle dile getiriyor: Siz bu şatırlan okurken. Dün- ya Basın Özgürlük Günü'nde. el- îiden fazla ülkede insanlar düşün- celerinden ya da ırklanndan do- layı yargılanmadan hapse atılı- yor. 60'dan fazla ülkede soruş- turma sırasında işkence yapılı- yor. Son günlerde Cezayir'de beş gazeteci ve yazar, savunduklan fikirler \xizünden öldüriildü. Sansürde îndeks adb dergide yan işleri müdürü olarak görev ya- parken, inanılmayacak olaylara tanık oldum. Bana yoneltilen so- rulann başında. komünizmin çö- küşünden sonra böyle bir dergiye ne gerek olduğu geliyordu. 1972'de kunılan Sansürde tndeks dergisinin temel işlevi, dü- şünce özgürlüğünün sürekli ko- runması ve kollanması gereken bir olgu olduğunu dünya kamuo- yuna duyurmaktı. Derginin ku- rulmasına ön ayak olan yazar Berlin Duvarı'nın yıkılmasıyla özgürlüğe susamışbirkitlcortaya çıktı. (BRİAN HARRİS) StepbenSpenderişe, Moskova'da rejim aleyhtarlannın çıkartıldığı sözde mahkemeleri protesto et- mekle ba^ladı.1948 yılında So- ğuk Savaş'ın en yoğun olduğu günlerde Polonyaîı yazar Jerzy Stempovvski insanlann nasıl bir ahlaksal çöküş ıçinde bulundu- ğunu şu sözlerle dıle getiriyordu - 'Batı işkence ve idamlan artık ya doğal bir olay olarak gö'rüyor, ya da bir kelimesine bile inanmıyor." Bugün insan haklan konusun- da çafışanlar, Stempovvski'nin bu yorumunu yadırgamıyor Batı Avrupahlar. insan haklan ihlalle- rine doğrudan maruz kalmamak- la birlikte. her gün televizyon ek- ranlannda insanlann birbirini boğazlamasım ızleye ızleye bir anlamda doyma noktasına gel- mişbulunuyor. Diğer taraftan 1989 yılında Berlin Duvan'nın yıkılmasıyla Avrupa'da özgürlüğe susamış bir kitle ortaya çıktı. Her şeyin bir anda güllük gülistanlık olacağına inanan bu insanlar. düşüncc öz- gürlüğüne otomatıkman kavuşa- caklanndan emındiler. Aynı yıl yazdıklanndan ötürü ikı yazar aşın dıncilerin gazabına uğradı. Şeriatçılar. Salman Rüştü ve Mısırlı yazar Necip Mahfuz- un yazdıklan kitaplannı yasak- layarak. yazarlannı ortadan kaldınnak için fetva çıkarttılar. Berlin duvannm yıkılmasını iz- leyen yıllarda yüzlerce kitap ya- saklandi, yjlnızca 19^3"dc 75 ga- zeteci oldüruldü. PEN üyelen ha- pıste bulunan "'00'dcn fazla gaze- tecinın özgürluâu ıçin çaba harcı- yor 1993 yılında dünyada yeni ba>,kı yöntemlen uygulanmaya ba^ladı.Ozellıklegeçtiğımızyılsi- yasi cmayctler \e "ortadan kay- bolmalar" bırdenbıre hız ka- zandı. İnsan haklan konusunda bıldınler hazırldyan Caroline Moorehead. "Vuıttaşlık haklan hiçbir zaman bu kadar göz ardı edilmemişti." dıyerek son yıllarda sansürün "resmi yalan" halıne dönüştüğünü ılen sürüyor. Diğer taraftan medyanın da bu yalan- ları yasallaştırdığını belırtiyor. Dünyada mıllıyetçılik akım- larının guçlenmesıyle ortaya çıkan etnık gruplann sayısı 48'e ulaşıy or. Her grup kendı çapında karşı görüşlen susturmak ve sin- dirmek ıçin sansür mekanız- masını çalıştınyor. Köktendin- cilik de kendı "düşünce polisi"ni yaratarak. dehşet >almaya de- vam ediyor \e uzun zamandır or- tadan kaldınlması için uğraşlar verilen sansür. artık bir canavar olarak karşımıza çıkıyor.