Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
6AĞUSTOS1993CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Tarım ürûnüne
'ppimli'
destekleme
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Sanay i ve Ticaret
Bakanı Tahir Köse. Tanm
Bakanı Refaiddin Şahin ve
Orman Bakanı Hasan
Ekinci. BakanJar Kurulu
toplantısında, Başbakanhk
Müsteşan Yücel Edil. DPT
ve Hazine yetkilileri ile taban
fiyatlan konusunda
yaptıklan çalışma hakkında
kabineye bilgi sundular.
BakanJar Kurulu'nda
benimsenen ilke karanna
göre, tanm ürünlenne tanm
satış birlikleri aracılığıyla
ödenen taban fiyatlan
uygulamasına son verilerek
"primli destekleme"
sistemine geçilecek. Bu sene
püot ürün olarak seçilen
pamukta uygulanacak
yöntem gelecek yıl
yaygınlaştınlacak. Primli
destekleme sistemine göre.
bu sene devletın belirleyeceği
"hedef fıyat" ile dünya fıyatı
arasındaki fark. birliklerin
aracılığı olmadan doğrudan
üreticiye "'prim"" olarak
ödenecek.
Kavgaya TOBB de
karışü
• ANKARA (UBA)-
Türkiye Odalar ve Borsalar
Bırliği (TOBB) Başkanı
Yalım Erez. isimlerini
vermeden Koç ve Sabancı'yı
eleştirdi. Gümrük Bırliği
konusunda yapılan
tartışmalann nedenini
anlayamadığını belinen
Erez, gümrük birliğinin bir
gecede ortaya çıkmış bir
konu olmadığını söyledi.
TOBB Başkanı Erez.
gümrük birliği konusunda
Türkiye'nin ve topluluğun
yapması gereken
yükümlülüklere dikkat çekti.
Erez. "Türkiye gümrük
birlığinegeçecektir.
Karşılıklı kusur aramanın.
suçu bırbinmize atmanın
gereği yoktur. Olan
olmuştur"dedi.
İçticaret haddi
tamma döndü
• ANKARA (ANKA) - İç
ticaret haddi, temmuzda
tanm lehine dört puanlık bir
artış kaybetti. Haziran
somıhda 94'3'e inerek
tamamen sanayi lehine
dönen iç ticaret haddi.
temmuzda tanm lehine 4
puanlık artışla 98.3'e
yükseldi. Geçen ay fıyatlar
tanmda yüzde 8.2 artarken,
sanayideki artışın yüzde
3.7'de kalması. iç ticaret
haddinin tanm lehine
gelişmesini sağladı. Tüketici
ile toptan eşya fiyatlan
arasındaki denge de tüketici
aleyhine gelişmeye devam
etti. Söz konusu denge
temmuz sonunda I24.9'a
vükseldi.
Polly Peck
şirket satıyor
• Ekonomi Senisi - Poll>
Peck, kendine ait Sunset
meyve paketleme şirketini
Kuzey Kıbns Türk
Cumhuriyeti'ne satmak için
teklifte bulundu. Konuyla
ilgili açıklama yapan KKTC
Maliye Bakanı Salih Coşar
"Şirketin bakanlığımıza
tümüyle ve işletilebilir halde
devri halinde Poll> Peck
ülkemize olan borçlan ve
taahhütlerini yerine getirmiş
olacak" dedi. Aynca aynı
yolla sahip olduJdan diğer
şirketleride devirinin söz
konusu olabileceğini belirten
Çoşar Polly Peck'in teklifınin
düşünüldüğünü de sözkrine
ekledi.
Bodur'danyeni
fabrika
• ANKARA (ANKA) - Kale
şirketlergrubunun sahibi
İbrahim Bodur. seramik ve
Sihhi tesisal malzemeleri
üretmek için şirket kurdu.
Kaleviz Saniter Seramik
Sanayi Anonim Şirketi. her
türlü seramik, sıhhi tesisat
malzemeleri, seramik fayans,
armatür ve musluk bataryası
üretecek. Şirketin faaliyetleri
arasında porselen seramik ve
madeni vitraus tesisat
malzemelerinin yanısıra
banyo ve mutfak eşyalan ve
aksesuarlan ile izolasyon
malzemesi üretmek de
bulunuyor.
thracatta yaşanan tıkanma ile darboğaza giren
üreticiler peşin paraya hayır diyemiyor. Spot
piyasaya düşen TV'ler yok pahasma satılıyor
MIKRO
DİNÇTAYANÇ
DinçTayançyıllıkiznininbirbölümünükullandığından
yazılarına bir süre ara verecektir.
Ucuztelevizyomın sırrıbelli oldu• Televizyon üreticileri
bayi yerine 'peşin'
çalışan spot piyasayı
tercih ediyor. Böylece
'Ahmet Bey'in
televizyonu' yan fıyatına
satılıyor.
BÜLENT KIZANTIK
Gazetede tam sayfa ilan: "Sü-
per kalite televizyonlar" Üstelık
"1 yıl garantili" ve en onemlisı
"süper fıyatlarla." Fiyatlan
mı?.. 55 ekran 4 mily on 750 bin.
51 ekran 4.5 milyon. 37 ekran 3
milyon 750 bin lira. Yani piya-
sanın yan fıyatına. Dağıtımcı
firmanm adresi de ilanın altın-
da yazılı. Belli olmayan. sade-
ce televizyonun markası. O da
televizyon almak isteyenler için
önemli olmasa gerek. Çünkü
"markasız" televizyonlardan
4-5 gün içinde tam 5 bin adet
satıldı.
"Markasız televizyon" aslın-
da markasız değil. Markası
Schaub Lorenz. Hani şu "Ah-
met Bey'in televizyonu"ndan.
Çok değil. birkaç yıl önce ol-
dukça rağbelteyken hemen her
akşam televizyon ekrarundan
"Benim televizyonum iyidir!"
sloganıyla reklamı yapılan id-
dialı marka. Bugünlerde ıse
Ahmet Bey'in "iyi" televizyo-
nu. markasından hiç söz edil-
meden pazarlanıyor.
"Schaub Lorenz" markasının
unutulmasına. üretici firma
olan Meta'nın içine düştüğü
malisıkıntıyolaçtı.
Meta'nın geçen yıl iflasın eşi-
ğine gelmesi ve fabrika işçileri-
nin işe gecici bir süre el koyma-
lan sonucu piyasada "ucuz tele-
vizyon bolluğu" yaşanmaya
başladı.
İşçi bayiler
Üretime devam ederek, işve-
renden olan ücret ve kıdem ala-
caklannı da ürettikleri bo tele-
vizyonlarla tahsil eden fabrika
işçileri. bir yandan da sendika-
lan aracılığıyla televizyon bayıi
gibi çalıştılar.
Otomobil-İş Sendikası'nın
Meta'daki baş temsilcisi Kemal
Parlak, geçen yıl çalışanlann
ücret karşıbğı aİdıklan televiz-
yonlan sendika aracılığıyla baş-
ka fabrikalardaki işçilere sat-
tıklannı belirterek. "55 ekran
televizyonlar piyasada 6 milyon
lirayken biz 3 milyon 300 bin Ii-
raya sattık" dedı Sendika tem-
silcisi ışverenin de nakit darlığı
nedeniyle bayi dağıtımı yerine
spot piyasaya mal verdiğinı an-
lattı ve "Bin tane birden peşin
parayla maJ alan adam, tabii ki
gerçek değerini ödemez. Bö>le
olunca spot yoluyla piyasaya
ucuz televizyon \erildi" dedı.
Parlak, bu şekilde çalışanlann
tüm alacaklanyla aynlanlann
kıdemlerin ödendiğjni, aynca
yan sanayıye olan borçlann bir
bölümünün kapatıldığını söyle-
di.
İhracatın darbc y emcsinden sonra mal satmakta zorlanan televizyon üreticileri spot piyasayı sevdi.
Daha 2 yıl önce Avrupa'da her 10 televizyondan 1 'i Türk malıydı
îhracatişteböylegeriliyorEkonomi Ser-
>isi - Elektronık
ürünleri ihra-
catma 1988
yılında başlayan
Türkiye 3 yıl
içinde Avrupa
renkli televizyon
pazannın 10'da
binne sahıp
oldu. Ancak
elektronık ıhra-
catının yüzde
25'ıni oluşturan
televizyon
dışsatımı geçen
yıldan itibaren
inişe geçti. Şim-
di ihracat
başladığı
dönerken,
' pazarlara
planlanan
hızla
yere
dış
göre
üre-
tım ıç pazarda
bir "teJevizvon
ELEKTRİK VE ELEKTRONIK SANAYİ
ÜRÜNLERİ İHRACATI
MILTOM
EBIM
yüzde 10'luk
bir pazar payı-
na ulaşmıştı.
Elektronikte
50 milygn do-
larla başlayan
ihracatın 1 mil-
yar dolar
sınınna yakla-
şan hızlı yükse-
lişı, Avrupa'-
nın frene bas-
masına neden
oldu. AT Türk
televizyonlan
için anti-dam-
ping soruştur-
malan başlata-
rak ihracattaki
tırmanışı dur-
dururken Tür-
kiye ekonomi-
sindeki ihracat
koşullannın sa-
nayici aleyhine
mezarbğı
n
nın sinyalinı verivor. racatmda hedef pazar sanayi ve teknolojide ortadan kalkmaya başlaması hızlı yükselişi
Geçen yıl yüzde 20'nin üzerinde bir ka- gelişmiş Batı Avrupa ülkeleri. İstanbul'daki aynı hızda inişe dönüştürdü. fhracattaki
yıpla I milyon 145 bin adetten 909 bin adete Türkiye'nin tek elcktnk ve elektronik ihra- DFÎF primlerinin kaldınlmasından sonra
gerileyen televizyon ihracatı, bu yıl yan yan-
ya azaidı. 1991 yılında 243.7 milyon dolarlık
dövız gelin sağlayan televizyon ihracatçı-
lannın getirisi geçen yıl 191 milyon dolara
düştü. Bu yılın ilk çeyreğinde ise 29.7 milyon
dolar ihracat geliri sağlandı. Oysa televiz-
yon ihracatçılan geçen yılın aynı dönemınde
44.3 milyon dolarlık dış satım gerçekleşür-
mişti.
80'lerin sonunda başlayan elektronik ih-
catçı birliği verilerine göre geçen yıl bu alan-
da 770 milyon dolar olan ihracatın yaklaşık
505 milyon dolan AT ülkelerine gerçekleşti-
rildi.
Elektronik ihracatının lokomotifi olan
renkli televizyonda da 2 yıl öncesine kadar
üretimin yüzde 6O'ı AT ülkelerine gidıyor-
du. 1991 yılında Avrupa'nın 21 renkli tele-
vizyon firması loplam 17,8 milyon televiz-
yon üretirken. Türk televizyonlan yaklaşık
yenne gecerli bir teşvik mekanizmasının
oluşturulmaması, girdi maliyetlerinin arta-
rak rekabet gücünü düşürmesi ve kacak yol-
dan iç pazara giren ürünlerin neden olduğu
haksız rekabet, elektrbnik ihracatının loko-
motifini durdurdu. Bu yılın ilk 5 ayında
renkli televizyon üretimi yüzde 21 oranında
azalarak 864 bin adete geriledi. Renkli tele-
vizyon ihracattaki sektör liderliğini elektrik
kablolanna bırakmak zorunda kaldı.
Kemal Parlak, çalışanlann
tüm alacaklan ödendiği için yö-
netimi yeniden işverene teslim
ettiklerini ve bugünlerde kon-
kordatonun sonuçlanmasını
beklediklennı ifade etti.
500 bin televizyon üretim ka-
pasitesine sahip olan Meta'da,
çeşitli aralıklarla malzeme bul-
dukça sürdürülen üretim, acil
nakit ihüyaanı karşılamak üze-
re spot piyasa kanalıyla piyasa-
ya sunuluyor. Meta'nın yöneti-
cileri ıse herhangi bir açıklama
yapmaktan kaçındılar.
Başka markalar
Marka adı anılmadan satışa
cıkanlan sadece Schaub Lorenz
televizyonlar değil. Gazete ila-
nında "Elektronikte enflasvon
yüzde 50 geriye çekildi" sloganı-
na yer verenAkdem firmasmın
yetkilısı Bekir Demir. aynı ucuz
fıyatlarla Cihan, Rovventa.
Conti. Spectrum gibi diğer
markalardaki televizyonlardan
da sattıklannı söyledi. Söz ko-
nusu markalan peşin parayla
fabrikalanndan toplam 5 bin
adet alabildikleri için maliyeti
ucuzlattıklannı anlatan Demır.
sattıklan ilk bin televizyonla
birlikte 2 milyon 750 bin liralık
Jaguar marka dikiş makineleri-
ni de hediye ettiklerini belirtti.
Bekır Demir. "İlan verdikten
sonra L'nkapanı'ndaki dükkanı-
mızın önünde ekmek fırınların-
daki gibi kuyruklar oluştu. 5
bine yakın televizyon sattık, EIi-
mizde 200 channda 51 ekran
Schaub Lorenz kaldı" dedi.
Gümrükbfrtiğjiönce
bmvurur
Ekonomi Senisi - Elektro-
nik Cihazlar İmalatçılan
Derneği (ECİD) Başkan
Yardımcısı Tahsin Karan, AT
ile gümrük birlığine giderken
devlet destek vermedıği tak-
dirde, elektronik sektörünün
ilk 'harcanacak' sektör ola-
cağını savundu.
Karan, 20001i yıllarda.
dünya istihdamının yüzde
50'sinin elektronik sanayün-
de kullanılacağına dikkat çe-
kerek Türkiye'nin sağlıkh bir
ECtD Başkan Yardımcısı
Tahsin Karan
sanayileşme politıkası seçmesi gerektığını belirtti. Enflasyo-
nun sanayicivi uzun vadelı yatınm yapmaktan caydırdığını
savunan Karan. "repoda triİyonlan olan, hiçbir şey yapama-
manın sanctsım çeken insanlar" tanıdığmı belirterek gümrük
birliğjne giderken. AT'ye verilen tavizler karşılığı hiçbir
yardım alınmamasını. Türkıye'nın en büyük çıkmazı olarak
niteledi. "ATye hiçbir yük olmadan, her gümrük oranı düşü-
şünde almamız gereken yardımları almadan ta>iz \eriyoruz.
Dolayısıyia AT'ye girişin yükünü AT değil, biz çekeceğiz" di-
yen Karan, politıkacılann bu konuya dıkkatlı ve akıla yak-
laşabileceklen konusunda şüphelerinı dıle geıirdi. Karan
tekstil, otomotiv ve kımya sanavimde belli düzeyde bir koru-
manın devam edeceğini, fakat eletronik sanayiinin 'harcana-
cağmı' iddia etti.
Karan. Future's Technologies dergisinde yer alan söyleşi-
de, 1997'nin ocak ayında gümrük birliğine gidilecekken. bu
tarihin 1995 ocak ayına çekildiğine işaret ederek Yunanis-
tan'ın AT'ye girerken her adımda. zarar gören sektörleri için
yardım aldığını hatırlattı. Karan. AT'nin uyguladığı politi-
kanın bir sindirme politikası olduğuna dikkat çekerek, anti-
damping soruşturmalanyla Türkıye'nin elektronik sektörü-
nün hedef seçilme nedenini şöyle açıkladı:
"thracatta en hızlı büyüyen neyse orası seçiliyor. Daha önce
tekstil büyüyordu, onu seçtilcr bir güzel törpülediler. Elektroni-
ğe ilk başta başladılaV. Çünkü hızlı büyüyen bir sektör bu."
Televizyonüretind
tepetakhıkoldu
ANKARA (ANKA) - Elekt-
ronik ve elektrikli ev eşya-
ianrun üretimindeki gerileme
sürüyor.
Devlet İstatistik Enstitü-
sü(DİE) verilerine göre sektö-
rün en önemli ürünü olan tele-
vizyon üretimi yılın ilk yan-
sında geriledi. Öcak-Haziran
döneminde geçen yıla göre
yüzde 17 oranında azalan -
televizyon üretimi. 921 bin
502 adette kaldı. Geçen yıl
aynı dönemde bir milyon 110
bin televizyon üretılmişti. Te-
levizyon üretimindeki düşüş
AT ülkelerinin. Türkiye'nin
televizyon ihracatına getirdik-
leri önlemden kaynaklanıyor.
En büyük düşüş ise video
üretiminde yaşanıyor. Video
üretimi yüzde 73 oranında
azalarak 40 bin 808'den 10 bin
986"ya indi.
Müzik seti üretimi de ilk altı
aylık dönemler itibanyle yak-
laşık yüzde 15 oranında
azaidı. Geçen yıl 54 bin 215
adet düzeyinde gerçekleşen
müzik seti üretimi bu yıl 46
bin 315'e geriledi. Aynca, fınn
üretimi yüzde 24 oranında
azalarak 410 bin 539'dan 312
bin 273"e dikiş makması üreti-
mi de yüzde 13.4'lük düşüşle
97 bin 801 "den 84 bin 688'e ge-
riledi.
DİE verilfrine göre buzdo-
labı. çamaşır makinesi ve
elektrikli süpürge üretiminde
ıse artış kaydedildi. Geçen
yılın ilk yansında 526 bin 631
buzdolabı üretilirken, bu yıl
bu sayı yüzde 11.2 oranında
artarak 587 bin 730'a yüksel-
di.
Çamaşır makinesi üretimi
yüzde 10.2'lik arüşla 434 bin
460'dan 478 bin 759'a çıkü.
Elektrikli süperge üretimi de
yüzde 21.4 oranında artarak
347 bin 6'ya ulaştı. Geçen yıl
ilk altı ayında 285 bin 840
elektrikli süpürge üretilmişti.
Urfa Tüneli inşaatını yanda bırakan Akpınar Şirketi'nin 800 işçisi, para ödenmediği için 4 aydır izinde GAP'lIl SOİUgU kesildi
Yapımeı firma, işcileri izııe çıkardı
VTSLTÖZKAN
ANTALYA - Ekonomik kn-
ze girmesi nedeniyle L'rfa tünel-
leri inşaatını yanda bırakan
Akpınar Firmasfnın. Manav-
gat ve Side'de yapımı süren
"Sun Rise" otel ve tatil köyle-
rinde de parasal sorunlar yü-
zünden işler durdu. Side Sun
Rise Oteli'nin taşeronlan, para
alamadıklan gerekçesiyle işi bı-
rakırken, Manavgat'taki tatıl
köyü inşaatında çalışan yakla-
şık 1500 işçinin büyük bölü-
mü ışyerinden aynldı. Şantiye-
de kalan 150 kadar işçi de işi bı-
rakma eylemi yaparak, para
alacaklan günü bekliyorlar.
• Ekonomik kriz nedeniyle Urfa Tüneli inşaatını yanda bırakan Akpınar
Şirketi, Manavgat ve Side'de yapımı süren 'Sun Rise' otel ve,tatil köylerinde
de işleri yanda bıraktı. Tatil köyü inşaatında çalışan yaklaşık 1500 işçi,
ışyerinden aynlmak zorunda kaldı. Geri kalan 150 işçi de iş bırakma eylemi
yaparak para alacaklan günü bekliyor.
Akpınar Şirketi'nin, Urfa tü-
nelleri inşaatında çalışan 800 iş-
çisine. 4 aydır para ödeyeme-
mesi üzerine taşeron fırmalar,
işcileri süresiz izine göndermiş-
ti. Ekonomik kriz yaşayan şir-
ketin Ankara'daki merkezine
de SSK tarafından, prim borç-
lannın ödenmemesi nedeniyle
haciz konulmuştu. Akpınar
Şirkeü'nin sahibi L nal Akpınar,
Urfa tünellerinden gelen kay-
naklan. Manavgat ve Side'de
yapımlan süren turistik tesisle-
re aktarmakla suçlanmıştı.
Ancak. Manavgat ve Side'de
yapımı sürdürülen turistik işlet-
melerde de durum Urfa'dakin-
den farklı değil. Akpınar fırma-
sının, Side'de yaptırdığı Sun
Rise Oteli'nin inşaatında çalı-
şan işçilere para ödenmemesi
yüzünden taşeron fırmalar. işi
durdurarak, çalışanlan süresiz
izine gönderdiler.
Manavgat'a 15 kilometre
uzaklıktaki Sun Rise Tatil Kö-
yü'nün, yapımı süren bir bö-
lümünde ise işler durma nokta-
sına geldi. 250 yataklı bir otel ve
toplam 256 yatağın bulunduğu
16 bungalovdan oluşan Sun Ri-
se Tatil Köyü inşaatının bir bö-
lümü. Kurban Bayramı önce-
sinde tamamlandı. Bungalov-
lar, bayramın 1. günü hizmete
Avrupa'nın en büyıik kalkınma projesi olan GAP, 2001 yılında tamamlanacak
En büyük yatmnı 8 ili kapsıyor
ŞANLIURFA(Cumhuriyet) -
Avrupa'nın en büyük, dünya-
nın önde gelen entegre kalkın-
ma projelerinden biri olan Gü-
neydoğu Anadol.u Projesi
(GAP), Güneydoğu Anadolu
Bölgesi'ndeki 8 ili kapsayan 74
bin kilometrelik bir alanda uy-
gulanıyor.
Bölgedeki su kaynaklannm
en rasyonel ^ekıldc kullanılabil-
mesi için yürürlüğe konulan
GAP, Cumhuriyet tarihinın de
en büyük yatınmı.
Güneydoğu Anadolu Bölge-
si'nde nehir sulannın kontrol
altına alınıp değerlendirilmesi
konusu DSI tarafından 196O'lı
yıllarda "Aşağı Fo-at Projesi"
adıyla 13 sulama ve hidroelekt-
rik üretimi amaçlı proje paketi
olarak planlandı. Proje daha
sonra bölgenin, bu yatınmlann
ekonomik ve sosyal sonuçlann-
dan azami ölçüde yararlanabil-
mesini sağlamak amacıyla
Güneydoğu Anadolu Projesi
(GAP) adıyla bir entegre kal-
kınma planına dönüştürüldü.
GAP, 13 proje kapsamında,
21 baraj 17 hidroelektrik sant-
ralından oluşuyor ve 2001 yılın-
da tamamlanması planlanıyor.
GAP'ta iki havza üzerinde yer
alan projeler şunlar:
Fırat havzası: 1. Aşağı Fırat
Projesi (Atatürk Barajı ve
HES-Şanlıurfa Harran su-
laması, Mardin Ceylanpınar
sulaması, Siverek Hilvan pom-
paj sulaması, Bozova pombaj
sulaması), 2. Karakaya Baraj
ve HES, 3. Sınır Fırat Projesi
(Birecik ve HES, Karakamış
Barajı ve HES). 4. Suruç Baziki
Projesi. 5. Adıyaman Kâhta
Projesi (HES- Sulama Projesi),
6. Adıyaman Göksü-Araban
Projesi. 7. Gaziantep Projesi.
Dicle Hav^cası: 8. Kralkızı
Barajı ve HES, (Dicle Barajı ve
HES ve dağ-sahil sulamalan),
9. Batman Projesi (Batman Ba-
rajı ve HES-Batman sağ ve sol
sahil sulamalan). 10. Batman
Silvan Projesi, 11. Garzan Pro-
jesi, 12. İlusu Projesi ve HES,
13. Cizre Projesi (Gizre Barajı
ve HES, Silopi sulaması. Nu-
saybin- Cizre-Idil pompaj sula-
ması).
Toplam proje: 13.
Sulu alan: 1 milyon 620 bin
549 hektar.
Enerji üretim kapasitesi: 7 bin
513 MW.
V ılhk elektrik üretimi: 24 bin
34 Gwh.
açıldı. Ancak, otel inşaatı halen
tamamlanamadı.
Otel inşaatında çalışan. taşe-
ron fırmalara bağlı yaklaşak
1500 işçi. aylardır para alama-
dıklannı belirterek, işi yavaşlat-
tılar. İşçilerin büvük çoğunlu-
ğu, süresiz izine aynlarak işyen-
ni terk etti. Şantiyede kalan
yaklaşık 150 işçi ise günlerdir iş
bırakma eylemleri yaparak, pa-
ra alacaklan günü beklemeye
başladılar. Akpınar firması yet-
kililerinin. "Bizde kimsenin pa-
rası kahnaz. Merak etmeyin,
paralannız ödenecek" dedikle-
rini belirten işçiler, "Bayram
öncesi, bir miktar para verdfler.
Onun dışında, aylardır maaş
alamadık. Her gün bize bir tarih
veriyorlar. O tarihte, işyerinden
aynlan arkadalanmızla birlikte,
idare binası önünde kuyruk oluş-
turuyomz. Bu kez, ileri bir tarih-
te gelmemizi sağlıyorlar. Para-
mızı alıp, buradan ayrılacağız"
diye konuştular.
Şantiyedeki yatakhanenin
önüne. battaniyelerden bir çar-
dak kuran işçiler. para beklenti-
lerini burada sürdürüyorlar.
İzinsiz girdiğimiz şantiye bina-
sında, şirket görevlilerine gö-
rünmemeye özen göstererek
söyleştiğimiz işçiler. Akpınar
Şirketi yetkililerinin, "Devletten
alacağımız var. Tahsil edemedi-
Smiz için size para ödevemivo-
ruz" mazeretini bclırttiklcrini
söyleyerek. "Patronun oğlu, 1
milyar liralık cipe biniyor. Ona
para bulunuyor, ama bizim eme-
ğimizin karşılığı gözardı edili-
yor" dıye yakındılar.
• Baştarafi 1. Sayfada
melerden dolayı şimdıye dek
sadece Urfa tünellerinde 42 tril-
yon liralık zarann meydana
geldiği belirtildi.
En büyük proje
Bölgedeki su kaynaklannın
en rasyonel kullanımını sağla-
mak amacıyla projelendirilen
GAP, cumhuriyet tanhinin en
büyük yatınmı. Projenin baş-
langıa, 1960'lara dek gidiyor.
Güneydoğu Anadolu'daki ne-
hir sulannın denetım altına
almması amacıyla "Aşağı Fırat
Projesi" adıyla DSİ Genel Mü-
dürlüğü'nce hazırlanan 13 pro-
je, daha sonra GAP adıyla en-
tegre kalkınma projesine dö-
nüştürüldü. Türkiye'nin Gü-
neydoğusu'nda 74 bin kilomet-
rekarelik alanı kapsayan ŞanJı-
urfa, Adıyaman, Batman, Di-
yarbakır, Gaziantep, Mardin,
Siirt ve Şırnak illenndeki çeşitli
projelerin toplam yatınm değe-
ri, 21 milyar dolar. Şimdiye dek
GAP'a, 1989 ıtibariyle 9.4 tril-
yon, 1990'da 2 trilyon, 1991'de
2 trilyon, 1992'de 3 trilyon ve
bu yılın ilk sekız ayında ıse 1.5
trilyon lira harcandı
Genel bütçe kaynaklannın
yanısıra, Başbakanhk Kamu
Ortakhğı İdaresi (KOİ) bünye-
sindeki fonlardan da finanse
edilen proje. (GAP Master
Planı'na göre) 1990-2005 yıllan
arasında 22.1 trilyon lira daha
yutacak. GAP'taki gecikme-
lerle ilgib olarak TES-Iş Diyar-
bakır Şubesi'nce hazırlanan,
hükümete gönderilen raporda,
GAP'a gerekh önemin verilme-
diği görüşüne yer verildi. Ra-
porda. özetle şöyle denildi:
"GAFın gecikmesi nedeniyle
devlet, her yıl 2 trilyon lira zara-
ra uğramaktadır. Devlet, bu
önemli projelere, gerekü olan
maddi kaynağı yaratmalıdır.
Eğer GAP tamamlanırsa göç
tersine dönecekrir. Batıdan bu
bölgeye, akın akın insanlar gele-
cektir. Bu projelerin aksamasın-
dan dolayı y ılhk enerji kaybı 240
milyar, tanmdaki kayıp ise 270
milyar lira dolayındadır. Oysa
GAP'ın tamamlanması halinde,
milli ekonomiye yılda 400 mil-
var lira dolay ında ek gelir artısı
sağlanacaktır. Sulanabilir arazi
oranı ise 30 bin hektardan 120
bin hektara çıkacaktır."
TES-İş Diyarbakır Şube Baş-
kanı Mehmet Akgündüz, söz
konusu raporu verdikten sonra
hükümet düzeyinde yaptıkfan
girişimden sonuç alamadıklan-
nı kaydederek, "Barajlar enkaz
durumundadır. Hükümet, bölge-
nin kalkınması için hayvancılık
projeleri üreteceğine. yarım ka-
lan bu yatmmları tamamlasın.
Barajları faaliyete soksun. O za-
man 500 bin kişiye iş olanağı
sağlanır. Aynca, GAP demek,
Atatürk Barajı demek değfldir.
GAP'ın bu bölgedeki diğer kol-
ları tamamlannıadan. Atatürk
Barajı tek başına hiçbir anlam
ifade etmez" dedi.
BAKICIARANIYOR
1 yaşmdaki bebek için bakıcı araruyor.
Tel:5607526ATAKÖY