Catalog

6AĞUSTOS1993CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER ABD, BDT'de aracAğaaday • W ASHINGTON (AA) - ABD'nin. eski Sovyet cumhuriyetleri arasındaki çatışmalara çözüm bulunmasında araa olmak istediği bildirildi. Washıngton Post gazetesinde yer alan haberde, BDT ülkeleri arasındaki çatışmalara Rusya'nın müdahale etmesinin Moskova hükümetinin istikrannı bozacağı. bunu engellemek için Clinton yönetiminin, etkileri eski SSCB'nin sınırlan dışına taşıyabilecek ya da Rusya'yı taraf tutmaya zorlayabilecek etnik ya da aynhkçı çatışmalara diplomatik planda müdahale etmeyi düşündüğübelirtildi. Moldova'dan BDT'ye hayır • MOSKOVA (AA)- Moldova Parlamentosu, Bağjmsız Devletler Topluluğu'nun resmi üyesi olmayıreddetti. Parlamentoda yapılan oylamada, 162 mületvekilî BDT üyeliğı için lehte oy kullandı. Ancak çoğunluğun sağlanması için en az 166 oy gerekivordu. BM'nin 1 aylık bütçesi kaldı • DışHaberler Servisi - BM Genel Sekreteri Butros Gali, teşkilatın tarihindeki en büyük mali krizle karşı karşıyabulunduğunuve 1 ay yetecek kadar parası kaldığıru üye ülkelere duyurdu. Gali, ülkelenn hükümet başkanlanna gönderdiğı mektuplarda, üye ulkelerden yaklaşık 2 milyar dolar aidat alacağı bulunan Birleşmiş Milletler Teşkilau'nın önümüzdeki ay içinde acil nakit girişi sağlanmadığı lakdirde üstlendiği operasyonlan sürdüremeyeceğini bildirdi. patfdakatüam • Dış Haberler Servisi - Çad'ın doğusunda silahb saldırganlannöl kişiyi öldürdüğü bildirildi. Çad Radyosu, saldınnın kimlerden kaynaklandığı konusunda bir açıklamada bulunmadı. Bu saldın olayından önce, Çad'ın kuzeyindeki Sarh kasabasında bir pazarda yereltüccarlarile Müslümanlar arasında çıkan çatışmalarsırasında iki kişi ölmüş ve 22 kişi yaralanmıştı. Kundakçilariçin tutuklama kararı • KÖLN(AA)- Almanya"nın Köln kentinin banüyösü Pulheim'de önceki gün sabaha karşı çıkan yangından sorumlu olduğu anlaşüan lokantarun sahibi ve aşçısı Yüksel Duran ile kardeşi Atilla Duran dün mahkemeye çıkanldı. Köln • polisi yaptığı açıklamada, yangından etkilenmeyen yan binada oturan Atilla Duran'ın evinde gamalı haçın çiziminde kullanılan püskürtme kırmızı boya kutusunun bulunduğunu kaydederek "20 yaşındaki bu kişinin amacı bu gamah haç ile polisi başka yönde araştırma yapmaya yönlendirmekti" dedi. KteridesPanetnik konferanspeşinde • LEFKOŞA (AA) - Rum yönetimi lideri Glafkos Klerides, Kıbns sorunu konusunda yeni Rum-Yunan stratejisi belirlenmesi amacıyla panetnik konferansta ısrar ediyor. Rum kaynaklanna göre Klerides, 21-26 ağustos tarihleri arasında Yunanistan'a gerçekleştireceği ziyaret sırasında Başbakan Konstantin Mitsodakis ile diğer siyasi liderlerle yapacağı görüşmelerde, patetnik konferansın önümüzdeki kasım ayında yapılmasını önerecek. Kuveyt petrol ve doğalgaz anıyor • KUVEYT (AA)- Dünyadaki işleülebilir petrol ve doğalgaz rezervlerinin onda birine sahip olan Kuveyt, dış ülkelerde petrol ve doğalgaz arama projelerini de yürütüyor. Kuveyt'in Asya, Afrika ve Ortadoğu'da 12 yıldır sürdürdüğü petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerinden 199O'lı yıllann ortalannda kara geçip. dünya genelindc doğalgaz üretiminde stratejik önemde paya sahip olmaya hazırlanıyor. Proje Kuveyt'te devlete ait dış petrol arama şirketi Kufpeceliyle yürütülüyor. İgman Dağı'ndaki mevzilerini BM'ye devredecekler Sırplardançekilme sözü Saraybosna'daki Birleşmiş Milleder birlikleri içinde göre% yapan Fransız askerlerinin karargahında çocuklar bekliyor. Dış Haberier Servisi - Bosna- Hersek'te stratejik öneme sahip İgman tepesini tamamen ele ge- çirerek, başkentin ikmal yolla- rını kesen Sırplar. mevzilerini BM'ye devretmeye hazır ol- duklannı açıkladılar. Bosna- Hersek Başkanhk Konseyi üye- lerinden oluşan heyet ve Cum- hurbaşkanı İzzetbegoviç, dün uluslararası arabulucularla 8 saat süren bir görüşme yaptı. Bosnanın bölünmesi konusun- daki uzlaşmazbğın giderilmesi için Cenevre görüşmelerine pa- zarlesiye kadar ara verildiği açıklandı. Bosnalı Sırp lider Radovan Karadziç, Saraybosna'ya tepe- den bakan önemli noktalardaki Sırp askerlerini geri çekeceğini ve bu bölgelerin denetimini BM'ye devretmeye hazır ol- duklannı acıkladı. Karadziç aynca, BM askerleri yarduru ile sivillerin geçişini sağlamak amacıyla kente giden iki yolu açacaklannı söyledi. Karadziç bu konuda pazarlık için BM Bosna Komutanı General Francis Briquement ile bir araya gekiikten sonra vaatlerini yeri- ne getireceklerini bildirdi. Bosnalı Sırplar dün erken sa- atlerde stratejik öneme sahip. Saraybosna'ya tepeden bakan İgman tepesının denetimini ta- mamıyla ele geçirmiş. bunun üzerine hükümet birlikleri ile aralannda yoğun çatışmalar yaşanmıştı. Saraybosna radyo- su, İgman tepesinin düşmesi üzerine Saraybosna'nın her an düşebileceği uyansında bulun- muştu. Dün Sırplann başkente saldınlannı durdurduklan dik- katçekti. * Bosna-Hersek Dışişleri Ba- kanı Haris Silajdziç, Sırplann İgman tepesinden çekilecekleri- ne ilişkin yaptıklan açıklamının gerçekleşmesi . durumunda Cumhurbaşkanı İzzetbegoviç'- in Cenevre banş görüşmelerine katılacağmı acıkladı. Silajdziç, Cenevre'de gazete- cilere yaptığı açıklamada, "Sözlerini tuttuklarmı görmeyi bekleyeceğiz" dedi. Ancak bugün yeniden başla- ması beklenen görüşmeler, dün geç saatlerde yine ertelendi. Bosna-Hersek Başkanbk Kon- seyi üyelerinden oluşan ve Cumhurbaşkanı Alia İzzetbe- goviç başkanbğındaki heyet ile uluslararası arabulucular Thor- vald Stoltenberg ve Lord David Owen arasında 8 saat süren gö- rüşmelerden sonra, Cenevre müzakerelerinin hafta başına kaldığı açıklandı. İzzetbegoviç dün akşam gazetecilere yaptığı açıklamada, gün boyu yaptık- lan görüşmede, ülkesinde plan- lanan bölünmenin haritadaki şekli konusunda anlaşmaya va- ramadıklannı belirtti. Turkuçaklankatılacak Dışişkri Bakanı Çetin, Ce- nevre'de yapüğı açıklamada, NATO'nun olaa harekâüna, İtarya'daki Türk savaş uçaklan- nın da kaülacağını söyledi. Çetin, AFP'nin haberine göre, Bosna'- daki vahşet için Avrupa ülkeleri bir şey yapmamayı sürdürürse, başka ülkelenn devreye gireceğini ileri sürdü. Çetin, İKÖ ternas grubuyla Fransa, İngiltere ve İsviçre'de ger- çekleştirdiği görüşmeleri tamam- Layarak dün gece Ankara'ya döndü. Çetin, Bosna-Hersek ko- nusunda son olarak ortaya ko- nan plaran Türkiye açıandan sakıncalı yönlerini de gezisi sıra- sında dılc getirdiğini belirterek, bölgeyi 3'e böbnek için zemin ha- zırlandığını ve ortaya çıkacak devlete de askeri-mali >-etki tanın- madığıru söyledi. Çetin, sakhr- ganlann güç kullanarak ekie et- tikleri topraklan masa başında kabul ettirme isteğjnde olduklan- nı ifade etti. UİlMlllD'agöre Ermeniler karşısında başan sağlanamaması BakiTye prestij kaybettiriyor Aliyev'ebağlananımıutlarboşçıktıDış Haberier Servisi - Azer- baycan'da Ermeniler karşısın- da alınan yenilgiler sonucunda Meclis Başkanı Haydar Aliyev ve BaşbakanSuret Hüseyinov- un itibannı yitirdiğj bildirildi. Fransız Liberation gazetesinde çıkan bir haber yorumda Dağ- lık Karabağ sorununu çözme vaadiyle işbaşına gelen Haydar Abyev'in başanh olamadıgı ve büyük umutlarla başbakanlığa getirilen Suret Hüseyinov'un kendisinden bekleneni vereme- digi bebrtildı. Haberde özetleşu görüşlere yer verildi: Ermeni birbklerin ilerleyişin- den kurtulmak için Akdam bölgesinden göç edenlerin sayı- sı 150 bini buldu. Bu toplu göç şimdiye kadarkilerin en büyü- ğü. Kınl Haç yetkililerine göre Azerbeycan ordusuyla aynlıkçı Ermenilerin beş yıldır süren ça- tışmalar sonucunda 100 bin nü- fuslu Akdam bugün tamamen boşaldı. Göç edenler doğuya ve kuzeyeyöneldi. Tedirginlik Haydar Aliyev ve danışman- lan son gelişmelerden, özellikle Aliyev-İtibarını kaybetti. Dağlık Karabağ sorununu çözme vaadiyle işbaşına gelen Aliyev'in başanlı olamadıgı ve büyük umutlarla başbakanlığa getirilen Hüseyinov'un bekleneni veremediği belirtildi. Hüsevinov-Bekleneni veremedi. Fizuli'nin kuşatılmasından sonra tedirgin. Fizuli'nin düş- mesi ve Ermeniler'in ilerleyişi- nin sürmesi durumunda Azer- beycan'ın tüm güney batısı kıskaç içine alınacak. Çünkü Fizuli, İran sınınna sadece 30 kilometre uzaklıkta ve Azer- beycan Savunma Bakanı'na göre bugün tamamen kuşatıl- mış durumda. Bu durumda Kuzey İran'a büyük bir toplu göçün başlamasmdan korkulu- yor. Milliyetçi Ermeniler bu sa- vaşı "Büyük Ermenistan'ın tari- hi topraklan"nı geri almak ola- rak yorumluyor. Bir Ermeni komutan şö\ le dı> or: "\'akında İran sınırtna geleceğiz" Türkiye ve İran Sovyetler Birbği'nin dağıl- masından itibaren bu bölgede etkili olan iki ülke Türkiye'nin ve İran'm gelişmelerden rahat- sız olduğu ve Ermeniler'in geri çekilmesi için girişimlerde bu- lunduğu gözleniyor. Kuzey İran'da yaklaşık 15 milyon Azeri yaşıyor. Azeriler anava- -tanlannda yaşanan şiddet olay- lanndan ve Enneniler'in saldır- ganlığının sürmesinden dolayı endışeliler. Ve bu soruna acil bir çÖ7Üm bulunmasmı bekli- yorlar. İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti Akdam'm işga- lini ve Ermeniler'in Azerbay- can'a karşı sürekli şiddetini kı- narken her iki devleti de anlaş- maya ve bölgesel işbirliğine çağınyor. Eski Sovyetler Bir- liği'ndeki Türki cumhuriyetle- rine yaklaşma politikasını sür- düren Türkiye Azerbaycan'a girmiş Ermeni ordulannın çe- kilmesini istedi. Yardım istegi Türkiye ve İran'la sürekb te- lefon bağlantısındaki 70 yaşın- daki Haydar Abyev komşu ül- kelerden yardım isteklerini ço- ğalüyor. Askeri bir darbe ile ülkenin başına gelen eski politbüro üye- si Abyev ülkeyi tecritten kurtar- maya çalışıyor. Neredeyse bir iç savaşa ne- den olacak olaylar sonucunda Bakü'nün kapılanna dayanan ve Elcibey'in kaçmasına neden olan Albay Hüseyinov başba- kan olduktan sonra kendinden beklenileni vermedi. Aliyev ve Hüseyinov, her geçen gün itibar yitiriyorlar. Açılışa kredi.Veya... Yeni bir dükkan, ofis, muayenehane satm almak için kredi... Marmara Bank'ta hazır! Marmara Bank, konut, işyeri, arsa, kooperatif hissesi, devre mülk satın almak, ev yenilemek, işyeri geliştirmek, inşaat tamamlamak isteyenlere limitsiz Konut Kredisi veriyor. Türk Lirası, Dolar ya da Marka endeksli olarak ve 60 aya kadar vade ile. Üstelik kredinizi hemen alıyor, ödeme planını kendiniz yapıyorsunuz. Marmara Bank'a gelin, îşyeri Kredisi f' MARMARA alın. "Yeni" işyeriniz sizi bekliyor. ,1,IttllBANK M e r k a Subt. Camhunyel a d N o 179 Elmjda^lst Tel (1) 225 70 4 3 Balorkûy Gallera Ofıs Bolumu Kıı 3 N o 319-320 Alak«y-la T r f - ( 0 661 24 6 2 L t v m t : Nıspnıyt O d No 4 U«ra-İSL T d (1) 280 9 5 00 Ca£doglu Nuruosmınıvc Cad No 84 Ogatoglu-lst Tel ( 1 ) 5 1 1 40 02 Kadıkty' Kızılıoprak Bagdal Cad No 24/1 Kadıko)--Is< Td ( 1 ) 4 1 4 1 2 7 0 Kozyaugı. Ankata Asfalu Yan Y o l N o 138ABIokErcnk<5, - Uı Tel (1) 416 60 45 Suadiyt Bagdaı Cad No 418/11 Suadıyc-lst Tel (1) 368 31 92 Ankara: Arçıruın Cad No 17 Kavakhdere Tel (4) 4<S8 0 0 2 ! U m i r Garı Bulvan No 56-58 Cankaya Td (51) 8 3 6 0 8 3 Aıualya Auıaric O d 1304 5okak No 73 Tel (31) 48 34 76 - 77 Bursa- Feva Çakmak ü d No 62/A Tel (24) 23 54 78 - 79 ORTAASYA Türkiyehamilik rolünüyitiriyor ALAN COVVELL Eski SSÇB'ye bağlı Orta As- ya cumhuriyetlerinin bağımsız birer devlet haline gelmesi Tür- kiye'nin rolünün bu devletlerin hamiliğini de kapsayacak bi- çimde genişletmesi düşüncesi doğdu. Bu düşünce pek çok Türk için oldukça çekıciydi. Böylece uriutulmuş olan pan-Türkizm düşleri Batı'nın refah düzeyine ulaşmayı bekleyen uzaktaki Müslüman akrabalan arasın- da yeniden canlandınlabile- cekıi. ABD için ise Türkiye, Orta Asya'dakı bderlik boşlu- ğunu doldurmaya aday. güve- nilir bir vekil gjbi görünüyor- du. Ancak bugünlerde bu düş giderek silikleşiyor. Baülı dip- lomatlar, kendi içinde ekono- mik sorunlarla karşı karşıya bulunan 60 milyon nüfuslu Türkiye'nin bölge üzerinde et- kisini sağlamlaştırmadığını düşünüyor. Türkiye'nin çekın- gen poîitikalan, Orta Asya'- daki etnik kavgalann içine çe- kilmekten duyduğu kaygıla- nnın dışavurumuydu. Azerbaycan'da yaşanan karmaşa Ankara'run saldırgan bir hami gjbı davranmaktan kaçındığını ortaya koydu. Ha- miliğini üstlendiği Ebulfez El- çibey'ın devnlmesı. daha do- ğudaki cumhuriyetlerin gö- zünde Türkiye'nin etkisini azalttı. Batılı bir diplomat. **Birk«ç yıl önce Orta Asya'da Tür- kiye'nin hamiliğinden söz et- mek miimkündü, ancak sontıç- lar bekknilenden farklı çıktı. Türye'rün Azerbaycan'da başa- rtsızlığa uğraması diğer bölge- lcrde önemli rol üstlenebikceği-ı ne olan inandırıcılığını yitir*"' diyor. 7 Sovyet yönetimi sırasında ucuz petrol kaynagı olarak de- ğerlendirilen Azerbaycan'ın şimdi dünyanın en büyük re- zervlerinden biri olarak görül- mesi, Amerikan ve tngibz pet- rol şirketlerinin bu ülkeye akın etmesine neden oldu. Petrolün Türkiye üzerinden dağıulması gündeme geldi. Görüşmeler sürerken Elçibey devrildi ve bu işin arkasında Rusya'nın ola- bileceği kuşkulan ortaya atıldı. Ank ara-Tahran iliskileri SanberkIran'dan sıkuıtılı döndü ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Dışişlen Bakanlığı Müsteşan Bü>ükelçi Özdem Sanberk, Türkiye ve İran ara- sındaki sorunlann gelecekte de sürmesinin beklenebileceğini, ancak bunlann üstesinden ge- linmesi konusunda da karşıbk- lı siyasi irade bulunduğunu söyledi. iran Dışişleri Bakanı Birinci Yardıması Ali Muhammed Beşari'nin davetlisi olarak te- maslarda bulunmak üzere 3 gûnlük ziyaret için gittiği Tah- ran'dan dün dönen Sanberk"- in. iki ülke arasındaki güçlük- lerin gelecekte de sürebileceği- ni belirterek Ankara-Tahran ilişkilerindeki sıkınüyı da sak- lamadığı gözlendi. Türkiye. geçen ay Ankara'- da yapılan alt gyvenlik komi- tesi toplantısında, İran'ı top- raklannda PKK teröristlerinin Türkiye'ye yönelik faabyetleri- ne izin vermemesi konusunda uyarmışü. Ankara'ya dönüşünde Esenboğa Havaalanı'nda bir basın toplantısı düzenleyen Sanberk. en önemli gündem maddesini güvenlik sorunu- nun oluşturduğunu kaydede- rek "Görûşrüğümüz bütün yet- kililer, İran topraklannın Türkiye'ye karşı faaliyetler için kullanılmasına müsaade edil- meyeceği konusunda giivence verdiler" dedi. Sanberk, İran'- ın da Türkiye sınınndan karşı tarafa sızmalar konusunda kendisine bilgiler ilettiğini, bu konu üzerinde ciddiyetleduru- lacağını belirtti. Sanberk, İran'dan Türkiye'- ye PKK sızmalan konusunda bilgiler içeren bir dosyayı bu ülkeye götürdüğü yolundaki haberleri teyit etmedi ve bu bil- gilerin güvenlik makamlan arasında daha öncc yapılan toplantılarda ıleüldiğini söyle- di. Müsteşar Sanberk, iki ülke arasında ulaştırma konusunda çıkan soruna da değinerek güçlüklerin. İran'ın Türkiye ü- manlanna gelen ithal mallan- nı, bundan sonra kendi lirnan- lanna getirmek istemesi ile ortaya çıktığını hatırlattı. Türkiye. İran'ın bu talebi üzerine daha önce ücretsiz ge- çişine izin verdiği İran mallan- nın taşınmasında löOOmarklık geçiş ücreti alacağı koşulunu ortaya atmışü. Sanberk. "Türkiye'nin İran kamyonlarına misillemede bu- lunduğu" haberlen ile ilgili ola- rak da şöyle dedi: "Limanlarımıza gelen traa ithal mallanna konan engetiH açıklanmasından sonra, zanne- diyorum bizim tarafımızdan da geçiş belgeleri konusunda bir azaltma yapddı. Ama bu konu- da anlaşmaya varumadığı tak- dirde bizûn onlann geçişlerin- den ücret almamız söz konusu- dur." Diyaloğun önemi Konuya ibşkin Cumhuri- yet'e bilgi veren Dışişleri kay-i naklan, iki ülke ilişkilerinin- geleceğinin, temaslann sıkbğı- na dayanacağını vurguladılar. Bir kaynak, "Bu bölgede PKK oldukça, Kürt sorunu oldukça, birtakım çevreler bağımsız Kürt devleti pesjnde oldukça, el- bette problemler çıkacaktır. Nisan ayından beri komite top- lanmadı ve bu ay içinde birden- bire o zamana kadar dunnuş olan PKK saldırılan yeniden başladı. Türkiye, İslam cumho- riyeti olmav acak, onlar da uzun bir gelecekte bu sistemden vaz- geçmeyeceklerdir. O yüzden iran ile ne kadar tetnas, yüzyü- ze görüşme olursa. o kadar so- runlann halli kolaylaşır" dedi.