Catalog

SAYFA CUMHURİYET 16 AĞUSTOS1993 PAZARTESİ 10 EKONOMI TUKETICI Ekmekdeyipgeçmeyin• Sarmısakhsından soyalısına kadar artık envai çeşidi var. Ama bazı özellikler hiç değişmez G elişen teknoloji ve artan ürür. çeşidiyle ekmek artık daha lezzetli. Her türlüdamak zevkine hitap edecek kadar bol seçeneklen var. Şimdi bakkal ve fınnlardan değil özel marketlerinden altnıyor. Sanayi haline gelen ekmekçilik hakkında merak etüklerinizi Hülyu ©enç'in yazısında bulabılirsiniz: İçinde ne var? Beyaz ekmek yüzde 35.6 oranında su, yüzde 52.2 karbonhidrat, yüzde 9.3 protein, yüzde 1.2 yağ, binde 5 İTaze ek- mek bayat ekme- göre daha çok tüketilir. Bu nedenle sofraya en az üç dört saat bekletilmi}, tazeüğini bir ölçüde kaybetmiş ekmekleri koyun. selüloz içeriyor. Kepekli ekmeğin içinde ise yüzde 38.4 oranında su, y üzde 48.5 karbonhindrat. yüzde 9.7 protein, binde 3 yağ, yüzde 1.2 selüloz var. Faydası var mı? Öncelikle ucuz ve doyurucudur. Vücudun enerji ve protein ihtiyacının büyük bölümünü karşılar. Kepekli ekmek bağırsaklan çalıştırarak sindirimi kolaylaşünr. İçerdiği B ve E vitaminîeri cinsiyet hormonlan ve biyokimyasal faaliyetlenn düzenlenmesinde yardımcı olur. Sabahtan akşama kadar beden gücüyle çalışanlar günde 1 -2 ekmek tüketebilir. Masa başında çalışanlar ise formlannı korumak için dilimleri saymak zorunda. Zararı var mı? Aşıny a kaçılırsa kilo aldınr. Bu nedenle kilo alma eğilimindekilerle şişman ve hareketsiz kişilere önerilmez. Fazla tüketildığinde sindirim sistemini yoran ekmek. çoğu zaman haamsızhğa neden olur. Katkı maddeleri var mı? Ekmek yapımında su. tuz, un ve maya kullanılır. İçine yağ. şeker. C vitamini, alfa amilaz ve portank asit gibi katkı maddeleri konur. Yağ ekmeğin kıvamını. şeker renginı, alfa amilaz hamurun calışma toleransını. portarik asit hacmini ayarlar. Küflenmey i geciktirmek için de kalsiv um propionat katılır. Malzemesi ne? Süt tozu. peynir suyu tozu. kalsiyum. kuru üzüm. susam, kepek. yulaf. sarmısak.ceviz.çavdar unu. mısır unu, patates unu, kepek. kakaovesoya. Hangi çeşitleri var? Klasik francala ekmek tipınin dışında kepekli, haşhaşh. susamlı, sütlü, saçörgülü. kakaolu. şekerlı. haşhaşlı, sarmısaklı ekmeklerbulunu)or. Aynca tuzsuz. baget. papatya. çavdar. tost. sandviç. tava. pide. hamburger. kö> ve rejim ekmeğidevar. Nasd olmalı? Protein oranı düşük unlardan hazırlanmış ekmekler kısa zamanda bayatlar. Kaliteliundan yapılan ekmeklcrin besin dcğen yüksek ve taze kalma süresi uzundur. Kaliteli ekmeğin rengi açık kahverengi. şckli düzgün ve simetnk. kabuğu inceveçabuk kınlır özelliklere sahip olur. Yanlan ve altı iyice kızarmış olan ekmekten ince bir dilim kesildiğinde içi beyaz veparlak görünür. Hangi ekmek alınmaz? İçinc katkı maddesi katılmış. kalitesiz unlar kanşlınlmış ekmek kesildiğinde damarlar vefarklırenktealanlar görünür. Küflü.ekşi vemat kokulu olanlar yenilirse ağız tadınıbozar Yetersiz pişmeden kav naklanan hamur kı\amındakı ekmeklerle. aşın pışırmeden ka\ naklanan kuru \ e sert ekmeklen de seçmevin. Emektarocağa vedaetme zamaineyazeşyanınhızına > etişmek isteyen tüketici zorgünleryâşıyor."Her şeyin iyisi benim olmalı" ya da "Nasd olsa bir kez almıyor" diyen tüketici, en akıllı fınna sahip olmak için teknolojiyle yanşıyor. Sonra avuç dolusu para harcayarak evine getirdiği son sistem fınnm. yalnızca birkaç basit özelliğinden faydalanıyor. Diğerlerini ya öğrenmiyor ya da uygulamaya fırsat bulamıyor. Fınndan daha akıllı olabilmeniz için yazımızı okuyun. ÖZELLÎKLERİNE? Son modellerde u\ an yapan mekanik. anolog ve digital saatler bulunuyor. Tüpteki gaz bittiği durumlarda kullanılmak üzere elektrikli göz bulunuyor. Elektrik ocağının açık unutulmasmı önlemek için de ikaz îambası yerleştiriliyor. Gazlı ocaklan çalıştırmak için elektrikle çalışan otomatik çakmak yer alıyor. Turbo sistem finnlarda ısı akımlan hareket halinde olduğu için enerji ve zaman tasarrufu sağlıyor. Bu sistem aynı zamanda yemeğin alt ve üst kısmının eşit miktarda pişmesine yanyor. Dondurulmuş gjdaların besin değerlerini yitirmeden çözülmesine yarayan turbo defrost sistem de ısıtıcılar çahştınlmadan işlevini yapıyor. Yeni fınnlarda bulunan program ayarlan sayesinde yemekler istenilen saatte pişirilebiliyor. İİ Fınnlann bir önceki modelleriyle yenisi arasında büyük fark olmuyor. Her yeni çıkan ürün fınn teknolojisineekstradan bir özellik katıyor. Alt ve üst bölümü gazlı olan modellerden sonra 3 gözü gazlı. bir gözü ve ısınma sistemi elektrikli fınnlarçıkanldı. İç bölümünde alt ve üstü gril rezistanslı fınnlar pıyasayı doldurdu. Elektnk ocağı ikaz lambalı olanlardan sonra, mekanik, analog ve digital saatli fınnlar üretildi. Motorlu turbo rezistanslı fınnlar yerini hava akımlı rezistanh fınnlara bıraktı. NASIL OLMAIJ? Seçeceğiniz fınn işinızi kolaylaşüracak yetenekte olmalı. Saat ayarlı fınn alacağınız zaman digitallerin diğerlerine göre daha pahalı olduğunu ve işlev olarak pek farkı bulunmadığını unutmayın. "Kaç tepsili oteun" sorusu da tüketiciyezoranlaryaşatır. Aynı andabirçokişibiraradayapmayıumut eden tüketici tercihini üç tepsili fınn üzennde kullanır. Ama üç tepsiyı bir arada hıç kullanmaz. Turbo sistemler enerji ve zaman tasarrufu yönünden tüketicivi koruyor. NASIL TEMİZLENİR? Fııımn üstünü \e emayeli kısmını temızlerken sabunlu su kullanın. Yanıcı kafalannı ara sıra sodalı suda kaynatın. Gaz çıkaran kanallan fırça ile temizleyin. Fınn tepsilerini ve ızgaralannı bulaşık yıkar gibi yıkayın. Dökülen yağ. İimon gibi asitli maddelerin üzerine hemen bir miktar su dökün ve o bölgev i silın. Gömlek özenister G ömlekler konusunda bılmek istedikleriniz: Kaltte*i alırken dikişine, kesimine, ambalajına, ipliğine ve kumaşına bakın. Dikişlerin temiz ve düzgün olmasına, spor dikişlerin doğru birçizgi halinde uzanmasına önem verin. Dikimde kullanılan ipin kumaş üzerinde sıntmaması, sağlam olması gerekir. Kesiminin rasgele kahplar üzerinde yapılmamasına, kol ve beden bölümünün orantısız olmamasına ve kol evlerinin rahat olmasına dikkat edin. Kötü taklit kumaşlar seyrek dokumalan, sertlikleriyle kendılerinı gösterir. İVcuiI *afcIoJiw?Gömleklen hiç bir zaman katlayarak dolaplara yerleştirmeyin. Yakada bulunan telanın kınlmasını ve gömleğin fazla kınşmasmı önlemek ıçinmutlaka askı kullanın. Dolabımza yerleştirdiğıniz gömleklerin temiz ve ütülü olmasına önem verin. Terli ve ıslak giysilerin kokular yayacağını. kalıcı lekeler ve küfler oluşturacağını unutmayın. ? Gömleklenn üzerindeki tanıtım etiketleri bu konuda size yardımcı olur. Yıkanabilir gömlekleri 30-40 derece ısıda, sabunla temizleyin. Daha yüksek dörecede ısı uygulandığında gömleklerin küçüldüğünü. sentetik ve ipek kanşımı olanlann kınş kırış olduğunu unutmayın. Deterjan kullamlıyorsa bir süre sonra gömleklerin renginde açılma ve yer yer beyazlama olur. Yaka ve kol üzerindeki lekelerin çıkması için üzerine deterjan koyup çiölemek gömleğin ömrünü kışaltır. Bunun yerine yıkama öncesinde gömlekleri ılık sabunlu suda bekletin. Kuru temizleme gereken gömleklerinizin üzerinde aksesuarlar bulunuyorsa. onlan çıkanpsaklaytn. UZMANINDAN UYARI MüZİSYEN Volkan Konak Yetenekdeğilçalışmaönemli Maçka'dadoğup üniversiteye kadar burada kalan, sonra da İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuan'nı bitiren Volkan Kcnak, müzisyenliğjnin dışında halkmüziği konusunda akedemik çalışmalaryapmış. Bu gün bir yandan yeni yetenekler keşfedip, onlan yetiştırmeye çalışırken bir yandan da kendi müziğini oluşturuyor. Son kaseti Efuli'de Karadeniz müziğinin motifleriyle çağdaş folk-pop sentezini yakalayan Konak, müziğe gönül verenlerin çahşmaktan asla yılmamasını istiyor. "Yetenek önemli ama ondan daha önemlisi ısrarla çalışmak" diyen uzmanımız. her hangi bir enstürmaru hakkıyla çalmak için en az 8-9 aylık bir çalışma süresi gerektiğini vurguluyor. "Sabırlı olun" diyen Konak, genç yetenekler için önerilerini şöyle sıralıvor: "Sakın kendi kendinize ilerlemeye çalışmayın. Nota bilgjsi ve bir öğretmenin yol göstermesi mutlaka gerekir. Yoksa bir noktada gelip tıkanırsıruz. Aynca her müzik aleiinin özel bir kullanma tekniği vardır. Bu teknıkten haberiniz yoksa yanlış alışkanlıklaredinir, bu alışkanlıklan unutmakta zorlamrsınız. Her gün en az 2 saati çahşmaya ayırmalısınız. Asla sabırsız olma>ın ve yılmayın. Seçeceğiniz müzik aletinin kaliteli olması önemli. Kaliteli enstürmanda sesler daha iyidir, akort sorunuyla uğraşmazsınız ve kulak daha iyi gelişir." Profesyonel olmak gibi bir hırsa kapılmadan hemen herkesin hobi olarak enstürman çalabileceği uyansını yapan uzmanımız, sadeceritimduygusu olmay anlarla sağırlara şans tanımıyor. Çok gelişmiş bir müzik kulağj olmasa bile çoğu insanda çaûşmay la parlayacak müzikal yetenek olduğuna inanan Volkan Vural "Potansiyelinizi kullanın. En azından 1 -2 parça çalabilecek düzeye gelmek size çok şey katacak" hatırlatmasını yapıyor. NE.NEREDE, KACA? • FinniKEZMEALETİ -Tavland.Çin. Uzakdoğu ülkelennden getirilen plastik kaplama fındık ezme aletleri seyyar satıcılarda ve züccaciyelerde bulunuyor. Piyasada 70 bin lira ile 110 bin lira arasında satılan bu aletlerin kesici kısmı üç parçadan oluşuyor. Birinci metal parça ile fındık ve ceviz gibi sert kabuklular eziliyor. Aynca havuç. turp ve salatalık gibi sebzeleri doğrayan ve rendeleyen iki parça daha bulunuyor. Aletin çalışması ise şöyle: Yiyeceklerhazneye doldurularak üzerine kapak örtülüyor. Plastik kol çevrilerek işlem tamamlanıyor. Şusazımabirdüzenver..!- _ . ^ ağlama çalmakla m ^ ilgileniyorsaruz yazımızda L,^F aradıklannızı bulacaksınız: M ^ Kaça aynlıyor? Bağlama m M ailesibeşkardeşten • * ^ oluşuyor. En küçüklen olan curanın 6 teli var. Parmakla veya tezeneyle çalınan bu alet tenor ve soprano çok ince sesler çıkan> or. Orta ve Doğu Anadolu bölgelerinde daha çok kullanılan çöğürün kısa sapı, 35-40 cm genişliğjnde teknesi bulunuyor. 7 lelli, 19 perdeli bağlama düzeni olan çöğürle deyiş ve semahlar icra edilir. Türkiye'nin her bölgesindc çalınan 24 perdeli tamburalar herkese hitap eder. Bu alet zeybekler, baraklar. bozlaklar ve oyun havalan çalmaya yarar. 40-45 cm teknesi bulunan meydan 24 perdeli bağlama düzeninden oluşuyor. Yöresel şarkılar çalmaya yarayan meydan, bas ve bariton sesi olan şarkıcılar tarafından da tercih ediliyor. 50 cm teknesıyle. 24 perdeli bağlama düzeninden oluşan divan diğerlerine göre farklı birsesçıkanr. Bas bağlamanın sapında perde olmaz ve üç tane kalın telden oluşur. Bas bağlama yalnızca bas ntmlerı vermek amacıyla kullanılır. Fiyatlan nasıl? Oyma gürgen bağlamalar 3f)0 bin lira. ovma kestaneler 500-600 bin lira. 1 milyon 500 bin liradan başlayan oyma dutlann fiy an işçiliğine göre. Yaprak sazlarda ucretler 5 milyon lira. Kalitelisi nasd olur? Lcuz bağlamalarda ağacın üzerine vernik sürülür ve fazla işçilik olmaz. Kaliteli bağlamalann üzeri masif işleme ve polyester kaplanır. Kapak kısmında budaksız. lekesiz. yumuşak ve teknenin bovutunda bir parça kullanılır. Nasılsaklanır? Normal oda sıcaklığında tutmak gerekir. Kılıfın içinde bir yere asılarak muhafaza edilir. Kullanılmadığı zaman teller iyice gevşek bırakılmalı. Sürekli çalınan bir bağlama kirlenir ve rengi siyahlaşır, silinmczse kalıcı olur. IKAYET KUTUSU ESİN SUNGUR Kum alerjisi olan mayo JJzerine giyilecek başka birgiysiyle kusurlarım kapatmak mümkün olmadığı için mayo seçerken litiz davranmak gerekiyor. Vücuda iyioturması,sağınm-solwnwfa:la açılmamusı. ıskmmca şeffaflaşmaması ve giyilince deforme olmaması arantyor. Bütün bu özelliklerin, cüssesine göre çok bol stjırlı etiketleri olan mayolarda bulunacağı genel bir kanı olarak yerleşmiş. Bu kanının doğruluğujartışılır ama güvenılir bir fırma seçmenin önemi vadsınamaz. Okuyucularunı: İlhnurErmun ve Sevtaff bunu yaşayarak öğrendi: Harbiye'deki Zeki Triko'dan 755 bin liraya bir mayo aldım. 10 günlük tatilimi herkes gibi denize ginp güneşlenerek geçirdim. Ancak mayonun arkasında pürtüklenmeler oldu. Dönüşte aldığım yere götürdüm. İncelemeyapıldı. Kullanımhatasıdediler. Hatamneymışdiyesorunca da 'Kumda oturmuşsunuz' gibi anlamsız bir yanıt aldım. Dediklerine göre kumaşta yüzde lOOgaranti varmış. Mayolannın hiçbirinde böyle bir kusur görülmemiş. Oysa sert bir yere otursam yırtılırdı, kuma oturmak da herhalde denize giren bir kişi için son derece doğal. Bence mayolannda kusur var. Nişantaşı'ndaki SportXSport mağazasından birbikini aldım. İthal olduğu için I milyon 300 bin lira gibi epey külliyetli bir bedelödedim. Ancak denize girdiğimde üst kısımdaki renkli parça soldu. Mağazaya geri götürdüm. Havuza girip girmediğimi sordular. Havuzdaki ilaçlı sular böyle sorun yaratıyormuş. Hayır deyince değiştireceklerini söylediler. Ancak indjnm başladığı için uygun bir beden ve model bulamadım. Başka şey alın dediler. ama benim bikiniye ihtiyacım var. [ . ^ ^ lkmektubunsahibiolanİlknur ~JT~ Hanım için Zeki Triko"nun m ortaklanndan Yüksel Hanım'la m görüştüm. Kahte kontrol M görevlilerininyıllıkizinde •JKL. olduğunu söyleyen Yüksel Hanım, incelemede bir hata olabileceğini belirterek, "Mayoyu bir de ben göreyim" dedi. Yüksel Hanırrnn anlattığına göre son zamanlarda tatil merkezlerinde moda olan deniz kaydıraklan've klorlu havuz sulan mayolann başdüşmanı. Yüksel Hanım hatalı kullanımdan dolayı deforme olan mayolan bile müşterileri memnun etmek için tamir ettiklerini de belirtti. Okuyucumuz mayoyu \eniden incelenmesi için mağazaya götürdüğünde birjestle karşılanmış. İncelemeye gerek görülmeden değiştirebileceği söylenmiş. Hatta uygun model bulunamayınca katalogdan seçtiği model kendisi için özel olarak dikilmiş. İkinci mektubun sahibi Sevtap Turana'nm sorunu için de SportXSport*un Mağazalar Müdürü Hakan Yarar'la görüştüm. İthal markalarla çalışıldığı için bu sezon bulunan bir modelin gelecek sezon olmayabileceğini belirten Yarar, okuyucumuzun başka bir mal alabileceğini veya kendisine alacaklı olduğuna dair bir kart verilerek gelecek sezonu bekleyebileceğini söyledi. Hakan Bey'in ifadesine göre SportXSport'un bağlı olduğu Cankurtaran Holding'in prensıpleri arasında para iadesi bulunmuyordu. Önerileri okuyucumuza ilettim. Sevtap Hanım, bu sezon için mutjaka bir bikiniye ihüyacı olduğunu belirterek para iadesindeısraretti. Hakan Bey'le görüşmeye gittiğinde kendisine iade yapıldı. Sağlık Bakanı'nın dikkatine ağlık Bakanlığı'nın açtığı Sağlık Tamamlama Programı Okulu'ndan geçen yılın ekim ayında mezun olan 9 bin 600 teknisyenin hala bir yerlere tayin olmak için beklediğini biliyor musunuz? îstanbul'dan yazan bir grup teknisyen kendilerinden önce mezun olan ilk iki devreye okulu bitirir bitirmez tayin çıktığını hatırlatarak "Sağlık Bakanı Rıfat Serdaroğlu'ndan derdimize derman olarak maddi kayıplarımızı kapatıp aile huzurumuzu sağlaması için hukuki hakkımız olan tayinlerimizi yapmasını temenni edi\ oruz" diyor. Türkiye'de 17 bin teknisyen. 70 bin hemşire ve ebe açığı varken mezun olup iş bekleyen 9 bin 600 yetişmiş kişiye görev verilmemesini haksızlık olarak gören bu bir gnıp sağlık teknisyeni, Türkiye'nin neresinde olursa olsun çahşmaya hazır olduklannı vurguluyor. Tatil telefonlan ortak dert CJ eçen günlerde bu köşedeyayımlanan 'Heryerden telefon edilmez'başlıklıyazıya iki okuyucumuzfarklı baktş açılarıylayorum getirdi. Tatilde çekilen sıktnulara örnek olduğu için bu ikiyorumu sizlerİepaylaşmak istedim: Birçok tatil beldesinde PTTye ait kontürlü telefonlar tatil yerinin ' yakınında veya içinde yer almıyor. Bu durumun otel yöneticilerince bilinçli olarak yaratıldığı kanısındayım. Tatil beldelerinin salt kazanmaya yönelik uygulamalannın kurnaz bir uzantısı olan bu durumla Marmaris Martı Tatil Köyü"nde karşılaştığımı özellikle belirtmek isterim. Tatil köyü içindeki tek PTT telefonu 'personele aittir' ibaresiyle tatilcilerden uzak tutulmaya çalışıhyor ve kişiler pahah otel santralından konuşmaya zorlanıyordu. Olayın bu boyutunun bilinmesi. otel yönetimlerinin uyanlması ve civarda olması muhtemel PTT telefonlannın biraz zahmetli de olsa kullanılarak bu oyunun bozulmaşı gerektiğini düşünüyorum. Yrd. Doç. Dr. Zttftr İlken/İZMİR Yazıdan anlaşıldığı kadanyla her yerden telefon edilmediği gibi her yerden su da içilmiyor. Müşterilerin dışanya göre daha pahalı satıldığı için otelden su almaması tabii ki çok doğru bir tutum. Bir otelin müşteri temsilcisi bu haklı tavn nasıl eleştirebiliyor. Bu kafayia turizm yapamayız. Kuşadası'nm hemen karşısındaki Samos adasındaki otellerde telefon ve bar hizmetleri PTT ve büfelerdeki ücretlerle veriliyor. Telefon ve sudan kar etmeyi düşünecek kadar aç gözlülük yapmıyorlar. Müşteriyi ahmak sanmak bizimkileremahsus bir özellik. İmmail Nurun Snrçi/İSTANBUL Raşvurularınızı Cumhuriyet Gazetesi ŞİKA YET KUTUSU Türkocağı Cad. 39141 Cağaloğlu-İSTadresine veya 512 05 05 'e bekliyoruz.