Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 24 MAYIS1993 PAZARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Özelleştirilmeyi Beklerken...
(Vzelleşurme konusunda gereklı ortam haar değilken, KÎTlenn önemlıbır
bolümünün özelleştınhne beklenüsı ıçıne sokulması büyük sorunlar yaratmaya
devam etmektedır.
Prof. Dr. SADIK KIRBAŞ Hacettepe
ÜniversitesiÖğretim Üyesi
de ve ulkenın ekonomık, mah
\e stratejık yararlan gozetılerek
behrlenmesı ve uygulamanın
olabıldığınce çabuk ve saydam-
lık ıçınde gerçekleştınlmesıdır
Özelleşürme dışı bırakılan ku-
ruluşlann da ıyıleştınlmesı ve
vağdaş teknolojıye uyum sağla-
şabılmesı ıçın gereklı onlemler
abnmabdır
KIT'ler, Turkıye'nın kalkın-
masında onemb gorevler yuk-
lenmış kuruluşlardır Bunlar-
dan bır çoğu daha uzunca bır
donem bu mısvonlannı surdu-
rebılırler Bunun ıçın de "ne
pahasına olursa olsun tasfıye
edılmesı gereken kuruluşlar"'
konumundan kurtanlmalan
gerekmektedır Ilende ozelleşü-
nlmesı planlananlann ıse gorü-
cu>e çıkanlabılmelen ıçın ge-
reklı onlemler bugunden alın-
maya başlanmalıdır
(*) Halıl Suıçmez Dun>ada özelleşür
me Ûygulamalan fktısat Işletme ve Fı
nansDcrgjs Y8 S84 1993 Sh 50 vd
PENCERE
Perinçek'in Davası
Çoğu kışının kafası bugun Türkıye'de gerçek demok-
rası varmış samsıyla tutsuludur
Eskı bır tutsu bu
Ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra sozde çok partılı rejı-
me geçtık, kırk yıldan berı demokrasıyı kuramadık Ge-
• Arkası 15. Sayfada <f
T
ürkıye'de özellık-
le 1983'ten sonra
ozelleştırme kav-
ramı sık sık kulla-
nılır duruma gel-
dı Gıderek. ozel-
leştırme, ulkenın ıçınde bulun-
duğu enflasyon, ışsızlık. kamu
açıklan, gelır dağılımındakı
dengesızlık, sermaye pıyasası-
nın gelışmemesı gıbı sorunlann
tek çozum yolu gıbı gorülmeve
başlandı
Gerçekten özelleşürme tum
bu sonınlann ustesınden gele-
bılecek bır araç mıdır
9
Yabana
ülkelerdekı uygulamalar ne gıbı
sonuçlar vermışür"
7
Ulkemızde
gınşılen sınırlı sayıdakı özelleş-
ürme uygulamalanndan ıstenı-
len sonuç elde edılrruş mıdır''
Yabana ulke uygulamalan-
na bakıldığında Arjantın, Bre-
zdya, Meksıka ve Venezuela
gıbı gelışmekte olan ulkelerde
temel makroekonomık goster-
gelerde cıddı bır duzelmerun
olmadığı, butçe açıfn dış borç-
lar gıbı sorunlann surduğu.
kamu kesımının ekonomıdekı
payının azalmadığı görülmek-
tedır(*) tngıltere gıbı ozelleştır-
me konusunda bır laboratuvar
olarak kabul edılen gelışmış bır
ülkede de ozelleştırme, ışletme-
lerde venmhlık ve kârhfık açı-
sından kavda değer bır ıyıleşür-
me sağlamamıştır
Çok yönlü sorunlar
Ulkemızde de 1983'tegınşıle-
ceğı bıldınlmesıne karşın ozel-
leşürmeye ancak 1988'debaşla-
nabılmış ve uygulama çok sınır-
b kalrruşür Yabana bır kuru-
luşa hazırlatılan master plan
doğrultusunda gınşılen uy gula-
manın ılk ayağı olan Teletaş'ın
ozclleştınlmesınden beklenen
başan sağlanamamıştır Tasar-
rufçu umduğu getınyı bulama-
dığı gıbı hısse senetlennın
onemlı bır bolümu de devredıl-
mıştır Çıtosan Çımento Fabn-
kalan ıle USAŞ'ın ozelleştınl-
mesınde de yabana kurumlara
blok satışlar, sermayenın taba-
na yayılması açısından sorunla-
ra yol açmışur Özelleşünlen
çımento fabnkalannda da tek-
nolojık açıdan onemlı bır lyıleş-
tırmenın gerçekleşmedığı go-
rulmektedır Aktaş uygulama-
sında da çok yonlu sorunlar
yasanmaktadır
özelleştırmenın sorunlan
tartışılırken bır konu genellıkle
gozardı edılmektedır Özelleş-
ürme karan venldıkten sonra
u>gulamadakı geakme onemlı
makyetlere neden olmaktadır
özelleşürme tartışmalannın
yoğunlaşüğı 1983'lerdenbuya-
na KİTler genel bır beklenü
ıçıne gırmışlerdır Bu kuruluş-
lardan bazılan da 'gorucüye
çıkanlacak kuruluş' olarak be-
Urlenmıştır Morgan Raporu ıle
USAŞ, Turban, THY. Çıtosan
ve Yemsan, Kamu Ortaklığı
Fonu kurulduktan sonra da
Netaş, Teletaş, Çıtosan, Tur-
ban, Sûmerbank ve Petkım
özelleşürmeye aday olarak gos-
tenlmışur
"Gorücûye çıkma' deyımı.
toplumumuzda evlenmeye
aday genç kızlar ıçın kullanıl-
maktadır Genç kız gorucüye
çıkanhrken ozel bır hazırhk ya-
pılır Gıydınlıp süslenerek be-
ğenı toplayacak duruma geün-
hr
KİT'ler yönunden çok değı-
şık bır tablo soz konusudur.
Özelleşürme tarüşmalan sürer-
ken bu kuruluşlann ışcı ahmla-
nna sımrlamalar getıntmıştır
Bu kuruluşlar. var olan ışgucü
ıle ureüm yapmaya devam et-
mektedırler Işçı azaldıkça ma-
kınelenn uzenne örtu örtul-
mektedır Yeru teknolojıye
uyum sağlama konusunda zo-
runlu revızyonlar çoğu zaman
yapılmamışür Devlet desteğı-
nın gen çekılmesı nedenıyle pı-
yasadan Al Baraka, Faısal
Fınans gıbı kuruluşlardan yük-
sek faızlerle kaynak sağlamak
durumunda kalmışlardır özel-
lıkle özelleştınlmesı kararlaştı-
nlan ve kamuoyuna açıklanan
kunıluşlann yonetıcılen ve ışçı-
len, büyuk bır moral bozuklu-
ğu ve huzursuzluk ıçıne gırmış-
lerdır Bu durum, venmı büyuk
ölçude duşürduğü gıbı malı du-
rumlannı da ağırlaşürmışür
Uygulama suresı uzadıkça bu
sorunjar katlanarak artmakta-
dır Öte yandan satışa çıkan
kunıluşlan beğenen gorücu de
pek bulunmamaktadır Son sa-
tış ışlemlen başansızlıkla so-
nuçlanmışür
Özelleşürmeye tumüyle karşı
çıkmak doğru değıldır Devle-
un bazı alanlan ozel kesrme bı-
rakması ve baa alanlarda da
küçulmesı, hedefler doğru kon-
duğu ve hukuksal çerçevesı ıyı
çızıldığı takdırde bazı yararlâr
sağjayabılır
Özelleştırme. çok yonlu so-
runlan da berabennde geür-
mektedır Bır kentte KİTler-
den bınne aıt bır fabnkamn
özelleşmesı, memuru, ışçısı, es-
nafı, bayılen ıle tum kenü ılgı-
lendırmektedır KİT'ler bırlıkte
duşunuldüğünde tüm toplum
kesımlen bu sorunla ıç ıçedır
Olayın ekonomık boyutu ya-
nında sosyal ve sıyasal boyutu
da onem taşımaktadır
Halen özelleşürme mevzuaü
tam bır karmaşa durumunda-
dır Kımın hangı konuda yetkılı
olduğu pek bellı değıldır Yapı-
lan özelleşürmelenn kımılen
Danıştay'da ıptal edılmışür
Hedefler sağüklı bır bıçımde
belırlenmemıştır Seçımler doğ-
ru yapılmamışür Ozelleşürme
konusunda gereklı ortam hazır
değilken KıT'lenn önemb bır
bolumunun özelleşünlme bek-
lenüsı ıçıne sokulması buyuk
sorunlar yaratmaya devam et-
mektedır Bu sorunlann mab-
yeü, ozelleşürmenın ılende geü-
rebıleceğı yararlan da şımdıden
ıpotek alüna almaktadır
Yapılması gereken...
Bu konuda yapılması gere-
ken ılk şey, özelleşürmeye ıbş-
kın yasal duzenlemeye gıdılerek
yetkıb ve sorumlu organlann
saptanmasıdır Özelleştınlecek
kunıluşlann gerçekçı bır bıçım-
1986 YILI VE 86'10911 SAYILI BAKANLAR KURULU KARARINA GORE SIGARA SAĞLIĞA ZARARLIDIR