Catalog

SAYFA CUMHURİYET 24 MAY1S1993 PAZARTESİ 10 EKONOMI TUKETICI ocuklaratatilözgürlüğü • Yaz kamplarıhem çocuğunuzahem desizegüzelbir tatilolanağısunuyor kul dönemi boyuncadersve sınavlardan bunalan çocuğunuzunyaz tatılınde soluk almasını istiyorsanız HAi&u Cenç'in yazısını okuyarak yaz kamplan hakkında bılgı edinebilirsiniz: mpı&amsun, D Ç f p Fenike, Murat Dağı, Çam Konı, Pendik'te genel; Eskişehir, İzmır, Adapazan, Beyşehir'de ise bölgesel kamplar var. 8 bin öğrencinjn yararlanabildiği bu kamplara çalışkan ve kendi imkanİanyla 1 Uz- man- lara göre çocu- ğUM ruh ve bedenselgeüpmiıuU büyükyaran olanyaz kampları çahşan anne-babalar için de bir düdenme siiresi yaratıyor. tatil yapamayan 10-18 yaş grubu kız ve erkek çocuklan gidebilıyor. Kaülabilmek için okul idaresinden alınan onay belgesiyle Kızılay il şubelerine başvurmak gerekiyor. özürlü çocuklar Samsun'daki tesislere, yetiştirme yurdunda bulunan gençlerise genel kamplara bir devregidebiliyor. Kamplarda ilkyardım, müzik, halkoyunlan, sportif faaliyetler, tarihi ve turistik yerlerin gezilmesi. resim veel sanatlan gibi faaliyetler bulunuyor. Her yıl temmuz ve ağustosaylannda 15'ergünlûk 4devre halinde düzenleniyor. Yol parası dahil tüm masraflar Kızılay tarafından karşılanıyor. tfençIÛt kumtpUtm Gençhk Spor Genel Müdürlüğü'nün düzenlediği bu kamplara 12-24 yaş grubu öğrenciler kaülıyor. II Müdürlükleri'nden ahnan formlan dolduran gençlerillere aynlan kontenjan dahilinde Kuşadası, Bursa, Çanakkale, Iskenderun, Çeşme ve Silifke tesıslerinden yararlanıyor. Temmuz-eylül aylan arasında 10'argünlük devreler halinde yapılan kamplara öğrenciler karma gruplar halinde kaülıyor. Orta öğretimde okuyan öğrencilerden kayıt ücreti olarak 150 bin lira. üniversite öğrencilerinden 200 bin lira ahnıyor. Yol parası ailelere ait. 6500 kişilik bu tesislerde öğrencilerin yanı sıra kimsesiz çocuklara 350 kişilik kontenjan aynhyor. Aynca açık cezaevi ve yetıştirme yurdundaki gençlerle yurtdışmda bulunan demeklere istekleri ölçüsünde kontenjan tarunıyor. Kamplarda spor, müzik, resim, fotoğraf ve satranç gibı sosyal faaliyetler yapılıyor. t Federasyonu tarafından düzenlenen kamplar Adana, İskenderun, Kuşadası, Bursa, Çanakkale, Izmir, Konya, Kahramanmaraş, Elaağ ve Tokat'ta yapılıyor. 8-11 yaş arası olardara küçük izciler, 12-15 yaş arası olanlara izciler, 16-20 yaş arası olanlara ise ergin izciler deniyor. Bu gruplar tesisleri ayn dönemlerde kullanıyor. Haziran-eylül arasında düzenlenen kamplara başvurular izci liderleri önderliğinde il müdürlüklerine yapıbyor. Kontenjanlan yaklaşık 10 bin kişiyi buluyor. Gemlik tesıslerinden özürlü izciler, diğer tesislerden ise yetiştirme yurtlanndaki izci gruplan yararlanabıliyor. Yol paralan dışında bütün masraflar federasyon tarafından karşılanıyor. Özel ttamplart 10-14 yaş grubu çocuklar için özel kuruluşlarca da kamp düzenleniyor. Resim, fotoğraf, satranç, müzik, ingilizce pratik. tiyatro, duvar gazetesi. bilgi yanşmalan gibi sosyal faaliyetlerin bulunduğu kamplar temmuz ve ağustos aylannda yapılıyor. 21 günlük bir kampın peşin fıyaü 4 milyon 850 bin lira. 15 günlük kampın peşinfiyatı3 milyon 450 bin lira. İstenirse ödemeler taksitle de yapılabılıyor. Çocuğa sahneışıklanmsevcSrinTi vatrolar çocuğun sosyal yönden gelişmesine, grup içine girme altşkanlığı kazanmasına ve algılama yeteneğinin artmasifia yardımcı olur. Ancak bu, yaşına >e gelişim sürerine uygun oyunlan iziedigi zaman sağlaıur. Aksi hakle tiyatro çocuğa itici ve sılucı geür. DÜNYADANASa? Avrupa ve Amerika'da çocuk oyunları 3-7 iJe 7-11 yaş grubu düşünöierek ikiye aynlıyor. 3-7 yaş grubu çocuklara masal, masal fantezileri, hayvan öyküleri, kukla gösterileri sergUeniyor. Oyuna canlılık ve devinim kazandırabitmek için konuşma yerine dans, şarkı, mimik ve hareketlerle anlatım tercih ediliyor. Hitap ettiği yaş grubu kücüldükce oyuncunun işi daha da zorlaşıyor. Çocuğun seviyesine inebilmesi. hareketleri algüanabilir düzeyde tutması ve dikkati oyuna cekebilmesi gerekiyor. 7-1-1 yaşgrubma - hitap eden oyunlarda insan ve çevresini anlatan konularöne çıkıyor. Güncelliği yakalayan. y aş grubunun sonınlarına eğjlen oyunlar sahneleniyor. TÜttKtYE'DENASIL? Bizdeki oyunlar geneUikle 7-11 yaş grubu çocuklan kapsıvor. Buna gerekçe olarak seyirci say ısının azlığı ve çocuk oyunlarına y eterti ödenek aynlmaması gösteriliyor. Türkiye'de çocuk oyunu tiy atroculuğu ve yönednenliği diye ayn bir branş da yok. Tiyatrolann çoğunda çocuk oyunculan kadrosu bulunmuyor. Bu durum oyuncunun performansını ve oyunların kalitesini düşüriiyor. Devlet ve Şehir Tiyatrolan'nın yanı sıra Kenterler, DomıenJer, Enis Fosforoğlu ve Tevfık Gelenbetiyatrolarındaara sıra çocuk oyunu sahneleniyor. Özel çocuk tiy atroları arasında ise Masal Gerçek, Barış Oyunlan, Beş Kardeş, Ankara Çocuk Tiy atrosu, Anadolu Çocuk Oyunlan Tiy atrosu bulunuyor. rtKATIARNE? Devlet Tiyatrolan'ndabilet fiyatlan 10 bin lira, özei tiyatrolarda 15-20 bin lira arasında değisiyor. ÇOCUĞUMTETENEKLİMt? Istanbul Büyükşehir Belediyesi Çocuk Eğitimi Birimi'nde çocuklara mürikal. sahne eğitimi, şan dersleri, ritmik jimnastik, bale, konuşma, terapi dersleri veriliyor. Beş y ıl boyunca 30 ogrencinin eğitimi ile uğraşan bu birimde 5-12 y aş grubu çocuklara branş uzmanları tarafından dersveriliyor. Eğitim biriminden diploma alan çocuklar yetişkin ve çocuk oyunlarında, reklamlarda rol alıyor. Beş yılda bir düzenlenen sınavlar, gazeteler tarafından duyuruluyor. Dondurma artık bakkalda anayi dondurmalan konusunda merak ettıkleriniz: İçinde ne var? Süt, süttozu, şeker, tereyağı, nebati yağ, kıvam hşvâ selüiozik maddeleritej' dondurmamn cmsine] ifceyvearomalan, mey n kolpantrelen. gıda böj çikofata ve kakao konuyor. 100 gram dondurma JOyağ, yüzde 17 protein, y konsantresi bulunuyor. lOOgramı 1 kalori veriycfc". Nasüsaklanr?Eksil8 derecede buzuk veya dondurucuda saklavın. 8 meyve 4kakao 9ile300kilo y y buzluğa koymayın. Bir iki saat içinde tüketilmeyen dondurmada bakteri oranı hızla artarak 200-300 binibulur. Çocuklara hasta olmalannı önlemek için ısınmış dondurma yedirmek sağlık açısından daha riskli. Sağlık koşulune? Dondurma yapımın$j| kuUanılansütlerin \ UZMANINDAN UYARI ÖYKÜYAZARI FatihErdoğan Kitabı önce sizokuyunJulesVerneve Tenten'le büyüyen, Mavi Bulut Yayınlan'nın sahibi Fatih Erdoğan çocuklar için öykü yazmaya daha o zaman karar vermiş. Dediğini yapıp öykü yazdığı gibi bir de yayınevi kuran Erdoğan, çocuk kitaplığına akademisyen olarak da hizinet veriyor. Türkiye'de yaş gruplanna uygun ve düzgün Türkçeli kitap bulmanın zorluğunu kabul eden uzmanımız, anne-babalara kitaplan çocuklanna vermeden önce okumalannı öneriyor. "Kitap seçiminde kıstas, önce kendinizin hoşlarup hoşlanmadığı olmalı" diyen Erdoğan, yaş gruplanna göre öncelik verilecek konulan şöyîe anlatıyor "Üç yaşma kadar olan çocuklar önce kendileri ve yakın çevresiyîe ilgilenir. Bu gnıba her gün kullandığı eşyalar ve gördüğü nesnelerle ilgili öyküler vermek gerekir. Tabii burada yazüı bir metinden çok resimlerle anlatım önemli. Üç yaştan başlayarak hayvanlarla ilgili öyküler ön plana geçer. 6 yaş masal çağıdır. Daha sonra ise özellikle ilkokulda macera kitaplan önem kazanır. Klasiklerin okunma yaşı da ilkokul sonlannda başlar." Çocuklann kitap okumak konusunda kesinlikle zorlanmaması gereküğini vurgulayan uzmanımız, içinde büyükleri tedırgın eden unsurlar bulunsa bile çocuğun severek okuduğu her kitabın yararb olduğunu savunuyor. Erdoğan'a göre çocuğunuza okuma aşkını, ilgilendiği konularda ve yaşma uygun dille yaalmış kitaplan sccerek verebilirsiniz. Uzmanımıza göre okul öncesi çağda kısa ve sade cümleler, yazıdan çok resimlere ağırlık veren bir anlatım önemli. Okul çağında ise bilgilendirici yön öne çıkmalı. Türkiye'de gelir düzeyine göre kitaplann pahaü olduğunu hatırlatan Erdoğan, buna rağmen anne-babalann kitap almayı öncelikler içine sokmasını istiyor. NE,NEREDE, KACA? • GAME WATCH- Uzakdoğu ülkelerinden ithal edilen game watchlar kırtasiye ve oyuncakçı mağazalannda satıhyor. Tahtakale ve işportada satılan game watchlann daha ucuz, ancak daha kısa ömürlü olduklannı unutmayın. Pille çahşan game watchlarda futbol, basketbol, eltopu, voleybol, araba yanşlan, güreş, tetris, uçak ve uzay savaşlan konulu oyunlara rastlanıyor. Fiyatlan 45 bin lira ile 55 bin lira arasında değişen game vvatchlann yanı sıra piyasada adaptör veya pille çahşan game boylar bulunuyor. Birden çok oyunu olan game boylann fiyatı 1 milyon 500 bin lira ile 1 milyon 700 bin lira arasında değişiyor. Game boy oyun kartuşlannın tanesi 300 bin liradan, 10 oyunu kapsayan kartuşlar ise 1 milyon 500 bin liradan satıhyor. pastörizasyonu sıra nykroorgaruzjnalarBi1 yfeieSO'tetkisizhale Kendiuçağınıkendin yap! Gıda tûzüğüae jöre dondurmalânn grarrunda 1 0 0 b i k ^ l bulunmasıfe^fh veriliyor. Hastalık y a S m ı ? Gerekli titizliğin gös EHlmediği durumlarda şide bulantısı, ishal, bağırsj İenfeksiypnu vekusmagö $lür. Fiyatlan ne? Çornethler 5-10 bin h>q« çybuklular 2-6 bin lir&feseler $$$ hin lira, k i l 4 t î arasında satıhyor. «—-I^B 1 yeteneğini geliştirmek ve W T boşzamanlannızı Mj değerlendirmek istiyorsanız g i Türk Hava Kurumu'nun M J maket uçak kurslanna - ^ ^ ^ " katılabilirsiniz. Türk Kuşu Genel Müdürlüğü'nün Etimesgut tesislerinde verilen bu kurslara Türkiye'nin heryerinden kaülmak mümkün. Model uçak kulüpleri ve gençhk kültür merkezlerinın üyeleri de katılabihyor. Model uçak rehber öğretmeni olmak istiyorsanız üniversite öğrencisi veya öğretmen ohnanız gerekıyor. Başvurular Türk Hava Kurumu Genel Başkanhğı Egiüm Şube Müdürlüğü'ne yapılıyor. Kursiyerlere model uçak yapımı ve uçunıhnası öğretilerek gösterdikleri başan derecesine göre sertifıka verihyor. Rehberlik sertifikası alan öğretmenler tarafından okulda havacılık kolu kurulması halinde model uçak yapımında kullanılan malzemeler ücretsiz gönderiliyor. Tipleri ne?Motorlu, motorsuz ve uzaktan kumandalı olabih'yor. Motorlu model ucaklarda metanol hintyağı ileeter hintyağı ve gazyağı kanşırru yakıt olarak kullanılıyor. Motorsuz uçaklar uçurtma tekniğiyle havalandınhyor. Uzaktan kumandalı ucaklarda radyo kontrol alıa ve vericili telsizler kullanılıyor. Evde yapılır mıTTürk Hava Kurumu Şube Başkanhğı'na başvurarak 12 model uçak tipınden birini 15-50 bin lira arasında bir fıyatla alabılirsiniz. Montesı model kitapçığında anlatıhyor. Model yapımında ıhlamur kerestesi, lake aseton kanşımından haarlanan yapıştıncı, kağıt vecelikten tel aksesuarlar, çekiç, bıçak, eğe, törpü ve mengene kullanıhyor. Model parçalannı yapmakla uğraşmak istemiyorsanız oyuncakçılarda satılan savaş ve uzay araçı maketlerinden alabüirsiniz. Fiyatlan 60 bin lira ile 470 bin lira arasında değişen maketlenn uçak, gemi, motosiklet, helikopter, tank. savaş aracı, uzay mekiği gıbı modellen var. SİKÂYET KUTUSU ESİN SUNGUR SSK şahin olunca Ç.alışanların büegeçinemediğibupahaldıktaemeklilerinyaşayabilmesibirmuçize. Bunun mucize halinegelmesisosyalgüvenlik sisteminin zafiyetinden kaynaklanıyor. Özellikle SSK'ntn malikrizyaşadığmı bilmeyenyok. Biryandanprim toplayan, biryandandamaaş ödeyen SSK'yı sıkınlıyasokan da karşılıksız sosyalyardımlar. Busorunu çözmek için hareketegeçen SSKzaten zorluk içindeyaşayan bazı emeklilerin cammyaktı. Bunlardan biri de Mebrus* Stüus. Okuyucumuzun sonmunu kendi ağztndan dinleyelim: SSK'dan hem kendi emekli maaşımı hem de eşimin vefatı dolayısıyla dul maaşı ahyorum. Elime 3.5 milyon hra dolayında bir para geçiyor. Ancak SSK son aldığı kararla dulluk maaşımın dörtte birini keseceğini açıkladı. Daha önce ödedikleri sosyal yardımlar nedeniyle ben 18 milyon hra borçlandınldım. Şimdi bunlan geri alacakiarmış. O halde daha önce bu paralan niye ödedıler? Zaten 1.5 milyon hra olan maaş şimdi iyice düşecek. Ben nasıl gecineceğım? Hem benim hem eşimin verdigi bunca yıllık hizmetin karşıhğı böyle mi ödenecek? O kuyucumuzun sorulannı SSK Daire Başkanı Celal Tozan'a yönelttim. Celal Bey, okuyucumuzun zengin sayılabilecek emeklilerden olduğunu behrterek şöyle dedi: "SSK'nın gelir-gıder dengesinin sıfır olduğu artık ortada. Tek gehrimiz toplanan primler. Bu parayla hem maaşlan hem de karşıhksız olan sosyal yardımlan ödüyoruz. İş öyle bir noktaya geldi ki sosyal yardımlann payı yüzde 60'a çıktı. Yanı ödemelerimizin yüzde 60'ının karşılığı yok. Bunu düzeltmeye kalkınca da emekhlerimiz kızıyor. Ama biz ne yapalım?" Celal Tozan'm anlattığma göre SSK, okuyucumuzun durumunda olan 14 bin dosyayla uğraşıyormuş. Bunlar bir kez sosyal yardım almalan gerekirken, ikinci maaşlan nedeniyle de sosyal yardım alanlarmış. Yapılan inceleme sonucu çifte sosyal yardım aldığı saptananlar borçlandınlarak bu paralar taksitle geri alınacakmış. Okuyucumuzun da ikinci maaşı nedeniyle çifte sosyal yardım aldığmı anlatan Celal Tozan, geri ödemelerin 4 yıl süreyle maaşuı dörtte biri olarak belirlendiğinı, ancak düşük maaşh bazı emeklilerde oranın daha azaltıldığıru söyledi. "Kanunen tek sosyal yardım ahnması gerekirken çifte yardım alanlan saptamak özel inceleme gerekuriyor" diyen Tozan, sigortahlann bu durumlannı kendilerinin beyan etmesi gereküğini vurgulayarak "2^marunda bizi uyarmıyorlar. sonra da biz kendi kendimize durumu saptayıp önlem alınca şikayet ediyorlar. SSK'nın mah' durumunu düzeltmesi tüm sigortahlar için gerekli. Tedbir ahnazsak nasıl düzeltiriz? Bu meseledekarşıüklıiyiniyetşart"dedi. Celal Tozan'ın açıklamasından tatmin olmayan Mebruze Hanım, "Bilmeden ödedik' demek bir bahane olamaz. Koskoca devlet kurumu ne ödediğini bilmez mi? Bilmiyorsa bunun faturasını biz mi ödeyeceğiz? Verdikleri zaten az bir para onu da kesecekler. Bu mesele mahkemeye kadar gider" dedi. Tfirk lokumu lafta kaldı -^_- -^—-amburg'da yaşayan W W okuyucumuz Güimfg M^^J Ercun Ahnan ^ f j « arkadaşlanna Türk m M lokumunu taturmak -JL. -JL- isterkenrezilobnuş. _ Türkiye'de gecirdiği tatil dönüşünde İzmır Havaalanı'ndan Ensar Gıda'ya ait iki kutu lokum alan okuyucumuz arkadaşlanna ikram etmek üzere paketleri açınca yerin dibine geçmiş. Bir kere kutulardaki lokum sayısı, kapak resimlerinde gösterildığinden azmış. Öyle ki 12 kişiye tuünak için açtığı kutudan çıka cıka 6 lokum çıkmış. Oysa kapakta, bakır bir canağm üzerinde en az 15-20 fısüklı lokumu gösteren bir resim varmış. Üzerinde 28 lokumlu bir fotoğraf bulunan diğer kutudan da 15 lokum çıkmış. Ancak okuyucumuzun asıl kızdığı paketlerin göz boyacüıkla haarlanması değil, lokumiann tatsızlığı olmuş. Mektubunda "Kutudan şimdiye kadar yenebilecek lokumiann en kötüsü çıktı" diyen Gülay Hanım, herhangi bir pastaneden bile daha iyi bir lokum ahnabıleceğini belirterek "İzmir gibi uluslararası bir havaalanında insanlara seçme şansı tanınmah ve kaliteye dikkat edilmeli" uyansım yapıyor. Okuyucumuzun lokumlarla ilgih tepkisini üretici fırmaya iletmeyi istedim. Ancak Ensar Gıda'yı bulmam mümkün olmadı. Ne Lokumcular Odası'nda ne de İstanbul Ticaret Odası'nda Ensar Gıda'nın kaydı var. Lokum kutusunda yazan Dudullu adresi de bir başka fırmaya ait. Bu yazı yayımlandıktan sonra fırma yetkililennden biri beni ararsa lokum konusuna memnuniyetle devam ederiz. Elektrik faturası ödemek ZOP £, lektrik tarifesinin yüksekliği zaten başlt başma dert. Faturalargeldikçe çoğu ailede kıyamet kopuyor. Faturanm nasılödeneceğini uzun uzun düsünmekgerekiyor, Nasılutı bulduktan sonra bir de 'Nereye ödeneceği?'sorusuyla karşılaşutca insandaşafak atıyor. Okuyucumuz HSJuef Soryut tam bu durumda. Nasılödeyeceğini çözmüs ama nereye ödeyeceğini sasırmıs. Anlattıklarınakulak verelim: Anadolu yakasında oturduğum için elektnği Aktaş'tan kuUanıyorum. Şimdiye kadar hep faturalanmı Halk Bankası'na yaürmıştım. Şimdi bu banka fatura kabul etmiyor. Marmara Bankası'na gitmem gerektiğini söylediler. Marbank'ta fatura ödeyebilmemiz için şubeye hesap açtırmamız gerekiyormuş. Bu bir amme hizmeti olduğuna göre neden ben bir bankaya para yatırmak zorunda kahyonım? Aktaş veznelerine ödemek ise uzun kuyruklar nedeniyle mümkün değil. ktaş Elektrik'in Muhasebe Müdürü Dinçer Doygun'la göriiştüm. Halk Bankası'nm ödenen faturalan çok geç gönderdiği için Aktaş'la olan sözleşmesinin feshedtldiğinı anlatan Dinçer Bey, Türk Ticaret Bankası ile Etibank'ın hala ayru sistemi sürdürdüğünü söyledi. "Ancak Marbank dışında bizim 5 bankayla daha anlaşmamız var" hatırlatmasım yapan Doygun şu bilgiyi verdi: "Halk Bankası ödenen faturalan neredeyse 1 ayhk geçikmeyle bildiriyordu. Böyle olunca bazı abonelerin elektriklerini borçlu diye kestik. Durumun düzehnesi için bankanuı on-üne sisteme gecmesini istedik, bu mümkün olmadı. Sözleşmeyı feşhettik. 6 bankayla da Alo Banka ve Tele İşlem sistemi içinde anlaşma yaptık. Marbank, Yapı-Kredi, İş Bankası, Garanti, Pamukbank ve Akbank'a özel bir hesap açtınldığmda elektrik faturalan talimata göre otomatik öderuyor. Aboneler icin bu sistem çok daha avantajh." Mevduat hesabı ohnadığı için çok düşük bir bedelle elektrik hesabı açılabildiğini anlatan Doygun, faturanm son ödeme gününde hesapta para bulunmasının yeterli olduğunu vurguladı. Ödemeler de abonenin isteğine göre ya telefon tahmatıyla ya da banka tarafından otomatik yapıhyor. Para çekme makineleri de kullanılabiliyor. Kendisi de eski bir bankaa olan Yüksel Sargm, Doygun'un açıklamalanm yeterh buhnadı. "Ben de bankaoyım. Durumu biliyonım. Faturalar için yatınlan paralarla bankalar şubeler arası faız kazanacak. Bu bir amme hizmeti. Bu hizmeti görürken neden başkalanna kar olanağı yaratayım" dedi. Bundan sonra Etibank'a ödeme yapacağmı vurgulayan Sargın, 'sinekten yağçıkarma' zihniyetine karşı olduğunu söyledi. Raşvurularuuzı Cumhuriyet Gazetesi ŞİKAYET KUTUSU Türkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlu-İSTadresine veya 512 05 05 'e bekh'yoruz.