Catalog

SAYFA CUMHURİYET 21MAYIS1993CUMA 8 DIŞ HABERLER SaAkAhmerin •ATİNA (AA)-Yunan parîamentosu, Gûmülcine bağımsız milletvekili E>r. Sadık Ahmet'in dokunulmazlığının kaldınlmasına ilişkin savcılık isteminireddetti.Parlamento genel kunılu, önceki günkü toplantısında, Gümüldne savcılığının Dr. Sadık Ahmet'in "vatandaşlar arasında huzuru bozmak ve kanşıklığı teşvik" iddiasıyia mahkemede yargılanabilmesi için milletvekili dokunulmazlığının kaldınlması konusunu görüştü. Sadık Ahmet'in ha/ar bulunmadığı oturumda, Yunanlı parlamenterler kendisine "kahraman gibi ortaya çıkmafirsatıtanınmaması ve Türk-Yunan ilişkılerine zarar vermemesi için" Gûmülcine bağımsız milletvekilinin dokunulmazlığının kaldınlmasını reddetti. Kissingerin Bosnaçağrısı •LONDRA(AA)-ABD eski Dışişleri Bakanı Henry Kjssınger, uluslararası camianın Bosna-Hersek'te birbınnden nefret eden üç etnik grubun a>TU devlet çatısını paylaşmalannda ısrar etmesinin anlamsız olduğunu, bu ülkenin üçe bölünmesi gerektiğini savundu. Kıssinger, dün İngiliz The Daily Telegraph gazetesinde 'Bosna konusunda ABD Başkanı'na çağrım' başhkh yazısmda, Bosna'da en iyi çözümün Vance-Owen planının denize ulaşan koridora sahip küçûk bir Müslüman devlet kurulması için esas alınması olacağmı, Sırplarve Hırvatlann dâ anavatanlanna baglanmalanna izin verilmesi gerektiğini kaydetti. Bosnalı Sırplann lideri Radovan Karadziç tarafından arabuluculuk görevine önerüen Kissinger, sırurlanndaha sonra BM gözetiminde yapılacak plebisitlere göre değişiklikler gösterebileceğini ve son şeklıru alacağını belirtti. BakMondra diyaloğu artıyor • MOSKOVA(AA)- Azerbaycan ıle tngiltere arasındaki ilişkilerde, yakın bir gelecekte başlayacak yoğun bir diplomatik trafik sonucunda önemli gelişmeler beklendiği bildirildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanhğı Sözcûsü Mehman Aliyev, Başbakan Penah Hüseyinov'un 23 rnayısta Londra'ya resmi bir ziyarette bulunacağını büdirdi. Aliyev, bu zıyaret sırasındaki görüşmelerin Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey'in 30 haziranda lngiltere'ye yapacağj ilk resmi ziyaret için hazırhk niteliği taşıyacağını bildirdi. MaastPiclıre İngiliz onayı • Dış Haberler Servisi - İngıltere Başbakaru John Major'a oldukça zor günler yaşatan Maastricht Anlaşması dün gece Avam Kamarası'nda onaylandı. Danimarka'daki referandumla onaylanan Avrupa BirliğTnin hız kazanmasının ardmdan İngilizAvam Kamarası'nın onayı, Maastricht Anlaşması için büyük önem taşıyordu. Avam Kamarası'nda bir yıldır tartışılan sözleşme, nihayet dün gece Muhafazakâr Partili milletvekillerinin desteğiyle ,292'yekarşıll2oyla , onaylandı. Maastricht Anlaşması bundan sonra Lordîar Kamarası'nda . oylanacak. ABD,Angola'yı tamdı •LONDRA(AA)- ABD'nin Angola'yı tanıması bu ülkede memnuniyetle karşılandı. Angola hükümeti tarafından yayımlanan bildiride, ABD'nin bu karannın iki ülke arasında yıllardır süren "anlayışsızhk" sayfasının kapanması anlamına geldiği belirtildi. Angola radyosu tarafından verilen haberde de Clinton yönetiminin bujestinin Angola halkının acılanna son vereceği kaydedildi. Bu arada ABD'nin Angola'yı tanıma karanyla ılgılı haberlerde ülkede faaliyet gösteren silahlı UNITA genllalannın sahip olduklan psikolojik desteği de böylece kaybettiği kaydediliyor. Gürcistan birlikleri ile bağımsızlık isteyen Abhaz güçleri arasındaki çatışmalar onuncu ayını doldurdu Abhazlar 'zaferekadarsavaş' diyor• Abhazya Cxımhurbaşkanı Vladislav Ardzınba, ülkesindeki Rus varlığına sıcak bakıyor. "Rusya'ya güveniyor musunuz" sorusunu, Moskova'nın banşçıl çözüm istediğini, bu çatışmada arabulucu görevi yaptığmı belirterek yanıtlıyor. Gürcistan'da ise Rusya'nın bu savaşta etkin rol aldığı, Abhazya'ya yardım verdiği inancı hakim. HİCRANÖGEGOLTZ TİFLİS - Abhazya'da, Abhazlar ve onlan destekleyen Kafkas halklan ile Gürcistan birlikleri arasında 14 Ağuslos 1992'de başla- yan savaş 10. ayını geride bıraktı. Abhaz güçler, Gürcülerin denetimindeki başkent Suhumi yakınındaki Gumista nehri üzerindeki köprüyü ele geçirmek için bu yıl içinde gerekleştirdikleri iki hücumda da ba- şansız oldular. Ancak buna rağmen savaşın Abhazya cephesinde bir yılgınbk gözlenmi- yor. Abhazlar, geçici başkent konumundaki Güdauta'nın caddelerinden zafer işareti ya- pıp "3. hücumda Suhumi bizim olacak" di- yorlar." Gudauta'da sorulanmızı yanıtlayan Ab- hazya Cumhurbaşkanı Vladislav Ardzınba şunlan söylüyor: "Biz Suhumi'yi bombala- dığımızda büyük üzüntü duyuyoruz, ama başka seçeneğimiz yok". Rus varbğı Ardzınba, ülkesindeki Rus varlığına sıcak bakıyor. "Rusya'ya güveniyor musunuz" sorusunu, Moskova'nın banşçıl çözüm iste- diğini, bu çaüşmada arabulucu görevi yaptı- ğını belirterek yanıtbyor. Gürcistan'da ise Rusya'nın bu savaşta et- kin rol aldığı, Abhazya'ya yardım verdiği inancı hakim. Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevard- nadze Tiflis'e bir yabana gazetecıye yapüğı açıklamada, Rusya'nın çatışmada büyük et- kisi olduğunu, dolayh bir tarzda da olsa ifa- de ediyor. Gürcistan'ın Dışişleri Bakanı Akksander Çikvaidze de "Suhumi üzerinde Abhazlar aylardır süren savaşa rağmen morallerira yûksek tutuyoriar. (Fotoğraf: SUAT KOZLUKLU) KİMLİKKARTI ABHAZYA ABHAZYA CUMHURİYETİ En büyük geliri turizm Başkenti: Suhumi Yözölçümü: 8.660 kilometrekare Nöfiısın535bin Nüfusun etnik yamsc Abhaz (yüzde 18), Gürcü-Laz (yüzde 44), Rus (yüzde 14), Ermeni (yüzde 14), Ukraynalı (yüzde 3), Rum (yüzde 3), Türk, Tatar, Oset ve diğerleri(yuzde4) Okur yazar oranı: Yüzde 99 Ekonomi: Tanm ürünleri (çay, tütün, narenciye, fındık, üzüm), turizm, madencilik. Başlıca kentlen Gagra, Gudauta, Oçamçira uçan askeri uçaklar ancak Rusya'dan kalka- bilir" diyor. Rusya'nın Karadeniz'deki en önemli as- keri hava üssü olan Bombaya, Abhazya sını- nndan birkaç kilometre uzakİıkta. Abhazya'da görüştüğümüz hiçbir yetkili, "Biz Ruslar'dan yardım almıyoruz" demi- yor. Abhazlar, küçûk bir ülke olan Abhaz- ya'run varhğını sürdürebilrnesi için Rus des- teğini şart görüyor. Bunun için de 23 martta Rusya'ya resmen başvurularak bu ülkeden 'protectorate' olmasını istemişler. Gudauta'daki havada, Rus varhğmın ka- bul edildiği gözleniyor. Kesin olan Gürcis- tan'a bağlı olmak istememeleri. Ateşkes veya banş görüşmelerinın de işgal altında ol- duğunu öne sürdükleri topraklanndan Gür- cistan askerinin çekilmesinden sonra gerçek- leşebileceğini vurguluyorlar. Cumhurbaşkanı Ardzınba, savaşın Ab- hazya halkj için bir trajedı olduğunu ancak Gürcistan'ın çözümü askeri yöntemde ara- dıklannı söyleyip "Bu duruma karşı koya- cak gücümüz var" diyerek meydan okuyor. Abhazya'da pek çok ulustan gönüllü as- ker var. Gudauta'da hükümet binasının yakınındaki kahvehanede onlarla karşılaş- mak mümkün. Ruslar, Don Kazakian, Kuzey Kaflcasya halklanndan Abazin, Adige, Osetin, Çeçen, Kabartaylar ve çoğunluğu Türkiye'den ol- mak üzere Suriye'den, Ürdün'den gelen Ab- haz kökenliler. Abhazya'da dış ekonomik işler danışman- lığı yapan Sezai Babakuş da Türkiye'den ge- len gönüllülerden. Babakuş, Abhazya ta- rafının bu savaşta ölü ya da kayıp olarak, iki tnn kadar insanı yiürdiğini anlatıyor. Baba- kuş şunlan söylüyor "Gürcistan bu kadar fanatik bir saldırganlık sürdürmeseydi, so- run kan akmadan çözülebilirdi. Ancak artık Abhaz halkı, Gürcü işgalini kaldıracaktır. Abhazya o gücü bulunduğunda Suhumi alı- nacak ve Gürcü birlikler aülacakür" diyor. Gürcistan lideri Şevardnadze ise Abhaz- ya'ya özerklik vermeye hazır olduklannı be- liru'yor ve ekliyon "Ancak Abhazlar Abhaz- ya içinde de bir azınlıkür." gazetesine göre şirketler, verimliliği arttırmak için işçi çıkartıyor Çin'de proletaryaişsidüdetanışıyorDış Haberier Servisi - Sosyalizmden piyasa ekonomisine geçiş, bu süreci yaşayan ülkelerde topiumsat, ekonomik ve siyasi sancdar yarab- yor. Sosyalizmin insanlara sağladığı bazı ga- rantflerin, piyasa ekoncmisinin kurallan gereği ortadan kalkması, bu ülkelerde sosy al patlama- lara yol acabüecek calkannlara neden oluyor. Asya'nın devi Çin de bu kuralın dışmda değil. Bu ülkenin, ekonomik tercihini liberal ekono- mi' olarak değiştirmesinden sonra, Çinli işcikr "işlerini yitirebUecekleri" gerçeğini öğrendfler. Artık Çinliler için iş, yaşam boyu süren bir ga- ranti değil. Intemational Herald Tribune gazetesinin ha- berine göre Çin'de komüni/min iktidara gelme- sinden bu yana ilk kez işçiler işlerinden atılabi- Uyor. İşçilerin işten atılmalara tepkisi ise oldukça sert Bir sanayi kenti olan ^ uhan'da işten atı- lan işçiler, bu kararı veren fabrika müdûrünü ötdürdüler. Pekin'de ise işçüeri atan fabrika müdûrnnün arabası yaküdı. Ancak yönetim, kamu işyerierinde çauşan 108 müyon işçi arasında temizlik' yapmakta kararh gorünüyor. Dev bir Mao heykeünin ber sabah işçüeri se- lamladığı W uhan Demir ve Çelik Şirkeri'ndede dunım farklı değil. Şirket, 120 bin çauşanından 80 binine kapryı göstenne karan aldı. Şirket yönetüni, işçi başına 40 ton olan yıllık üretimi 800 tona çıkartmayı bedefliyor. Uç demir kural 1992 yıimın başlannda Çinli yetkihier devlet işletmeterine "üç demir kuralı" kırma çağnsı yapmıştı: 'Demir maaş' (esnek ohnayan ücret politikası). 'demir koltuk' (vetküiler için kalıcı iş) ve 'demir pirinç kasesi' (sıradan işçiler için ömür boyu iş garantisi. Çin bemiz sosyal güvenük ya da işsizlik sigor- tası sLstemi oluşturmadı. Ancak buna rağmen işten çıkarrmalar da henüz bir "evsizler' 1 sınıfı yaratmadı. Kiralar düşük ve devlet kiracdannı asla evlerinden çıkartnuyor ve işsiz kalan işçi- ler. yakın aile ilişkileri sayesinde ev ve para so- runlanna bir çözüm bulabOryorlar. VVuhan yerel yönetiminin genel sekreter yardımcısı Li Pan "Biz hala sosyalist bir ülke- yiz" diyor. Li Pan şu noktalan vnrguhıyon "İnsanlara, başmızm çaresine bakm diyemeyiz. Onlara bir yol göstenneliviz. Bir demir pirinç kasesi yerine başka bir demir pirinç kasesi vere- mesek de en azından toprak kase sağla- malryız". VVuhan işletmeleri, işten çıkartmayı plan- ladığı 80 bin işçiyi yeni işlere yerieştinnek için bir büro ohışturmuş durumda. 4 milyon işsiz Bazı ekooomistlere göre ülke genetinde üret- keo ohnayan işgücü yüzde 30'a yaklaşryor. An- cak İşçi Büroso bu oranı yüzde 7 olarak be- saplıyor, ki bu da 10 milyon işçi anlamına geti- yor. İşçi Bûrosu'nun verdiği rakamiara göre Çin'de işsizlik oranı yüzde 2.6 • Büro'ya göre halen 4 milyon kişi iş için beküyor. İşten çıkartmalarla Ugfli önemli bir nokta da, işten çıkartdanlarm çoğunluğunu kadınlarm oiuşturnutSL Korfmfnr çeşitii annelik yardunlan aldıklan için geneuikle işverence bir <yük' ola- rak görühîyor. Aynca kadnlann çoğu 'son işe ahnan' oMnğn için ilk aülan grubuna giriyor. Bunlarm yam sra yönetküer, kadınlarm, işten aüMıkları zaman daha az tepki gösterdiklerine inamyoriar. Gûmülcine Müftüsü bugün yargılanıyor Batı Trakya'da gergin duruşma • Türk azınhkça seçilen Gûmülcine Müftüsü îbrahim Şerif bugün Selanik'teyargı önüne çıkarken, Yunan hükümetinin anlaşmalara aykın tutumu eleştirildi. Türkiye'den TBMM İnsan Haklan Komisyonu heyeti de duruşmayı izleyecek. Dış Haberier Servisi - Batı Trakya'da Türkler tarafından Gûmülcine Müftüsü olarak se- çilen tbrahim Şerif, bugün Sela- nik'te, "Müftü gibi davranmak ve gerçek müftünün çabşmala- nnı engellemek" iddiasıyia yar- gı önüne çıkıyor. Duruşmayı, Türkiye Büyük Miüet Meclisi İnsan Haklan Komisyonu Baş- kanı Sabri Yaruz başkanlığın- daki üç kişilik bir Türk parla- mento heyeti de izleyecek. Komisyon Başkanı Sabri Yavuz dün Yunanistan'a hare- ketinden önce Esenboğa Hava- limanı'nda yaptjğı açıklamada, Atina yönetiminin Türk azınlık tarafından seçilen müftüyü ge- çersiz kılarak yargılamaya gi- rişmesinin AGIK sözleşmeleri- ne ve 1913 tarihli Atina Anlaş- ması'na aykın olduğunu belirt- ti. Sabri Yavuz, Atina Anlaşması uyannca, Batı Trakya'daki müftülerin, kendi görev çevrelerindekı Müslü- manlar tarafından seçildiğini, ancak Yunanistan hükümeti- nin bu anlaşmaya uymayarak idari atamayla müftü tayin etti- ğıni vurguladı. Bunun çağdaş insan ve azınlık haklan cerçeve- sinde dünya kamuoyunun dik- katine sunulduğunu belirten Sabri Yavuz, AGİK söaleşme- lerinin de bu uygulamaya izın vermediğini kaydetti. Selanik'e giden TBMM İn- san Haklan Komisyonu heye- tinde Komisyon Başkanı Sabri Yavuz'un yanısıra Trabzon Milletvekili Eyüp Aşık ve Ada- na Milletvekili Ûğur Aksöz yer alıyor.. Selanik Bidayet Mahke- mesi'nde bugün görülecek dava için çok sayıda Batı Trakyalı Türkun otobüslerle Selanik'e akın etmesi bekleniyor. Bu arada Baü Trakya Türk- leri Dayanışma Demeği de dün bir yazılı açıklama ile Yunanis- tan hükümetini suçladı. Dernek Başkanı Halit Eren, açıklamasında,_ "Türkler tara- fmdan seçilen İbrahim Şerif in yargılanması için 23 Aralık 1990'da yapılan müftülük se- çimlerini kabullenmiş olan Yunanistan'ın. sorunu 3 yıl sonra tekrar gündeme getirmiş olması düşündürücüdür" dedi. Eren, Gûmülcine Müftüsü İb- rahim Şerif in, 1990'da 120 camide halk tarafından seçildi- ğini hatırlatarak, "Yunanistan, bu konuyla ilgili yapılmış anlaş- malara uymayarak, Yunan res- mi makamlannın tayin ettiği bir müftünün görev yapmasını istiyor" dedi. Kolombiya'dauçakfaciası: 132 ölü Dış Haberier Servisi - Panama'dan, Kolombiya'nın Bogota kentine gitmekte olan bir yolcu uçağı, Kolombiya'nın Medellin kenti yakınındaki dağlık bir bölgededüştü. Kaza yerinehelikopterle ulaşan kurtarma ekipleri, uçaktaki 132 kişiden kurtulan olmadığını tesbit ettiler. Kolombiya sivil havacıük yetkilileri, yoku ve mürettebaüyla birlikte 132 kişi taşıyan, Kolombiya'nın Sam Havayollan'na ait Boeing 727 tipi yolcu uçağının önceki gece Medellin kentinin güneyindekı Cerro De San Vicente bölgesinedüştüğünü beürttiler. Panama'nın sivil havaalık yetkilileri de uçağm kendi topraklannı sorunsuz bir şekilde terk ettiğini, fakat Kolombiya topraklannda uçakla olan bağlanüyı kaybettiklerini söylediler. Kolombiya hava trafik kontrol yetkilileri, daha önce yaptıklan açıklamalarda, Bogota'ya giden uçağm Medellin Havaalanı'na da uğraması gerektiğini, fakat daha sonra uçağın inişini beklerken uçakla olan radyo bağlantısının birden kesildiğini söylemişlerdi. Hava trafık kontrol yetkilileri, uçağın bulunduğu mevkide fırtma olduğunu belirtiyorlar. Bu sırada uçağın düştüğü dağhk bölgede sakinlerinden bazılanrun, uçağın düştüğünü gördükleri belirtildi. Uçağın düştüğü ve uyuşturucu tacirlerinin merkezi olarak bilinen Medellin'deyine 1989yılında meydana gelen birolayda, Medelhn karteli olarak bilinen uyuşturucu şebekesi, iç hat seferi yapan bir uçağı bomba yerleştirerek düşürmüşler ve 107 kişinin ölümüne sebep olmuşlardı. Türkiye LstiknosızJhğa ghtiyor Turgut özal'm yaşamını yitirmesi ve Süleyman DemireTin cumhurbaşkanı se- çilmesıyle Türkıye'deki sıyasal sistemin dengesi bozuldu ve ülkenin bölgedeki uluslararası etkisi azaldı. Türkiye'nin önünde yeni bir dönem açılıyor. Ozal ve Demirerin arkalannda yerlerini doldu- racak halefler bırakmamalan nedeniyle Türkiye'de istikrarsızhk ve kargaşa orta- mıdoğdu. özal'm ölmesinin ardından Demirel başbakanlığı bırakıp Çankaya'ya çı- kınca Türkiye'nin önde gelen iki b'deri günlük pobtika sahnesinden çekildi ve son 30 yıldır hüküm süren yaşb liderlerin etkisi sona ermeye başladı. Demirel artık kendinı yorgun hissedi- yor ve son yıUannı ülkedeki demokratik sistemin sağlamlaştıruması yönünde harcayacak. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle Türki- ye Baü'nın gözündeki önemini yitirdi ve artık Sovyet yayılmacıbğı karşısmdaki ileri cephe konumunda bulunuyor. De- mirel doğan bu yeni durumu Ozal'dan daha çabuk fark edip kabullendi. Ahnanya Türkiye'ye askeri yardımı adım adun sona erdirmeye başladı. ABD'nin Ankara'ya yılbk 450 milyon dolar tutanndaki yardımında da kesinti bekleniyor. özal'm başlattığı piyasa re- formlan, ifade özgürlüğü ve insan hak- lanna saygı uygulamalan hala Avrupa ve Amerika standartlannın gerisinde bu- lunuyor. Güneydoğu Anadolu bölgesinde Kürt teröristlere karşı işkenceye başvurulu- yor. KIBRIS Nihaibanşa karşılık Maraş Dtş Haberier Servisi - KKTC Cum- hurbaşkanı Rauf Denktaş, pazartesi başlayacak New York görüşmeleri are- fesinde Maraş üzerindeki tartışmalara yeni bir boyut getirdi. KKTC Cumhur- başkanı, ülİcesine uygulanan uluslararası ambargonun kaldınbnasını da içeren ve adadaki sonına nihai çözüm getirecek bir paket üzerinde uzlaşma sağlanması için Maraş'ı gözden çıkarabüeceklerini söyledi. Denktaş, Reuter Ajansı'na verdiği de- meçte. çözüm paketi tümüyle hazar ol- madan bu tavizi vermek niyetinde ohna- dığını vurgulayarak, bugüne kadarki hazırbk görüşmelerinin hep Maraş üze- rinde yoğunlaşuğını belirtti. Denktaş, Kıbns Rumlannın, Lefkoşe Havaalanı'- nın yeniden açıbnasına, Türk ve KKTC uçaklanna izin verilmemesi şartıyla razı olduklanna işaret ederek, ambargonun kaldınlmasının ülkesi için büyük önem taşıdığını kaydetti.