Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
4NİSAN1993PAZAR CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
ffikmetyar
feshetti
• CHARASİAB(AA)-
Afganistan Başbakanı
Gülbettin Hikmetyar,
hükumeıın feshedildiğinı ve
yeni bir lıstenin
Cumhurbaşkanı Burnanettin
Rabbani'ye sunulduğunu
açıkladı. Hikmet>ar, Kabil
yakınlanndaki
malikanesinde yaptığı basın
toplantısında,
cumhurbaşkarurun yeni
kabineyı birkaç gün içınde
onaylamasının beklendiğını
söyledi. Hikmetyar, tnücahit
gruplar arasında
larüşmalara yol açan
savunma bakanlığı görevine
kimı aday gösterdıği
konusunda bilgi vermedi.
Irak'tanBM'ye
önerî
• NEVV YORK (AA) - Irak.
B"M kararlanna uyup
uymadiğını ınceleyecek, BM
Güvenlik Konseyi üyeleri ve
Iraklı temsilcilerden
oluşacak karma bir
komisyon kurulmasını
önerdi. Irak'ın. ABD. Rusya,
İngiltere ve Fransa
temsilrileny le önceki gün
Irak'ın girişimi üzerine
yapılan görüşme sırasında
sundu. Irak'ın kurulmasını
önerdiği komisyonun,
Körfez Savaşı'ndan sonra
ilan edilen ateşkesin
şartlannı belirleyen BM
kararlanna Irak'ın nederece
uygun hareket ettiğini
"Bilimsel, profesyonel ve
teknik" açıdan
değerlendirmesiistendi.
Eroğlufparti
liderüğine aday
• LEFKOŞA (AA) - KKTC
Başbakanı ve Ulusal Birlik
Partısı Genel Başkanı Derviş
Eroğlu, partısınin 11 nisanda
yapılacak 9. olağan
kurultayında genel
başkanlığa yeniden aday
olacağını açıkladı. Eroğlu
yaptığı açıklamada. karşısına
rakip çıkacağını sanmadığıru
da kaydederek "Şu anda
parti tabanı tarafından sık
sık gûndeme getirilen ve
Türk hükümet yetkililerine
erken secim bulunduğu
iddialannı yalanladı.
ABD-MKHPII
tslamci ifşkisi
• LONDRA (AA) - İngıTiz
The Independent gazetesi,
ABDnin İran'da yaptığı
hatayıMısır'dada
tekrarlamamak ıçin Devlet
Başkanı Hüsnü Mübarek
yönetimine muhalif İslamcı
köktendinci gruplarla gızlıce
temaslar yaptığmı öne sürdü.
Haberde Mübarek'in ne
zaman düşeceğj sonısunun
sorulduğu şu günlerde
ABDnin Mısır'ın
geleceğinden korktuğu
belirtılerek şöyle denildi:
"İran'da Şah'ının
yıkılışından İslamcı
muhalefet ıle üışkı
kuramaması nedeniyle
önemli birmüttefıkiru
düşman halıne getiren ABD,
ayru hatayı yapmamak için
Mısır'dabirsüredir
Müslüman Kardeşler
Örgütü ile temaslannı
sürdürüyor."
ŞBMgöreviisi
öMürüldû
•PHNOM PENH (AA) -
Kampuçya'mn başkenti
Phnom Penh'ın
güneybatısındaki Kompong
bölgesinde. BM askerierine
ait karargaha önceki gece
dûzenlenen saldında 3
Bulgar askerinin öldüğü,
2'sinın yaralandığı bildirildi.
Phnom Penh'deki güvenlik
kaynaklan, saldınnın kimler
tarafından düzenlendiğının
henüz bilinmediğini
belirttiler. Yaralılann,
Kampuçya'daki BM
kuvvetlerine ait hastanede
tedavi aluna aündığı,
durumlannın ciddi olduğu
haber veriliyor. Kompong
bölgesinın. Kızıl Kmerlerin
kutsal Cardamomes dağı
yakınlannda bulunan hassas
bir bölge olduğu belırtilıyor.
Tûpk-Yunan
IATÎNA(AA)-Yunan
polisi. üderliğini bir Türk
vatandaşının yaptıgını öne
sürdüğü bir Türk-Yunan
uyuşturucu şebekesinin
ortaya çıkanldığını açıkladı.
Yetkıliler. İnterpol'den gelen
bir ihbar sonucu Atina'daki
bir evde yapılan baskında,
altı Yunanlı uyuştunıcu
kaçakçısının yakalandığını
belirttiler. Evde bulunan 2.7
kilo eroinin Türkiye'den
ülkeye sokulduğunun
belirlendığini ifadeeden
polis, sözkonusu şebekenin
geçen yılın son iki ayında
Yunanistan'a en az on kilo
saf eroin soktuğunu bildirdi.
Yetkililer. şebekenin lideri
olarak aranan Türk
•vatandaşının kımliğini
Selami Boz olarak verdiler.
Bosnalı Sırplann tek taraflı olarak ilan ettiği parlamento plana oybirliğiyle hayır dedi
Sırplardanbarış planına ret• Bosnalı Sırplann lideri Radovan Karadziç parlamento
üyelerine Bosna planmı reddetmeleri yönünde çağnda bulundu.
Karadziç'in oylama öncesi yaptığı konuşmada, oylamanın
'özgürlük ve kendi topraklannın denetimi' ile 'uluslararası
toplulukların diktası' altında yaşama anlamını taşıdığını söyledi.
Dış Haberier Servisi - Bosna-Hersek-
te Sırplann tek taraflı olarak ilan ettiği
Sırp Parlamentosu Bosna banş planını
reddetti.
AFP'nin bıldirdiğine göre Sırp Parla-
mentosu önceki gece geç saatlerde Bos-
nanın güneyındekı Bileca kentınde top-
lanarak. Vance-Owen tarafından oluş-
turulan ve Bosna'daki iç savaşı sona er-
dirmeyi amaçlayan banş planmı oybir-
liğiyle reddetti.
Parlamentodaki 80 üyeden 69'nun
kaüldığı oylamada, Karadziç'in karar
Reddedilen plan
Ademi
merkeziyetçi
model
Dış Haberier Servisi-
Bosna-Hersek'te iç savaşın
durdurulması ve yeniden
yapılanmasına ilışkin Cenevre
Konferansı eşbaşkanlanndan
Cyrus Vance ve Lord Owen'in
hazırladığı ve Sırplarca
reddedilen 9 maddelik Bosna
banş planı şöyle:
• Bosna-Hersek ademi
merkeziyet temelinde
örgütlenmiş. yönetim
yelkilerinın çoğunun
eyaletleredevredildıği ve üç
halkın anayasal olarak
kurucu halklar olduğu bir
devlettir.
• Eyaletler uluslararası
kimîiğe sahıp olamayacak ve
üçüncü bir tarafla anlaşma
yapamayacaklardır.
• Bosna-Hersek'in tümünde
dolaşım özgürlüğü
sağlanacaktır.
• Kurucu halklan
ilgilcndiren konular
anayasada düzcnleneccktir.
Bu maddcler üç kurucu halkın
uzlaşrnası ile değıştirilebilir.
Hiçbir kurucu halk, günlük
yönetim işlerinde veto
hakkına sahip olmayacakür.
• Eyaletler ve mcrkezi
yönetim demokratik
yöntemlerleseçılmişyaşarna
ve yürütme organlan ile
bağımsız yargıya sahip
olacaktır. Başkanlık, üç
kurucu halkı temsil eden üç
başkandan oluşacaktır.
• Her halktan bir temsilcı ve
Uluslararası Yugoslavya
Konferansı tarafından
atanmış Bosnalı
olmayanlardan oluşan bir
anayasa mahkemesi,
merkez-eyalet sorunlanru
çözecektir.
• Bosna-Hersek silahtan
anndınlacakür.
• İnsan haklan anayasada
sağlanacaktır.
• Uluslararası gözlemci ve
denetim aygıtı anayasada yer
alacakür.
tasansı 'çok ılımlı' bulundu ve 68 oyla
reddedıldi.
Bosnalı Sırplann lideri Radovan Ka-
radziç'ın parlamento üyelerine Bosna
planını reddetmeleri yönünde çağnda
bulunduğunu bildirdi. Tanjug ajansı,
Karadziç'in oylama öncesi yaptığı ko-
nuşmada. oylamanın 'özgürlük ve ken-
di topraklannın denetimi" ile 'uluslara-
rası topluluklann diktası' altında yaşa-
mayı tercih elmeleri anlamını taşıdığını
söyledi.
Ancak Karadziç'in toplantıdan ret
oyunun çıkmasının ardından yaptığı
konuşmada, bu oylamayla banş planını
onaylamadıklannı belirterek 'banşa
evet, görüşmelere evet, ancak banş pla-
nı yetersizdır" dedi.
Karadziç'in sunduğu karar tasansı-
nda. daimı banşı sağlamak ve savaş suç-
lulan hakkında yasal takipte bulunmak
üzere savaşan tarafiarla doğrudan gö-
rüşmeler yapılması çağnsı da yer alıyor-
du.
Bosnalı Sırplann tek taraflı olarak
ilan ettiği parlamento toplantısında,
sert tartışmalann meydana geldiği ve
bazı milletvekillerinin Biz Sırplar, düş-
manlanmızı asken yenilgiye uğratmalı
ve ihtiyacımız olan topraklan fethetme-
liyiz' şeklinde konuşmalar yapüğı bildi-
rildi.
Vance-Owen banş planını çok sayıda
parlamenterin Sırplar için 'ölüm ferma-
nı' olarak nitelendirdiği kaydedildi.
Bosna-Hersek Devlet Başkanı Alia
İzzetbegoviç ve Bosnalı Hırvatlann lide-
ri Mate Boban geçen ay sonunda, Cynıs
Vance ve Lord Owen tarafından oluştu-
rulan Bosna Banş Planını kabul ederek
imzalamışlardı.
Yaptınmlara tepki
Sırp Parlamentosu aynca Sırbistan ve
Karadağ'dan oluşan yeni Yugoslavya'-
ya yaptınmlann sıkılaştınlması ve eko-
nomik ve siyasi ambargonun sürmesinı
kınadı.
Parlamento bu tür baskılann sürme-
sinin, Sırp halkının dünyadan tamamen
dışlanmasına ve uluslararası kuruluş-
larla ilişkilerinin tamamen kopmasına
yol açacağı uyansında bulundu.
POLinKADA
SORUNLAR
ERGUIN BALCI
Sırp kuşatması altındaki Srebrenica'dan tahliye edilen çocuklar Zivmice mülteci kampmda yaşamlannı sürdürüyor.
ABD ııçaklaııNATO'rçunemrinde
YVASHINGTON (AA) - ABDnin Bos-
na-Hersek'teki uçuş yasağmın denetlenmesi
için güç kullanüması yolunda BM Gihenlik
Konseyi'nden çıkan karar uyarınca Avnı-
pa'da konuşianan >a da Adriyatik açıklan-
ndaki uçak gemisinde bulunan sa>aş uçak-
lannı, NATO'nun emrine vermeye hazır ol-
duğu bildirildi.
ABD Genel Kurmay Başkanı Colin Po-
well. CNN'ye verdiği demeçte ABD'nin böl-
gede gücünü kullanacağını belirterek "Bunu
denizdeki uçak gemisinde bulanan > a da A\-
nıpa'da karadaki önemli miktarda sataş
uçağı ile yapacağız" dedi.
Adriyatik açıklarmda görev yapan Ame-
rikan uçak gemisi Rooseveh'de yaklaşık 60
uçak bulunuyor.
Bu uçaklâr arasmda F-18 ve F-14'lerin
yanı sıra, ucakları mevcut hedeflerine yönei-
ten E-2 radar ucakları da bulunuyor.
ABD'nin Abnany a'daki hava üssünde ise
F-15, F-I6 ve F-4 tipi uçaklar bulunuyor.
NATO operasonuna katümasma muhte-
mel gözü ile bakılan uçakların. İtalya'daki
Aviano hava iissünü kullanabiieceği belirtili-
yor.
İtalya hava iislerini açtı
İtalya Başbakanı Giuliano Amato. BM
Güvenlik Konseyi'nin önceki gece Bosna-
Hersek'teki uçuş > asağını ihial eden uçakla-
ra karşı güç kuliunılması yolunda aldığı ka-
rar uyannca, ülkesindeki ha\a üslerinin
NATO uçaklanna açıhnası ernrini verdi.
Başbakan Amato, savıınma ve dtşişieri
bakanları ile yaptıklan topiantı sonrasında
söz konusu emri verdi.
BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edikn
karar uyannca İtalya, NATO tarafından
düzenlenecek operasyona böylece lojistik
destek vermiş olacak. İtalya'nm operasyona
katılacak NATO uçaklanna açacağı üsleri,
daha önce de NATO tatbikatlarında kulla-
nılryordu.
Öte yandan Rusya'nın BM nezdindeki
temâlcfei büyfikelçisi Vuli Vorontso>, Sır-
bistan ve Karabağ'dan oluşan yeni Yugos-
lavva'va karşı uyguianan > aptırunlann art-
tırûmasının ülkesi için ekonomik zoriuklar
yaratacağından endişe ettiklerini bildirdi.
Güvenlik Konsey i üyeleri önceki gün. yeni
Yugoslavya'ya karşı uvgulanan yaptırımla-
nn arttırilmasını içeren bir karar tasiağı
üzerinde çalıştılar. Önümüzdeki hafta onay-
lanması beklenen karar tasansı üzerinden
Rusya bazı değişiklikier yapdmasını istedL
îsrail birlikleri
Israil askerî öldürdüKUDÜS (Ajanslar) - İsrail
Güvenlik Güçleri tarafından
tutuklandıktan sonra işkenceye
uğradığı öne sürülen bir Filis-
tinli, kaldınldığı hastanede öl-
dü,
İsrail radyosu, Batı Şeria"-
daki bir mülteci kampında ya-
şayan Ayman Said Hasan Na-
sır adlı Filistili'nin iki hafta
önce tutuklandığmı, tutuklan-
dıktan üç gün sonra hastaneye
kaldınlarak yoğun bakıma
alındığmı ve önceki gün öldü-
ğünü duyurdu.
Filistin kaynaklan 24 yaşın-
daki Filistinü'ye işkence yapıl-
dığını ifade ettiler.
israil radvosu ise bu konuda
bir soruşturma açıldığını bildir-
di.
İsrail askeri öldfirüldû
Öte \andan Batı Şena'da
dün İsrail birlikleri bir İsrail as-
kerinı öldürdüler, 2"sıni de ya-
raladılar. İsrail ordusundan
yapılan açıklamaya göre bir İs-
rail askeri aracı kontrol nokta-
sında uyanya karşm durmayın-
ca, İsrail askerleri araca ateş
BatıŞeriadaki İsrailbirlikle- r i î n t o t ı Yi»ltfiin'li> c r n n ' i c t i i
A B D B a
*
k a ı u
^CBntooiaRusyaT3evTetBaş-
rinin komutanlanndan bir al- ^
I i n
t O I l l e l t S l ü İC g O r U Ş t U k a n ı
Boris Yeltein dün akşam Kanada'n.n Van-
bay "olayın üzücü olduğunu.
İsrail askerlerinin araçta Fılis-
tınli genllalann bulunduğunu
sandıklannı" sövledi.
couver kentinde bir araya geldi. Vancoıner'daki bir üniversite kampusunda Kanada Başbakanı
Brian Mulroney'in evsahipliği yaptığı yemekle görüşnıeleriııe başiayan ve daha sonra tekrar bira-
raya gelen iki liderin toplantısına iki ülkenin Maliye ve Dışişleri Bakanları da katıldı. Gdrüşme-
lerde Rusya'ya mali yardmı kontısununele alındığı kaydedildi. (Fotoğraf: REUTER)
Fransa'nın Istanbul Başkonsolosluğuna atanan Jean Casa Cumhuriyet'e demeç verdi
Türkiye, AT'ye ergeçtam üye olacak• Jean-Michel Casa, Fransa Cumhurbaşkanı François
Mitterrand'ın Türkiye ile AT arasındaki ilişkilerin
gûçlendirilmesini ısrarlı biçimde savunduğunu söyledi.
MİŞEL PERLMAN
PARlS - Fransa Cumhurbaşkanı
François Mitterrand'ın bir süre önce
AT'nin Türkiye ile bağlannı güçlendir-
mek üzere tüm ağırlığını ortaya koydu-
ğu öğrenildi.
Fransa'nın İstanbul Başkonsolosu
görevine yeni atanan Jean-Mkbel Casa,
Cumhurbaşkanı François Mitterrand'-
ın haziran 1992'deki Avrupa doruğun-
da, AT ile Türkiye arasındaki bağlann
çok sıkı olmasını ıstediğini açıkladı.
Son olarak Sosyalist Dışişleri eski Ba-
kanı Roland Dumas'ın özel kalem mü-
dür yardımcıbğını yapan genç Fransız
diplomatı, Cumhuriyet'e verdiği de-
meçte, AT ile Ankara arasındaki "Bağ-
lann güçlendirilmesinin Fransa Cum-
hurbaşkanı tarafından ısrarlı biçimde
istendiğine" dikkati çokti.
Bu nedenle. Türkıye'nin bir gün AT-
ye tam üye olup olmayacağı sorusunu
"basit bir soru" biçiminde nitelediğinı
söyleyen Casa, bunun gerçekleşeceğini,
fakat tarihi değü. ilkesi bakımmdan bu
değerlendirmeyi yaptıjğını belirtti. Bu
aym ortalanna doğru Istanbul'daki gö-
revine başlayacağına ışaret eden ekono-
mik ışler uzmanı diplomat, "Türkiye
gûnün birinde AT'ye tam üye olacak
mı" sorusunu şöyle yanıtladı:
"Bu basıt bir soru. Çünkü Türkiye ile
Topluluk. 1963'ten beri günün binnde
Türkiye'nin tam üyeliğini öngören,
ayncalıklı bir ortakiık anlaşmasıyla
bağlı. Tam üyeliğin ne zaman gerçekle-
şeceğini bılmiyorum. Bunun. ekonomik
koşullan bir araya getirecek, taraflann
arzuladığı bir tempoda gerçekleştirilme-
si gerekir. Fakat bu, güncel olan bir
perspektiftir ve sanınm, öncelik bu
perspektif çerçevesinde tüm ilişkileri
güçlendirmektir. Kanımca Türkiye ka-
dar Topluluk da buna çok istekü. İşte
ortakiık ilişkilennin güncelleştirilmesiy-
le geçen kasımda ortakiık ilişkilerinin
ilerlemesinin kaydediiişinı de izah eden
budur. Dolayısıyla, söz konusu kasım
ayı anlaşmalan olumlu yönde ileriiyor.
Zra bir yandan gürnrük birliğinin bir
an önce gerçekleştirilmesiyle ekonomik
yakınlaşmayı. öte yandan da siyasal di-
yaloglu bir siyasal ortaklığı veen üst dü-
zeyde ilişkileri öngörüyor."
Fransız Cumhurbaşkanı Mitter-
rand'ın bu ortam ıçinde Türkiye ile bağ-
lann gûçlendirilmesini "ısrarla" istedi-
ğini anımsatan Jean-Michel Casa, son
bir yıl dışmda kariyerini salt ekonomi
alanında yapmış 36 yaşmda bir diplo-
mat.
Vizesonmu
Öte yandan Fransa'nın Türk vatan-
daşlanna uyguladığı vızenin "göç hare-
ketlerini kontrol altında bulundurmak
zorunluğu" gerekçesiyle izah eden Jean-
Michel Casa, Türk yöneticilerinin bu
yaklaşım. onayladıklannı söyledi.
Fransız diplomatı, vizenin "teknik" yö-
nüne ilişkin görüşlerini şöyle özetledi:
"'Yapılabilecek şey, vizelerin kontrolüy-
le venlişinde sert kalınmakla birlikte
aynı zamanda Fransa ile sürekli ilişkile-
ri bulunanlara, üniversite öğreü'm üye-
lerine, işadamlanna, gazetecilere, Fran-
sa'ya muntazaman gelenlere uzun süreli
çok giriş ve çıkışlı ayncalıklı vizeler veri-
lebilir sanıyorum."
Kendisine vize işlemleri için çok er-
ken saatte başiayan Fransız konsolos-
luk binası önündeki uzun beklemc
kuyruğunda gözlenen "sıra dışı mua-
mele"yi. kimi tanıklara dayanarak be-
lirten Cumhuriyet muhabirine, yeni
başkonsolos, "Ben ancak bildiğim ko-
nulardan söz edebiürim" karşılığını ver-
di. Jean-Michel Casa sözlerini şöyle sür-
dürdü: "Oradaki durunıu bilmiyorum.
gidip göreceğim. Hem kendi konsolos-
luğumda hem de diğer ülkelerin konso-
losluklannda ne şekilde harekel edıldi-
ğini görmeye gideceğim. Bizdekı durıım
tatminkar değilse, onu iyileştirmck ıgn
elimden gelen her şeyi yapacağını."
Parçabnma Tehlikest
Newsweek dergisi "Rusya'nın en tehlikeli düşmanı
gücsüzhükümettir "diyor.TneEconomisiise'Günümüz-
de Rusya'yı parçalanmaya sürükleyen olgu, yerel is-
yanlar değil, Moskova'da merkezi yönetimin çökmesi-
dir" diye yazıyor.
ilk derginin de teşhısi doğrudur. Rusya, tarihi boyunca
güçlü merkezi hükümetler tarafından yönetılmiş. Yanlış
anlaşılmasın. Merkezi yönetimin güçlü olması, otoriter
ya da despotik olması gerektiği anlamına gelmez. De-
mokratik bir yönetim de uyum içinde çalışıp halkın des-
teğine sahip olursa, güçlü olabilir
Rusya'da ise Boris Yeltsın in temsil ettiği yürütme ile
Halk Temsilcileri Kongresi'nin temsil ettiği yasama or-
ganlan arasındaki kıyasıya mücadele, merkezi yönetimi
tümüyle felç etmiş durumda. Moskova'daki kavga nede-
niyle, yerel yönetimler yavaş yavaş merkezle bağlannı
gevşetiyorlar. Yani Rusya'nın parçalanması olasılığı
gündeme geliyor.
Ancak bu olguda Devlet Başkanı Boris Yeltsin'le bü-
yük rakibi Parlamento Başkanı Ruslan Hasbulatov'un
kişisel sorumluluklarını da belirtmek gerekıyor. İkisi de
aralarındaki kavgada yerel yönetimlerin desteğini sağ-
layabilmek ıçin bu bolgelere sürekli daha fazla ozerklik
vaadinde bulundular. Rusya Federasyonu'nda 20 özerk
cumhuriyetle 80 dolayında özerk bolge bulunuyor. Ge-
rek Yeltsin gerekse Hasbulatov, özerk cumhuriyetlerin
desteğini sağlayabilmek için politikacıların seçim dö-
nemlerinde "size su getireceğım, elektrik getireceğim,
yol yapacağım" dedikleri gibi "size daha fazla ozerklik
vereceğım, merkezden daha fazla bağımsız olmanızı
sağlayacağım" şeklinde vaadlerde bulundular. Böyle-
ce, merkezi yönetimin zayrfladığı bir sırada yangına kö-
rükle gittiler.
Merkezle özerk cumhuriyetler arasındaki ilişkiler
1991 yılında imzalanan federasyon anlaşmasıyla dü-
zenlenmişti. Ancak bu anlaşmayı ımzalamayan Çecen-
ya bağımsızlığını ilan etti. Moskova gerçi bu bağımsızlı-
ğı tanımıyor, ama cumhuriyeti denetim altına da alama-
mış.
Moskova açısından Çeçenya'dan çok daha önemli
olan Tataristan'ın durumu. Zengin petrol kaynaklarına
sahip Tataristan da Çeçenya gibı federasyon anlaşma-
sını imzalamamış ve Moskova'dan daha fazla ozerklik
istiyor. Tataristan ın güney doğusundaki Başkertistan
da daha fazla ozerklik peşinde olan diğer bir cumhuri-
yet. Bu bolge de Moskova açısından çok önemli. Çünkü
orada da zengin petrol kaynakları bulunuyor. Tataristan
ve Başkertestan'daki bazı gruplar birleşerek "Volga
Konfederasyonu" kurmak istiyorlar. Kuzeydoğudakı
Yakutıstan (şimdiki adı Saha) ise Rusya'da çıkarılan el-
masın % 99'unu üretiyor. Yakut Türkleri de Tataristan ve
Başkertistan gibi Moskova'dan daha fazla ozerklik isti-
yor.
1991 yılında kabul edilen Yakutıstan Anayasası'nda
y^rel yasalara, federal yasalar karşısında öncelik tanını-
yor. Yakutlar şimdi elmas gelirinin daha büyük bölümü-
ne sahip olabilmek için mücadele ediyor
Kuzeyde ise Karelya özerk cumhuriyeti ile Sibirya'da
kömür bölgeleri Kuzfcas ve Kemerovo kaynıyor. Karşl-,
ya ve Kemerovo, Yeteir\'in,2Q martta ilanettiği pzşt sftrrr
',
jim uygulamasını tanımayacaklarını açıkladılar. '•'•,
Aslında merkezi hükümerie bağlannı gevşetip kendi
gelirlerine sahip olmak isteyen bolgelerin çoğunda, bu
gelirler halkın değil, yönetimde bulunan grupların cep-
lerine gidecek. Bu bolgelerin birçoğunda iktidarda eski
"nomenklatura" bulunuyor. Merkezdekı kavgayı fırsat
bilen yerel bürokrasi, kasalarmı doldurmak istiyor Mer-
kezle bağları koparmanın, uzun vadede çok ciddi sorun-
lara yol açabileceğini düşünen yok.
Işin tehlikeli yanı, karşıt grupların mücadelesınin kan
davasına dönüştüğü merkezi yönetimde de bu gidişin iyi
oimadığını pek düşünen yok.
KKTC
Deııktaş istifa
telıclicliııdebulundu
• Cumhurbaşkanı "KKTC hükümet ve
iktidannca tutulan yolun, Kıbns Türkleri'ni
kurtaracak yol oimadığını" vurgulayarak
Başbakan Eroğlu'nu çok ağır biçimde suçladı.
İZZETRIZAYAL1N
LEFKOŞA - Kuzey Kıbns
Türk Cumhuriyeti (KKTC)
Cumhurbaşkanı Rauf Denk-
taş. "Kıbns Türkleri'nin dava-
sınm çamura gömülmek üzere
olduğunu" ifade ederek, "ko-
şullann bu şekilde sürmesi ha-
lınde istifa ederek görevinden
çekilecegini" açıkladı
Denktaş eski başbakanlar-
dan ve Ulusal Birlik Partısı
(UBP) eski başkanı Mustafa
Çağatay'ın ölüm yıldönümü
nedenıy le Gırne'de dûzenlenen
törende bir konuşma yaptı.
Denktaş, konuşmasında.
"KKTC hükümet ve iktidann-
ca tutulan yoîun, Kıbns Türk-
leri'ni kurtaracak yol oimadı-
ğını" vurgulayarak şimdiki
başbakan ve UBP Genel Baş-
kanı ve Başbakan Derviş
Eroğlu'nu çok ağır biçimde
suçladı. KKTC Cumhurbaş-
kanı. "Çünkü memleketi bir
kanş toprak vermeden kurta-
racak insanlar var içimizde.
Türkiye'ye ragmen, bu yollan
aşacak ve bizi selamete çıkara-
cak insanlar var. Bunlara yol
vermek hepımizin görevidır"
diye konuştu.
Eroğlu, son konuşmalann-
da, bir kanş toprak vermeye-
ceğini; toprak ve göçmen
konulannın gündeme gelme-
mesini ifade eden konuşmalar
yapıyor; partisinin yayın orga-
nı Birlik gazetesinin dünkü
başyazısında da "Kıbns Türk
halkına. üç maddelik bir çerçe-
ve çizdiğini'" duyuruyordu.
Gazete, "halkın son zamanlar-
da kesin tutumunu ortaya
koymanın yoluru bulduğunu;
halka da bu yolu Eroğlu'nun
gösterdiğini" yazarak "Arük
bir slogan haline gelen bu çer-
çeve, KKTC'nin topraklann-
dan taviz verilmemesi;
KKTCnin sonsuza dek yaşa-
ülması ve KKTC'ye tek bir
Rum'un dahi alınmamasını
öngörmektedir" ifadelerinı
kullanıyordu.
Bu gelişmeler karşısında.
uzun süreden beri ağır biçimde
eleştirdıği ve "Gestapovari"
uygulamalarla suçladığı
Eroğlu'nu, eski başbakan Ça-
ğatay'ın mezan başında da
"suçlama topu"na tutan
Denktaş. "Çağatay'ın mezan
başında bunlan söylerken hü-
zün duyduğunu ama arük
bunlan söylemek zorunda ol-
duğunu \mrgulayarak şöyle
konuştu:
"Bugün Çağatay'ı anyoruz.
Devlet adamı eksikliği var da
onun için. Bugün Çağatay'ı
anyoruz. Davanın ne olduğu-
nu bılerek sabırla yürümesini
bilen bir arkadaşın eksikliğini
hıssettiğimiz için. Bugün Ça-
ğatay'ı anyoruz. Devletle hü-
kümet arasında açacağı uçuru-
mun bu cemaata nelere mal
olacağını bilen bir devlet ada-
mı aradığımız için."
Denktaş aruna törenınde
hazır bulunan başbakan
Eroğlu'nun can sıkıntısı dolu
bakış ve davranışlan arasında,
"Başbakan olmak kolay bir iş
değildir. Sabır ister. Kıbns da-
vasının 'gol atmak' oimadığını
sabırla, nefesini tutarak büyük
bir yanşa devam etmek oldu-
ğunu bilmek isterim" vurgula-
masında bulundu.
DE\ RİM ŞEHtDİ ÖCRETMEN M KİLAY
Kemal Üstün
Çatdaf Yaymlan TOrkocagı Cad. 39-41 Cagaloglu-tstanbul