Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
6 MART1993 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
ŞİRKETLERDEN
HABERLER
• ÜST A JANS, merkezi
Moskova'da bulunan
uluslararası reklam ve halkla
ilişkiler kuruluşu Russian
Press Service'in Türkiye
temsilciliğim aldı.
• İNOKŞAN,'İnsan
Psikolojisi \e Yönetim
Güçleri" konulu birseminer
düzenledi.
• EMEK SİGORTA,Tanm
Ürünleri Vem Fabrikası
Inşaatı'nı her türlüriskekarşı
4 milyar liraya sigoıtaladı.
? 1 5 r X â F • IBM.müşteri
A ^ 3 £ » a sözleşmelerinin
basıtleştirilmesi çalışmalan
doiayısıyla.'Müşterilere
Hizmette Üstün Başan
Ödülü' aldı
• LOGO Yaalım, Interpo
AŞtarafından 1992yılınınen
aktif yazıhmevi seçildi.
• TELETAŞ, Özbekistan'da
22.6 milyon dolar tutannda
sözleşme imzaladı.
• PAKMAYA,kuru hamur
mayasını 'Pakmayalı Günler"
sloganıyla tanıttı.
•I ILSÂN-tLTAŞ ilaç firması
Türki cumhuriyetlerdcn
Özbekistan'a 250 bin dolar
tutannda ilaçihraçediyor.
• BAŞAK Sigorta.
Türki\c"de ilk defa bir
acentesiyle IBM AS/400
bağlantısı kurdu.
•TARİŞBANK, 100 milyar
lira sermayesi, 100 binin
üzcrinde onağı, 42 şubesi, 72
muhabir banka şubesi ile
80*incı yılını kutîuyor.
• MARMARA Bank, Dış
Ticarcıteki Son Değişiklikler*
konulu eğitım semıncri
düzenledi.
fp HHALK Sigorta
^•"—• Genel Müdürlük
•co
M > I I K binasında.tüm
IIII sıgorta
şirketlerinin eğitim
yöneticilerinın katıldığı bir
toplantı düzenlendi.
• SOLO'nun, Bul Kazan,
Gönder Kazan'
kampanyasının büyük ödülü
Opel Vectra sahibini buldu.
• TLRK ISippon Sigorta,
Seyahat Paket Sigortası'
ırygulamasına başladı.
• BANK Ekspres, 1993 Yılı
İhracat ve Yatınm Teşvikleri'
konulu toplantı düzenledi.
• BURÇELİK, Genel Kurul
karanyla 1992 kar payı
dağıtımına. Iş Bankası
Beşıktaş Şubesi aracılığıyla
başladı.
• MARKEttNG Türkiye
Dergısi. On'beşgün
Pazarlama ve Reklam
Dünyası adlı bir dia program
hazırjadı.
•VARAN
Turizrn Seyahat.
Setra315fılosunu
hizmete sundu.
lPAQ,yerutrifleks
sistem mimarisi kullanılan,
dünyanın en hızlı PC
server'ını piyasaya çıkartu.
• PROFILO,'KöIn
Domotechnica 93 Fuan'nda
150 bin buzdolabının satışını
gerçekleştırdi.
• ETA
Bilgisayar,
hayvan
yasalannm
korunması için destek
kampanyası başjattı.
• •GLVEN
Sigorta. yeni
kurduğu Sağlık
Sigorta lan
Müdürlüğü'ne
Olgun Akça'vı getirdı.
•GÜNEŞ Sigorta. Ankara
Beledıyesi'ne bağlı Elektrik
Gaz Otobüs İşletmeleri'ni 500
mıly ar liraya sigortaladı.
• AGFGaranti
Sigorta, acente ve
acente elemanlan
için düzenledıği
eğıtirn seminerlerini
yoğunlaştırdı.
•DUWILUX'ün yeni ürünü
'Akriiik Lake Astar'ı
piyasaya sürdü.
• \VORLD Gold Council
(Dünya Altın Konseyi), yıllık
olağan toplanüsını 11-12
haziran tarihlerinde
İstanDulda gerçekleştirecek.
•TOPRAKBANK, 10
mart.a kuruluşunun birinci
yılını kutîuyor.
• HAYAT KİMYA, beyaz
eşya -e fayans temizliğinde
kullanılan. sıvı temizleyici
BıngjSil'iüretti.
~ «ELLEN
BETRIX'in
Kozmosan AŞ
mensuplanna özel
ELLEN
BE~RIX
ölarık verdiği seminerde, 37
güzelik uzmanı ve 6 satış
müuiirü şertifıka aldı.
• D3KÜMAYAŞ,yeni
diz-anlı, akriiik ve modern su
masjlı küvetlerini Marmara
Etaı Oteli"nde tanıttı.
• EVRDANELTon'a
Holanda FMO Bankası
taraından40 milyar lira kredi
veriji.
• FUNTEMPS7Mart
l
c
>*3 Pazargünüyapacağı
çcfcdşle Citroen ZX marka
otoıobili 2 milyon lıralık
ak şeriş yapan müşterilerinin
arandan bir kişiye verecek.
• MÇELİK,
20*€Yılıİstanbul
Olnpıyatlan
Dkl
K-«cnıtcsı'ne yaptığı 500
möion liralık bağışıyla altın
üv -secildi.
Genel Müdür Akbay, "zarar" suçlamalanna karşı "Kar amacı gütmüyoruz" dedi
TekelMarlboroVulıaymıamı saüyor?
ESİN SUNGUR
İthal Marlboro'lann Tekel'i zarara
uğrattığı tartışmalanna Philip Morris"-
ten sonra Tekel de katıldı. Tekel Genel
Müdürü Mehmet Akbay Başbakanlık
Yüksek Denetleme"nin Marlboro ko-
nusundaki suçlamalannı "objektif"
bulmadı Tekel'in kar amacı gütmeyen
bir kurum olduğunu söyleyen Akbay.
"Fiyatlandırma yaparken kaçakçılığın
önlenmesi. ekonomideki genel dengeler,
kamunun fınansmanı gibi birçok unsu-
ru birlikte değerlendiriyoruz. Üstelik
kısa Marlboro bütün dünyada uzuna
göre daha düşük fıyattan satıhr." dedi.
Başbakanlık Yüksek Denetleme Ku-
rulu raporunda. Tekel'in 1992 yılı za-
ranrun yüzde 90'ının Philip Morns'le
yaptığı fıyat anlaşmasından kaynak-
landığı, özellikle de karton kutuda satı-
lan kısa Marlboro'nun fıyatının yerliler-
le haksız rekabet yaratacak şekilde dü-
şük tutulduğu belirtilmişti. Raporda yer
alan suçlamalara karşı önce İstanbul'da
toplanacak alt komisyonda sonra da
TBMM KİT Komisyonu'nda savunma
yapacağını anlatan Tekel Genel Müdü-
rü Akbay, şöyle konuştu:
"Fiyatlandırma politikasında biz tek
başırruza söz sahibi değiliz. Bir kamu
kuruluşu olduğumuz için maliyetlerimi-
ze görc anında fıyat ayarlaması yapamı-
yoruz. Tekel ürünlerine genelde vılda ıkı
kez zam gelir. Böyle olunca da yılın bazı
dönemlerinde kar. bazı dönemlerinde
de zarar ediyoruz."
Akbay'm söylediğine göre, ithal si-
garalann gerekenden daha ucuz veya
daha pahalı satılması aynı ölçüde ka-
çakçılığı da etkiliyor. İthalat yasağının
olduğu tarihlerde el altından yüksek fı-
ülkeden 13'ünde kısa Marlboro uzunu-
na göre daha düşük fıyattan satıhr. Bı-
zim farklı bir uygulama yapmamız için
neden yok" dedi.
Tekel'in zarar etmesi konusu üzerin-
de durulduğvnda kamuya ne kadar ge-
lir getirdiğinin de dıkkate alınması ge-
rektiğini hatırlatan Mehmet Akbay,
satış fıyatının ithal sigaralarda yüzde
65'inin. yerlilerde ise yüzde 45'inin vergi
ve kesinti olarak kamuya transfer edil-
• Tekel Genel Müdürü, Başbakanlık Yüksek
Denetleme Kurulu'nun 'zarann yüzde 9O'ı
Marlboro satışından" şeklindeki raporuna
karşıhk kuruluşun sadece kar amacı
bulunmadığını, başka dengeleri de
koruduklannı söyledi.
yatla satılan yabana sigaralar. ithalat
başladıktan sonra özellikle son bir yıldır
Tekel'den daha ucuza karaborsada satı-
lmaya başladı.
Başbakanlık Yüksek Denetleme'nin
kısa Marlboro'lara ilişkin suçlamasına
da yanıt veren Tekel Genel Müdürü,
Avrupa ülkelerinde de uzun ve kısa si-
garalann farklı fıyatlardan satıldığını
belirterek. "Avrupa'da gideceğiniz 15
diğini söyledi. Akbay'ın verdiği bilgiye
göre Türkiye'de yılda satılan 70 bin ton
sigaradan 10 bin tonu ithal.
ithal Marlboro'lar yüzünden Başba-
kanlık Yüksek Denetleme Kurulu ile
ters düşen Tekel. İzmir-Torbah'da de-
neme ürctımini sürdüren Philsa ile de
pazarlama ve satış görüşmelerine baş-
ladı. Akla. "Sütten ağzı yanan. yoğurdu
üfleyerek mı yiyecek?" sorusunu getıren
görüşmelerde, yerli Marlboro'lann Te-
kel'e hangi fiyattan verileceği, nasıl pa-
zarlanacağı, ne miktarda olacağı gibı
konular ele alınıyor.
Yerlisi Tekel'ehenüz verilmedi
Yılbaşından bu yana, ithal edildiği
halde "Tekel için imal edilmiştir" etike-
liyle piyasaya çıkan Marlboro'lann ger-
çekten yerli olanlan henüz Tekel'e veril-
medi. Fabrikanın deneme üretiminde
olduğu gerekçesiyle bugüne kadar ulaşı-
lan üretim mıktannı gizli tutan Philsa
yetkilileri, mevzuat gereği üretim 2 bin
tonu aşana kadar sigaralan Tekel'e sat-
mak zorunda olduklannı hatırlatarak.
"Tekel'le satış ve pazarlama koşullannı
saptayan bir protokol yapmak için gö-
rüşüyoruz. İki bin tonu aştıktan sonra
da pazarlamanın Tekel tarafından yapı-
lması eğilimindeyiz ancak bunu proto-
kol koşullan gösterecek" dediler.
Tekel yetkililerinden alınan bilgiye
göre piyasada 10 bin 500 liraya satılan
ithal Marlboro'lann vergi ve paylar
düştükten sonra bulunan ithal fiyatı 3
bin 500 ile 3 bin 700 lira arasında değişi-
yor. Türkiye'deki pahalı üretim koşul-
lannda Philsa'nın birim fıyatının ne ola-
cağı ise belli değil.
İstanbul'da elektrikli ev aletleri kullanımı Avrupa ölçülerini yakaladı
Çağı atlayıptaksitle ödedikEkonomi Servisi - İstanbul
Ticaret Odası (tTO) tarafından
hazırlanan raporda, İstanbul'-
da ailelerin dayamklı tüketim
mallan açısından önemlı bir
donanîma sahip olduklan be-
lirtildi. Rapora göre İstanbul-
daki ailelerin yüzde 90'dan faz-
lasının evinde buzdolabı ve
renkli televizyon bulunuyor.
İTO için Prof.Dr. Taner
Berksoy ve Prof.Dr. Emre Kon-
gar tarafından yapılan araştır-
manın sonuçlannı İTO Yöne-
tim Kurulu Başkanı Atalay Şa-
hinoğlu açıkladı. Kitap halinde
yayımlanan araştırmanın 1992
yılı ortalannda bin 521 aile üze-
rinde gerçekleştirildiğini kayde-
den Şahinoğlu, yüz yüze müla-
kat ve yüzde 100 kontrol yön-
temlerinin kullanıldığı araş-
tırmanın temel bulgulannı şöy-
le özetledi:
•Araştırma sonuçlan, İs-
tanbul ailelerinin dayamklı tü-
ketim mallan açısından önemli
bir donanîma sahip olduğunu
göstermektedir. Elektrikli evx
eşyası sahipliği, elektronik eş-
yaya ve mobilya ürünlerine kı-
yasla daha yüksek düzeydedir.
• tstanbul'daki ailelerin yüz-
de 90dan fazlasınm evinde
buzdolabı ve renkli televizyon
vardır.
•Yaklaşık yüzde 50 ailenin
evinde dikiş makinesi, yemek
odası takımı. otomatik çamaşır
makinesi bulunuyor. Ailelerin
üçte biri müzik seti. video ve el
dokuması sahibi olurken bu-
laşık makinesi ve siyah-beyaz
televizyon sahibi olan ailelerin
oranı ise yüzde 15 civanndadır.
Mikrodalga fınn, bilgisayar.
çamaşır kurutma makinesi, vi-
deo kamera ve telsiz sahibi olan
ailelerin oranı ise yüzde 1 ile 6
arasında değişmektedir.
• İstanbul halkı tüketiciye
ÇAĞ ATLAYAN İSTANBULLUNUN PROFİLÎ
• İstanbul'da yaşayan ailelerin yüzde 90'u buzdolabı ve çamaşır makinesi
sahibi.
• Dayamklı tüketim malı donanımı açısından en alt düzeyde olan meslek
grubu işçiler.
• Elektrikli ev eşyası ahmında "taksitle ödeme" daha yaygın bir yöntem.
ulaşlığından bu yana belli bir
süre geçmiş, tip olarak stan-
dartlaşmış yerli üretimi önemli
ölçeklere ulaşmış tüketim mal-
lanna önemli ölçüde sahipti.
• Bulaşık makinesi, mikro-
dalga fınn, bilgisayar, çamaşır
kurutma makinesi ve video ka-
mera gibi tüketiciye yeni sunu-
lan ve henüz sınırlı üretim ka-
pasitesine sahip ürünlerde sa-
hiplik oranı düşük olmasına
rağmen bu çağdaş ürünlerin İs-
tanbul evlerine girmiş olması,
Türkiye'nın en büyük metro-
polünde yaşayanlann çağdaş
yeniliklere açık olduğunun gös-
tergesi olarak da yorumlanabi-
lir.
•Aile reisi okuma yazma
bilmeyen veya bilip de dıplo-
masız olan ailelerin dayamklı
tüketim malı donanımı ortala-
manın oldukça alımdadır..
• Dayamklı tüketim malı
donanımı açısından en alt dü-
zeyde olan meslek grubu işçi ai-
leleridir. İşçi ailelerinden sonra
dayamklı tüketim malı donanı-
mı sınırlı olan aileler, aile reisi-
nin emekli olduğu ailelcrdir.
Serbest meslek erbabının ailele-
rinin tamamında buzdolabı ve
elektrik süpürgesi, tamamına
yakın kısmında fınn, otomatik
çamaşır makinesi, renkli tele-
vizyon. makine halısı ve tüm
mobilya ürünleri mevcuttur.
• Dayamklı tüketim malı se-
çimi ve edinimi karannı genel-
likle ya aile reisi veya eşi birlikte
almaktadır.
• Dikiş makinesi dışında ka-
lan elektrikli ev eşyasında tak-
sitle ödeme daha yaygın biçim-
dir. Normal ve otomatik ça-
maşır makinelerinin satın ah-
mında en üst düzeye çıkan tak-
sitle satın alma eğilimi, elektrik
süpürgesinde en alt düzeye in-
mektedir.
Konut
kredileri
gecîkiyor
ANKARA (ANKA) - Bütçe
kapsamına alınmak, Toplu
Konut Fonu'nda yıhn ilk
aylanndan itibaren sıkıntı ya-
ratmaya başladı. Kooperatif-
lere hakedişlerini daha önce
iki hafta içerisinde ödeyebilen
Toplu Konut İdaresi'nin şim-
di iki aydan önce ödeme ya-
pamadığı belirlendi. Koope-
ratifçiler bu gelişmenin konut
üretimini olumsuz etkileyece-
ğini belirttiler.
TKİ Başkanı Yiğit Gnlök-
süz, yaptığı açıklamada, koo-
peratiflerin hak edişlerinin
bütçeleştirmeyle birlikte güç
ödenmeye başladığını bildir-
di. Gülöksüz, bu nedenle fo-
nun kooperatiflerle ödenmesi
gereken birikmiş hakedişler-
den dolayı 500 milyar lira
borcu bulunduğunu kaydetti.
Gülöksüz. Toplu Konut
Fonu'nun 15 ayda teslim
koşuluyla Ankara-Eryaman
ile İstanbul-Halkah'da
yapurdığı konutlarla ılgıli
ödemelerde herhangi bir ak-
sakhk olmadığını. idarenin bu
projelerle ilgili olarak müte-
ahhit firmalara karşı yüküm-
lülüklerini zamanmda yerine
getirdiğini söyledi. Eryaman
ve Halkalı projelerinde bir
sarkma olmadığını belirten
Gülöksüz. "Ancak koope-
ratif ödemelennde akşama
oluyor. Bize bütçeden gelen
para kadar ödeyebiliyoruz"
diye konuştu.
Gülöksüz. Toplu Konut
İdaresi'nin daha önce ha-
zırladığı bazı projclerin de
bülçeleştirme sonucu uygula-
maya geçirilemedığini kay-
detti.
Mazdaakmn
çevreatağı
Ekonomi Servisi - Mazda'nm
Türkiye Gcnel ENstribütörü
MoTnerler Yatmm ve
Pazarlama, Kuzc\ Kıbns Türk
Cumhuriyeti'nde
gerçekleştirdiğieğitnn
seminerindeJaponya'da
geliştirilen"I\1ATCH''
sisteminin Türkiye'de de
uygulanması için sürdürüien
çaltşmalan tanıttı. Müşteri
hizmerleri ile otomobiflerin
neden olduğu cevrc kirliiiği
konulan üzerinde durulan
seminerde, ithal Mazda
otomobiDerin çe\Te\ i koruy an
teknik o/ılliklcri anlatıldı.
Ma/da'nın sattj \e satış sonrası
ağmı Kıbns'ta da güçlendirmek
amacıyla KKTCde > apüdığı
belirtilen eğitim seminerinde,
egzostlar \ oluyla atmosfere
bırakılan atık ga/lara dikkat
çekildi. 1989 yılı DİE u-rilerine
göre Türkiy e'deki toplam araç
savtsının 2 milyon 102 bin 44
olduğu ve bunlann y dda
ortalama 20 bin kOometre yoi
katettikkri \arsayimından
harcketk
1
. yılda 1 milyon 177
bin 300 ton gazı atmosfere
bıraktıklan bildirikti. Bu
hesaplamanın egzost gazı
emisyon sınırlarına göre
> apüdığı ifade edilerek,
1989'dan bu yana araç parkına
ekknen 1.5 mih on ch anndaki
yeni aracın atık gaz miktannı
arttırdığıbelirtildi.
Seminerdekatalitik
konvertörlerin zararlı gazian
tepkimeye sokarak zararsız
gaza dönüştükten sonra
atmosfere bıraktığı ithal edilen
Ma/da otomobillerin 3 yönlii
katalitik konvertörsistemine
sahip olduğu İKİirtildi. 2-5 > ıl
arasındaki teknik elemanlan
uluslararası sertifika sahibi
> apabilmek için 4 bölümde
ha/ırlanan IMATCH eğtimi
programı ile ilgili dökümanlar
da, \1a/da'nınTürki\e'deki
sen is elemanJanna dağıtddı.
Turizm
İşsizler
yazı
bekliyor
ANTALYA (AA) - Turizm
sezonunun yaklaşmasıyla bir-
likte sektördeki kış işsızliği
sona eriyor. Sezon sonunda,
çalıştırdıklan işçileri üçte iki
oranında azaltan turistik işlet-
meler. sezonluk eleman alımına
başladılar.
Sezonun en yoğun olduğu
aylarda, Antalya yöresindeki
otel. acente. lokanta ve eğlence
yerlerinde çalışan işçilerin
sayısı. 70-80 binı buluyor. Yak-
laşık üçte biri daımi olan bu iş-
çilerin geri kalan bölümü ise.
mart ayı başmdan itibaren çalı-
şmaya başlıyorlar.
Kış aylannda. otellerin bü-
yük bölümünün kapatılmasıy-
la birlikte işlerine son verilen se-
zonluk elemanlar. sezonun baş-
lamasıyla birlikte eski işlerine
dönmeye ya da yeni bir "geçici"
iş bulmaya çalışıyorlar.
Geçici işçi sayısı yüksek
Türkiye Otel Lokanta ve Eğ-
lence Yeri İşçileri Sendikası
Antalya Şubesi Başkanı Meh-
met Aslan, sendikaianna bağlı
7 bin işçinin. yalnızca 2 bininin
"daimi" olduğunu. kalan 5 bin
geçici işçinin. yeniden geçen se-
zondakı işlerine dönmeye baş-
ladıklannı söyledi.
Sendikanın. Batı Akdeniz
Bölgesı Başkan Yardımcısı
Muzafler Koc da. sektörde 30
bin civannda daımi işçi çalış-
tığını bclirıcrck şu ana kadar
sezonluk 20 bin clcman alın-
dığını söyledi.
Dis ticaret
İhracatta
geriadım
ANKARA (AA) - Hazine
ve Dış Ticaret Müsteşarhğı
(HDTM), 1992 yılı ihra-
catının belirlenen 15.1 milyar
dolarlık hedefın altında kal-
ması üzerine 1993 için belirle-
nen 17 milyar liralık t
hedefe
ulaşılmasına yönelık 'önlem-
ler araştınyor.
1992 yılı geçici ihracat ra-
kamlannın açıklanmasından
itibaren Hazine'de 1992 yılı
ihracatını değerlendirmek ve
bu yılki hcdefe ulaşılmasını
sağlayacak önlemleri görüş-
mek üzere yoğun toplantılar
yapıldı.
HDTM İhracat Genel Mü-
dürü Osman Doğangün, ge-
çen yıl dünyada, gelişmiş ül-
keler arasındaki ticaret
hacmindeî yüzde 1.4. geliş-
mekte olan ülkemler arası-
ndaki ticaret hacminde yüzde
2'nin üzerinde azalma oldu-
ğuna dikkat çekerek şöyle ko-
nuştu:
"Buna rağmen Türkiye"nin
ihracatı öncekı yıla göre yüz-
de 8.3 oranında arttı. Bazı
özel nedenlerle 15.1 milyar
dolarlık hedef tutmadı ve 14.7
milyar dolar düzeyinde ger-
çekleşti. Dünyadaki gelişme-
ler dikkate alınırsa bu da lat-
minkar bir rakam."
1992 yılı ihracatmın he-
deflenenin altında kalmasının
en önemli üç nedenının. tütün
ihracatmın geç başlaması. Su-
riye'nin canlı hayvan ihra-
catını engellemesi ve AT'nin
Türk pamuk ipliğine uygu-
ladığı antidamping vergisi ol-
duğunu belirten Doğangün.
"Bu nedenlerle geçen yılki ih-
racattan en az, 480-500 mil-
yon dolarlık kaybımız var"
dedi.
IŞÇININ EVRENINDEN
ŞÜKRAN KETENCİ
Devekuşu
Önceki gün bu sayfada arkadaşımız Deniz Şahin'in ta-
şeronlara ilişkin bir haberi yayımlandı. Istanbul'un gö-
beğinde, Haydarpaşa limanındataşeron mafyasının ka-
çak işçi çalıştırmasına karşı çıkan işçi ve sendikacıların
can güvenliği olmadığı anlaşılıyor. Sorumlu devlet adı-
na görevli müdür aciz kaldıklarını itiraf ediyor. Türk-İş
Başkanı Bayram Meral'in sendikası Yol-İş'in 3 No'lu şu-
besinin örgütlü 3 bin sendikalı işçisine karşılık, aynı iş-
yerlerinde 4 bin 500 taşeron işçi çalıştırıldığı ortaya
çıkıyor.
Bu haber nedendir bilinmez, bana yıllar önce Ameri-
kan İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun, Türkiye'de de
özellikle Türk-İş'le bağlantılı olarak çalışan enstitüsü
AAFLI'nın, konuğu olarak Amerika'da sendikacılığı tanı-
mak üzere yaptığım geziyi anımsattı. Benim için çok ya-
rarlı bir gezi olmuş, üzerimde şok etkisı bırakan gözlem-
lerimi o tarihlerde bir yazı dizisi olarak gazetede yayı-
mlayarak okura, öncelikle de işçiler ve sendikacılarımı-
za yansıtmaya çalışmıştım.
Amerika'da izlenen genel politikalar ve bütçelerde
yapılan kısıtlamalarla bağlanıh olarak bugün AAFLI ve
bağlı olduğu konfederasyon Türk sendikacılık hareketi
ile fazlaca ilgili değil. Ancak geçmişte Türk-iş'in bütün
yönetici kadroları bol bol Amerika'ya gider, eğitilirlerdi.
Buradaki eğitim çalışmalarının ağırlıklı bütçeside AAFLI
tarafından karşılanırdı. Örgütlenme modeli, doğal üyelik
ilişktleri Batı sendikacılık hareketine dönük olduğu hal-
de, Türk sendikacılık hareketinin Amerikan sendikacılık
hareketi ile özdeşleşmesi, kötü bir kopyası olması bu
nedenden olabilir.
Evet dünyanın süper gücü ve sendikalarının bizim hu-
kukumuzla kıyaslanmayacak özgürlüklere sahip olduğu
ABD'de, 1980li yılların başlarında daha, sendikalaşma
oranı yüzde 14'ün altına düşmüştü. Sanayi sendikaliz-
mın daha güçlü olduğu kuzey eyaletlerden güneye akı-
yor, yeni işletmelere sendika sokulmuyordu. İşçi hare-
keti bir yandan da sendikal hakların olmadığı ülkelere
kaçıp üretim yapan sermayeye karşı, Tayvan'da üreti-
len Nike ayakkabısına, ucuz işçilikli olarak giron yabancı
sanayi ürününe karşı, yerli malı kampanyaları düzenle-
mek zorunda kalıyordu. Öte yandan da sınır kapıları-
ndan kuş uçurtulmayan ABDde onmilyonlaria sayılan
kaçak işçinin Güney Amerıka nın yoksul ülkelerinden
getirilip asgari ücretin çok altında ücretlerle çalıştırı-
Imasına sistemin göz yumduğunu dehşetle öğreniyor-
duk. Sendikalizm bizdeki gibi yoğun işçi çıkarmaları ile
küçültülüyor, çökertiliyordu.
"Nasıl bu hale geldiniz?" sorusuna. Amerikalı sendi-
kacılar, kendi kültürlerine özgü alaycılık içinde. "Bizde
öylesine etkin medyalar vardır ki. Amerika'da büyüyen
her çocuk, her genç, günün birinde mutlaka büyük bir
zengin olacağı, işveren olacağı inancı içinde yaşar. İşçi
olarak ölmeye mahkum olduğunu öğrendiğinde ise artık
emekli bir işçidir. Yapacak bir şeyi yoktur." Amerikan
işçi hareketi. örgütlülüğü ile, işçiyı çıkarları doğrultusun-
dâ eğitemeyince, düzenin medyşları egemen olunca or-
taya çıkan bu tabloda, dünya pastasının en büyük payını
alan ABD'de bu büyük pastanın paylaşımında, çok bü-
yük bir adaletsizlik geçerli olmaktadır. Uzaktan izleye-
bildiğimiz kadarı ile bugün bu tablo sendikacılık aleyhi-
ne daha da bozulmuş, gelir dağılımı, haksıziıklar daha
da büyümüştür. Geçen yıl yaşanan San Fransisco olay-
ları benzeri sosyal patlamalardan kaygı duyulmaktadır.
Boylesine büyük bir gelir dağılımı çarpıklığına, işçi sö-
mürüsüne, sendikalizmin geri düzeyine, çöküşüne
karşılık Amerikan sendikacılarının rahatı, saltanatı ye-
rinde. Amerikan işçi sınıfını kucaklayamamış olmaktan
umursuz, para ve siyasal güç sahibi olmanın keyfini çı-
karan bir sendikacılık hareketi, liderler kadroları göz-
lemleniyor. Bu nedenle de dünya sendikacılık hareketi
içinde. batı sendikalizm dünyasında, Amerikalı sendi-
kacıların pek saygınlığı yok.
Her şey, daha kötü bir kopya halinde olmak üzere, biz-
deki tabloya ne kadar da benzıyor.
Devekuşu benzetmesi, Amerika'da ve Türkiye'de
sendikacı prototipinin sorunlara duyarsızlığını yansıtma
açısından belki doğru. Ancak devekuşuna biraz
haksızlık gibi de oluyor. Çünkü o kuş olarak çirkin iriliği-
ne ve aptallığına rağmen, zarannı sadece kendisine
verdiği. bedelini kendisi ödediğı için insanasevimli geli-
yor. Amerikalı sendikacı ile Türk sendikacı prototipleri
ise kendileri saltanat sürüp, temsil ettikleri işçi sınıfına
zarar verip duruyorlar.
İşçiler, ruhsal dengesizlik ve bağımlılıklardan şikayetçiler
'Vardiya', alkole davet
GL^NDÜZ İMŞİR
Bakırköy Ruh ve Sinir Has-
talıklan Hastansi 5.Psikiatri
Kiliniği'nde görevli Dr. Meh-
met Tüzün'ün uzmanlık tezi
için vardiyalı çalışmanın etki-
leri üzerinde yaptığı bir araş-
tırma ilginç sonuçlan ortaya
çıkardı.
Pilot olarak saptanan fabri-
kalarda yapılan araştırma
toplam 170 fabrika işçisi üze-
rinde gerçekleştirildi. Araştır-
maya katılan işçilerin 60'ının
her hafta geriye doğru değışen
vardiya sistemi ile . 110 'unun
ise ise sürekli gündüz çalıştık-
lannı belirten Tüzün. araştı-
rmayla ilgili diğer bilgileri şöy-
le sırahyor: "Bu işçilerin 66 sı
erkek. 104 "ü ise kadındı.
Araştınmaya alınan işçiler in-
celendiğinde kadın işçilerin
gündüz grubunda yoğunlaştı-
klan dikkat çekiyordu. Ve bu
olay cinsiyet yönünden ileri
derecede anlamlı bir farklılık
oluşmasına yol açıyordu. İşçi-
lerin yaş ortalaması 30 ile 58
arasında degişiyomdu. Mede-
ni durum değerlendirmesinde
ise \ardiyalı çalışan evlilerin
çokluğu dikkaı çekiyordu.
Yapılan araştırmada işçiler-
den alınan diğer yanıtlar özet-
le şöyle:
- Gündüz çalışan işçiler or-
talama 4,5 bardak çay ve kah-
ve içerken. vardiyalı çalışan iş-
çiler de bu sayı artarak 6 bar-
dağı buluyor.
-Yine gündüz çalışan işçi-
ler'den 3'ü günde bir paketten
daha fazla sıgara içerken bu
sayının vardiyalı işçilerde 19'a
çıktığı görüldü.
- Alkol kullanımında da
vardiyalı işçilerde ileri derece-
de anlamlı bir artış tespıt edil-
di. - Vardiyalı çalışan kadın
sayısında uyku getirici ilaç kul-
lanma olasılığı. erkeklere oran-
la yüksek çıktı.
- Vardiyalı işçilerin rüyala-
nnda hayli sık kabus gördük-
leri belirlendi. -Vardiyalı çalı-
şan işçiler gündüz, işçilerine
oranla uykalanndan daha az
memnun.
-Vardiyalı işçilerde mide has-
talıklan hayli yüksek çıktı.
Dr. Mehmet Tüzün. araştı-
rma sonuçlannı şöyle yorumlu-
yor: "Vardiyalı çalışma. psiko-
aktif madde kullanımını belir-
gin birbiçimdearttınvor. Uyku
bozukluklan. psikomatik ya-
kınmalar. aile ve toplumsal
problemler üzerinde de düşük
düzeyde olumsuz etkileri gö-
rülüyor.
Show TV Sunar..n |
B H TELEBAROMETRE
TV KANALLARININ GÜNLÜK İZLENME ORANI
2E
2C
1 !
1C
5
0
1
27 Şubat CumartMİ (%) * ^ *
(prlm*-tlm») ^ H
17 ss ^ H
ri ı_ _ ^ 4 1» ^ H
TTinlTRT-1 İNTER TELE SHOW
STAR ON TV
23 «t
1
KANAL
6
Geçen Cumartesl en çok İzlenen televizyon
programları...
1-
2-
3-
4-
5-
6-
7-
8-
9-
10-
Program
Seç Bakalım
Saklambaç
Çarkıfelek
20:00 Haberlerı
Hütya Avfar Konsari
Cemo
Gecanin Rengi
Emel Sayın Konsen
Manken CınayeÖerı
3 Aşağı 5 Yukarı
Kanal
Kanal 6
ShowTV
ShowTV
TRT-1
ShowTV
Show TV
Kanal 6
TRT-1
Interstar
Kanal 6
izlenme Oranı
13.92
11.74
10.96
10.79
10.63
10.60
10.27
8.88
8.31
8.19