Catalog

Cumhuriyet İmtiyaz sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Özgen Acar •Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çeunkaya • Genel Yayın Danışmara Orhan Ennç •Yaaışlen Müdürlen tbrahim Vıldız (Sorumlu). Dinç Tayanç • Haber Merkezı M uauru Ipek ÇaltşJar 9 Gorsel Yonetmen AIi Acar • Dış Haberler Ergun Balcı • Ekonomı Abdurrahman Yıİdınm • Istıhbd rat Valçın Çakır • Yurt Haberlen Mehmet Saraç # Makaleler Samı Karaoren • Spor Abdülkadir Yuceiman • Duzeltme Abdullah V azıcı Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay • Haber Muduru Doğan Akın Ataturk Bul- Muessese Muduru ErolErkut • Koordınator vanNo 12\ Kat 4 Bakanlıklar AnkaraTel 4195020(7 Hdt) Telex 42^44 Fa\ Ahmet Korufcan • Muhasebe Büfent Yener 4195027 • Izmır Temsılası Serdar Kızık, H Zı>a Bl\ 1 352 S 2 3 Tel 44i 1220 »İdare HüsoinGürer • Işleune ömferÇeliJt Telex 52359 Fax 4419117 • AdanaTemsıluM Çetın \ ığenoğhı Inonu Cd 1I9S #Bılgı-tşlem Naıl lnal • Bılgısavar Sıstem. No lKat 1 Tel 352255O-35226O1-3522492 Telex 62155 Fax 3^22570 Mürihet Çıler •Reklarn Reha Işıtman V avmlı> ın »e Basııt Y enı Gun Haber Ajansı Basın ve Yavıncılık A Ş TurkocaeıCad W 41 Cdealogiu H334İM PK 246tsunbulTel (0 2l2)5l2O5O5(2Ohjt)Telex 22246 Fax (0 2I2|51"S8S9<> 29ARALIK 1991 Imsak 5 49 Guneş 7 21 Ogle 12 II Ikındı 14 M) Akjam 16 5(1 Yatsı 18 17 Kedileriçin ithalkum • KAYSERİ(A \)-Evlerde beslenen kedıler ıçın Sezgınler GıdaSanayıAŞ tarafından özel kedı kumu ıthal edıldı Beyaz renklı kedı kumunun. kedılenn dışkısını emme ve pıs kokuyu yok eime gıbı ozelbİclen bulunuyor Kedı kumunun en buyuk ozellıklennden bınsı de ıçerdığı kım>asal bıleşımlersayesınde evcıl kedılen kendıneçekmesı Kumun çekıa kokusunun etkısıne gıren kedıler dışkılannı mutlaka buraya yapıvorlar Mirasını kedisine btraktı • SEATTLE(AA)- ABDnın Seattle kentınde, Ann Moraan adh kadın 500 OOOdolarlık malvarlığını kedısıTınkerabıraktı Morgan ınvasıyetının açıklanmasından bu yana ıtıraz eden çıkmadığı ıçın mıras resmen Tınker a aıt oldu Arkadaşı Ruth Ward, mayıs ayında olen Ann Morgan m lOyıloncealdığı kabank be>az tuylu kedısı Tınker ıçın "O benım en ıyı dostum ve arkadaşım" dedığını anlatıyor Ward. "Bukedı Ann'ınhayatıydı Tınker ı aldığı zaman sağlığı pek ıyı değıldı \ e çok sıkıntılıvdı Bukedıonun hayata bağlanmasını sağladı" dedı Ulaşımda yeni yıl takviyesi • ANKARA(AA)- Yaklaşan yılbaşı nedenıyle artan haberleşme ve ulaşım trafığının aksaksız surdünılmesı amaav Ia Ulaştırma Bakanlığı tarafından çeşıtlı onlemler alındı Yenı yıl oncesınde telekomunıkasy on sıstem ve şebekesının gereklı muayene vekontrolleretabı tutulduğu. 121 telefonanza serv ısı ve ankesor anza ekıplennın takvıyeedıldığı bıldınldı Radyove televızyon yayınlannın herhangı bır kesıntıye uğramaması ıçın de gerektığınde uydu sıstemlennın alternatıf olarak kullanılabıleceğı açıklandı Ankara-Havdarpaşa-Anka- ra arasında 2 Ocak 1993 gunu karşılıklı ek "Mavı Tren ler sefere kondu 640 yolcu kapasıtelı seferlere talep halınde ek vagonlar konulabıleceğı belırtıldı Tarihi eser kaçakçıları • KA\SERİ(AA)-Tanhı eserkaçakçılığıyapan 12 kışı malı polıs tarafından vakalanarak gozaltına alındı Polıs ekıplennce Penhan Çakır adh vatandaşınevinde yapılan baskında, yurtdışına kaçınlmak ıstenen 18 yuzyıldan kalma "İsa'nın çarmıha genlmesı ve kılısenın kutsanmasfnın tasvır edıldığı ıkı yağlı boya tablo ıle altın sırmalı uç ıncıl kılıfı bulundu Eserlenn değerlennın 6 mılvar lıra olduğu bıldınldı İzmir'de 'Back School' • İZMİR(AA)-Stresleıçıçe yaşayan gunumuz ınsanının cn buvuk sorunlanndan bınnı oluşturan bel ve boyun aenları artık problem olmaktançıkacak Belve boyunağnlarınayonelık reriabılıtdSNon hızmetı vcrecck Turkıye'nın ılk "Back School 'u Dokuz Eylul Ünıversıtesı Fızık vc Tedavı Rehabılıtasvon Yuksekokulu bunvesınde İzmir'de şubdtavında faahyete baslavaıak Çevreciörgütlerbîr çab altuıda Yeşiller, antimilitaristier, feministler, Dünya Dostiarı Derneği platformunda birleşiyor• -• • -•• --• ••-- * -- - - ı — —.ı-~,b a., L o n n o n - "Pnlitib<u»ıİ9ntan hiriv ÜMİT OTAN JZMtR- Çevre orgütlen guç- lennı bırleştın>or Tum yeşiller ve çevre orgutlen bır konfede- rasyonaltındatoplanıyor SOS Akdenız Burosu. msanlann "si- yasilerden" umudu kestığı bır ortamda yenı bır guç olarak or- taya çıkılacağını açıklarken Yeşıller Partısı de "Bu hareket Tûrkiye'ye darngasını ruracak. Gerçekleşecek organizasyon- dan sonra hiçbir hükumet diİedi- ği gibi davranamavacak" yak- laşımını getırdı Nukleer Karşıtı Kampanya'- da bır araya gelen çevrecı or- gutlcr. "Bu güç neden bir kon- federasyon altırida toplanma- sın" duşuncesıne sıcak baktılar Bu yonde yurûtulen çalışmalar hızla sürerken yenı oluşturula- cak Dünya Dostlan Derneği - nın tum çevrecı kuruluşlan kucakla>acak SOS Akdenız Burosu Sorumlusu Aylin Gen- çoğlu Gokova. Alıağa ve antı- nükleer kampanyalarda bırle- şen guçlenn. bundan sonra da ıletışımını surdürmesınden do- ğal bır şev olmayacağını belırt- tı Gençoğlu. şuplan söyledı "Daha önceki çevreci eylem- leri kamuoyu biliyor. Son niikle- er karşıtı kampanyaya 50'vi aşkın orgut katıldı. Bu kampan- vaya katılan örgütler bırbirın- den farklıydı. \yrı şeyler duşü- nüyordu. Kimi yeşildi, kimi çev- reci, kimi antimilitanst kimi de feminisrti. Ama kampanyada bir araya gelip guçlennı bırleş- tiımeyi öğrendıler. Bu kampan- ya sırasında goruldü ki mevcut gnıplar arasında koordinasyo- nu, iletişimi sağlayacak bir ör- gûtlenmeye ihtiyaç var. Bu amaçla topianan GomıUu Kuru- luşlar Kunıltayı'nda yeni yapı gündeme getirildi \e tartışıldı. Sonuçta yeni bir örgütlenmeyi yaşama geçirme kararı alındı." Dunya Dostlan Derneğı adı altında oluşacak platformda çevrecı tum kuruluşlann ozgur olacağını, yoresel eylemlennı ve tepkılennı kendı başlanna gostereceklennı vurgulayan Gençoğlu. ayn şubeler açılma- yacağını belırterek oluşumun yapısı hakkında da şu bılgılen verdı "Her grup kendi yayın organ- larını çıkaracak, kendilerini ifa- de edecekler. Vani çe>reci, çe>- reci olarak, yeşil. yeşil olarak; feminist de feminist olarak ken- disini anlatacak. Her örgut >e gnıptan kendilerinin belırleye- cekleri sayıda temsilcı uyeleri olacak. Dunya Dostlan Derneği Ankara'da olacak ve bır buro biçiminde çaltşacak. Profesyo- nel çalışanları olacak. Derneği oluşturan kuruluşlar ve grup- ların belirledikleri bir danışma kunılu oluşacak. Bu kurul ıki ayda bir toplanıp ızlenecek or- tak politikaları belirlevecek. Bu ortak politikalar, ülke çapında yüriituİecek ortak etkınlikler anlamında kullanılıyor. Vani tüm kamuoyunu ilgilendiren bir ortak konuda merkezi kampan- yalar açılacak. Bu kampan- yanın konusu barış da olabilir, kadın da. Bu orgute herkesin uye olması mumkun." Politikacıya havale yok Turkıye'de ınsanlann sıyaset yapmayı ulke geleceğı hakkı- nda duşunmeyı polıtıkacılara havale ettığını one suren Gen- çoğlu "Aslında herkes politi- kanın bir çıkar ka>gası olduğu- nu biliyor. Böyle bir ortamda karşı polirikaların rolü üzerine çok düşfinmek gerekir"dı>crek sozlennı şoyle surdurdu Paşa, hem 'müttefik' hem 'tarafsız areşal Stalirfin ve Mösyö Molotov'un Türkiye'ye karşı tutumlan Rus milletinin, Rus siyasilennın vicdanında da bir haksızlık olarak görülmüştür zannediyorum. Çünkü ondan sonra gerginlik 25 sene devam etti.' . 4 - Sov\et Rusya ılerledıkçe. Avrupa memleketlen kanş- tıkça yenı meseleler çıkacak ve muttefikler arasında munaka- şa başlayacak Bunlar benım gördüğum ıhtımaller Bu mü- nakaşalar arasında bızım vaa- yetımız tekrar çok nazıkleşe- cek Sovyet Rusya'nın bıze boyle talepler ılen süreceğın- den habenmız yoktu ve ıhtımal vermıyorduk Ancak yenı me- seleler çıkacak, yenı gruplaş- malar olacak Bu gruplaşmalar ıçınde bız, tekrar akhmızı başımıza alarak gruplar arası- nda vaayet almayalım, harbe gırmeyehm. yenı harbe tutuş- mayalım Bu kanaat bana ha- kımdı Duşündüğum tedbır. Sovyet Rusya ve Anglosakson gnıbuyla karşısında bulunan gruplarla ayn ayn ıttıfak yap- mak Bu ıttıfak, bın ıle dığen harbe tutuştuğu zaman bır ta- rafla beraber olmak ıgn değıl Onlar arasında yenı bır musa- deme çıktığı zaman tarafsız kalmayı her ıkısıne şımdıdcn taahhut ettırmek fıknnde ıdım Zıhnımde bunu tasarlamıştım Bu polıtıkayı takıp etmeye başlamıştım Bu polıtıkaya Sovyet Rusya ıle başladım Muzakere başan ıle ılerledı Netıceye varmak uzere ıdık METİN TOKER: Paşam, bu pob'tikanın bugün tarafsız diye bilınen ulkelerin tatbik et- tiklen polıtıka Ue farkı ne ola- caktı? İNÖNL: Benım duşündü- ğum tarafsızlık polıtıkasmın, bugunku tarafsız gruplann polıtıkalan ıle benzer hıçbır ta- rafı yok Ben ıkı tarafla mütte- fık olmayı, bızım taraf- sızlığımızuzennde muttefık ol- mayı ve onlan taahhude sok- mayı tasavvuredıyordum Ama bu sonradan bu tarzda nıtelenmıştır Bunun yanında bız kendısının, mahvedılmek ıstenen memleketın muttefık- lenyle vani İngıltere'yle Ame- nka'yla hala akten muttefik olarak bulunduklannı hatı- rlattık Bunu onlara kabul eı- tırmek bır mesele olacaktı Nı- tekım Potsdam'da Sovyet Rusya suale maruz kaldığında Dışişleri Bakanı Tevfik Ruştıi Aras'la (sağda) sa> aş sırasında ornek bir diplomasi uygulay an tsmet tnöniı, ttalya'nın faşist diktatörü Mussolini'vle büe görüşmüştiı... Mareşal Stalin gavet sade bır le bır haksızlığd uğramamıza rada M. Hizof. ben hükumeite surette. "Turkiye bizden ittifak istedi. Biz de onun bedelini söy- ledık. Mesele bundan ıbarerti" dıye sade bır ahşvenşe bağ- layarak ışın ıçınden çıkmak !«- tedı Hakıkat şudur kı harpet- meden bu olmayacaktı Bunu goze alacak halde değıldı Tur- lu sebeplerle muttefikler. bdğlı olduğumu7 muttefiklerden Rusya'dan bdşkdsı bızım böy- razı olmadılar Bu ıkıncı se- beptır Asılbırsebepde Son- radan anlaşıldı kı Mareşal Sta- lının vc Mosyo Molotorun Turkiye ye karşı tutumlan, Rus milletinin Rus siyasilen- nın vıcdanında da bır haksızlık olarak gorulmuştur zannedi- yorum Çunku ondan sonra 25 sene gerginlik devam ettı Bu 25 sene zarfinda Rus sefîn bu- olmadıeım zamanda bıle benı ıkna ederek NATOda kal- mami7i tabıı gorerek bunu manı saymaydrdk hadıseyı unutmamız ıçın gayret sarf et- mışlerdır Sonradan munase- betlenmızı duzeltelım polıtı- kjsınj tekrar gırdığımız ?a- man benım ılk gcçırdığım te- reddut uzun muddet gergın kdldıktan sonrd tekrar Rus\d ıle ıyı munasebet tesıs etmemı- zın bır ısteksızlıkle ve tehdıtle karşılanacağı şuphesı nokta- sında toplanıyordu Halbukı ışıtuklenm doğru çıktı Sov- yet Rusya Turkiye ıle bızımle îıımada mustenıt ıyı munase- betler kurmak ıçın arzulu ıdı Fırsatı ganımet bıldı Azamı derecede ıyı kabul gosterdı ve munasebet devnne gırdık Ilk başbakanlığı Ismetİnönü,29Ekıml923'- te kurulan Turkıye Cumhun- vetı'nın ılk başbakanı oldu Başbakan olarak nasıl bır po- lıtıka ızledı. neler yapmak ıs- tedı 9 1973 yılında hazırladığım "Cumhuriyet'in İlanını Yaşa- yanlar" adh programda bu konulardakı sorulanmızı şoy- le vanıtlamıştı NAZMİ KAL: Turkiye Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak gerçekleştirmeyi du- şunduğunuz onemli kararları- nı/ı sov ler mısınız? INÖNL: Ben başvekıl ol- duğum zaman Lozan Muahe- desfnın ıçyuzu ve butun tesır- len uzenmde taze ıdı Başvekıl olduk Hatınm- dan çıkarmam ben Lord Cur- zon un sozunu Lord Curzon ve Amenka murahhası ıle be- raber uçumüz konuşurken Lord Cur/on "Muahededen memnun avrılmıyoruz" dedı "Harap bir memleket alıyorsu- nuz. Bu memleketi imar etme- yecek misiniz? Bunu neyle nasıl yapacaksınız? Geleceksiniz diz çökeceksiniz. para isteveceksi- niz; reddettiklennızın hepsını cebımden çıkarıp size göstere- ceğim" dedı Bunu hıçbır za- man unutmam "Bizim bura- da istediklerimiz, takip ettiği- mi/. müstakil birde\let olarak, medenı bir de>let olarak, onun bütun şartlarını sağlamaktır. Bunu temın edclim. sulh olsun; ondan sonra sizin dediğiniz şartlar hasıl olur gelirsem sıze. istedigintzi yaparsınız!" dne cevap verdım V 4RIN: Osmanirdan bir gram altın almadık Politikacüardan biriymiş gibi insanlann önüne çıkmak yerine, gerçekten altematif yapılarla çıkıİabilir. İşte Dünya Dostlan bu anlamda bir dene- me. Hepımızın bu deneyden çok şeyler oğreneceğımız kesin. Bu- nun \vrupa"da, dunyada örnek- leri de var. Ömeğin Vunanis- tan'da 99 farklı gnıbun oluştur- duğu bir yapı var. Biz, ozellikie Akdeniz Veşilleri başta olmak üzere Uişkiİeri geliştireceğız. V alnız şunu vurgulamak gereki- yor. Bizim oluşumumuz bir siya- si partinin fonksiyonlarını üst- lenmiyor. Ancak önumuzdeki gûnlerde yerel secimlerde nasıl bır yol izleneceği konusunda yaklaşınılar netleşecekrir." Dunya Dostlan nda guçlenn bırleştınlmesıyle bır koşeye çe- kılmış umutsuz ınsanlann ken- dı sorunlanna sahıp cıkmanın keyfinı yaşayacağını ve ozgür bır düşünce platformunun olu- şacağını öne suren Aylın Gen- çoğlu, sozlennı bıtınrken kon- federasyonun Turkıye'de yara- tacağı hava konusunda şu yak- laşımı getırdı "Türkiye'de ilk kez böyle bir organizasyon oluşuyor. İlk def.ı çe\Teciler, yeşiller, antimilita- ristier, feministler kendi kimlik- leriyle bir araya gelip daha ust dûzeyde bır organızasvona giri- şiyoriar. Bunun etkılennin de büyiık olması kaçımlmaz. Birle- şecek insan gücu ve olanaklar, ulke gundemindeki birçok soru- nun tartışılmasını sağlay abilir. Sağlıklı politikalar üretilebilir. Turkiye hızla bir iç savaşa doğru çekilmek isteniyor. Me>cut si- yasi yapılara bakıyonız, kimse- nin gidişe aldırdığı yok, yangına körukle gidiyorlar." Parti de 'Evet' diyor Tum çevre örgutlennın bır- lıktelığı çahşmalanna Yeşıller Partısı de sıcak bakıyor Hatta Yeşıller Partısı İzmır İl Başkanı Kyşe Tosuner, boyle bır oluşu- mu ılk onerenlerden olduğunu soyluyor Bınlennden. bır şey- ler yapmasını bekleme alı- şkanlığının son bulmasını ıste- yen Ayşe Tosuner, gorûşlennı şoyle dıle getırdı "ÇevTeci drgütlerin yaratacağı konfederasyon yalnızca çevreye yöneiik olrnayacak. Butun so- runlan kapsayacak. İnsanlar kendi sorunlanna sahip çıkmasını oğrenecek. Gidip bır partıve vazılıp delege olmak için uğraşmayacak. Sorun mu var orada olacak. Bizim insanmız bunun keyfîni yaşayıp sonuç- lanru da almava başlarsa bu gû- cun karşısında kımse rutunamaz. Politikacılar. hıçbır şey anlatma- yan ıçı boş nuruklarından vazge- çıp ınsanları avdınlarmak ve tkna etmek ıçın çaba harcamaya baş- larlar. Bakuıız savaşa karşı çıkan gazeteciler tutuklandı. Sa- vaş karşıtı olduğunu belirten iki kişi de aranıyor. Boyle bir plat- form tum etkinliğıyle Türkiye'de var olduğunda hiç kimse aldına gelem yapamaz, vaptırmazlar. Boyle bir girişımı olumlu bulu- yorum ve yaşama geçmesırun de zor olmadığını göriiyorum." Arazitahsisleriyeııidengündemde Turizrn Bakanlığı 150 bölgedeki Hazine arazilerini 49 yıllığına kiralamaya hazırlanıyor ÖZCANÖZGÜR MLĞLA - ANAP ıktıdarlan donemınde başlayan ve başka çevrecıler olmak uzere kamuo- yunun tepkılenne neden olan "48 yıllığına arazi tahsisleri" ye- nıden gundeme gelıyor 1994 yılını tunzmın çeşıtlendınlmesı- ne yonelık projelenn başlatıla- cağı yıl ılan eden Tunzm Ba- kanlığı, belırlenen 150 bolgede- kı Hazine arazılennı yatınmcı- lara 49 yıllığına ve "çok ucuza" kiralamaya hazırlanıyor Ba- kanlığın hazırlığı Muğİa'da tep- kıyle karşılandı *Çok ucuz" Tunzm Bakanlığı, 1994 yılını turızmın çeşıtlendınlmesıne do- nuk projelenn başldtılucağı yıl ılan ettı Bakanlık, soz konusu polıtıka gereğı yatınmcılara 49 yıllığına çok ucuza tahsıs etmek uzere 150 alan belırledı Bu ko- nuda aynntılı envanterler ha- zırlayarak tunzm vatınmalan- na tahsıs edılme ozellığı taşı- yanlar saptandı Bakanlığın bu tahsısmden vararlanmak ıçın sddece mcvcut mevzuat hu- kumlcn çerçevesınde bır yau- nm projesıyle bakanlığa baş- vurmdk gerekıyor Muğlada tunzmın çcşıllen- dınlmesınc sıcak bakılmakld bırlıktc arazı tahsıslerıne "ANAP donemindeki yağmaya dikkat çekilerek" k.ırşı çıkıldı Soyu tehlıkede olan canlı turle- nnın korunması ıçın bır proje haarlayıp uygulamaya koyan Turkiye Tabıatını Koruma Derneği bakanlığın projelennı sekteye uğratabıleceğını bıldır- luşlar ve meslek odalan ıle bır- lıkte bu ınısıyatıflenn temsılcı- lennın ıçınde bulunduğu Gokova Sureklı Evlem Kurulu da Tunzm Bakanlığı projesıne karşı çıktı Kurulun sozcusu Bodrum Gonullusu Saymır Ge- lendost, bakdnlığın projesınj 'yeni bir cinayet' olarak nıtelen- dırerek şoyle konuştu "Hazine arazilerinin tahsisi yeni bir uvgulama değil. Bu uy- gulama ilk defa ANAP ıkridar- ları donemınde gerçekleştirıldi. O zaman'koylanhalkaaçın di- ye şimdi iktidar ortağı olan SHP'nin vöneticileri ile birlikte hep beraber o yanlış uygulama- lara karşı kampanyalar gerçek- leştirdik. Aynı uygulamanın şimdi SHP'li bir bakan tarafın- dan veniden gündeme getirilme- sini anlamak mumkun değil. İktidarda hangi partimn bulun- duğu bızlen hiç ilgikndirmıvor. Orada kım olursa olsun biz bu uygulamava karşı da doğaya ve kıvılanmıza sahip çıkmaya de- vam ederiz." Mımarlar Odası Muğla Şube Başkanı Rukiye Lslu, "Söz ko- nusu alanlar guya bakanlıkça uzun araştırmalar sonucu belir- lenmış. Bu belırlemeden bızlenn haberi yok. Hukumetler nedense bu tur araştırmalan, araştırma- nın yapıldığı yerterde yaşayanla- ra sormadan yapmayı adet hali- ne getırdıler. Umarız Turizm Bakanlığı'nın projesi yeni bir ta- lan projesi değildir" dcrken Muğla Beledıve Başkanı Orhan Çakır dd "Bu tur projeler oldu- bittiye getiriimemeli. Muğla kı- yılannın yeni bir yağmaya ta- hammulu yok" dedı Son yaprağı bekkrken Biffi işte... Sonbahar da bitti... Tarihi yarımadaya nefes aldıran Gulhane Parkı'nın ulu çınarları. son yaprağınakadar soyundu. Doğa, 'nu'sunu tamamladı. Doğa bu çalrşmasını surdururken temizlik işçilerini de az yormadıhani. Yüzlerce, bınlerce. mily onlar, milyarlarca sararmış yaprak. Saymak olanaklı mı? Çınarlarıno olağanüstu forma sahip yapraklan bir bir temizlendi. Kimisi de direndi, öyle hemen düşirv ermedi. Nice y ağmurda, rüzgarda, bana mısın demedi. Temizlik işcisinin işi bu, ne kadar direnseler de son y aprak düşene kadar bekleyecek. Düş artık... (Fotoğraf BEHZAT ŞAHIN)