Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 28EKİM 1993 PERŞEMBE
OLAYLAR VE GORUŞLER
Cumhuriyetdönemi hukuk devrimi
Cumhunyetın hukuk devrimi. Turk toplumuna uluslaşma,
Türk devletıne demokratık ve laık olma nıtelığını tanıyan,
butun ınsanlann bırey olarak kendını koruma ve gehştırmesıne
hukuksal olarak olanak veren bır yonetım bıçımının
başlangıcıdır
Prof. Dr. AYSEL ÇELİKEL
B
u yıl Cumhunyetımızın
70 yılını kutluyoruz 29
Ekım 1923 gunu. saat 20
45'te. 1921 Anayasasfnın
devletın vonetım bıçımını
behrleven 1 maddesının
sonuna "Türkiye devletınin hükümet
şekli Cumhuriyettir" tumcesı eklene-
1
rek. yaklaşık 600 yıllık hanedan yone-
tımıne son venbp, kaynağını ulusal
(mıllı) egemenhk"ten alan bilim'e ve
laik hukuka dayanan bır devlet vonetı-
; mıve hukuk sıstemi kabul edıldı
; Ataturk Turkıye Cumhunyetı'nı
! kurarkendevleün ve toplumun gerek-
] sınımlenne (ıhtıyaçlanna) yanıt vemıe
nıtehğını yıtırmış olan bütun hukuk
kurallanm ve kurumlanru 'devnmler'
ı yolu ıle değıştırmıştır Bu devnmlenn
yapılması da doğal olarak hukuk yolu
üe olmuştur
Hukuk Devnmı, hem kışıler arasm-
dakı yaşam (hayat) ıbşkılennı düzen-
leyen özel hukuk kurallan ve bunlara
da>alı kurumlann oluşmasını hem de
kamusal alanda devletle kışı arasında-
kı uyuşmazlıklan düzenleyen çağdaş
yasalann kabul edılmesı ve sıyasal-
hukuksal olarak hukuk devleü kavra-
mını ıçeren bır yonetım sıstemını kap-
samaktadır
Hukuk Devnmı, Ataturk devnmle-
nnın çekırdeğı ve hareket noktasıdır
Hukuk Devnmı, laık hukuk, laık sıya-
sal, kulturel, ekonomık ve toplumsal
yaşamın ulkemızde egemen olmasının
anahtan olmuştur Bu nedenle Cum-
hunyet donemının hukuk devnmıru
laıklık kavramı dışında \e aynca ulu-
sal egemenhk ve ulus-devlet kavram-
lan dışında duşunmek de olanaksız
Demokratık yonetım, seçılmış bır
parlamentonun otesınde, hak ve oz-
gurluklenn guvencesını oluşturan
hukuka bağb devlet kavramıru ıçeren
bır rejımdır Bu kavram her kademe-
dekı devlet organlannın ışlemlennm
hukuka ve vargı denetımıne tabı oldu-
ğu her konuda msan hak ve ozgurluk-
lennın guvence altma ahndığı, yönetı-
mın bütun eylem \e ışlemlenne karşı
kışının yargı güvencesı altında yaşadı-
ğı bır anayasal sıstemın \e hukuk du-
zerunın varlığını şart koşar Bu sıstem-
de kışı. tannnın \e onun adına bu
hakkı kullanan padışahın kulu değıl
bıreydır Egemenlığın kaynağı da tan-
n değıl, ulustur KJŞI devletın tebaası
olmayıp, vatandaştır
Uzun bır ınsanlık ve demokrası sa-
vaşının sonucu olan hukuk devletı ya
da hukukun ustunluğu ka\ramlan,
kaynağını dinden almayan siyasal ve
hukuksal bır devlet sısterrunın varbğı
halınde yaşama geçınlebılırdı \ akla-
şık 400 yılhk bır toplumsal değışmenın
urunu olan demokrasıye ulaşmak ıste-
yen Turk toplumu bu donuşumu çok
kısa bır surede ve başlangıçta baa oto-
nter onlemler yolu ıle yapmak zorun-
da kalmış ve Cumhunvetın kuruculan
tarafındanboyleuygulanmıştır Cum-
hunyetımızın ılk kurulduğu yıllarda
bugunku anlamda hak ve ozgurlukle-
re yetennce ver vermemesı yenı siya-
sal ve hukuksal reıımın y anlış olmasın-
dan değıl o donemın demokrası ve
ınsan haklan anlayışından ve devnmcı
ozellığınden kavnaklanmıştır
V abancı Hukukun Benimsenmesr.
Cumhunyet donemınde hukuk duze-
nının çağdaşlaşması vonunde ılk hare-
ket y ururluktekı Şer'ı Hukuk'un venı-
lenmesı yonunde olmuştur Adalet
Bakanlığı'nca 1923 te kurulan 'Ahkâ-
mı Şahsıye Komısyonu ve "Vacıbat
Komısyonu medenı hukukla ılgılı ko-
nulann venıden ele alınması gorevını
üstlenmıştı <\ncak bu gorev 'Ahkâmı
Şer'ıve ve muhalıf olmamak kavdı ıle
sınırlandınlmış bulunuyordu 19241u
avlar ve sonrasında halıfebğın ve Şer ı
Mahkemelenn kaldınlması. eğıtımın
laıkleştınlmesı Turkıye Cumhunvetı -
nın benımseveceğı dunva goruşunu
açık seçık ortaya koyuvordu Şer ı
Hukuka bağlı kalınarak yapılacak hu-
kukun dev nmlerle bağdaşmayacağı
açıktı
Komısyonlann başanya ulaşma-
ması ûzenne, Adalet Bakanı Mahmut
Esat Bozkurt tarafından gorev lenne
son venlerek laık bır medenı kanunun
benımsenmesı voluna gıdıldı Sonuç-
ta, Türk Medeni Kanunu, 17 Şubat
1926 da kabul edıldı ve 4 Ekım 1926 -
da yururluge gırdı Bu vasavı. obur
hukuk dallannda yapılan değışıklıkler
ızledı
Turk Medeni Kanunu, Cumhunvet
donemı hukuk devrımının temel taşı-
dır Bu yasanın ıkı temel ozellığınden
bın laık ozy apısı (karakten), oburu ıse
Türk kadınının ozgurleşmesını sağla-
yan çağdaş ve eşıtlıkçı hukumlendır
Ataturk un bütun devnmlen gıbı ka-
dın haklan devnmı de dınarruktır ça-
ğın evrensel değerlenyle tamamlan-
mava ve butunlenmeye açıktır
Sonuç:
Cumhunyetın hukuk devrimi, Turk
toplumuna uluslaşma Turk devletıne
demokratık ve laık olma nıtelığını ta-
nıyan, butun ınsanlann bırey olarak
kendını koruma ve gehştırmesıne hu-
kuksal olarak olanak veren bır yone-
tım bıçımının başlangıcıdır Işte bu
ozellığı nedenıvle, demokratık ve laık
bır hukuk devletı yonetımı altında ya-
şama ısteğı, bugun her zamandan da-
ha çok, kadın-erkek. yaşh-genç butun
ınsanlanmızın ortak ozlemı olmuştur
Turk ulusu demokratık bınkımlen ıle
gunumuzde hıçbır Islam ulkesı uyru-
ğunun (tebaasının) enşemedığı bu
şansı yakalayabılmıştır
Demokratık hak ve ozgurluklere
savgılı bır hukuk sıstemını gehşurmek,
devnmlere karşı olmakla değıl dev-
nmlere sahıp çıkmakla bağlantılıdır
Bır olaya sahıp çıkmak, onu duşun-
mek ve değerlendırmekten geçıyor
Bugun vapamadığımız bu değerlen-
dırmeyı yann yapmaya kalktığımızda
korkanm vakıt çok geç olacaktır Bu
bılınçle Cumhunyetımızın 70 yılını
vurekten kutlamalıvız
ARADABIR
Doç. Dr. NTJRAY SENEMOĞLU
HU Eğitim Fakültesi Öjretim Üyesi
Her Üniyersite Mezunu
İlkokul Öğretmeni
Olabllir mi?
Son yıllarda dünyada oğretmenlenn nıtelıklerı ve oğret-
men eğıtımı, kamuoyunun, ana-babalarm ve polıtıkacıların
daha çok dıkkatını çekmeye ve tartışmaların odağı halıne
gelmeye başlamıştır Bırçok ulkede hukumetler, lyı nıtelıklı
oğretmenlere sahıp olmak amacıyla hızmet oncesı oğret-
men eğıtımını gelıştırebılecek yollar araştırmaktadırlar
ûzellıkle çocukla, ınsan yaşamının krıtık bır zaman dılımın-
de bırlıkte olan ilkokul oğretmenlerı toplumun gelecektekı
uyelermın gelışımını etkılemede ozel bır role sahıptır Ço-
cuğun ev ya da ana-baba ıle ılışkılerının nıtelığı okul oncesı
donemde yaşamsal bır onem taşımakta ve toplumdakı
öbur meslek elemanları da kendılerıne ozgu bır şekılde ge-
lecek kuşakların gelışımıne katkıda bulunmaktadır Ancak
toplumun sağlıklı gelışımı, buyuk olçüde tum mesleklenn
de temellerını oluşturan 'ilkokul oğretmenlerı' nın nıtelı-
ğ.nden etkılenmektedır
İlkokul oğretmenı odur kı, bıreyın gelışımınde can alıcı
oneme sahıp 5-11 yas donemını etkıleyerek gelecek kuşak-
ların bılıssel gelışımını besler ilkokul oğretmenı odur kı,
bıreyın kendıne karşı topluma karşı ve dış dunyaya karşı
tutumlarının çerçevesını çızerek bıçımlendırmeye başlar,
ilkokul oğretmenı odur kı gelecek kuşakların yaşama bıçı-
mını buyuk olçude etkıleyen ıletışım kurma, araştırma ve
yaratıcılık becerılerının gelışımını hızlandırır Bu durumda,
ilkokul oğretmenı çok yonlu olmayı gerektıren mesleğını
basarıyla yurutebılmek ıçın ustun yeteneğe, yuksek empatı
kurma becerısıneve sonuç olarak etkılı bır şekılde yetışme-
ye gereksınım duymaktadır O halde ilkokul oğretmenı,
yukarıda sıralanan ıslevlerını yerıne getırebılmek ıçın hız-
met oncesı eğıtımı sırasında hangı ozellıklerledonatılmalı-
dır?
• İlkokul oğretmenı adaylarına her çocuğun tum potan-
sıyelını gehştırmesıne rehberlık edebılecek nıtelıkler ka-
zandırılmalıdır
• ilkokul oğretmenı adayına hızmet oncesı eğttımı sıra-
sında her bır çocuğun gelışım ozellıklerını ve bıreysel ge-
reksınımlerını tanıma onların gelışımlerıne yardım ede-
cek araştırıcılığa ve yaratıcılığa yoneltecek oğretme-
oğrenme ortamlarını planlama-duzenleme ve oğretımı yo-
netme ozellıklerı kazandırılmalıdır
• Ayrıca çocuklarınbaşarı vegelışımlerınıolçmevede-
ğerlendırmeyeterlıklerı eğıtımdedeğervesorunları aras-
tırma ana-babalarla ve toplumdakı baska bıreylerle etkılı
ıletışım kurma becerılerıyle donatılmalıdır
Eğıtım programları, yonetım ve teftış sıstemi oğrencı kı-
şılık hızmetlerı araç, gereç bınavb fızıksel koşulların ye-
terlı olmadığı ulkemızde oğretmenın mesleksel yetertığı,
çocuklara bılgı çağının gerektırdığı ozellıklerı kazandırabıl-
me bakımından çok daha onem taşımaktadır Oysa, ulke-
mızde çocuğun sağlıklı kısılık gelışımınde vazgeçılmez bır
rolü olan ılkoğretıme son ıkı yılda, herhangı bır alandan
(örn ingılızce Fızık, Sosyoloji Felsefe vb) mezun olup oğ-
retmenhk sertıfıkası olan ya da olmayan herkes sınıf oğret-
menı olarak atanmıstır öğretmenlık sertıfıkası alan bırey
kendı alanında ortaokul ve lısede öğretmenlık yapabılır, fa-
kat ılkokulda sınıf ogretmenlığı asla
1
Sınıf oğretmenı olarak atanan soz konusu kışıler "Hıçbır
şey olamasalar da oğretmen olabıldıklen ', atayan kısıler
de ' Oğretmen açığımız yok dıyebıldıklerı ıçın mutlu olabı-
lırler Ancak bu uygulamadan zarar gorecekler, 21 yyTur-
kıyesı'nın yetışkınlerını olusturacak çocuklarımız ana-
babaları ve geleceğı ıpotek altına alınmıs Turk toplumudur
Gelışmış ulkelerde (orn Ingıltere) ilkokul oğretmenı ye-
tıştıren bır ya da ıkı yıllık lısansustu programlara oğrencı
seçılırken bıle gereklı koşullardan bırısı adayların lısans
öğrenımı ilkokul eğıtım program'ndayer alan konu alanla-
rından bırısınde (orn Matematık Fen Bılımlerı, Sosyal Bıl-
gıler vb) tamamlamış olmasıdır İlkokul programında bu-
lunmayan sosyolojı, antropolojı, felsefe hatta psıkolojı vb
alanlardan mezun olanlar ilkokul oğretmenı yetıştıren
programlara kabul edılmezler Bızım ulkemızde ıse soz ko-
nusu kısılerın sınıf oğretmenı yetıştıren programlara kabul
edılmesı bır yana doğrudan sınıf oğretmenı olarak atama-
ları yapılmaktadır
Toplumun geleceğını olumsuz yonde etkıleyecek bu uy-
gulamanın duzeltılebılmesı ıçın ıvedıhkle önlem almakge-
rekmektedır O halde sınıf oğretmenı olarak atanan bu
oğretmenlere ilkokul ogretmenlığı ozellıklerı nasıl kazan-
dırılabılır"? Soz konusu oğretmenler son zamanlarda Ingıl-
tere dede yururluge konan ve obur oğretmen eğıtımı prog-
ramlarına göre daha etkılı gorunen ıkı yıllık lısansustu
duzeydekı oğretmen eğıtımı programlarına (Artıcled Teac-
herTraınıng Scheme) benzer bır programla yetıstırılebılır
Böyle bır uygulamada Mıllı Eğıtım Bakanlığı oğretmenle-
nn atandığı bolgelere en yakın olan eğıtım fakultelerıyle
ışbırlığı yaparak, ıkı yıllık yenı bır eğıtım programı duzenle-
•yebı11r Bu programdaoğretmenler, zamanlarının %20 sını
unıversıtelerde yaz donemı ya da gece oğretımı bıçımınde
kuramsal derslerle %80 ını de danışman oğretım eleman-
Itrının rehberlığınde kendı okullarında uygulama yaparak
kullanabılırler Boylece oğretmenler bır yandan gorevlerı-
nı sürdururken obur yandan da eğıtımlerını yurutebılırler
Bu durumda aday oğretmenler, hem kuram ve uygulama-
y> butunlestıren daha çağdaş bır oğretmen eğıtımı progra-
mıyla yetıstırılebılır hem de gelecek kuşaklar yetersız
oğretmenlenn elınde zarar gormekten kurtarılabılır Sonuç
olarak böyle bır eğıtım programıyla Atatürk'un özledığı
yenı kuşağı (neslı) olusturabılecek oğretmenlere sahıp ola-
bılırız
"Çevre dostu" doğalgaz
8 mılyar tonrezerve sahıp bulunduğumuz lınyıtlenmızın vanı sıra guneş,
ruzgâr vejeotermal enerjı kaynaklanmızın da ulusal ekonomımıze nasıl
kazandınlacağı. gelıştınleceğı. aynı ağırlıkla kamuoyu gundemıne
sokulmalıdır
Dr. Mim. NİHAL ARIOĞLU (İTÜ)
Prof. Dr. Müh. ERGİN ARIOĞLU (İTÜ)
I
lkın 1988 de Ankara'da, daha son-
ra 1992 Ocak ayında Istanbul'da
uvgulamaya başlatılan doğalgaz
projesı tıpkı ulkemızdekı onemlı
obur projeler gıbı çeşıtlı yonlenyle
yeterlı yoğunlukta ve bılımselhkte
ıncelenmemış ve ırdelenmemıştır Hemen
sorulabılır, hangı yonlen hıç tartışılmamış-
tır ya da behrsızdır eksıktır
Bıze gore. projenın ulke ekonomısıne
uzun vadede getıreceğı parasal kulfetlen ve
sağlayacağı nakıt gınşlennı ortaya koyan
çalışma yoktur Daha açık bır dev ışle pro-
jenın başka vakıtlara karşı kullanım ustun-
luklen, gerek ekonomık gerekse obur
muhendıslık ozellıklen ıtıbanvle vetennce
ıncelenmemıştır Sadece uygulamada do-
ğalgazın "çevTe dostu" olduğu bılınmekte-
dır Ancak doğalgazın çevre dostu olması.
projenın tum bovutlanyla ulusal ekonomı-
mızın çıkarlan doğrultusunda bır tartışma-
ya açılmasını engelleyemez
Bu yaamızda, doğalgaz projesının taşı-
dığı belırsızlıklen. yıne bu koşenın sağladı-
ğı olçuler ıçınde kamuov una ıletmek ıstıy o-
ruz
• Doğalgazın obur vakıtlara karşı kul-
lanım ekonomısı çok hassas olarak "kazan
verimi'''ne bağlıdır 1993 Ağustos ayınm ge
çerlı fıyallandıkkatealındığında doğalga-
zın (8250 kcal m
3
) kullanım durumunda
%90 kazan venmı ıle bınm (unıte) kcal -
sının alım malıyetı 0 255 TL olmaktadır
Seçenek yakıt olarak hnyıt alındığında
u
çe\re drötu" ozellıklennı taşıvan yıkan-
mış-elenmış lınvıtın (4500 kcal kg) en az
kazan venmı ° o60 ıle bınm kcal sının kul-
lanım malıyetı yaklaşık 0 220 TL olarak
hesaplanmaktadır Açıktır kı yıkanmış-
elenmış ıyı nıtelıklı komur kullanımı daha
ekonorruktır Orneğın 500 000 kcal/saat
ısıl yukune sahıp orta buvukluktekı bır sıte
ıçın yıllık yaklaşık 1500 gun saat çalışma
karaktenstığı ıçın doğalgaz kullanımı yı-
kanmış-elenmış lınvıte kıyasla vaklaşık
% 14 daha pahalıdır Hemen v urgulanma-
lıdır kı doğalgaz kullanımı ıçın °O90 olarak
ıler surulen "ka/an verimi" ıçın bu tablo
elde edılmektedır kaldı kı ulkemızde gerek
doğalgaz gerekse hnyıt yakan kazan venmı
konusunda genış kapsamh bır bıhmsel
araştırma da yoktur Burada ılen surulebı-
lır kı doğalgaz yakan kazanlann venmlen
gerçek işletme koşullannda
o
o75-85 ara-
sındadır Bu kazan venmlennde ıse doğal-
gazın kullanım malıvetının daha da vukse-
leceğı açıktır
• Bılındığı uzere doğalgaz dışandan
alınmaktadır ve bugunku uygulama şek-
lıvle tek kaynaktan temın edılmektedır
Ozellıkk Rusya'da son ıkı yıl ıçınde yaşa-
nan sıyası çalkantılann boyutlan ve oîu-
şum frekanslan projenın tek bır kaynak-
tan sağlanmasını alım fıyatlannın kararlı-
lığını ve sureklı temınmı tehdıt edebılecek
olçulerdedır Hele eskı SSCB'nın doğalgaz
rezervlennın
O
o43 7 gıbı buyuk bolumunu
elınde bulundurduğu özenle değerlendınl-
dığınde. bu etmenın uzun dönemde olağa-
nustu onem kazanacağı açıkça ortadadır
Oıe yandan dunya doğalgaz rezervının
0/
o24 2 bölûmünu elınde bulunduran Orta-
doğu ulkelennın de hızla artan nufus,
otokratık siyasal sıstemlenn ve olumcul bır
sılahlanma yanşının oluşturduğu buyuk
baskılar gıbı nedenlerden dolavı uzun do-
nemde stabıl doğalgaz sunumunu (arzını)
sağlayabılecek konumda olmadığı da ha-
tırda tutulmalıdır
Ancak bu taktorun onemı herhalde an-
laşılmıştır kı. yetkılılenmızın doğalgaz alı-
mında kaynak sayısının arttınlması çaba-
lannı ıstemekteyız Fakat bugun, anılan
projenın debı regulatörû olarak gorev ustle-
necek gerektığınde acıl durumlarda kulla-
nılabılecek doğalgazı depolayacak "yeral-
tı depoları" ınşa edılmış değıldır Hatta,
proje ıçenğınde boyle bır '4
muhendıslik
kavramı" bıle yoktur Daha açık bır deyış-
le ulke bazında kullanım mıktan uzennde
pompalanan bır çalışma rejımınde alınan
doğalgaz "yakılmadan" havaya venlmek-
tedır Ya da kntık bır siyasal olay karşısın-
da gereken mıktarda doğalgaz depolana-
madığından tum sıstem çahşmayacaktır
Projenın taşıdıgı behrsızlık bu yandan da
açıkça anlaşılmaktadır
• Doğalgaz kullanımında goz onunde
bulundurulması gereken başka onemlı bır
taktor de mevcut yapılardakı îsitma sıste-
mının yer aldığı mekânlardakı donanım-
lar-elektnk drenaj doğal havalandırma
kalonfer (duman) bacası vb'dır Tasan-
mından kullanımına kadar gözardı edılen
bu donanımlann standartlara uygunluğu
ozenle araştınlmalıdır ve eksıklık duru-
munda ıse odun venlmeden gıdenlmelıdır
Doğalgaz kullanımında baca tasanmı
ozel bır onem kazanmaktadır Doğalgazın
yakılması sonucunda oluşan su buhan
yaklaşık 60°C ta voğuşur eğer bu su buha-
n baca ıçınde yoğuşursa sıvalann dokul-
mesıne bacalann çatlayıp yanlmasına,
hatta devnlmesıyle sonuçianan onemlı
maddı hasarlara vol açmaktadır Genellık-
le katı yakıt yakımı ıçın tasarlanmış baca
kesıtlennın kuçultulmesı gerekmektedır
Boyle bır baca değışım uygulaması en az
20-30 mılvon TL mertebesınde olacağı du-
şunülurse, sadece bu sorunun neden oldu-
ğu parasal kulfet vetennce ağırdır
Sadece "çevre dostu" nıtemıyle tek bo-
yutlu ve radıkal bır bıçımde kamuov u gun-
demınde tutulan doğalgaz projesı tum
boyutlanvla ve ulusal ekonomımız varan
doğrultusunda tartışmaya açılması gere
ken olağanustu onemlı ve duyarb bır proje-
dır
Konu uzlaşmacı ve genış açıb bır yakla-
şımla tartışılmalıdır 8 mılyar ton rezerve
sahıp bulunduğumuz lınvntlenmızın yanı
sıra guneş ruzgâr ve jeotermal enerjı İcay-
naklanmızın da ulusal ekonomımıze nasıl
kazandınlacağı gebştınleceğı aynıağırbk-
la kamuov u eundemıne sokulmahdır
PENCERE
TARTIŞMA
Tuzla'daki Kazhçeşme
T
uzlaSahili... Bır
yanda Tuzla
BalıkGölü..vıl
boyunca40'a
yakın kuş turu
uzennde
konakbyor Bır y anda da bu
yıla kadar resmen denıze
gınlmesı y asaklanmayan
Istanbul'un ender kalan
kıvılanndan bın Marmara
Denizi. Gol ıle denız ınce, uzun
bır kara parçası ıle ay nlmış
Bolgedebı de Sakız Adasıvar
sakız ağaçlan ayn bır guzelhk
katıyor Oncelen Bakanlar
Kurulu karan ıle buralara
tersane kurubnası
kararlaştınlmış, tersaneler
kurulmuş Tuzla Golü ıle
denızın bağlantısı kesılmış
Ydlarcayukanlardangelen CÇ.
Lmurbey Deresi ıle endustnyel
ve evsel atıklar gole taşınmış
Göl. sığ bır göle donuşmuş, ı
dennlığı 15 cm ye ınmış. alanı /
dakuçulmuş Gıderek burada
konaklay an kuş turlen de
azalmış Kazlıçeşme'dekı den
sanayu bu bolgedekı Aydınlı
Köyü'neyerleştınldı Şuanda
burada 40 kadar ışletme çabşır
vazıyette Tam kapasıte ıle
çabşıldığında bu sayı 216
olacak Tuzla sahıbne yakın bır
de Dunya Bankası'nın finanse
etüğı antma tesıslen yapıbyor
Önunde kocaman bır tabeİa
Uzennde tesısm başlama tanhı
24 Ağustos 1990, bıtış tanhı 8
Aralık 1993yazıyor Fakat
henûz%30'ubıtırebılınmış Bır
müddetten ben de "para
kalmadığındaıT tesıslerde pek
faabyete rastlanmıyor
Kazlıçeşme, Tuzla'ya taşınmış,
ama organıze den sanayıının
antma tesıslen tam olarak
faaby ete gırmemış Den sanayu
atıklan anülmıyor Bu atıklar
tam antılmadan İSKÎ'run
toplama kanallan ıle taşınıy or
daha sonra Umurbey Deresı'ne
açılıyor buradan da derenın
yatağı değışünlerek denız
sahılıne atıklar dokulüy or
Sonuç Denıze resmen gınlmesı
yasak Katledılen göl denız,
kuruyan sakız ağaçlan, olen
martılar ve uzenne olu toprağı
senlmış Tuzla sahılı
Den endustnsı atıklan çevre
kırlılığı açısından en fazla sorun
oluşturan sanayıdallanndan
bınsıdır Organık aüklar.
asıtler. çozuculer boyalar
deterjanlar, dennın
tabaklanmasında kullanılan
kanserojen maddeler ve çevreye
yayılan dayanılmaz pıs koku
Habç'ıaratırcınsten Den
sanayıı aüklan en çok
kulaİc-burun-boğaz, alt,
solunum, kas-eklem-kemık.
sınır ve goz hastabklanna
neden oluvor Cılt tahnşlen,
alerjık reaksıyonlar, nefes
darlığı, bronşıt, oksuruk,
kronık akağer hastalıklan.
kansızbk gözılühabı,
mıkrobık ve mantar ıltıhaplan,
karacığer bobrek hastalıklan
v e akağer kanserlen
gorulebıbyor
Antma tesıslen tam kapasıte ıle
çalışmadan faabyete geçılmesı
vanlıştı Kazlıçeşme yı
temızleyeceğız derken Tuzla'yı
kırlettık
Bolgeyı gezerken atıklann
taşındığı ISKİ'nın toplama
kanallannın yerleşım yerlennın
ortasından geçtığını
goruyorsunuz Halkkanal
jkapak delıklennı koku
çıkmasın dıye gazete kağıtlan
ıletıkamış Bazıyerlerdeıse
kanal kapaklan yok, buyûk
tehJıkearzedıyor Denızın rengı
değışmış, tabu denıze gıren y ok
Tuzla Babk Golu ne kuşlar
küsmuş, tek tek gorülmekte
Her ne kadar atıklar denıze
v enbyorsa da dereden ve
denızden gole sızma olduğu
açık Yerleşım alanlanndakı
bınalar y a y anm bırakılmış y a
da terkedılmış Evlenn
perdelen bıle sıkı sıkıya kapalı,
sankı onlar da gole ve denıze
küsmuşler
Nıçın antma tesıslen
tamamlanmadan Kazlıçeşme
Tuzla'ya taşınır''
Nıçın den sanayıcılen antma
tesıslennı tam kapasıte ıle
çabştınnadan faahyete
geçerler9
Nıçın tum canlılan tehdıt eden
ve çev reyı kırleten atıklar o
guzebm denıze ve gole açıkr
9
Bu sorulann muhatabı kıny
Çev reyı o kadar ucuza
harayoruzkı ama bır daha
mılyarlanversek
bulamayacağız
Dr. Şükrii Güner
tstanbul Tabip Odası
Yönetim Kurulu
Zalim Bir Oyun.
Ust duzeyde bır komutan demış kı
'- Sırça koşkun fıldışı kulesınde Boğaz 'ın engm suları-
na bakarak ve bu olaylara (teror sorunu} ılışkın bılgısız
fıkırler ureterek çozum aramamalı (Cumhunyet 27
Ekım 1993)
Ne rastlantj' Aynı gun Hurrıyet'te Orgeneral Güreş'ın
bır açıklaması yayımlandı
'- Benı uzen, Boğaz'a bakıp ıçkısını yudumlayarak
ahkâm kesenler bunlar panık havası yaratıyor "
Guneydoğu sorununda cıhetı askerıyeden esen rüz-
gâr, tepkılı bır eğılımın ruhsal duyarlığını yansıtıyor..
Doğal değıl mû
Gece karanlığı ınınce Guneydoğu da bır başka dunya
oluşuyor istanbul'da bır başka dunya' Bu ıkısı arasın-
dakı farkı anlamaya çalışmalı, ama sözde sıvıl ıktıdar
askerını kullanırken duyarsız
'Mılıtarızm' siyasal sözluğun ılgınç kavramlarından
bındır, ılk elde askerı yonetımı çağrıştırır, ama bu yakla-
şım yanlış sayılmalı Mılıtarızm, egemen sınıflar tarafın-
dan kendı ulkelerının halk kıtlelerını baskı altına almak
ve dışa yayılma polıtıkasını gerçekleştırmek amacıyla
gelıştırılen sıstemdır, en aşırı bıçımını emperyalızmde
bulur
Turkıye Cumhurıyetı ne somurgecı bır devlet oldu, ne
de emperyalıst, ama, ulkenın ıçıne donuk somurü çarkı
tekledığı zaman egemen sınıflar orduyu kullanabıldı-
ler
12 Eylul çarpıcı bır ornek'
Sozde sıvıl ıktıdar, ne zaman zora gırse orduyu dev-
reye soktu Asker, tek başına, bır siyasal ıktıdarın govde-
sını oluşturamaz, ama siyasal ıktıdarın denetımınden
ya da buyruğundan sıyrıldığı donemler olabılır Ulke-
mızde, orduyu ıçe donuk jandarma gucü gıbı kullanan
sınıfsal siyasal ıktıdarlar demokrasıyı dışlıyorlar bu du-
rumda çozumler, geçıcı oluyor
12 Eylul "de bır çozum olamadı
•
Ordunun toplumbılım açısından yerını ve ışlevını sap-
tamak ıçın çarpıcı deneyımler, gozler onune sergılenı-
yor Komşumuz iran'da ordu Şah ın ordusu değıl mıy-
dı? ABD hesabına Korfez jandarmalığı yaparken bır-
denbıre nasıl Humeyni ordusu oluverdı? Koskoca
Kızılordu'nun -Sovyetler dağıldıktan sonra- rengı nasıl
değıştı? Kıpkızılken bembeyaza mı donuşuverdı? Bre}-
nev'ı baştacı yapan unıformalılar Amerıkancı YeKsin'le
bırlıkte Moskova da nasıl darbe yaptılar?
Asker, gokyuzunde bulutların ustunde değıldır, pos-
tallarını toprağa basmak zorundadır
Turkıye de bu kural neden değışsın?
Boğaz ın engm mavı sularına bakarak ıçkısını yu-
dumlayan"payıtahtkodamanı, ıkırcıklı duygularla dolu-
dur, hem ordudan çekınır, hem PKK dani Onun dunya-
sı bambaşka Guneydoğu'dakı kalkışmanın borsaya
nasıl yansıyacağını hesaplamaktırzenaatı
Ya entelımız'?
O, donek zekâsıyla yolunu yordamını bulmuştur, bu-
yuk sermayeye yağ yakıp cıhetı askerıyeyı eleştırerek
lıboşızmın kuramında demokrat taklıdı yapar, Kurtçulu-
ğe hafıf goz kırpar, Kemalızme sover sıvıl toplum
edebıyatıyla ışı ıdare eder, siyasal ıktıdarın sınıfsal
yapısını es geçer
•
Payıtaht ıstıyor kı her şeyı ordu çozsun, onlar da Bo-
ğaz yalılarında demokrat numarasına yatıp sıvıl toplum-
culukoynasınlar emekçıye kufretsınler fakırlerı sevme-
sınler, Guneydoğu da olenler kalanlar umurlarında
değıldır Guneydoğu'nun yoksul mezralarında olum kol
gezerken Mutareke Istanbul unun ya heyı payıtahtta ya-
şanıyor' Bır de bunun ustune, terore karşı askerın ba-
şarısız kaldığı ve bu ışın ustesınden gelemeyeceğı ışle-
nıyor
Zalım bır oyun bu
Kardeşimiz, babamız, dedemiz
TURGUT
ADAKAYA'yı
yitirdik.
Dostlannın başı sağolsun.
AİLESt
NofcCenazesı28 10 1993 Perşembe gunu (bugun) Beşıktaş
Sınan Paşa Camıı'nde öğle namazını muteakıben kılınacak
cenaze namazından sonra Fenkoy MezariığTnda toprağa
venlecekur
YAYINLARI
POLISIYE DlZI'nin ilk iki kitabı
Jakob Arjouni
İYİKİ
DOĞDUN
TÜRK
Turkçesı: Düek Zaptçıoğlu
polısıye roman / 46 000 lira
DAHA ÇOK BİRA
Turkçesı Ilknur Ozdemır
polısıye roman / 38 000 lıra
Can Yayınları, Jakob Arjounı'nın ıkı romanıylapo/ısı-
ye dızısı'ne başlıyor Yazann yaratûğı Turk kokenlı
dedektıf Kemal Kayankaya, polısiye roman uzmanlan
ve eleştıı menlen taı afindan, bu turun ıkı buyuk usta-
sı olan Dashıell Hammett'ın Sam Spade'ı ve Ray-
mond Chandler'm Phılıp Marloıve''uyla karşılaştırıh-
yor. Eleştirmenlere gore, polısıye turunde çorak bır
ulkeye benzeyen Alman edebıyatına Jakob Arjouni'
nın Kayankaya'h romanlan comert bır armağan Iyı
kı Doğdun Turk, yenı Alman sınemasının yetenekh
kadın yonetmeni Dorıs Dorrıe tarafindan 1992'de si-
nemaya aktanldı
CAN YAYINLARI / Bâbıâlı Cad No 19Kat 2,34410Cajaloglu, tstanbul