Catalog

22 EKİM1993 CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER çmevatandaşhk için 1 ırilyon bma •BERLtN(AA)-Alman YeşülerPartısı'run yabanalara çıfte vatandaşlık hakkı tanmması ıçın ulke çapında başlattığı ımza kampanyasında 1 mılyon ımza toplandı Adalet Bakanı Seyfı Oktay'ın Berhn'ı ayaretıne denk gelen 1 mılyonuncuımzayı atan 18 yaşındakı Alman gena Seıgel'a 1%9 model kredıler marka Moped hedıye edıldı ABITden ÇOTe uyan •WASHBSGTON(AA)- ABD Dışışlen Bakanı Warren Chnstopher, Çın'ın ınsan haklannda ve dığer alanlarda bır ılerleme göstermemesı habnde ABD'nın bu ulkenın "tıcaretteen çok kayınlan ûlke" statûsünü (MFN) tcmmuz ayından ılenye uzatmayacağını açıkladı Dışışlen Bakanı Warren Chnstopher "Çın'ın en çok kayınlan ûlke statûsünü bu ülkedekı ınsan haklannda ve tıcan uygulamalarda reformlarla bırlıkte nükleer sılahlann yasaklanması cephesınde bır ılerleme görmedıkçe onumûzdekı temmuz ayından ıtıbaren uzatacağımızı tahrrun etmıyorum" dedı Filistinli esirler serbest • Dış Haberter Servisi - israıl ve FKÖ heyetlennın Mısır'ın Taba kentmde devam eden görüşmelennde, bırgrup Fıhstınlı esınn gelecek hafta başında serbest bırakılmaa konusunda anlaştıklan bıldınldı Herıkıheyet tarafından yayımlanan ortak bıldınde, İsraıl cezaevlennde bulunan ve sayılan 9 bın 500 olarak tahmın edılen Fıhstmb esırlerden kaçının serbest bırakılacağı acıklanmadı Ankara'ya İsrail heyetj geliyop • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - İsraıl Dışışlen Bakanlıgı'ndan bır heyet, Füıstın Kurtuluş örgûtü (FKÖ) ve İsraıl arasında imzalanan banş anlaşmasındakı gelışmelen Ankara'ya anlatmak üzere önumuzdekı pazartesı gunu Türkıye'yegehyor Ankara'dakı İsraıl Büyukelçıbğı kaynaklan, Dışışlen Bakanlığı Musteşar Yardıması Eıtan Bentsur başkanlığmdakı uç kışılık heyeün, Ankara'dakı temaslan sırasında ıkılı ılışkılenn de ele alınacağıru söyledıler. Mücahitlerin eylemhazıpbgı •TAHRAN (AA) - İranda yöneürae karşı sılahlı mücadele veren Halkın Mücahıtlen Örgutu'nün sınır bolgelenndesılahlı eylemlere hazırlandığı bıldınldı IRNA ajansının ele geçınlen orgut uyelennın ıfadelenne ve güvenlık gorev hlennın verdığı bılgıleredayanarak verdığı haberde, yakalanan mılıtanlann uzennde bulunan belgelerden orgütûn Irak sınınndakı yerleşım bınmlenne karşı saldınlar planlandığrun anlaşıldığı ıddıa edıldı BDT birlikleri Afganistan'dan girmeye çalışan 70 İslamcı Tacik gerillayı öldürdü TaciksmnıkaııabulandıDış Haberler Servisi - Bağım- sız Devletler Topluluğu'na (BDT) bağlı bırlıklenn Afga- nıstan-Tacıkıstan sınınnda 70 Islama Taak genllayı oldürdu- ğû, onlarcasını da yaraladığı bıldınldı Reuter'm Interfaks ajansına dayanarak geçüğı habere göre Afgan-Tacık sınınnda konuş- landınlan BDT guçlenne bağlı savaş uçaklan oncekı gece Ta- akıstan topraklanna girmeye çaüşan >aklaşık 100 Tacik ge- nllaya karşı hava harekaü du- zenledı BDT askerlen sınır bolgesın- dekı Pentç nehnnın Afgarustan tarafındakı topraklannı hedef alan hava harekatına topçu ate- şıyle destek verdıler Harekata Rus. Özbek, Ka- KİMLİK KARTI TACÎKİSTAN Talokan^- AFGANISTAN Başkent: Du>anbe VÜ2Ölçüınu:3 00 NüfuK 5 100 000(1989) Etnik gruplar. %55Tacık. %23 Özbek, %13 Rus Din: Çoğunluk Sunnı Müsluman Ekonomi: Çımento, ayakkabı sanayısı. pamuk. buğday. sebze üretımı Tacıkıstan, 1929da Sovyet Cumhunyetı oldu 199 l'de SSCB"nın dağılmasından sonra bağımsızlığını ılan ettı Muhalefettekı tslama-Demokrat ıttıfak >anlılan ıle hükümet güçlcn arasındd çatışmalar süruyor zak, Kırgızaskerlennden başka Taak ordusu da katıldı Interfaks Rus asken yetkıhle- nne dayanarak Taak genlla- lardan bır bolumünun saldın- dan kurtularak dağlık araaye kaçtığını, BDT bırlıklennın ge- nlllan takıbe aldığını duyurdu Interfaks hava harekatına karşın İslama Taak genllala- nn bolgede saldın haarlıklannı sürdürduklennı bıldırdı Taakıstan'da geçen aralık ayında komünıstlenn ıktıdan ele geçırmesınden sonra bınler- ce islama Taak Afganıstan'a kaçmıştı Genllalann buradan komünıst y onetıme karşı genlla savaşı başlatmalan ûzenne Ta- cıkıstan'ın komünıst yönetımı Rusya'dan yardım talebınde bulunmuş, Rusya da Orta Asya ülkelennın askerlenyle b'riıkte Afgan-Taak sınınnca BDT bırhklen yerleşmıştı 15 bin Rus askeri Geçen temmuz ayında Taak genllalarca gerçekleştınlen sal- dında Rus sınır bırlıklennden 25 asker yaşamını yıtırmıştı Yalnızca Rusya'nın Taakıs- tan'da 15 bın askenbulunuyor Afgarustan'dakı İslama rejı- mın Taakıstan ve dığer Orta Asya ulkelenne yayılmasından çekınen Rusya Taakıstan'dakı asken varlığıyla bır tampon bolge kurmuş durumda FKÖ ÜDERİ PARİSTE Arafat'tan Fransa'ya teşekkür ziyareti MtŞELPERLMAN PARİS - Fılıstm Kurtuluş Örgutü (FKÖ) hden Yaser Arafat dun 48 saat- lık resmı bır ayaret ıçın Fransa'ya geldı Yaser Arafat'ın yuklü gundemınde başhca ıkı hedefın, .Pans'e 'teşekkür' et- )mek ve Fıbstınhlenn gereksınımını duy- duklan kredılen sağlamak olduğu behr- tıbyor Protokol bakımından Fransa'ya FKÖ'nün İo-a Konseyı Başkanı sıfatıyla gelen Arafat. sağ eğtlımlı Le Figaro gaze- tesme verdığı demeçte "Fransa'nm başı- ndan beri sürekli olarak Filistin halkının otodeterminas>on hakkmı desteklediğini unutamavız. Başkan Mitterrand'a bir ilke adamı olarak saygmı var" dedı Fıbstın çe\relennde FKÖ'nun, Was- hmgton anlaşmasından sonra Arafat'm Avrupa'da ayaret edeceğı ülkelenn başı- na Fransa'yı almış obnasına da ozellıkle dıkkat çekılıyor Bu çevreler Arafat'ı 1989 yıhnda da ağırlamış olan Fransa Devlet Başkanı François Mitterrand'ın bırkaç yıl once tsraıl Parlamentosu Kne- set'te Fılıstınlılenn de bır devlete sahıp obna hakkı tanınmasını savunduğunu anımsaüyor Cumhurbaşkaru François Mitter- rand'ın FKÖ ıle tsraıl karşısmda 'eşit bir yaklaşm' ıçınde bulunduğuna ışaret eden gozlemaler, Fransa'nın şu sıralar Fılıstınblere parasal ve fınansal yardım sağlamak ûzere kollannı snadığını ka>- dedıyor Bu konuda nyaret sırasında Pa- ns'ın ne gıbı somut bır yardımda buluna- bılecegının araşünlacağı da bebrülıyor Maraton Yaser Arafat'ın resmı Fransa geasının gûndemı gerçek bır 'diptomatik mamton' bıçımınde nıtelenıyor Örneğın, dün Cumhurbaşkanı François Mıtterrand ıle Elysee Sarayı'nda oğleyın bır 'çalışma yemeği' yıyen Arafat'ın programı, daha sonra UNESCO'nun İcra Konseyı'nde bır nutuk, Cumhunyet İçın Bırlık (RPR) Partısı bden, Pans Beledıye Başkanı ve eskı Başbakan Jacques Chirac ıle bır go- rüşme ve Fransız Komünıst Partısı Ge- nel Sekreten Georges Marchaıs ıle Cnl- lon Oteb'nde bır buluşmadan oluştu Gurcistan'oaki şiddetii çattşmalarda yaralanan hükümet askerieri, helikopterlerle başkent Tiflis'e tasınıyor. Hükümet, Gamsahurdia yanlılanna karşı büyük bir saldın başlattı ŞevardnadzekarşıataktaD^ Haberler Servisi - Gurastan'da hükümet bırlıklen de\nk Devlet Baş- kanı Zvıad Gamsahurdia > a bağlı bır- lıklenn karşısında ılerleyışe geçtı Hu- kûmet bırhklen. genllalann denetımın- dekı üç kentı gen almak ıçın buyûk bır saldın başlattüar Dunku çaüşmalarda 40 kışının olduğu bıldınbyor Gurcıstan İçışlen Bakanbğı'nın yap- tığı açıklamaya göre hafta başından bu yana Gamsahurdıa'ya bağlı bırlıklenn karşısında sürekli genleyen hükümet guçlen. dun buyük bır karşı saldın baş- lattılar Gamsahurdia >anlılannınebn- de bulunan Honı kenünde çok şıddetb çaüşmalann yaşandığı ve hukumet bır- lıklennın ılerİemekte olduklan bıldınlı- yor Gamsahurdıa yanlısı guçler, başkent Tıflıs'ı Karadenız kıyısma bağlayan hat ûzennde bulunan dokuz kentı ele geçırmış ve Karadenız den Tiflis'e gele- cek gıda ve malzeme yardımının onünü boylebklekesmışü Hukumetın açıklamasına gore genl- la bırlıklen ulkenın ıkıncı buyûk kentı olan Kutaysı'ye de oncekı gun buyuk bır saldın duzenlemış, ancak gen pus- kürtulmuşlerdı Rusya bekçilik yapacak Rusya Dışışlen Bakanlığı Guras- tan'dakı Rus bırhklennın Potı lımanıy- la ulkenın başkentı Tıflıs'ı bırbınne bağlayan demıry olu hattını koruma al- üna alacağını açıkladı Bakanbk tarafından yayımlanan açı- klamada, Potı'den Kutaysı \e Tiflis'e gıden danıryolunun. Azerbaycan ve Ermenıstan'a gıden demıryolu hat- lannın da yaşamsal önem taşıyan bır parçası olduğu belırtılerek bu demıryo- lunun Azen \e Ermenı kuvvetlen>le ortak olarak koruma altına alınması- nın, Gurcıstan'ın ıç ışlenne mudahale etmek anlamına gelmeyeceğı vurgulan- dı Gürcıstan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze. buyuk stratejık oneme sahıp olan kentlenn art arda Gamsa- hurdıa'va bağb bırhklenn elıne gecme- sının ve genllalann başkent Tiflis'e ıler- leyışının durdurulamamasının uzenne Rusya'dan yardım ıstemıştı Rusya Savunma Bakanlığı ıse Gur- cıstanın ıç ışlenne kanşmak ıstemedı- ğını ve bu ülkedekı ıç savaşa. taraflar- dan herhangı bınnın safında mudahale etmesının söz konusu olamayacağını bıldırmışü POLİTtKADA SORUNLAR ERGUN BALO Clinton Zorfamyor Başkan Clinton Beyaz Saray a gelelı berı dış polıtıka- da sergıledığı kararsızlık ve şaşkınlıktan kurtulamadı Kurtulmak bır yana, Somalı fıyaskosu ıle bu kararsızlık yenı boyut kazandı Somalı batağından kurtulma yolunu ararken ABD Başkanı'nın bu kez Haıtı de başı derde gır- dı Amerıka daeylul ayından bu yanayapılan nabızyok- lamalarında Clinton, dış polıtıka konusunda sürekli puan kaybedıyor Clınton'ın Beyaz Saray a geldığınde onundekı en bu- yuk dış polıtıka sınavı, Bosna-Hersek bunalımı ıdı ABD Başkanı ılk sınavında çok kotu not alarak sınıfta kaldı Seçım kampanyası sırasında George Bush'un Bosna polıtıkasını eleştırerekSırplar'a karşı sınırlı havaakınla- rı duzenlenmesını ısteyen Clinton, Beyaz Saray'a yer- leştıkten sonra hava akınlarından söz etmez oldu An- cak Sırplar'a karşı sert tutumunu surdurerek Vance Owen planını beğenmedığını ABD nın Bosna lı Muslü- manların haklarını kollayan daha adıl bır barış planı hazırlayacağını bıldırdı Ne var kı herkesın merakla bek- ledığı barış planı açıklandığında bunun, Vance-Ovven planını desteklemekten öteye gıtmedığı goruldu Clinton bundan sonra Muslumanlara sılah ambargosunun kal- dı rılmasını savundu Ama ozellıkle Ingıltere ıle Fransa'- nın dırenmesı karşısında bu goruşunu de terk ettı Ve sonunda ABD'nın Bosna-Hersek konusunda onculuğu, Avrupa ya terk ettığını acıklayarak Bosna-Hersek'ın uçe bolunmesını ongoren Sırp-Hırvat planını onayladı Clinton Somalı bunalımını ıse eskı başkan Bush tan devraldı Ancak bu krızdedetutarlı bır polıtıka ızleyeme- dı Somalı'de ınsanı yardım operasyonunun savaş lor- du" general Farrah Akitd'e karşı bır savaşa donuştuğu- nu, harekatın yolundan saptığını goremedı Aıdıd'ın ko- layca yakalanabıleceğıne ınanarak sıyası çozum ça- balarını ıhmal ettı 3 ekımde Mogadışu dakı çatışmada 18 Amerıkan askerının olmesı VVashıngton'da bomba gıbı patlarken Başkan Clinton gen adım atıyor, Aıdıd'e karşı savaştan vazgeçıldığını, Amerıkan bırlıkle- nnın Somalı den 31 marta kadar çekıleceklerını açıklı- yordu ABD Başkanı General Aıdıd'ın gucunu kuçumse- dığını de kabul edıyordu Rusya'dakı olaylar ABD Başkanı'nın parlak sınav ve- remedığı dığer bır konudur Clinton, Boris Yettsln ın parlamentoyu feshetmesınden sonra yaptığı açıklama- da Rusya Devlet Başkanı na tam destek verdığını onun ulkesınde ' demokrasının guvencesı 'olduğunusoyledı Ne var ki Clınton'ın "demokrasının guvencesı" olarak gorduğu Yeltsın, once parlamento bınasını yaktı ardın- dan da demokratık kurumlann tumunu ortadan kaldırdı Rusyada bugun ne muhalefet partılerı ne serbest basın ne de Anayasa Mahkemesı var Bunların hepsı kapatıl- mış durumda Yeltsın'm uygulamalarından rahatsız olan Clinton yönetımı sonunda Moskova yı, basına ko- nan sansur konusunda uyarmak zorunda kaldı Clinton, Borıs Yeltsın e 'tam destek verırken Amerı- kan basınından bır dızı yazar Başkana Rusya lıderıne karşı daha temkınlı davranmasını onerıyordu Bıll Clınton'ın son olarak Haıtı'de başı dertte gorunü- yor Cumhuriyeteı Partı lıderı Bob Dole, Clınton'ın Haıtı'- ye asker gonderme yetkısını kısıtlamak ıçın yoğun çaba harcıyor Ancak Haıtı'dekı asken cunta yaptırımlara rağ- men ıküdarda kalmakta dırenırse Clinton, Somalı'den sonra bu kez ABD nın ' arka bahcesınde' prestıjıne ağır darbe yıyecek Clinton Beyaz Saray a gırerken dıkkatını ABD'nın ıç sorunları uzennde yoğunlaştırmak ıstedığını soylemıştı Ne var kı ABD nın dışında tutarsız ve guvenılır olma- yan bır Başkan ıçerıde de halkın guvenını yıtırebılır Re- formlarını uygulamak ıçın gereksınme duyduğu desteğı bulamayabılır Clinton ı en fazla duşunduren de bu olsa gerek ABD SENATOSU Oiııtoıra. Haiti'ye asker gonderme \etkisi Dış Haberier Servisi - ABD Senatosu, Başkan BU1 Clin- toa'ın Haıtı'ye asker gonder- mek ıstemesı durumunda bunu Kongre'ye danışması ge- rektığı yolunda karar aldı Ancak tavsıye nıtebğı taşıyan karann bağlayıabğı bulunmu- yor Bazı senato bderlen. daha önce senatonun boyle bır du- rumda kesın söz hakkı bulun- ması gereküğını ısüyorlardı Abnan karann, Clınton'ın ABD sılahb kuvvetlenrun baş- komutanı olduğu hükmünü pekıştırdıgı bıldınbyor Clinton. Kongre'ye sundu- ğu konuyla ılgıb mektubunda, Haıtı operasyonuna "Demok- rasiyi geri getirme operasyonu" adını taktı Cbnton, mektubunda Kongre'yı konuyla ılgıb bılgı- lendırdı Ote yandan Haıtı'run devnk Devlet Başkanı Jean Bertrand Aristide'ı destekleyen bır mıl- letvekılının kaçınldığı bıldinl- dı İngiliz UluslarTopluluğu Doruk Toplantısı Güney Kıbns'ta sürüyor Rumlar Türkiye'yi şikayetfirsatıbuldu N G ONOMIK A K ET İHAYET ELİYOR! tZZETRIZAYALIN LEFKOŞA - İngılız Uluslar Topluluğu Doruk Toplantısı, 47 üye ulkenın kaühmıyla dun Lefkoşa'nın Rum kesımınde başladı Rum kadm ve oğrena- lennın gostenlenyle protesto yuruyüşlen arasında Uluslara- rası Rum Fuar Merkezı'nde gerçekleşünlen konferans, Tür- kıye ve Kuzey Kıbns'ta bulu- nan Turk asken bırbklenne karşı çıkışlara da ortam yaratü Lımasol'da konuk edılen Commonwealth uyesı ulke ıle devlet ve hükümet başkanlan- na, Lımasol'dan Lefkoşa'ya 68 kılometrelık yol boyunca kırk bını aşkın Rum kadm, bu ey- lemde "Kıbns'a özgûriük" ve Türkıye aleyhıne sloganlar attı- lar 200'e yakın bır öğrena grubu da, Lefkoşa'nın Rum sınır nok- tasmı aşarak Ledra Palas yo- nunde protesto yuruyuşune geçerken Rum pobsıyle gırdığı çaüşmada taş ve sopa kullandı BM Banş Gucu askerlennın önlemeye çalışüğı öğrencıler, Lefkoşa'nın Turk kesımıne taş atarak "Ankara (Tûrkiye) djşa- n" sloganlan atular Bu yurü- yüş dolayısıyla 16 Turk gazetea Commonwealth üyesi ülkelenn doruk toplantısı nedeniyle Güney Kıbns'a gelen fngiltere Kraliçe- si II. Elizabet önceki gûn Limasorde Rum Yönetimi Başkanı Glafkos Kleridesie görüştu. doruk toplantısının açıbşına gı- demedı Konferansta konuşan Rum Yönetımı Başkanı Glafkos Kle- rides, "Adanm 20 yıla yakın bir sureden beri zoria bolündûğunû, cumhurivet topraklannın %37'- si ûzennde Turk askennın işgali- nin sûrmesi dolayısıyla insan haklannm çiğnendiğini" soyle- dı u Yabancı askerlenn adadan çekibnesini, göcmenlerin evleri- ne donmesı ve adadaki demogra- fik yapının değiştirilmesi giri- şimlenne son verilmesini" ıste- vcn Klendes, "Bu istemde bulunan birçok BM kararmın is- tilacı olarak tanımladığı Turki- ye tarafmdan göz ardı edilip çiğnendiğini" kaydettı "180 bin Rumun kendi yurtla- nnda göçmen olduğunu"da ılerı suren Klendes "Turkıye'nin, Kıbns'a yasadtsı olarak binlerce göçmen göndererek, Kıbrıslı Türklerin bu durumda azınlık dunımuna düşeceğini" savundu Devlet başkanı öldürüldü Bıunndi'de kanlı darbe • Dış Haberler Servisi - Afnka ulkelennden Burundı'de Devlet Başkanı Melchıor Ndadaye dun duzenlenen bır asken darbeyle devnldı Ruanda Radyosu, devnk başkanın bazı hukumet vetkıhleny le bırlıkte öldürüldüklennı ıddıa ettı Burundı nın komşusu Ruanda hukümeü yetkıblen, darbeyı, 1987 yıhnda devnlen eskı devlet başkanı Jean Baptısta Bagaza \ e Genelkurmay Başkanı Jean Bıkomagu'nun gerçekleştırdığını bebrtüler Bu arada başkent Bujumbura'dan sılah seslen duyulduğu haberlen gebyor. Darbcnın, ulkede yapılan ılk genel seçımlenn sonuçlannın açıklanmasından bırkaç saat sonra meydana gelmesıne dıkkat çeken dıplomatlar, olaya, oldürülduğu ıddıa edılen Başkan Ndadave'nm seçımden gabp çıkmasının yol açüjpru onesurduler Burundı, 5mılyon nufusa sahıp ve üç temel etnık gruptan oluşuyor