Catalog

10EYLÜL1992PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER Rüşdü ABD'de ortaya çıktı • BOULDER (AA) - Şeytan Ayetleri adlı romanı yüzünden İran tarafından ölüme mahkûm edilen Salman Rüşdü, ABD'de ilkkez ortahkta gözüktü. Rüşdü, Colorado üniversitesinde düzenlediği basın toplantısında, İran yetkilılerine çağnda bulunarak onlardan "Kellesine konan ödülü kaldırmalannı" istedi. Rüşdü, basın toplantısıyla 'uzaktan terorizm'in işe yaramadığını göstermek istediğinibelirUi. Vasiliu'dan AT atagı • BRÜKSEL (AA) - New York'ta, 26 ekimde ikinci turunun başlaması beklenen Kıbrıs barış görüşmelerinden önce, Avrupa Topluluğu ülkelerini yanına çekmek isteyen Kıbns Rum yönetimi lideri Yorgo Vasiliu, yeni bir atak başlattı. Rum liderin, bu amaçla bu ay sonunda Brüksel'i ziyaret edeceği ve 30 eylülde AT Komisyonu Başkanı Jacques Delors ve diğer bazı önemli komisyon üyeleriyle görüşmeler yapacağı öğrenildi. Belçika: 24 bin işsiz • BRÜKSEL (AA) - Belçika'nın Neusden-Zolder bölgesinde bulunan son kömür ocağı bu ay sonunda faaliyetini durduruyor. Ocağın kapanmasıyla 200'ü Türk oltnak üzere 1200 kişinin işine son verilecek. Yetkililer, Belçika'nın bu son maden işçilerinin güç durumda kalmamaları için çeşitli önlemler ahndığını ve yeni iş alanları açıldığını belirttiler. 1983 yılında, 30 bin Türkun yaşadığ» Limburg bölgesindeki 5 maden ocağında 4 bini Türk olmak üzere 20 bin maden işçisi çalışıyordu. Bush toparlanıyor • WASHINGTON (AA) - ABD başkanlık seçimleri konusunda yapılan son kamuoyu yoklamasında, George Bush'un oylarını bir haftada yüzde beş oranında arttırdığı anlaşıldı. Ancak Demokrat Parti Başkan adayı Bill Clinton önde gitmeyi sürdürüyor. Washington Post gazetesi ile ABC TV'sinin ortaklaşa düzenledikleri ankette Bush yüzde 41, Clinton yüzde 53 oy aldı. Bir hafta önce yapılan kamuoyu yoklamasında Bush yüzde 36, Clinton yüzde 56 oy sağlamıştı. Bush'un son bir haftada kararsızlardan oy topladığı, Clinton'ın ise "Cumhuriyetçi olmalarına rağmen kendisini destekleyen bazı seçmenleri" kaybettiği belirtiliyor. Anketteki hata payının yüzde 4.5 olduğu bildirildi. Tacikistan'ın Orta Asya'da ilk din devleti olabileceği bildiriliyor IraırdaııRusya'yauyarıyi l i k l i ö d l d• Tahran, Tacikistan-Afganistan sınırına BDT birlikleri gönde- rilmesini eleştirerek, Moskova'nın Tacikistan'ın iç işlerine mü- dahaleden kaçınmasını istedi. MOSKOVA (AA-AFP) - İran, Ta- devlet başkanı Rahman Nabiyev'in ıstı- cikistan'la Afganistan arasındaki smıra fa euirilmesiyle başlayan gelişmelerin, BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu) Orta Asya'da kurulması muhtemel bir birliklerinden oluşan banş gücünün teokratik devlete doğru atılan ilk adım yerleştirilmesinden tedirgin. AFP'nin haberine göre, Tehran Times'da dün bu konuda çıkan yazıda Rusya'ya uyanda bulunularak "Moskova'nın Tacikis- tan"ın içişlerine müdahale etmekten kaçınmasf istendi. Rusya. Kırgızistan, K k i Öbki hf olabileceği bildiriliyor. Moskova'daki gözlemciler, Orta Asya'daki Müslüman nüfuslu cumhuriyetler içinde doğal kay- naklar ve ekonomik altyapı açısından en yoksul devletlerden biri olan Tacikis- tan"da, Komünist Parti rejimininkaçmas istdi. usy. Kırgzist, Kazakistan ve Özbekistan geçen hafta baskısıyla sürdürülebilen istikrann or- Tacikistan'a banş gücü gönderilmesini tadan kalkmasından şonra patlak veren kararlaştırdı. gelişmelerin. bölgede İslam radikalizmi- Tacikistan'da eski Komünist Partili nin güçlenmesi için verimli bir zemin oluşturduğunu belirtiyorlar. •Moskova'- daki diplomatık kaynaklann ve Batılı gözlemcilerin Tacikistan'daki gelişme- lerle ilgili değerlendirmeleri genel olarak şu noktalarda birleşivor: •Orta Asya "sınır aşan etnik topluluk- lar' sorununun en derin biçimde varlığını hissettirdiği bölgelerden biri. Bu cumhuriyetler arasında yer alan Ta- cikistan'da beş milyonluk nüfus içinde Tacikler nüfusun vüzde 60'ından azını oluştururken nüfusun yüzde 25'ini Öz- bekler, yüzde 10'unu da Ruslar oluştu- ruyor. •Tacikistan'da yaşayan Tacik halkın nüfusu 3 milyon dolayında. Buna kar- şıhk Afganıstan'da yaşayan Taciklerin nüfusu 5 milyonu aşıyor. Bu durum da ya yaM k ' T i k i ' b ü k d İ kTacikistan'ı. büyük ölçüde İran'ın etki alanı içinde olan Afganistan'daki Tacik toplumunun ve dolayısıyla İran'ın etki- sine açık hale getiriyor. • Nüfusu içinde Tacik unsuru önemli bir yer tutan ve Tacikistan'dan şonra Orta Asya cumhuriyetleri içinde İslam radikalizminin etkilerine en açık toplum olarak nitelenen Özbekistan ise komşu- sundaki gelişmelerin kendi toplum yapısında yaratabileceği etkilerden duy- duğu rahatsızlığı her fırsatta dile getiri- yor. Tacikistan'da Rahman Nabiyev'in is- tifasıyla sonuçlanan gelişmeler, bu ülke- deki siyasi değişim süreci açısından yalnızca 'başlangıcın sonu' olarak de- ğcrlendiriliyor. AFGANİSTAN Kabil'e komünist suçlaması KABİL (AA) - Hizbi tslami örgütü lideri Gülbettin Hik- metyar, "Kabil imansız ko- münist generaller tarafından yönetiliyor" dedi. Afganistan'ın başkenti Ka- bil'deki karargahında gazete- cilerin sorulannı yanıtlayan Hikmetyar, hükümetin "yet- kisiz silahlı militanlar"ı kent dışına çıkartma karannı "ya- lan" olarak nitelendirerek red- dettiğini bildirdi. Kabil'de militanlann bulun- masını "savaş nedeni" olarak gördüklerini belirten Hikmet- yar, bu silahlı gruplann baş- kentten aynlarak dağıtılması gerektiğjni kaydetti. Hikmetyar, "Silahlı militan- lar Afganistan'da kaldığı süre- ce banş ve güvenlik gerçekleşe- mez" dedi. Kabil'e geçen ay içinde dü- zenlenen rokct saldınsından hükümeti sorumlu tuttuğunu söyleyen Hikmetyar, Kabil'- deki savaş, roket saldınlan ve yağmalann tamamen hükü- metin hatası olduğunu ifade etti. Hükümete bağlı uçaklann, Afganistan'ın batısındaki Hizb-i tslami örgütünun kontrolu al- tındaki Shinhand Hava Üssü'- nün bombalandığını duyuran Hikmetyar, saldırılarda 60 savaş uçağının tahrip olduğunu söyle- di, Hikmetyar. Hizb-i Islami ör- gütüne bağlı mücahitlerin Khenjan bölgesinde, başkent Kabil'e askeri yardım götüren konvoya saldırdıklanm duyur- du. Saldın sonucunda 400 kişi- nin öldüğünü. 74 kişinin yara- landığını duyuran Hikmetyar, 40 tankı ele geçırdiklerini belirt- ti. Hikmetyar. Afganistan'ın Doshi bölgesindeki saldırılarda 25 kişinin" öldüğünü, 44 kişi- nin de yaralandığını bildirdi. AÇIK HAVADA TIR AŞ KEYFt - Pakistan'ın Afganistan sınırındaki Peşaver kentinde, kal- dırımlarına berberlerin tezgâh kurduğu bir sokak. Kaldıruna sıralanan berberler, ne dükkân ne de elektrik, çok fazla şeye ihtiyaç duymadan müşterilerine hi/met ediyor. Müşteriler de açık havada taşıma suyla yapılan tıraştan oldukça memnun görünüyor. (REUTER) Büyükelçi Tıkriti, PKK'ya destek olmayacaklanna söz verdi Irak'tan Türkiye'ye güvence ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Irak'ın Ankara Büyükelçisi El Tıkriti, ül- kesinın başta PKK olmak üzere hiçbir te- rör örgütüne destek vermediği ve verme- yeceği konusunda Türkiye'ye güvence verdiğini söyledi. Başbakan Süleyman Demirel, dün Irak Büyükelçisi El Tıkriti'yi kabul etti. Tıkriti. görüşmeden sonra gazetecilerin sorulan üzerine. Irak Devlet Başkanı Saddam Hü- sevin'in Demirel'e sözlü mesajını ilettiğini, iki ülkeyi ilgilendiren konularda ve son ge- lişmelerle ilgili olarak görüşme yaptıklan- nı söyledi. Tıkriti, şöyle devam etti: "Türkiye bu tavnnı sürdürmeye devam edecek. Irak'ın tekrar uluslararası plat- formda yerini alması için birlikte çahşaca- ğız. Kendilerine Irak'ın terör örgütlerine hiçbir şekilde, kesi-nlikle destek vermediği ve vermeyeceği konusunda güvence ver- dik. Özellikle PKK konusunda. Türkiye ile her alanda işbirliği yapmaya hazjnz. Güvenlik, Irak ve Türkiye'nin ortak bir sorunudur ve bunun için gayret sarfedece- ğiz" Demirel. dün akşam Başbakanlık bi- nasından aynlırken, Irak yönetiminin, her zaman PKK'va yardımcı olmadık- lannı söylediğini belirterek "Kesinlikle reddedivorlar, yardımcı değiliz. diyor- lar" dedi. Demirel, "GörüşmedeÖzal'ın Iraklı muhalıf liderlerle yaptığı zirve de gündeme geldi mi?" sorusunu yanıtlar- ken şunlan söyledi: "Hiç alakası yok. Onlar bizim iç soru- numuz. Irak bizim komşumuzdur. Irak'ın toprak bütünlüğünün korunma- sında biz fevkalade hassasız. Irak'ın toprak bütünlüğü korunmalıdır." Sezgin yarın gidiyor Tahran'la PKK pazarlığı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Türkiye. PKK ile müca- delede, ilk olarak Suriye'de baş- lattığı atağını İran'da sürdürü- yor. İçişleri Bakanı İsmet Sez- gin, ağırlıkiı olarak yasa dışı PKK'nın faaliyellerine son ve- rilmesi konusunu görüşmek üzere yann İran'a gidiyor. İçişleri Bakanı İsmet Sezgin'- in. Emniyet Genel Müdürlüğü. Jandarma Genel Komutanlığt veOlağanüstü Hal Bölge Valili- ği'nden üst düzey yetkilileri de beraberinde götüreceği İran ge- zisi 5 gün sürecek. Sezgin'in. İran'da yapacağı görüşmelerde. iki ülke arasında gerektiğinde PKK'ya yönelik "sıcak takip" yapılılıasına da olanak tanıyacak bir güvenlik işbirliği anlaşması imzalanması önerisini götüreceği öğrenildi. Bugüne kadar, topraklannda PKK militanlannın herhangi bir biçimde bulunmadığını ve fa- aliyet göstermediğıni savunan Iran'ın böyle bir anlaşmaya ya- naşmaması halinde, İran'dan. Türkiye'ye yönelik faaliyetler- de bulunan PKK militanlanna engel olunması konusunda et- kin garantiler isteneceği bildiril- İçişleri Bakanlığj yetkililcri. İran'ın, sıcak takip konusuna yanaşmasa bile Türkiye'nin is- tediği garantileri verebileceğini ifade ettiler. Görüşmelerde. iki ülke arasında sınır güvenliğinin sağlanmasına ilişkin bir proto- kolün imzalanması ve bu pro- tokol çerçevesinde. iki ülkenin sınır illerindeki valilerinin za- man zaman bir araya gelerek sınır güvenliğiyle ilgili konulan ele almalannın sağlanması bekleniyor. Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Eşref Bitlis'in, kaçan militanlardan ele geçirilen ve üzerlerinde İran yapısı olduk- lannı gösteren yazı ve işaretle- rin bulunduğu silah ve ilaçlar- dan aldığı örnekleri de İran'da yapılacak resmi görüşmelerde masaya getirebileceği ifade edil- di. Alan karakoluna yapılan baskında, Türk sınınnın yakınındaki İran karakolunun bulunduğu bölgeden ateş açıldığına ilişkin saptamalann da. Sezgin tarafından yine gö- rüşme masasına getirilmesi bekleniyor. Sezgin'in, tran ziyaretinin he- men ardından Suriye İçişleri Bakanı Habba'yı Ankara'da konuk edeceği bildirildi. Habba ile Ankara'da yapılacak görüş- melerde. Sezgin'in Şam gezisin- de. özellikle PKK'ya ilişkin ele alınan konulann gözden geçiri- leceği belirtildi. POLTTIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI Tacikistan TüPkiye'ye Sanıldığından Yakın Tacikistan'da Devlet Başkanı Rahman Nabiyev'in istifa- ya zorlanmasıyla yeni boyut kazanan olayların Rusya ve Orta Asya cumhuriyetlerinde derin kaygı yarattığı gözleni- yor. Nitekim Rusya, Ozbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan peşpeşe yaptıkları açıklamalarla Tacikistan'daki bunalımı kaygıyla izlediklerini bildirdiler. Bu dört cumhuriyetin li- derleri geçen hafta düzenledikleri toplantıda Tacikistan'a banş gücü göndermeyi kararlaştırmışlardı. Rusya, Kırgizistan, Özbekistan ve Kazakistan kaygılan- makta haksız değiller Eski komünist Rahman Nabiyev'i istifaya zorlayan mu- halefet, Islamcılarla demokratik gruplardan oluşuyor. An- cak bu koalisyonda islamcıların ağır bastığı bilinen ger- çek. Islamcılara en güçlü desteği sağlayan ülke de İran. Taciklerin İran asıllı olmaları iki ülke arasındaki yakınlaş- mayı kolaylaştırıyor. Nitekim İran bu yıl ocak ayında Du- şanbe'de büyükelçilik açan ilk ülke idi. Ne var ki Tacikistan'daki islamcıların tehlikeli başka bir desteği de var' Afganistan'daki mücahit grupları. Üç hafta önceki Newsweek dergisi, radikal tslamcı mü- cahit lider Gülbettin Hikmetyar'ın Hizb-i Islami grubunun, Tacikistan'daki İslam gerillalarını eğitip silahlandırdığını haber veriyordu. Dergi, Hikmetyar grubunun Tacikistan'a önemli miktarda silah gönderdiğini. bu silahların çoğunun radikal islamcı Yeniden Doğuş Partisi'ne gittiğini bildiri- yordu. Afganistan Savunma Bakanı Ahmet Şah Mesud, Hikmetyar'ın büyük rakibi olmasına karşın Tacikistan'daki İslamcı gruplara yapılan silah sevkıyatını onaylıyor Bu koşullarda Rahman Nabiyev'in neden fazla dire- nemediğini anlamak güç değil Böylece, Türkiye'nin Orta Asya cumhuriyetlerinde tem- sil etmeye çalıştığı laik, demokratik modelin karşısına, İran ve Afganistan'daki mücahitler tarafından desteklenen köktenci islam akımı cıkmaktadır. Afgan mücahitleri, İslamcı akımı, gerekirse silah zoruy- la komşu ülkelere yaymakta kararlı görünüyorlar. Bölge- deki İslamcı gruplara hem silah yardımı yapıyor hem de kamplarda gerilla eğitimi veriyorlar. Tacikistan'da İslamcıların ağır basması, bu ülkenin komşuları özbekistan ve Kırgızistan'ı ciddi biçimde kaygı- landırmıştır. Rusya da dogal olarak güneyindeki radikal İslamcı akımın kendi Müslüman topluluklarına sıçramasın- dan korkuyor. Bölgedeki İran'ın etkınlığınıdengelemeyeçalışanSuudi Arabistan ise kesenin ağzını açmış durumda. Riyad yöne- timinin Orta Asya cumhuriyetlerine 1 milyar dolardan faz- la para akıttığı bildiriliyor. Suudi yardımlarının büyük bölü- mü özbekistan'a gidiyor. Suudi parası sayesinde ülkede camiler mantar gibt biterken, peşpeşe yeni din okulları açılıyor. Özbekistan'da etkinlik için mücadele eden bir ülke de Afganistan. Afganistan'ın kuzeyinde yaklaşık 1.5 milyon özbek yaşıyor. En büyük düşleri, özbekistan'la birleşip, bir islam devletr kurmak. Bu amaç doğrultusunda özbe- kistan'daki radikal İslamcı gruplara silah gönderildiği bil- diriliyor. Tacikistan'da şu anda islamcılar ağır basıyor. İslamcılar diğer muhalif grupları tasfiye etmeyi başarıp, tek başları- na iktidara gelirlerse, İran, Orta Asya'da çok önemli bir kale kazanmış olacak. Afganistan ve Tacikistan'ın destek- lediği İslamcı akımlar, başta özbekistan olmak üzere di- ğer Orta Asya cumhuriyetlerinde yayılma olanağı bulabi- lir. Buortamda Türkiye'nin bölgede temsil etmeye çalıştığı laik, demokratik model zorlanabilir. İslamcı modelin ağır basmasıyla İslam kuşağı Orta As- ya'dan başlayıp, Afganistan, Pakistan, İran ve son seçim- lerde Hizbullan'ın önemli başarı elde ettiği Lübnan'dan geçerek, köktenci akımların hızla güçlendiği Mısır, Ceza- yir ve Tunus'a kadar uzanır. Tacikistan, Türkiye'ye sanıldığından yakındır. GÜNEY AFRİKA Nelson Mandela9 dan katliama tepki BtSHO(AA) - Afrika Ulu- sal Kongresi (ANC) lideri Nel- son Mandela. Ciskei sınınnda meydana gelen olaylardan sonra Ciskei askeri lideri Oupa Ggozo'nun görevden alınması- nı istedi. Mandela. King Williams ka- sabası yakınında düzenlediği basın toplantısında, "Ciskei- de 28 ANC taraflannm ölümü ve 200'den fazla kişinin yara- lanmasıyla sonuçlanan katli- am, ülkede demokrasinin yer- leşmesine yönelik hükümetle yapılan görüşmeler için büyük bir engeldir" dedi. 1990 yılında askeri darbeyle iktidara gelen Gqozo"yu devir- meyi amaçlayan ANC, önceki gün Ciskei'de askeri diktatörü protesto için bir gösteri düzen- lemişti. Ancak Ciskei birliklerinin gösteritilerin üzerine ateş aç- ması sonucu 28 kişi ölmüştü. Bu arada. Gqozo BBC'ye verdiği demeçte askerlerinin kendilerini savunmak için ateş ettiklerini vurgulayarak, istifa etmeyeceğini bildirdi. ATkınadı Öte yandan, Avrupa Top- luluğu, Ciskei'de gerçekleşti- rilen katliamı şiddetle kınadı- ğını belirterek, bu olayla Gü- ney Afrika'da demokrasinin bir kez daha tehdit edildiğıni kaydetti. Eski Mobylette veya bisikletinizi, yepyeni bir Mobylette'le DEĞİSTİRİYORUZÇalışır durumdaki "Mobylette" marka eski mopetinizi 1.000.000 liralık peşinata, eski bisikletinizi ise 300.000 liralık peşinata sayıyor ve size yepyeni bir Beldesan Mobylette veriyoruz. İster 6 ay, ister 11 ay, ister 14 ay taksitle. Üstelik 1 yıllık Beldesan servis garantisiyle... Fırsatı kaçırmayın! 1.000.000.-TL kârdasınız! H E M E N T E S L İ M 1.SEÇENEK PEŞİNAT 5 TAKSİT TOPLAM FİYAT 2.SEÇENEK PEŞİNAT 10 TAKSİT TOPLAM FİYAT 3.SEÇENEK PEŞİNAT 13 TAKSİT TOPLAM FİYAT •»<* MOBYLETTE'LER 50 VL- Süper Rock Süper Lux Flash Flmta Hydro Bıonık Enduro Flıpper 1000000 1 000 000 1000000 1000 000 1000000 1000 000 1000 000 1000000 1 000.000 1 000 000 ! 760.000- 930 000- 980 000 - 1005 000- 1060.000- 1.065 000- 1165 000- 1 225 000 - -11.380000- -1 1455 000- 4800000- 5 650 000 - 5 900.000 - 6 025.000.- 6.300000- 6 325.000 - 6 825.000 7125 000- 7 900.000 - 8 275 000 - 1000000- 1 000 000 - 1.000.000.- 1000 000- 1 000.000.- 1 000.000.- 1 000 000- 1000000 1 000 000 • 1 000 000 500000- 605 000.- 630 000- 650 000 - 680.000- 685.000- 745 000- 780.000- 875.000 - 925 000- 6000.000, 7 050.000, 7.300 000 7 500.000, 7 800.000 7850000 8.450.000, 8.800000 9.750.000. İ10 250 000. 1.000.000, 1 000.000- 1.000.000- 1.000.000- 1000000 1000 000- 1 000 000 1 000 000 1 000.000 • 1000.000 430000- 515.000- 540 000 - 555 000- 580.000.- 585 000- 635 000 - 665.000 - 745.000- 785 000- 6 590.000 7695 000 8 020000 8.215.000. 8.540.000 8.605 000 9255 000 9 645.000 10685 000 11205 000 ^ ^ BeldesanOENEL DAâmCI: I •CKO TtCABET A.«. İSTANBUL Mertez Tet 2S2 49 00'7 fıal Ş-şt Madazas Ta 246 21 49-246 64 06 | ANKARA Tel 41? 31 25'6 hal tZMİR Tet 79 05 00/3 hal AOANATet 28 02 65/3 hal 8