Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
19 AĞUSTOS1992 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
ff-16'lara milli'
•tonanım
• ANKARA (AA)-
Savunma Sanayii Müsteşan
A'ahit Erdem, F-16 savaş
mıçaklannı havadan ve
^erden gelecek tehdiüere
lcarşı koruyacak olan
elektronik donarum için
sistem yaalırrunın "milli'
olacağını söyledi. Erdem, söz
Itonusu sistemin uçaklara
" ikılabilmesi için
^ahşmalann sürdürüldüğünü
bildırdı.
*Orta Asya
TöPkiye'ninşansr
• ADANA(AA)-Adana
Sanayı Odası Başkanı Hacı
Sabancı. bağımsız Türk
cumhuriyetlerine akılcı
prpjelerle gidilmesi ve
kimsenin incitilmemesi
gerektiğini belirterek, "Bu
ülkeler Türkiye için bir
şansür" dedi. Sabancı,
bağımsız Türk
cumhuriyetlerinde başta
gümrük birliği olmak üzere
ulaşım ve sevkıyatın nasıl
sağlanacağırun tam
beurlenemediğini ifadeetti.
İşletme belgesiz
otel
• ANKARA (AA)-Turizm
Bakanı Abdülkadir Ateş,
işletme belgesi olmadan
yatınm belgesiyle çalışan 467
kpnaklama tesisini uyararak,
"İşletme belgesi olmadan
hiçbir otel kapısını açamaz"
dedi. İşletme belgesi almadan
yatmm belgesiyleçahşan ve
toplam yatak kapasitesi 65
bin 108 olan konaklama
tesislerinin bir ay içinde
işletme belgelerini almalannı
stedi.
Temmuzda 2336
şirket
• ANKARA (ANKA)-
Temmuz ayında sermayeleri
toplamı 7 trilyon 517 milyar
ira olan 2 bin 336 şirketin
Kurulduğubildirildi. Devlet
İstatistik Enstitüsü'nden
yapılan açıklamaya göre,
şirketlerin 733'ü toptan ve
perakende ticaret, otel ve
lokanta, 54rimalikuruluş
vesigorta, 109'utoplum
hizmetleri, sosyal ve kişisel
hizmetlersektöründe faaliyet
gösterecek.
Turizmi Tayvan
patlatacak
• ANKARA (ANKA)-
Tayvan (Milliyetçi Çin) ile
Türkiye arasında 1993
yılında başlayacak olan
charter uçak seferleriyle 200
bin Tayvanlırun Türkiye'ye
geleceği bildirildi. Tayvan'ın
Türkiye Kültür ve
Ekonomik Ofısi Temsilcisi
Prof. Dr. Yih-Min Lin,
Türkiye ile resmi ilişki
kurmakta zorlanan
Tayvan'ın ticari
hareketliliğinin yanı sıra
turizmde de çok iyi bir
müşteri olduğunu dile
getirdi.
THY'de atama
• İş-Ekonomi Servisi - Türk
Hava Yollan'nın ticari işler
ile ilgili Genel Müdür
Yardımcılığı'na Yavuz
Sökmen atandı. Saüş
Başkanlığı'na Uçal Dalgıç,
Pazarlama Başkanlığı'na da
Murat Öztürk atandı.
SİRKETLERDEN
• Procter&Gambie fırması
ürünleri arasında bulunan
ACE çamaşır sulan
tarafından Ege Bölgesi'nde
perakende satış yapan
esnaflara yöneük olarak
düzenlenen "Raf Tanzim
Yanşması" devam ediyor.
"Raf Tanzim Yanşmasf'nda
ödül olarak birer mini
buzdolabı verilecek.
• VakkoBursa'dabir
dekorasyon mağazası açü.
Aynca Merter'deki fabrika
toinası içinde de bir indirimli
satış bölümü faaliyete geçti.
M Boeing, 1992'nin ilk altı
âylık dönemindeki cirosunu
15.8 milyar dolar (yaklaşık
110.6 trilyon TL) olarak
âçıkladı. Aynı dönemde
şirket kannın gecen yıla
•oranla I7.2dolayında
artarak 894 milyon dolara
(Yaklaşık 6 trilyon 258
milyar TL)ulaşüğı
bildiriliyor.
• Pratt&VVhitney'nin F22
geliştirilmiş taktik avcı
uçaklannda kullanılacak
olan F119 motoru, "son şekil
verne ve ön üretime hazır
ohta" etaplannı
taıtamlayarak ABD Hava
KLuvvetleri'nden onay aldı.
TRT'den özellereveryansın
ESİN SUNGUR
Reklam pastasının bölüşü-
münde kan kaybına uğrayan
TRT özel televizyonlara ver-
yansın etti. Özel televizyonlan
yasadışı olarak niteleyen TRT
Reklam Müdürü Ali Kalıpçı,
kültür değerine dikkat etmeden
arabesk eğlenceler ve toplumda
ahlak boşluğu yaratacak yo-
ğunlukta ithal programlar ya-
yımlayan bu kanallann sadece
reklam almak amacmı güuüğü-
nü savundu. Kalıpçı, "Konu-
şan Türkiye'yi yaratan TRT-
nin ve toplumda saygınhğa
özen gösteren gazetelerin değeri
zaman içinde anlaşılarak rek-
lamlar bu kuruluşlara kaya-
caktır" dedi.
Kalıpçı, Türkiye'de televiz-
yon reklamlanndaki artışın
yasadışı özel televızyonlann
her türlü kuralı hiçe sayarak sa-
dece reklam almak amacıyla
yayın yapmasmdan kaynak-
landığını savunarak, görüşleri-
ni şöyle sıraladı:
I Reklam pastası (milyon TL.)
TRTTV
Rv-1
nrntnr»
Sasm
im
Mr
289137
-
5.111
»5.496
«11.754
1 M
fiT Mr
48 563086
- 117»
1 1457
5.1 739.742
1001İ2SJ97
1H1
fH Mr
425 700.099
u ntm
15 7.771
55.71.2S9.S05
1MUM.444
hı
307'
1L4
U
56.6
- TRT ile haksız rekabete gj-
rişen yasadışı özel televizyon-
lann çoğalması. Bunlann kendı
aralannda çıkardıklan kavga-
larla popülariteyi arttırmalan
ve sağladıklan ödeme kolaylık-
ları. _
- Özel televızyonlann reklam
alabilmek için çok yoğun bir şe-
kilde kendi reklamlannı yap-
malan ve kendi şirketlerinin
reklamlanna ölçüsüz şekil-
de ağırlık vermeleri. (Örneğin
Star'ın İmar Bankası, Ada-
bank. Ses Dergisi reklamlan)
- İki büyük günlük gazetenin
çıkardıklan TV dergilerinde
özel kanallara ilişkin reklam
mahiyetinde duyurular yap-
ması.
- Reklamlarda ölçüsüz şekil-
de promosyon ve lotarya uygu-
lamalannı arttırmalan.
- Sevircinin rahatsızlığını dü-
şünmeyerek fılmleri reklam ya-
yımlamak için sınırlamasız sa-
yıdakesmeleri.
- Sadece reklam almak için
yayın yaparak, eğitim ve kültür
programlan yerine kültür değe-
nne dikkat etmeden arabesk
eğlence programlan, hafıf ya-
nşmalar, seks konusunda yerle-
şik değerlerin çok dışına çıkan,
ahlak kaygısı olmayan hatta
toplumda ahlak boşluğu yara-
tabilecek yüzde 75'i ithal prog-
ramlar, dramanın arabeski
sayılabilecek dızıler ve lotarya-
larya>ımlamalan.
Kalıpçı, TRTnin ycrli ya-
pımlara ağırlık veren ve kame-
ramanından, yönetmenine
Türkiye'de bir istihdam potan-
siyeli sağlayan yayın anlayışı-
nın elektronik medya dilini
kullanarak "Konuşan Tür-
kiye"yi"yaratmayı amaçladığı-
nı anlatarak.televizyon alanın-
da haklı rekabeti sağlayacak
yasal düzenlemc yaptlmaz ve
yasadışı oldu-bitti durumu de-
vam ederse reklam pastasının
bölüşümünde aynı sağlıksız ge-
lişmenin süreceğini vurguladı.
TRT Reklam Müdürü Ali Ka-
hpçı, vatandaşın tepkisi art-
tıkça reklamlann, TRT gibi
kuruluşlar ile toplumda saygın-
lığa özen gösteren gazetelere
kayacağını savundu.
tSKOBİR ÜYELERİNE AVAN PROJELERtNİ TESLİM ETTİ jgO y a n n
ödÜllerinİ dağltlVOr
Altmplaket
Çukurova'nın
DYP Lstanbu) Millervekili vc eski Belediye Başkanı Bedrettin Dalan dün tkiteOTde Sanayi SitesTnin
inşaat avan projeJerini kooperatif başkaniarma tesfim etti. (Fotoğraf: HATICE TUNCER)
Dalan, Sözen'e çattıİstanbul Haber Servisi -
DYP İstanbul Mılletvekili.
İstanbul eski Belediye Başkanı
Bedrettin Dalan inşaatı süren
İkitelli Sana>i Sitesi'nin inşaat
avan projelerini kooperatif
birlik başkanlanna teslim etti.
Teslimden önce SS İkitelli
Küçük Sanayi Siteleri Yapı
Kooperatifleri Birliği
(İSKOBİR)üyelerinebir
konuşma yapan Bedrettin
Dalan şunlan söyledi:"Esnaf,
kansının kolundaki bileziği
bozarak kooperatife yazıldı.
3.5 yıldır İstanbul'u idareeden
birzihniyet' Mahmutbey
Projesi plansızdır' diye yalan
pompaladı. Kendisinin
belediye başkanlığı ne kadar
yasalsa bu proje de o kadar
yasaldır. Kendisinin belediye
başkanlığı ne kadar yasal
değilse bu proje de o kadar
yasal değildir. Bu projeyi
engellemek 30 bin insanın
geleceği ile oynamaktır.
lstanbul'un geleceği ile
oynamaktır. Eğerbu proje
tâmamlansaydı 7 kat yerin
dibinde çalışan işçiler
olmayacaku. Benzoldan
zehirlenen, felç olan insanlar
olmayacaku. 3.5 senede biraz
destekleçoktan bitmiş
olacaktı." Bedrettin Dalan'dan
sonra bir konuşma yapan
Küçükçekmece Belediye
Başkanı Ertuğrul Tığlay,
İkitelli Sanayi Sitesi projesinin
tamamen yasal olduğunu, yasal
değil diyenlerin utanması
gerektiğini belirterek "Yasalar
eğerdoğrubirşeyi
engelliyorlarsa yasalar'değişir.
Seçilmiş bir belediye başkanı
bunun için uğraşır" dedi.
Tığlay, Küçükçekmece
Belediyesi'nin bu projeye
destek olmak amaayla bir
İkitelli Bürosu kuracağını da
belirtti. Konuşmalardan sonra
Bedretin Dalan beş inşaatın
avan projesini esnaf kooperatif
başkanlanna ve İSKOBIR
Başkanı Yusuf Akgün'e teslim
ederek başanlar diledi. Çeşitli
kooperatiflerin birliğin
kararlanna uymamasından
yakınanlar olması üzerine
Dalan, Plastikçiler Kooperatifı
Başkanı Mustafa
Aslankaya'ya "Mustafa,
arkadaşlan alıp bir akşam
yemeğe gelin, süratli birlik
olun, bu işi bitirelim" dedi.
Iş-Ekononü Servisi - İstanbul
Sanayi Odası'nın 1991 yılı ba-
şanlı ihracatçılar ve yüksek dü-
zeyde vergj öideyen sanayicilere
yerilecek ödülleri belli oldu.
İSO bu yıl 558 fırmayı ihracat,
124 fırmayı da vergideki başan-
lanndan dolayı ödüllendiriyor.
Çukurova Çelik Endüstrisi, ih-
racat dalında en başanlı İSO
üyesi sanayici fınna olarak be-
lirlendi. En yüksek düzeyde
vergi verecek fırmalar arasında
ise ilk sırayı Aksa aldı.
İSO tarafından her yıl başa-
nlı ihracatçılara verilen üstün
başan ödülü alün plakete buyıl
29 fırma layık görüldü. ilk
sırayı alan Çukurova Çelik En-
düstrisi AŞ ile birlikte Çolakoğ-
lu Metalurji, Sezai Türkeş Fev-
zi Akkaya İnşaat, Mensucat
Santral, Vestel, Ekinciler De-
mir-Çelik, Brisa, Bekoteknik,
Cihan Elektronik ve Kordsa en
başanlı İSO üyesi ihracatçılar
arasında ilk 10 sırayı paylaştı.
Sanayi Odası tarafından ya-
nn Atatürk Kültür Merkezi'n-
de düzenlenecek törende 1991
yılında yaptıklan üretim sonu-
cunda gerçekleştirdikleri ihra-
cat nedeniyle ödül alacak top-
lam fırma sayısı 558. Bu 558 Fır-
manın yaptığı toplam ihracat
ise 4 milyar 817 milyon dolar
olarak belirlendi. Ödül alacak
İSO üyelerince gerçekleştirilen
ihracaün Türkiye genel ihracatı
içindeki payı yüzde 35.4 oldu.
Bu firmalann sanayi ürünleri
ihracatı içindeki payı ise yüzde
44.3 olarak belirlendi.
İSO tarafından yüksek dü-
zeyde vergi ödeyen sanayicilere
verilen üstün başan ödülüne
layık görülen 15 fırma arasında
ise ilk sırayı Aksa Akrilik Kim-
ya Sanayi AŞ aldı. Aksa'yı Ar-
çelik. Netaş, Shell Türkiye, Ar-
dem, Teletaş, Türk Demir Dö-
küm, Turcas Petrolcülük, Oto-
san, Bekoteknik, BP Petrolleri,
Kalebodur, Uzel, Erciyas Bi-
racılık ve Anadolu Otomotiv
izledi.
JU.TIN PLAKET HHRACAT1
1 Çukurova
2 Çolakoğlu
3 Sezaı Turkeş Fevzı Akkaya Inş.
4 Mensucat Santral
5. Vestel
6 Ekinciler
7 Bnsa
8 Bekoteknik
9. Cıhan Elektronik
10 Kordsa
11. Aksa
12. TrakyaCam
13. PackardElektrik
14. Sarkuysan
15 Bonısan
16. DilerOemır Çelik
17. içdaş
18. KomilıYağSabun
19 Korvella Tanm Ürünleri
20. TürkPırelli
21. ÇanakkaleÇımento
22. Tat Konserve
23. InternutGıda
24. Rabak Elektrotitik
25. Balsu
26. PaşabahçeCam
27. Ak-AITeksül
28. Assan
29 Sezgmler Gıda
Tüccara ulaşımda
büyük tasarruf
• İstanbul Ticaret Odası, Kadıköy
) .Aasına açacağı hizmet binasıyla 50
bin civanndaki üyesini ayda 1 milyar
liraya yakın ulaşım gjderinden kurtarmış olacak.
BÜLENT KIZANLIK
Hükümetin, İstanbul'u Ana-
dolu ve Rumeli yakalan ile
Bakırköy olmak üzere 3 yöne-
tim bölgesine bölme düşüncesi-
ni İstanbullu iş alemi uygu-
lamaya koyuyor. İstanbul Tica-
ret Odası'nın son meclis toplan-
tısında toplam 150 bin üyeden
üçte birinin bulunduğu Kadı-
köy yakasına bir hizmet binası
açılması kararlaştınlırken, bu
şekilde üyelerin yol parasından
ayda yaklaştk 500 milyon ile 1
milyar lira arasında tasarruf
sağlayacağı hesaplanıyor.
istanbul Ticaret Odası Baş-
kanı Atalay Şahinoğlu, İTO"-
nun Eminönü'ndeki binasına
girişilen bombalı saldınnın
ardından giriş-çıkışı kayda bağ-
Iadıklannı, bunun sonucunda
da İTO'ya işlerini yürütmek
için hergün ortalama 3 bin kişi-
nin geldiğinin anlaşıldığını söy-
ledi. Üyelerin üçte birinin işyeri-
nin Anadolu yakasında bulun-
dikkat çeken
7 bin lira olurken. Anadolu
yakasının diğer semtlerinde iş-.
yeri bulunanlar İTO'ya gidebiî-
mek için 12 bin lira ile 20 bin
lira arasında yol parası harcı-
yorlar. Kadıköyden İTO'ya
taksi ile gidiş dönüşün maliyeti
140 bin lirayı bulurken, özel
araçlannı kullananlar köprü
dahıl yaklaşık 40 bin liralık
ulaşım masrafına katlanmak
zorunda kalıyorlar. Günde or-
talama bin kişinin Kadıköy'-
den Eminönü'ne vapurla gidiş
geliş harcaması ayda 200 mil-
yon lirayı aşarken, Anadolu ya-
kasındaki daha uzak semtler-
den gelenler ve özel araçlannı
kullananlarla birlikte aylık yol
masrafının milvara yaklaştığı
hesaplanıyor.
İTO Yönetim Kurulu Baş-
kanı Atalay Şahinoğlu, meclis
üyelerine yaptığı açıklamada,
Kadıköy'de açılması planlanan
hizmet binasının yatınm mali-
yetini de en düşük seviyede ger-
çekleştirmek için ellerine önem-
li bir fırsat geçtiğini anlattı.
Kadıköy Belediye Başkanıduğuna dikkat çeken Atalay
Şahinoğlu, Kadıköy'de bir hiz- Cengiz Özyalçın'ın kendilerine
Söğütlüçeşme'de ana caddeye
cepheli bin 200 metrekarelik bir
araziyi yüzde 50 kat karşıhğı
teklif ettiğini söyleyen Şahinoğ-
lu, bu proje gerçekleşirse 300'er
metrekareden 2 katlı binayı bu-
günkü maliyetlerle 1-1.5 milyar
liraya mal etmiş olacaklannı
ifadeetti.
Kadıköy Belediye Başkaru'-
nın alttaki 2 kata çocuk kreşi
yapılmasını istediğini, ancak
gerekli yalıtım yapılıp gjriş
kapılan aynlarak, burasıyla
hizmet katlannın bağlantısının
kesileceğini belirten Şahinoğlu,
"Bugün Kadıköy'de tek katı
2-2.5 milyar liraya saüyorlar.
Kiralamaya kalksanız ayda
met binası açılmasıyla yaklaşık
50 bin üyenin gerekli işlemleri
yapmak için Eminönü'ne gidiş-
geKş maliyetinden kurtula-
cağını ifade etti.
istanbul Ticaret Odası üyele-
ri, ihalelere girmek için gerekli
şartnameleri. ihracat için men-
şei şehadetnamelerini edinmek,
fatura tasdik ettirmek, nakliye-
ciler için TIR karnesi almak,
kapasite belgeleri \e girişecekle-
ri pekçok yasal işlemle bâşvunı-
lannda istenen ITO üyelik bel-
gesini sağlamak için ayda bir-
kaç kez Eminönü'ndeki bi-
nanın yolunu aşındınyorlar.
Anadolu yakasındaki işyerleri-
nin Kadıköy'de olması halinde
sadece gidiş-dönüş vapur ücreti 10-15 milyon lira" dedi.
tartışmasız!... TYT BANK'ın faiz oranları
şimdi daha yüksek. Hemen
TYTBANK'a gelin... Size
en yüksek kazancı sağlayacak
faiz alternatiflerini görüşün.
50 milyona
kadar
50 milyon ve
üstu
• Vadesiz 10 10
• 1 ay vadeli
• 3 ay vadeli
• 6 ay vadeli
• 1 yıl vadeli
%60
%72.5
% 74.5
%77
3'er aylık ek gelirleriniz:
6 ay vadeli
(3 oydo bir 1aU o<Jemetı|
1 yıl vadeli
E3 avdo bir (an odemeit)
%69
%70
%62
%74.5
%76.5
%79
%71
%72
B
TÜRKİYE TURİZM YATIRIM ve DIŞ TİCARET BANKASI A.Ş.
TYT IANK Hoıtoly»: Cumhuftyet Coa 301 Harbıve/ISTANBUL
TEL 234 5' 60 [10 hat) 231 50 27
TYT BANK MuruOKnanty*: Nuruosmonıye Caa 9i CağatöğluılSIANBUL
TEt
512 6ö 44 4C
TYT BANK Kopolıçarfi: Sandal Bedestenı Sk 14 KopolıçarşıflSTANBljL
TEL 5'1 29 91
TYT IANIC Ankara: Cınnah Coa Goreme Sk Nazmı Bev 15 Metkezı 1 2
Kavakl.dere<ANKARA TEL 127 28 70 72
TYT IANK Anlatya: Cumhurıyet Cod 7C/A ANTALVA
TEL 18 75 38 (4 hot)
TYT 1ANK bmlr: Cumhunvel Bulvon 87/A Aisancak'lZMıtJ
TEL 13 53 54
EKONOMYE BAKIS
TANER BERKSOY
Sonbahar Skıyaleri
Ekonomi bu yıla pek iyi başlamadı. Göstergelerin düz-
gün olmadığı aylarda yeni hükümete destek sürdürüldü.
Son aylarda göstergeler düzelmeye başladı. Ekonomi,
yaz aylarını daha rahat geçiriyor gibi görünüyor.
Fiyat artış hızında son üç ayda önemli düşmeler oldu.
Enflasyon yavaşlamaya başladı.
Buna paralel olarak faiz oranlarında, sınırlı da olsa, bir
gerileme var. Kış sonunda başarılamayan ve önemli bir
döviz kanamasına yol açan faiz operasyonu bu kez kansız
biçimde başarıldı.
Yaz aylarında döviz girişinin hızlanmasının da katkısıyla
rezerv erimesi durduruldu.
Fonların disiplin altına alınmasıyla Hazine biraz daha
rahatladı. Kamu finansmanı yöntemi konusunda Merkez
Bankası'yla Hazine arasındaki anlaşmazlık dizginlendl.
Mayıs ayına kadar duraklayan sınai üretimde bir kı-
pırdanma var. Henüz tüm piyasalara yansımasa bile eko-
nomide canlanma eğilimi görülüyör.
Tarım üretiminin de canlı olacağı anlaşılıyor. Pazara
çıkan tarım ürünleri bu yaz oldukça bol.
Yıl ortası itibarıyla dış ticaret ve dış ödemelerde önemli
bir sorun görünmüyor.
Kısacası, yaz mevsiminin ortasında ekonomik göster-
geler bir toparlanma ve rahatlamaya işaret ediyor.
• • •
Bu düzgün görüntüye rağmen insanlar ve kurumlarda
benzer bir rahatlama yok.
Sokaktaki insan halinden memnun değil. Ekonominin
de, kendisinin de geleceğine güvenle bakmıyor. Kuşkuları
ve kaygıları adeta tırmanıyor.
iş âlemi de kaygılı ve güvensiz. Göstergelerin sergiledi-
ği eğilimlerin kalıcı olduğundan kuşkulu. Güvensizlik, si:
yasi tercihlerini etkileyecek boyutlara ulaşmış.
Sendikalarda da benzer kaygılar var. Geleceğe kuşkuy-
la baktıklarını ifade ediyorlar.
Göstergelerin düzeldiğini kabul etseler bile, uzmanlar
da kuşkulu bir bekleyiş içindeler.
Kısacası, ekonomi iyi sinyaller verirken, güvensizlik ve
eleştiri tırmanıyor. Hükümete verilen yaygın desteğin eri-
meye başladığı görülüyör.
Neden?
• • •
Neden gayet basit. Hiç kimse göstergelerin işaret ettiği
toparlanma ve rahatlamanın kalıcı olduğuna inanmıyor.
Yaz göstergeleri olumlu olsa bile, sonbahar sinyalleri
düzgün değil.
Bugünün gelişmelerinin arkası irdelendiğinde, geçici ve
mevsimlik eğilimlerin baskın olduğu, kalıcı ve belirleyici
eğilimlerin ise olumsuzluklarını sürdürdükleri görülüyör.
Sonbahar sinyallerinin kaygı verici olmasının nedeni bu.
• • •
Enflasyonun son aylarda durakladığı doğru. Bu, kötü bir
şey de değil kuşkusuz. Ancak aylıkfiyat artış oranlarındaki
hızlı düşmenin sebze-meyve fiyatlarında bu yıl gözlenen '
olağanüstü gerilcmeden kaynaklandığı biliniyor. Bu, her
yıl gözlenen bir mevsimlik fiyat hareketi. Mevsimlik fiyat
düşrnesinin bu yıl olağandışı boyutlara ulaşmasının
«önemli bir nedeni, Balkanlar'daki olaylar nedeniyle seb-
ze-meyve ihracatında yaşanan stkıntı. Iç pazarda bollaşan
ürün, fiyatları düşürüyor.
Buna karşılık ekonominin diğer sektörlerindeki aytık fi-
yat artış oranları geçen yılın oranlarının çok üstünde. Üste-
lik bu mevsimlik bir eğilim değil. Sonbaharda mevsimlik
eğilim etkisini yitirince, enflasyonun yeniden hızlana-
cağını herkes biliyor.
Yani enflasyonun sonbahar sinyali rahatlatıcı değil.
Enflasyon yeniden hızlanınca faizlerin de bunu izlemesi
kaçınılmaz. Üstelik faizler iki başka etkenin de baskısı al-
tında kalacak. Birincisi, Hazine'nin ödemeleri. Burada da
sonbahar sinyali kaygı verici. Sonbaharda yoğun ödeme-
leri olan Hazine'nin borçlanmayı arttıracağı ve bunun da
faiz üzerinde baskı yaratacağı biliniyor. Ikinci etken de sa-
nayideki canlanma eğilimi. Bu eğilimin kredi talebini bes-
lemesi ve faiz üzerinde baskı yaratması kaçınılmaz.
Yani sonbahar olmasa bile kışın ilk aylarında faizlerin
yeniden yükselmesi muhtemel.
Dış ticarette yılın ilk altı ayında sergilenen perfonmansın
değişmeye başladığı da görülüyör. Haziran ayı rakamları
ihracattaki yavaşlamanın sürdüğünü, ithalattn ise
hızlandığmı gösteriyor. Bu, iç talebe bağlı canlanmanın
kaçınılmaz sonucu.
Yani sonbahar sinyalleri, yılı ciddi bir dış ticaret açığıyla
kapayacağımıza işaret ediyor.
Tüm bunlara karşı ekonomiyi yönetenler pembe tab-
lolar çizerek, mevsimlik düzelmelerden kalıcı sonuçlar
üretmeye çalışıyor. Oysa ekonominin daha net ve kalıcı
düzenlemelere ihtiyacı var. Hükümetin sergilediği ekono-
mi yönetimi ise bu yönde değil.
Yani iktisat politikalarının da sonbahar sinyalleri pek ra-
hatlatıcı değil. Göstergeler düzelirken herkesin tedirginli-
ğini sürdürmesinin nedeni, sonbahar sinyallerinin kaygı
verici olması.
Yönetenler dışında herkes sinyalleri daha iyi okuyor ga-
liba.
KDV ve fondan kurtulmanın yeni yolu
Plakasızotobüs
devribaşladıİş Ekonomi Servisi -Yerli sa-
na\i >üzde 15 kapasitede çalı-
şırken. belediyeler otobüs itha-
latınm keyfıni sürüyorlar. İthal
edilen otobüslere plaka takma-
dan hizmete sokan belediyeler
ithalde abnan KDV ve vergiler-
den kurtulmanın yolunu bul-
dular. Belediyelerin ithal ettiği
otobüslerin yarattığı istihdam
kaybının 46 bin olduğu bildiril-
di. 1990-92 yıllannda büyük şe-
hir belediyelerince yurtdışında
Macaristan ve Yugoslavya'dan
ithal edilen otobüs sayısı son
olarak İzmir Büyük Şehir Be-
lediyesi'nin 800 otobüsü ile bir-
likte 2985'e yükselecek.
Türkiye'de otobüs fabrika-
lannı ekonomik krize sokan
dampingli ithalata tepkiler yo-
ğunlaştı. Otomotiv Sanayi Der-
neği (OSD) Genel Sekreteri
Prof.Dr. Ercan Tezer "Dam-
pingli otobüs ithalatının
ulaştığı boyutlar, otomotiv sa-
nayinde krize neden oluyor"
dedi. Tezer, dampingli ithalat
yüzünden, Türkiye'de otobüs
üreten yerli fırmalarda, kapasi-
te kullanımının yüzde 15'ler dü-
zeyine düştüğünü söyledi.
Dampingli otobüs ithala-
tında, yerel yöneümleri suçla-
yan OSD Genel Sekreteri Er-
can Tezer, "Son iki yılda büyük
şehir belediyelerinin Macaris-
tan ve Yugoslavya'dan , dam-
pingli otobüs ithalatının 2 bin
985'e çıktığını" kaydedip bu-
nun istihdam kaybının 46 bin
kişiye ulaştığını bildirdi. Tezer
"Bu istihdam potansiyeli, her-
hangi bir ek yatınm yapılma-
dan mevcüt tesislerin daha yük-
sek kapasite ile çalışmasından
elde edilebilecektir" dedi.
Prof. Ercan Tezer şunlan
söyledi:
"Türkiye gibi, kaynaklan kıt
bir ülkede, yerel yönetimlerin,
kamu kaynaklan ile destekle-
nen hizrnetlerinin, ülkedeki
üretim potansiyeli düşük kapa-
site ile kullanılırken, sadece dış
alıma dayandınlması, her yönü
ile sakıncalı bulunmaktadır.
İthal edilen otobüsler, yerel yö-
netimlerce ithalde ödenmesi ge-
reken fon ve KDV gibi vergiler
ödenmeden yurda sokulmakta,
plaka takılmadan hizmet veril-
mektedir. Dampingli fiyat,
doğu bloku ülkelerince sağfa-
nan ucuz kredi ve ithal rejimin-
deki hatalı uygulama sonucu,
yerli üretim , aşın ve haksız bir
rekabetle karşı karşıya bırakıl-
maktRdır."