Catalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER 5 ARALIK 19i BURAŞI TÜRKİYE. \ HALLK Gökova ve Demokrasi Her cınayetın ardında bır ınsanı zaaf aranır Hırs tutku, nefret, haset gıbı Gokova cınayetının ardındakı zaaf bence çok açık Şu Frenklerın arrogance adını verdıklerı şey Kıbır kendını beğenme azamet, kustahlık karışımı bır şey Ben ıstedığımı yapanm en 1yı ben bılırım yağmur benı ıslatmaz ateş benı yakmaz var mı bana yan bakan tururtden bır aşırı guven Gokova Korfezı nın kenarına termık santral yapmanın korkunç bır çevre cınayetıne yol açacağı o zamanın Başba- kanı Turgut özal ve arkadaştarına bın kez soylendı Bılım adamları soyledı muhalefet soyledı basınsoyledı çevrecı- ler soyledı yerlıler soyledı yabancılar soyledı, koylufer soyledı AmaANAPIılaromuthış arrogance' larını yenıp kımseye kulak vermedıler Nuh dedılerpeygamber demedı- ler Başbakan Turgut özal ın 1984 yılında olayı yerınde ınce- letmek uzere Gokova ya goturduğu gazetec/ler arasında ben de vardım Sonucun kotu olacagı ortadaydı Ama anla- dım kı bızı oraya çağıranların kafalarının pencerelerı kapalı, farklı şeyler duymak ıstemıyorlar, doğrusunu bulmak ıçın değıl ıkna etmek ıçın goturmuşler bızı oraya Tabıı efert- dım, en tyısını onlar bılıyorlar Inatdeğıl mı, ılleyapacaklar1 Başbakan özal kendınden çok emın Gokova ya bır şey olmaz garantı verırım dıyor Enerjı ve Tabıı Kaynaklar Bakanı Cemal Buyukbaş "Dev- let gucudur Santralı buraya yapacağım var mı bır dıyeceğı olan dıye meydan okuyor Turızm ve Kultur Bakanı Mukerrem Taşçıoğlu, "Benım Başbakanım aklma koyduğu şeyı yapar, bunu böylece ya- rın' dıye efelenıyor Ah arrogance sen nelere kadırsın' Ne sanrılara fantezılere kotuluklere O dunyada eşı benzerı bulunmayan Gokova Korfezı nın kıyısında yukselen 200 metre bacalı çırkın yapı senın anıtindır Çevrenin en büyük özenle korunduğu ülkefer dûnyanın en demokratik ûlkeleridir. Çevrenin en acımasızca tahrip edildiği ulkeler ise totaüter rejimlerin göz açtırmadığı diktatâriûklerdîr. Demırel ın baş- kanlığında kurulan DYP-SHP koalısyo- nunun ulkeye verdı- ğı mujdelerden bınsı de Gökova Korfezı - ne kurulan termık santralın durdurula- cağı oldu Ozal ve çevresındekılerın de- dığım dedıkcılığı yu- zünden 1 5 trılyon ________________________ harcanmıstı, ama •—————---—-—------—----—- zararın neresınden donulse kâr ıdı Bu haber bırçok yerde bayram sevıncıyle karşılandı Gelın gorun kı bırılerı Demırel hukumetmın zıhnını çelıp nâlâ cınayetı tamamlamaya çalışıyor Çevre Bakanı Doğancan Akyurek kalkıp santralın ıptal edılmedığmı devam edebıleceğını soyleyebılıyor Acaba nıçın'? Sakın Doğancan Akyurek sabık bır ANAP'lı olarak Gokova cınayetının f aılı ANAP ıktıdarının 'arro- gance ından pay aldığından olmasın'? Yoksa eskı suç ortaklığının kompleksı ıle mı hareket edıyor? Ya SHP'nın ıktıdara gelınce Gokova santralını durdura- cağız vaadı ? Onu ne yapacagız'? * Demırel Gokova konusunda bır gazetecının sorulanna eevap verırfcen şöyle dermş Gökova'ya santral kurmak yanlış ( ) Benım ıçın çevre demokrası kadar onemlı " Asimda msanlığın son 50 yıllık seruvenıne baktığtmızda ' çevre ve demokrası kavramlarının yakından ıltşkılı ol- duğunu goruyoruz Çevrenin en buyuk ozenle korunduğu ulkeler aynı zaman- da dûnyanın en demokratik ulkelerıdır Çevrenın en acımasızca tahrip edıldığı ulkeler ıse totalıter rejimlerin goz açtırmadığı dıktatorluklerdır Stalınızm den yenı kurtulmuş tum Doğu Avrupa nın bır çevre facıası durumunda bulunma- sı acı bır ornektır Nasıl olmasın 9 Daha bırkaç yıl öncesıne kadar Çekoslo- vakya da çevreye ılışkın ıstatıstıkler' devlet sırrı' sayılıyor- du Boyle olmasaydı ulke ormanlannın yansı olüm doşeğın- de olur muydu 9 Çevre ıle demokrası arasındakı ılışkıyı ıncelemek ısteyen- ler Çernobıl felaketınde gereken derslerı bulabılırler Turkıyede demokrasının genışlemesıyle bırlıkte Go- kova nın da kurtulması sımgesel bır anlam taşır Gokova da gerı adım atılırsa korkarım yarın demokrası alanında da arkası gelır ARSİN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN ESASNO 1991 184 Davacılar vekılı \\ Samı Tajkın tarafmdan davalılar aleyhıne açı lan tapu ıptafı \e tescıl da\asının vapılan açık vargılaması sırasında venlen ara karan gereğınce Dasacılar vekılı tarafından davalılar alevhıne açılan davanın dava dılekçesı dasalılardan Nadıve Toraman Vîetın Toraman Hasan ts- maıloğlu Mustafa lsmaıiogiu Esma tbrahım kın Aslan Alı oğlu Hashatun Huseun kı..ı Şazıye Ismaıl kızı Asıve fsmaıl kıa Guluzar Hasan kızı Tahır Hasanoğlu Cevahır Ahmet eşı Fatma Temel eşı Emıne Temel kızına vapılan lûm araştırmalara rağmen teblığ edüeme- dığı anlaşıldıfından davdlıların duruşma gunu olan 26 12 1991 tan- hınde bızzat duruşmava gelmelerı \eya kendılennı vekılle temsıl ettırraelen, gelraedıklen veva kendıienm vekılle temsıl eturmedıklen takdırde duruşmalann gıvaplarmda vapılacağı ve dava dılekçesınm 7201 sa>ılı Teblıeat Yvasası nın 29 uncu maddesı gereğıncedavalılara teblıgatyennekaımolmak uzere ılanen teblıg olunur 15 II 1991 Basın 50650 İLA1N PERŞEMBE SULH HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN EsasMo 1991 318 KararNo 1991 487 Davacı Alı Tunç Karadenız vekılı Av Guner Sagra tarafından da- valılar Mehmel Kumcu ve 10 arkadaşına karşı açılan ortaklığın gıde- nlmesı davasmın mahkememızde \apılan açık vargılaması sonunda Davalı Perşembe ılçesı Efirlı kovünden Mehmel Kumcu nun açık adresı bulunamadıgından adına gazete ıle duyuru yapılmıştır Bu kez de hukum özetının da\alı>a gazete ıle duyuru vapılmasma karar \ erıldıgınden Davalının da pa>ı bulunan Perşembe ılçesı Efirlı koyu 4-9 pafta 83 parsel penl arası ven ısımlı taşmmazın açık arttırmada sattlarak ortak- lıgın gıderıimesme satış bedelmın pavdaşlara pa>lan orarunda odenmesıne karar venlmış, ancak davalı Mehmet Kumcu nun adresı bcllı oimadıfından karar ozetının ılan volu ıle duyurulmasına, ılan gu- nunden ıtıbaren 7 gün ıçerısınde Yargıtav a baş\urmadı|b takdırde karann kesınleşecegının bılınmenne karar teblıgı >erınegeçerl) olmak uzere ılanen duvurulur Basm 50716 İLAN T.C. BL RSA İŞ MAHKEMESİ EsasNo 199) 682 Davacı SSKGenel Mudüriugu vekılı Av Serpıl Buk larafındanda- valılar alevhıne açıian rucuan tazmınat davasının )apılan vargılaması sonunda verılen karara gore Kabul beyanıdıkkatealındrak kurumzaran 1 596 140-lıranın ge- lır bağlama veonay tanhınden ıtıbaren ışlevecekyasal faızıylebırlıkte davalı Tayfun Selen den tahsılı ıle davacı kuruma odenmesıne Dıger davalılar hakkmda karar ıtlıhazmd ver olmadığma Kanun volu açık olmak uzere davaa vekılının ve davalı Tayfun Se len ın yuzlenne karşı dıger davahlann yokluğunda karar venlmış olup bunkrdanddvalıSelhanMımarlık Muhendıslık Inş San veTıc Ltd Ştı ne teblığ edılemedığınden anılan karann 7201 sayılı Teblıgat Yasası nın 28 maddesı uvannca (davah Selhan Mımarlık Muhendıs hk tnş SanveTıc Lid Şırketıne) leblığ olunur (Ilanen teblığ son ılan tanhınden ıtıbaren 7gunsonrayapı!ni5sa>ılır ) Basın 45511 Türk Kadını 1934 9 ten Beri Parlamentoda... Demokratik ruhlu yurttaşlık, kadınları yaşamm her duzeyinde ve her alanında aktıf bir role ıten anlayıştır. Meydanları dolduran, oy sandığına koşan Turk kadınları bundan boyle sorun, istek ve duygulanm daha ozgurce açıklayabılmelı; TBMM'dekı temsılcileri ise gerçek bir dayanışma anlayışı çerçevesınde, onlardan gelecek sese kulak vermelidır. Prof. Dr. NERMİN ABADAN-UNAT Boğaziçi Üniversitesi 5 Aralık 1934 tarıhı Turk kadınının parla- mentoya gırdığı gundur Kapsamlı bır çağdaş- laşma hamlesme gırışen Mustafa Kemai ve ar- kadaşları, gerçekleştırdıklerı anayasa değışık- lığı ıle bır yandan o donemın en ılerıcı sayi- lan Batılı ülkelenne benzemeyı, ote yandan Kurtuluş Savaşı sırasında Turk kadınma ver- mjş olduğu sözu yerıne getırmeyı amaçlamış- lardır Böylece Turk kadını Batı Avrupa'da çe- tın mucadeleler yapmış olan hemcınslenne kı- yasla onemlı bır kazantm kaydedebılmıştır Nıtekım Fransız kadınlarına bu hak ancak 1944'te, Iıalyan ve Japon kadınlarına 1945'te, Belçıkalılara 1948'de, Yunanhlara ıse ancak 1952'de tanınmıştır (1) Kımı Turk kadın sos- yal bıhmcılere gore sıyası hakların bır muca dele sonucu olacak yerde ıktıdardakı partının bır armağanı olarak verılmesı, Turk kadınla- rının varlığını toplumda daha guçlü kılacak surecı vavaşlatmış, zavıflatmıştır Devlet feminizmi Bu göruşu tumden geçersız sajmamakla be- raber Turkıye'de uygulanan devlet femmınnı, ılerde gerçekleşeceğı ümıt edılen çok partılı re- kabetçı, çoğulcu, çağdaş bır Turkıye'nın kurul- rnası ıçın en vazgeçılmez oğeye oncelık kazan dırmışiır Bu oğe ıse eşıtlıktir. Zıra geuşmış ve gelışmekle olan ulkelerın tumunde bugune dek cınsler arasındakı eşıtlığın gerçekleşmesı açısın dan çok buyuk eksıklıkler oldugunu göruyoruz Batı Avrupa'da kadınların kabıneye onemlı oranla gırdıkîen ulkelerden sadece Norveç Vo 37 ıle basta gelmektedır Bunun nederu ıse Norveç'te tum sıyası partılerın kadınlar lehıne kota u>gu- lamalarıdır Norveç*ten sonra ıkıncı sırada % 17 ıle Isveç gelmektedır Avusturya, Danımarka, Fınlandıya, Federal Almanya'da ıse bu oran ^o 10-14 arasında değışmektedır Demek oluyor kı çok uzun bır demokratik geç- mışe sahıp olan ulkeler bıle gerçek eşıtlige ulaş rnak ıçın katedılmesı gereken yolun henuz basın da buluniivorlar Ataturk, köklu geleneklerle pe- kışmıs ataerkıl bır sıvasai kulture sahıp olan ul- kemızde, TBMM'ye bır çırpıda 18 kadın mıllet- vekılını aday göstermekle Turk kadınma yepye- nı bır kımlık kazandırmak ıstemıştır Bunun ıra- decı (voluntarıst) bır tasarruf olması, karann de ğerını azaltmaz Kadın milletvekili azalı>or <\radan nerede ıse altmış yıl geçmış bulunu- yor Turk kadın polıîıkacıları özellıkle çok par- tılı döneme geçıldıkten sonra gıderek azalan bır oranda TBMM sıralannı ışgal etmeye devam et- tıler 1935'te ^ 4 5 ıle en yuksek oranı bulan par lamentodakı kadın varbğı, 1977-80 donemınde % 0 9'a kadar duşmuştur 12 Eylul darbesınden sonra benımsenen 1982 Anayasası'nın kabulun den sonra yapılan ılk seçımde TBMM'ye 12 ka dın (°*o 3) seçılmıştır Bu savı 1987'de H 1 2'ye duşmuş, 1991 genel seçımlennde ıse tum sıyası partılerın kadın seçmenlerıne ozel sloganlarla ses İenmelerıne ragmen parlamentoya gırebılen ka dınların s^vısı ancak 6'dan 8'e yukselebılmıştır Bır bakıma denılebılır kı toplumsal sıvasai dıya log hararetlendıkçe, kadınların parlamentoya gı- rebılme sansları azalmaktadır Acaba bu gehşmeyı bellı bazı etkenlerle açık lamak mumkun mudur1 Ilk akla gelen, son se çımde uygulanan adaletsız barajlar ıle tercıhlı o> sıstemının kadınların aleyhıne çalışmış olması- dır Zıra bazı yerlerde erkek adaylar "tercıh" ov- ları ıle bınncı ya da ıkıncı sıradakı kadın adayın seçılmesını önlemıştır örneğın Edırne'de DYP'den önseçımde bırıncı sıraya gelmış olan adav Hanife Gıîlerce, erkek adayı tercıh eden seç menlerın kurbanı olmustur Uzun nefesli sureç Bu arada Turkıye'de anayasanın temel hak ve hurnyetlerden sayılan dernek kurma hakkını ola- ğanustu kısıtlaması, sıyası partılere kadın ve genylık kolları kurma vasağı getırmesı, ataerkıl bır toplumun tabularım kırmaya destek olabıle- cek örgutlen saf dışı etmıştır Unutulmaması ge- reken husus polıtıkanın uzun nefesli bır sureç ol- ması, kadm veya erkek adaylarm çeşıtlı forum- larda sıyasal deney kazanmalan halınde parla- mentoya daha kolav gırebılmelendır Bu tür sıyasal sısteme ılışkın nedenler yanın da kadın polıtıkacılann kışılığı, benımsedıklerı sıyasal rol modeh de etkılı olmuş mudur7 Turkı ye'de TBMM'ye gırmış olan kadın parlamenter lerın büyuk çoğunluğunun "erkek gıbı hareket etme" kuralını benımsedıklen gorulur Buyük <, ğunluğunun mensup olduklan partının örgüt len, komısyon çalışmalartna öncelık tanımal rı, onların kamuoyunda etkılı bıçımde tanınm larına engel olmustur Bunun kayda değer ıstı nalan, her vesıle ıle kızlara venlecek eğıtımın tuı ve nıcellığı uzerınde duran senatör Zerrin Tuzo ıle yasamının son anına kadar lajkbk ılkesını s, vunmaktan gerı kalmamış olan rahmetlı Doç. D Bahrıve Uçok'tur "Susturulan" kadınianmız Turk parlamentosunda, nufusun yansını oluş turan, fakat bugune dek "sessız" kalmayı yeğle yen ya da "susturulan" kadınlanmızın sağJık, eğı tım, çalışma, kışılık haklan, sosyal güvenceler gıbı yaşamsal sorunlarını ısrarla, yılmadan, heı fırsatta dıle ve kursuye getıren kadın polıtıkacı lann sayısı geçen altmış yıl ıçınde parmakla sa yılacak kadar azdır Umtt edenz kı 1991 seçımlerı sonucunda Türk toplumunun sıyasal kaderıne venı yön verecek olan yasama organında yer alan kadm mılletve- kıllerı yeterınce guçlu olmasa da eskısme kıyas- la daha sık bır şekılde dıle getırılen kadm sorun- larına sahıp çıksın, bu sorunlara Batılı ulkeler- de bulunan çozumlen ıncelesın, taşıdıklan ağır sorumluluğun bıhncıne ulaşsın ve temsılcısı ol- duklan kadın seçmenJerın dılek ve özlemlerını dıle getırsın Demokratik ruhlu yurttaşlık, kadm- lan vaşamın her duzeyinde ve her alanında ak- tıf bır role ıten anlayıştır Meydanları dolduran, oy sandığına koşan Turk kadınları bundan böy- le sorun, ıstek ve duygulanm daha ozgürce açık- layabılmelı, TBMM'dekı temsıJcılen ıse gerçek bır dayanışma anlayışı çerçevesınde, onlardan ge- lecek sese kulak vermelidır Yenı koalısyon hu- kumetının Turk sıyasal tanhınde ılk defa bır "Ka- dın Sorunları BakanhğY'na yer vermış olması bu açıdan bakıhn^a çok onemlı, yepyenı ve kutlan- ması gereken bır atıhmdır (1) The M>rld's Homen T>ends artd Statıstıcs, 1970-1990, Umted Nalıons, \e* York, 1991, s 32, 39, Tablo 3 PARİSTEN SELÇVK DEMIREL Erkek Egemen Siyaset Kadın, aıle, çocuk ve ozurlulerden sorumlu Devlet Bakanhğı, hem kadına toplumda bıçılen yen anlamak hem de kadm sorunlanna bakışı anlamak açısından çok ılgınçtır hareketleçozmeyeçalışmak da kadmlara veya sıyasete pek fa/la bır şey getırmez Bakanlık Doç. Dr. AYŞEGÜNEŞ-AYATA ODTÜKamu YonetımıBölumü 1934'te Turk kadınlanna seçme ve se- çılme hakkı verılmesı, gerek Turk sıyasal >asamı, gerekse kadın hareketı açısından çok onemlı bır adımdır Ne yazık kı ara- dan geçen bunca \ıl ıçınde bu hareketın ne değen anlaşılmış ne de bu hareketı da- ha ılenye goturecek adımlar atılmıştır Kadınlar sıyasete gırmemış, daha onem- lısı sıyasette en^ellenmıştır Kadınların siyasettekı başansızlıklan- nın (ve başansız sayılmalannın) bırçok nedenı vardır Kızçocuklannın>etıştınl- me tarzlanndan, topluluk onünde konuş- turmamaya varan bırçok neden ıçınde en onemlısı, sı>asetın kurallannın erkekler tarafından, kendılennın sıyası başanları- nı da garantıleyecek şekılde çızılmesıdır Şoyle kı, kadınlann havatta ba^anlı ol- ması ıçın kendılenne gereken ozellıklerle, sıyası başan ıçın gerekenler bırbırlenne zıttır Uyumlu, kibar, terbiyeli Bır kadmın hayatta başanlı olması ıçın ona uyumlu, kıbar, terbiyeli, kendını başkalanna rağmen one çıkarmayan, ın- san ılışkılenne oncelık veren, nıspeten kapalı ve aılesıne dönuk bır yaşam önerı- lır Bu, yuksek eğıtım görmüş meslek sahıbı kadınlar ıçın de aynıdır Onlar da erkek meslektaşlanna gore kabılıyet ve bılgılen ne kadar önde olursa olsun ıkıncı planda kalmava mahkûm olmakta, ken- dılen de bunu genellıkle tabıı' karşıla- maktadır Oysa sıvaset bunlann tersı değerler uzenne kurulmuştur Sıyaset başan, ataklık, güç göstensı hıtabet başkalanna onlan ezme pahasına da olsa kendını kabui ettırme, gostenş cesaret hararetlı munakaşa hatta gerektığınde fizıkı kavga gerektırmektedır Kadmlar bu ozellıklere sahıp değıldır- ler ve bundan kaçınırlar Yanı kadınlar, kadın cınsıyetı toplumsallaşması \e er- keklenn erkek özellıklennı vurgulayan sıyaset tanımlaması sonucunda sıyaset- ten dışlanırlar Kadınları ıkıncı plana atan kadına at- fedılen toplumsallaşmanın değışmesı yanında sıyasetın de bu erkek özellıklen- nı donuştunnesı gerekmektedır Kadmın değışmesı kadar, sıyasetın yapısının da değışmesı önemlıdır Turkıye'de sıyaset gıttıkçe 'guç" odaklı olmakta, gerçek sı- yaset adı altında toplumdakı bırçok kesım (orneğın unıvetsıte gençlığı) gıbı kadınlar da kurumsal sıyasetten kopanl- maktadır Sonuçta kadınlar, >a sıvasetle ılgılenmeyıp sadece oy vermekte ya da kendı sıyasetlennı oluşturacak orgütlen- melere gıtmektedır Siyasetin kadınlara ihtiyacı Erkek egemen yapı ıçınde bıle olsa, sı- yasetın kadınlara ihtiyacı vardır Çunku İcadınlaroykullanırlar Bırçok araştırma gostenyor kı Turkıye'de kadınların dörtte ücü ailelerindeki erkeklerden. özellıkle de kocalarından bağımsız ov kullanırlar. Sı- yası partı yonetıcılerı araştırma sonucu olarak değıl, yıllann dene>ımı ıle bu ger- çeğı bıldıklen ıçın kadınlann oylanna hıtap etmeye onem verırler, onlara a>n propaganda programlan yaparlar Yanı erkeklenn seçılmek ıçın icadınlara ıhtı- >açlan vardır Bunun sonucunda üçlü bır sureç oluş- maktadır Bınncısı, kadınlara hıtap edebılmek ve onlardan ayn ov ısteyebıi- mek ıçın, kadınlann sorunları olduğunu kabul etmek ve onlara çözüm üretmek Artık Turkıye'de her sıyası hareket ka- dınlann ' sorunları ' olduğunu kabul edıyor İlgınç olan, bu sorunlann nasıl tanımlandiğı 1 Kadınların en çok kabui goren sorunlan, mevcut toplumsal yapı ıçınde kadmın statusunu değıştırmeyı de- ğıl, düzeltmeyı ve rahatlatmayı amaçla- yanlardır Ne turden sorunu olursa olsun, kadınlann daha ıyı bır konuma gelmelen ıçın yapılan butün ışlere saygım sonsuzdur Sadece şuna ışaret etmek ıste- rım Genellıkle ışaret edılen sorunlar ve bulunan çozumler kokten sorgulamalar- dan uzak kadını sahıden kamu yaşamın- da ve ozel yaşamda eşıt hale getırmeyı değıl, bır nevı mevcut konumunda ıdare etmeyı onermektedır Örneğın kadmlanr enflasyon sonucu 'mutfakta yanı 'aı- lede ' olan geçım sorununa çok değınılır- ken hıçbır sıyası partıden kıra yardımının aılenın reısı sayılan kocaya venlmesıne ıtıraz gelmemıştır Kadmoyları İkıncı sureç de kadınlann oylannı çek- meye yönelıktır Bu sureçte bazı kadın- lar, kadmlann dışlanmadığının sembolü olarak bazı pozısyonlara getınlırler Batı ülkelennde gostermecılık, "tokenizm" olarak bılınen bu süreç, sıvasai sürecı ka- dınları da ıçerecek şekılde yenıden tanım- lamaya değıl kadınlan sembolık olarak kullanmaya vonelıktır Kadını aıle ıle bırlıkte duşunmek mu- hafazakâr goruş.Ierın bır özellığıdır Kadının ve erkeğm aıle ıçınde yen oldu- ğu şuphesızdır ama nı>e sadece kadın ve aıle bırlıkte duşunulmektedır9 Batı dun- >asında kadın bakanhğı kuranlar kadını aıle dışında da var etmek ıçın savaş ve- renlerdır Bu tartışma '"devlete bağlı aıle kuruluşu olsun mu olmasın mı tartış- masının çok dışındadır Eğer gerçekten kadın bakanhğı kurulmak ıstenseydı, bu- nu hıç değılse sembolık olarak aıle dışın- da duşunmek gerekırdı Aıleyı bır nevı mevcut değerler sıste- mınde kadının ha)atını en çok ışgal eden kurum olarak duşunup kerhen de olsa kabullensek bıle, korunmaya muhtaçco- cuklar ve ozurlulerle bırlıkte olmak anlaşılır gıbı değıldır Tanım gereğı ço- cuklar ve ozürluler topluma ancak korunarak katılabılırler, kendılennın çok onemlı ve cıddı sorunlan vardır On- lan topluma daha venmlı olarak katmak ıçın ayn bır bakanlık da kurulabılır Ama toplumun yuzde 50 sını oluşturan kadın- lann sorunlannı çocuklar ve özurluler gıbı korumaci/kollamacı bır duşüncedcn Mevcut halı>le bu bakanlık, olması ge- reken amacının tam tersıne kurulmuştur Yanı kadının toplumdakı statusünü sor- gulaması gerekırken, tam tersıne, kadı- nın konumunu pekıştırmeye yönelıktır Artık Batı da olduğu gıbı Turkıye de de kadınlar kamu yasamının bır parçasıdır Turkıye de kadın katılımı açısından sıya- set toplumun çok gensındedır Onun ıçın kadına bu sembolık yer vermeler çok onem kazanmakta, özü değıştırmese de zevahın kurtarmaktadır Uçuncu süreç ıse bır şekılde olağandışı bır cesaret göstenp sıyasete gırmış kadın- lara ılışkındır öncelıkle şunu belırteyım kı bu kadınlann buyuk bırçoğunluğu er- kek egemen değerlen benımserler Zaten sıyasette başan Şirin Tekeli'nın de bırya- zısında belırttığı gıbı ' erkekleşmeye bağlıdır Yanı kadın polmkacılar ne ka- dar erkek rol davranışlannı benımserler- se o kadar başanlı olurlar 1980'lenn ıkıncı yansında Turkıye'de sıyaset ka- dınlan. >enı >enı erkek egemenlığını sorgulama)a başlamışlardır Erkek rol ve değerlennı benımseseler de benımse- meselerde sıyasette başanlı olan kadınia- ra bıle kadınca ozellıklen (genellıkle kadın ozellığı anne olmak ve şefkat ola- rak anlaşılmaktadır) one çıkarılarak sı>aset ıçınde kadınca konulara kapatıl- maya çalışılmaktadır Kamusal yaşam Kadın, aıle, çocuk ve ozurlulerden so- rumlu Devlet Bakanlığı, hem kadına toplumda bıçılen yen anlamak hem de kadın sorunlanna bakışı anlamak açısın- dan çok ılgınçtır Batı ulkelerının çoğun- da kadın bakanlıklan vardır Bu bakanlıklar kadınlann kamu yaşamında etkın olarak yer almalarını sağlamak ka- dının kamusal yaşama katılmasında aılevı \e>a dığer engeller v arsa onlan kal- dırmak kadınların kadın olmaktan özgu ne sorunu varsa çozmek ıçın kurulur Bu anlamda kadının toplumdakı yennı sem- bolleştırmektedır Bu aynı, SHP'nın vüzde 25 kadın kotası koyup, sonra da seçımlerde seçılebılır verlere gelebılecek kadınlan bundan yararlandırmaması gı- bı ıçı boşaltılmış bır gostermecıhktır Artık amaçlanması gereken gostermecı, sus pavı ıçın veya zamanı gelınce 'bız ka- dın bakanhğı kurduk ' dı>e kadınlardan oy ıstemek amacıyla sembolızmı dahı yanlış kuruluşlar kurmak değıldır Sonjn kadın sorunlarına çozüm ka- dar, kadın bakış açısını sıvasete entegre etmek, böylece sıyasete devınım getır- mek, sıyasetı kadınlara >aklaştırmak kadın değerlennı sıyasete katmaktır Boylehkle sıyasetı hem erkek egemenlı- ğınden kurtarmak hem de sıyasete yenı bır ıvme açılım ve bakış açısı getınnekte- dır Umıt edenm kı boylehkle sıyaset mevcut şeklınde olduğu gıbı L guç" odak- lı olmaktan çıkıp 'katılım' odaklı olabı- lecektır Bu da kadınlarla (ve onlarla bırlıkte gençlen) sıyasete katarken er- keklen de sıyasetın mevcut streslı ve kazanıp kaybetmeye davalı yapısından kurtaracaktır MUZAFFER AKSOY Çözüm Bekleyen Sağlık Sorunlarımız Bır süre önce bana Alman Basın ve Yayın Bakaniığı'nın yapıtlarından Geleceğı Duşunmek (An dıe Zukunft denken- Wırtschaft-Fbrschung-Entwıcklung) adlı kıtapçık gönderıldı 8u yapıtın ana teması olan guçlü ve dünyaya açılan bır eko- nomının ana temelının bılım, araşlırma ve gelıştırmeye da- yandığı belırtıldıkten sonra Aİmanya'nın bılımsel alanın dev- lerı ABD'lerı ve Japonya ıle başabaş rekabetı vurgulanıyor Ben bu yazımda her alanda araştırmanın bır ülkenın sağ- lığına katkısını gösteren kendı çalışma alanımızdan örnek- ler vererek konunun önemını belırtmek ıstıyorum Bırörnek özellıkle ulkemızın güney bolgesmde yaygın bır sağlık sorunu ofan "orak hucre' hastalığıdır Bılındığı gıbı al- yuvariardakı hemoglobın, solunum yolu ıle alınan oksıjenı do- kulara taşır Eğer hemoglobın molekulünun yapısında kalıt- sal bırdeğışme olursa bu odevın gerçekleşmesınde bozuk- luk gelışır ve buna bağlı olarak ınsan sağlığını zorlayan du- rumlar gözükur Bu hastalıklarda en onemlı bulguların ba- şında kan alma zorunluğunu gerektıren kansızlıktan başka, alyuvarların oraklaşmasına bağlı hayatı önemdekı doku bo- zukluklarının bulunmasıdır Işte bu sebepten sık gozuktuğu Adana Mersın ve Hatay ıllerınde evlenecek çıftlerde bu kan anomalısının bulunup bulunmadığı kesınlıkle saptanmalıdır Bu ışlem sağlık ocaklarında veya hastanelerde kolayfıkla ger- çekleştırtlebılır "Beta thalassemı" de orak hucre hastalığt gıbı kan yapı- mmda kalıtsal bir ye- ^*mmmmmmmm*mmmmm_______ Ölkemizde işyerierinde yaygın olarak kullanılan benzenin sağlığa yaptığı kötü etkller halen sûrmektediiL tersızlık bulunan onemlı bır sağlık so- runudur Genel ola- rak üfkemızde yuzde 2 oranında saptan- mışsa da Batı Trakya, Antalya, Güney Ana- doiu ve Ege bolgele- rırtde oran daha yuk- ' ' sektır Bu sebepten bu yörelerde yaşayan ınsanlarda ve özel- lıkle yakın akraba evlenmelerınde bu kan hastalığı taşıyıcılı- ğının bulunup bulunmadığı araştınlmalıdır Eğer her ıkı aday- da bu durum saptanırsa doğacak çocuklarda ağır bır kan has- talığı gözukebıleceğı anlatılmalıdır İşyerierinde kullanılan yapıştıncı (solvent) ve tıner (sulan- dıncı)lardakı "benzen"ın ışçı ve halk sağlığı bakımından bü- yük önemı vardır Ideal bır entıcı ve sulandırıcı olan benzen, ınsan sağlığı- na en zarartı maddelerden bırıdır Ucuz olması dolayısıyia sa- yısız ışyennde 19 yüzyıldan ben kullanılmaktadır Batı dün- yası bu kımyasal maddenın sağlığa çok kötü etkı yaptığını saptadıktan sonra ışyerlerındekı yasal kullanım değerını 1-5 ppm'ye (1ppm=3.19 mg/m3 ) kadar ındırmıştır Bunun tek ıstısnası Türkıye'dır Şöyle kı 1973'te kabul edı- ien lüzuğe gore bu değer ulkemızde halen 20 ppm'dır Sayı- sız kez vurguladığımız gıbı, bu durum bır an önce düzeltıf- melı ve en onemlısı ışyerlenmn kontrolu geçerlı hale getırıl- melıdır Işyerı kontrolünde once çalışanlann alyuvar, akyuvar ve trombosıt gıbı elemanları emın metotlarla ve belırlı aralıklar- la sayılmalı formullerı (akyuvarların tıplerı) yapılmafıdır Ay- nca ısyen ortamında kullanılan tıner ve yapıştırıcılardakı ben- zen değerı saptanmalıdır Bu ışlemler buyuk ıllerımızdekı unı- versıte kımya fakultelennde veya IŞGUM laboratuvarlarında gerçekleştırılebılır Yazımızın sonunda şunu bır daha vurgulamak ısterız kı ül- kemızde işyerierinde yaygın olarak kullanılan benzenin sağ- lığa yaptığı kotu etkıler halen surmektedır Istanbul'da son senelerde kullanılan tıner ve yapıştırıcılardakı benzen değe- rı, sağlık açısından sakıncalı olmayan bırımın çok ustünde- dır llgılılerın bır an önce bılımsel gerçeklere uygun tedbırie- rı alması ve uygulamaya koyması gereklıdır Prof Dr MUZAFFER AKSOi, İstanbul O Çapo T)p Fakültesı emekh Oğretım uyesıdır Değerlı ark.adas.imiz, TÜRKlYE IŞÇt PARTİSIÜYESÎ İSMAİL HAKKI KOCAKAYA Kaçu-ılarak öldürüldü Suçlulann en lusa zâmanda bulunarak cezalandınljnasını talep edıyoruz. Aılesının ve sevenleruun başı sa|olsun Dr NıhatSargın HaydarKüöu TarıkZyaEkına.TahsmEkına, Nurettın Ûzvarış Sa) h Şımîek Mehmet Akkaya Mustafa Yalçın Atalay Bemzı Çakmaklı AiJdurrarıman Atalay İZMİR 9. ASLİYE HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN E 1991 80 K 1991 764 Davacı Şemsettın Aydoğan tarafından davah Ganıme Aydoğan aleyhıne açılan boşanma davasının yapılanduruşraası sonunda Sıvas Gurunılçesı Kızılburun koyucılt 017 01 sayfa 25 kutûk 7denufu- sa kayıtlı Şemseddın Avdoğan ıle Ganıme Avdoğan ın M K 'nun değışık 134 ve 150 maddelen gere|ınce boşanmalanna 28 1 1991 ta- nhınden başlamak ve hukum kesınleşınceye kadar devam etroek uzere davalı kadın ıçın takdır edılen a>lık 150 000-TL tedbır nafakasınm davalıdan alınıp davalı kadına venlmesıne davacı tarafından yapılan 166 360 TLmahkememasrafınındavalıdanalınıpdavacıya venlmesı- ne bctşkaca harç alınmasma maha! olmadığına davacının yûzune karşı davalının yokluğunda temyıa kabıl olmak uzere karar venlmış olup karar yenne kaım olmak uzere ılan olunur Basın. 4?319