Catalog

29 ARAUK 1991 YATIRIMCININ HAFTALIKREHBERİ EKONOMİ CUMHURİYET/U Borsa, terörün kıskacındaABDURRAHMAN YILDIRIM ABD'de faiz oranlanndaki düşüş Wall Street'te hısse senedi fiyatlannda bir hafta içınde yıllık enflasyonun iki ka- üna yakın bir artışa yol açarken Tıirki- ye'dcki faiz indirüninin borsaya yansı- masını "terör" engelledı. Çarşamba günu yapılan ihalede faiz oranının 2.33 puan gerilemesine, satış miktannın azalmasına ve Hazme'nin 4.5 trilyonluk borç geri ödemesine karşılık, paranın yönelebileceğı bir alan olaralc kalan hisse senetlerindeki artış, ancak yüzde 3.16'da kaJdı. Haftanın ikinci ya- nsında alternatif piyasaiardaki gelişme- ler ve Türk Lirası piyasasındaki rahat- lık borsanın lehıne dönmüşken Güney- doğu'dakı tcrörun lstanbul'a sıçrama- sı, ardından Meclis'teki "terör" tartış- masıyla bırlıkte "koalisyon hakümetin- de çatUk" meydana gelebıleceğı kaygı- lan, hisse senetlerine yönelişı önledi. Hatta bir ölçüde kaçışı da başlattı. özel- likle haftanın son gunü bazı bankaların satış yapmalan dikkati çekti. • DoUnUki düşüş devam ederken mar- kıa yuksehşı hız kesti ve haftahk değer artışı yüzde 1.21 oldu. Altında ise ön- ceki hafta olduğu gibı geçen hafta da ka- yıp vardı. Hazine ihalesinde faizin düşmesinin ve 4.5 trilyon lirahk iç borç geri ödemesinin borsaya olumlu yansımasmı "terör" engeltedi. Borsadaki haftalık artış ortalama yüzde 3.16'da kaldı. Yılın son haftasında mali endeks atak yaparak sanayi endeksi ile farkı azaltmaya başladı. çen hafta kaybı yuzde 0.39 olurken mar- kın artışı yüzde 1.20'de kaldı. Yıllık ge- tiri bakımından mark dolarla arasında- ki farkı da kapattı. Dolann yıllık geti- risi yüzde 73.38'e inerken markın yüz- de 72.31'e çıktfc a Önceki hafta persembe ve cu- ma gunleri, 4.5 trilyonluk borç geri öde- mesine hazırlık amacıyla başlayan alım- lar pazartesi günu Tansu Çiller'in açık- lamalarıyla bırleşince borsa yüzde 8.8 arttı. Yuksek oranh bu artışı salı günu kâr realizasyonlu satışlar izleyince his- seler ortalama yüzde 4.5 geriledi. Çar- şamba günu ise ihale ve borç gen öde- mesi beklentisi ile yüzde 1.8 artış göste- ren fıyatlar, persembe ve cuma gunü "terörle" geriledi. Önceki haftayı 4108.33 puandan kapatan hisse senetleri geçen haftayı 4238.26'dan bıtirdi. Bile- şik endeksin artışı yüzde 3.16 artarken mali endeks ile sanayi endeksi arasında- ki fark geçen hafta azalmaya başladı. Banka hisselerinın cok düşük kalması ve temettü verimlerinin yükselmesinden do- layı yılın son haftasında bu hisselere yö- neliş oldu. Mali endeks yuzde 3.85 artış gösterirken sanayi endeksinin artışı yüz- de 2.89'da kaldı. Dftviz: Önceki hafta ABD Merkez Bankası'nın faiz oranlarını düşürmesi, Alman Merkez Bankası'nın faizleri yuk- seltmesının etkisiyle hızla değer kaybe- den dolar geçen hafta toparlanamadı. Körfez savaşından bu yana kaydedilen en duşük düzeylerde seyreden doların değeri 1.51 marka kadar indi. Yurtiçin- de ise Merkez Bankası'nın müdahalesi geçen hafta da sürerken ekonomiden so- rumlu Bakan Tansu Çiller, döviz fiyat- larının enflasyonun altında seyretmeye devam edeceğini vurguladı. Dolann ge- Dış borsalarda ons başına 6 do- lar değer kaybeden altın 353 dolara iner- ken yurtiçinde yüzde 1.51 duşuş göster- di. 392 bin liraya inen Cumhuriyet Al- tını'run yıllık getinsi de yüzde 60'ta kaldı. F o a l a r : Menkul kıymet yatırım fön- lanmn değer artışı geçen haftalara göre yükseldi ve ortalama yüzde 1.15 oldu. Bu arada yeni yılla birlikte Iş Bankası'- nın 5. Fonu'nun katılma belgeleri de sa- tışa sunulacak. 40 mılyar lira ile oluştu- rulan fonun ıçinde ağırlıklı olarak ya- bancı menkul kıymetler bulunuyor. Fo- nun yüzde 6.5'i Hazine bonosu, yuzde 17.1 "i yabancı devlet tahvilleri, yuzde 67.9'u yabancı tahviller ve yüzde 8.5'i yabancı hisse senetlerinden oluşuyor. Tahviller arasında Japon Nippon Telep- hone, Toyota, Deutsch Bank Finance, Commerzbank, Worldbank, European Development Bank, BP Amerika Inc, Phiüps Morris ve Lufthansa bulunuyor. Fonda, BMW ve Schering hisseleri de yer alıyor. Yatırım fonları KatMM M»«iı* Iş Yaönm 1 Is Yatırım-2 Is Yatırım-3 Iş Yatjrım-4 Iş Yatırım-6 Interfon- 1 lnterfon-2 . lnterton-3 lnter(on-4 lnterfon-5 Iktısat YaM Iktısat Yat-2 Iktısat Yat-3 Iktısat Yat-4 Iktısat Atılım Fon Garantı Yatırım-1 Garantı Yatırım-2 Garanû Yatırım-3 Ga'antı Yatırım-4 Garantı Yatırım-5 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Yat Fonu YKB Sektör Fon YKB Hısse Fon YKB Kamu Fon YKB Lıkıt Fon YKB Karma Fon YKB Ocva Fon YKB Kapıtal Fon YKB Aktıf Fon Vakjf Fon-1 Vakıf Fon-2 Vakıf Fon-3 Vakıl Hısse vakıf Dünya Vakıf Fon-6 Dışbank Mav Dışbank Beyaz Dışbank Pembe Tütün Fon-1 Tûtün Fon-2 Mıtsuı Fon-1 Mıtsuı Fon-2 Fınans Fon-2 Fınans Fon-3 Fınans Fon-4 Fınans Fon-5 Ziraat Fon-1 Zıraat Fon-2 Ziraat Başak F Zıraai Fon-4 Halk Fon-1 H. »Ml flystı 102 649 52 960 26 789 22 480 19 332 76 271 63 300 32 671 30 016 10 181 66184 54 138 25 780 26 044 18 134 80 922 30 974 19 506 12 941 10 553 81622 27 322 18 893 70177 56 744 82 718 55 354 49 542 54 574 23 504 18 554 16 705 56 764 143 389 26 405 17 250 22 900 16832 49 206 69 893 19906 56 984 15 914 204 913 24 364 31 441 26 614 19 424 17 623 30 003 22 246 23 417 21594 29 783 ne getirdi? M &MM fifitı 103 667 55 557 27 033 22 587 19 496 76 962 63 684 32 877 30 387 10 949 66 840 54 675 26 036 26 302 19 486 81685 30 722 19 761 13 080 11 014 82 423 27 592 19 081 70 753 57 308 86 508 55 907 50 025 55 064 23 826 '8 760 '6 676 57 275 144 597 26 627 17 795 23 301 17 012 49 669 70 637 20170 57 559 16 074 207 206 24 553 31 797 26 917 20161 17833 30 517 22 503 23 596 21 767 30 280 ttaftatak mjl|lw y i z * 099 490 0 91 0 92 0 85 0 91 0 6' 063 124 754 099 099 099 099 7 46 094 -0 81 1 31 1 07 4 37 0 98 099 100 082 099 458 1 00 0 97 090 137 1 11 -017 0 90 084 084 3 16 1 75 077 094 1 06 1 33 1 01 101 1 12 0 78 1 13 1 14 379 1 19 1 71 1 16 0 76 0 80 167 Yrtbk DcfişİM 58 96 30 09 55 64 53 20 5511 54 12 47 66 45 71 47 75 9 49 62 61 62 49 62 61 62 69 64 70 62 53 31 76 43 23 6 70 19 60 61 23 62 86 58 41 48 36 52 95 69 28 52 18 55 67 49 46 42 09 53 39 83 82 53 39 50 44 51 80 71 72 83 23 47 75 49 35 58 81 63 90 57 69 57 06 55 75 5101 64 87 66 31 57 54 66 65 69 13 56 79 56 80 58 95 62 86 Katrim Mftsla* Halk Fon-2 Pamuk Fon Pamuk Hısse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 lmpex Fon-1 lmpex Fon-2 Töbank Fon Sûmer Fon Denız Fon Ege Fon Kalkınma Fon Demır Fon-1 Demır Fon-2 Tanş Fon. Ortak Fon Turkbank Fon Net Fon Etı Fon öacaki H. MM flystı 22 539 31 026 20 631 26 140 20 489 24 024 17 491 20 738 22 508 24 799 19 787 20 866 20 071 10 000 21051 17389 17 122 17446 17 049 H. »m ftyıt 22 897 31 596 21 044 26 140 20 757 24 268 17996 20 927 22 728 25 041 19 943 21 069 20 271 10 057 21302 17 551 17309 17 622 17 271 IUTUİM PljHİM y i z * 1 59 1 84 200 103 1 31 1 02 289 0 91 098 098 079 0 97 100 0 57 1 19 093 1 09 101 1 30 Bankalar ne faiz veriyor? ~. M S Iş Bankası Akbank Yapı Kredı Osmanlı Garantı Bankası Emlakbank Turkbank Ziraat Halkbank Pamukbank Vakıfbanfc İktısat Bankası Türk Ekonomı B. Sümerbank Şekerbank Tutünbank Demırbank Dışbank Etıbank Netbank imar Bankası Esbank Adabank Fınansbank Koç Amenkan Tartsbank Egebank Töbank Oenızbank 1 M ••••M 56-59 56-59 56-59 56-59 54 59 605 57-59 59 60 59 60 60 59 59 61 60 55 57-59 60 59 60 59 58 56-59 58 60 60 59 3 M VaaMI 68-70 68-70 68-70 66-70 65 71 72 5 69-71 71 71 69-71 70 71 71 70 72 70 68 69-71 74 71 72 71 72 68-70 68 70 71 71 S AM 70-72 70-72 70-72 70-72 69 57 74 5 71-73 73 73 70-72 73 73 , 73 71 74 72 69 70-72 76 72 75 72 73 70-72 69 72 73 73 Yrihfc Dafetaı jfa* 56 53 65 96 6313 69 71 65 91 64 47 64 59 55 10 48 07 62 38 5123 57 51 58 68 0.57 65 98 52 64 55 84 64.02 63 41 ' (%) l 1 T l VeOTII 69-72 69-72 69-72 69-72 70 72 75 5 72-74 74 75 71-73 . 77 ^ 74 75 72 79 73 71 74-76 78 79 79 79 73 69-72 72 74 74- 74 Döviz-altın ne getirdi? Japonya'daki ikinci el oto pazannda 1 ya da 2 yaşındaki otomobiller ilk sahiplerinin odemiş el- duklan fiyatlann yansından biraz fazlaya gidiyor. Japonya'da bir tuhaf oto pazan Heryılyaklaşık 5 müyon Japon, ambasını değiştiriyor Ekoaoai "Japoaya'an Tokyo, Osaka giM Mfcrik knt Mrfcaçıaat buMyökfc j«Har boyuca eok fttod d oto satıç : dergısinin yukandakı tatırlan da içeren bir haberine göre buralarda satılan arabaiar sanıldığı gibı eski pü»kü şeyler değil. Hetnen hepsı tepeden tımağa yepyeni görünüyorlar. Sadece görünmekJe de kalmıyorlar, çotM en fazla 20 bın kilotnetrede gerçekten yeni arabaiar. \ma her seyden önemlisi, bu arabaların fiyailan da ınanılmaz! Dış akiamlan pınl pınl parlayan, motorlan tılcır tıkır çahsan, 1 ya da 2 yafindaki bu genç arabalar, birinci elden saJıiplerinın odemiş oldukları fiyatlann yansından biraz fazlaya gidiyor. Japon ekonomısınde bu kış yaşanan ciddi yavaşlama fiyatlann iyiden ıyiye duşmesine yol açmış. Orneğin 1 yıllık bir Toyota Mark 11, benzer bir modeün geçen yılki fıyatından yuzde 10 daha ucuza satılmış. Economıst'e göre kullanılmış araba tıcaretı yeni araba alım satımıyla uğraşanlar için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Çunku her yıl yaklaşık 5 milyon Japon, arabasını bir yenisiyle değiştirirken geriye kalan 60 milyon kadar sürücü ehliyeti sahibi Japon vatandaşı, O kilometreleri hiç de aratmayan gıcır gıcır elden düşmeleri yeğliyor. TAHVİL & Mh 'â âi T '"• "8(1392 % ** >,,„ . ;< «|1S * <• f, i r t « M * M Hacai (Bia zteşm sayısı: b 5t9?l 86 a 36 «fc 9683Î 9Q9'4 *r. 'f'K fto £ >5 56542 K722 36B&3 171» 90971 *C(7J f.'Zı £6(2 £ *7S 50475 İ52T TL): 32 M 949.678 MM M l M * 7 5S i * 665! 5M9 6654 63 74 55« 5 (B 5 Ot «95 V 17 t t t 78 32 MB 67' S5 75 16 57 136i KS4 «•55 «161 «77 7! 87 vn 67 31 '157 r?î 7215 T78 73 OC a» 74 M B77 «J7 ARAUK tî1*11 21500011 snoao 335 OOG T 7Q6000 »mı 3 7ZM ;»on 2 UOM n«tm i«tm 1991 M- «780 515? 129 ' OMOZS «4 727 603374 a ro272610 1 5 i 431 3S5682 9115tt) 6HBS 687>0 Yıl <**(*) tMt(H) Dotar(TKa)e) Ooıa' (Oövız a)ış) Oolar (Efk satış) Marx (TKale) Marx (Ocvız alış) Isvıçrî Fr (TKale) Sterlın (TKale) Cumhuriyet Reşat 24 ayar kûtçe 22ayarbı)ez* 2930 292713 2941.80 1950 194753 2290 5660 245.000 28O0O0 36300 38400 5K» 502992 505512 3320 328109 3715 9500 398000 430.000 56350 58000 5060 505986 5085.21 3360 333434 3760 9550 392000 430000 5&250 57200 -039 060 060 120 152 121 053 -151 000 -119 •1.38 7336 7236 72.86 7231 7121 6419 6673 8460 5357 5756 5714 Borsada geçen hafta 28 ARAUK 1991 HIMB bacıii: 1 640 846 mılyar (+%60 97) M c f f t E M M K 4238 26 (+%3 16) M m nfttan: 229 566 579 (+%44 29) MaH E M M B : 3266 00 (+%3 85) Su HISSE SENEOI JbtaM ChMMls (A) AffM CfcNrii AkaiTefcsfti Akbank •IHİMiitı ttsa Unkı iaMtaf Ajtmyıtiız Mensucat Anadokt Cam AıckS ftMfcM A 4 H CtaHto A|ftK ftrttTütûn M*> _ ÇeMcHaiat ÇfcMS Çatann EMdrik DemzhCarn BMİMtf Ooğusan wmm Ecnotaıı Itac EcncAgşı YSIBM EgeBıraolık Ege Endüstn EgeGubrc bMk SHfti »•*• I S M H Eroyas Bıraci'ik EnM DMrif Çrife Esbank FMlf AHHtayv* RHMfeHk Genta? İM0 VMf Goftıon Işıi Gûbn Fabnulan Guney Btracıbk Hdctas DttsatF Kırattma htemj Isanbul Motoc Pislon faalr lialr Çrift bvCMi İMtMHSİ Kav KentGKÜ KepezElektnk Ksc NiHtaı Ksç Yıtna Konya Çımeflto Konfea Korura Tarım Köytaş Kütafiya Porseten •MdnTakM Maman» Itartta çtMite H M I Marmars Martı 0 MarsnallBoya Mensucal Snıni Mıtaı Myras Nasa$^ Ht| IhMaı Mığde Çtfncnto Mıa Trioll Oknuksa l ^ m tam (II) PegPro* M U B PetrolOfis FavEl Pmaf S<ı horSttPınar Un Pıma$ Potylen Rabak Satuh Yayıncılık SantraJ Holdıng Saftarn* Soksa SfcMCt RtaBMl Sun ElektronıktBU) Taa9|wta Tekstı ban« Trtrt», T«fa| lla. FA. Tocra* KaOıt TnkraGaa Tıpn| Turk Hava Yollar TtlMknt MMkMkâi T Dışbank T.GanMta*. T 1; 8ankası (B) T 15 Bankası (C) T 15 Bank IC *2580LJ T Iş Bank (C tUSaOZ) T Kallcınma Bankası T Sıemens T S K B I Jse Cam T Tuborg UşakScramk Unye Çımento Vakıl Fınan Kıra Vakıf Vatınm V n M Yapı Kredı Bankası Yapı Kredı B f*4OBDL) fasaş Yunsa Allmyıldı/ Mensucal HTM$I ruuı Marmarıs Aitmyunus Pelrokent Turızm Tofaş Oto Tıcaıet Işlem mıktarı (Hısse ad) •OJSUMt 2JM1S 197 «a 220 320 1.441.(7( 4UI4 1.739.713 134 000 103 340 L41MI3 tilMt M M M U M 7.71U7I 9000 4278 073 aunH U H 2 272 05* MS.I24 (.M2.M6 2 M M 113 560 MHBN 122UI7 350 165 UI7JM UM.I1I 133 781 371 450 217 850 11.M1 224JS3 27 250 22.tt1.33t 5000 7.M0 I M ^ M 197 000 MU4S 20 400 301045 400186 607 296 340100 225 300 4 079 000 J.4M.4J» 111.117 I1S.M7 432 503 N.(M 6 0OO 294 870 LSK.3M L1S7.İ1I 549 035 1057 988 2 350 549 3905 839 18 350 452.227 232 400 4.7M.M1 M5.M5 60 900 493 335 804 317 7JM.77I 1JM.11S 881030 1.ftt4..(M 2 230 37.H0 244 221 J.4J1 54i 15*454) 2 522 819 Mn.MS 2664 800 4*1.445 202 200 347.(3$ 3 740 27 600 34 375 352 304 56 300 2342100 3JM.M1 19 267 30 450 ii.m 32 840 3SM2S 2000 171.4M M M I 1J4S.S4* 5650 2J7I^2S UMJM 352 717 LMMM i.yM.(w 85 834 (.774.3S2 249 430 978 920 6 460 680 1043 360 56 300 111922 396 893 490 071 14 000 1054 700 504 965 38 523 78 800 4.121JM 5 560 577 3206 330 859 594 289 256 7698 710 85 457 603 960 59 540 En düşük fıyat 4 13.SM J4M 1I.7H 1850 3800 4.7M 13.9M 1(.M( 8000 1200 17.SM 34M ( J M 17.SM M M 2 1 » 4150 ı.m9.4M 2600 7JM t.m IM» 850 13JM 4.MI 850 I U H 1I.7M 2LM( 83 000 1500 600 1.SM S.NI 16 500 S.1M 2300 3.7M 4 ^ M 1750 U M 4000 875 32 500 1600 1 200 24 500 3000 7 » 14JM 2JM 4 700 3JM 4 500 5000 1I.M( 11.0M 47 000 4600 2150 1 700 10 000 •75 825 1 U N 3.3M 2300 4500 1800 57S 11.M* 475 I M 90 000 1.(M 1 150 12.751 ( M 3900 (25 6800 7M 1 100 1.2M 2400 2300 1350 1450 1000 1 700 11.751 3400 2050 S 0M 6000 3.M0 3000 1I.9M 1.150 M M 7500 2.5M (.7(0 475 4JM 10.M0 1 750 2.5M 9 750 1800 325 775 1 350 20 000 1650 2550 3 450 1350 3650 2350 1 250 2.JS* 2 100 950 2 100 1 150 6 000 • 950 1 350 21 500 n l Endeks: 4807 75 (+%2 89) En j Kaoanıs yûksek fryat 14.75* n.so* 22O0 4200 5JM 14.5M 11.750 8 200 1400 «.75* 3.M( (.7(0 KJSO L4S0 2200 4500 3.1M M M 3100 (.M( S.7M 2JM 950 11M0 S.4M 975 12.7H 3LMI 96 000 1700 725 1.7M 5.7M 21000 5.7M 2300 3Jt* 4.MI 1950 7.MI 4 100 975 38 000 1850 1350 27 500 3000 ( M 17.(0* 3.1M 5400 3JM 5000 5700 17.5M 14.0M 54 000 5100 2450 2000 10 750 1 M * 875 17.751 3JM 2500 5000 2150 7M 12.2M 525 125 90 000 1.35* 1 300 14.5M (25 4400 M l 7900 (25 1400 1.5M 2400 2600 1400 1 700 1 100 2000 13.000 3800 2500 •-2M 6400 4.4M 3000 11.5*0 1450 I.7M 7500 2.9*0 7.7M 550 S.(M 13.0*0 1950 2J5* 10 800 2000 375 825 1450 23 500 1850 3050 4050 1 550 4 100 2 450 1550 2.7*0 2400 1 200 2500 1 300 8 100 1 050 1450 25 500 fiyaö 1 M I 1 M M 1850 3800 4.M* 13.7M 11.751 8000 1 250 1 M M 3JM I.7M 17.750 M M 2100 4200 U H M M 2650 M M 5.1M 2.SM B75 13JM 4JM 850 11.SM 17 J M 2 M M 84 000 1600 650 1.M0 M M 16 500 5.2M 2300 3JM 4.550 1 750 7JM 4 100 875 34 000 1 700 1250 24 500 3000 7M 1 M M 2*50 De4tşım% Hafta ıçmde 12MZ 1*.W 750 -6 17 L M 3.77 JM 123 0 00 SJI 141 1*JJ M ( 2 J I 000 000 3 J I 11.11 702 IIJI M l 4.17 •5 41 1M4 2J0 556 17JS 1.4* 11J4 769 000 3 70 11.34 5J* 13 16 4.M 000 2.71 1.11 2 78 t M 3 -2 38 -2 78 556 0 00 000 -2 00 000 IM MM 151 4800, 204 M M 4600 345 -612 5000 -654 1I.5M *.T* 33.N* M5 48 500 762 4600 2200 1750 10 000 175 825 1 M N 3.SM 2400 4550 1850 (25 11.5M 475 (25 90 000 1JS0 1 200 13.750 175 3950 ( M 7000 I M 1 150 1JM 2400 2300 1 350 1 500 1000 1 750 12JS* 3500 2050 ( J M 6000 M M 3000 . 10.75* 1JM 7.7M 7 500 2.75* 7.M* 475 5JM 1 M M 1750 2.M* 9 750 1800 325 775 1350 20 5O0 1550 2600 3500 1400 3 700 2350 1250 2.4*0 2150 1000 2 150 1 200 6000 950 1 350 22 000 108 000 000 196 2J4 294 1.13 *M -4 00 -319 -513 4.17 L22 500 12.M 000 42.11 000 5.77 U 4 2 47 1*3 000 M 7 000 M 3 11 11 1154 -3 57 000 -4 76 000 *Jt -6 67 10 87 IM 000 3JS 000 M 7 (J3 14J3 000 14.51 *M 952 1.75 1 ( ^ 1 2 78 1 M * 250 000 000 000 3 57 -4 65 -8 33 370 1139 000 133 208 19 35 2.13 000 16 67 6 52 400 _ 500 000 000 Yıl içınde 142.M -50.M 30 84 58 92 44.12 31^12 (1.11 1 23 55 36 22143 M.H 11741 1IM3 •15J5 55 56 839 -H.74 K M 7 -8 62 nM •11.30 - M l •23 91 -21.73 4I.M 625 31441 3M2 125.SI 194 74 •14 67 29 73 (47 177.7( 120 00 4247 •316 11.75 41.11 294 157.14 -25 45 2 78 216 28 -20 00 13 64 308 33 -42 31 120.51 2M.72 31.11 3714 -34.71 23 33 36 31 M.I7 214J» 17714 75 24 42 (S 45 83 20 48 -U.» 25 00 243.75 1SM0 140 00 32 05 13 85 47.M 277.M -47 22 17.1* 37 93 22.73 21 31 nj» -SMS 5192 •21.17 75 00 M 7 15 00 1.12 57 89 36 99 •49 06 323 -42 86 31 37 111.21 35 78 14 58 -4.15 13 21 « . M 16 67 235.(4 -55.13 -5.52 100 00 -22.54 2M.M 51 28 45.M 275.00 38 60 2747 -48 06 -60 51 18 75 26 19 55 00 67 35 5 71 56 19 2 78 12 00 15 63 962 13 64 -15.71 444 16 67 30 30 2131 15 85 38 64 33 33 EKONOMIDE KULIS MERAL T4MER Noel Ana'nın yübaşı sepeti Devlet Bakanı Tansu Çil- ler'in KJT'lerie ilgili planları, özel sektörün ağır toplarının uykularını kaçınyor. Çiller, tril- yonlarca lira zarar eden KİT- lerin bundan böyle yönetilir- ken de satılırken de özel sek- törün devrede olmasını ıstiyor. Çiller, hafta içınde İstanbul- lu sanayıcılerden, meslek odalarından KIT Yönetım Ku- rulları'na katılmalannı istemiş. İSO Başkanı Memduh Hoca- oğhı'nun belirttiğirte göre ge- rek İSO'dan gerek TOBB'den gerekse TÜSİAD'dan bazı üyejer, 1992'de KİT'lerin yö- netim kurullannda görev ya- pacaklar. İstanbul'da kendi iş- İerinde başanlı yönetıciler, KIT'lerin yönetımleriyle ıkjili karartara da katılacaklar. Do- layıyla Demırel hukümetı de KİT'lerın yönetiminde sorum- luluğu özel sektörte paylaş- mış olacak, kımsenın kalkıp da KİT'ler lyı yönetılmiyor de- meye dıiı varmayacak. Istanbullu ış çevreleri için buraya kadarı yenir-yutulur gi- bi de gerisi pek değil... Geri- si ise bazı KİT'lerın özel sek- törün ağır toplarına, Koç gibı Sabancı gibı gruplara satıl- ması. Çiller, istanbullu büyük iş.çevrelerını her görduğü yer- de, kısmen şakayla da karışık "Hepiniz birer tane KİT ala- cakstnız. KİTIer benim sah- si meselem değil, hepimi- zin parmaklanmızı taşin al- tına koymamız gerek" dıyor- muş. Şimdı bız küçük bir beyın cimnastiği yapaltm ve yeni yı- la iki gün kala, Türkiye'deki büyük sermaye gruplarına, faalıyet alanlarına göre birer- ikişer KİT "yakıştıralım." "Sabancı çlmerrto fabri- 'Armağan" KİT'ler: Petlas Sabancı'ya, Sümerbank'ın bir bölümü Koç'a, gerisi Sabancı'ya, kamu bankaları ve Demir-Çelik fabrikaları Çukurova'ya, TEK Tekfen'e, SEKA Eczacıbaşı ya da Toprak'ayakışır! kalannı kosa kosa alır" de- niyor. Ama tıpkı Kadıköy va- purlarında eskiden bir tarak alana iki jilet de hedıye veren işportacı gibi Sabancı'ya bir de zor yutulabılecek bir KİT verilebılir Sabancı Bossa ile tekstili 1yı bılen gruplardan bı- n, Sümerbank'ın bazı fabri- kaları neden olmasın? Sa- bancı lastik sektörûnde de önde... PETLAS ne güne du- ruyor? Artık seçim Sabancı 1 ya kaJmış, Çitosan'ın düşünü görürken ister PETLAS'ı, ıs- ter bazı Sümerbank fabrıka- larını beğensinl.. Çukurova'nın patronu Menmet Emln Karamehmet, banka koleksiyonculuğuna bayılır. Yurtiçinde üç, yurtdı- şında üç banka... Karameh- met'e kamu bankalan yakışır! Emlakbank'ı mı ıster, yoksa ilk etapta satılması planlanan TÖBANK ve Denizbank'ı mı... Artık seçıp seçip beğen- sin. Karamehmet çelık ışıne de meraklı... Her ne kadar kendi şirketi Çukurova Çelik hâlâ zarardan kurtulamıyorsa da Karamehmet'e Türkiye Demir-Çelik İsletmeleri de yakışır. Koç Topluluğu için Makıne Kimya Endüstrisi'nin bazı şır- ketien uygun olabılir. Örneğın otomotiv ve yan sanayi ile sa- vunma sanayine destek ola- bitecek şirketler. Bu arada ta- bii ASELSAN. Ama Koç gibi dev bir gruba bu kadar yet- mez. Sümerbank dinazoru- nun bazı bölümleri de Koç'un Bozkurt Mensucat'ına "kardeş" olarak gelebilir. SEKA'nın kağıt fabrikalany- la ÇİTOSAN'ın seramık fab- rikaları konusunda isterseniz Eczacıbaşı ve Toprak Hol- ding yazı-tura atsınlar. Tura geten SEKA'yı, yazı çıkan se- ramik fabrikalarını alsın... Süt Endüstrisi Kurumu SEK'i Yasar Holding'e, TE- KEL birayı Anadohı Endüstri Hoküng'e, Türkiye Elektrik Kurumu TEK'İ ise adının da çok uyumlu olacağını duşü- nerek ampul üreten TEK- FEN'e münasıp buluyorum... Bütün bunlar, tabiı kı hıçbir cıddıyetı olmayan, sadece 1991'in son yazısını güncel ve yumuşak bir konuyla kapat- ma amacına yönelik fikir cım- nastiğı... Sağlıklı, verimli ve "K\V- siz bir yeni yıl dileğiyle... Tek isteği ekonomik konseyTürk Sanayicılerı ve İşa- damları Derneğı TÜSİAD'ın hükümetten tek bir isteği var: Ekonomik ve Sosyal Konsey. TÜSIAD Başkanı Bülent Eczacıbaşı, "Biz Sayın Çil- ler'i Ankara'da ziyarete gtt-, Uğimizde diger özel sektör kurukışlan gibi ekonominin nasıl yönetilmesi gerektigi- ni anlatan rapor falan gö- türmedik. Sadece, Ekono- mik ve Sosyal Konsey kurul- malıdır' dedik. Sayın Demi- rel'e, Sayın Ceyhun'a, Sa- yın Çağlar'a da sadece bu mesajı götürdük " dıyor Devlet Bakanı Tansu Çil- ler, TÜSİAD'ın Ankara'da düzenlediğı Yüksek Istişare Konseyı toplantısında, "Acil sorunlannızm neler oldugu- nu 1 sayialık bir not halin- de pazartesiye kadar bana blldirin" dedığınde de TÜSI- AD, "acil sorun" olarak sa- Bölent Eczacıbaşı dece Ekonomik Konsey'ı göstermiş. "Türkiye'de kamu-ozel kesim iliskileri yıllardır son derece ilkei bir düzeyde yü- ruyor. Bu ilişkiler, bazı ba- kanlara, bürokratlara yapı- lan ziyaretlerde karsıhklı sohbetlerden ileri gidemi- yor. Bazen de bir bakan ka- rar verlyor, isadamlanyla toplantılar düzenliyor, bir- kaç toplantı yapıldıktan Benzine ne kanştı?Petrol ürünlerme yapılan son zamda uçucu gazların vergılendınlmesı unutulmuş. Unutulunca da White Sprrt ve Hexan gibi bazı uçucu gazların fiyatları çok düşük kalmış. Vesonuç ortada: Kocaeli Maliye Teşkılatı, bir kamyon Wh«te Sprit'i benzine kanştıniırken yakala- mışlar. Birbırine karıştırılabılecek mallann vergılendirme politi- kasına çok dıkkat etmek ge- rekiyor, aksi halde tüketicinin büyük zarara girmesıne ça- nak tutulmuş oluyor. Ferit Melen hukümetı dö- nemınde de yıllar önce ben- zeri bir oiay yaşanmış. Me- len, "Halkın kullandığı gaza-tuza zam yapmadık" demiş, motorine ve benzine zam yapılmış. Bunun sonucu olarak "ucuz" kalan gazla- rın tümü "motorin" oluver- miş. Çıkarcı bayiler motonne gaz karıştırıvermişler. sonra bundan da vazgeçili- yor" diyen Eczacıbaşı, TÜSİ- AD'ın önerdiği konseyin çatı- sını şoyle çızıyor: "Blzlm önerdlğimiz kon- seyde sadece kamu ve özel kesim degil, sendikalar, ta- rım kesimi, esnaf ve sanat- kârlar ve memurlar da yer alacak. Fransa'da bu kon- sey anayasa ile kurulmuş bulunuyor. Ekonomik ve sosyal konularda hükümet bu konseye danısmadan karar alamıyor. Bir danısma mekanizma- sının obnası, önceden fikir alışverişi yapılmasını sag- lar, isadamlannın hûküme- te istedikterini yaptırmalan anlamına gehnez. Karar yetkisi hükümetindlr, uy- gun gördüklerini yapacak- lardır. Fakat önceden da- nısmakta, fHdr almakta, hiç degitoe btee fikrlmizl alma- dan ks yaptyortar' dedirtme- mek açısından yarar yok mudur?" Yeni hükümetin Başbaka- nı Demirel ve ekonomiyle ıl- gilı tum bakanlannın böyie bir konseyin bir an önce oluştu- rulmasına taraftar okjukları- nın altını çızen Eczacıbaşı, yi- ne de "Yalnız unutmayalım ki geçmiste de çok taraftar .olanlar vardı. Ama hiçbir sey yapılmadı. Kimseye da- nışma«uın bildtğinf okuma- nm cazibesi agır bastı. Ba- kalım bu sefer ne olacak" demekten kendını alamıyor. Arçelik saatte 1 milyar basıyor Bu yıl cirosunu yüzde 100 arttırarak 4.1 trilyon ciro ya- pan özel sektörün dev kuru- luşu Arçelik, 1992'de 7 tril- yona koşuyor. Evet daha 2-3 yıl önce trilyonlan telaffuz etmeye' kendimizı alıştırıyorduk, şim- di tek bir özel sektör şirketi 7 trilyonluk clro hedefleyebi- ttyor. Arçelik in Genel Müdürü Ergün Önder, 1991'in çok canlı gectığını ve yıl başında planlanan yuzde 25'lık fiziki büyüme hedefıne karşılık, iş programını yüzde 10 aştıkla- rını belirtıyor. Önder, 1991 için öngördüklen 402,5 milyar li- ralık kâr hedefini de aşacak- larını belirtıyor. Arçelık'te bir vardıya yılda ortalama 2 bin satmış. ön- der, "Biz de 2 vardiya çalış- tınldığına göre Arcelik'in saati 1 milyar Hraya geliyor" diyor. Her saati 1 milyar lira ya- zan Arcelik'in geleneksel yıl sonu daveti, bu yıl urünlü- tanıtımlı, minı etekler giymış mankenlı geçtı Hasan Suba- sı'nın genel mudür oldğu dö- nemlerde sadece 'good relotlons' (lyı ılışkıler) görü- şunden yola çıkılarak yapılan yıl sonu partılerıne göre bu anlamda epey farklıydı Ergun Önder Davette Arcelik'in 1992'de piyasaya süreceği yeni ürün- len tanıdık, elektrik süpürge- sinden utüye, çamaşır makı- nesinden buiasık makinesine sadece bu yıl 3 milyon adet Arçelik ürünü satıldığını öğ- rendık. Bu arada Arcelik'in davetıni "Vehbi Koç sizi mut- laka beklıyor" türünden bir ifade ve "23 aratık akşamını defterinize not ediniz, Vehbi Koç sizi mutlaka bekliyor' tü- ründen bir notia alan bazı ga- zete sahipleri, genel yayın yö- netmeni ve yazarlar, davette Vehbi Koç'u göremeyince bi- raz şaşırdılar. Betü'in KIT modeü Şu günlerde I enpopuler ko-j nu KİT'ler.... K İ T ' l e r ı n ekonomi üze- rindeki yükü-1 nün nasıl hafıf- letileceği ko-| _ nusunda herkes kafa yoruyor. Bankacı İbrahim Betll de bu konuyu düşünmüş. Genç İsadamlan Derneği GİAD'ın hafta içınde Parksa HİHon'da duzenlediği toplarv- tıda konuşan Betıl, Turkıye1 de her ne kadar ışsizlık sıgor- tası yoksa da KİT'lerın pekâ- lâ işsızlık skjortasi yenne geç- tiğını vurguladı ve "Benlm de KIT'lerle İlgili bir modelim var" diyerek modelim anlat- tı.BetJI'e göre bazı KİT'ler, mûlkleri ve borçları devlette kalmak koşuluyla satışa çı- kartıjırsa daha kolay alıcı bu- labilir. Yani KİT'in gerek ban- ka borçlarını, gerekse işçıle- rin o güne kadarki kıdem taz- minatını devlet üstlenir. Buna karşılık firmanın ismi ve ma- kineleri satılır. Böyiece hiç değilse ilerki yıllarca birıkicek, zarardan, devlet kurtulmuş olur. Bu ara- da satılacak KIT'ın mal varlı- ğı, mülklerı ve arsaları bırik- miş borçlarını karşılıyorsa za- ten mesele yok. Bir süreç içinde bu mülkler satılır ve borçlar ödenır.