Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
7 AĞUSTOS 1990 PIŞ HABERLER CUMHURİYET/3
Sovyetler'in
IMF beklentisi
• MOSKOVA (AA) —
SSCB devlet bankası
Gosbank'ın döviz
islemlerinden sorumlu
uzmanı Viktor Rakov,
SSCB'nin Uluslararası Para
Fonu'na (IMF) üye olması
halinde, gelecek Oç yılda 12
milyar dolar kredi
alabileceğini söyledi. Rakov,
Izvestiya gazetesine verdiği
demecinde, IMFye üye
olmalan halinde, ekonomik
reform programına yardım
amacıyla üç yıl içinde 10-12
milyar dolar kadar kredi
alabileceklerini belirtti.
Sovyet yetkili Rakov, IMF
üyeÜğinin gerçekleşmesi
durumunda, SSCB'nin
IMFye 1.1 milyar dolar
transfer edebileceğini
kaydetti. Rakov'a göre
SSCB'nin IMF üyeliği,
serbest pazar ekonomisine
geçişte Sovyet ekonomisine
de disiplin kazandıracak.
Ii Peng'in
gezisi
• PEKtN (AA) — Çin
Başbakanı Li Peng'in yann
Endonezya, Singapur ve
Tayland's kapsayan bir
geziye çıkacağı açıklandı.
Çin'in geçen yıl başkent
Pekin'deki demokrasi
yanlısı gösterilerin kanla
bastırılmasmdan sonra Batı
dUnyası tarafından
dışlanmaya başlanması
üzerine kendi bölgesindeki
ülkelerle ilişküerini
geliştirrneye çalıştığı
belirtiliyor.
Şiilerarası
çatışmalar
• SAYDA (AA) —
LUbnan'ın güneyinde,
Suriye yanlısı EMEL örgütü
milisleriyle lran yanlısı
HizbuUah güçleri
arasındaki çatışmalar,
cesetlerin kaldmlması için
verilen aradan sonra
yeniden başladı. Güvenlik
yetkililerinin verdiği
bilgilere göre Kıalhaç
ekipleri, çatışmalara sahne
olan Carcu ve Kfar Milki
köylerinden bugün S ceset
daha kaldırdı. YetkUiler,
son üç gün içinde, Kınlhaç
çalışanları tarafından
çatışma bölgelerinden
kaldınlan toplam ceset
sayısırun 87 olduğunu
kaydetti. Ekiplerin
ayrıknasından sonra top ve
roketlerin kullanıldığı
çatışmalann yeniden
başladığı belirtildi.
Jelev'in çagnsı
• SOFYA (AA) —
Bulgaristan'ın yeni Devlet
Başkanı Jelyu Jelev, siyasi
partilere, hızla reformlann
uygulanmasına geçilmesi
için işbirliği yapmaları
çağrısında bulundu.
Ulkedeki muhalif
Demokratik Güçler
Birliği'nin (UDF) lideri
olan ve iktidardaki
Sosyalist Parti'nin (eski
KP) desteğini alarak geçen
hafta yeni görevine seçilen
ünlü düşünür Jelev,
televizyondan yaptığı
konuşmada, 10 kasımda
işbaşından uzaklaştmlan
eski Devlet Başkanı ve KP
lideri Todor Jivkov'un
geride bıraktığı durumu,
"Gerçek bir ekonomik
bunalım" diye niteledi.
lfeni hir
Magna Carta
• ASPEN (AA) —
Ingiltere Başbakanı
Margaret Thatcher, Sovyet
vatandaşları da dahil olmak
üzere bütün Avrupalılarm
temel haklarıra güvence
altına alacak yeni bir
Magna Carta'nın kaleme
alınması çağrısında
bulundu. ABD'nin Aspen
kentinde ekonomik, siyasi
ve stratejik araştırmalar
kuruluşu olan Aspen
Enstitüsü'nde bir konuşma
yapan Thatcher, Avrupa
Topluluğu'aun Batı
Avrupa'daki düşmanlıklann
giderilmesini sağladığmı,
şimdi de Doğu ile Batı
Avrupa arasındaki
anlaşmazlıkların aşılmasına
yardımcı olması gerektiğini
belirtti.
AIDS ve kilise
• CANBERRA (AA) —
Avustralya'da yapılan
Uluslararası Asya ve
Pasifık'te AIDS konulu
konferansta konuşan Roma
Katolik Kilisesi Filipinler
Kardinali Jaime Sin, Roma
Katolik Kilisesi'nin AIDS'i,
günahkârların üzerindeki
Tann'nın laneti olarak
görmediğini, ancak bu
ölümcül hastalıkla savaşın
"ahlaksız" davranışları
değiştirme konusunda
yoğunlasması gerektiğini
söyledi. Kardinal,
konuşmasmda, "Uzmanlar
bize virüsün homoseksüel
ya da çok eşli cinsel
ilişkileTİe yayıldıfeını
söylüyorlar" dedi.
Pakistan'da, hükümet veparlamento, devlet başkanı tarafındanfeshediîdi
Butto görevden ahndıDış Haberler Servisi — Pakistan Dev-
let Başkanı Gulam tsbak Han, Başbakan
Benazir Butto'yu görevinden alarak par-
lamentoyu feshetti. Devlet Başkanı, huku-
metin görevden alınmasında, yolsuzluk,
adam kayırma ve görevini kötüye kullan-
ma olaylarının etken olduğunu ve hükü-
metin halkın güvenini vitirdiğini söyledi.
Devlet Başkanı Gulam lshak Han, 24 ekim
tarihinde erken genel seçimler yapılacağı-
nı açıklayarak, bu tarihe kadar, başbakan-
lığa muhalefet lideri Gulam Mustafa Ja-
toi'yi atadı. Hükümetin görevden alınma-
sında sonra ordu, telefon santralini ve te-
levizyonu denetim altına aldı.
Devlet Başkanı Gulam lshak Han, dün
düzenlediği basın toplantısında, Benazir
Butto hükümetini, yolsuzluk yapmakla ve
görevini gereğince yerine getirememekle
suçladı. lshak Han. Butto'nun liderliğin-
deki Pakistan Halk Partisi'nin ulkedeki
dört yerel hukümete karşı olumsuz bir ta-
Devlet Başkanı Gulam lshak Han, Butto
hükümetini yolsuzluk, adam kayırma Ve
görevini kötüye kullanmakla suçlayarak
hükümeti görevden aldığını ve parlamentoyu
feshettiğini açıkladı. 24 ekim tarihinde erken
seçim yapılacağını bildiren tshak Han,
başbakanhğa geçici olarak muhalefet lideri
Gulam Mustafa Jatoi'yi atadı.
vır takınarak anayasayı ihlal ettiğinı, yol-
suzluklar ve adam kayırmalarla görevini
ve halkın güvenini kötüye kullandığını öne
sürdü. tshak Han, basın toplantısında şöy-
le konuştu: "Ben Devlet Başkanı Gulam
lshak Han, ulkedeki durumu. koştıllan ve
son olaylan göz önunde bulundurarak fe-
deral hükümetin, anavasayla uyumlu ol-
madıgı ve yeniden seçim yapümasının ge-
rekli oldugu kanaatine vardım." Devlet
Başkanı İshak Han, erken genel seçimle-
rin 24 ekim tarihinde yapılmasımn karar-
laşunldığım ve bu tarihe kadar, başbakan-
lık görevini, muhalefet lideri Gulam Mus-
tafa Jatoi'nin yürüteceğini açıkladı. Bena-
zir Butto hükümetinin devlet başkanı ta-
rafından görevden alınmasından ve parla-
mentoyu feshetmesinden sonra ordunun,
telefon santralini ve televizyonu denetim
altına aldığı bildirildi.
Devlet Başkanı Gulam lshak Han'ra hü-
kümeti ve parlamentoyu feshetme karan,
iktidardaki Pakistan Halk Partisi tarafın-
dan şaşkınlık ve kızgınhkla karşılandu But-
to kabinesinin üyeleri, 'yasadışı' olarak ni-
teledikleri karara 'boyun efmeyecekleriııi'
söylediler.
Başbakan Benazir Butto, uzun süredir
etnik çatışmalar başta olmak üzere, birçok
sorunla karşı karşıya bulunuyordu. Bu
arada, Butto'nun yönetimindeki 'Pakistan
Halk Partisi' içinde de aynhklar meyda-
na gelmiş ve dinci paniler, şeriat duzeni-
ne dönulmesi yolundaki baskılannı arttır-
mışlardı. Muhalefet lideri Gulam Musta-
fa Jatoi, geçen hafta sonunda bir acıkla-
ma yaparak, parlamentoda güvensizlik
önergesi vererek Butto hükümetini devir-
meyi planladığını söylemişti.
Butto hükümetinin, Genelkurma> Baş-
kanı General Mlrza Asian Bey ile olan iliş-
kilerinin bir süredir bozuk olduğu bılini-
yordu.
ÇOCLK VE HtROŞİMA — Teyze, antca / bir imza ver / Çocuklar öldiiriilmesin / şeker de yiyebilsinler. (Fotoğraf: Reuter)
Hiroşimalar olmasınDış Haberler Servisi — Hiroşima'ya atom bombası atılmasının
45. yıldönumu dün Hiroşima'da anıldı. Dün sabah bombanın
kör edici bir ışıkla patladığı an olan 8.45'te Hiroşima'da ölen
140.000 kişinin anısına tum şehir sessizliğe gomüldu.
Otomobiller durdu, bir milyon Hiroşimalı, insanlığın boyle bir
felaketle tekrar karşılaşmaması için dua etti.
Hiroşima'da ölenlerin anısına dikılen anıt, dun sabah erken
saatlerde çiçeklerle süslendi. Anma törenlerine Hiroşima halkı
ve yabancı konuklar katıldı. Japonya Başbakanı Toşiki Kaifu,
55.000 kişinin katıldığı anma töreninde yaptığı konuşmada,
"Hıro^inid >ı Kuıiv-i ^cJıı ı ııUcıı uıuMaiaidsı o«uı> jcıııı yapdiı
Hiroşimahlara en derın saygılarımı sunarım. Dunyada atom
bombası saldırısına uğramış tek ulus olarak, Japonya boyle bir
felaketin bir kez daha yaşanmaması için nukleer silahsızlanma
ve barış çağrılarını sürdürmeye kararlıdır" dedi
Hiroşima Belediye Başkanı Takeşı Araki, her yıl sunduğu bu
yılki barış bildirisinde ummlannın, ABD ve Sovyetler Birliği"nin
nukleer silahlarını azaltacaklarına sö/ vermeleri olduğunu belirtti.
LlBERYÂ
PORTRE/ BUTTO
62 Amerikalı tahliye edildiDış Haberler Servisi — Liber-
ya'dakı vatandaşlarını kurtarmak
amacıyla onceki gün başkent
Monrovia'ya asker çıkaran ABD,
62 Amerikan vatandaşıru dun bol-
geden tahliye etti. Monrovia açık-
lannda bekleyen ABD savaş gemi-
lerine nakledilen toplam 74 kişi,
Sierra Leone üzerinden uçaklarla
Londra'ya gonderildi.
AP'nin haberine göre ABD Sa-
vunma Bakanlığı'ndan yapılan
açıklamada, önceki gün destek
görevi yapan jetler eşliğinde 17 he-
likopterle Liberya'nın başkenti
Monrovia'ya inen 225 denizcinin
62 Amerikan vatandaşını ve diğer
uluslardan 12 kişiyi, kıyıda bek-
leyen ABD savaş gemisi US Sai-
pan'a naklettiği bildirildi. 'Keskin
kenar' kod adb operasyon sırasın-
da hiç ateş açılmadığı ve diren-
meyle karşılaşılmadığı belirtilen
açıklamada, başka kişilerin de ge-
milere nakledilmesinin beklendi-
ği kaydedildi. Kıyıdaki ABD sa-
vaş gemilerine nakledilen Ameri-
kalılardan 30'unun, ABD'ye git-
mek uzere Liberya'nın komşusu
Sierra Leone'den Londra'ya hare-
ket ettikleri belirtildi. Geri kalan
32 Amerikan vatandaşı ise dün
akşam Monrovia'dan Sierra Leo-
ne"nin başkenti Freetown'a götü-
ruldü.
Liberya'da, yaklaşık 7 aydır sü-
ren iç savaşın bir çıkmaza girme-
si ve Samuel Doe yönetimindeki
hükümeti devirmek için ınücade-
le eden isyancı grupların birbirle-
riyle çekişmeye girmelerinin üze-
rine, isyancı liderlerden Preos
Johnson, cuma günü bir açıkla-
ma yaparak ulkedeki bütün ya-
banalan tutuklayacağını söylemiş
ve yabancı devletlerden mudaha-
lede bulunmalannı istemişti. Bu-
nun üzerine ABD Başkanı Geor-
ge Bush, duruma müdahale edi-
lerek ulkede bulunan ABD vatan-
daşlannın kurtarılması karan al-
mıştı. AP'nin bildirdiğıne göre Li-
berya'da toplam 370 Amerikan
vatandaşı bulunuyor. Ulkedeki
toplam yabancı sayısının 2.000 ci-
vannda olduğu sanılıyor. Hükü-
met birlikleri ile isyancılar arasın-
daki iç savaşın şiddetlenraesinin
üzerine, mayıs ayında bir grup
Amerikalı tahliye edilmişti.
Bağunsızlıgma kavuştuğu 1847
yılından bu yana ABD ile yakın
ilişkiler içinde bulunan Liber-
ya' da, iç savaşın şiddetlenmeye
başlaması nedeniyle, uzun zaman-
dır bir ABD mudahalesi beklen-
tisi bulunduğu bildiriliyor. Ancak
önceki gün gerçekleştirilen ABD
operasyonunun askeri nitelik ta-
şımadığı, Washıngton yönetüni ta-
rafından ısrarla vurgularuyor. Re-
uter Ajansı'nın haberine göre
ABD operasyonu, Liberya'daki
300 Amerikan vatandaşının kur-
tarılmasından çok, Irak'a bir me-
saj olarak değerlendiriliyor.
Hk kadın
Müslüman
başbakan
Dış Haberler Servisi — Islara
dünyasLnın ilk kadın başbakanı ve
Pakistan Halk Partisi (PHP) lide-
ri Benazir Butto, varlıklı bir Sind
ailesinin kızı olarak dünyaya gel-
di. Butto, doğumundan itibaren
kendisini politikanın içinde bul-
du. Babası Zülfikâr Ali Butto'-
nun en yoğun politika yıllaıı Be-
nazir'in çocukluk ve öğrencilik
yıllanna rastlanmasına karşın, de-
mokrasiyı, baskj rejimini, Istamı,
şeriatı yoğun olarak yaşadı
Benazir Butto, 1970 yıknda ba-
bası Zülfikâr Ali Butto'nua ikti-
dara gelmesinden sonra ögrenim
için Ingiltere'ye gitti. Oxford ve
Harvard'da siyaset bilimi okudu.
1977'de mezuniyetinden sonra
Pakistan'a geri döndö. Dışişleri
Bakanlıgı'nda bir siıre çalıştıktan
sonra Benazir, 1979 yılında baba-
sının Zıya Ül Hak rejimincs ıdam
edildiği 1979 yılına kadar politi-
kayla ilgilendi. Zülfikâr Ali But-
to'nun idamından sonra Benazir,
Ziya Ül Hak'ın baskıcı rejimine
karşı direnişin sembolu oldu.
1984 yılında agjr bir kuUk ra-
hatsızlığj geçirince, Ziya Ül Hak
tarafından Ingiltere'ye gitmesine
izin verildi. Benazir, Ziya Ül
Hak'ın 1986 yllmda sıkıyönetimi
kaldırmasına kadar, lngiltere'de
kaldı ve bu tarihte yüzbinlerce Pa-
kistanbnm coşkun gösterileri ill
Pakistan'a geri döndu. Benazir,
Pakistan'a ayak basması ile bir-
likte politik mücadelesini hızlan-
dırdı. 1987 yılında sürpriz air ka-
rarla Asif Ali Zardari adlı bir tüc-
carla evlendi. Bir yıl sonra da se-
zaryenle oğlu "BSenal"i doğur-
du.
Miting meydanlarında kadın
haklanm, laikliği ve şeriat karşıt-
Iığmı işledi. Ziya Ül Hak, cnuha-
lefetin artan baskıları karşısında
genel seçim kararı aldıktan bir ay
sonra uçağımn duşmesi sonucu
öldü. Bundan sonra 16 Kasım
1988'de yapılan genel seçimleri
Benazir Butto'nun PHP'si yüzde
39 oyla kazandı. Ancak Benazir
Butto, Pakistan Parlamentosu'n-
da çoğunluğu sağlayamadı. Ba-
ğımsız milletvekillerinin desieğiyle
güvenoyu alan Benazir, anık ls-
lam dünyasının ilk kadın başba-
kanı unvanını da kazanıvordu.
ALMANYA
Doğu'da
DMyıkımı
DtLEK ZAPTÇIOĞLU
BERLİN — Deutsche Mark'm
gelişinden bir ay sonra Demokra-
tik Almanya ekonomisi uçurumun
eşiğine geldi. D. Almanya Başba-
kanı Lethar de Maiziere, "40 yıl-
hk sosyalist ekonominin yol aciı-
gı soranlann butiin tanmiDİeri
aştığınr söyleyerek "Bir an önce
Batı'ya ilhak ve erken seçirn" di-
yor. Bütün Almanya'yı kapsaya-
cak genel secimler için 2 aralık ta-
rihi öngönilüyordu. Almanya'da
erken genel seçim için anayasa de-
ğişikliğı gerekiyor.
Demokratik Almanya'da De-
utsche Mark'ın 1 temmuzda yü-
rürlüğe girmesinden ve serbest pa-
zar ekonomisine geçişten sonra
ekonomi iflas noktasma geldi. Ba-
tı sermayesi Doğu'da altyapı ve
üretime yatırım yapmıyor we Do-
ğu'yu "ek bir pazar" olarak kul-
lanıyor. Pazann birden kaliieli ve
pahalı Batı malları tarafından is-
tila edilmesi üzerine, yerli üretici-
ler mallannı pazarlayamaz hale
geldiler. özellikle tanm sektörün-
de, ürün çiftçilerin elinde kalıyor.
16 milyon nufuslu D. Almanya
1
da işsiz sayısı, şimdiden 1.5 mil-
yonu aştı. Yeni kunılan öîel fır-
malar, üretim araçlanna yaptıklan
büyük yatınmlardan sonra gerekli
talepleri karşılayamayınca, kredi-
lerini geri ödeyemiyor ve kısa sü-
rede iflas bayrağını açmak zorun-
da kalıyorlar. Ucret ve maaşlar,
pazarı istila eden pahalı Batı mal-
lan karşısında halkın alım gucu-
nu sıfıra indirdi. D. Almanya'da
ortalama maaş 1000 mark ci\ann-
da. Batı'da bu oran 2500 mark.
Doğu'da çalışanlar, böylece Batı
fiyatlarıyla satın almak, ama du-
şük ucretle çalışmaya dev»m et-
mek zorunda.
DUNYVDA BUGUN
AUSIRMEN
Ne Yapmalı, Ne Yapmamalı
Irak'ın Kuveyt'i işgali ile başlayan karışıklık, her an yeni bir bo-
yut kazanarak gelişıyor. Bağdat'ta daha genış bir savaşın hazır-
lıklarıymış izlenimini bile uyandıracak gırişimler yoğunlaşırken,
Suudi Arabistan ordusunun yeni yeni yığınaklar yapmaya baş-
ladığı haberlerı geliyor. Sovyetler Bırlığı'nın Irak'a sılah satışını
durdurduğunu açıklamasının ûstünden ıkı gün geçtikten sonra
Batı'da ve özellikle ABD'de Irak'a karşı ambargo, hatta silahlı mü-
dahale olasılığı üzerinde duruluyor Dış politika yazarı bir dos-
tum telefonda "israil'in ne tepkı göstereceğı ve ne yapacağı belli
olmaz, böyle zamanlarda gözünü Tel Avıv'in üzerinden ayırma"
dıyordu.
Kısacası, Ortadoğu allak bullak olmuş durumda. Olayların, Kı-
sa erimlı gelışmelerin neler olacağı, hangi ittifakların bozulup
hangi yeni bırlikteliklerin kurulacağı konusunda, şu anda kesin
öngörulerde bulunmak olanaksız.
Ama kesın olan bir şey varsa o da büyük güclerin dünyanın
en nazik bölgesinde, büyük petrol rezervlerinin üstünde böyle-
sine çılgın oyunlara uzun süre seyirci kalamayacaklan ve Sad-
dam'ın Ortadoğu'da dilediğınce at oynatmasına izın vermeye-
cekleridir.
Ortadoğu daki gelişmeler deyınce akla doğallıkla Türkiye'nin
oynayacağı rol geliyor. Batı'nın, ambargo ya da silahlı müdaha-
le halinde Türkiye'nin etkin katkısını isteyeceğı ve daha şimdi-
den ambargo konusunda Ankara'yı Yumurtalık'takı petrol bofu
hattı vanasını kapatmaya çağırdığı biliniyor.
Saddam Hüseyin'in Baş Yardımcısı Taha Yasin Ramazan'ın
Ankara'ya yaptığı ıvedi ziyaret, Irak'ın bu yöndeki kaygısından
kaynaklanmaktadır-
Her şeyden önce Ramazan'ın görüşmelerdeki biçemiyle ilgili
bir noktaya dokunmak ıstiyoruz.
Gerek Taha Yasin Ramazan gerekse patronu Saddam Hüse-
yin, bılmelıdirler kı Ankara bir aşiret başkenti değildir ve Çanka-
ya'yı ziyaret eden yabancı temsilciler, bu ziyaretlerine belde ta-
banca gidemezler. Zaten aklı başında, her lider, her temsiici, her
elçı, her haberci bu kuralı bilır ve kendilerine anımsatılmasına
gerek duyuracak bir görgüsüziükten kaçınır.
Ama Iraklı dostlarımızın, uluslararası kuralları fazla bilmedik-
leri görülüyor. O zaman birilerinin kendilerine bu gerceği anım-
satması gerekiyor.
Yine Taha Yasin Ramazan'ın çok yadırgadiyımız bir açıklama-
sına değinmek istiyoruz. Saddam'ın temsilcisi, Kuveyt'e müda-
halelerinı haklı göstermek için kimi çevrelerin güya "Siyonizmin
oyununa alet olmalan vb..." gerekçeler ilerı sürmüş.
Doğrusu artık Arap dostlarımızın Sıyonızm yavelerinden çok
sıkıldığımızı ve bu tekerlemenın eski etkiyı yapmadığını soyte-
mek isteriz. Sakın yanlış anlaşılmasın, Siyonizmin Ortadoğu için
ne büyük bir tehlike, nasıl bir çıban başı olduğunu bıliyoruz. An-
cak yıne bıliyoruz kı Siyonizme gerek kalmadan da "Arap Arap'ın
kurdudur" ve Arap dünyasının kendi iç çelişkıleri, geriliğinden
doğan düşmanlıkları vardır. Siyonizme gerek duyulmadan da Fi-
listin halkının ensesınde boza pişirilmekte ve Lübnan'ın köküne
kibrıt suyu ekilmekte, Araplar ya da Arap ile İranlı Muslümanlar
birbırlerini öldürebilmekte, ülkelerinı ışgal edebılmektedırler.
Hangi Arap dostumuz olursa olsun, genliğinı, bağnazlığını,
ışgalcıliğini, "Siyonizm" mazereti arkasına gizleyerek bızi bu-
dala yerine koymamalıdır.
Bu iki noktanın altını çizdıkten sonra Taha Yasin Ramazan^
nın Çankaya görüşmesınde fazla sert bir tutum takınmadığını,
dikkatlı bir çızgi izlemeye özen gösterdiğini ve sonuçta Türkıye'yi,
iki ülkenın ortak çıkarlarını düşünmeden, Irak'a karşı girışimde
bulunmamaya çağırdığını söyleyebilıriz.
Çağn yerindedir. Türkiye'nin, Irak'ı yota getirme operasyonunda
başı çekmesı hıç de akılcı ve ülkemiz çıkarlarıyla bağdaşır bir
hareket olmayacaktır.
Ankara'nın VVashington'un, herhangi bir müttefıkin veya örgü-
tün çağnsına uyarak Yumurtalık vanasını kapatması yapılmaması
gereken bir davranıştır.
Ancak Birleşmiş Mılletler Güvenlik Konseyi'nın alacağı bir am-
bargo kararınar bir süre bekleyip hemen herkesin katıldığını gör-
dükten sonra, Türkiye'nin katılmaması ve tüm dünyanın destek-
ledıği bir harekete karşı çıkarak adeta saldırganla özdeşlemesi
beklenemez.
Zaten böylesine yaygın destekli bir ambargonun dışında kal-
mak fazla bir anlam da taşımaz. Çünkü o zaman, Yumurtalık-
tan o petrolü kimse almayacaktır ki musluğun açık kalması bir
yarar sağlasın.
Nitekım Türkiye'ye verdiği petrolü aksatmayacağını bir kere
daha özenle vurgulayan Irak, dün ışte bu nedenle, Kerkük- Yu-
murtalık boru hatlannın bırınden petrol pompalamayı durdurmus-
tur.
Doğallıkla, boyle bir girişimin desteklenmesi halinde, Anka-
ra'nın kaldırılması güç zararının giderilmesini istemek hakkı ola-
caktır.
Irak'a karşı silahlı müdahale olasılığına gelince- Böyle bir ola-
sılık, toprakları üzerindeki Amerikan üslerı dolayısıyla bir kez da-
ha Türkiye'yi gündeme getirecektir.
ABD'nin, Irak'a tek başına müdahalesinde Türkiye'nin bu üs-
lerı kullandırması, Ankara'nın potitikasına aykırıdır. Çünkü An-
kara, kendi güvenliği ve ulusal çıkarları açısından uzun süredir
kendi toprakları üzerindeki üslerin, ancak NATO amaçlarına uy-
gun olarak NATO çerçevesinde ve kendisinden izin alınmak su-
retiyle kullandırılması politikasına yatkındır.
Irak ve Ortadoğu'nun o bölgesi NATO amaçları ve sorumlu-
luk bölgesi dışında olduğuna göre Irak'a müdahale durumunda
bu üslerin kullandırılması yerinde olmayacaktır.
Unutmamak gerekir ki Ermeni konusunda bize karşı çıkmış,
Yunanistan'a ikili anlaşmalarla Türkiye'ye karşı güvence vermiş
olan ABD ya da bızı kendi birliğinden haksız ya da haklı neden-
terle dışlamış olan Avrupa, Irak'a müdahaleden kısa bir süre son-
ra bölgeden çekilecektir, ama Türkiye yıne burada kalacaktır.
Türkiye'nin omuzları, Amerikan jandarmalığının girişimlerinin
yükünu taşıyabilecek güçte değildir
Öte yandan, son zamanlarda özellikle ABD Kongre üyeleri ara-
sında dıle getirilen bir konunun Türkiye tarafından ağza alınması
bile büyük, hem de çok büyük bir hata olacaktır.
Söz konusu olan "su silahı "dır.
Türkiye, GAP konusunda bağnaz bir anlayışızlık içinde olan
ve tüm Arap dünyasını kendisine karşı seferber etmiş bulunan
Irak'a birçok kez su konusundaki haklılığını yinelemiş, komşu-
larına yetecek oranda suyu her zaman serbest bıraktığını, her
zaman serbet bırakmaya devam edeceğinı vurgulamış ve özel-
likle "suyu hiçbir zaman bir silah olarak kullanmayacağı" konu-
sunda güvence vermiştir. Şimdi bu güvenceye uygun davran-
manın ve "su silahı" deyişinin kullanılmasına bile karşı çıkma-
nın zamanıdır.
Aksine bir davranış Türkiye'yi çok yaşamsal bu konuda çok,
ama çok güç bir durumda bırakabilecektir.
Not: Bu yazı BM Güvenlik Konseyi'nin karanndan önce yazıldı.
HAREM 89 ile
günlük deniz
gezileri
• Her gün 10'da
Kuruçeşme'den hareket-
varış 18'de.
• Gruplara ve kombıne
bıletlere ındirim yapılır.
• Çarsamba günlerı
hanımlar turu
•Tel: 145 77 93-149 93 87
Tatil ve mesai saatleri
dışında telefon: 165 54 61
FAKS İ M I L E
Servis Güvencemizle
Bilar Bilgi Araçlan Ticaret A.Ş.
H: 9UM75 38 00(4 Hal)
Ankara T*l : 9(4) 11785 60(4 H«)