14 Kasım 2024 Perşembe Türkçe Subscribe Login

Catalog

Months
Days
Pages
CUMHURİYET/6 DİZİ-RÖPORTAJ E G E ' D E A N T I K E Zİ 25 TEMMUZ 1990 G CR OL S ÖZEN Türkiye'den kaçınlan eserlerigeri istiyoruz peki kalanlarayeterince sahip çıkıyor muyuz? BergamaZeus'unuAbdülhamitverdi— ı — Tatile çıkmak... Bu iki keliraede sanki son- suzluk vaı. Her dilediğini yapabilmek, günü göalünce kullanabilmek. Saati, gtınü, ayı, ay- lan unutmak. Takıntıları, uyumsuzluklan, yasama dair kargaşayı geçici olarak evde bı- rakmak. özgflrüm, özgürsün, özgür. Dağıt dağıta- bildiğin kadar! Eğer bu tatiliniz aylardan temmuz ve ağus- tosa rastlıyorsa, yanra gün buradan, yanm gfln oradan, bir günü de idare edersen etti mi sana dokuz gün gibi hesaplar toplamına giri- yorsa, hazır olun. Giyecekler, yedek giyecek- İer; yiyecekler, yedek yiyecekler; içecekler, ye- dek içecekler; Uaçlar, yedek ılaçların bir Us- tesini çıkann önce. Listeye 'itibar' etmiyor- saruz, öyle bir yerde "tnh be" dersiniz ki im- dadınıza küfürler bile yetişemez. Eğer Aydın Boysan gibi bir dostunuz var- sa A-4 formunda, ortadan katlanan, yirmi- bir kutudan olusan, dokuz ana bölümlü bir çift birinci hamur kâğıda basılmış 'yolculuk eşya listesi' size hazır gelecektir. Yolculuk eşya listesinin altında 'erkeklere' diye de yazüıdır. 'Kadmlara mahsus' cJanı Boysan yazdı mı bil- miyonım. EğeT öyle bir listeyi Boysan oluş- turacak olursa, küçük ricam, kitap halinde bastırmasıdır ve bir haftada on baskı için ka- pak hariç kitaplan basımevinde hazır tutma- sıdır. Gözüm karanp yanlış saymadıysam eğer 204 maddelik 'ihtiyaç listesi'dir tumü. "M«- dem ki yanlmış, alayım hepsini bari" derse- niz Akbulut fıkralarına bir yenisini daha ek- letniş olursunuz. Çünkü listede tncil de var- dır, Tevrat da; hac da vardır, seccade de... Eğer geziniz politik ise ona karışmam! Her şey bir yana, sonunda 'navlun' da öde- seniz bu listeyle dünyanın her bir yanına gi- dersiniz. Brraz gümrükçülerie başınız derde girer o kadar! Çünkü listede tüpgaz ile şişme yatak pompası da vardır. Listenin 'dokümanlar' bölümündeki buy- ruk, maddelerin belki de en önemlisidir: "Ha- nımın fotoğrafı (biri cüzdanda, diğeri çerce- velenmiş olarak otel odasında başucunda duracak) Sanırım yalnız başına yapılan geziler için 'vize'dir bu madde. TrenJe, otobüsle ya da vapurla başlayan yolculuğun 'tedbirli' bölümü yalnızca eşya- lannız değildır. Bikti önceden alrriak, kuyruğa girmek, yer tutmak gibi işleriniz de vardır. "Seferimiz iptal edildi efendinı" gibi sürpriz- lere de hazırlıkh olmanız gerekir. Her şeyin düzgün gittiğıne inandığımzda, numaralı yerinizin sızden daha erken uyanan birileri tarafından kuşatıldığına da taruk ola- bilirsiniz. Ayakkabılannı çıkarmış amca, tey- ze, çoluk çocuk ve ekşimsi kekremsi rayiha saçan leventlerimizin derin uykusu döşek ra- hatlığındadır. Bir ilgili gelinceye kadar bek- lerseniz, gezinize iç rahathgıyla başlayabi- ,lirsiniz. -. Sakın bu arada şeytana uymayın! Topye- kûn tatil ile 'topyekûn imha'nın kelime ben- zerliğinden başka bir yakınlığı yoktur. Gezi başlangıcının kurallan ne olursa ol- sun, yılmayın gene de. Tatil düşüncesi güzel- dir. En aandan "Oh be evimiz ne raharmış" yargısına vanrsınız döndüğünuzde... Ege, yaşayan efsane Ege bir efsanedir. Efsanderi sakın küçüm- semeyin! Keşke günümüzde de efsaneler ya- ratılabilseydi. Yeryüzü gerçeğini efsanelerden öğrenirsi- niz. Yeşilin, çiçeğin aynntısı, gökyuzünün ma- visi, denizler, sular, hayvanlar ve başedileme- yen insanoğlu; sevdası, kavgasıyla yer alır bu efsanelerde. Şiir, edebiyat, müzik coşkunun kaynağıdır, ama bu coşkuvu dtirten ise gene efsanedir. Anadolu toprağındaki mimarlık, resim ve heykel sanatı ürünleri çoğunlukla onun adına yaratılmıştır. Efsaneler suyu, de- nizi, guneşı savunur. Ege ve Akdeniz'deki tan- nlar ve tannçalartn çokluğunun da nedeni bu- dur. Çocuklan biz masallarla buyütürüz. Anla- tıası olan bizler daha sonra "paiavrt" diye yadsınz her birini. Oysa doğanın gerçeği, sev- gisi, insanoğlunun acımasızlığı bu söylence- lerde saklıdır. Azra Erhat 'Mitoloji Sozlügii'nde 'Ama- zonları anlatırken şöyle başlar yazısına: "Anadolu kaynaklı efsaneleriıı bemen bepsi olmnş olaylan yansıür, yaşamış kişileri ko- nu alır. Bu vüzdendir ki bir gercek payı ve ta- Bergama, halılarıyla ünlü. Bir de kaçınlan ve bugün Berlin'debulunan 'Zeus Sunağı' ile. Daha doğrusu efsanelere inanmayan bizler dedikodulara inandığımızdan ününü bu iki şeyin sağladığını sanırız. Koskoca Zeus tapınağının II. Abdülhamit tarafından neden 'lütfedildiğini' araştırmayız, sormayız... Bu topraklarda doğmuş kültürlere de sahip çıkmamız gerekir. Koskoca bir İyon kültürüvar. Aldırdığımız yok. 12 İyon kentini kim sayabilir. Mimarlıktan matematiğe, yazarlıktaki insan gerçeğine kadar birçok alanda söz sahibidir İyonyalılar. Homeros'u yaratan İyonya bilimin de beşiğiydi. BERGAMA TİYATROSV — Bergama'nın 10 bin kişilik tiyatrosu insanı şaşkınlıga uğratan bir güzelliktedir rihsel bir nitelik tışırlar. tzlerine destanlarda oldugu kadar, tarihçilerin ve cografyacılann eserierinde rastlamaınız bunn kanıüar." Erhat'm sözünü ettıği tarihçiler, coğrafya- cılar Heredot, Homeros, Strabon olsa gerek. Hazır söz Amazonlardan açılmışken biraz da biz olayı Ege'ye aktaralım. Feministlerin Amazonlar için ne diyeceğini bilemem, ama Amazonlann savaşabilmek, ok atabilmek uğ- runa göğüslerinden birini kesmeleri için "ne erkek kadınlarmış" diyebilirim. Amazonlar Karadeniz'de bugünkü Fatsa ya da Ordu yakınlannda ilk kentlerini kurmuş- lar. Daha sonraları ise Ege kıyılanna yerleş- mişler. Atina önlerinde savaşmışiar. Efes ve Priene gibi kentlerin yerleşimine öncüJük et- tikleri de efsanelerde yazılı. Hatta dünyanın yedi harikasından biri olarak tanımlanan ' Ar- temis Tapınağı'nı Amazonların yaptığını ve orada rahibelik ettiklerini de aktanyor Azra Erhat. Anlaşılan o ki Ege kıyüannda binlerce yıl öncesinin Amazonlannı heykellerde, tapınak- larda düşümirken, çağdaş Amazonlar) da gö- receğiz. Zeytin 'merhaba' der Yolculuğa Ege'nin neresinden başlarsanız başlayın, tek tük de olsa zeytin ağaçlan kar- şılar sizi. Zeytin ağaçlan bereketin simgesi- dir. Banşın, uygarlığın, mavinin, güneşin, çok tannh düzenin ve söylencelerin de... tstanbul, Bandırma, BaJıkesir, Soma üze- rinden Bergama'ya girerken ahşkanlıklanmızı ve takınulanmıa da bırakınz birer birer. Ar- tık konuşmasından bile bıktığımız, ama ge- ne de dilkndırdiğımiz beton yıgınianndan az çok annmıştır Bergama. Haritalardaki konumu bile başkadır: Per- gamon, Akropolis, Asklepieion gibi adlar ya- zılıdır çevresinde. Bir kent çevresindeki bu adlar kim olursa- nız olun en azından gideceğiniz yolu çesitli kı- lar. Zeytin ağaçlan gibi ayncalığıru vurgular. Tekdüzeligi aralar. Yolcuiuğunuzun baslan- gıç serüvenini unutturur.' En iyisi başkası adına fatura çıkarmadan geniş zamanlı anlatımın sınrrlannı daralt- mak... Bergama halılanyla ünlü. Bir de kaçınlan, bugün Doğu Berlin'de bulunan 'Zeus Sonagı' ile. Daha doğrusu efsanelere inanmayan biz- ler dedikodulara inandığımızdan ününü bu iki şeyin sağladığını sanırız. Bergama halılannın gelenegi 17. yüzyıla uzanıyor. Halı ve kilimi- ni öyle bir çırpıda 'Bergama' deyip geçiştir- mek, 'Urfa kebabı' gibi tanımlamak da ola- naksız. Dokuma biçiminden yöresine, motif- lerinin geleneğinden yaygınlığı ve rengine ka- dar ayn bir yol izliyor. Parke taşh caddenin iki yanındaki halıcı dükkânlanndan neredeyse fırlayacak renk ve mouf cumbuşu de bunun kanıtı. Ama bu unu çok öncelerden pekiştiren bir özelliği daha var. Bergama Krallığı. öyleyse diyoruz, bir konaklama yeri bula- um. Eşim ve ktzunla bakınırken şansımız gü- hiyor bize. İki kath tas bir yapı çeliyor gözü- müzü. Üstelik açık kapısından bir de avlu gö- rünüyor: Pension Pergamon... Postu hemen seriyoruz. C>rtada fıskiyeli bir havuz, içinde papirüs- ler. Dört adet kaplumbağa ve biri iri diğerle- ri küçük birkaç balık. tki katlı iki taş yapının arasmdaki avluya geçişi ise sütun ile duvarı birleştiren geniş ke- merler sağhyor. Avluda duvara yaslı uzun bir sedir var. Beş ya da altı masa da havuzun çevresinde. Belki de yüz yaşındaki bu taş ya- pının albenisi, yalnızca eskiliğinden kaynak- lanmıyor. Sıcak bir günün sonunda avludaki serinlik ve özlediğimiz su sesinin de payı var. Gözü tırmalayan ise hiçbir şey yok mimari- sınde. Dinsel mimari de dahil her yapıda aranan şey bir anlamda "huzur" değil mi? Yolculu- ğun hazırhğı, kargaşası, baskın sıcagın getir- diği bıkkınlığı alıp götürdü üzerimizden avlu ve küçük bir havuz. Oysa daha doğru dürüst odamızı bile görmedik. Avluda kalakaldık. Bu yapıyı da adı ustaya çıkmış bir mimar yap- mış olmalı. Geleneğini, insanı iyi gözlemle- miş bilgiç olmayan bir usta... Aslına bakılırsa aviulu ev gelenegi Ege'nin, Akdeniz'in vazgeçilmez özelliği. Yakıcı güneşi kesen taş yapılann yarattığı serinlik için öyle yüzlerce pafta çiziktinnemişler. Basit olanı tekrarlamışlar: Çevreye bakmışlar. Dağ yamaçlanna yaslanmış tiyatrolan, sü- tunlu yollan, heykelle bezeli yapı cephelerini gördüğümüzde bir ahşkanlığımız vardır: "Bizden değil" deriz. Bu, kimi zaman devlet politıkasıdır. Ama nedense bu topraklarda ya- ratıianlardan ötesini araştırmayız. Gezilerimi- zın çoğu kebap-gazino-çarşı arasındadır. Örneğın Doğu Berlin'deki "Zeas Sunagı"- nın çalındığından yakımnz da koskoca tapı- nağın, sultanımız II. Abdülhamid tarafından neden 'lütfedildiğini' araştırmayız, sorgula- raayız... Pension Pergamon'un avlusu geTçekten ke- yif veriyor. Şarabın tadını damağımda duyu- yorum... Bergamon ya da Pergamos adımn Luwi di- linden geldiğini, Anadolu kökenli olduğunu söylüyor bilim çevreleri. Bu 'Anadolu' söz- cüğünü kullanmamın bir nedeni var. Her şey de bir 'milli unsur' aradığımdan değil. Ana- dolu topraği da Akdeniz uygarlığı gibi bir bü- tün. "O bizden" "ira bizden deftil" mantık- sızlığı ile bir kulaç suda yuzulemez. Ne var ki bu topraklardh doğmuş, bu top- raklarda boy vermiş, nice uluslan etkilemiş kişilere ve ürünlerine de sahip çıkmamız ge- rekir. Koskoca bir tyon kültürü var, aldırdı- ğımız yok. Eskiçağ uygarlıklannı yazanların baş kaynağı Strabon da lyonyalılardan söz eder, Heredot da ne garip! Heredot'un yaz- dığına göre Atinalılar kendilerine tyonyalı denmesini istemezmişler. "Yuzleri kızanrdı" diyor Heredot ve ekliyor: "Ama adlannı say- dıfım on iki kent, kendi adianyla öviinürler- di." tyon kentleri Bu on iki kenti sayalım öyleyse, Heredot'- un yazdığı gibi: Miletos (Milet), Myus (Af- sartepe), Priene (Turunçlar), Ephesos (Efes), Kotophon (Değirmendere), Lebedos, Teos (Sı- ğacık), Klazomenai (Urla), Pbokaia (Foça), Erythnü (Çeşme). Diğer ikisi de Samos ve Khios (Sakız) adasmda... Atinalılar kendilerini tyonyalı saymazlar, ama biz de saymayız. Neden mi? Herhaide bilmediğimizden. Topragını ekip biçeriz. De- nizine girer balığını avlanz da kimlerdir, ne- ler yapmıştır diye sormayız. Oysa ne "kâfir"- dirler ne de "gâvur", sadece Anadoluludur- lar. Milet'i gezerken tyonyaülann bir başka ger- çeğine de taruk olacağız: Mimarbktaki, ma- tematikteki, yazarlıktaki insan gerçeğine... Şimdilik yolumuz uzun. Daha doğru dürüst Bergama'yı bile gezemedik. Ama Bertrand Russel'dan alıntı yapan Halikarnas Balıkçı- sı'ndan da biz aktaralım: "Hiç hayret edil- memeii ki Homeros'u yaratan tyonya avnı za- manda kat ve fennin beşiği olmuştur." M.ö. 64 ya da 63'te Amaseia'da (Amas- ya) doğan Strabon ile M.ö. 490 yılında Ha- likarnassos'da (Bodrum) doğan Heredot aca- ba Anadolulu mu yanı bizden miydi? M.ö. 1200'den önce Hitit Imparatorluğu'- nun komşusu olan lyonyablann marifetleri- ni şimdilik es geçelim... Bir kartpostalda, sırtı istridye kabuğu gibi yaslanmış merdivene benzer bir şey görürse- nız ne yaparsınız? Su yollan tşte o 'bir şey' Bergama tiyatrosudur. On bin kişilik bu tiyatro yapısını sıcağm pusu için- de önce algılayamadım. Gözlerimi ovuştur- dum olrnadı, yakınına gittim sonra. M.ö. 2. yüzyılda yapıldığı sanılan 240 bin künk ne ise yanyordu biliyor musunuz? Madara dağın- dan getirilen su yolu. Her biri 50-75 cm bu künklerin. Vann siz hesap edın! Üç ayn yo- lu izleyerek ulaşıyordu su Bergama'ya. Top- rak künklerin yanı sıra tepede yer alan su deposundan ise bu kez bronz borularla üç vadi ve iki tepe aşarak kaleye ulaşıyordu su. Aklımızı suyla bozduğumuz için gördüğü- müz zaman dayanamıyoruz. Bır de heykeltıraşlığı var Bergama'nın. Bol bulduk diye öyle lüle taşı yontmuyorlar adam- lar. Bergama heykelcilik okullan var. özelli- ği de Yunan heykelciliğine karşı ışık göigeyi dramatik bir öğe olarak kulLanmalan, hare- ket ve anlatıma ağırlık vermeleri. Gezerken de şaşınyor insan, yazarken de... On bin kişilik tiyatronun yanı sıra bir de üç bin beş yüz kişilik Asklepieion (hekimlerin tannsı) tiyatrosu var. Bu tiyatronun da yer al- dığı yerleşim çevresinde kadınlar ve erkekler için ayn tuvaletler, hastalar için çamur ban- yoları ve bugün de kullanılan içme suyu çeş- mesi olduğunu da söylesem ne dersiniz? Konuyu degiştireyim. Bergama'da Uç jim- nastik okulu varmış. tlkokul çağı öğrencile- ri, delikanlılık çağına yaklaşırken ve delikan- hlar için üç okul... Her karşılaştırma bir yıkım getiriyor. En nTinHan üzüyor insanı. Hani tatildesiniz, otur, kalk, gezin. tlle de bir şeyleri kanştırmak mı gerekir? 200 bin kitap ne oldu? Ama vereceğim örneği siz de duysaydmız ya da okusaydınız dayanamazdınız. Bergama kentinin bir zamanlar 200 bin kıtaptan olu- şan kitaplığı varmış. Matbaa baskısı değil, el yazma. Ve parşömen kâğıdının adının Pergamon'- dan geldigıni biliyor muydunuz? Bilinir tabii, abartmayayım. Ne derseniz deyin, bilginin yazılı kaynağı aer zaman ilgimizi çeker... Bergama'da oldu- gu gibi Efes'te de Mısır'ın rulo halındeki Pa- pirüsleri kullaruhyormuş. Her nedense Mısır- lılar papirüsleri göndermeyince Kral Ptoleme döneminde deri üzerine yazümaya başlanmış. Bu sayfalann Pergamon ya da parşömenın ru- lo yapılması güç bir olay. Bu kez çözumü cilt- lemekte bulmuşlar. tşte ilk kez sayfalardan oluşan kitabın serüveni. BiriJeri bu kitaplan yazdığına göre kim okurmuş peki? Kimin okuduğunu bilmiyo- rum, ama bir koleksiyoncuyu biliyorum: Kral Aptalus. Bir de Eumenes II. Eumenes II kitaba öylesine düşkünmüş ki ona kitap yetıştirmek için sahtelerini yapma- ya başlamış Bergamalılar. Bir soru daha: Bergama'nın 200 bin kita- bına ne oldu? "Aşkın gözü kördfir." Bu deyişi M . ö . 30 yıllarında Marcus Antonius kanıtlanuş. Ro- ma'nın ünlü komutanı, sevgilisi Mısır Krali- çesi Kleopatra'ya BeTgama'nın 200 bin kita- bını bağışlayıvermış. tskenderiye Kitaplığı da ününe ün katmış. Ya sonrası? Hz. Ömer'in komutanı, tarihı kitaplanndan ötürü yakından tanıdığımız Amr bin As, 7. yüzyıl ortalannda "Kuran-ı Kerim'den başka kitap olmaz" diye yaktır- mış tümunü. Kitabın kaynağı Bergama, ne yazık ki ki- tap okuma auşkanlığını büe aşıiayamanuş biz- ler e. Kabahat gene Bergamalıların! Hıristiyanlığın ilk kez Bergama'da sızma- ya başladığı kent, ne yazık ki savaşlar, hem de birbiri peşi sıra savaşlar yuzünden barışı pek görmemiş. Bir de banş için yaşasalardı ne yapardık! Vann: Miletli kent mimari • Hippodamos SSKsüperemekli ıııaaşlan (320 KATSAYIYA GÖRE VE225.000 TL. SOSYAL YARDIMZAMMIİÇÎNDE) 1. DERECE 2. DERECE 3. DERECE 4. DERECE 1. 2. 3. ». i. 1. 2. 3. «. 5. «. 7. 1 I. 10 UDOC USOC USOf. Ul*l€ U K S UtBC U0DC U H f UtOC UHK UKK VMBt KADOC UDdC U K * «J» 6ZS0 6300 6350 6MC «OSTOtt 570O 5750 SMO 5«50 5900 5OS0 6000 6050 6100 6150 nn.lt EKU.I EBtK.1 BOCLI BBtLI B « L 1 M I » »Tllt DCO.I D B L I BBfLI HÜLI EHBLI EKBtLI BBCL1 EKH.I BCU.I EKKL1 " ' " oum «aı«ı «aıtı AILISI ATIISI »aıcı «ru«ı »nısı «IUISI AILICI «ILICI C U M 1 «aıcı «aıtı «nıtı «TLICI »RICI 520C 525. • T l " c D B t l D 1 E U - 1 0 * M I * T L I Î I * " • " ' 3 - 5 - k U £ " E 6. 7 » . 9 10 M C O I E t A D O 1 t " * 0 O I E l t A D B S 5350 U0Q 5.SÖ 55W 5550 5*00 56S0 «>STOC D E a - 1 B I Q İ I O I E U -' M a l " " - 1 D O a I " - 1 " l ''" ** Llı: ' *™' " ucı *"•'*' A Y U İ İ '"- 151 " u s ı """ WM " 1. 2. 3 . t. 5. 6. 7. 8. 9. 10 USEHE U0EKE KA0€K KADOIE KACBIE U M 1 C K M E K K t C B C U t B C U U C «700 «75C taOO ««50 ttOO (950 S000 5050 5100 5150 EKEKLI BWLI Bcn.1 sma.1 DBII Eisn.ı B«LI DISO.1 BOLI BBaı »TLİCİ «ILIGI *T.:«I «TUSI »ILİCI ATLItl «TLIS1 «n.!Gl tTLICI ITLItl 50*0 I 50 52*0 I 51 54*0 I 52 57» I 53 SMO I 54 6200 I 55 (440 • 5* (*n 157 8*20 t 58 71(0 I» 7*00 » 6 0 76*0 III 7M0 I 62 (120 1*3 63(0 1*4 ((00 I (5 •40 (« «060 I 67 (320 16* (5*0 » M MOO I 70 İOMO 1 71 102*0 I 72 105» I 73 107*0 ı 7« 11000 I 75 1124» I 71 114(0 t 77 11720 • 78 1IM0 1 79 12200 t (0 12*40 1 61 126(0 1 (2 12(23 I 83 131(0 > (4 13*00 I (5 1217000 1236(40 12S6C80 1276520 1316200 113*0(0 13669(0 1175720 13OSS60 1*154*0 1436240 1(650(0 1(7*920 1*94760 1514(00 1554280 157*120 1593*60 1613*00 1633640 1(53480 1673320 1*93160 1713000 1732(40 17526(0 1772520 17(2360 1612200 1(320(0 1851860 187172* 18(156* 1911*09 1225000 1245000 1265000 12(5000 1305000 132SOO0 1345000 13C5OO0 19(5000 1406000 1425000 1445000 14(5000 14(5000 1SC5000 1S25OO0 1S45000 1165000 1585000 leosooo 1S250O0 16*5000 1(65000 16(5000 1705000 1725000 17*5000 1765000 17(5000 1(05000 182SOO0 18*5000 1(65000 1M5OO0 19O56O0 192SOO0 1233000 12S3180 1273320 12934(0 1313640 1333600 1353*60 1374120 13(42(0 1(144(0 1434600 1454760 1474920 149S060 1515240 1535400 1555560 1575720 15(5880 1616040 1636200 16563*0 1676S20 16966(0 17166(0 1737000 1757160 17-7320 1797460 1817640 1837800 1(57960 1878120 1(862(0 1918440 1(38600 1241000 1261320 12116(0 1X1960 13222(0 13(2600 1362320 13*3240 1403S60 14236*0 1444200 146*520 1505160 15254(0 1545800 1566120 1586440 1606760 1627060 1647400 1667-20 1688040 170*360 172(680 1749000 176*320 1789640 180*960 1830280 1850600 1170920 18912(0 1911560 19318(0 1952200 12*9000 1288*80 12(9(60 1310*40 1330*20 1351.00 1371(80 13*2360 1(121*0 1(33320 1(53(00 1474280 1494760 15152(0 1535720 1556200 1576680 1597160 16P640 163(120 1658600 1679080 16095(0 17200(0 1740520 1761000 17*1(60 1(01(60 1(22(40 1842920 1863400 1883880 1(0*360 1(24(40 1945320 1(65(00 5000 52*0 . 5*8* 5720 5860 6200 (440 66(0 6(20 7160 7*00 76*0 7(60 8120 8360 (600 (6(0 9060 9320 95*0 9800 100(0 10280 10520 10760 11300 112*0 11*80 11720 11960 12200 12*40 126*0 12(20 13160 13400 < 50 I 51 t 52 I 53 I 54 I 55 I 56 « 57 I 58 I 5» > 60 » 61 > 62 I 63 6. 65 66 67 66 69 70 71 72 73 7( 75 76 77 76 *9 60 81 82 83 6. 95 1137000 1155240 1173(80 1191720 1208(60 1228200 12*6*40 126*680 1282(20 1301160 1319400 1337640 1355880 137(120 1392360 1(10600 1428840 1447060 1465320 1463560 1501800 15200(0 1538280 155(520 157(750 1593000 16112(0 16294(0 1647720 1665960 1684200 1702440 17206(0 1736(20 1757160 1775400 1145000 11*3400 11*1800 1200200 1218600 1237000 12SS4O0 1273*00 1292200 1310*00 1329000 1347400 1365*00 1384200 1402600 1421000 143(400 I4S79O0 KT6200 1(94600 I5I30O0 1531400 1549300 1566200 1566600 1605000 1623400 16(1(00 1660200 167(600 16970CO 1715400 1733*00 1752200 1770(00 1788000 1153000 1171560 1190120 1208680 12272.U 1246(00 1264360 1262920 1301480 1320040 1339600 1357160 I3-5720 13(42(0 1(128*0 İ43UO0 144(960 1468520 1487O60 1505640 1524200 1542760 1561320 1=79680 1596440 1617000 1635560 1654120 16726*0 1691240 1709800 1723360 1746(20 1-65480 17(4040 1802600 1161000 1178720 1186440 1217160 1235480 1254600 1273320 1292040 1310760 132(460 1348200 1366920 13*5640 1*04360 14230(0 1(41800 1460520 1479240 1(97960 15166(0 1535400 155(120 1572840 1591560 1610280 1629O0C 1647-20 16*6440 1685160 1703880 1722600 1741320 1760040 17787*0 17(7480 1816200 116(000 1187*80 1206760 1125640 12.4S20 1263400 1262280 1301160 1320040 133(920 1357800 1376680 13(5560 1414440 1433320 1452200 1471080 1489960 1S08840 1527720 1546600 1565480 1584360 1603240 1622120 1641000 1658880 1678760 1697640 1716520 l'3S4O0 1T54260 17731*0 1792040 181(920 1829800 1177000 11(6040 12150(0 123412) 1253160 1272200 1291240 1310260 1329320 1346360 1367440 1386440 1405480 1(24520 1(43560 1462600 1481640 1500680 151972C 1538760 1557800 1576640 1595880 1614920 1633(60 1653000 1672040 16(1060 1710120 1729160 174820u 1767240 1786280 1805320 1824360 1643400 11(5000 1204200 1223400 1242600 1261800 1261000 13OO2O( 1318400 1330600 1357(00 1377000 1386200 1415400 1434600 14S3600 1473000 1492200 1511400 1530600 15*8800 1569000 1588200 1607(00 1626600 1645800 1665000 1684200 1703(00 1722600 1 7 (1600 1"6100Ü 1780200 1799400 181(600 1837(00 1957000 11(3000 1212360 1231720 1251080 1273440 1239600 1309160 1328520 1347880 1367240 1386600 1405960 1(25320 1444680 1(64040 1483400 1502760 1522120 1541480 15608(0 IS602OO 1599560 1618920 1638280 1657640 1677000 1606360 1715720 1735080 1754440 • 7738C0 1793160 1812520 1831380 1851240 1870600 1201000 1220520 124004C 1258560 1279080 1298600 1318120 1337640 1357160 1376630 1396200 1(15720 1435240 1454760 14742*0 1493600 1513320 1532840 1552360 1591400 1610920 1630440 1648960 1669480 1689000 1706520 1'280*0 1747580 17670K 1-966K 18O612C 1825640 1845160 1864690 1884200 120(000 122B680 1248360 12690*0 1287720 1307(00 1327060 1346760 1366440 1336120 1405800 1425430 K45160 146*840 1484520 1504200 1523880 1543560 1563240 IS8292B 1602600 1622280 1641960 1661640 1681320 ı-oıooo 1720680 17(0360 17SO040 T79720 1798400 1319080 1638760 1858440 1J78I20 1887800 5000 52(0 5(80 5720 5960 6200 64*0 66(0 6920 7160 7*00 76(0 78*0 6120 (360 (600 (8*0 9030 9320 »560 (800 100*0 102(0 10520 1(760 uooo 112*0 114*0 11720 11960 12200 12440 12680 12(20 13160 13*00 5C 51 52 53 54 55 56 57 56 59 60 > 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 t 75 76 77 78 79 90 81 62 63 e« 95 105-OOC 10-36.0 I09028G 1106920 1123560 1140200 1156840 1173480 1190120 1206760 1223400 1240040 1256680 12-3320 12(8960 1306600 13232.0 1339860 13S6S2O 13-3160 1389800 1406440 1423060 1439720 1456360 l«-30O0 1506260 1S2.S2J 1539560 15562OJ 1572840 1589480 1606120 1622760 1639*0C 1065000 1C73000 1061300 1089960 1088600 1106820 1115400 1123880 1132200 11408(0 11(9000 1157800 1165600 117(760 1182600 1191720 U994O0 1208680 1216200 122S640 1233000 124İ600 124*900 1259560 1266600 \ 1276520 1283400 1293480 1300200 1310440 1317000 132-400 1333600 134*360 1350600 1361320 136740u 1378290 13S4230 13*52.0 14(1000 1412200 1417600 1429160 143*600 1446120 1(51400 1463080 1468..0Ü 14600(0 l*6SO0l 14(7000 1501800 1513960 151(600 1530920 1535400 1547980 1552200 15646*0 1S69OOC 158190O 1585800 1599760 16026^0 1615720 1619*00 1632680 1636200 16*9640 1653000 1666600 1061000 1098120 1115240 1132360 1149460 1166600 1183720 1200640 1217960 1235060 1252200 1269320 1286440 1303560 1320680 1337800 135492C 137204G 1339160 1*06280 1C34O0 1440520 1457640 1474760 1491880 1509000 1526120 1543240 1560360 157-480 1594600 16U720 1628640 1645960 1663080 1680200 108(000 1106280 1123560 11406(0 1158120 117S400 1192680 1208860 1227240 12(4520 1261800 1279080 129636C 1313640 1330920 1348200 1365480 1362760 1400040 1417320 1434600 İ45186O 1469160 14(6440 1503720 1S210O0 1536280 1555560 15-2940 158C120 160-400 16246(0 1641960 1659240 167Ö520 1683800 1O970O* 1U(((O 1131680 1149320 1166760 1164200 12016(0 1213060 1236520 1253960 12'1«OO 1263S40 1306280 1323720 1341160 1358600 1376040 13İ3480 1410920 1423360 1445800 .463240 1480680 1498120 1S15S60 1533000 1550440 1567860 1585320 1602760 1620200 16376(0 16550*0 1672S20 1*6(960 1105000 1122600 11(0200 1157(00 1175400 .193000 121060C 1226200 12(5800 1263400 1281000 1298600 1316200 1333600 1351400 1369000 1386600 1.04200 1(21800 1(38(00 1.5700C l«"4600 1492200 1509800 1527400 1545000 1562C0O 1530200 1597(00 15.00 ,633000 650600 666200 685800 703(00 7210OO 1113000 1130760 1148520 1166280 11640*0 1201900 1219560 1237320 1255080 1272840 1280600 1306360 1326120 1343860 1361640 1378(00 1397160 1(14920 14326*0 1450440 1468200 1465860 1503720 1521460 1539240 1557000 157(760 1582520 16102(0 1628O40 1645800 1663560 1681320 1716840 173*680 121000 13*920 156*40 174-"60 19268C 210600 .228520 12464*0 125*360 1292230 1300200 1318120 133604C 1353960 1371880 136*800 1*07720 1(25640 1(43560 1461(30 1(79400 1(97320 1515240 1533160 15510(0 1S69000 1586920 1604*40 1622760 16*0680 1658600 1676520 16944(0 1712360 1730280 17*8200 1129000 1147080 1165160 1183240 1201320 1219(00 12374*0 1255560 1273640 1291720 1327880 1345960 1364040 1382120 1400200 1418280 1436360 1454440 1472S20 1490600 15086(0 1526760 1544640 IS62J20 1581000 1599060 1617160 1635240 1653320 1671400 168(4(0 1707560 17256(0 1743720 1761*00
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear