Catalog

19 TEMMUZ 1990 EKONOMİ CUMHURÎYET/13 Inşaat demirine zam * tSTANBUL (AA) — Istanbul'da inşaat malzemeleri ile temel sanayi ürünlerinin işlem gördüğü Salıpazarı ile Perşembepazan'nda inşaat malzemelerinin kilosuna yüzde 2.2 ile yüzde 25.0 arasında zam yapıldı. Erdemir'in ürettiği ürünlere zam yapması ve inşaat Jıevsiminin etkisiyle inşaat demirinin kilosu.yüzde 4 oranında zamlandı. Kilosunda 40 lira artış görülen 8'Uk, 10'luk ve 20'lik inşaat demirinin fıyatı 1000 liradan 1.040 Hraya 12, 14, 16 ve 18'lik inşaat demirinin kilosu da 980 liradan 1.020 liraya çıktı. Salı ve Perşembepazan'nda perakende olarak işlem gören inşaat malzemelerinden en az zam yüzde 2.2 ile 0.35 mm galvanizli sacda, en yüksek zam da yüzde 25 ile yerli külçe Ievha kurşunda kaydedildi. Petkim üriinterine zam • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosa) — Petkim ürettiği urünlerin iç satış fıyatlannı yeniden avarladı. Dünden itibaren geçerli olan zam oranının yüzde 6-9 olduğu bildirildi. Petkim Genel Müdürü Faruk Yağız yaptığı açıklamadaki fiyat ayarlaması yapılan ürünler bin TL. olarak şöyle: Eski fiyat Yeni fiyat Karbon siyahı — GPF-FEF 1.345 1.465 — HAF 1.476 1.610 — ISAF 1.700 .1850 - SBR 2.410 2.560 - SBR 2.026 2.170 Yugoslav geçiş belgeleri • Ekonomi Servisi — Türkiye ile Yugoslavya arasında Belgrad'da yapılan görüşmeler sonrasında, 35 bin 500 olan Yugoslavya geçiş belgelerinin sayısı 43 bin 500'e yükseltildi. UND'den bildirildiğine göre yılın ikinci yansında biterek ihracatta tıkanmaya neden olan Yugoslav geçiş belgelerinin arttınlması ihracatçılara rahat nefes aldırdı. Muhasebat kontrolörleri • ANKARA (ANKA) — Muhasebat Kontrolörleri Görev ve Çalışma Yönetmeliği'nin bazı maddeleri değiştirildi. Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliği uyarınca, kontrolörlere ve stajyer kontrolörlere, bakan ve genel müdür tarafmdan imzalanan, sıfat ve 'tkilerini belirten bir nb'k belgesi ile resmi rhühür verilecek. Çay-Kur'a dava • TRABZON (Cumhuriyet) — Çay-Kur tşletmesi'nin, çay üreticisinden yaş çay yaprağının her kilosu için kestiği 50 lira, dava konusu oldu. Tfabzon Barosu'ndan Avukat Rahmi Kumaş, Çay-Kur lşletmesi aleyhine Trabzon Idare Mahkemesi'nde açtıgı davada, Çay-Kur işletmeleri Genel Müdürlüğü'nden savunma istendiğini açıkladı. Emlakbank Moekova'da • MOSKOVA (UBA) — Emlak Bankası Fransa'dan sonra Sovyetler Birliği'nde de temsilcilik açacak. Moskova temsilciliğinin açılması konusunda Bangue V/orms Ofisi ile anlaşma sağlandı. Sabah'ta sennaye arftgı • Ekonomi Servisi — Sabah Yayıncıuk'ın ödenmiş sermayesi 25 temmuzda yapılacak genel kurul toplantısında 24 milyardan 48 milyara çıkartılacak. öte yandan, 1989 yılının ilk altı ayında 1.2 milyar lira kâr eden Sabah Yayıncıhk, bu yılın aynı dönemisonuna 5.55 milyar lira vergi sonrası kâr nlde etti. Geçen nisan ayında .500 liralık fiyattan halka arz edilen Sabah Yayıncıhk hisselerinin dünkü seans sonundaki fıyaü 5.800 lira oldu. BüGÜN ~ • Panel Genç tşadamlan Derneği (GİAD) Sheraton otelinde, saat 14.00'te "Doğu Avrupa'da kapalı bir pazar kapılarını açıyor" konulu panel düzenliyor. Tekstil hurdalığı oluyoruz Wsol 'Avrupa tekstil endüstrisinin geri teknolojisi Türkiye'ye yağıyor. 1989'da yürürlüğe giren ithalat rejimi kararı uyarınca.beş yaşından küçük tekstil makinelerinin yurda sokulması yasak.Ancak son altı aydır.bu eski makinelerin imal tarihi değiştirilip boyanarak sahte etiketle Türkiye'ye girişinin hızlandığı belirlendi. Türkiye'ye bu yolla 6 bin ile 10 bin arasında eski otomatik tezgâhın sokulduğu, şu anda da Bursa Gümrüğü'nde pek çok makinenin ekspertiz raporu beklediği bildirildi.Bu eski ve ucuz makinelere orta çapta tekstilcilerin rağbet ettiği belirtiliyor. Büyük sanayiciler ise bu durumun geleçekteki tehlikelerine dikkat çekiyor. 4•tekı KUTLU ESENDEMtR BURSA — Tekstil alanında Av- rupa'daki geri teknoloji Türkiye'ye yağıyor. 1989'da yürürlüğe giren "İthalat Rejâıni Karan"nın 15. maddesi uyannca, 5 yaşından bü- yük tekstil makinelerinin yurda sokulması yasak. Ancak bu eski makineler çeşitli aracılarla imal tarihleri değiştirilerek, boyanarak ve sahte etiketle yurda sokuluyor. Son 6 aydır bu tür makinelerin gi- rişinin yoğunlaştığı bildirildi. Uzmanlara göre dünyada tekstil sanayi, emek yoğun olmak'tan çı- kıp teknoloji yoğun olma yolun- da, Türkiye ise uluslararası piya- salarda rekabet şansına sahip ol- duğu böyle bir sektörde, eski tek- nolojüeri satın alıyor. Küçük çaplı Türk tekstilcisi, özellikle Italya, Almanya, Fransa gibi ülkelerden ucuza getirilen bu eski makinele- rin en hevesli müşterisi. Bu arada Türkiye gazetesini de çıkartan thlas Gazetecilik Matba- aalık ve Sağhk Hizmetleri A.ŞInin yayın organı Tekstil Teknik Der- gbi'nın, bir kulüp kurarak 56 üye- sini yurtdışına tura çıkardığı, bu- rada 56 sanayidye eski makine sa- tan fabrikalann dolaştınldığı be- SATILIK TEKSTİL MAKINALARI 1 Smtth Kanunû ratıri- i6Ccrniuna*?" iJ220cm k-.ifc'nnn. 1 hUtW t PİOB OUf1 K U : • y*«na maktran ' 9U ;rı kuot, . <*•• 1 12 sAndHı hurdm« ndunacı (Uorisonl i70cn<mn>ai an> 1 SrrMfi t»r TW«* çap* rat-nçk tjOitnta pgan Z~0 t-n kunrr .<•. Ce«t» toırvnı pgsrierı TS&30Û an humaf »v Q«fttb kafınfr-ar îGO-MO ör hun^ «n 1 Stcrt Uk IV. m-asym Usfc TTUK» ;OM t » c * -KcmtMk Kcioı 5» [«ızas»oı aıgkfruv '6C- ciı t n ıof r^f • Tek'Klefinlz tçtn lütten bizi araytmz HALL A •OVOCN LTD SATHIK TgKSTİL İftAKİİALAHl Tekstil Teknik Dergisi'nin 1990 nisan sayısında, tagUU ve Almao fırmalannın pazariadıgı eski tekstil makine- ierinin ilanlan göriilüyor. lirtildi. Tekstil Teknik Dergisi'nde son aylarda eski makine satış ilan- lannın da yoğunlastığı görüldü. Edindiğimiz bilgilere göre 15 yaşından büyük bir otomatik tez- gâhın fıyatı 10 bin marktan baş- lıyor. Yaş düştükçe,fiyatlar40 bin marka kadar çıkıyor. Bu makine- leri Türkiye'ye pazarlayan şirket- ler, kendi ulkelerinde gerekli bo- yama, etiket değiştirme işlemlenni yaparak malı Türkiye'ye gönderi- yor. Bunlar, gümrüklerde bilirki- şiler tarafından ekspertiz raporlan hazırlanarak kontrol ediliyor. An- cak bu girişlerde de usulsüzlükler olduğu öne sürülüyor. Türkiye'ye bu yolla 6 bin ile 10 arasında de- ğişen rakamlarda otomatik tezgâh getirildiği belirtildi. Bursa Güm- rüğü'nde şu anda birçok makine sahibine ulaşmak için "olumlu ekspertİ7 raporu" bekliyor. Her giren eski makinenin Tür- kiye"yi bir oranda Avrupa'nın ge- risine götürdUğünü düşünen bü- yük sanayiciler bu olaya karşı çı- kıyorlar. Küçük sanayici ise yıllar- dır ilkel kara tezgâhlardan bıkmış durumda ama eski makinelen bile alacak ekonomik gücü yok. Bu nedenle, Avrupa'run artıklanna heves edenler, genellikle orta çapb sanayiciler. Türkiye'de polyester iplik sanayiinin en büyük ısımle- rinden, Sönmez Filament'in ve Sonmez Holding'in sahibi, Bursalı sanayici Ali Osman Sönmez, bu konuda şunlan söylüyor: "Beş ya- şındaki makinelerin Türkiye'ye girraelerinin dogru olduğu kana- atinde degilim. Bunlan getiren ar- kadaşlanmız sıkıntılannı daha sonra çekecekler. Üstelik bunlan ucuza aldıklan da söylenemez. Burada da yedek parçaya bir sü- rii para raurmak zoruoda kalıyor- lar. Bursa Ticaret ve Sanayi Oda- sı Baskanı olarak arkadaşlarunı ihbar etmem mümkiin degil ama kendilerine eski makiae almalan- •ı tavsiye etmem." Bursa'nın büyük tekstilcilerden, DYP Milletvekili Cavit Çaglar ise sorumlunun hükumet olduğu gö- rüşünde. "Hükümetin Türkiye'de dokuma makinesi üretimine des- tek olması, yeni tezgâh alacakla- n teşvik etmesi laam. Onun için bu işte hükumet sorumlu, suçlu. Avrvpa bu makinelerden yarar görmöyor ki Türkiye'ye gönderi- yor. Böyle giderse Tiirkiye, Avru- pa'nın makine hurdalıgı olacak. BD makineleri alanlar yeni tezgâ- ha 100 bin mark ödeyecegine bu parayla 4 makine getirebildikleri için kendilerini a>anlajlı görüyor- lar, ama sıkınüsını daha sonra çe- kecekler." Büyük sanayicilerin bu görüş- lerine karşılık, 12 tezgâha sahip küçük bir işletmeri olan Ali Se- ner ise şunlan söylüyor: "Bursa tekstil sanayiinin yükünii kara tez- gâhlar çekiyor. Kara tezgâhlarda çalışan bizler için onlann eski tek- nolojisi bile çok iyi. Ama paramız yok, alanuyoruz. Buıuı alanlar var çevredc Memnunlar. Halis Toprak, Koç'a ve Sabancı'ya kafa tuttu Her konuda lideriz'MERALTAMER Şu borsa nelere kadir... Yıllar yılı gazetelerden köşe bu- cak kaçan, basında görünmemek için özel uğraş veren işadamlan, halka açılma 'modası'yla birlik- te birbirleriyle yanşırcasma ka- muoyuna da açümaya başladılar. Bu 'açılma'nın son örneği Toprak Holding'in sahibi Halis Toprak. Bir grup gazeteciyi helikopter- lerle Boziiyük'teki fabrikaJanna götüren, böylelikle özal'ın izin- den yurüyerek işaleminde heli- kopterli basın toplantılan çığirı- m açan, bu arada sorduğumuz her sonıya 'cüretkftr' yanıtlar ver- mekten kaçmmayan Halis Top- rak, Toprak Kâgıt'ı halka açıyor. 1980'lerin başında Özal'ın des- teği ve "Monopolleri kır Halis" telkiniyle sanayiciliğe soyunduğu söylenen ve tbrahim Bodur'un Çanakkale Seramik'ine karşı kur- duğu Toprak Seramik'le başladığı 'raonopolleri kırma' misyonunu Ecoabaşı'nın tpek Kâgıt'ı ve SE- KA'ya karşı kurduğu Toprak Kâ- ğıt, Koç'un Demir Dökümü'ne karşı kurduğu Toprak Döküm'ie sürdüren Halis Toprak, "Biz ber konnda liderik" diyor. Her fır- satta Koç'a ve Sabancı'ya meydan okuyan Toprak, "Onlann cirolan da neymiş? Biri. bir ureltigini kendi şirketleri arasında 3-4 kez satap cirosunu şişiriyor, öteki ban- kasını cirosana katıyor" diyor. "Meydanı boş bulduk" Diyarbakır'ın Lice ilçesinde 1938 yıiında doğan, ilkokul dahil -Kuran kursu hariç- hiçbir okula gitmeyen Halis Toprak, 17 yaşın- da Gürün Han'ın küçücük bir odasında metresinden 1 kuruş ka- zandığı basma ticaretiyle adımını attığı iş hayatını özal dönemine kadar tüccarlıkla sürdürüyor. Toprak, ilki 1984 yıiında faaliye- te geçen Toprak Seramik olmak üzere bugün 5 fabrikanın sahibi. özal döneminin yarattığı bir 'sa- nayici' olan Halis Toprak, 'başansının' sırrını "Biz üretken yaünmlann az olduğu dönemde ve arzın az, teknolojinin geri ol- dugu sektörleri seçerek yatınma girince, iyi pazarlar bulduk. La- Toprak'ınÖzalövgüsü Halis Toprak için •en büyük Özal.' Bu- na kuşku yok. Bu- gün iftihar ettiği sa- nayiciliğini de bir anlamda özat'a borçlu. Gerçi teşvik için DemirePin son demlerinde başvur- muş, ama o dönem- de de ekonominin ipleri Başbakanlık Müsteşarı Turgut özal'ın elinde. Za- ten teşvikler, Demi- rel Zincirbozan'day- ken Özal da askeri dönemin Başbakan yardımcısıyken çık- mış. Halis Toprak için özal'ın "en büyük" olması normal de bir şirketin halka açarken duzenlediği toplantıda bunu cımbızla çekilmiş ekonomik veri- lerle kanıtlamak istemesi biraz tuhaf. Çok zeki bir işadamı ol- duğu her halinden belli olan Halis Toprak, ısrarlı sorulara rağ- men, "Özal en büyüktür" cümlesini açıkça telaffuz etmedi, ama her nedense 1947 yılından bu yana son 43 yılın ekonomik verile- rin özal'a prim verecek şekilde seçilmiş yıllar ve rakarolarla "d«v- letin resmi nluadanna dayanarak" Özal en büyüktür demek istedi. Halis Toprak'ın sözleriyle bu karşüaştırmada "basındaki id- dialann aksine Özal döneminde eoflasyonun artnıadığı. milli ge- lirde çarpıcı bir artış olduğu, itele özeDikle dövizd* boDuk için- de yasandığı apaçık ortadaydı." fın kısası, biz meydan) boş bul- duk" diyor. Halis Toprak, 'Mooopolleri kı- nyor', Sabancı'ya da atıp- tutuyor, ama her nedense Saban- cı'nın iş alanlarına hiç girmemiş, girmeyi de düşünmüyor. "Biz onunla dostuz. O da bizim alan- lanmıza girmiyor" diyor. Buna karşüık yeni planladıgı yatuımlar- da yine Eczacıbaşı ve Koç'un 'fa- liyet alanlan' ağırlıkta. örneğin sanki 'Eczacıbaşı'na nispet olsun' dercesine, 'ilaç ve senım fabrikası kuracağım" diyor. Belki de lava- bo ve klozet takımları üretimine geçerken Eczaabaşı'ndan transfer ettiği yöneticilerden çok memnun kaldığı için "Eczaabaşı'nın ilaç ekibine ben bu işi yapünnm" di- ye düşünüyor. Ya da "Sanayinin temdi dö- kümdür. Türkiye'deki toplam ka- pasitenin üzerinde çok modern bir döküm fabrikası kurdum. Bura- da sadece Koç'un radyatörlerine rakip radyatör değil, oto yedek parçası da üretiyonım ve hem Koç'a (Otosan'a), hem Renault'- ya hem de Hema'ya satıyornm. Bu dökümhane motor gövdesi bi- le üretiyor. V'akında kamyon ve minibüs fabrikası kuracağız. Böy- le bir lesise sahip olduktan sonra otomotiv sektörü bize yakışır" di- yebiliyor. Halis Toprak'ın ilk fabrikası- nı açtığı 1984'ten bu yana kurdu- ğu tesisleri ve geleceğe dönük pro- jelerini biraz da kendi ağızından izleyelim: • MONOPOLLERİ NASIL KIR- DIM? — 1977'de Istanbul'a ge- lip Toprak İnşaat'ı kurmuşuz. Yılda 300-400 milyonluk mal alı- yoruz. Yüzde 10 ucuza gelsin di- ye bayilikler kurduk. Bodnr'un seramikleri, Eczaabaşı'nın sıhhi tesisat malzemeleri, Koç'un rad- yatörlerinin bayisiyiz. Baktık ki, yer karosunda müthiş darlık var. Bu tesisi kurahm dedik. Aaa, o da ne?.. tbrahim Bodur bayiliğimi- zi kesti. Onun üzerine ben de ni- yetim olmadığı halde sadece yer karosuyla yola çıkmışken fayans üretimini de kafaya koydum. Bo- dur, o arada Eczacıbaşı ile anlaş- mış. Bunlar bizi Çin ordusuna benzetmişler. "Çinliler geliyor" deyip birleşmişler. Baktık Eczacı- başı da bayiliği iptal etti. Ardın- dan da Koç... İşte ben de teker te- ker hepsinin fabrikasını kurdum. • HALKA AÇILMA — önce Toprak Kâğıt'tan başladık. Çün- kü kâğıt piyasası istikrarhdır. Se- ramik piyasası gibi durgunluğu- canlılığı yoktur. Tasarruf sahibi- ne daha çok kâr getirir. Halk "be- ni dolandırdılar" demesin. 50 mil- yar sermayeli Toprak Kâğıt'ın yüzde 15'ini, ağustosun ilk hafta- sında halka açıyoruz. 1000 lira nominal değerli hisseler 7500 lira- dan satılacak. Hisselerini geri sat- mak isteyen tasarruf sahibine yıl sonuna kadar aynı fiyattan alma garantisi veriyoruz. • YABANCI SERMAYEYE HAYIR — Ben yabancı ortak al- mam. O zaman işin başında sade- ce ben olmam, 2 kişi oluruz. Adam diyor ki yok idaresi bende olacak, yok fiyatı ben ayarlaya- cağım... Neredeyse babamın me- zarda nasıl yattığına karışacak. Teknolojim de çok yeni. Onlar- dan alacağım bir şey yok. Yaban- cılar yerine halka açıûnm. Işe ka- nşan bir ortak daha almak yeri- ne, 100 ortağım olur. • GAZETELERİ KÂĞITSIZ BI- RAKIRDIM — SEKA grevinde aleyhimizde çok şey yazıldı, ama Toprak Kâğıt olmasaydı, Türki- ye o 4 ay içinde ne yapardı? Biz o dört ay içinde basma bir gün kâ- ğıt vermeseydik, ikinci gün han- gifiyattanistersem, hepsi kapım- da olurdu. Aleyhimde de kimse yazamazdı, ama ben bunu yapma- dırn. Palandöken: Önemli olan Türk tutunuÖMER YURTSEVEN DENİZLİ — Maliye ve Gümrük Bakanı Adnan Kahveci ile ya- pılan görüşmeden olumlu sonuç alamayan Bakkalar ve Bayiler Fe- derasyonu'nun ithal sigaralar için aldığı boykot karan kesinleşti. 23 temmuzdaki kampanyanın "pilot il" seçilen Denizli ile birlikte An- kara, Eskişehir, Antalya ve Ça- nakkale'den başlatılması kararlaş- tınldı. Federasyon Başkanı Ben- devi Palandöken, kampanyanın yabancı içkileri de kapsayacağını belirterek "Tükeüci artık yaban- cı sennaye ile Türk lütüncülüğii arasında bir tercih yapmak zorun- da" dedi. Maliye ve Gümrük Bakanı Ad- nan Kahveci ile görüşen Bakkal- lar ve Bayiler Federasyonu Başka- nı Bendevi Palandöken, görüşme- nin olumsuz sonuçlandığım açıkladı. Palandöken, konu- ya ilişkin sorularımızı şöyle yanıt- ladı: — Boykot karanndaki temel gerekçe nedir? PALANDÖKEN — Asunda yüzde 4'lük bayi priminin yüksel- tilmesi sübjektif bir gerekçe. Bu- rada önemli olan, Türk tütüncü- lüğünün geleceği ve ithal sigara- lann ülke ekonomisine verdiği za- rardır. — Boykot bölgesel mi, yoksa ülke düzeyinde yaygınlaştınlacak mı? PALANDÖKEN — önce De- nizli, Ankara, Eskişehir, Antalya ve Çanakkale'de başlayacak. Bu- ralan "pilot merkez" seçtik. Tü- keticinin kampanyaya katıhmına göre diğer illerde yaygınlaştıraca- ğız. — Tüketiciye boykot için nasıl bir mesaj vereceksiniz? PALANDÖKEN — Sloganı- mız belli: "Bakkal-tüketici el eleî' Bu zorluğu ancak tüketicinin bi- linciyle aşabiliriz. ÎŞÇİNİN EVRENÎNDEN $UKRAN KETENCİ Oyun... iskenderun ve Karabük işçilerinin yaşadıklarını geçen yıl bo- yunca kamuoyu yakından izledi. 24 bin işçinin toplusözleşme görüşmelerinde gelişmelerin olumsuz gitmesi ile ayiar süren pa- sif direnişleri oldu. Ardından hükumet greve çıkmalarına birkaç saat kala "milli güvenliğe" aykırı diyerek grevlerini erteledi. Son- ra yargının çelik isçisinin grevi ile milli güvenlik arasında bir ilişki görmeme kararı vereceğinin anlaşıldığı bir aşamada, 21 mart- ta milli güvenliğe aykırı bulduğu greve, 18 nisanda aykırı bul- mamak gibi anlaşılmaz bir mantıkla kararından geri döndü. Boy- lece Çelik-İş Sendikası, grevi kırma niteliğinde hükümetin çelik ithalini de serbest bırakan kararından sonra, ancak 4 mayısta greve çıkabildı. Aralıksız 137 gün süren grev süresince yaşa- nanları, Çelik-İş Sendikası'nın MESS'le çatışmasını, hüküme- tin grevi kırmak için çabalarını. zamanın Baişbakanı Sayın Özal'ın sendika başkanı ile sözleşme imzalanmaması için verdiği tali- matı, hükümetin yasa dışı protokolünün sonradan düzeltilmek zorunluluğunu. hep izledik. Her şeye rağmen 137 günlük grev Çelik-İş yönetimı ve 24 bin işçinin kazanımı, bir anlamda hükü- metin, MESS'in dize gelmesi ile sonuçlandı. Türk-İş Başkanı Şevket Yılmaz'ın, Bağımsız Çelik-İş'in geçen yılın aralık genel kurulunda, Türk-İş'e alınması sozü de bellek- lerdedir. Ancak Türk Metal Sendikası ayak diretip Şevket Yıl- maz daha önce çatıştığı Türk Metal Başkanı Mustafa Ûzbek ile kongre ittifakı yapınca, bu sözden geri dönüldü. Bağımsız Otomobil-İş de aynı şekilde Türk-İş'e katılmak istemiş, aynı söz- lere muhatap olup aynen dışlanmıştı. Bu yıl toplusözleşme masasına yeni oturulan özel sektör me- tal işkolu sözleşmeleri için Çelik-İş, Otomobil-İş ve Hak-İş'e bağlı Özdemir-İş sözde kalmayacak sözleşme görüşmelerinin birlik- te yürütüleceği güçbirliğini gerçekleştirdiler. Yıllardır MESS önce Türk Metal ile sözleşme masasına oturuyor, önce onunla anla- şıyor, sonra da 'ilke kararı' denerek diğer sendikalara hiçbir ar- tış verilmiyordu. Çoğunluk üye ile önce Türk Metal'in sözleşme imzalaması karşısında, tek tek diğer sendikaların direnmeleri bir işe yaramıyordu. Bir zamanlar DİSK'e bağlı Maden-İş'in sis- temde belirleyici olduğu yıllarda, Türkiye'de ücretlerin en yük- sek bulunduğu işkolunda bu sayede ücret ortalamaları dünya düzeyi ile kıyaslamak şöyle dursun, Türkiye içinde de diğer iş- kollarına göre çok gerilerde kalmış, maliyet içindeki payları %7'lere kadar düşmüştü. Bu yıl da MESS, önce Türk Metal ile sözleşme masasına oturmayı seçti. önce onunla sözleşme bi- tirme eğiliminde olduğunu da herkes biliyor. Gerçi Çalışma Ba- kanlığı'nın istatistiği ile Çelik-İş'in işkolu yetkisi ve sözleşme yap- ma yetkisini yitirmesi, daha önce yetki alınan özel sektör metal ışkolundaki grup sözleşmelerini doğrudan etkilemiyor. Ancak MESS, Türk Metal yakınlaşması karşısında Otomobil-İş, Çelik- İş, Özdemir-İş ittifakına güç kaybettireceği de bir gerçek. Bir de MESS'in, geçen yıl üyesi çelik sözleşmelerinde devre dışı bıra- kılmasından, kamu sözleşmelerinde de belirleyici olma olana- ğının elinden alınmasından Çelik-İş'e özel öfkesi var. Çelik-İş'in işkolu sözleşme yetkisini kaybetmesi, doğrudan İs- kenderun ve Karabük işçilerini öncelikle etkiliyor. Çünkü onla- nn sözleşme yetkisinin belirlenmesi bu döneme giriyor. Çelik- İş yargıda dava kazanıp Çalışma Bakanlığı'nın kararını iptal et- tiremez, alınan yetkisini geriye alamazsa, çelik işçileri çok zor durumda kalacak. Ya toplusözleşme ücret artışı haklarından vaz- geçip iterki yıllarda Çelik-İş'in yetkisini geri almasmı bekleye- cek, yoksullaşmayı seçecekler ya da Türk Metai'in üyelik çağ- rısına evet' deyip bu sendikaya geçecekler. Ne büyük rastlan- tıdır ki Türk Metal yönetimine sanki malum olmuş, daha önce hiç iddialı olmadıkları Karabük ve İskenderun'da hükumet ka- rarından önce yeni dayalı döşeli lüks şubeler açtılar. Çelik işçi- lerinin başarıh grev yapmış, hak almış sendikalarından vazge- çip kendilerine üye olmalanna hazır bekliyorlar. Son Türk-İş genel kurulundan bu yana Türk-İş yönetiminin sağ ittifakındaki sendikacılarla Çalışma Bakanı Sayın İmren Ay- kut ve işveren sendikaları pek sıkı fıkılar. Resmi özel, açık gizli zirvelerın ardı arkası gelmiyor. Sonuncusu yarın GAP'ta yapı- lacak. Üstelik sendika liderlerinden önce saklandığını, liderle- rin Türk-İş bölge toplantılanna çağrılıp oldubitti ile zirveye so- kulmak istendiklerini de izledik. Bunlar nasıl işler, nasıl oyun- lar? Bizim ne aklımız ne vicdanımız ne de yüregımiz kaldırıyor. Sayın İmren Aykut Çelik-İş'in sahte üyelikler nedeni ile yetki- sinin düştüğünü öne sürüyormuş. Gerçeği, hiçbir şeyi değişti- remez. Çünkü işkolu istatistiklerinin baştan sona yanlışlar, sah- tecilikler, eksikiikler üstüne oturduğunu öncelikle Sayın Çalış- ma Bakanı imren Aykut yıllardır biliyor. Kendi işkolu resmi ista- tistikleri ile işyeri yetkisinde kullandığı istatistikler, milyonlara varan büyüklükte sayılarla çelişiyor. Oyle olması işlerine geli- yor. Hükumet canı istediğinde işkolu işçi sayısını yükseltip sen- dika üyesinı düşürerek istediği sendikayı yetkisiz kılabilir. Biz kabaca yetki almış 40 sendikadan en az 15-20'sinin kolayca yet- kisinin alınıp verilebileceğini biliyoruz. Yani siyasi iktidarın bu sendikalara kolayca "şantaj" yapabileceğini. Uluslararası Ça- lışma Örgütü ILO'nun bütûn uzmanlık karar ve raporlarında %10 baraj ve toplu pazarlık yetkisinin siyasi iktidar elinde olmasının sendika özgürlüğü açısından Türkiye'de çok büyük tehlike ve hak kısıtlaması olduğu söylenip derhal kaildırılması boşuna is- tenmiyor elbette. KISA KISA • SCHVVEPPES yaklaşık 2 yıldan sonra yeni çeşit ve ambalajlanyla Türkiye'de yeniden üretilmeye başlandı. Tesisleri 13 milyon dolara Çukurova Grubu'ndan satın alan Coca Cola Grubu'yla Cadbury Schwepp>es işbirliği sonucu Uretilip dağıtılacak olan ürünler, Türkiye'de toplam 5 tesiste üretilecek. Schweppes Coca Cola işbirliği lngiltere, Hollanda gibi ülkelere de uygulanıyor. • PORCHER marka küvet, vitrifiye ve armatürleri Türk pazannda 105 yühk Procher'nin Fransa'dan ithalatını ve Türkiye dağıtımım Yapıcılar Grubu üstleniyor. • BtLEŞtM ARAŞTIRMA grubuna üye SBL araştırma şirketiyle Research İnternational lisans anlaşması imzaladı. • BUSINESS VVEEK'in tüm baskılanna reklam alma yetkisi verildi. Businesse Week Reklam Temsilciliği'ne ise Cengiz Eren getirildi. Gümrük indirimi devam ediyor ANKARA (AA) — İthalat re- jimi kararına ekli listelerde yapı- lan değişiklikle, 98 maddenin Gümrük Vergisi'nde indirim ya- pıldı, 243 maddenin ithalatı ise Gümrük Vergisi'nden muaf tutul- du. Böylece ithalde Gümrük Ver- gisi muafîyeti uygulanan madde sayısı 4 bin 41'e ulaştı. Resmi Gazete'de dün yayımla- nan karar ile ithali doğrudan teş- vik edilen yeni yatınm malı kap- samına alınan mallardan bazıları şunlar: Spor sahalan ve salonla- rının kaplanmasında kullanılan pist tozu, Ievha, tabaka ve şerit- ler ile çimler, yanmaz halı, ateş tuğlalan, ateşe dayanıkh seramik eşya, mekanik makine ve cihazla- rın bıçak ve kesici ağızlan, buhar kazanları, gaz veya su gazı jene- ratörleri, buhar ve su türbinleri, pompalar, ağıdığı 50 kilonun üze- rindeki vantilatör ve aspiratörler, elektrikli olmayan fırın ve ocak- lar, gıda maddelerinin taşındığı frigorifik araçlara monte edilen soğutucu üniteler, komple soğut- ma tesisleri, ısı değişikliği yoluy- la maddelerin işlenmesine yarayan cihazlar, kalender ve hadde ma- kineleri, şişe kurutma ve temizle- me makineleri, doldurma, kapa- ma makineleri, şişe kurutma ve temizleme makineleri, doldurma, kapama, mühürleme ve kapsülle- meye yarayan makineler, paket- leme ve ambalajlama makineleri, toprak frezeleri, balya bakinele- ri, pancar hasat makineleri, mut- fak artıklarım öğüten makineler, hayvan kırpma makineleri, yan- gına karşı alarm cihazları, elek- şında kullanılan damperler, tank- lar ve zırhlı savaş taşıtlan, hava taşıtları, gaz sayaçlan, piyano. Kararla, ithali fona tabi 36 maddenin fon tutarlannda indi- rim yapılırken 28 malın fonu kal- dınldı. Karara göre makarnalık ve 98 maddenin Gümrük Vergisi'nde indirim yapıldı. 243 maddenin ithalatı ise Gümrük Vergisi'nden muaf tutuldu. İthali fona tabi 36 maddenin fon tuariarında indirim yapıldı. 28 malın fonu kaldırıldı. Ambalajh çimentoya fon konuldu, dokumaya elverişli İiflerden elde edilen ipliklerle bundan üretilen mensucatta Gümrük Vergisi yükseltildi. trikli lokomotifler, vagon, demır- yolu bakımında kullanılan taşıt- lar, demiryolu taşıtlarının aksam ve parçalan, özel olarak yapılmış konteynerler, yeni olan yarı rö- morklar için çekici, paletli trak- tör. otobus, karayolu şebekesi dı- ekmeklik diğer buğdayların itha- li de Gümrük Vergisi'nden muaf tutuldu, fon tutarları ise ton ba- şına 30 dolar olarak belirlendi. Bunlann TMO tarafmdan ithalin- de de Konut Fonu alınmayacak. Tohumluk arpa ithalinde vergi ve AVUSTRALYA'DA İNGİLİZCE GENEL İNGİÜZCE-TURİZM-BİLGİSAYAR-YÖNETİCİLİK KURSLARI AVUSTRALYA-AMERİKA-INGİLTERE UNIVERSITELERIME KESİN GİRIŞ EĞİTIMINİZ SÜRESİNCE PART TIME ÇALI$MA OLANAĞI TEK A Ş (1) 362 39 59 - (1) 362 40 96 BAĞDAT CAD NO: 510/6 BOSTANCI-İSTANBUL ANKARA İRTİBAT BUROSU (4) 230 07 54 - (4) 230 06 87 İZMİR İRTİBAT BÜROSU (51) 316724 fon alınmayacak. Gümrük Vergi- si'nden muaf olarak ithal edilen mısır unu için alınan ton başına 20 dolarhk fon 40 dolara çı- karıldı. Gümrük Vergisi ve fondan mu- af olan ambalajh çimentoya ton başına 10 dolar, klinker ithalin- de de 6 dolar fon uygulanacak. Petrol bitümeni ithalinde alınan yüzde 15 oranındaki Gümrük Vergisi yüzde 5'e, ton başına 15 dolar olan fon da 10 dolara dü- şürüldü. Tabii asfaltın Gümrük Vergisi oranı ise yüzde 10 olarak uygulanacak. Sodyum karbonatın Gümrük Vergisi yüzde 5'ten yüz- de l'e düşürüldü. Dokumaya el- verişli İiflerden elde edilen iplik- lerin Gümrük Vergisi oranı yüz- de l'den 5'e, bu maddeden üreti- len mensucatın Gümrük Vergisi de yüzde 10'a çıkarıldı. Porselen ve seramikten mutfak eşyasının ithalinde uygulanan yüzde 15'lik gümrük fonu yüzde 5'e, ClF bedelin yüzde 5'i kadar olan fon tutarı da kilo başına 1 dolar olarak belirlendi. Cam kö- püğü için uygulanan yüzde 20 oramndaki Gümrük Vergisi ise yüzde 5'e indirildi. Ferrokrom ve ferro-sliko-krom Gümrük Vergi- si'nden muaf tutulurken bu mad- de için ClF bedelin yüzde 15'i ka- dar fon getirildi. SERMAYE PİYASASI KURULU MESLEK PERSONEÜ (DENETÇİ, UZMAN, ARAŞTIRMACI) YARDIMCILIĞIGİRİŞ SINAVI 2499 sayılı Şermaye Piyasası Kanunu gereğince kurulmuş bulunan SERMAYE PİYASASI KURULU'nda açık bulunan 9'uncu derecede- netçi, uzman vearaştırmacıyardımıcısı kadrolarındagörevlendirilmek üzereyetersayıdaaday meslekpersoneli seçimi için yarışmasınavıaçı- lacaktır. SAĞLANANİMKÂNLAR Yanşma sınavını kazananlar, üç yıllık bir meslek içi eğitime tabi tutulacaklar. ayrıca akademik çalışmala- ra katılmak, yabancı dil bilgilerini ilerietmek, inceleme ve araştırmalarda bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilebileceklerdir. KATILMA KOŞULLARI Gırış sınavına katılabilmek için; - 1) Devlet Memurları Kanunu'nun 48'inci maddesin- deyazılı niteliklere sahip olmak, 2) iktisat, hukuk, maliye, muhasebe konularmda en az 4 yıl eğitim veren yükseköğrenim kurumlarından (bunlann eşitı yabancı fakulteve yüksekokullardan)bi- rini bitirmiş olmak, 3)Yaş, sağlıkvediğerniteliklerbakımından, "Sınav Broşürü"ündegosterilenşartlarıtaşımakzorunludur. SINAVLAR 1 Eylül i990tarihindeAnkara'da,ÖSYMsorumlulu- ğunda uygulanacak yabancı dil, genel bilgi veyetenek testleri ile sınavın ilk aşaması gerçekleştirilecek, bu sı- navda başarılı olanlar ayrıca Kurul tarafmdan yazılı v« sözlü sınava tabi tutulacaklardır. SINAV BROŞÛRÜ Sennaye Piyasası Kuruluve meslekpersoneliningo- revve yetkilerini, sınavakatılma koşullannı, sınav konu- larını ve sınavlann yapıiış şekli ile ilgili aynntılı bilgileri içeren "Sınav Broşürü" ve "Başvuru Formu" kuruiun aşağıdaadresleri gösterilen Ankaraveistanbul büro- larından alınabilir veya posta ile istenebilir. BAŞVURU ŞEKLİ Gırış sınavına katılabilmek için "Basvuaı Formu" ve bu formda istenen belgelerle birlikte en geç 8Ağustos 1990tarihine kadar ulaşacak şekilde Kurul'un Ankara; daki merkezine başvurulacaktır. Postadaki gecikmeier kabul edilmez. BAŞVURU ADRESLERt SERMAYE PİYASASI KURULU Çittlık Caddesi No: 13 Beşevler^ANKARA Tel 212 62 80(10 Hat) ŞERMAYE PİYASASI KURULU İSTANBUL BÜROSU RumeliCad.No:85Kat:4 Osmanbey/İSTANBUL "fel: 141 72 50 (3 Hat)