Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
17 TEMMUZ 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13
Emisyon 13
trilyon
• ANKARA (UBA) —
Banknot Matbaası, memur
maaşlanndaki baskı
nedeniyle, geçen hafta
sonunda da fazla mesai
yapınca, emisyon yeniden
13 trilyon 190 milyar 800
mîlyon lira düzeyine çıktı.
Haftanın ilk üç günü
-nyasadan 1 milyon 115
milyar lira çekilip emisyon
12 trilyon 41 milyar lira
düzeyine indirilirken, son
iki gttnde, memur
maaşlannın emisyon
uzerine yaptığj baskıyla,
piyasaya 1 trilyon 149
milyar lira sürüldü ve
emisyonun önlenemeyen
Urmanışı devam etti ve
banknot miktarı 13 trilyon
liramn uzerine çıktı.
Yumurtaya
zanı
• IZMtR (ANKA) —
Yumurta Ureticüeri
Derneği'nin geçen günlerde
lstanbul ve tzmir'de yapuğı
toplantılarda satış
fıyatlannın maliyetin
alünda tutulmaması
konusunda anlaşmaya
vardı. Bunun uzerine
lstanbul ve lzmir başta
olmak Uzere geçen cuma
gününden itibaren
perakende fıyatı 17S liraya
kadar düsen yumurtaya
50-75 lira zam yapıldı. 250
liradan satılan bir
yumurtanın toptancıya 220
liraya mal olduğunu
belirten piyasa ilgilileri,
perakende olarak
büyüklüklerine göre
yumurtalann 225-275 lira
arasında satılmaya
başlandığını söyledi.
ersu satılıyor
• AMASYA (AA) —
Amasya'da 1972 yılında
kurulan ve 1984 yüına
kadar üretim yapan meyve
ve sebze suyu fabrikası
(Fersu), 3.9 milyar lira
tahmini bedelle satışa
çıkanldı. Kapandıktan
sonra tl özel tdare
tarafından 1987 yılında
Ziraat Bankası'na satılan
Fersu'ya, 78 bin 371
metrekarelik vişne
bahçesiyle birlikte, 3 milyar
918 milyon 41 bin lira değer
biçüdi. Ziraat Bankası
yetkilileri, fabrikanın
satışında tekliflerin kapalı
zarf usulü ile ahnacağinı,
ahcı çıkmaması ya da
düşuk fıyat vehlmesî
durumunda ihalenin
yenileceğini söylediler.
Narenciye
ihracatı
• tZMİR (Cumhuriyet Ege
bürosu) — Narenciye
dışsatımı için şimdiden
geçiş belgesi endişesi
basladı. Satsuma
dışsatımına üç ay kala
ihracatçılar, Hazine ve Dış
''"icaret MüsteşarüğYna
ışvurarak Tttrk
llR'lannın Yugoslavya'dan
geçebilmek için gereksinim
duyduklan geçiş belgesi
konusunda bu yıl sıkıntı
çekilebileceğini dile
getirdiler.
Çiçek üretinıi
• ANTALYA (Cumhuriyet)
— Çiçek lhracatçılan
Derneği Başkanı Dr. Sayaş
Titiz, Türk çiçeğinin kalite
yönünden Avrupa'da
aranan durumda olduğunu
ve bu nedenle Avrupa
ulkelerinden gelen çiçek
talebinin gün geçtikçe
arttığını söyledi. 1989/90
ihracat sezonunda yaklaşık
900 dekar alandan toplam
115 milyon dal kesme çiçek
üretimi yapıldığını ve
bunun 100 milyon dalının
ihraç edildiğini, 15 milyon
dahn da yurtiçinde
pazarlandığuu belirten Titiz
geçen yıl elde edilen
ihracat bedeünin yaklaşık
16 milyon dolar olduğunu
bildirdi.
BORSA'DAN
• Emek Sigorta
hissedarlanna yüzde 50
bedelsiz hisse dağıtıyor.
Sermayesini 20 milyar
liradan 30 milyar liraya
çıkartan Emek Sigorta bunu
yeniden değerleme fonundan
karşılayacak.
• Gentaş'ta rüçhan hakkı
kullammı başladı. Yüzde 50
bedelsiz, yüzde 50 bedelli
sermaye arttınmına giden
Gentaş'ta rüçhan hakkı
kullanıırıı 20 ağustosta sona
erecek.
1 Alarko Holding
.irmayesini 6 milyardan 12
milyar liraya çıkartması
nedeniyle yüzde 100
oranındaki bedelsiz hisse
senetlerinin dağıtımma
basladı.
UGUN
• Genel kurul lKV'nin genel
kurulu lstanbul Divan
Oteli'nde saat 10.00'da
toplanacak. Kurulda Dışişleri
Bakanı Ali Bozer bir
konuşma yapacak.
Fransızların Türkîye atağı/82 Fransız şirketi, Türkiye'de yatırım yapmak /öev Fransız hipermarket zinciri Carrefour,
^/yadatesis kurmak üzere İstanbul'dakiFransız ^/İstanbul'dayerleşmek için arsaarıyor. Firmaher
V Ticaret Odası'na kaydoldu. T şeyi °/o 25 ucuza satmak için hazırlık yapıyor.
MİNE G. SAÜLNIER
LYON — Türkiye bu yıl yalnız Fransız
turistlerinin değil iş çevrelerinin de gözbe-
beği. Sayılan 82'yi bulan Fransız şirketi,
rurkiye'de yatınm yapmak ya da tesis kur-
mak üzere İstanbul'daki Fransız Ticaret
Odası'na kaydolmuş durumda. Söz konu-
su sayıya, daha önceden yurdumuza yer-
leşen kuruluşlar dahil değil.
Türkiye'de tesis kurmak üzere fîzJbUite
araştırması ya da üretim öncesi piyasa araş-
tırması yapan yeni şirketlerin en önemli-
leri şunlar: Charbonnage de France (kö-
mür işletmeleri), FRAMATOM (nükleer
endüstri), Lyonnaise des Eaux (pis ve atık
su antma endüstrisi), MATRA (ağır ve ha-
Fıf motorlu araç endüstrisi), DEGRE-
MONT ve HISPANU SU1ZA (hafıf me-
tal üretim ve kullanıraı dalında dev bir
Fransız-lsviçre-tspanya işletmesi), TECH-
Fransız çıkarmasında mızrak uçları
Chartx»nnage de France Kömûr işletmelen
Framatom Nükleer Endüstn
Lyonnais de Eaux Pis ve aük su antma
Matra Motorlu araçlar
Degremont ve Hispanu Sulza Mafrf metal
üretim ve kullanımı (Frartsa,
tsvıçre, Ispanya ortaMıJı
Technip Mühendislık hizmetleri
Carrefour Büyûk mağaza anciri
lerinden biri.
Hipermarket
NIP (mühendislik hizmetleri) vb.
Söz konusu şirketlere ek olarak MERI-
EUX ilaç sanayii, tstanbul Avcılar'da bir aşı
fabrikasının kuruluşu için yapım aşama-
sına geçmiş bulunuyor. M£RIEUX ilaç
araştırma laboratuvarları ve aşı endüstri-
si, Fransa'nın bu daldaki iki büyük kuru-
luşundan ve dünyadaki en önemli üretici-
Hipermarket holdingleri arasında yine
bir dev sayılan CARREFOUR büyük ma-
ğazalar zinciri ise tstanbul'da kurulacak bir
hipermarket için uygun arazi arama aşa-
masmda. Çeşitli Avrupa kentlerinde şube-
leri bulunan CARREFOUR ijletmeleri,
Türkiye'yi çok cazip bir pazar olarak de-
ğerlendiriyor.
Geçen hafta boyunca kiralık bir helikop-
terle tstanbul üzerinde uygun yerleşme böl-
gesi arayan CARREFOUR "öncülerT'ne
göre tçerenköy, iki köprünün çevreyolu ile
olan bağlantısı dolayısıyla ilk tercih. CAR-
REFOUR şirketi, 150 Türk üretici firma
ile ön görüşmelerini tamamlamış bulunu-
yor.
Sürümden kazanmak prensıbiyle çauşan
hipennarket zincirlerinden biri olan CAR-
REFOUR, Türkiye'deki iç pazar konusun-
da bir de piyasa araştırması yaptırmış. Bu
araştırmanın sonuçlanna göre şirketin tes-
pit ettiği ilk hedef, İstanbul'da kurulacak
olan hipermarkette her şeyi piyasa değe-
rinden *!« 25 daha ucuza satabilmek.
Söz konusu dev mağazalarda; lüks sını-
fa girmeyen ev, bahçe, araba için her türlü
tüketim mah, yiyecek ve giyim eşyası çe-
şitli kalitelerde, geniş bir tüketim yelpazesi
olarak satışa sunuluyor. CARREFOUR'-
un şu ana değin Türkiye"ye yerleşmek ko-
nusunda yapuğı ön araştırmalardaki tek
olumsuz nokta, hipermarketin kurulabile-
ceği arazi fiyatlanmn şirket sorumlulan ta-
rafından "aşın pahah" bulunması. Bu ma-
ğazaların özel bir mimari biçimi var. Tek
katlı ve çok geniş bir alana yayılan mağa-
zarun, büyüklüğüyle orantıli bir park ala-
nı da olmak zorunda.
Kısa vadeli borç artışıTürkiye'nin kısa vadeli yükümlülüklerinde Kısa vadeli borçlarda en hızlı artış, 528 milyon
ocak-nisan döneminde 1 milyar 32 milyon dolarla banka ve kuruluşlarca sağlanan
dolarlık artış görüldü. Geçen yılın aym kredilerde oldu. 1989'un aynı döneminde söz
döneminde kısa vadeli borçlar 662 milyon dolar konusu kredilerde 220 milyon dolar azalma
azalmıştı. vardı.
ANKARA (AA) — Türkiye'nin
kısa vadeli yükümlülüklerinde
ocak-nisan döneminde 1 milyar 32
milyon dolar artış görüldü. Geçen
yılın aym döneminde kısa vadeli
borçlarda 662 milyon dolar azal-
ma olmuştu.
Merkez Bankası verilerine gö-
re kısa vadeli borçlanmalarda en
hızlı artış, 528 milyon dolarla ban-
ka ve kuruluşlarca sağlanan kre-
dilerde oldu. 1989'un aynı döne-
minde söz konusu kredilerde 220
milyon dolar tutarında azalma
kaydedilmişti.
Yılın ilk 4 ayında ticari banka-
lar ve diğer sektörler tarafından
sağlanan kısa vadeli krediler top-
lamı 941 milyon dolar artarken
Merkez Bankası'nın aynı vadede-
ki kredüerinde artış 91 milyon do-
lar olarak gerçekleşti. Bir önceki
yıl ocak-nisan döneminde ise ti-
cari bankalar ve diğer sektörlerce
sağlanan kısa vadeli krediler 295
milyon dolar, Merkez Bankası'nca
sağlanan krediler de 367 milyon
dolar azalmıştı.
Ocak-nisan döneminde kısa va-
deli borçlanmalarda sadece Mer-
kez Bankası'nın banker kredileri
ile kredi mektuplu döviz tevdiat
hesabında azalma görüldü. '
Kısa vadeli dıs borclar (milyon dolar)
Merkez Bankası
Kredi mektuplu OTH
MtfaDır aoMarı
Bantar kredi
Dıfler yûkümlülûMer
TeanBank ve d«er sak.
OJvc tevdiat hesate
Tcan kracaer
Bank ve kurukg SJO krd
Ofrr
Toptam
367
7
127
263
30
295
14
32
220
29
« 2
ec*-*a
91
• 27
122
• S
1
941
340
73
528
0
1032
Ocak-nisan döneminde orta ve
uzun vadeli kredi kullanımı, kre-
di mektuplu döviz tevdiat hesap-
lan girişleri ile birlikte 949 milyon
dolar düzeyinde gerçekleşti. Ge-
çen yılın aynı döneminde 1 milyar
418 milyon dolar tutarında orta ve
uzun vadeli kredi kullanılmıştı. kullanıldı.
Bu yılın ilk 4 ayında en fazla or-
ta ve uzun vadeli kredi kullanımı
430 milyon dolarla kamu sektö-
runde gerçekleşti. Ticari bankalar
tarafından da 176 milyon dolar
tutannda orta ve uzun vadeli kredi
Geçen yüın aym döneminde,
kamu sektörü 626 milyon dolar,
ticari bankalar da 296 milyon do-
lar tutannda orta ve uzun vadeli
kredi kullanmışlardı.
Dünyada 1.1 milyar insanyoksulluk sınınnın altında
Silahlanma yerine yardımVVASH1NGTON (Reuter/AP)
— Dünya Bankası Başkanı Bar-
ber Conable, dünyadaki yoksul-
lukla mücadele edebilmek için sa-
nayileşmiş ülkelerin çabalarını iki
kat arttırmalan gerektiğini söyle-
di. Conable, "Getişmiş ülkeier, si-
lahlanma harcamalanıu yüzde 10
onuniKİa ifK^aia^ yardımlsrıııı ild
kaüna çtkarabüirler" dedi.
"YoksBİluk" konusuna ayrılan
Duır>a Bankası Yılhk Kalkınma
Raporu'nun sunuluşu sırasında
basınla bir sohbet yapan Conab-
le soğuk savaş döneminin geride
kalmasuıa ve gelişmiş ülke ekono-
milerinin gelişmeye devam etme-
sine dikkat çekerek bu ülkelerin
daha fazla yardım yapabileceğini
belirtti. 1990'larda, yoksulluğu
azaltmamn, uluslararası kamuo-
yunun temel hedeflerinden biri ol-
ması gerektiğini belirten Conab-
le, doğru politikalann izlenmesi
halinde dünyanın halen 1.1 milyar
olan yoksul sayısını gelecek on yü-
da 800 milyon kişiye indirebilece-
ğini savundu. Conable "Yoksullu-
|on azaltüması soz konusu degil-
se, kallanmanın pek az anlamı
var" dedi.
Conable'ın sunduğu Dünya
Bankası raporunda, dünyada, 370
dolar (yaklaşık 986 bin TL. yılhk
Dünya Bankası
Başkanı
Barber Conable,
dünyadaki yoksulluğun
ortadan kaldınlması
için gelişmiş Ülkelerin
daha çok çaba sarf
etmesi
gerektiğini söyledi.
Conable, silahlanma
giderinin yüzde 10
kısılması halinde
Üçüncü
Dünya'ya yardımların
iki katına
çıkabileceğini belirtti.
CONABLE — Yoksulluğun azaltılması söz konusu degüse, kalkmma-
nın pek az anlamı vardır.
geür) olarak belirlenen yoksulluk
sınınnın altında 1.1 milyar kişinin
yaşadığı belirtiliyor. ABD'de yıl-
da 6 bin 24 doların (yaklaşık 16
milyon lira) altında geliri olanlar
resmen yoksul saydıyorlar ve bu
grup 32 milyon kişiyi kapsıyor.
. Cooable, Üçüncü Dünya'nın
geleceğinin büyük ölçüde gelişmiş
ülkelerdeki ekonomik aktiviteye
bağh olduğunu belirtirken Dün-
ya Bankası raporu birçok sanayi-
leşmiş ülkenin tasarruflanıun hâlâ
çok düşük olduğuna, dünya ser-
maye arzımn büyük bir kısmını
kendilerine çektiklerine ve faiz
hadlerini sürekli yükselttiklerine
dikkat çekiyor.
Conable gelişmiş ülkelere yar-
dımlan arttırmalan çağnsı yapar-
ken bu yardunlann büyük ölçüde,
yoksulluğu azaltıcı politikalar uy-
gulayan ülkelere yöneltilmesi ge-
rektiğinin de altını cizdi.
KONUKYAZAR
Dövize
endeksli
sigortaİSTANBUL (ANKA) — Ba-
zı sigorta şirketleri enflasyon
karşısında eriyen sigorta prim-
lerini koruyabilmek amaayla
dövize endeksli sigorta uygula-
masına geçüleı. Bunun yanı sı-
ra sigorta kuruluşları, Türkiye1
de sigortacüığa gereken önemin
verilmediğini, bu nedenle sektö-
rün altyapısının oluşturulmadı-
ğuu ileri sürdüler.
Merkez Sigorta Genel Müdü-
rü Alaatün Büyükkaya, dövize
endeksli poiiçelerinin dolar ve
mark üzerinden hazırlandığmı
ve kâr paylı olduğunu belirtti.
Türkiye konvertibiliteye geçtiği
için primleri anında dolar ve
mark olarak satın alıp yatuıma
yönlendirdiklerini söyleven Ala-
attin Büyükkaya. "Bu nygula-
manın bizim insan tipimize da-
ha uygun olduğuna satış açısın-
dan gördök. Reklam yapmama-
mıza rağmen oldokça iyi bir ta-
leple karşı k«rşıy«yız" dedi.
Hayat Sigorta Genel Müdürü
thsan Kangöz, Türkiye'de sigor-
talıların pek çok şeye güvenme-
diğini belirterek "Eskiden, şim-
di albay, general olan ordu men-
saplannın, polislerin hayat si-
gortası vardı. Şimdi hepsi hüs-
rana uğranuş. Niye olmuş? Pa-
n ı u değeri kalmamış. Halk
Tttrkiye'de gdeceğe ve liraya gü-
venmiyor. Bu nedenle dövize en-
deksli sigorta nygnlaması olum-
ID lepki aldı. Halk, saglıkh bir
birikim otocaguu kabnl etti" de-
di.
Altı aylık sonuçlar:
Finansbank
29milyar
kâr etti
EkoDomi Servisi — Finans-
bank 1990 yüının ilk altı ayında
28.9 milyar lira net kâr sağladı.
1989 yıb aym dönem kârı 11.8
milyar lira olan banka böylelik-
le kânnı yüzde 145 arttırmış ol-
du.
Banka Genel Müdürü Ömer
Aras altı aylık faaliyet sonuçla-
rını açıkladı. Buna göre banka-
nın özkaynaklan geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 300 arta-
rak 90 milyar liraya yükseldi.
Bankanın bilanço toplamı ise
598 milyar liradan 1#
trilyon 294
milyar liraya yükseldi. Finans-
bank'ın mevduatı da 101 milyar
liradan 204 milyar liraya vardı.
Bilançoda bankanın özkaynak-
lan 32 milyar liradan 93 milyar
liraya yükselmiş olarak gösteril-
di. Bu kalemin içinde yer alan
ödenmiş sermaye ise 11 milyar li-
radan 50 milyar liraya vardı.
Bilançonun geür tablosu tara-
fında ise 81 milyar liralık faiz ge-
lirine karşıhk 36 milyar liralık
faiz gideri oluştu.
Bankalarda kâr ve vergi
Bankaların istisna içinde bulunan devlet tahvili veya Hazine bonosu almalarımn
3182 sayılı Bankalar Kanunu'nun 49. maddesinde belirli, Emtia Ticareti Yapma
Yasağı içinde olduğu belirgindir. Bankalar bu alım satım işini bir ticaret şekli
haline getirmiş ve mevduat sahiplerinin kendilerine emanet ettiği parayı kendi
yararlanna kullanarak maddeyi açıkça ihlal etmişlerdir.
HAMİT TURGUT
Ankara Barosu avukatlarından
Bankaların bilançolannın tetkikinde, or-
tay'a çarpıcı durumlar çıkmaktadır. Kunım-
lar Vergisi oranı % 46 olmasına rağmen
ödenen vergi oranı e>iemli olarak, °7o 10 ilâ
«?o 15 arasında kalmaktadır. Her halükâr-
da % 25'i geçmemektedir. Bu durum, ban-
kaların Hazine Bonoları ve Devlet İç ts-
tikrar Tahvilleri'ni almaları ve değerli kâ-
ğıtlann, faiz gelirlerinin Kurumlar Vergi-
si'nden istisna edilmiş olmasından kaynak-
lanan bir muhasebe tekniği ile oluşmakta-
dır.
Banka bilançoları tetkik olunduğunda,
örnek olarak; 500 milyar TL'lik Hazine Bo-
nosu ve Devlet İç tstikrar Tahvili satın al-
mış olan bir bankanın, bu tahvillerin veya
bononun vergi dışı bırakılmış faiz geliri de
300 milyar TL olsun ve bilançoda diğer un-
surlarla beraber sonuç hesabında 350 mil-
yar TL vergi öncesi kâr çıktığını düşünür-
sek bankalar Devlet Tahvili ve Hazine Bo-
nolanndan vergi istisnalı olarak elde etti-
ği 300 milyar TL faizi Kurumlar Vergisi Be-
yannarnesi'nde direkt olarak düşmekte ve
kârını 50 milyar TL göstererek % 46 ora-
nı ile 23 milyar TL olarak göstermektedir-
ler. Halbuki nortnal olarak, örneğimizde
olduğu gibi vergi öncesi kân 350 milyar TL
olan bir bankanın, Kurumlar Vergisi'nin 1t
46 nispet üzerinden 161 milyar TL olması
gerekirdi. ödediği ile ödemesi gerektiği ara-
sındaki fark, banka ortaklarına kalmakta
veya devamlı sermaye arttınmına gidilmek-
tedir.
Bankalar, bilançolarında mevcut faiz gi-
derlerinin, vergi istisnası içinde bulunan
300 milyar TL faiz gelirine isabet eden kıs-
mını da ilişkilendirerek kanunen kabul
edilmeyen giderler adı altında bir hesaba
almalan gerekirken bunu yapmamakta ve
vergi kaybına sebebiyet vermektedirler. ör-
nekleme yaparsak:
Bir bankanın faiz gelirleri 1.5 trilyon TL
faiz giderleri de 1 trilyon TL olsun. Bu 1.5
trilyonluk faiz gelirlerinin içinde 300 rail-
yar TL vergi istisnalı Devlet Tahvili ve Ha-
zino Bonosu da bulunduğundan, buna isa-
bet eden faiz giderlerinin 1 trilyonluk faiz
giderleri içinden ayrılarak kanunen kabul
edilemeyen giderler mutalaa edilmesi ve ka-
zançtan düşülmemesi vergi hukukunun te-
mel prensibidir. Bu ahvalde vergi öncesi
kâr, yukandaki örnekte belirtildiği gibi 350
milyar TL'ye değil, bilfarz 650 milyar TL'ye
ulaşacak ve ödenecek vergi de yukandaki
örnekte olduğu gibi 300 milyar TL istisnalı
Hazine Bonosu ve Tahvil düşüldükten son-
ra 350 milyar TL Üzerinden ve % 46 ni-
spetinde 161 milyar TL vergi ödemeleri ge-
rekmektedir.
Bankalar ilan ettikleri bilançolarında
vergi istisnasına tâbi faiz gelirlerine ait fa-
iz giderlerini de matrahtan indirmektedir-
ler (ki esasen bu kanunen kabul edilmeyen
giderdir). Böylece büyük vergi kaybına se-
bebiyet vermektedirler.
Diğer taraftan, bankaların devamlı sırf
kendilerine menfaat temin etmek için is-
tisna içinde bulunan Devlet Tahvili veya
Hazine Bonosu'nu almalarımn 3182 sayılı
Bankalar Kanunu'nun 49'uncu maddesin-
de belirli, emtia ticareti yapma yasağı, için-
de olduğu belirgindir. Öte yandan banka-
lar bu alım satım işini bir ticaret şekli ha-
line getirmiş ve mevduat sahiplerinin ken-
dilerine emanet ettiği paralan kendi yarar-
lanna kullanarak maddeyi açıkça ihlal et-
mişlerdir. Bu ihlalin devamhlık arz etmesi
halinde (ki devamlıdır), aynı kanun 79/4,
79/6 maddeleri uyannca banka yönetici-
lerinin cezalandınlması gerekmektedir. Zi-
ra mevduatla yapılan bu daimi ticaret ile
vergi istisnası içinde bulunan Devlet İç ts-
tikrar Tahvilleri veya Hazine Bonosu ile
bankaya menfaat temin edilmektedir ki
79/6 maddesine tam bir aykınlık olmak-
tadır.
Bu aykınlık, ya sermaye arttınmı ya da
ortaklara kâr dağıtım şeklinde olmakta,
vergi kaybı yoluyla son günlerde gözüken
büyük sermaye arttırımı, Vergi Kanunları
ve Bankalar Kanunu'na muhalefet edilerek
gerçekleşmektedir.
C«fltr«ry
Gkobank
BEKLAM DUNYASI
Heryerde futbolttalya 90 esas olarak
bir sportif faaliyet
olmasına ve Dünya
Kupası sona ermesine
rağmen, futbolun
çeşitli alanlara olduğu
gibi reklamcıhk
üzerindeki etkisi de
henüz silinmedi.
Yukandaki üç örnek
bunun en güzel
kanıtı. Bir banka, gaz
idaresi ve bir lokanta
basın ilanlarında
futbolu kullamyor.
Observer gazetesinin
Maradonalı
"Girobaak" ilanında
şu slogan
kullanılıyor: "Yaygın
bianışın aksine
oluslararası
transfeıieriıı çok pahah
olması gerekmez."
Bankalararası para transferi
ile kulüplerarası futbolcu
transferinin ilginç bir
kıyaslaması. Ingiliz gaz
idaresi "Bridsh Gas" ise Boby
Charlton'ın Spor Okulu'nun
sponsörü olarak verdiği
ilanda "Gascoigne'un
ayakkabılanm dolduracak
birisini bulmaya nasıl
yardımcı oluyoruz" diyor.
Metinde aynca Ingilizlerin bu
tür okullar sayesinde belki
Wimbledon tenis
turnuvasında da Almatıları
yenebilecekleri müjdeleniyor.
Son örnek ise Fransa'dan. "Le
Paris 16" adlı restaurant,
adını, bulunduğu semtten,
yani Paris'in lüks semti 16.
bölgeden alıyor. Ancak
lokanta logo olarak da
üzerinde, hem de göğsünde 16
numaralı formayı taşıyan bir
futbolcu kullanmış. Gol yemekle yemek yemek
arasındaki ilişkiyi mi kullanıyor acaba?
Geleecghi reklan yıkhzı: Asya — Uluslararası alanda-
ki siyasi, ekonomik ve toplumsal değişimleri yakından izlemek
zorunda olan reklamcılar ve araştırma kuruluşları orta ve uzun
vadeli plan ve programlar yapmak amacıyla gözlerini zaman açı-
sından ileriye, coğrafya açısından da Asya ve Avrupa'ya dik-
miş durumdalar. Son olarak DDB Needham International'ın
başına getirilen ünlü Fransız reklaması Bernard Brochand, "No-
uvel Obs«rvateur" dergisinin 4 temmuz tarihli sayısında yayun-
lanan röportajında, reklam yatırımlannın kıtalara ve bölgelere
göre 10 ve 20 yıl sonraki görünümünü a n I a 111.
<*t « SoböyOartoıSports ScftMk
RESTAURANT
LE PARIS 16
18, ruc d« Bclla Fniflt*
7501* PARIS
47.04.5633
Dunya toplamına oranla reklam yatırımı (°o)
Kıta
Amenka (Kuzey+Gûney)
Avrupa (Batı+DoOii)
Asya-Pasifik
19M
56
27
17
20M
25
39
36
2011
22
36
42
TEKNOLOJI VITBIMI
Tenis topuna önlem
Tenis oynarken topun gözünüze çarpması olasılığı her zaman
vardır. Bu tur talihsizliklere karşı, saatte 180 km. hızla gelen
bir topun bile zarar veremeyeceği kadar dayanıklı
polikarbonattan yapılmış bir koruyucu gözlük üretildi. 6
mm. kalınhğmdaki gözlük, oyuncunun görüş alanını
daraltmıyor. Aynca burnun üstünü kaplayan bölümü burun
kemiğini de koruyor. Fiyatı 160 Fransız Frankı.
Yalnızşarkıcı
Tokyo'da aşın
yorulmuş
işadamlarınm
önceden kaydedilmiş
müzik eşliğinde
Japonca ve tngilizce
şarkılan söyledikleri
karaoke barları çok
ınlüdür. Şimdi,
.alnız başına şarkı
söyleme kültürü tüm
dünyaya karaoke
makineleriyle
yayılabilecek. Seiko
Instruments
firmasının geliştirdiği
Carry-A-Tune adlı
aygıtta, bir uraftan
enstrümanlann sesi
gelirken öte yandan
sizin kaydettiğiniz
vokal dinlenebiliyor. Carry-A-Tune ağustos ayında 100 dolar
fiyatla piyasaya sürülecek. Seiko firması, pop müziğinden
kilise müziğine kadar 12000 şarkı içeren kasetleri de bu yeni
ürünüyle birlikte satacak. Eylül ayında ise Citizen Watch
firmacının CD'lerle çahşabilecek İ'm-A-Star adlı aygıtını
piyasaya sürmesi bekleniyor. Bu aygıt, vokalleri eleyebilen bir
devreye sahip bulunuyor.
Telefonunuzun sesi
Sürekli çalan telefonunuzun sesinden sıkıldınız mı? Fun
Products (ABD) firmasının geliştirdiği RockPhone adlı
telefon, önceden programlanmış ses efektleriyle telefon
çalışına canlılık getiriyor. Bu ses efektleri arasında gülüşler,
ve kalabalık gürültüleri de var. RockPhone"un fıyatı 79 dolar.
EKONOMİ KİTAPLIĞI
Dengepolitikalan
"Gelişmeleri izleyenlerin
açıkça gördiikleri gibi, girdi
gudümlü yapıdan pazar
güdümltt bir yapıya
geçilmektedir. Böyle bir
ortamda ' ucuz emek, geniş
topraklar, yeraltı
zenginlikleri' gibi kavramlar
önemsizleşmekte, beyin
gücii, ileri üretim teknikleri
ve çağdaş yönetim anlayışı
egemen olraaktadır.
Ekonomi polilikasının
başansının ölçüsii, kol
gücünün beyin giicüne
dönüştüriilme oranı, gerçek
rekabet gucü sagla\an üsttin tasanm, geleneVsel
üriinlerimizin ihracalındaki artış yerine modern toplumun
ihtiyaçlanna döniik urunlcri pazarlama düzeji olacakür."
Prof. Dr. İbrahim Kavrakoğlu. "Dengeli Gelişme İçin
Ekonomi Politikalan" adlı kitabınm oturduğu guncel zemini
böyle tanımlıyor. Kavrakoğlu'nun Türkiye Ekonoraisinin
Yakın Tarihi, Türkiye Ekonomisinin Toplu Degerlendirmesi,
Dengeli Gelişme İçin Öneriler başlıklı üç bölumden oluşan
\e Boğaziçi Universitesi Va>ınlan'ndan çıkan kitabı, özellikle
araştırmacıların dikkatle incelemesi gereken bir eser özelliğini
taşıyor.