Catalog

CUMHURÎYET/14 DIŞ HABERLER 18 MART 1990 DEMOKRATİK ALMANYA Tarih,sandıkbaşında yazılıyorJLJoğu Avrupa'daki ilk tam serbest seçimler bugun D.Almanya'da yapılıyor. En fazla oyu Sosyal Demokrat Parti'nin toplaması bekleniyor, YASEMİN ÇONGAR DOGU BERLİN — Doğu Avrupa'daki ılk serbest genel seçimler bugun Demokra tık Almanya da yapılıyor 12 mılyon D Al raan seçmenı 24 sıyası partı ve grup arasm- da tercıh yapmak uzere sandık basına gıde cek Seçımlerde en çok ovu, Federal Alman- ya'dakı "kardeş" partısmın büyûk desteğı ne sahıp SosyaJ Demokrat Partı'nın (SPD) toplaması beklenıyor Başta Şansölye Hd- mDt Kohl olmak uzere, Bonn hukumetım oluşturan koalısyonun seçım kampanyası- na elkın destek verdığı muhafazakâr "Al- manya İçın Ittifak" grubu da ıkıncı sırada yer almaya ada> Ulkeyı kuruluşundan be- rı yöneten Alman>a Sosyalıst BırJjk Partı- sı'nın (SED) halefi Demokratık Sosyahzm Partısı (PDS)ıse yuzde 15'm üzennde oy al- ma>ı hedefiıyor Avrupa Konseyı'nden on parlamentenn "gozlemcılik" yaptığı, yuzlerce gazetecının ızledığı seçımler ıkı açıdan buyuk önem ta- şıyor — D Alman seçmem bugun oyunu kul- lanırken AJmanya'nın yenıden ortaklaşan tanhının de ılk satırlannı yazacak Sandık- tan çıkacak sonuç, ıkı Alman devletının bır- Seçimlere katılan başlıca partiler ve sloganları PARTİ A » Sosyal Demokraöar SPD Aimanya İçın Ittıfak Sosya) demokrat Muhafazakâr Dsmokratık Sosyalcm Partısı Komünıst Hur DemoKratiar Btrfıgı L'D'P* EOP LtberaJ 90 Itöfakı BUNDNIS90 Mdhyetçı Demokrat* Partı NDPD Kendı deyımıyte ne sağ, ne sof stvıl topfumcu Mfffiyetçı Alternatıf Gençkk Ltstesı So! SLOfiANUIti 'Geleceğm yrne ter adı var SPD" ' Almanya Bmeş* Anavatani "Don t worry, take Gy&' 'Soiu ısîemıyoruz sağt brfıyoruz, bıze merkez iaam ' "Yurttaşlar Içm yurttaştar" Alman b»r gelecek tçtn' ' Tantıımızın tark yıimdan vazçeçmek zorunda rmyc?' leşme bıçımını de bu>1ık ölçüde belırleye- cek Yenı D AJman hukümetmın ruteiığı ve parlamentodakı dengeler, D Berhn'ın Bonn'a önereceğı "bırkşme formulu"nde et- kılı olacak — Bundan sonra sırasıyla Macanstan, Romanya, Bulgarıstan, Polonya ve Çekos- lovakya'da vapılacak seçımlenn kaderı D Almanya'nın bugünku deneyımınden etkı- lenecek Sosyalıst Avrupa tarıhınde hıçbır kontenjan ve baraj suıırlaması getınlmeyen bu ılk genel seçımlenn gerçekieşme bıçımı, Litvanya'dan dünyaya çağrıDevlet Başkanı Vitautas Landsbergis ulkesinin bağımsızlık ilanımn tum dunya tarafından desteklenmesini istedi. Dış Haberler Servısı — Sovyetler Bırhğı Başkanı Mıhaıl Gorbaçov'un Lıtvanya'ya uç gün sure vererek bırlığe gerı dönmesını ıstemesı, Baltık cumhurıyetlennde tepkı ıle karşılanırken, Lıtvanya dun demokratık ul kelere çağnda bulunarak bağunsıziılc ılaru- nın desteklenmesini ıstedı Bu arada Estonya ve Letonya'da dun ba- ğımsızlık ısteğıvle gösterıler düzenlendı Lıtvanya Devlet Başkanı Vitautas Land- bergis, Sovvet lıden Gorbaçov'un kendısı- ne gönderdığı mesajı "ultıroalom degıl rica" şeklınde vorumlarken, ulkesinin ba- ğımsızlık ılanının tum dunya tarafından destekJenmesını ıstedı Vitautas Landsbergıs'ın dün Lıtvanya Parlamentosu'nda vaptığı konuşmanın dunyadakı tum demokratık ulkelenn, ba- ğjmsızlık üanına destek vermelen çağrısında bulundu Lıtvanya hdennın bu sözlen, SSCB Baş- kanı Mıhaıl Gorbaçov'un dün kendısme gönderdığı mesajda talep ettığı bağımsızh- ğın gerı alınması ısteğım reddetme olarak değerlendırılıyor Bu arada Lıtvanya Parlamentosu, yenı hükümetı oluşturma konusunda çalışmala- nnı tamamladıktan sonra, SSCB Başkanı' nın gönderdığı "ültımatoma" verılecek ce- vabı göruşmeye başladı. Lıtvanya Parlamentosu Basın Merkezi'- nden elde edılen bılgılere göre, Vıtautas Landsbergis, dunkü oturumda yaptığı bır konuşmada, Mıhaıl Gorbaçov'agöndenle- cek "cevabı hazırladığını", ancak bu ya- nıtı göndermek içın "acele etmemek gerektığını" söyledı Bu arada Lıtvanya Halk Cephesı SAJU DtS'ın yetkılılerı de Lıtvanya Parlamento- su'nun, toplantıda büyük bır olasılıkla "mesajın reddedilecegini" söyledıler buradakı demokratıkleşme sürecının cıddı bır sınavı olacak Bu tanhsel "sandık başT'nı yaşamaya ha- zırlanan D Almanya'nın, her köşesı yakın sıyası geçmışın önemlı anlannı çağrıjtıran başkentı Doğu Berlın'de tam bır "seçım panavın" yaşanıyor 1930'larda Nazı mılı tanJarının gosterı yuruytışu yaptığı unlu "Lnter Den Lınden" bulvarında, "AlternaOf GençlıkLıstesi"nden'Bira tcenler Bırliği'- ne kadar tum sıyası gruplar propaganda et kınlıklennı öncekı akşama kadar sürdurdu- ıer Her yer F Almanya'da basılnıış pırıl pı- nl seçım afışlenyle bezenmış Sıyası partı- len destekleyen gruplar muak yaparak, bay- rak ve rozet satarak kentın dört yaıunda do- laşırken dunyanın önde gelen televızyon ku- rumlarımn çekım arabalan da bu gönintıi- len belgelıyor Afış ve bıldınlerde en çok ış- Jenen tema "daha ozgur bır gelecek." SPD "gelecek biaz" sloganını tercıh ederken, Al- manya İçın Ittıfak ,"İsnkrar içın iltihak" dü- şuncesını yansıtan afişlere ağırlık venyor Seçimlere katılan bır düzme "Marksist kokenli" olusum ıse sosyalıst, komünıst, sol adlannı kullanırken, orak-çekıçü propagan- da malzemesının yok denecek kadar az ol- duğu dıkkat çekıyor D Almanva'dakı son kamuoyu yoklama- ları, bır koaiısyon hukumetını "kaçınılmaz" göstenyor Sosyal demokratlar bu koalısyo- nun kuşku götürmeyen ortagı olarak göru- lurken, dığer ortakların muhafazakârlar mı, yoksa sol gruplar mı olacağı henuz kesın- lıkle tahmın edılemıyor Almanya İçın Ittı- fak'ın Wolfgang Schnur'u "Gızlı Polıs" (Stası) hesabma çalışmış olduğunun orta- ya çıkmasıyla aldığı darbe, oylanru duşü- rebılır. Varşova Pakü'nda göruş birliği yok Öte vandan Çekoslovakya'nın başkentı Prag'da bır araya gelen Varşova Paktı dı- şışlerı bakanlannın toplantısında, bırleşık Almanya'nın NATO üyelığı konusunda gö- rüş buiığme vanlamadı Çekoslovakya Dışışlen Bakanlığı Sözcü- sü Lubos Dobrovskı tarafından yapılan açıkJamada, "AııtaJı, Birieşik Almanya'- nın NATO uyeliğı konasunda göruş bırli- gi sağlanamadı. Bır vandan, Birieşik Al- muıyi'nın keanlıkle NATO uves olmama- sı savuMiılurken, diger vandan, bunun olumlu otabüecegi gonışu de dik gebrildi." dendı BÖLÜNMEDEN SONRA İLK SERBEST SEÇİM Almanya'nm 45 yılıDOĞU BERLtN (AA) — Demokratık Almanya'da vaklaşık bır yıl suren gösten- lerden sonra, 1949 yılında Almanya'mn bo- lunmesmden bu >ana ılk serbest seçimler bugun yapılıyor 1-8 Mayıs 1945 — Alman bırlıklennın şartsız olarak teslım olması, Avrupa'da 1tan cı Dunya Savaşı'nı sona erdırdı Almanya ve Berlın, Ikıncı DUnya Savaşı'ndan galıp çıkan dört muttefık ulkemn kontrolu altın- da bulunan dort bolgeye avnldı 20 Hazıran 1948 — Uç Batılı rnüttefık, kontrolierı aitında bulundurdukları bölge- lerde ortak bır para sıstemı oluşturdular SSCB, bundan dört gün sonra, kontrolu al- tında bulunan doğu bölgesmde avrı bır pa- ra sıstemı oluşturdu Bövlece Almanya'nın bölunmesı kaçınılmaz oldu 23 Mayıs 1949 — Batı bölgesınde Bonn başkent olmak üzere Federal Almanya Cumhurıyen kuruldu 7 Ekjm 1949 — SSCB'nm kontrolünde bulunan doğu bölgesınde, başkent Doğu Berlın olmak uzere Komünıst Demokratık Almanya oluşturuldu Mart-Eylul 1952 — Sovyet lıden Josef Stalin, tarafsız bırleşık bır Almanya oluş- turulması önerısınde bulundu Federal Al- manya Iıderı Konrad Adenauer, Stalın'ın bu önensını reddettı 17 Hazıran 1953 — Derookratık Alman- ya'yı tehdıt eden ı!k göstenler, ış sahasın- dakı yenı duzenlemeler yapılacağı yolundakı belırtıler uzenne ışçılerın göstenlenydı Gös- tenler, Sovyet tanklannca bastırıldı Mayıs 1955 — Batılı müttefiklenn aske- rı kontrolu, Federal Almanya'nın NATO ıt- tıfakınaüyeolmasıylasonaerdı Federal AJ- manya'nın NATO'ya üye olması, SSCB'yı kızdırdı Bunun ardından, Demokratık Al- manya da Varşova Paktı'na üye oldu 13 Agustos 1%1 — Demokratık Alman- ya vatandaslannm Batı'ya kaçışını engelle- mek amacıyla Federal Almanya Berlın Du van'nı ınşa ettı 3 Mayıs 1971 — Demokratık Almanya 1 da Ench Honecker, Komünıst Partısı Iıde- rı oldu 1972 — Doğu ve Batı arasında Berlın üze- nnde varılan >enı dörtlu anlaşma, gergın- lığı azalttı Yaklaşık 20 yıl suren soğuk sa- vaş ve duşmanlıktan sonra ıkı Almanya ara- sında dıplomatık ıhşkılerın kurulması an- laşması ımzalandı 2 Mayıs 1989 — Macanstan, Avusturya ıle sınırlarını açtı Macanstan'ın bu tutumu, Macanstan uzerınden Batı'ya bınlerce De- mokratık Almanya vatandaşının geçmesi içın bır yol oluşturdu 7 Ekim 19«9 — Demokratık Almanya- mn kuruluşunun 40 vıldönumü, iilke ge- nelınde yapılan hükumet aleyhtan gösterı- lerle gölgelendı 18 Ekhn 1989 — Honecker, Devlet Baş- kanlığı ve Komünıst Partısı BaşkanlığYndan ıstıfa ettı Yenne Egon Krenz getırıldı 7 Kasım 1989 — ülkedekı gösterılenn gı- derek yayılması uzenne, Demokratık Al- manya hükümetı ıstıfa ettı 9 Kasım 1989 — Hukumet aleyhındekı gösterılenn yaratuğı htıkümet knzlerınden sonra Demokratık •Mmanya, halkı sakın- leştırebılmek amacıyla Berhn'dekı 'Utanç Duvan'nı açtı 13 Kasım 1989 — Reformıst komünıst olan Hans Modrow, başbakanlığa atandı Modrovv hükümetı, beş gun sonra onaylan- dı 3 Aralık 1989 — Demokratık Almanya! da Komünıst Partı'nın vönetımdekı öncu ro- lu kaldınldı ve serbest seçımlerın yapılma- sı vaadınde bulunuldu Krenz ıse Komünıst Partı lıderlığınden ayrılmaya zorlandı 7 Aralık 1989 — Demokratık Almanya hükümetı, ülkedekı muhalıf gruplarla yu- varlak masa toplantılarına başladı 1 Şubat 1990 — Başbakan Modrovv, Sov- yet lıden Mıhaıl Gorbaçov ıle göruştukten sonra ıkı Almanya nın bırleşmesı planını önerdı 20 Şubat 1990 — Ortak Alman para bı- rımı konusunda Doğu Berlın'de gönişme- lere başlandı 14 Mart 1990 — tkı Airaanya'mn bırleş- mesınden sonrakı guvenlık konulannı ele al mak uzere '2 + 4' toplantısına Doğu Ber- lın'de başlandı HABERLERİN DEVAMI Demokrasiden Korkarak Bir Yere Varamayız... (Baftarafı 1. Sayfada) lattı Bır sosyolog, Dr Ismaıl Beşıkçı, yayımla- nan son kıtabından oturu yıne Istanbul Dev- let Guvenlık Mahkemesı tarafından hafta ba- şında tutuklanarak demır parmaklık arkası- na atıldı Bır başka meslektaşımız, Güneş Gazete- sı yazarı ve dostum Uluç Gurkan, yazdığı bır atlatma haberden dolayı Ankara Devlet Gu- venlık Mahkemesı tarafından once tutuklan- dı, daha sonra 5 mılyon lıra kefaletle serbest bırakıldı Ayrıca haberın yer aldığı gazete de toplatıldı Bu arada bır teğmen, Murat Şeref Baba, Cumhurbaşkanı Ozal'a cektığı eleştırel ıçe- rıklı bır telgraf yuzunden, psıkıyatrık denetım altına alındı, ruhsal dengesının yerınde oldu- ğu saptandıktan sonra hakkında dısıplın ce- zası uygulandı Uluslararası bır ınsan haklan örgutu olan Helsınkı Watch'un Turkıye yle ılgılı şubat ayı bültenı, her zamankı gıbı yıne haklı yakınma ve eleştınlerle dolu Gazetecılere karşı açı- lan ceza davaları Hapıstekı yazı ışlerı mu- durlerı Toplatılan dergı ve gazeteler Ce- za Yasası'nın demokrasıye aykırı 140, 141, 142, 163 gıbı unlu maddelerı Kısacası, ulkemızın ınsan haklan ve de- mokrası karnesı bır suru zayıf notla dopdo- lu 199O'lı yıllara lyımserlık verıcı bır ortam- da gıremedık ne yazık kı Hâlâ duşünceyı ce- zalandırmaya devam edıyoruz Insanlan söy- ledığı bır şarkıdan, yazdığı bır kıtaptan, bır makaleden, savunduğu bır fıkırden oturü de- mır parmaklık arkasına atabılıyoruz Adı demokrası olan rejımde fıkır cezalan- dırılmaz Her turlu fıkrın ortaya atılıp savu- nulması, tartışılması, demokrasılerın gucu- nü ve kapalt rejımlere ustunluğunu vurgular Demokratık rejımlerın dayandığı çok seslı uyum toplumsai barış ve ıstıkrarın yolu, bu ozgûrlukten geçer Turkıye nın yenı bır yüzyılın eşığınde de- mokrasıye her zamankınden daha çok ge- reksınımı var Ulkemızın demokrası ve ınsan haklan sıcılını duzeltemedığımız surece, dış polıtıkadan ıç polıtıkaya, Guneydoğu'ya ka- dar bırçok alanda gûçlüklerımız azalmaya- cak, tersıne çoğafmaya devam edecektır Turkıye'ntn başını belaya sokmak ısteyen ıç ve dış odaklann korkusu, bu ulkede de- mokrasının gelışıp yerleşmesıdır Bugun ız- lenmekte olan resmı polıtıka, bu karanlık odaklann değırmenıne su taşıyor yıllardır, çünku demokrasıyı engellıyor Hıç olmazsa yenı bır yuzyıla adım atarken, "demokrası korkusu"nö&n kurtulalım Güclu bır ekonomı kadar, guçlu bır demok- rası de yasamsaldır Türkıye'nın geleceğı içın Esnaf kepenk açmıyor CUNEYT ARCAYUREK yazıyor Tek seçenek federasyon (Boitora/ı 1 Sayfada) kendi kaderlerını tayın dıye bır hakkı bulunmadığını bıze ıfade ettı Bıam önumüzde de Yunan- lıya, Rum lobısının Kongre'de Türkıye'yı Kıbns konusunda sı- kıştırmaya dönuk çabalanndan rahatsızlık duvduğunu hıssettırdı Ledskv'ye Katımenm'den Ale- xaader Papachelas ıle bırlıkte yö- neltuğımız sorular ve koordınato- run yamtlan söyle — Stw \ork goruşmelennin başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra Kıbns sonınanu bugun bangı noktada değeriendın>orsu- uuz? LEDSKY — Bır kere Kıbns so- rununu her şeyden.once çözulmesı gereken bır sorun olarak göruyo- ruz Çozumun de taraflann, mu- zakereler yoluvla Federasyon çer- çevesmde bırleşık bır Kıbns uze- rınde anlaşmaJan olduğuna ına- nıyoruz BM Genel Sekreten'nın taraftarla bır arada yuruttüğu su- reç bu çözumun elde edılmesının tek mumkun yoludur Bu surece alternatıf yoktur Bıraz Ortado ğu barış surecmı andıran bır su- rectır bu Zaman zaman duşkınk lıkları olabılır ama surecın alter- natıfı yoktur, çunku bızzat sure cın kendısı çok dnemlıdır Nevv York'ta olanlar bu surecı sekte- ye uğratmıştır ama bu gecıcı bır durumdur Surecın en kısa za- manda tekrar başlaması gerektı- ğıne ınanıyoruz — Soyledıklerinizden, çozumu bır federasvon ıle kısıtladıgınız anlaşılıyor. Federasyon genellık- le dost kesımler arasında mum- kun olarak gorulur Ovsa Kıbns'- ta kanlı olaylara davalı bır geçnıış var. Sızce Kıbns'Cakı orlam ger- çekçı bır federasyona uygun mu? LEDSKY — Bız buna ınanıyo ruz Çok kuvvetle ınamyoruz tkı toplumun barış ıçınde bır arada yaşamasının sadece mıimkun ol duğuna değıl aynı zamanda tyı olacağına ınanıyoruz Ama fede- rasyon konusu elbette kı masada, uzerınde çahşılmaya muhtaçtır Bu federasvon ne kadar sıkı veya ne kadar esnek olmalı konusu ıkı topluma kalmıştır Bunakendılen karar venrler Aynca ışleyen bır federasyona ek olarak ıkı toplum arasında daha fazla temas olma- lıdır 14 yıldan ben bırbırlennden kopuklar Bu kopukluk, bölunme duygusunu arttınyor Guven ya- ratacak önlemlere bu yüzden ıh- tıyaçvar Taraflan bır araya ge- tınp banş ve refah ıçmde bır ara da yasayabıleceklenne ıkna etmek gereğıne ınanıyoruz — ABD'mn, BM surecı dışın- da dogrndan bır rol ustlenmesıne karşı mısınız? LEDSKY — Evet, BM surecı ıkı toplumun göruşlerını bır ara- ya getırmek içın en m yoldur Ne ABD ne Sovvetler ne Avrupa Topluluğu, ne Buyük Bntanya, Kıbns konusunda BM'nın oyna- dığı rolu oynayamaz Gerçı son 13 yıldır başarılı olunmadı ama ba şarılı olunmavacağı anlamına ge leceğını kabul etmıyoruz Yeşıl hattın her ıkı tarafındakı lıderlık de taraflann kabul edebıleceğı bır federasyonu ıyı nıyetle muzakeıe etmeye razı olmuşlardır Bu yuz den uzun vadede başansızlık dı ye bır nosyonu kabul etmıyoruz Uzennde çalışmaya devam edece ğız Ortadoğu sorunu ıle benzer- lığı de burada Ortadoğu'da da banş oîmaz dıye bır nosyonu ka- bul etmıyoruz Banş surecı uzun süreden berı devam edıyor TB- kezlıyor, ama suruvor Banş el- de edılene kadar da surmelı — Siz avnı zamaada Turk ta- rafıran self detcrminasyon hakkj- nı da kabul etmıyorsunuz? LEDSKY — Kanımızca ıkı top lum, devletın bırlığı ve bağımsız bğım muhafaza edecrk federaJ bır anlayışa varmak ıçtn eşıt plat formda muzakere edıyor Kıbm'- ta ıkı toplum olduğuna ınanıyo ruz Her ıkı toplum da selfdeter mmasyon haklannı kullanmış ve I960'ta Kıbrıs Cumhurıyeü'nı kurmuslardır Bu hakkı kullaıı- mışlardır Artık ıkısımn de yenı bır bağımsıziık volu seçmeve, bır başka devlet de bırlık aramaya hakkı kalmamıştır Bızım göruşü- müze göre her ıkı tarafın da tek seçeneğı, adada yenı bır federas- yon yapmaktır Kıbns Türk top- lumunun. terah edeceğı bır fede- rasvona gırmeve hakkı vardır Muzakere sonucunun referandu- ma sunuimasını kabul edıyoruz Eğer referandum sonucu "hayır" çıkarsa Kıbrıs Turk topıumunun tek seçeneğı tekrar muzakere ma- sasına oturmak ve kabul edılebı- lecek bır çözum bulmaktır Kıb- ns Türk toplumunun çok seçeneğı olduğunu kabul etmıyoruz Bızım göruşumüze göre tek seçeneğı var- dır O da Rum toplumu ıle yenı bır anlayış içın muzakere yap- maktır Rum tolumunun seçenek- lerı de bunlarla kısıtlıdır StHECEK G.Saray (Baştarafı 16. Sayfada) lerde top kaybetme- seydı ve kntık bır ıkı şuphelı dü- duk çalınmasavdı maçı kotu ov- namasına rağmen kazanırdı Ga- latasaray'ın, dün hucumdakı per- formansını tek kelımeyle tanf ede- bılırız Hakan1 Paşabahçe*nın gerı koşmakta vok ağır kalması, Ankara'da on lar içın buyuk sorun olabılır Ta kım bır ıkı maç ıyı oynadıktan sonra yıne düşuşe geçmış Bızı dun düşunduren esas soru bu maç veva lıgle ılgılı değıldı Turkıye' nın en ıvı kadrosuna sahıp bu ıkı rakım koskoca bır sezon ıçmde doğru durust ancak üç, beş maç çıkarabılıyorsa, basketbolumuz nereye gıdıyor7 Sanıyoruz kı zor gunler bızı beklıyor (Baftarafı l. Sayfada) dar'uı 15 mart perşembe sabahı yapılan cenaze lörenınden sonra başlayan olaylar dun de yer yer de- vam ettı özel tım ve çevık kuv- vet, ara sokak ve caddelerde top- lanan halkı dağıtarak, "Sizleri ıkaz ediyonız, bundan sonra uyar- mayız. gunah bızden gıtti. Dinl imanı olmayan gazetecılerin arka- sından gıdıvorsunuz. Gazeteciler vatanı parcalama>-a uğraşıyor. Ca- mide aplers mı almışlar, namaz mı kılmışlar Bundan sonra gazettd- lenn peşınden gıttıgınızı gomrsek tnttugumuz gıbı karakola gotunı- rnz, hodn meydan" dıyerek teh- dıtler savurdular Lozan Caddesı- nde toplanan bır grup genç de özel tım tarafından dıpçık ve coplarla dövülerek dağıtıldı Cumhurryet Caddesı'ndekı özel tımlenn fotoğ- rafını çekmek ısteyen Federal Al man kadın gazetecı Petra Leıncr'ın fotoğraf makınesı elınden zorla alınarak filmlen yaküdı Petra Le- ıner'e, "Senin devletınia buradan ne çıkan var?" dıye soran özel tımlenn, "Gavursun, defol gıt bo- radan. Türkıye'yı bolıneve geJdin" dıye bağırdıklan duyuldu Bu teh- dıtler karşısında can güvenlığının bulunmadığını öne süren Federal Alman gazetea, öğleden sonra ıl- çeyı terk ederek Dıyarbakır'a dön- dü Bu arada ılk gün gözaltına alı- nanlardan 9-14 yaşlan arasında 19 çocuk dün öğie saatlennde ser- best bırakıldı Gözaltmda halen çck sayıda çocuk yaşta kışırun bu- lunduğu belııtıJdı Serbest bırakı- ları çocuklardan 13 yaşındakı F Y gözundekı morlukları ve dı- zındekı yırtılmalan gösterırken "Bize ıki gun hic yiyecek bir sey vennediler. Tnvalete gıderken ba- şımızı egmenızı ve yuzumuzu montomuzla gızlememızı soytedi- ler. Gıdış gelışımızde bıze cop ve sopalarta vunıy or, tekme atıyor- lardı. Fotoğrafımızı çektikten sonra 'Daha sonra sızı gene alacağız' dediler. GozalOndakı buyuklenmize dukkânlan beledi- ye gorevlılerının kapattırdığını soylemelen ıçın dayak atarak bas- kı yapıvoıiardı" dıye konuştu Dıyarbakır ve Surt'ten ıkı ayn özel soruşturma ekıbının Nusay- bın'e göndenldığı öğrenıldı öğ- leden sonra da kaymakamlıkta ıl- çe ve emmyet yönetıcılenyle bır durum değerlendırme toplantısı yapıldı Dükkânlann açılması yo- lundakı anonslara karşın özel tı- mın bazı esnafın kepenk açması sırasında kufrederek "Evinize çekılio" dıye bağırdığr gözlendı Diyarbakır'da korsan gösteri Halepçe katlıamını protesto amacıyla dun Diyarbakır'da kor- san gösten yapan yaklaşık 2 bın kışılık bır grup polısle çatıştı Olayda, gösterıcılenn yanı sıra 2 polıs yaralandı, 100 kadar göste- ncı gözaltına alındı Gözaltına aJı- nanlar arasında, Nusaybın'de "ozd tim" tarafından tartakla- nan ve apartopar kentı terk ede- rek Dıyarbakır'a geçen Alman kadın gazetecı Petra Leiner'ın de bulunduğu öğrenıldı Dün öğleden sonra Dıyarbakır Merkez Postanesı önünde topla- nan yaklaşık 2 bın kışılık bır grup, Halepçe'de 5 bme yakın Kürdün kımyasal sılahlarla öldurühnesım kınadı "Kahrolsun Saddam", "Kahrolsnn Faşızm" sloganları atan gruba halktan da katılmalar olunca, baştan ben göstencılere müdahale etmeyen polıs, kalaba- lığı dağıtmak içın cop kullandı Çıkan çatışmada çok sayıda gös- tena yaralandı tkı pohsın de ya- ralandığı 20 dakıka kadar süren çatışmadan sonra 100'e yakın gösterıcı gözaltına alındı 14 oğrenci tutuklandı Çukurova Umversıtesı'nde ön- cekı gun meydana gelen olaylar da gözaltına alman öğrencılerden 14'u daha tutuklandı 16 Mart 1978'de Istanbul Umversıtesı'nde 6 öğrencuun öldürülmesı olayını ve Halepçe katlıamını protesto amacıyla eylem vapan ve gözaltı- na alınan öğrencılerden sorgusu bıtenler mahkemeye çıkanldı Mahkeme 14 öğrencıyı "Toplan- tı ve Gösten Y uruyuşlen Kanu- nuna" muhalefetten tutukladı Fırat Umversıtesı'nde 16 mart olaylaruu protesto forumu düzen- leyen ve yürüyuş yapan 200 öğ- rencı gözaltına alındı Elazığ Em- myet Müdurü Nihat Onder, so- nışturmanın surduğunu bu asa- mada açıkiama yapmayacağını bıldırdı Emnıyet Sıyası Şube'den bır yetkıh ıse soruşturmayı 4 sav- nnın yürtittüğünu söyledı Aynı yetkılı, sorusturmanın pazartesı gunüne kadar bıtırümesıne çalışıl- dığını ve öğrenalenn en kısa za- manda mahkemeye çıkanlacakla- rını bıldırdı Zonguldak Muhendıslık Fakul- tesı öfrencılennden 16'sı, 16 mart ve Halepçe olaylaruu protesto ıçın duzenledıklen toplantı sonrası gözaltına alındı Gözaltına alınan öğrencılerle onları destekleyen bır grup arkadaşının açhk grevıne başladıkları bıldınldı Öte yandan 2000'e Doğru der- gısının Ovacık muhabın Cemal Şimşek'ın dün sabah saatlennde gözaltına almdığı ve Tunceh'ye götüruldüğf) bıldınldı Dergıden yapılan açıkJamada Şımşek'ın Tuncelı Emnıyet Mudurluğü Sıya- sı Şube'de gözaltmda tutulduğu ve hakkında hıçbır bılgı venlme- dıgı duvuruldu Apklamada, Ce- mal Şımşek'ın, "Dergi görevlisi olarak onerali bir haber peşinde oldugu" kaydedıldı (Baftarafı 1. Sayfada) "mıkroskop altında dıdıklenmek- ten" yakınıyor O da bır şey de- ğılmış, ama uzerınde büyük bır baskı varmış Polıtıkaya gırmesı yıllardır ıstenıyormuş, hele son zamanlarda TÖ, gece geç saatlerde çıkıp dolaşıyormuş, Kûroğlu cadde- sınde ' bir âşağı bır yukan" Semra Hanım TÖ'nün "vatan- daslaria bırlıkte olma alışkanlı- ğından vazgeçmedığım' soylû- yor Ne var kı vatandaşlar TO ıle bırlıkte olmaktan vazgeçmış gö- rünüyorlar Gece yanlanna doğ- ru Köroğlu caddesmde bır aşa- ğı bır yukarı gezıneceğıne, gün ortasında yıkılan orta dıreğın oturduğu semtlere fakır fukara- nın yoğunlaştığı yörelere denet- tenmış ağızlar duzenlemeden bır uzansa, sabrı tükenen ınsanlar, gerçeğı yûzüne haykıracaklar Gece yanlanna değın TÖ, aşağı katta' çalısıyor, 23 00 su- larında "yukarı kata" çıkıp ak- sam yemeğıne oturuyormuş Ta- bıı "çalışıyormuş" Ulke yönetı- mını ele almış, hem sorumlulu- ğu sessız Akbulut'a yıkmış, hem de sorumluluk neyı gerektırıyor- sa ekonomıden sıyasete hepsı- nı tezgâhlıyor Kuşkusuz, Semra Hanım üfke yararlanna, sıyaset olanaklanna, halka ters düsen 'TÖ ınadın- dan" bır nebze oteun $öz etmı- yor Toplumun her kesımı ayağa kalkmış, harta ANAP'ta bıle "uyanışlar" sezılıyor. TÖ, sankı partının lıden, basbakan gıbı esı- yor savuruyor Muhalefet partılen TO'yû tanı- madıklannı artık günlük yaşam- da, protokol gereğı toplantılarda bıle sergılıyorlar O, ne erken se- çım, ne erken kongre ve ne de ıktıdar boşluğu olduğunu kabul edıyor Bır demeç venyor Ardın- dan laıklığın erozyona uğrama- sından, ıktıdar boşluğunun gıde- rek daha belâlar getırmesınden kaygılanan ışadamlarma dün, Is- tanbul'da veryansın edıyor Sıyasetı ınatlaşmaya götüren bır anlayışla düzlüğe çıkmanın, devletın odak noktasını yenıden saygınlığa kavuşturmanın bırlık ve beraberiıkle ülke bütunluğü- ne yönelen hareketlerı önleme- nın ne olanağı var, ne de olasılı- ğı TÖ dışında her kesım gerçe- ğı anladı Semra Hanım da tut- turmuş, Köşk'te "yedı yıl" neçır- dıkten sonra ' köşelerıne çekıleceğını" ıfade buyuruyor TÖ'nün ılk seçımden sonra en geç 1992'de çıktığı yerden aşa- ğıya ındınleceğı artık ıkı kere ıkı dört edercesıne matematık ger- çek Hangı yedı yıl 7 Buyrun sız- lerı Boğaz dakı yalınıza alalım ıs- tersenız, daha konforlu başka dınlence köşelerıne Turkıye darbe olmadan, demokratık ku- ralları ıçınde halka "rağmen" Köşk'e çıkanı ındırerek, ellı yıllık demokrasımızı gerçek bır onur tacıyia sûsleyecek O günler uzak değıl, yakın Semra Hanım, TÖ'nün gece yanlanna kadar çaJtştığmı açık- lıyor, ama TÖ'nün "aşağı katta neferle uğraştığını herhalde bıl- mıyor "Aşağı katta" şunlar olu- yor TÖ, bılgısayarlara düşkün masasının bır yanında elektronık araçlar Son günlerde, "oy ver- me ışlemının" bılgısayarfarla ya- pılması ıçın yenı getırdığı araçlar- la deneyler yapıyor, gelene gıde- ne "son sıstem oy verme" yön- temını açıklfyor Seçımde nasıl oy vereceksı- nız, TÖ anlatıyor Kapalı hücreye seçmen gıre- cek Bır duğmeye basacak, ka- dlan partiler ekranda görunecek Içlerınden bırını tercıh ettığım göstermek ıçın duğmeye basa- cak Sonra bır başka duğmeye basarak hangı partıye oy verdıy- se her partının adaylarını fotoğ- raflarıyla ekrandan ızleyecek Partı tercıhınden sonra aday ay- rımına gelecek Bütün adaylar resımlerıyle önünde ya adamla- rın yüzlerıne bakacak hangısını tercıh ettığım tek tek ışaretleye- cek düğmelerle Boylece modern, uygar bır ü(- kenın oy verme sıstemı ıle seçım yapması TÖ'nün devrımcı, refor- mıst kafasıyla gerçeklesmış ola- cak Kompütüre bağlanan oy ver- me ışlemı bütün kentlerde, ılçe- lerde, kasabalarda bulunacak Her mahallede bır araç Kırk bın köyde de aynı sıstem geçerlı ola- cak, oy verme bılgısayarla sağ- lanacak Her köye bır futbol ala- nı vaadınden sonra her köyde - eğrtım duzeyı gözönüne alınırsa köylümüz kentlımız araçları na- sıl kullanacak orası bellı değıl - bılgtsayarla oy verme dönemı başlayacak TÖ, belkı de Türkıye'nın kö- yunde kentınde bılgısayar kurs- ları açarak oy vermede araçlann nasıl kullanılacağını da program- lıyordur Bu konuda bılgımız yok Ama oy verme ıle ılgılı muthış "tasawurları"nı uygulamaya koymaya hazırlanıyor Ilk hesaplara göre bu sıstemın gerçekleşmesı ıçın tam 200 mıl- yar gerekıyor Genel hesaplar ıse 500 mıryara gereksımkfığını ortaya koyuyor Işte Turkıye mız, bır ınatla bır bılgısayar arasında gıdıp geiıyor, gıdıp geiıyor Sonumuzu hayreyle Yarabbı' İZLENIMLER Gazetecilere baskı • Fehmî Koru'ya saldırı ANKARA (Comhuriyet Bnro- so) — Zaman Gazetesı Başyazan Fehmi Konı, dün evınden çıkar- ken ıkı kışının saldınsına uğradı Saldırganlar, Koru'yu bır sure tekmeledıkten sonra hızla olay ye- nnden ayrıldılar Cınnah Caddesı Enıs Behıç Koryürek Sokak'takı evınden sa- at 11 15 sıralannda çıkan Konı, kısa siire sonra saldmya uğradı Evıne 25 metre uzaklıkta bulunan Koru'nun üzenne doğru koşan 20 yaşlannda kımlığı behrlenemeyen bır kışı, suratına doğru tekme at- tı Koru yere duşunce, ıkıncı bır kışı daha gelerek tekme atmaya başladı Olay çevredekılenn dık- katını çekınce saldırganlar koşa- rak kaçtılar Konı, olaydan son- ra vaptığı açıklamada şunları söyledı "Birkaç zamandır etraftan ko- nınmam ıçin uyanlar alıyordum. Tanıdık tanımadık kişiler, son le- rör olaylanndan sonra avagımı denk almamı soyluyorlardı. Bu- gunku Sabab Gazetesı'ndekı ko- şesinde de yazar Engın Ardıç açıkça konınmam gerek&ğinı tav- sıye edıvordu Ancak ben bu ola- ya kadar bu tavsiye ve teklıflen fazla ciddiye «Imadım. Uzuntom terorun kazandıgı boynt sebebiv- ledır. " Olaydan sonra Basbakan Yıldı- nm Akbulut, Koru'ya yolladığı geçmış olsun rnesajında, saldırı- yı kınadı Yurtdışmda bulunan tçışlen Bakanı Abdulkadir Aksu'- ya vekâlet eden Devlet Bakanı Husnu Dogan, Koru'yu arayarak geçmış olsun temennısınde bulun- du Doğan, saldırganlann yaka lanması ıçın elden gelen bütün ça- banın gösterıleceğını de belırttı SHP Genel Sekrterı Denız Baykal geçmış olsun dıleğınde bulundu. CELAL BAŞLANGIÇ Alman köprusünun olduğu Kışla mahallesınde gece olay çık- mıştı Bır lıse öğrencısının dıpçıkle öldürüldüğu anlatılıyordu Haber hemen yayıldı Nusay- bın'de Dun de açılmayan duk- kânlann önünde toplananlar, ga- zetelenn gelmesım dağıtıcıların önünde bekleyenler, gunlerce ev- de beklemenın sıkıntısıyla kendı- lerıru kaldırım güneşıne atanlar kulaktan kulağa "Neler oluyor" dıye soruyordu bırbırlenne Asker gerı çekılmıştı Kentın ortasını, arka mahallelere gıden ara sokaklan özel tım tutuvordu Nusaybm'ın göbeğınde kesışen Cumhunyet ve Lozan caddelenn- de bırıken halk sureklı olarak da- ğıulıyordu özel tım, caddenın bu- uıundan gırıyor, ınsanlar ara so- kaklara dağılıyoT, sakallı, bıyık- lı, tek tıp gıvsılı, çapraz mermı ku- sanmış görevlıler ellennde uzun namlulu sılahlanvla caddenın so- nuna geldığınde meraklı ınsanlar yıne caddeyı dolduruyordu Ga- zete dağıtıalannın önünde kuynı- ğa gırenlen tehdıt kokan bır söy- levden sonra dağıtıyordu özel tım görevlılerı Gözle görulur bır ger- gınlık yasanıyordu kent merkezın- de Gazetecıler, Alman köprusü- nun olduğu mahalleve gıdıyorlar- dı gecekı dldurme olayınırı doğnı- luğunu araştırmak ıçın Mahalle gırışını özel tım tutmuştu Gaze tecılenn önunu kesen özel tım ko- mutanı da bır söylev venyordu —Bızlere yardıma olun Bır ga- zetea öiürse bunun sorumlusu stz- lersınız, bızler değılız Ülke bölü- nüyor Sadece doğruları yazın. Dün gece bır mahalleye gırdık, ıkı el ateş edıldı üzenmıze Bunlan da yazsanıza Yetmış ıkı saattır aç susuz görevdeyız, bıam de cocu- ğumuz, çoluğumuz var Daha sonra doğru olmadığı an- laşılacak olayı araştıramadan ge- n dönüyordu gazetecıler Nusay- bm'ın arka sokağmda bu olay ya- şamrken, Cumhurıyet Caddesı üzennde özel tımın halkı "kıjkış- Iaması"nı göruntülemek ısteyen Alman kadın gazetecı Petra Leı- ner tartaklanıp elınden önce fo- toğraf makınesı sonra da fılrru alı- nırken özel tım tarafından bır de "ıman sınavı"na çekılıyordu —Senm devletının de burada çıkan var Ezan okumasını bılı- yor musun 9 Sen Türkıye'yı böl- meye geldın Defol gıt buradan Bu olay yaşanırken kaldınmda- kılenn dağılmakta bıraz gecıktı- ğım gören özel tım gorevlılen, ye- re yatırıp çoğunluğu gençierden oluşan bır grubu döverek, nasıl çabuk dağılınması gerektığını öğ- retıyordu Bunu göruntülemek ıs- teyen gazetecı de bır özel tım ko- mısennden suratma okkalı bır to- kat yıyerek mesleğının onur duze- yını öğrenıyordu —Şerefsız Türk basını Özel tıme göre ülkeyı bölüp parçalamak ısteyenleı n arasında gazetecıler vardı Bır t -'irevlı, olayları ızlemek ıçın çabalayan gazetecılere "Para ıçın memlekeo satıyorsunuz Burada halkı kışkır- tan sızlersınu" dıye bağınyordu