Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
22ŞUBAT1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3
Gözaltındaki
gazeteciler
ANKARA (AA) —
Sovyetler Birliği makamlan,
Baku'de tutuklanan üç
Türk gazetecinin serbest
bırakılmaları için
Türkiye'nin Moskova
Büyükelçiliği tarafından
iletilen talebin
inceleneceğini bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı'ndan
edinilen bilgiye göre Sovyet
resmi makamlan, Türk
Büyükelçiliği yetkiülerine,
18 şubat günü Bakü'den
Nahcivan'a gitmek
üzereyken yakalanan üç
Türk gazeteci hakkmda
tran'dan Sovyetler Birliği'ne
yasa dışı yollardan
girdikleri iddiasıyla dava
açıldığım belirttüer.
Arafat'tan
Lübnan planı
TUNUS (AA) — Filistin
Devlet Başkanı ve FKÖ
lideri Yasel Arafat,
Lübnan'da Şii gruplar
arasındaki çaıışmalara son
vermek ve taraflarca kabul
edilebilir bir siyasi çözürn
bulmak amacıyla 6 maddeli
plan sundu. Filistin
kaynaklarına göre,
Arafat'ın, Lübnan'da
çarpışan taraflara iletilen 6
maddeli planı, ateşkesi
denetlemek üzere bölgeye
Arap subaylann
gönderilmesini öngörüyor.
Şaron'un
yerine Magen
KUDÜS (AA) — Israil
Sanayi ve Ticaret Bakanı
Ariel Şaron'un istifasıyla
boşalan göreve, sandalyesiz
bakan David Magen'in
atandığı açıklandı. Likud
üyesi olan Magen'in bu
göreve atanmasıyla,
iktidardaki koalısyon
hükümetini oluşturan tşçi
Partisi ve Likud Cephesi
arasında tam bir denge
sağlandığı belirtiliyor.
"Beyrut Kasabı" olarak da
tanınan Ariel Şaron,
Başbakan Şamir'in
politikasını
benimsemediğini ve Israil'in
güvenliği bakımından
"tehlikeli" bulduğunu
açıklayarak geçen hafta
istifa etmişti.
BM mali
krizde
BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER (AA) —
Birleşmiş Milletler
örgütü'nde (BM)
aidatlarını ödeyemeyen
üyelerin sayısının artmasıyla
birlikte örgütün içinde
bulunduğu mali kriz daha
da kötüye gidiyor. BM
tarafından yayımlanan
rapora göre toplam 159
ülkenin üyesi bulunduğu
BM'de, üyelerden 81'inin
aidat borçlannın tutarı 1.5
milyar doları aşıyor. Bunun
1.09 milyar dolarlık kısmı,
BM'nin New York, Viyana
ye Cenevre'deki merkezleri
ile 70'ten fazla ülkedeki
bürolanrun giderlerinin
karşılandığı idari bütçe, 500
milyon dolarlık kısmı da
BM Barış Gücü'nün
faaliyetleri için odenmesi
gereken üyelik
aidaüarından oluşuyor.
Atiııaclaki
cinayet
ATİNA (AA) —
Atina'da pazartesi akşanu
uyuşturucu uzmanı bir
psikiyatristin öldürülmesi
olaymın sorumluluğunu
"İhtilalci Dayanışma" adlı
örgüt üstlendi. Örgüt, iki
Atina gazetesine gönderdiği
bildiride, Pire'deki
Koridalos Hapishanesi
Psikiyatri Bölümü Başkanı
Dr. Marios Maratos'un
cezaevindeki tutuklulara
"psikolojik işkence" yaptığı
ve uyuşturucu kaçakçılarına
büyük paralar karşılığında
sahte raporlar vererek
cezadan kurtulmalarını
sağladığı için
öldürüldüğünü ileri sürdü.
Keşmir'de
çatışmalar
SRtNAGAR (AA) —
Hindistan'ın Keşmir
eyaletinde Hint yönetimine
karşı mücadele eden
militanların önceki gün
düzenlediği bir saldmda
hamile bir kadınla iki
polisin öldüğü bildirildi.
Ermeni tasansı geçerse, ABD'ye karşı alınacak önlemler tartışılıyor
Ankara'nın 'Pirinçlik kozu'ANKARA (Cmnburiyet Büro-
su) — Ermeni karar tasarısının
Senato'da görüşülmeye başlandığı
şu günlerde, Ankara'da ABD'ye
karşı alınabüecek ikinci paket as-
keri önlemler tartışılmaya başlan-
dı. Genelkurmay Başkanlığı ve
Milli Savunma Bakanlığı'nın ko-
nuyla ilgili çalışmalar yaptığı ve
"geçici bir süre için" alınan ilk
paket önlemlerin "kalıcı
kıknmasuun" planlandığı öğrenil-
di. Bu arada Ankara'nın ABD'-
ye karşı bir koz olarak, ABD için
"hayati önemi haiz" olarak nite-
lendirilen Pirinçük ve Sinop üsle-
rinin faaliyeüerine son verümesi
yolunda bir görüşün de askeri
çevrelerde tartışıldığı öğrenildi.
Oenelkurmay Başkanlığı ve
Milli Savunma BakanlığYna ya-
kın çevrelerdcn edinilen bilgilere
göre SElA'nın askıya alınması ya
da ABD yardımına "hayır" denil-
mesi zor bir olasılık. Bu çevrele-
rin konuyla ilgili görüşleri şöyle:
"Yanhma 'hayır' denilmesi ha-
ttnde Türkiye'nin birçok moder-
nizasyon projesi duracaktır. F-16
projesi için ABD'den FMS'ler
araahgıyla ber yıl 250 milyon do-
lar, M-48 tanklanmn moderaizas-
yonu içia yinc 82.6 milyon dolar
alıyoruz. Aynca top ve gcmi mo-
dernizasyonu projelerimiz var.
Biitün bunlar bir anda duracak-
tır.
F-16 iıçaklannın ricktronik
harp teçhizatı için ABD'nin Lo-
ral flnnası Ue anlaşıldı. Ancak sis-
temin Türkiye'ye verilip veıilme-
yecegini ABD Setıatosu kararlaş-
• ABD gemilerinin Türk liman-
larma yaptığı ziyaretlere suurlama
getirilecek. Aynca ABD gemile-
rinin tskenderun ve Yumurtalık
üslermden ikmal yapmalarına da
izin verilmeyecek. Bir görüşe gö-
re de ABD gemilerinin Türk ka-.
rasularına girmelerine izin veril-
meyecek .
• ABD için "hayati önemi
haiz" olarak nitelendirilen Pirinç-
lik ve Sinop'taki dinleme tesisle-
rinin modernizasyon faaliyetleri
durdurulabüecek. Aynca bu üs-
lerde dinleme faaliyetlerine de sı-
nırlama getirilebilecek.
• ABD donanması ile Türk Si-
lahlı Kuvvetleri'nin Karadeniz'de
Genelkurmay ve Milli Savunma Bakanlığı'nayakın çevfeler,
Ermeni tasansı geçerse, ABD'nin Pirinçlik ve Sinop üslerinin
faaliyetlerine son verileceğini belirttüer.
Aynı çevreler, SEÎA'nm askıya ahnmasımn ya da yardımdan
vazgeçilmesinin zor bir olasılık olduğunu belirterek "Bu
takdirde F-16 projesi, tank ve top modernizasyonu gibi
projeler duracaktır" diyorlar.
üracak. Boyle bir dunımda siste-
mi bize venneyeceklerdir."
öte yandan askeri çevrelerde
tamşüan "ikinci paket askeri
önlemler" arasında, ilk pakette-
ki önlemlerin "kalıcı kılmması"
planlanıyor. Askeri çevrelerden
edinilen bilgilere göre alınabilecek
önlemler şöyle:
• İncirlik üssüne tam anlamıy-
la bir tahdit getirilmesi söz konu-
su olamıyor. Çünkü bu üs NATO
üssü olarak geçiyor. Ancak İncir-
lik üssündeki ABD F-16'larının
eğitim uçuşlanna tahdit getirile-
cek. Bu uçaklann gerek Akdeniz
gerekse Konya ovasında eğitim
uçuşuna izin verilmeyecek.
yaptıkları ortak tatbikatlar erte-
lenecek. Aynca bir görüşe göre ise
ABD donanmasının Karadeniz'e
geçtnesine de izin verilmemesi tar-
tışılan önlemler arasında bulunu-
yor.
Askeri çevrelerde ABD'nin
Türkiye'ye yaptığı askeri yardım
paketi üzerinde de tartışmalar
başladı. Bu konuda askeri çevre-
lerde iki ayn görüş bulunuyor. Bu
görüşler özetle şöyle:
• ABD yardımı zaten Türkiye
için yeterli düzcyde değil. Türk Si-
lahlı Kuvvetleri'nin modernizas-
yonu için 6 yıllık bir dönemde
15-20 milyar dolara gereksinme-
miz var. Bu durumda ABD yar-
dımı yıllık 1.5 milyar dolar civa-
nnda olmalı. Onlann yaptığı yar-
dım ise 500 milyon dolar. Bu du-
rumda bu yardımı almamız ya da
almamamız pek bir şey fark ettir-
miyor.
• Türk - ABD ilişkilerini dün-
yada birçok evrimin yaşandığı bir
dönemde Türk - Kıbns, Türk -
Yunan, Türk - Ermeni gibi mese-
lelere yaslandırmak anlamsız.
"Yeteniz bile olsa" ABD yardı-
mını almaya devam edeüm, ancak
onlardan, hibe yardımını arttır-
raalarını, hatta yardımm tümü-
nün hibe olmasını, ileriye dönük
borç ödemelerinin hafifletilmesi-
ni ya da Israil ve Mısır'a yapıldı-
ğı gibi silinmesini, alımlarda ma-
liyeti antıran ilave masraflar,
navlun kredileri ve ABD dışı ül-
kelerde kullanılabilmesi gibi ko-
nularda Türkiye lehine kolayhk-
lar sağlanmasım isteyelim.
Nikaragua'dapazar günüyapılacak olan seçim için kampanyasona erdi * UGOSLAVYA
Seçimin favorisi OrtegaDış Haberler Servisi — Nikara-
gua, pazar günü yapılacak olan
genel seçimler için son hazırlıkla-
rım yapıyor. Pazar günkü seçim-
de, 1979 yüında Somoza yonetimi-
ni devirerek iktidara gelen Sandi-
nist cephe ile 14 muhalefet parti-
sinin oluşturduğu Ulusal Muhale-
fet Birliği karşı karşıya gelecek.
Nikaragua'da 1984 yılından beri
ilk kez yapılacak olan seçimde,
halk, devlet başkanı, başkan yar-
dımcısı, 90 üyeli ulusal meclis ve
yerel yöneticileri seçmek için san-
dık başına gıdecek. Seçim kam-
panyalan, dün görkemli bir şekil-
de sona ererken seçimi izlemek
üzere ülkede bulunan çok sayıda
yabancı gözlemci, Daaiel Ortega
yönetimindeki Sandinist cephe-
nin, kamuoyu araştırmalannda
'önde gittiğini bildiriyor.
Seçimde Devlet Başkanı Danı-
el Ortega'nın rakibi, 14 muhalefet
partisinin koalisyonundan oluşan
muhafazakâr grubun lideri Viole-
ta Chamorro. Seçime aynca sekiz
siyasal partinin daha katıldığı, an-
cak asü rekabetin, Ortega ile Cha-
morro arasında geıçekleseceği bil-
diriliyor. Seçim kampanyası bo-
yunca, Nikaragua'nın ekonomik
durumu üzerinde duran Chamor-
ro, Ulusal Muhalefet Birliği'nin
(UNO) iktidara gelmesi durumun-
da, Nikaragua'nın ABD ile ilişkı-
lerinin düzeleceği ve ABD'nin
1985 yılından bu yana uyguladığı
ticaret ambargosunun kaldınlaca-
ğı vaatlerinde bulundu.
Nikaragua Devlet Başkanı Da-
niel Ortega ise Sandinist yöneti-
min bundan boyle özel mülkiyete
daha ılımlı yaklaşacağını vaat ede-
ORTEGA'NIN SINAVI — Pazar günü yapılacak olan seçim, Devlet Başkanı Daniel Ortega için ilk onemli
sınav olarak değerlendiriliyor. Gözlemciler, seçim kampanyası sırasındaki gosterilere ve kamuoyu araş-
Iırmalanna bakarak, seçimde Ortega'ya büyük şans tanıyorlar. (Fotoğraf: Reuter)
da El Salvador'da yapılan Orta mek için 1981 yılından beri faali-
Amerika ülkeleri devlet başkanla-
nnın toplantısında, ABD ile iliş-
kilerin yumuşatılmasında ilk adı-
mı atmıştı. ABD'den, Nikara-
gua'da Sandinist yönetimi devir-
rek yüzde 1.800 dolaylarında sey-
reden enflasyonu kontrol altına
almak için uygulamaya konulacak
yeni bir ekonomik programdan
söz ediyor.
Ortega, 1989 yılının şubat aym-
yette bulunan Kontralara yapılan
yardımın kesilmesini isteyen Orte-
ga, buna karşılık ülkede ilk serbest
seçimlerin yapılacağı sözünü ver-
mişti.
Dr. Onsunoğlu, Batı Trakyalının sorunlarını anlattı
Atiııada azııüığın sesine kulak
STELYO BERBERAKİS
ATtNA — Yunanistan'ın Batı
Trakya bölgesinde yaşayan Müs-
lüman Türk azınlığın karşüaştığı
sorunlar, Atina'da ilk defa bu ko-
nuda düzenlenen bir basın toplan-
tısında dile getirildi.
Atina'daki Yabancı Basın Der-
neği'nde düzenlenen basın toplan-
tısına davet edilen Batı Trakya
Türk aanlık üyelerinden ruh dok-
toru tbrabirn Onsunogln, azınlı-
ğın karşılaştığı sorunlan ayn ayn
dile getirdikten sonra gazetecile-
rin sorularım yanıtladı.
Onsunoğlu, geçen haziran se-
çimlerinde Gümülcine'de Yeni De-
mokrasi Partisi'nden (YDP) mil-
letvekili adaylığını koymuş ve Dr.
Sadık Ahmel'in başını çektiği ba-
ğımsız "gnwn" listesine karşı çık-
mıştı. Onsunoğlu'nun bu adaylı-
ğı Sadık Ahmet tarafından "Yu-
nanblarla işbirUği yapıyor" şeklin-
de suçlamalara yol açmıştı.
Atina'da yayımlanan büyük ti-
rajlı gazetelerin yazarlan tarafın-
dan düzenlenen dünkü basın top-
lantısmda, "Trakya'da yaşayan bir
azınlık üyesi olarak beni buraya
davet etmiş olmanız bile karsılaş-
tıgımız sorunlann almış olduğu
boyuüan göstermektedir" seklin-
de konuşmasına başlayan Onsu-
noğlu, daha sonra azınlığm sorun-
larını şöyle sıraladı:
"Azınlık üyderinin üzerinde çe-
şitli Yunan hıikumetlerinin aynm
politikası uygulanmaktadır. Azın-
lık üyeleri traktör ehliyeti, inşaat
izni alamıyor. Gayri menkul alış-
verişi yapamıyor. Diikkân açmak
için izin alamıyor. Banka kredile-
rindeu yararlananuyor. Butun
bunlar herhalde Pontiki dergisin-
de ya\ımlandığı gibi Yunan yöne-
timinin azınlık üyelerini Yuuanis-
tan'dan kovmayı hedefliyordu."
Onsunoğlu, Atina'daki demok-
ratik ilkelerin, Batı Trakya bölge-
sine hiçbir zaman ulaşamadığını,
yerel yönetimin elinde, yalmz
Muslüman Turk azınlığı için ge-
çerli olan bir dizi "gizli
envaaterlerin" bnlunduğunu ve
bölgedeki Hıristiyan ve Müslü-
raan Yunan vatandaşlannın ara-
sında aynm olmayan tek sey ola-
rak "çiftçilcre verilen eneklilik
maaşı" olduğunu söyledi.
Batı Trakya Muslüman Türk
azınlığı için var olan Yunan yasa-
lannın işlerlik kazanması halinde
bütün sorunlannın çözümlenebi-
leceğine dikkati çeken Onsunoğ-
lu, "köken" konusunu da şöyle di-
le getirdi.
"BaD Trakya'da yaşayan azınhk-
lar, tsunbnl'daki Rum Ortodoks
azıniığına denge oluşturmaktadır.
İki devlet tarafından bu azınbJk-
lann hakian ile ilgili imzaladıklan
anlaşmalarda "Muslüman ve
gayri Muslim" terimleri belirlen-
miştir. Ancak bu anlaşmalar, bir
insanın neler hissettiğini, milli bi-
linciııi etkileyemez. Bir azınlık
üyesi, kendisini "Türk" biliyorsa
Türktür" dedi.
DlŞ BASIN
Kosova'da
sokağa
çıkma yasağı
Bölgede önceki gece çıkan
olaylarda 1 kişiöldü, lOkişi
yaralandı. Yugoslavya,
Birleşik AJmanya'dan
tazminat istemeyi planlıyor.
BELGRAD (AA) — Yugoslav-
ya'mn Kosova özerk bölgesinde
dün sokağa çıkma yasağı ılan edil-
di. Kosova tçişleri Bakanlığı bildi-
risinde, bölgedeki durumun
ciddiyeti nedeniylegece 21.00'den
04.00*6 kadar sokağa çıkma yasağı
uygulanacağı açıklandı.
Sırbistan'a bağlı Kosova özerk
bölgesinde çoğunluğu oluşturan
Arnavutlann, önceki gece Titova
kentinde düzenlediği gösterilerde
çı kan olaylardabir Arnavut ölmUş,
on kadar kişı de yaralanmıştı. Ko-
sova'da 27 şubattan buyana olağa-
nüstü hal uygulaıuyor.
.Kosova özerk bölgesindeçoğun-
lukta bulunan Arnavut halk, Sır-
bistan'ın "himayesinden"
kurtulmak ve bölgedeki olağanus-
tü hal uygulamasuun kaidınlması-
nı istiyor.
Tazminat talebi ~
öte yandan Yugoslavya, iki Al-
manya birlesirse İkinci Dünya Sa-
vaşı için railyarlarca dolar
tutannda tazminat istemeyi planla-
dığını bildirdi.
Yugoslavya Dışişleri Bakanlığı
tarafından yapılan veTANJUG ta-
rafından yayımlanan açıklamada,
Yugoslavya'nın şartlar olgunlaştı-
ğında, Nazi Almanyası'nın miras-
çılarından faşizmin kurbanları
Yugoslavlar içintazminat isteyeceği
kaydedildi.
İngiltere,
G. Afrika'ya
yaptmınlan
kaldınyor
DUBLIN (Ajanslar) — Irlan-
da'nın başkenti Dublin'de, önce-
ki gün yapılan AT Dısişleri Bakan-
ları Toplantısı*nda Güney Afrika
konusunda anlaşmazlık çıktı. İn-
giltere, diğer AT üyelerinin itiraz-
larına rağmen, ırkçı rejime karşı
yaptırımlan kaldıracağım açıkla-
dı. İngiltere Dışişleri Bakanı Do-
uglas Hurd, toplantıdan sonra dü-
zenlediği basın toplantısında, ul-
kesinin tek başına hareket ederek
Güney Afrika'ya yatınm yasağını
kaldıracağım bildirdi.
Irkçı Güney Afrika'ya karşı
yaptırımlar, beyaz azınlık yöneti-
minin politikaları nedeniyle uygu-
lamaya konulmuştu.
Kıbrıs'ın dağılmasınaizinvermeyelim
YORGO VASİLİU
(Kıbrıs Rum Kesimi lideri)
• İsa'dan sonraki ilk bin yıl, diınyanın sonu-
nun geldiğine ilişkin karamsar kehanetlerle
sona ermişti. İkinci bin yılın bitmeye yuz tut-
tuğu bugünlerde ise daha barısçıl, yeni bir
dünyanm kurulabileceği yolunda umutlu bir
hava esiyor. Dünyada bu olumlu ortamın
doğmasında en önemli etken, son aylarda Av-
rupa'da meydana gelen defişiklikler oldu. Ül-
keleri bölen duvarların yıkılması, demokra-
siyi güçlendirerek 'çatışmalann yerine işbir-
liği'ni, önümüzdeki yıllar için anahtar söz-
cük haline getirdi.
Bu değişimlerin merkezinin kıta Avrupası
olmasına karşın, bunlar tüm insanlık için bü-
yük önem taşıyor. Değişimlerin çıkış nokta-
sını oluşturan insani değerler ve özellikle in-
san haklanna saygı, evrensel önem taşıyor.
Ancak bu gelişmelerin olumsuz yönleri de
var. Milliyetçilik ve etnik çatışmalar, Avru-
pa'da ve dünyanın pek çok bölgesinde hız ka-
zandı. Daha önceki çağlarda, insan hakian-
nın sağlamlaştırılmasında ve korunmasında
yapıcı bir rol oynayan milliyetçilik unsuru, gü-
nümüzde şovenizmin ağına düşmüştûr.
Malta zirvesi, soğuk savaşın bitişinin ka-
nıtıydı. Ancak soğuk savaş tehlikesinin orta-
dan kalkmasının ardından, Avrupa'yı yüzyıl-
larca geriye göturebilecek bir sıcak sava>ın
başlamaması için bilinçli bir çaba gösterilmesi
gerekiyor. Öncelikle şovenizm ile vatansever-
lik arasındaki sınırın iyice belirlenmesi ve bir
etnik grubun, 'self-determinasyon' bayrağı al-
tında, bir diğer etnik grubu ezmesinin asla
olumlu bir sonuç doğurmayacağının açıkça
anlaşılması gerek.
Bu görüşlerin, bu ay tsviçre'nin Davos ken-
tinde toplanan Batı ve Doğu Avrupalı yük-
sek düzeyli devlet yöneticileri ve işadamları
tarafından da paylaşıldığını görmek, olduk-
ça cesareı vericiydi. Davos'taki toplantıya ka-
tılanlar, şovenist milliyetçüiğin, dünya barışı
için çok büyük bir tehlike oluşturduğu görü-
şünde birleştiler. Bulgaristan Başbakanı And-
rey Lukanov'un uyardığı gibi, milliyetçi un-
surların serbestçe gelişmesine izin verilmesi
durumunda, yeni bir Avrupa'nın kurulması
şansı elden kaçınlabilir.
Toplantıda, Italya Dışişleri Bakanı Gian-
ni de Michelis'in de anımsattığı gibi 'self-
determinasyon' hakkı, 1975 yılında Helsin-
ki'de mutlak bir ilke olarak kabul görmemiş-
ti. Devletlerin sınırlan korunacak ve ulusal
güvenlik kaygıları, yerel özerklik istemlerine
karşı öncelik taşıyacaktı.
Bu konu, Avrupa'nın Akdeniz'deki uzan-
tısı sayılabilecek Kıbns için yaşamsal önem
taşıyor. Kıbrıs halkı, şovenizmin faturasının
ne kadar ağır olduğunu iyi bilir. Kıbrıs so-
runu, esas olarak, bir devlelin, askeri gücü-
nü kullanarak başka bir devletin egemen bir
bölgesini işgal etmesinden kaynaklanmakta-
POLTTIKADA
SORUNLAR
ERGUNBALa
Ortadoğu'da Bir Umırt...
Doğu Avrupa ye Sovyetler Birliği'rvdeki olayiann heyecanı için-
de, geçen hafta israil'de meydana gelen önemli bir olay dikkat-
leri fazla çekmedi. israil'in süper şahini, Ticaret ve Sanayi Ba-
kanı Ariel Şaron'un istifa etmesi, Ortadoğu'da uzun süredir ki-
litlenen barış girişimlerinin tekrar işlemeye başlamasına yol aça-
bilecek bir gelişmedir.
İsrail Başbakanı Izak Şamir geçen yıl baharda Batı Şeria ve
Gazze'de seçimlerin düzenlenmesini, bu seçimlerde kazanacak
Filistinlilerle İsrail arasında işgal altındaki topraklarm geleceği-
ne ilişkin göruşmelerin yapılmasını kabul etmişti.
Bazı koşullar öne sürmekle birlikte FKÖ lideri Yaser Arafat da,
Mısır'ın gerçekleşmesi için yoğun çaba harcadığı bu plana ya-
naşmıştı. Ne var ki. Ariel Şaron'un sert muhalefeti ile karşılaşan
İzak Şamir, bir süre sonra ağız değiştırerek, planı çıkmaza so-
kacak şartlar öne sürdü.
Ariel Şaron'un istifası ile planın önûndeki en büyük engel kalk-
mış olmaktadır Şimon Peres'in işçi Partisi, planı başından ka-
bul etmiş olduğundan Ortadoğu barış sürecinde önemli bir adı-
mın atılabilmesı için uygun ortam oluşmuştur.
Mısır'ın, şekillenmesinde önemli rol oynadığı ve ABD'nin de
onayladığı plan uyarınca önce Kahire'de İsrail ve Filistin heyet-
leri arasında göruşmelerin yapılması öngörülüyor. Görüşmele-
re katılacak Filistin heyetinin üyeleri, Mısır tarafından İsrail, ABD
ve gayri resmi olarak FKÖ'ye danışıldıktan sonra seçilecek. Ya-
ni FKO üyeleri heyete dahil olmayacak, ama üyeler hakkmda ör-
gütün de görüşü ya da onayı alınacak. Kahire toplantısında Ba-
tı Şeria ve Gazze'de yapılacak seçimler konusunda karara varı-
lacak Bundan sonra seçimler yapılacak ve İsrail'le işgal altın-
daki topraklarm geleceğini görüşmeye yetkili Filistin temsilcile-
ri seçilecek.
FKÖ, bu planı kabul etmek için bazı koşullar öne sürdü. Şart-
lardan biri, Kahire'ye gidecek olan Filistin heyetınde Doğu Ku-
düs'ten Filıstinlilerin de yer almasıydı. Örgüt aynca Kahire'ye gi-
decek Filistin heyetinin üyelerini kendisi seçmek ıstiyordu. İsra-
il iki koşulu da reddetti. Ancak Mtsır ve ABD'nin yoğun çabaları
ile uzlaşma formülü sağlanabildı. Doğu Kudüslüler, Batı Şeria1
nın diğer kentlerindeki ikamet yerlerinden kayıtlarını yaptırarak
heyete katılma hakkına sahip olabileceklerdi. İsrail'in verdiği bu
tavize karşılık FKÖ de, Kahire'ye giderek Filistin heyetinin Mısır
tarafından seçilmesini kabul etti. Ama Mısır yaptığı seçim hak-
kmda FKÖ'nûn onayını alacaktı. Böylece örgüt, Kahire görüş-
melerine dolaylı biçimde kattlmış olacaktı
Ancak Ariel Şaron'un sert muhalefeti yurnuşama ortamınl de-
ğistirdi. Ticaret Bakanı'nın yoğun baskısı altında kalan Şamir ge-
riye çark ederek planı yokuşa sürmeye başladı. FKÖ de tutu-
munu sertleştirince. geçen yıl bir ara parlayan barış umudu kı-
sa süre sonra sönüverdi.
Ariel Şaron'un sahneden değıl, ama hükümetten çekılmesı,
İzak Şamir'e barış sürecini tekrar başlatmak için fırsat vermiştir.
İsrail Başbakanı'nın bu önemli fırsatı değeıiendirecek ufka sa-
hip olup olmadığı kısa süre içinde anlaşılacaktır.
KlBRIS
lfeni AT misyonıına
KKTC'den tepki
ŞEBNEM ATİYAS
NEW YORK — KKTC Cum-
hurbaşkanı Rauf Denktaş ile
Kıbrıs Rum lideri Yorgo Vasi-
Uu arasındaki görüşmeler 26 şu-
batu BM Genel Sekreteri Perez
de CueUar'ın gözetiminde baş-
byor. Goruşmeler arifesinde Av-
rupa Topluluğu'nun Birleşmiş
Milletler Temsilcisi Büyükelçi
Jeao-Pierre Derisbourg, Kıbns'-
ta yeni açılan ve nisan ayında fa-
aliyete geçecek olan AT ofisine
atandı. Derisbourg AT'nin ilk
Kıbns temsilcisi olacak.
BM'deki KKTC yetkilileri
Kıbns'ta AT'nin şu dönemde
bir misyon açmasını "tâmüyle
poliiik bir karar" olarak nite-
İendiriyor ve bunun görüşmele-
ri etkileyeceği kanısında olduk-
lannı bildiriyorlar. İki taraf ara-
sında eşitlik ilkesinin bozuldu-
ğunu, Rum tarafına "yeşil ışık"
yaküdığım öne sürüyorlar. Yu-
nanistan'ın baskılanyla ofısin şu
sırada açıldığım belirterek AT'-
nin Türkiye ile Kıbrıs'ın üyelik
başvurulanm birbirine bağlama-
ya niyetli olduğunu söylüyorlar.
Büyükelçi Derisbourg, AT'-
nin "bütiın kararlannın son tah-
lilde politik olduğunu" kabul et-
mesine rağmen, AT'nin Kıbns'-
ta misyon açmasında esas ola-
rak "önctliklerin" rol oynadı-
ğım belirtti. Derisbourg misyo-
nun Ankara'daki gibi "tam yet-
kili bir elçilik" olacağım vurgu-
ladıkıan sonra, "1990'da güney
ve kuzey olarak yeni elçilik aça-
cağımız yerleri dengeledik. Ku-
zeyde Stockholm, Budapeşte ve
Varşova'da guneyde ise Kıbns
ve Seul'dc elçilik ocarak bu dea--
geyi knrduk" dedi.
Derisbourg 1972 yılında AT
ile ilk ortaklık anlaşması yapı-
lırken Türk tarafımn da onayı-
nın alındığını vurgulayarak,
Kıbns'ta misyonda göreve baş-
ladığı andan itibaren "Güney'-
deki yönetim ve Türk tarafında-
ki yetkililerle temaslarını
snrdüreceğini" kaydettikten
sonra iki yıl önce gümrük birli-
ği anlaşmasına başlanıldığını,
bu çalışmalara devam edileceği-
ni bildirdi.
Gümrük birliği anlaşması ko-
nusunda Türk tarafı ise aynı gö-
rüşte değil. Anlaşmanın
KKTC'ye danışılmadan gerçek-
leştirilmesi o zaman protesto
edilmişti. KKTC Cumhurbaşka-
nı Denktaş geçen yıl Kıbrıs Rum
lideri Vasiliu ile görüşmek için
New York'a geldiği sırada
"Uluslararası kurulnşlar Güaey
yönetimi ile anlaşmalar yap-
maktadırlar. Herkesi bu konu-
da uyanyorum, güniin birinde
iki toplnm arasında bir federas-
yon knrnlursa bu anlaşmalann
hökmü kalmayacaktır" açıkla-
ması ile hoşnutsuzluğunu ifade
etmişti.
Öte yandan önümüzdeki pa-
zartesi Denktaş, Vasiliu ve Cu-
ellar sabah bir araya gelerek bir
anlaşma taslağırun oluşturulma-
sı için görüşmelere başlayacak-
lar. Görüşmelerde ilk hedef an-
laşma taslağı başlıkları olarak
saptandı. Aynca başlıklann bir
çeşit özetini oluşturacak "kar-
şılıldı güven bildirisi" hazırlana-
cak.
dır. Türkiye, 1974 yılında Kıbns'ı istila etmiş
ve cumhuriyetin üçte bırinden fazlasım işgal
etmiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri, hâlâ bölge-
yi işgal altında tutmakta; Kıbrıs'ın Türk ve
Rum halkını, zorla birbirinden ayırmaktadır.
1977 ve 1979 yıllannda iki tarafın imzala-
dığı anlaşmalarla, Kıbns'ta, federal bir hü-
kümetin yönetiminde iki tarafın birleşmesi
kararlaştırıldı, ancak bu anlaşmalar şimdi
hiçbir geçerlilik taşımıyor. Türk tarafı, bir
yandan Birleşmiş Milletler karşısında, fede-
îal bir çözüm arayışında görünürken, diğer
yandan adada şu anki durumu meşrulaştır-
ma çabasında.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Perez de
Cuellar, Kıbns sorununun nihai bir çözüme
ulaştınlması için Ne» York'ta bir zirve dü-
zenlenmesi önerisinde bulundu. Biz, bu top-
lantıya iyi niyetle katılacağız.
Nevv York'taki zirveden çıkacak sonuç, ço-
kuluslu devletlerin, guvenlikli sınırlar içinde
bütünlüğunü koruyup koruyamayacağını ve
çıkarlannı koruma çabasında olan her etnik
grubun aynlma talebi yüzünden parçalanma-
ya mahkûm olup olmayacağını gösterecek.
Bu yaklaşımlardan ikincisinin gerçekleşme-
si durumunda, Avrupa'nın ve tüm dünya dev-
letlerinin sonu olabilir. Uluslararası toplum,
Kıbrıs'ın ikiye bölünmesinc göz yumarsa, bu-
nun diğer ülkeler için oluşturacağı kötu ör-
neğin ağır sorumluluğunun altından kalkmak
güç olacaktır. (19 şubat)
İstanbul'da IBM'in yeni binasının şantiyesinde
en az 6 ay süreyle geçici olarak görevlendirilmek
üzere:
• En az 5 yıl deneyimli «İngilizce bilen »7301 gün
çahşacak «Daha önce iç mimari konusunda
şantiyede görev almış
•Mimar
ahnacaktır.
İsteklilerin, bir fotoğraflanyla birlikte en geç 28 Şubat 1990
Çarşarnba akşamına kadar İnönü Caddesi %/l. Avaspasa.
80090 İstanbul adresine şahsen ya da mektupla başvurma-
lannı rica ederiz.
-E'~
:
^~.£r (International Business Machines)
= = ^ 7 E Türk Limited Sirketi