Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Fenerbahçelıler1
Gonül Uyesı Kartı'nız
Pamukbank ta1
PAMUKBANK
Cu m huriyet67. Yıl; Sayı: 23815 Kurucusu: Yunus Nadi 1000 TL 9 AraJık 1990 Pazar
Taraftara selam: İşlem tamam!
Sine-i millet zirvesi çarşambaya
SHFden
3'lü planJL Înönü-Demirel görüşmesinde, erken seçim için
ne yapılabilir sorusuna yanıt aranacak.
îki parti 'ortak zemin' oluştururlarsa, diğer
partilerle görüşülerek 'muhalefet bloku'
genişletilecek.
«S 'Sine-i millet'
için zamanlama
konusunda
karar verilecek.
ANKARA (Cum-
huriyet Bürosu) —
Muhalefetin, erken
seçim yolunu açmayı
amaçlayan, sine-i mil-
let girişimi için SHP
Genel Başkanı Erdal
lnönü ve DYP Genel
Başkanı Süleyman
Demirel 12 aralık çar-
şarnba günü bir araya
gelecekler. İnönu-
Demirel zirvesi önce-
sinde, SHP'nin çağrı
yaptığı kuruluşlar er-
ken seçim için destek
verdiler. DYP Genel
Başkanı Demirel de
erken seçim için nisan
ayını önerdi ve "er-
ken seçim yerine ara
seçim" diyen Başba-
kan Yıldırım Akbu-
lut'u Halk ve sandık
kacağı" olarak nitele-
di. SHP'nin erken se-
çim için sine-i milleti
de kapsayan üç asa-
malı bir plan hazırla-
dığa öğrenildi. SHP'-
nin bu plan kapsa-
mında oluşturmayı
amaçladığı 'muhale-
fet bloğu' için en
önemli aşama olarak "Înönü-Demirel nrvesi" görülüyor. Çar-
şamba günü saat 11.00'de TBMM'de gerçekleşmesi beklenen gö-
rüşmede Inönü, Demirel ile birlikte "erken seçimi gerçeklestir-
mek için ne yapılabilir?" sorusuna yanıt bulmaya çaba göstere-
cek. Sine-i milletin erken seçimi sağlamada yeterli araç olup ol-
madığının da ele alınması beklenen ikili göruşmede "daha deği-
şifc alternatifler" uzerinde de durulacağı ifade ediliyor. Bu ne-
(Arkası Sa. 16, Sü. 4'de)
P A Z A R K O N U Ğ Ü
SHP GENEL BAŞKANI ERDAL İNÖNÜ
EKONOMİDE
DAHA AZ DEVLET
CÛNEYTARCAYÛBEKyanyof
İnönü-Demirel
anlaşamazsa
İnönü: Sine-i millet erken
seçim getirir mi ya da erken
seçimi ne getirir?
Demirel: Sine-i milletten başka
yol yok ki. Başka şu yol diyen
de yok.
ANKARA — Erken seçim zorlama-
sı Demirel'in sine-i millete dönüş
önerisiyle başladı. SHP'nin son ka-
rarıyla öneri çeşitlendi. Siyasal par-
tilerden sendikalara, sendikalardan
meslek kuruluşlarına ve buralardan
da kamu örgütlerine uzanarak geniş
kapsamlı katkı arayışına döndü.
Önceki gün söyleştiğimiz İnönü,
sine-i millete karşıydı. Dün sabah er-
ken saatte İnönü ile sine-i milletin er-
ken seçime gıdişteki etkisini yeniden
konuştuk. Önceki gün sine-i millete
karşı olduğu izlenimi veren İnönü'ye
"Demirel'le erken seçimi sağlayacak
sine-i millet dahil her önlemi görüş-
meye hazırlanmasına" anlam vere-
mediğimi söyledim.
İnönü, önceki gün sabah bize söy-
lediği tutumuyla. önceki gün öğleden
(Arkası Sa. 15, Sü. S'de)
Torumtay istifasının fevri bir olaya veya karara bağlı olmadığını söyledi
"Ordıı siyaset dışı9
ANKARA (ANKA) — Eski Genel-
kurmay Başkanı emekü Orgeneral Ne-
cip Tonımtay, istifa nedeninin, "kesin-
likle kişisel" olduğunu, "fevri bir ola-
ya veya karara bağlı olmadığını" belir-
terek "tstifamın politik bir olaya dönttş-
(ürülmesini, ne şahsımı ne de Tiırk Si-
lahlı Kuvvetleri'ni bu vesile ile siyasete
kanşlırmak istemiyonım" dedi. Torum-
tay, istifa karannın "bilinçli" olduğunu
da söyledi.
Haftalık Nokta dergisinin sonılannı
yanıtlayan Necip Tonımtay, istifadan
önce Gumhurbaşkam Turgut Öıal ve
Başbakan Yıldınm Akbulut'Ia göruşme-
diğini bildirdi. Torumtay, "İstifa kara-
nnız sivil ve askeri çevrelerde şok etki-
si yarattı. Gerekçesini biraz daha aca-
bilir misiniz" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Bakın, ne şahsımı ne de Tiirk Silahlı
Kuvvetleri'ni bu vesile ile siyasete kanş-
tırmak istemiyonım. Açıkça şunu soy-
leyeyim; istifa karanm kesinlikle siyasi
değildir. Tamamen kişiseldir. Fevri bir
karar veya olaya bağlı değildir. Ve isti-
famın politik bir olaya dönüştürülme-
sini istemiyonım. Açıklamamda bunca
yıldır alıştığım çalışma düzenim ve pren-
siplerimle ilgili çok açık mesaj var. Al-
dığım karann kolay bir karar olmadı-
ğını ve tarihte ilk kez olduğunu da bili-
yorum. Özetle söylemek istediğim şu;
mesajım anlaşılır şekilde açık. Net ve
hiçbir şekilde Türk Silahlı Kuvvetleri-
nin siyasete malzeme ve konu olmasını
istemem. Buna imkfin sağlayacak diya-
loglara asla ginnem."
Emekli Orgeneral Torumtay'ın Nok-
ta'mn diğer sorulanna verdiği yanıtlar
ise şöyle:
— Istifanızı önce kuvvet komutanı
olan silah arkadaşlannızla göriiştükten
sonra kararlaştırdığınız ve sonradan
Başbakanlık'a gönderdiğiniz biliniyor.
İstifa etmeden ve bu kararı ilgili maka-
ma gondermeden önce Özal ya da Ak-
bulut Ue görüştünüz mii? Sizi ikna ça-
(Arkası Sa. 16, Sü. S'de)
Ozal: Seçilen yönetirCumhurbaşkanı Özal; "Milletin belli bir süre vekâlet
verdiğini belirterek; seçkin bir zümre seçim olmadan ülkeyi
idare edemez. Ben şunun başkanıyım, ben şuyum, ben
buyum demek sadece safsatadır" dedi.
/mçıkça söyleyeyim:
Biz devletin ağırlığını
arttıracak bir girişim
içinde olmayacağız.
Azaltmaya çalışacağız.
Ekonomiyi daha etkin
çalıştırmak, devletin
müdahalesini
azaltmak anlamına
geliyor. Doğu ve
Güneydoğu'da devleti
üretimden
uzaklaştırırsanız
olmuyor.
1>'emokrasi içinde
kimsenin kılık
kıyafetine
karışamazsınız. Ama
türban meselesi siyasai
bir hareket. Her türlü
siyasai hareket
demokraside yer
alabilir. Ama bu
demek değildir ki,
belirli siyasai
hareketlere karşı
çıkılmaz. İkisini
ayırmak lâzım.
İç Politika Servisi — Cumhurbaşka-
nı Turgut Özal, Haşim Kılıç'ın Anaya-
sa Mahkemesi uyeliğine seçilmesini eleş-
tiren Barolar Birliği Başkanı Önder
Sav'ı sert bir dille yanıtlayarak "Haka-
ret dolu sözler söylüyor" dedi. Özal,
"Baro başkanı olacak zat kalkmış di-
yor ki cumhurbaşkanı seçmemeliymiş,
neden? Çiinkü Ueride cumhurbaşkanı-
nı yargılayacakmış. Demek ki sen, bu
hâkimleri kendi yanına çekmek için
böyle laflar söylüyorsun. Baro başka-
nı olarak sana yakışır mı?" dedi. Ül-
keyi idare edeceklerin milletin seçtiği in-
sanlar olduğunu vurgulayan Ozal,
"Millet belli bir süre için vekâlet verir.
Seçkin bir zümre seçim olmadan ülke-
yi idare edemez. Ben şunun başkanı-
yım, ben şuyum, ben buyum demek sa-
dece safsatadır" şeklinde konuştu.
Yasakçı zihniyetin ülkeye zarar vere-
ceği görüşünü savunan özal, "Diişiin-
ce hürriyetine hapis cezası ventıeyelim.
Ne söylerlerse söylesinler. Zaten eski
komünistlerin hali kalmadı" diye ko-
nuştu. Uydu yayınlarının son yıllarda-
ki teknik gelişmeler arasında yer aldı-
Şına dikkat çeken Cumhurbaşkanı
Özal, "Şikâyet edenlere şunu söylüyo-
rum: 'Efendim gayri ahlaki şeyler
oluyor' diyorlar. Eee seyrediyorsun de-
mek ki sen. Beğenmiyorsan kapatırsın
dügmesini" dedi.
Istanbul'da dün İTO'nun yaptırdığı
bir lise açılışı ve Pendik'te gemi indir-
me, devir teslim törenine katılan Cum-
hurbaşkanı Turgut Özal, Pendik'ten İs-
tanbul'a kadar da makam otomobilinin
üstünden yolda gördüğü kalabalıklara
el salladı. özal, dün sabah ilk olarak
İTO'nun Bayrampaşa'da yaptırdığı
Anadolu Teknik Lisesi'nin açılış töre-
ninde bir konuşma yaptı. Türkiye'nin
1923'lü yıllardan bu yana ekonomik ve
siyasai gelişimini örnekler vererek an-
latan Özal, Bulgaristan'ın Türkiye'den
petrol istediğini ve Türkiye'nin de söz-
leşmesi daha sonra yapılmak üzere pet-
rol yardımı yapügmı söyledi.
Tören sırasında görevlilerin belirtti-
ğine göre bir gün öncesinden haberdar
edilerek tatil olmasına karşın özel ola-
rak getirtilen ve çoğu tTO'nun İstan-
(Arkası Sa. 16, Sü. 7'de)
WALES
ŞAHİN ALPAY'ın söyleşisi 12. Sayfada
IŞTE
HABER
Ve insan
köpeği ısırdı
LONDRA (AFP) — İngil
tere'nin guneyindeki Brighton
kentinde 20 yaşındaki David
Hobbs köpeğini burnundan
ısırdığı için 100 sterlinlik
(yaklaşık 600 bin Iira) para
cezasına çarptınldı.
Hobbs, önceki gün, köpe-
ğinin burnunun kanadığı Kra-
liyet Hayvanları Koruma
Derneği'nce saptanması ve
(Arkası Sa. 16, Sü. i'de)
B A G - K U R
VATANDAŞTAN
K 0 P U K
Bağ-Kur, hangi gelirle
hanei hızmetlen
verebilir? Sosyal
güvenlik ışlevlerini
yerine eetirebilir?
ŞÜKRAN KETENCrnin
yazı dizisi 6. Sayfada
Walofia'nın• T t U C S t t 11111
p
o'o
n
ya*
d a
bugün yapılacak ikinci tur baş-
g kanlık seçimlerinde Day«mşma lideri Lech Wa-
lesa'nın rakibi bağımsız Stanislaw Tyminsky'yi çok büyük farkla geride bıraka-
cağına kesin gözüyle bakılıyor. Bu dunımda VV'alesa, Polonya'da halkoyuyla
demokratik biçimde seçilen ilk devlet başkanı olacak. 47 yaşındaki antı-komünist
"ulusal kahraman" \Valesa nın büyük zaferiyle sonuçlanması beklenen ikinci tura
katılma oranının yüzde 60'a ulaşacağı tahmin ediliyor. Yaklaşık 27 milyon seç-
menin oy vereceği seçimlerde sonuçlann gece yansına doğru açıklanması bekle-
niyor. 25 kasımdaki ilk turda yenilgiye uğrayan ve ertesi gün hükümetin istifasını
sunan Başbakan Tadeusz Mazovtiecki, bu kez Lech Walesa'ya o> verilmesini is-
temişti. Bu arada 50 yıldan beri gerçek anlamda hür yapılan seçim kampanyası
önceki gün gergin bir havada sona erdi. Lech Halesa'aın çevresindekiler tarafın-
dan eski komünistlerin desteğini almakla suçlanan Tyminsky, VV'alesa ile ilgili,
"kişisel belgeleri" açığa çıkaracağını söyledi. Walesa da seçiîirse "Tyminsky'yi
bırakmayacağını", çünkü "Polonya'ya yaptığı her kötülüğun besabını vermesi
gerektiğini" kaydetti. General Jaruzelski'nin uyguiamaya koyduğu sıkıyönetimi
kınamayı reddeden bu bağımsız adayla ilgili olarak basında aleyhle kampanya
başlatılmış, televizyon da Tyminsky'nin eşini dövdüğünü ve hiçbir zaman kilise-
ye gitmediğini duyurmuştu'. VValesa ise iki tur arasında kampanyaya gerek gör-
medi ve Mazowiecki hükümetinin politikasıyia ilgili eleştirilerine son vererek
Polonyalılar arasında uzlaşmada ısrar etti. "HaJkın sevgilisi" VValesa'nın poster-
leri Dayanışma Hareketi'nin doğum yeri Gdansk'ın duvarlannı süslüyor. (AP)
Savaşa Incirlik senaryosu<ı\)c ^aslıington \)o*\: Bombardımana, Türkiye'deüslenenF-111 uçaklarıda katılacak
VVASHINGTON (AA) — ABD ile
Irak arasmdaki diplomatik görüşmenin
hazırlıkları sürerken The Washington
Post yine ayrıntılı bir 'savaş planı' ya-
yımladı.Pentagon kaynaklanna daya-
mlarak verilen haberde, Kuveyt'in kur-
tarılmasına yönelik ABD harekâtında,
büyük ağırlığın piyadenin uzerinde ola-
cağı, ancak piyadenin hareketinden ön-
ce Kuveyt ve Irak'taki hedeflerin hava-
dan yoğun biçimde bombalanacağı bil-
dirildi. Bu bombardıman sırasında da
'Türkiye'de üslenen çok sayıda F-lll
uçağı ile uçak gemilerindeki A-6 bom-
KÖRFEZ KRİZİ
bardıman
uçaklannın' fü-
zelerle birlikte
saldırıya katıla-
cakları savunul-
du. ABD Ge-
nelkurmayı'nın üst düzey yetkililerinin
Kongre'deki açıklamalannın da temel
alındığı habere göre yoğun kara sava-
şmın gerekliliği yüzünden, ABD kayıp-
ları binlere çıkacak. Saddam beklenme-
dik bir anda teslim olmazsa, bu savaş
günler ya da haftalar değil, aylarca sü-
recek. Daha çatışma başlamadan Pen-
tagon, 'zafer'
sözü verecek.
Ancak Penta-
gon, 'Zaferin
bedelini değil,
yalnızca sonucu
garanti edecek.' 'ABD Kuveyt'i kurtar-
mak için kayıplardan kaçınmayacak'
mesajı içeren haberin, Irak'a karşı >Ti-
muşadığı izlenimini vermek istemeyen
ABD yönetimi tarafından sızdırıldığı
sanılıyor. Üç aşamah bu planda, ilk ola-
rak füzeler ve uçaklar Irak hedeflerini
bombalarken ABD radarları da Irak
elektronik araçlarım sinyalle boza-
caklar.
Planda, bombardıman uçaklarından
F-111'lerin ise, Türkiye'den havalana-
caklan öne sürüldü.
Bu aşamada Irak havaalanları bom-
balanacak, Irak uçakları yerde ya da
(Arkaa Sa. 16, Sü. S'de)
GÖRÜŞME TARİHLERİNDE
ANLAŞMAZLIK 3. Sayfada
ABD, KÖRFEZ'İ TAŞIRACAK
1 Sayfada
Roma'dan
Scala'nın
açılışı
NİLGÜN CERRAHOĞLU
Milano'da Scala opera
sezonunu, Mozart'ın
"Idomeneo"su ile açtı.
Gazeteler açılış için özel
ekler çıkardılar. San
Remo Belediyesi tam 13
bin karanfil gönderdi.
Seçkin bir davetliler
topluluğunun izlediği
açıhş eleştirmenlerden
"tam not" aldı.
Berlin'den
Ayrık
Almanya
DİLEK ZAPTÇIO^LU
Birbirinden kırk yıl önce
zorla kopanlan iki
kesim, bellci de
Almanya'nın yaşı
ilerlediğinden pek öyle
kolay kaynaşmıyor.
Kohl'ün platin çivi
yerine, DM ile
perçinlediği iki
Almanya'da, iki fark.li
insan tipi varhğını
sürdürüyor.
Atina'dan
17 Kasım'a
kıskaç yasa
STELYO BERBERAKİS
Yeni Demokrasi Partisi
'teröre karşı amansız bir
mücadele" ilan etmeye
karar verdi. Muhalefet ve
basın ise "anti-terör"
yasasının bireysel
özgürlüklere karşı
olduğuna inanıyor.
Stockholm'den
Kadm
7-* hep altta
YAVUZ BAYDAR
Yayın hayatına giren
Cupido adlı dergi 'cinsel
piyasa'da kadınlar için
ayrılan payı arttırmayı
hedefliyor. 'Jinekolojik'
olarak nitelenen porno
yayınlannda kadın bir
türlü eşitliği
sağlayamıyor.
New York'tan
Hiç
uyumayan
bir şehir
ELtF E. URAS
Frank Sinatra herhalde
'Hiç uyumayan bir
şehirde uyanmak
istiyorum" derken,
sabahlara kadar süren
bu k"argaşayı, sokakta
yatan insariları
düşünmemişti herhalde.
10. Sayfada
B U U N
Cumhuriyet
Bugûn ve her pazar
Cumhuriyet'le
Muhalefette Diyalog Ama..
r>u topraklarda yaşayanların çoğunluğu,
Özal ve ANAP iktidarıridan memnun değildir.
Bu yargıyı doğrulayıcı en önemli göster-
ge, bir buçuk yıl önce yapılan yerel seçim-
lerin sonucudur. Özal'ın kendi eliyle kendi-
si hakkında bir halkoylamasına dönüştürdü-
ğü 26 Mart 1989 seçimlerinde, iktidar parti-
si oyların ancak yüzde 21'ini alabilmişti.
O günden beri de durumunda bir düzel-
me yok ANAP'ın. Seçim araştırmalanna göre
oy oranı, yüzde 20 ve altında seyretmeye de-
vam ediyor.
Normal bir sonuç bu.
Birbuçuk yıldır kitlelerin durumunda bir iyi-
leşme olmadı ki, ANAP'ın oy yüzdesi yük-
selsin.
Bir yanda gitgide derinleşen hayat paha-
lılığı ve enflasyon... Öte yanda Özal'ın tek
(Arkası Sa. 16, Sü. 1 'de)
HASAN CEMAL
• Erşad'ın izleri siliniyor Bangladeş
halkmın istifa eden devlet başkantna
duyduğu öfke dinmek bilmiyor. 3. Sayfada
• Cossiga'dan Gladio için tehdit ttalya
Cumhurbaşkanı, hükümet Gladio'ya ılişkin
net tavır almazsa istifa edecek. 3. Sayfada
m VVestern - güldürü kokteyli Burt
Kennedy'nin yönettıği "Savaş Arabası" adlı
film, iyi bir hikâyeye dayanıyor. 4. Sayfada
• Tom Cruise'dan nefret
ediyor Sinemanın umut
verici genç oyuncusu 1965
doğumlu. Fikret Kuşkan
"fki Başlı Dev", "Gizli
Yüz" filmlerinde rol aldı.
Kuşkan, Tom Cruise'dan
nefret ediyor. 5. Sayfada
• Yangından kurtarılanlar "Union
Français'' yangınından kurtarılan antikalar
bugün muzayedeye çıkanhyor. 5. Sayfada
• Yatırımcının haftalık rehberi Saddam
Huseyin 'in beklenmedik bir şekilde yumuşak
bir tutum takınması, İstanbul Borsası'nda
fiyatları şaha kaldırdı. Ekonomide
• Scherrer'den havalı' modeller ünlü
modacı Scherrer herkese gönlunce, ısmarlama
hava olanağı veriyor. Arka Sayfada
• Ismet İnönü başkenti selamlayacak M'ıne
Sunar'ın yaptığı 5.5 metre boyutundaki İnönü
heykeli 25 aralıkta Pembe Köşk 'ün karşısmdaki
İnönü Parkı'na dikilecek. Arka Sayfada
• "Siz de çocuktunuz" Çocuklann cinsel
gelişme döneminde anne ve babalarm tutum
ve davranışı ne olmalı? Arka Sayfada
GOZLEM
UGUR MUMCU
Gözyaşı ve Kahkaha...
Dünyanın en güç işi bir ömür dimdik ayakta durmak; geç-
mişi ve geleceği ile tutarlı olmaktır.
Bu bir 'güç zenaattir.
Bu güç zenaat, kişilik ıster; inanç ve direnç ister; yürek
ister.
inanç hipodromianndaki bu bayrak yanşını göğüsleyen
(Arkası Sa. 16, Su. 7'de)