Catalog

6 TEMMUZ1983 EKONOMİ CUMHURİYET/9 Günün Aynası Piyasadan 70 milyur çekildi ANKARA (ANKA) Haziran ayı başında piyasaya sürülen 83 milyar liranın 70 milyar lirahk bölümü, ayın ilk üç haftalık döneminde geri çekildi. Emisyondaki daralma haziran ayının üçüncü haftasında da devam etti ve 26,8 milyar lirahk azaJma sonucunda piyasadaki para miktarı 510,5 milyar liraya düştü. Haziran ayına girerken, 579,5 milyar liraya kadar yükselen piyasadaki banknotlar, J I U hazi^aaauaAj ıraımııuuaı, 310 ııa£lran tarihleri arasında 15,6 milyar lira, 1017 Haziran tarihleri ara sındaki hafta içinde de 26,6 milyar lirahk azalma kaydetmişti. Emisyon hacminin 24 haziran tarihi itibariyle bulunduğu düzey, yılbaşındaki 542,7 milyar liraya göre de 32,2 milyar lira tutarında yüzde 6'hk daralma kaydetmiş bulunuyor. Geçen yıhn eşdöneminde emisyon hacminde 26,8 milyar lira tutarında yüzde 7'lik artış meydana gelmişti. ' ' " * * » ny ı«»*v~»«.»» ~ . * . o y DPT Müsteşarı Aktürk: Sanayicide Kredî bulmamız için "jeton düştü" şimdi sıra bankacıda OECD koıısorsiyumıı MERAL TAMER Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı Yıldırım Aktürk, "Bankalar 3 yıldan beri sanayicilerin kârlanna 'de facto' ortak oldular. Ama sanayicilerde artık jeton düştü" dedi. "Bankalarda da jeton düşmeye başladı," diyerek sözlerini sürdüren Aktürk, bankaların kendilerine süratle çekidüzen vermeleri gereğine dikkati çektikten sonra, "Bankalara daha sıkı ayakkabı giydirecek olan" yeni Bankalar Yasası'nı olumlu karşıladığını söyledi. Karadeniz Ereğlisi'nde geçen hafta sonu düzenlenen demirçelik seminerinde bir öğle üzeri bize zaman ayırabilen DPT Müsteşarı Aktürk ile görüşmemiz şöyle gelişti: SORU Sayın Aktürk sizin geçenlerde gazetelerde yer alan "Banka faizleri döviz kuru gibi sık sık ayarlanmalı," demeciniz epey yankı yarattı. Faizler kur gibi nasıl ayarlanır ve böyle bir ayarlanıaya gidilmesi tasarruf sahibi üzerinde ne gibi etki yaratır? "Sanayici yüksek kredi maliyetlerinden kurtulmamn yollanm aramaya başladı" diyen Aktürk, bankaların da verdikleri kredilerin geri dönme riski taşımamasına dikkat etmeleri zamanının geldiğini sövledL Sakıp Sabancı: Yabancı sermayeyi çekmek için her yolu denemeHyiz İSTANBUL, (THA) Hacı ömer.Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı, Türkiye'de yabancı sermayenin gelmesinin bir zorunluluk haline geldiğini belirterek, "Bunu sağlamak için her yolu denememiz gerekir" dedi. Sakıp Sabancı yabancı sermayeye karşı soğuk davranmanın Türkiye'nin zararına olacağını, yabancı sermayenin gelmesini sağlamak için dünden farklı bir arayış içine girmemiz gerektiğini söyleyerek, şöyle devam etti: "Son yıllarda ekonomimizde büyiik bir iyileşme gözlendi. İşçiişveren ilişkilerimiz diizeldi, ekonomik hayatta istikrara yöneldik, ihracatımız gelişti, en önemlisi AKTÜRK Bakın banka faizleri bir kerede 5 puan birden düşürülünce tasarruf sahibi üzerinde şok etkisi yaratıyor. Aslında bugünkü ortamda 5 puan düşürülmcsiyle hâlâ tasarruf sahibine reel faiz sağlayabilen banka faizleri, verilen demeçler ve kimser kalmalarına neden olarak Ekonomi Servisi Galvanizli hasında yer alan yazılar sonucu imalatçılar arasında rekabet gös tasarruf sahibi üzerinde caydıncı saç satışlarında durgunluğun teriliyor. Ancak, bu imalatçıların sürmesine rağmen galvanizli saetki yapabiliyor. 1983 yılı enfiasda zam hazırlığı içinde oldukla yon oranı yüzde 25 olacak desek ça yüzde 10 kadar zam yapılacarı vurgulanıyor. ğı belirtildi. bile tasarruf sahibine hiç bir risk Galvanizli saç üreten bir firBir üretici firma tarafından taniinadan sağlanan 32'lik net manın zamlı satış fiyatlarını bebelirlenen fakat henüz uygula faiz, bankadaki paranın 7 puanlirlediği ancak henüz zamlı fiyatmaya konulmayan zamlı fabrika lık reel faiz getirmesi demektir ve larla satışa başlanmadığı, zamsatış fiyatları şöyle: 0.30 ve 0.35 bu yabana atılmamalıdır. Oysa mın ise galvanizli saç üretiminmm. 155160 TL., 0.40 mm. faizler daha sık aralıklarla daha de kullanılan çinkoya yapılan sü150155 TL., 0.45 mm. 145150 küçük oranlarda düşürülse, arrekli zamlann, maliyetleri artırTL., 0.50 mm2.00 mm. 140 TL. tık bu konunun üzerinde söz masından kaynaklandığı belirtiDiğer yandan, ince saç türle edilmez olur, herkes alışır. liyor. rindeki mevcut mal darlığmın SORU Başbakan Ulusu'hammadde ithali konusunda ya nun "Fiyatları sık sık ve azar Çinkur'un çinkoya sürekli zam yapması karşısında maliyetleri pılan çalışmalar sonucunda or azar artıracağız," dediği gibi siz artan imalatçıların büyük bölütadan kalkacağı ilgililerce belir de bu önerinizde kamuoyunun münün henüz zam yapmakta cetiliyor. ise Türkiye'nin dış ülkeler nazarında itibarı yükseldi. Biitün bu olumlu olaylara karşın yine de yabancı sermaye yeterince gelmedi. O zaman Tiirk insanına bu konuda görev diişmektedir." Galvanizli saça yüzde 10 zam bekleniyor tepkisini esas alıyorsunuz sanınm... AKTÜRK Tabii öyle... Eskiden beklenir, beklenir sonra büyük oranlı bir devalüasyon yapılırdı ve kıyamet kopardı. Şimdi ne oldu? Artık herkes alıştı. Kurlar günlük ayarlanmaya başlandığından beri kimse sesini çıkarmıyor. Banka faizleri de böyle olmalı. Faizler bir defada en fazla 2 puan düşürülmeli. Ayrıca yadeli, vadesiz ve 6 aylık faizlerin tümii birden düşiirülmemeli. Bir seferinde vadeli aylık ödemeli, bir seferinde 1 yıl vadeli dönem sonu ödemeli... Derken faizlerin düşürülmesi kamuoyunda haber niteliği taşımaz olur. Ve tasarruf sahibi üzerinde caydıncı etki yapmaz. Ben köşeli kararlara karşıyım. Zaten doğada köşeli hatlar yoktur. Dogadaki tüm eğriler yuvarlaktır. Oyleyse doğanın bir parçası olan insana hitap ederken de köşeli, keskin olmamak gerekir. SORU Yani siz, faiz oranlarının son olarak 5'er puan düşürülmüş olmasını oran olarak yeterli buluyorsunuz. Ancak düşürülmüş biçimini eleştiriyorsunuz... AKTÜRK Evet, hem yeterli hem de gerekli buluyoruz. Böylelikle kredi maliyetleri de düşecek, sanayici bir ölçüde ferahiayacaktır. SORU Krediye talep bu denli yoğun olduğu sürece ve bankalardaki mevduat yani kredi arzı artırılamadıkça, bankacı kredi faiz oranlarını düşürür mü sizce? AKTÜRK Bankaların kredi müşterileri "gönüllü" müşteriler değil ki... "Tutsak" müşteriler... Yani talep, sanayicilerin "elleri malıkum" olmaları sonucu doğan bir talep. Ama artık sanayicilerde jeton düştü. Şirketlerin son üç yıllık bilançolarına bakıyorlar. İşçi giderlerinin toplam giderler içindeki payı epey düşmüş. Bir ölçüde kâr da etmişler belki... Ama giderler içinde aslan payını finansman giderleri almış, bankalardan alınan işletme kredileri... Yani bankalar şirketlerin kârlanna "de facto" ortak olmuşlar. O finansman giderleri olmasa şirketler büyük ölçüde kâr etmiş olacaklar. İşte sanayiciler artık bunun farkındalar ve ne yapıp yapıp bankalara tutsak olrnaktan kurtulmayı istiyorlar. Öz kaynaklarını artırma yoluna gidiyorlar. Sermaye artırıyorlar. Yeniden değerlemenin çıkması da onlara daha düşük faizle borçlanma imkânı sağlamış oluyor. Kanımca sanayiciler bankalarsı tutsak olmaktan giderek kurtu lacaklardır. Çünkü bu kurtuluş kendi çıkarlarınadır. Böylelikle kârlılıklarını artıracâklardır. SORU Bankaların kredi müşterileri azalacak diyorsunuz... AKTÜRK Bankaların dla kendilerine çekidüzen vermel eri gerekiyor. Zaten bankalaıra "sıkı ayakkabı" giydirecek ohın yeni Bankalar Yasası'nı ben çoık olumlu buluyorum. Bir keıre bankalar artık verdikleri kred inin geri döneceğinden emin olmahdırlar. Ve geri dönse rislki yüksek olacak krediyi hiç verm emeliler. Bizim bankalar bugürıe kadar hep mevduatlarının çokluğuyla övünmüşler ve mevdua tlarını artırmayı ana amaç ediıımişlerdir. Ama Batı'daki bankalar katiyen böyle çalışmaz. Çünkü adam parayı alırken, ben bu parayı nereye, kiıne veririm diye düşünür ve risksiz olarak plase edebileceği bir yer bulama.zsa mevduat toplamaz. Bizim bankacılarda da artık tabir amiyane ama jeton düşmeye başladı. Rasyonel çalışma ve maliyetleri düşürme, geri döneceği garanti olan kredileri verme yoluna gidecekler. SORU Son bir soru Sayın Aktürk. Banka faizlerinde son sözü kim söylemeli? AKTÜRK Faiz oranlarını bankalar kendi aralarında belirlemelidir. Bence hükümetin banka faizlerinin kaç puan olacağı konusuna kanşmaması gerekir. Hükümetin bu konuya müdahalesi ilkelerde olmalıdır. Yani hükümet mesela benim kanıma göre ticari mevduata faiz verilmesini ve küçük bankaların biiyiiklere oranla yüzde 5 daha (bugünkü koşullardan 2 puan) fazla faiz vermelerini ilke olarak saptamalı ve gerisine karışmamalıdır. Ticari faizlerin ve diğer vadeli ve vadesiz mevduat faiz oranlarının ne olacağı ve zaman içinde nasıl bir değişiklik göstereceği bankalar tarafından saptanmalıdır. devreye giriyor OECD konsorsiyumu tarafından hazırianan raporda Türkiye'de iç talebin canlanması yönündeki bekleyişlerin gerçekçi olmadığı belirtildi. değerliliğin daha da yükselmesiyle mümkündür. Bunun için Türkiye'nin ve konsorsiyumun özel kreditörler nezdinde neler yapabileceği tartışılacaktır." OECD Konsorsiyum raporu, tartışılması gereken öteki konuları ise şöyle sıralandı: • Sektör politikalannın güçlendirilmesi, . , • thracatın önündeki engelİeTürkiye'yi DPT Müsteşarı Yıl rin kaldırılması, • tç finansman piyasasında dırım Aktürk başkanhğında bir koşullann dengelenmesi. heyetin temsil edeceği toplantı OECD TUrkiye Konsorsiyuiçin hazırianan raporda, dış borç geri ödemelerinin 1985 ve 1986 mu, sıkı para politikası yönünyıllarında yükselme eğilimi gös deki uygulamaların süreceğine terdiğine dikkat çekilerek şu gö işaret ederek, bu koşullarda iç talebin canlanması yönündeki bekrüşlere yer verildi: leyişlerin gerçekçi olmadığını "Türkiye'nin dış kredi değer kaydetti. OECD raporunda en liliği, ödemeler dengesi alanında önemli politika seçiminin^KİT sağlanan başarılar paralelinde kredi kaynaklarının başta ihraartmaktadır. Ancak, dış borç cat olmak üzere üretken sektörödemelerini yerine getirebilmek lere yönlendirilmesinde yapılacaiçin gereken sermaye akışı, bu ğı kaydedildi. ANKARA, (ANKA) Türkiye'nin dış kredi değerlerinin artırılması için, OECD bünyesindeki Türkiye Konsorsiyumu'nun çaba göstereceği bildiriliyor. Konsorsiyum, bugün Paris'te yapılacak toplantıda 1980 yılında ertelenen banka borçlarının geri ödeme takvimini gözden geçirecek ve yeni kredi akışı için yapılması gerekenleri belirleyecek. Pamuğa 120 lira taban fiyat verilmesi istendi ekim alanının daralması nedeniyle rekoltenin düşük gerçekleşeceğini öne süren Şimşek, açıklamasını şöyle sürdürdü: "Yıllık toptan eşya fiyat artış ııisbeti, enflasyon endişesi göze alınarak, geçen seneki taban fiyatın üstüne yüzde 2025 ilavt edilerek verilecek taban fiyatı, hem ülkeyi, hem müstahsjli perişan duruma düşürür. Ülkeye zararı şöyle olur: Devlet alınıı ile görevlendirilen kooperatif birlikleri pamuk alaPamuk taban fiyatlarının, maz. Devletin elinde pamuk olönümüzdeki günlerde ilan edilemayınca yıl içinde oluşacak fiyat ceğini anımsatan Erdoğan Şimyükselmelerine gerekli müdahaşek, Adana Borsası'nda ürünün leyi yapamaz. (Fiyat istikrarını alınmasından 2 ay öncesinde sağlayamaz). Kooperatiflerde çakütlü pamuğun 120 liradan tes lışan binlerce işçi işsiz kalır. Decil edildiğini söyledi. Aynı işlevamlı çalışan birlik personelinin min Izmir Borsası'nda da sürdü milyonlara varan masraflan devrüldüğüne işaret eden Şimşek, lete zarar olarak intikal eder. En "Bugün içteki fiyat seviyeleri ve önemlisi, pamuk müstahsili böydolann devamlı yükselmesi ne le bir senede perişan edilmiş olur. deniyle pamuk fiyatlarının küt Bunun için yukarıda gerçek sulü olarak 120 liradan aşağı olma rette arzettiğim sebepler dikkayacağı aşikârdır" şeklinde ko te alınarak, pamuğa 120 liradan nuştu. Yağışların az olması ve aşağı fiyat verilmemelidir." tZMIR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Türkiye Ziraat Odaları Birliği Ege Bölgesi Yürütme Kurulu Başkanı Erdoğan Şimşek, pamuğa 120 liradan düşük olmamak koşuluyla taban fiyatı verilmesini istedi. Pamuk rekoltesinin düşük gerçekleşeceğini öne süren Şimşek, "Geçen seneki fiyatın üzerine yüzde 2025 ilave edilerek verilecek taban fiyat, hem ülkeyi, hem üreticiyi perişan duruma düşürür" dedi. İŞADAMININ GÜNLÜGÜ HAZIRLAYAN: H. TURGUT ARIĞ 7 Temmuz'a kadar • Anonim şirketlerin Haziran 1983'de kullanmaları gereken damga pulları bedelleri toplamı, Gider Vergi Dairesine makbuz karşılığı yatmlır. 15 Temmuz'a kadar • Gider (istihsal) Vergisi Haziran 1983 beyannamesi, vergi dai\fesine verilir ve,ödenir. . . . $.,• Emlak.Vergisi Beyannamesini henüz vermeyenler ya da yeretfaeyenler, beyanname verme süresi 2. kez uzatıldığmdan cezasiz verebilirler. tlkyarı taksidini ödemeyenler de gecikme faizi eklenmeksizin ödeyebilirler. • Gelir Vergisi 2. taksidi ödeme süresi uzatıldığmdan gecikme faizi eklenmeksizin ödenebilir. • Motorlu Taşıtlar Vergisi ilk yarı taksidinin ödenmesi süresi uzatıldığmdan gecikme faizi eklenmeksizin ödenebilir, 20 Temmuz'a kadar • 2' kişiden fazla işçi çalışan işyerlerinde Haziran 1983 'de ödenen ya da tahakkuk eden ücretlerin bordro kesinti tutarları, kiraların Vo 25'i, tarım ürünlerinin % 5'i, hayvancüık ve hayvan ürünlerinin % 2'si ve diğer ödemelerin vergi kesintileri Muhtasar Beyanname ile bildirilir ve ödenir. • Biletle girilen eğlence yerlerinde biletleri kullanmadan önce, biletsiz girilenlerde ise geçen aya ait eğlence vergisi tutarı, Belediyeye bildirilir ve ödenir. • Kendi adlarma reklam yapanlarm ve reklam işlerini sürekli meslek edinenlerin geçen ayyaptıkları İlan ve Reklamm vergisi, Belediyeye bildirilir ve ödenir. • Geçen ayın Yangın Sigortası vergisi ödenir. 25 Temmuz'a kadar • tşletme Vergisi NisanHaziran 1983 dönemi beyannamesi vergi dairesine verilir ve kesintiler ödenir. 31 Temmuz 'a kadar (1 Ağustos 'a uzar) • BağKur'un Temmuz 1983 aylık pirimi bankaya yatmlır. • Haziran 1983 Aylık Sigorta Bildirgesi S.S.K. Bölge Müdürlüğiine verilir ve pirimi yatmlır. • Kurumlar Vergisi 2. (1/3) taksidi ödenir. Otomotiv sanayiine ait bazı parçaların dışalımı yıl sonuna aek yapılabilecek Gazete kâğıdı fiyatına zam uygulanmadı. Defter ve kitap kâğıdına % 10 oranında artırım yapıldı SEKA ikî gtin önce zam yok dedi 9 ytizde 825 fiyat artırdı Kağıt türlerinin eski ve yeni fiyatı Birinci hamur kağıt 60 gram bobin Birinci hamur kağıt 60 gram ebat Birinci hamur kağıt 75120 gram bobin Bi'inci hamur 75120 gram ebat 2. hamur kağıt 60150 gram bobin 2. hamur kağıt 60150 gram ebat Renkli kağıt 60150 gram bobin Renkli 60150 gram ebat ra, SEKA'nın bu kez gazete kâğıdı fiyatlarını artırmadığı, onun dışındaki tüm kâğıt türlerine belirli oranlarda zam yaptığı açıklandı. 195.000214.000 210.000234.000 185.000203.000 200.000223.000 138.520153.000 143.445147.000 144.160167.000 149.110173.000 Ürdün'de Türk Sanayi ve Ticaret Sergisi düzenlenecek Ekonomi Servisi (TÜYAP) Tüm Farcılık Yapım A.Ş. tarafından Ürdün'ün başkenti Amman'da "Türk Sanayi ve Ticaret Sergisi" düzenlenecek. Amman Iniercontinental Oteli'nde 1117 Eylül tarihleri arasında ziyarete açık tutulacak olan sergi Dışişleri Bakanlığı'nca denetlenecek. İçinde bulunduğumuz yıl 150 milyon dolar tutarında dışsatım yapılması amaçlanan Ürdün'de daha önceden başlatılacak Tiirk Haftası ile koordineli olarak düzenlenen bu sergide ihraç ürünlerimizin satışı da yapılabilecek. Sergide yer almak işteyen Türk firmalarının TÜYAP'a başvurmaları gerektiği ilgililerce belirtildi. DÖVİZ KURLARI Dövizin cinsi 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ABD dolan A vustralya dolan Avusturya şilini Batt Alman markı Belçika frangt Dantmarka kronu Fransız frangı Hollanda florini lsveç kronu Döviz aiış 221.30 193.39 12.26 86.20 4.31 23.96 28.71 76.99 28.88 104.04 14.56 91.94 179.73 753.86 30.29 338.81 64.13 Döviz satış 225.73 197.26 12.51 87.92 4.40 24.44 29.29 78.53 29.46 106.12 14.85 93.78 183.32 768.94 30.89 345.59 65.41 Efektif alış 221.30 183.72 12.26 86.20 4.10 23.96 28.71 76.99 28.88 104.04 13.83 90.34 170.74 716.17 28.27 338.81 60.92 100 ttalyan lireti 100 Japon yeni 1 Kanada dolan 1 Kuveyt dinan 1 Norveç kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan riyall 1 tsviçre frangı Efektif satış 227.94 199.20 12.63 88.79 4.44 24.68 29.58 79.30 29.75 107.16 15.00 94.70 185.12 776.47 31.19 348.97 66.05 ALTIN GÜMÜŞ FİYATLARI Abş Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bilezik Gümüş 25.100 24.000 3.485 3.185 85.00 Satış 25.200 25.000 3.495 3.290 87.00 ANKARA, (THA) îmalat İZMİT, (Cumhuriyet) SESaı. .yii Yönetmeliği'nce, dışalıKA Genel Müdürlüğü'nce iki mı yasaklanan mallar listesinde gün önce yıl sonuna kadar hiçyer alan otomotiv sanayiine ait bir kâğıt türüne zam yapılmayabazı parçaların dışalımının, yıl cağı açıklandıktan sonra, 17 çesonuna kadar yapılması kararşit kâğıda dünden geçerli olmak Iaştırıldı. üzere yüzde 825 arasında değiBuna göre, otobüs, kamyon, şen oranlarda zam yapıldı. kamyonet, minibüs, otomobil, SEKA dün sabah zam kararıdizel motorları ve tarım traktörnı alır almaz satışları durdurdu. leri için gerekli bazı parçaların, Kâğıt ambarlarından çıkış yap31 aralık tarihine kadar dışalımı mak üzere olan 23 nakliye kamyapılabilecek. yonuna da el kondu. Daha sonSanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nca, dışalım süresi yıl sonuna kadar uzatılan parçalar şunlar: Otobüsler için, dövme tekerlek poryalar, direksiyon amortisörferi, istavroz tipi mafsalları havi ANKARA (Cumhuriyet Büvites şaftı, hidrolik direksiyon dişli pompası, flansı dişli arka rosu) Ankara Ticaret Odası Oda aks şaftları, marş motoru, silinMeclisi Başkanı Güngör Yener dir kapağı, kardan mili, yağ "Belediye Cezaları Yasa Tasarıpompası, termostad. sının Milli Güvenlik Konseyi'nce Kamyon, kamyonet, minibüs yeniden düzenlenmesini" isteyeve çekiciler için, süperme hacmi rek "Tasarı, bu haliyle yasalaş0.16 litre ile 0.173 litre arasında ması halinde büyük sakıncalar olan fren kompresörleri, 28 kilo doğuracaktır" dedi. ile 65 kilo arasındaki ön dingilAnkara Ticaret Odası Oda ler, hidrolik direksiyon dişli poBaşkanı Güngör Yener, DM'de mpası, kamyonet direksiyon rokabul edilenbelediye cezaları yatu, silindir kapağı ve manifold sa tasarısına ilişkjn olarak "Tacontaları, rot çubukları ve başsan bu haliyle kesinleştiği lakdirları. Bu araçlar için gereken her türlü contaların dışalımı yapılabileceği gibi yalnız CKD olarak da alınabilecek. Ancak silindir bloku ve gömleği, krank mili, sekman takımı, ekzantrik mili, piston kol yatağı, krank yatakları, diğer krank akşamı ile ekzantrik dişli kapağı montajlı halde Ekonomi Servisi 1973 yılınolacak. Treyler çekici motorları da "Amerikan Ekonomisinin komple olarak, çembedişlileri, Yapısı" adlı kitabıyla Nobel bakır kaynaklı çelik borular, ek ödülü alan ünlü iktîsatçı M. zantrik mili ve yağ pompası da Wassily Leontief Amerikan ekoparça halinde dışalımı yapılabinomisinin bugünkü durumunu lecek. hiçte iyi görmüyor. Leontief'e göre Reagan'ın monetarist politikası sonucunda ABD ekonomisi büyük ölçüde zayıfladı. Leontief Reagan'ın başarısı olarak sunulan enflasyonun geriletilmesi olgusunu ise işçi hareketinin son yıllarda pazarlık gücünü yitirmesine bağlıyor. Fransız ekonomi dergisi "Le Nouvel Ecomomist" te yayırılanan bir söyleşide Leontief Amerikan ekonomisinin son durumu konusundaki görüşlerini şöyle ANKARA (UBA) Başbakan dile getirdi: Biilend Ulusu'nun 8 Haziran cuSORU Reagan yönetirninin ma günü düzenleyeceği basın iki yıllık bilançosu nedir? toplantısmda Türkiye ile AET LEONTTEF Reagan yönearasındaki tekstil sorununa da timi Amerikan ekonomisi için geniş biçimde yer vereceği gerçek bir yıkım oldu. devletin açıklandı. ekonomideki ağırlığı azaldıkça Dışışleri Bakanlıjjı sözcüsü ekonomi güçsüzleşti. Vergilerin Nazmi Akıman'ın dün yaptığı indirilmesi devlet gelirlerini açıklamada Türkiye ile AET araazalttı, tüketilen geliri artırdı. sındaki sorunun çözümünde her Oysa ki devletin elindeki 1 milhangi bir gelişme olmadı. Özel yon dolarla, tüketicinin elindesektörün herhangi bir anlaşma ki 1 milyon aynı şey değildir. imzalayamadığını belirten AkıÇünkü, devlet, toplumsal anman, anlaşma olması halinde lamda otomobil ya da televizyon Türk hükümetinin anlaşma kutüketiminden daha önemli rallarına uyma ve diğer konularamaçlara yönelir. Bu amaçlar da özel sektörü destekleyici tu gerçekleştirilememiştir. tum alaca&ını bildirdi. SORU Yine de enflasyo Kuveyt, Alman Volkswagen\ firmasına ortak oldu İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Almanya'nın en eski çok ortaklı şirketlerinden biri olan Volksvvagen'e Kuveyt'in üçüncü hissedar olarak katıldığı resmen açıklandı. Açıklama, Volkswagen Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr.Rolf Sammet tarafından yapıldı. Alınan bilgilere göre, Kuveyt'in 440 milyon DM'lik bir ödeme karşılığı 1.2 milyar DM olan şirketin yüzde 10 payını satın aldı. Yönetim Kurulu üyesi ProtSammetbu açıklamayı yaparken, şirkec yetkilileri, "Borsa'da şirketimiz hisselerine prim yapılarak alımsatım yapıldığım bjliyoruz. Ancak, Kuveyt'in bu girişiminden haberimiz yok" ifadesini kullandılar. Bu arada Kuveyt'in hisse senetlerine talepte bulunması sonrası Volkswagen hisse senetlerinin nominal değeri yükseliş gösterdi. Şirketin hisse senetleri geçtiğimiz yıl 124154 DM arasında işlem görürken, bu yıl 137192 marka yükseldi. Buna karşılık şirket 2 yıldır tüm tevsi yatırımlarına karşın zarardan kurtulamıyor. Kuveyt'in Volkswagen'e katıl'' ması sonrası Almanya'da büyük hisse sahibi olduğu şirketlerin sayısı 5'e çıktı. Kuveyt'in hisse aldığı şirketler arasında, Hoechst Kimya ile ün'ıü MercedesBenz bulunuyor. Kuveyt ayrıca 1980 yılında Volkswagen'in Brezilya bölümünün yüzde 10 hissesini satın almıştı. SEKA'nın zam yaptığı kâğıt türleri arasında okıil defter ve kitap kâğıtları da bulunuyor. Bunlara yapılan zammm yüzde 10 oranında olduğu öğrenildi. Belediye cezalam yasa tasarısının yeniden düzenlenmesi istendi de belediyeler, hem iddia makamı, hem hakim ve hem de infaz makamı olacaktır" dedi. Yener, Oda meclisi toplantısmda yapılan tartışmalarda varılan kararı şöyle açıkladı: "Yasa Tasarısı bu şekilde kanunlaştığı takdirde, belediyelerin hem iddia makamı, hem hakim ve hem de infaz makamı olacaklarını, bunun da Anayasa ve kanun tekniğine aykırı olduğunu öne süren konuşmacılar, bu kadar önemli bir konunun Danışma Meclisinde layıkı vechile görüşülmemiş olmasını ve yetkili ve ilgili mesleki kamu kuruluşlarının görüşlerinih alınmamış bulunmasını eleştirerek kanunun bu son aşamasında Konsey'in ilgili komisyonlan nezdinde gerekli girişimlerde bulunarak sakıncalı hususlann behemal düzeltilmesi. Bu arada Türkiye Odalar Birliği'nin de devreye girerek etkili çalışmalarda bulunmasını gerekli görüldüğünde Türkiye çapında müşterek başkanlar topİantısı düzenlenerek konunun etraflıca tartışılmasını istediler." Meksika'nın dış ticaret dengesi nıayısta 2 nıilyar dolar fazla verdi MEXİCO CİTY (ANKA) Dış borçları itibariyle dünya ülkeleri arasında Brezilya'nın yani sıra ilk sıralarda yer alan Meksika ithalatını azaltmaya ve ihracatını artırmayı amaçlayan politikaları sayesinde dış ticaretinde mayıs ayında 2 milyar dolarlık bir fazla kaydetti. Dış Ticaretindeki olumlu geıışmeleri, Meksika için yabancı bankalar tarafından taahhut edilen 1,1 milyar dolarlık kredinin kullanımına başlama olanağı sağladı. Bunun yanısıra, bu yıhn sonuna kadar Meksika'nın yabancı bankalardan 2,2 milyar dolar değerinde başka bir kredi kullanma durumunda olduğu belirtiliyor. Ancak ekonomiyi kurtarma operasyonunun henüz tamamlanmadığını savunan gözlemciler, bu yıhn başlarında özel yabancı bankalarca 1,7 milyar dolarlık kredi sağlanan Meksika'nın söz konusu iki krediyi yıl sonuna kadar kullanmak zorunda kalacağmı kaydediyorlar. • "Enflasyonu gerileten sıkı para değil işçilerin pazarlık gücünün yokolmasıdır nun iki yılda önemli bir gerileme kaydettiği görülüyor... LEONTİEF Enflasyonun gerilemesi Reagan'ın monetarist poiitikasının sonucu değil, daha çok sendikalarla firma yönetimi arasındaki mücadelenin sonucu İktisatçı Leontief Amerikan ekonomisini değerlendirdi Başbakan Ulusu toplantısmda AET'le tekstü sorununa geniş biçimde değinecek basın dur. Enflasyon oranının düşmesi Amerikan işçi haretetinin güçsüzlügünü ifade eder. Ayrıca canlanmanın gündeme geleceği gün enflasyon yeniden artacaktır, çünkü bunu önleyecek hiç bir önlem alamamıştır. SORU Kârlar Reagan sayesinde yeniden yükselmedi mi? LEONTİEF Bence kârlardan önce yatırımlara gözatmak daha anlamlı olur. Yatırımların canlandığını söylemek ise olanaksız. Reagan yönetiminde Amerikan ekonomisinin üretim kapasitesi büyük ölçüde zayıfla ya yönelik belirtilerin arttığını dı. Ayrıca Amerikan sanayi yagörüyoruz... tırım yapmak konusunda oldukLEONTİEF Ekonomide ça titiz. Japonlar yatırım için 10 politikanın aynen sürmesi duruyıl boyunca ortalama yüzde 5'lik munda canlanmanın hızlanacabir kâr oranının yeterli görürüğını söylemek olanaksız. Herşey lerken, ABD'de bu oran 5 yıl hükümetin ekonomi politikasına bağlı olacaktır. Eğer faiz oran"Amerikan Ekonomisinin ları düşerse canlanma hızlanır. Yapısı" adlı kitabıyla Ama bu kez de enflasyon azar. 1973'te Nobel ödülü alan Reagan tam bir ikilemle karşı karşıya. iktisatçı fVassily Leontief, SORU Başkan Reagan po"Reagan yönetimi litikasını deg'ştirebilir mi? Amerikan ekonomisi için LEONTtEF Sanıyorum. gerçek bir yıkım oldu. Başkan yeniden seçilmek isteyeDolann güçlülüğü crğinden önümüzdeki aylarda ekonominin güçsüzlüğünün ekonomik polikitada değişme göstergesidir" diyor. başlayabilir. Reagan canlanma için enflasyonda hafif bir kıpırHAMBURG (ANKADPA)danmayı göze alacaktır. Reagan'ın yeniden seçileceğini tah Federal Almanya Türkiye'de yatırım yapmak için seçimleri min ediyorum, çünkü henüz Amerikan halkı nezdinde itiba bekliyor. için yüzde 15'e yükseliyor. rını koruyor. Merkezi Hamburg'da bulunan SORU Ama dolann güçlüFederal Almanya Ortadoğu DçrSORU Siz bundan sonrası lüğü yatırımlar açısmdan olumneği tarafından yayınlanan sön için ne tür bir politika lu bir temel yaratmadı ır>ı? yıllık raporda, Türk Hükümetiönerirdiniz? LEONTİEF Esasen doîann LEONTİEF Tabii ki Fried nin, Federal Almanya'dan Türkgüçlülüğü ekonominin güçsüzlüiye'deki sermaye yatırımlarını arman'mkini değil. Bugün temel ğünün göstergesidir Güçlü dola öncelik Amerikan ekonomisine tırmasını istediği kaydedildi. Bu ra bunalımın ve yüksek faiz eski gücünü kazandıracak poli am.ıçla Almanya'da önde gdfen oranlannın fiyatıdır. Eğer gerçek tikalara verilmeli. Bu da yatırım işad.<mlarının da katılacağı t»ir faiz oranları kâr oranlarından konferans düzenıenme.i kararları ve ara tırnıa harcamalarını yüksekse pura sanayie değil ban artırarak ve fakaı beürli düzey laştırıldı. Ancak seçimlerin kakalara kayar. ABD'de de böyle de bir teknolojik işsizliğf razı «ımda yapıiacağının açıklanmaoldu. olarak gerçekleş... İssizler i^in de sından cunra bu konferansın seSORU Yine de yılbaşından devlet yardımlarını artırmak çimlerden sonraya ertelendiği bu yana ekonomide canlanma şarltır. bildiriliyor. Batı Almanya Türkiye'de yatırım için seçimleri bekliyor