Catalog

19 MART 1982 Cumhuriyet 9 (Baştararı 12. Sayfada) yalnız Italyan Komünlstleri değil, Hırittiyan Demokrotlar ve gerfcl ABD Başkanı Reagan da savunuyor. Bu türden uğursuz blr Ittifak lcinde kendlnlzl nasıl hlssediyorsunuz? Berllnguer: Gercekten de Reagan ve Almanya'nın ve italya'nın Hıristiyon Demokratları glbl gerlcllerln, kendi Clkelerindeki işcilerin haklarını savunmazken, Polonyalı işçilerle dayanışma lcinde olduklarını 8ik sık açıklatvalan gercekten de şaşırtıcı. 6u acıklamaların amacı ve ikiyüzlülüğü ortada. Bunu acıfia cıkarmalı, mahkum etmellyiz, ncsıl italva'da Hırlstlyan Demokrat Parti Sekreteri'nin Polonya'dakl baskıya karşı blr dolu laf ederken, El Salvador'daki Hırlstlyan Demokrat Duartenin kanlı diktatörlüğünün adını ağzına almamasını mahkum ettiysek Ancak bütün bunlar, blzl, blr Işci pcrtisini Polonyalı işcilerin daycmışmamızı acıklamakian alıkoyomaz İTALYA: POLİTİKADA AHLÂK İtalyan Komünist Partisi kendlnl polltlko lcinde yıpranmış oian öteki partiler karşısında ahlaki blr güç olarak tonımlar. Bu strate|i. partinlzl Iktldara hlc de yaklaştırmış değil. İtalyan politikasındo ahlaki omaçlarla bir sonuca varılamayacoğı kararına varmadınız mı? Berlinguer: İtalyan ic politikasında daha fazla ahlâk lcin verciiğimiz möcadele yolsuzluklara karşıdir, gercekte ortck cıkarlar arada kaynarken .partllerln ülkenin orfak cıkarlarınf temsil ettlği anlayışına karşıdır Ister seclm zaferler! getlrsin, Ister getlrmesin. bu mucadeleyi vermek zorundayız... BİTTİ BERLÎNGUER fBastarari 12 Ssvfsda» Uraman Sultanı Kabus'un Tngiltere'ye iner ayak karsılaştığı kabus. kısa blr süre sonra yerini pembe düşlere bıraktı Kırmızı halılarla kaplanmış havaalanının garında Kralice'nin özel trenr kendisini bekliyordu. Tren, uzunlamasma inşa edilip alt yanlarma da demir tekerlekler takılmış, Içi kadife atîas kaplanmış bir madeni saray gibi !dl. Tron, Sultan Kabus'u içine aldığı gibi dogruca Kralice'nln ve tüm devlet hükümet büvüklerinln el pençe bekleştiği Victoria Tstasyonu'na yöneldi BIR SULTAN FOYLE KARŞILANIR Sonunda tren sökiin etti. Kıvnla kıvnla, kırmızı hah giydrılmiş perona girdi. Kraliçe Başkanlıgındaki Kral ailesi kaoıya yakın sol tarafta yerini almıstı. Bira? daha açıkta, sai; yanda ise Baebakan Thatcher komutasındaki hükü> met 'iveleri esas duruşa fireçmişterdi Derken kapı açıldı. Içeriden sanklı. cüppeli. orta boylu ve orta boy sakallanna aklar düsmüş Umtnan Sultam Kabus çıkıverdi. Sultan Kabus'un rüya gördügune inandınlma*!' icin hersev vanılmıştı. BU ÎTTBARIN NEDENI.. Buckingham Sarayı lle hükümotin ortaklasa gerçeklestirdikleri Sultan Kabus'a pembe rüya gördürme operasyonunun nedenı îse akşam haberlerinde BBC'nln ağzmdan işitild'. Umman Sultanı'nın öteki Arap Sultanlan. Şeyhierl sibl öyle büyük petrol varlığı falan voktu. Kaldı kf IngiKzler'in oetrole falan gereksinmesi yoktu artık. Araplar'a çölün ortasmda petrol veren tann, Ingllizler'e de karanhk denizlerin dib'nden fiskırtmıştı. Umman, Batı dünyasının Şah damarı Basra Körfezl'nde en kritik noktada yer alıyordu, Hürmöz Boğazı'nın bir yakası Umman'in denetiminde idi. Hörmüz NATO'culann, eofcrafyacılann deyimJ lle Basra Körfozi'nin kapısı idl. Bu kapının safclam tutulması, «Kuzeydekl kom».u»nun hırsız tutulmasından daha akıllıca idl. Urrman Sultanı Kabus, bu kapmm en guvenllir bekçisl Idf. Elbetteki kendislne blr kapıcıya yapılan Jşlem yapılaeak dflglldi ya... «Umman Sultanı Kabus El Said, Hürtnüz Kapısı'nin en gOvenillf bekçisl îdl. Bunun için Sultan olduğu halde bu alçak srönullülüğü nedeni ile Sultanlar Sultanı muamelesine, «VeHnlmet» saygısma layıktı. Kaldı kl kendist gercekten de velinimet İdl. Çünkü «Müştnrf» îdl. Hem de öyle az buz deftil. Geçen yil trlnk diye 35 milyon sterlin (yaklaşık 1 milyar TL.l hastınp Tngiliz Chieftain tanklanndan bir tam set satm almıştı. Bu geiigl ils do vereceği siparişin büyüklüğü görmüs Recirmlş TnjşriHz Sarayı'nln bile dudagını uçurtacak Irillkte. Sultan Kabus. Umman baskenti Muskat'ta blr üniverslte kampüsü kurmaya karar vermişti. Ve tngillz flrması Cementntion Tntemationai ile kontrat imzalamıştı. Umman'm Tneriliz firmaya vereceâi sterlmleri taşıması Içln t*iKİli7İer>in de Umman Sultanlıgt'ndan (früres kazanmişT 100 deve falnn satm almaİRn rnrunhı Sultan. TnglHzler'e tam 215 milyon sterlin (60 milyar TL) ödeyecek. Işte Ingilizlerin Umman Sultfini Kabus'a g6sterdiklert pembe rüyanin «tabirl» bu olsa gerektir. îngiltere Mektubu yola gitmesi, Sıkıyönetim Ka(Baştarafı 12. Sayfada) nunu ile Komutana tanmnuş Derneği vesile ittlhaz ederek soruşturmayı hedefinden sap olan yetkilere tecavüz niteüğltırdığı ve masum kişilerîn tu ni taşımaktadır. Komutanın tuklanmalarına yasaya aykırı haberi olmadan Sıkıyönetim yollardan yürüyerek sebebi böl sinde hiçbir vatandaş tuyet verdiği asikardır. tuklanamaz. «Askeri 8avcı Suleyman Tak«Anayau, tnsan haklan gözkeci ve yardımcısı Sivil Savcı leşnıeleri ve 353 sayıb yasa hü Mustata Gül'ün mesai saati dı kUmlerl karşısında, Usteğmen 9inda Sıkıyönetim '£ Numaralı yargıcın bu karan. kanunen ge Askeri Maiıkeınesine gönderdıü serll olamıyacağı glbl. y«rgıleri Barış Oerneği soruşturma nın bağımsızlığı prenslbl Ue de dosyasile Ugili olarak gıyabi bağda»abllme«l mümkün değiltutuklama karan veren üsteğ dlr. Yargıcın takdlr hakkı, bamen hakim Necdet Çalkar'ın ğımsızlık prensibinln bir sonu 23.2.1983 taribll gıyabi tutuk cu olarak kanunun tayin ettigl lama kararı tutanağının altuı sebepler üzerindedir. Bunun dıda isml; soyadı ve sicll numa ?ına çıkıtdığı takdirde, yargh rası yoktur. Sadece, çizgiler na nın bagımsulıjı yerini, yargılinde okunması dahl mümkün cuı keyfi hareketlne terkeder. olmayan ve kime ait olduğu Bu da hukuk devleti anlayışıbellı bulunmayan Mr imza mev mıza tam manaıUe »ykırıdır. cuttur. Bu şekllde verilmiş o UUnlerdir hürriyetlerinden, »Ue lan bir tuluklama kararı, kalerinden, tş ve güçlerlnden ve nunen geçerll olaınaz ve yok kamuya yararü faallyetlerinden addedilmek icabeder. yoksun bırakılan hukuk, tiim, «... Tutuklama kararı Ue 1 flkir vakltdüfUnce Inunlannut 1 hiV ve kavbedllmeden M » giU olarak tutuklama muzettbeat bırakılmaları yolunda yapı keresiniu kesinlikie mahkenıe lacak girişlmler başkanı tarafından düzenlenme nuçlar, bukuka ve alınacak ao> saygüı devlet si gereknıektedir. Gece vakti f olarak Tttrk ve Dünya kamuyabi tutuklama kararı veren vlcdanlarda devlet Usteğmen yargıç, ertesi sabab oyunds ve saygınlığı artırmak mahkeme ba^kanının gelip tu yönetlmlne bir sonuç lıasıi eüetan başka tuklama müzekkeresini tanzlm ve İmza etmesinl beklememlş mez.» ve sanki Mahkeme Başkanı Imiş gribi. tutuklama müzekkere sine imza atmıştır. Böyle blr (Baştarafı 12. Sayfada) tutuklama müzekkeresi kanunen yok farzediimek gerekece rinde arama yapmışlardı. Yağinden, gıyabi tutuklamamn vi pıian aramalar sonucunda İnealıiye çevrilmesi kararı da, ka gütere'dekl Chinchınelı Şirketl nunen geçerli addedilemez ve ne 6 müyon 570 bin lira ödeme ortada tutuklama ile ilglll blr ci için Mensucat Santral A.Ş. karardan hahsedilemez. adına Halil Bezmen paraflı 21 nisan 1980 günlü ödeme em«Askeri Savcı 8Uleyman Fak keci'nin tutuklama kararını er ri bulunmuştu. Aynca yabanc» tesi günü yani mesai saati Için şirketin Türkiye temsilcisi Rade 24.2.1982 günü refakatinde sim Zayimoğlu'nun bir bantu bulunduğu tstanbul 1. Urdu nın Gayrettepe Şubesi'nin Chinve Sıkıyönetim Komutanı Sa chlnel şirketine göndermek Uze yın Orgeneral Haydar Saltık'a re 400 Atatürk altını yaürdığı haber vermesi gerekirken, As nı da derinleştirilen soruşturkeri Savcı kanunun bu amfr ma sonucu ortaya çıkanlrruşa hükınünü dikkate alnıadan ve Dün yapılan mahkeroeye gekomutan yetkileri üzerine çı len Halil Eezmen ve Rasim Zakarak, aynı gece vani. ZA.'İ.VAtl yimoğlu Uadelerinde söz konı> tarihinde tstanbul ftmniyet Mü su jirkete ödeme yapmadıkları dürlüğii'ne yazı yazarak tııtuk nı söylediler. Tutuksuz olarak lanan kişilerin rterhal yakalan yargüanan sanıkların avukafr aıaUnnı ve teslim edilmelerini ları, mahkemeden müvekkiUetetemlştir. tstanbul 1. Ordu ve rinin duruşroalardan vareste Sıkıyönetim Komutanının ha tutulmasını istedüer. beri olmadan Askeri Savcı SttMahkeme avukatların istetn levman Takkeri'nln hövln hlr l«rini fcahul etü. TUTUSCI,y« (Baştarafı 1. Sayfada) olan Irak'ın buna rağmen geCen yil S. Arabistan, Katar ve BAE'den 20 milyar dolarlık dev blr yardım sağlavarak savaşı 6ürdürdüğü biliniyor • İRAN: Gereksinmelennl karşılamak lcln günde 3,6 milyon varll petrol üretmesi qereken iran'ın günlük üreliml halen 900950 bin varll dolayında. Rezerv vorlıklorı dc cok azalmış olan iran'ın diğer OPEC ülkelerlnden borc alma olanakları da çok sınırlı olduğundan durumu daha krftik gö rünüyor • LİBYA: Llbya'nm kalkınma plânlannı ve ithalatını sürdürmek lcln günde en az 1.1 milyon vorlle yakın petrol üretlm pazarlaması gereklrken gönlük öretlml holen 800 bin varll dolavmda. Libya. ceşltli Olkelerle bu arada Türkiye lle petrol takası anlaşmalanna gi rerek üretiminl artırmanın ve hlc değMse bu düzeyde tutmanın yollarını arıyor. • NİJERYA: Gereksiniml 2,2 milyon varllken günlük üretlmlnl 1,4 milyon vorile kadar Indlrmlş durumdo, Halen 36,50 dolar olan resml flyatını 31 dolara indirmekle üretiminl daha da düşürmek arasında bir tercihle karşı karşıya bulunuyor. Gereksinimi günde 1.2 milyon varllken üretiminl 700 bin varil dolayına Indirmiş olan Cezayir de benzer durumda bulunuyor. Nijerya ve Cezayir'in de tıpkı Libya glbi petrol takası anloşmaları yoluvla fazla petrollerini pazarlama yolları arayışı lcinde oldukları belirtillyor. Bu ülkeler dışında, başta flyatlarını kısa blr süre önce varll başına 2,50 dolar indlrmek zorunda kalan Venezüella olmak üzere Endonezya, Kuveyt, Gabon ve Ekvator'un da halen sürdürdüklerl üretim düzeyinin altında blr düzeyl onaylamaları cok zor. Cünkü bu ölkelerin de gerekslnmeleriyle bugunkü Oretlm düzeyleri blrblrlne cok yakın. Bu değerlendırmenin ışıâ'"da halen günde 18,5 milyon va ril dolayında bulunan OPEC üretiminin fiyatları bir dengeya getirmek icin 17 milyon. varil dolayına düşürülmesi icin manevra alanına sahip tek büyük üreticinln Suudl Arabistan olduğu anlaşılıyor. S. Arablstan'ın 250 milyar dolarlık dev kalkınma plânlarını aksatmadan halen 77,5 milyon varll arasında olduğu sanılan günlük üretiminl 6,4 milyon varile kadar düşürmesl mümkün. Petrol talebini 180'de yüzde 8, 1981'de yüzde 6 düşürdükten sonra bü yıf da yüzde 35 araaında düşörmesl beklenen OECD ülkelerinde süren ekono mlk durgunluk bu ülkelerln taleblnde kısa dönemde önemll blr gellşme beklenemeyeceğinl gösterivor. Bir yandan ener|iyl daha dikkatli kullanmava alışan zengin Batı ülkelerinin diğsr vandan OPEC dışı uretlcilerden alımlarını artırmalan da OPEC'I bugünkü noktaya getirmlş durumda. Bugün vanlan noktada fiyatları bellı düzeyde. örneâin 30 dolar dolayında tutmak icin tek care üretiml daha da düşürmek ama bu konuda anlaşmak da koloy olacağa benzemlyor ve bütün kozlar şimdl S. Arabiston'ın elinde bulunuyor. OPEC Bezmen ve (Baştarafı 12. Sayfada) kesinlikie sakıncalı olacaktır» dedi. îşçi çıkarma yasağının kaldınlmasıyla birllkte adaletslzligin daha da bUyUyeceğinl belirten DERÎÎS Sendikası Genel Başkanı Yener Kaya ise, «Yetkilüer işsizliğin had safhaya ulastığinı belirtirken, lşçi çıkarma yasağının kaldınlmasıyla işslzler ordusuna yeni ilâveler yapılacaktır.» dedl. BAŞARAN'IN SÖZLERİ öte yandan TÜEKtŞ'e bağlı Demıryolu tşçlleri Sendikası Başkanı Adnan Basaran da «Yüksek Hakem Kuruln'nun bugünkü uygulamasının llerideki tş banşını etkileyecpfini» söyledi. «Devletin verdifti sozle. rt yerine getlrmeil çereklr. Uçlnln her tilrlfi hakkının geclkmeslne rajrmen ne olursa olsun als yine çalışma bansını safclayın denlllyor. Bu nereye kadsr verebillr» dedi. tşçi hakkının bu kadar asJnya alınmasımn ileridekl iş banşın» etkileyeceğine deginen Başaran, «Blı eğer demokraslnln blerlljM Içln omuz omuzs vereceksek, sesler tek taraflı çıkmamalıdır» şeklinde konuştu. Petrolİs (Bastaraft 1. Sayfada) ğında salt ham petrol ihracatı 2o milyar dolara yakın bir gelir getiriyor. Kuveyt petrolden elde ettiği büyük gelirlero karşıhk 1,4 milyon civarındaki küçük nüfusu ile kişi başına düşen milli gelirde dünyada ilk sırayı alıyor fkişi başma 18.541 dolar). Bu arada, yaklaşık 1.4 milyonluk nüfusun icinde Kuveyt asıllılann sayısının 562 binde kaldığım, kalanların ise diSer Arap ve Islâm ülkelerinden gelen ve çoğunlugunu çeşitll hizmetlerde çalışan yabancılann oluşturduğunu da belirtmeliyiz. Bu rakamların meydana getirdiği çarpıcı tabloda gözüken zenginligine karşılık. Kuveyt, petrol Ureticisi zengin Arap Ulkeleri arasında petrol gelirini «en akılcı» kullanan ülke. Ülke içinde lüks tüketimin aşınlığı not edilse de, ellerindekl (onları kullanmada Kuveyt'liler Batılı herhangi bir işadamı kadar dikkatli ve hesaplı hareket ediyorlar. Kuveyt, günün birinde petrol rezervlerinin bitecegi gerçeğinden hareketle ekonomik hedef. lerini uzun zamanlı bir yaklaşımla şimdiden belirliyor. Başka bir deyişle, Kuveyt'li yöneticilerin daha bugtinden baslıca gündemi, Ulkenin 21. yüzyıldaki ekonomik durumu. îşte bu noktadan yola çıkarak Kuveyt, halen 300 milyar dolan bulan elindeki fonlan kârlılık getiren iş alanlanna yatırıyor. Yatırımlar 18 bin kilometrekarelik küçük Kuveyt'e değil, daha çok ikinci ulkelerdeki büyük projelere yöneliyor. Ancak bu yatınmlara girilirken. gözden kaçırılmayan başlıca hedef, uzun vadeli kârlılık. Devlet Başkanı EvrenMn, Kuveyt ziyaretinin altını çizdiği bir oişçn, «zengin potanslyeline karşılık kaynak sıkmtısı Içlnde bulunan Türklye'nin sözkonusu Kuveyt fonlannm hiç defllse bir bölümünü Törklye'de kâr getlrecek yatırun alanlanna çekmeyi» öngörüyor. örneğin, TUrkiye turizm alanmda sınırsız bir potansiyele sahip. Ancak dev turizm yatmmlanna girmek, bugünün ekonomik koşullarında Türkiye açısından mümkün değil. Bu noktada bütün sorun, «kesin kâr getlrecek projeler hazıriayarak Kuveyt'ln dikkatini bu slanlara çeknıek». Bu çerçevede. Devlet Başkanı'nın ziyareti sırasında Kuveyt tarafına ilgilenebileceği bir dizi yatırun projelerl önerilecek. Bu konuda ilk öneriler zaten Kuveyt Emiri'nin eylül ayındaki ziyareti sırasında iletilmişti. Bu projeler daha çok iki tarafm da belli hisse oranları ile katılacaklan ortaklıklar biçiminde düşünülüvor. Aslında TUrkiye'nin Ortadoğu ülkeleri arasında ilk ortak yatırıtnı kurduğu ülke de yine Kuveyt. Hatırlanacagı gibi TUr kiye ile Kuveyt bundan on yU kadar önce Akdeniz Gübre Sanayil projesinde ortakiığa girmişlerdi. Bu ortaklık halen kâr lı bir şekilde devam ediyor. Ancak ara dönemde ortaya çıkan gelişmeler, örnegin petrol ekonomisindeki değişmelere ve TUrkiye'nin ekonomik kriz içine girmesi başlatılan bu işbirliğinin yeni projelere kaydırılmasını önledi. Türkiye, Avrupa ve Dünya para pjiyasalarıyla yakından ilişkili olan Kuveyt ile mall alanda da temas halinde, Kuveyt Emiri'nin geçen eylül ziyaretinden dönüşünde verdiği direktif üzerine bu alanda Kuveyt'ten belli katkılar sağlandı. Merkez Bankaları aracüığı ile Kuveyt'in petrol alımı için kullanılmak üzere TUrkiye'ye bugüne kadar sağladığı kolayüklar 70 milyon dolan buldu. TUrk işadamlan müteahhitlik alamnda da Kuveyt'e girmeye başladılar. Şimdilik ikl TUrk flrması Kuveytte iş yapıyorlar. Bunlardan Ali Muatay firması Kuveyt çevre yollannın 70 kmiik bir bölümünü yapıyor. Tekfen ise 7 dev su deposunun lnşasını sUrdürUyor. TUrkiye, Kuveyt'ten petrol Ithal etmiyor. Ancak Iraktran savaşuun sıcak günlerlnde Irak taahhüüerinin blr bölümünU KENAN EVREN yerine getiremeyince Kuveyti devreye sokup dogan açığın bir bölümünü bu ülkeden karşılattı. TUrkiye'nin ihracatı da büyük rakamlara ulaşması bile, her yıl belli bir artış gösteriyor. Örneğin 1979'da 10 milyon dolar olan ihracat 1981 sonu itibanyla 70 milyon dolan aştı. Devlet Başkanı Evren'in Kuveyt ziyareti öncesinde iki ülke arasındaki mevcut ekonomik ve ticari llişkiler ve bu ilişiklerin geleceğe dönük yüzü bu şekilde özetlenebilir. baskını, deprem, yangın gibi doğal afetlere uğrama halinde verilen bir izindir. Kapah cezaevlerinde bulunanlar, jandarma gözetiminde bu izni kuilanacaklar. Yarı açık cezaevlerinde ise tek başlarına ya da gardiyan gözetiminde bu izni kullanabilecekler. Ş özel izin: HükümlülUk sü resinin üçte birini iyi halle ge çirenlere verilebiliyor: 10 güne kadar mazeret izni verilebiürken, özel izin süresi 72 saat (yol süresi dışında). # îş arama izni: Hükümlunün salıverilmesine 15 günden az bir süre kaldığı zaman, 8 saati geçmemek üzere iş arama izni verilecek. Bu bölümde bir değişiklik olmadı. Yürürlükteki hüküm değişmedi. • Yapılan değişikliklerden biri de hükümlünün dışarıda çahşabilmesiyle ilgili. Hükümlülük süresinin dörtte birini 1 yi halle geçirenler orman, tarım, deniz avcılığmda, yol yapımında ekipler kurma yoluyla çalışma hakkı kazanacaklar. Yahut da şartlı salıverilmesine bir yıldan az süre kalan hükümlüler ekip kurmadan da dı şanda çalışabilecekler. Eııniar için kuruluşlara yeni tasanyla «hükümlülcri çalıştırma zonınlulugu» getirildi. Ayrıca jandar ma gözetiminde bu sürelere bakmaUan da çalışma koşulları sağlanacak. Çalışacak hükümlüler çalıştıkları sürenin ücretini işverenden alacaklar. Tasarıda getirilen bir değişiklikte, cezaevlerinde ayaklan maya, ya da kaçmaya girişenlerle ilgili. Eskiden kaçma ya da ayaklanma halinde şartlı sa hverilme üçte birden beşte bire düşüyordu. Yeni tasarıyla ıki kez ayaklanmaya ya da kaç maya girişip hüküm giyenlerin şartlı salıverilme haklan tamamiyle yanacak. Ancak yeni ta sarı, yasa yürtirlüğe girdikten sonra geçerli olacak. Bu hüküm şimdiyo değin bu tür eylemlerde bulunanlan kapsamıyor. MGK 1. Sayfada) (Baştarafı (Baştarafı 1. Sayfada) Ne pasaportta, ne de nüfus kâğıdında yazmadığına göre niye soruyor ki? Hangi dedemin? Ne demek hangi dedernin? Yani annemin babasmı mı, yok sa babamın babasıru mı, soruyorsu^ nuz? • Babanın babasmı tabii. Bir yanhşlık olmasın? Ne yanlışhk olacakmış? Birinci Dünya Savaşı'nda bu mıntıkada olan annemin babasıydı. Babamın babası Çanakkale'deymış. Bu ralara hiç gelmemiş.. Suriye gümrük memurunun yüzünde hiçbir gülümseme yok. Dik dik baktıktan sonra kayboluyor ve uzunca bir bekleyişten sonra gelıp pasaportumuzu teslim ediyor. Artık Suriye'deyiz. Suriye'de bugünlerde şaka yapmaya fazla uygun bir ortam bulunmadığını Şam'a doğru ilerlerken farkediyoruz. Bir kontrol. Didik didik aranıyoruz. Bir kontrol daha. Bir daha. ŞanVa, yaklaşırken. bir kez daha. Girerken bir kez daha.. Şam'da para bozduracak sarraf arıyoruz. Taksi şoförü uyarıyor: Sakın ha. Sarrafta para bozdurmak yasaklandı. Sarraf sandığınız kişi muhaberat (Suriye Gizli Istihbarat Orgütü) çıkabilir. Sakın ha.» Ne olur? Ne demek ne olur. îdam. idam.. Sonra öğrendik ki, sarraflık ve sarrafta para bozdurmak nisan 1981' de yasaklanmış. Cezası da idam filân değil tabii. Ancak. taksi şoförünün tep kisi bugünlerde Suriye'yi saran genel ruh halinin tioik bir örneği. Aslında kapah kutu Suriye'de neler olup bittiğine ilişkm çeşitli rivayetleri hemen yani başındaki Lübnan'da duymuştuk ama, bu ülkeyi Lübnan'dan ayıran sıradagların güney komşumuzda olup bitenlerin doğru dürüst duyulmasım önleyen bir doğal barikat oluşturduğunu Suriye'ye ulaşınca anladık. Surâye, Hama olaylarının Suriye'nin Lübnan'a baglanan hu dut kapısı Jdeydeh Anti Lübnanlann doğu girişinde. Hafif kıvrımh bir yoldan ilerleyerek yaklaşık 45 dakikalık bir araba yolculugundan sonra Anti Lübnanların doğu ucuna, Şam'a vanyorsunuz. Şam, batısındaki sarımtrak ve çıplak. orta yükseklikteki tepelere yaslanmış bağlık bahçelik bir düzlük üzerinde. Bu düzlük biraz doğuya doğru gidüince çölleşiyor ve taa Bağdat'a dek uçsuz bucaksız yayılıyor. BEYRUT'TAN ŞAM'A Beyrut'tan bir dolmuş taksiye atlayıp yeşil Lübnan Dağı'nı tırmanıyorsunuz. Eger taksi müşterileri arasında Filisünli ve Suriyelı yoksa dagı aşmak uzun sürmüyor. Yarım saat İçinde bir yani tepeden Beyrut'a, ve denize diğer yani da Dogu'dakı Bekaa Vadisi'ne ve Anti Lübnan sıradaglanna bakan doru^a erlşiyorsunuz. Ancak bu kısa yol Falanjistlerin Kontrolündeki bir bölgeden de geçtlgi için Filistinli ya da Suriyeli Şam yolculannca kullanılmıyor. Taksiden indiri» lip kaçırılmak ve öldürülmek olasılıgı var çünkü. Diger yol ise, Lübnan Dagı'nın doruk noktasma yan yollardan ulaşıyor. Bu yolu izlerken, Lübnan'da bulunan Suriyeli Caydırma Gücü askerlerinin sayısız kontrol noktasını da aşmak zorundasınız. Şansmız yaver glderse bir saat sonra kiml zaman kardan kapanan doruktasınız. Beyrut ve aenlz arkanızda. önünüzde, doğu yönünde görkemll bir manzara. Bir tabak gibi düm düz ve verimli. geometrik çizgilerle biçimlenmiş topraklanyla kuzeyden güneye uzun ama daracık Bekaa Vadisi yatıyor. Geçen yıl Suriye füzeleri yerleştirildiği gerekçeslyle lsrail ile Suriye'yi bir savaşın eşiğinde dolaştıran stratejik Bekaa Vadisi. Otomobille 10 15 dakikada geçilecek kadar dar bir düzlük olan Bekaa'nın dogusunda boz renkll ve çıplak dekoruyla Anti • Lübnan dağ silsilesl. Anti Lübnanlar, Golan yaylası ve Kuzey Filistin'e hakim yüce Cebel Şeyh (mitolojideki Hermon dagıden başlayarak kuzeye, Homs ve Hama yakmlarma dek, başkent Şam'ı da yalayarak Suriye ile Lübnaa arasında uzanıyorlar. Anti Liıbnanlardan çıkıp Şam'ı çevreleyen düzlükte toprağın içinda kaybolan Barada ırmağınırı yarattığı vahada kurulu Şam, 4000 yaşında. Dün yanın en eski kenti sayıhyor. Fransız şehircilik uslubuyla Arap geleneğinin kaynaşmasından oluşan bol meydanh, bol bahçeli ferah bir kent. Hudut kapısında soyumuzu sopumuzu araştıracak kadar kuşkulu bir ülkenin başkentine ayak basar basmaz sarafta para bozdurmaya kalkışmanın «idam»la sonuçlanacağım duyduktan sonra iyiden iyiye ürkmüştük. Ana caddelerin kenarlarındaki kaldırımlarda asla tek gezmeyen, grup halinde bir aşağı bir yukarı turlayan kırmızı bereli tahta coplu inzibatları görünce bu ürküntümüz daha da arttı. Suriye gözle farkedilebilir derecede rahatsızdı. Bu gözlemimizi yalanlamak istercesine Şam akşamüstü saatlerinde bir denbire hareketleniyor. Sokaklar, kaldırımlar cıvıl cıvıl insan dolu. Yürümekte güçlük çekiyorsunuz. Dükkânlar dolu. Sinemalann önü dolup boşalıyor. Kimisi alış veriş yapıyor, kimisi «piyasa». En kapah giysill hatta yüzü siyah peçeyle örtülmüş kadınlardan tulum pantalon modasmın son örneklerini sersrileyen çarpıcı makyajlı ahmlı kadmlara.. Başlannı kırmızı çizgili kefyelerini dolamış, ceketlerinin altında uzun entarileriyle geleneksel giysill Suriye erkekleri; takım elbiseli, kravath şık beyler. Ve adım başı Suriye cölü ve bozkırı yüzlerinin kavrukluğunda yansıyan askerler. Öbek öbek geziyorlar... Gece saat B'a rlak Şam kaldınmlanndakl mozayiğin bu dinamizmi dinmiyor. Saat 8'a doğru dükkanlar birbirl ardına kapanıyor ve 9'dan sonra el ayak giderek çekiliyor. Kimse so» kaklarda kalmak istemiyor. 4000 YILLIK KEÎSTTTE BÎR AKŞAMÜSTt) BAAStYYE, BAASİYYE Ertesi gün sabahın erken saatlerin den başlayarak Şamlılar yine sokaklara dökülüyorlar. Çoluk, çocuk, genç, ihtiyar. Okullar, devlet daireleri, meslek kuruluşları, işyerleri bandolar ve boru trampet takımları eşliğinde ellerinde pankartlar ve Hafız Esad'ın portreleri yığınlar halinde trafiğe kapanmış caddelerden Cumhurbaşkanı'' nm konuşma yapacağı Konuklar Sarayı'na doğru akıyorlar. Baas Parti si'nin iktidara gelişinin 19. yüdönümü kutlanıyor. Yürüyen topluluklann önünde bir grup amigo sürekli slogan attırıyor: «Baasiyye, Baasiyye» (Baasçıhk). Yürüyuşçü topluluklar sloganları tekrarhyorlar. «Ha fız, Hafız» ya da, «Ya Ayunak Ya Abu Süleyman» (Hafız Esad'ın oğlunun adı Süleyman olduğu için Arap geleneğine uygun biçimde onu Abu Süleyman yani Süleyman'ın babası diye niteüyorlar. Ya Ayunak Ya Abu Süleyman, gözüne kurban olayım Hafız Esad glbilerden bir anlam taşıyor.) Bu sloganlardan başka bir de surekll olarak Müslüman Kardeşleri karalayan sloganlar bağırılıyor. Suriye, besbelli ki, bütün bir şubat ayı boyunca devam eden kanlı Hama olaylannın gerilimini yaşıyor. Devlet (Baştarafı 1. Sayfada) Evren de yarın Kuveyt'e gidsceğinden, Devlet Başkanlığı'na bu süre içinde Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahnln Şahinkaya vekalet edecek. Orgeneral Nurettin Ersin'in gezisine Pakistan'ın muhtelit kentlerinde gösteriler yapmak Uzere, Silahlı Kuvvetler Mehteran Böluğü de katılacak. Orgeneral Ersin, refakatinde bulunan heyetle birlikte 23 mart 1982 günü kutlanaoak Pakistan Milli Günü (Cumhuriyet'in ilanı) törenlerini izleyeeek ve Pakistan Kara Kuvvetlerinin muhtelif blrlilc ve tesislerinde incelemelerde bulunacak. Kara Kuvvetleri Komutam Orgeneral Nurettin Ersin resml ziyaretini tamamladıktan sonra 29 mart 1982 eünü yurda dönecek. (Baştarafı 12. Sayfada) tür şiddet olayı olduğunu belirtiyor ve ekliyor Birin cisi Küba'ya bağlı olan ve Marksizm Leninizm ilkele rini benimseyen bir hareket ki, bunu durdurmak çok güç. Diğeri de üstesinden ge linebilecek olan ve cinayetlerle, sosyal yoksulluğa bağ lı olan şiddet hareketi.» Le Monde'a göre Başkan Turbay ülkenin gerek sosyal sorunlan gerekse ekono mik sorunlar karşısında yetersiz kaldı. Turbay'ın bir başarısız olduğu konu daha var ki. o da uyuşturucu madde kaçakçıhğı. Bu, «pa ralel ekonomi», geçen yıl tam 2 milyar dolar gelir ge tirdi. öyle ki, ülkenin en bu yük dışsatım maddesi kahvenin satışından elde edilen gelir bu rakamdan yaklaşık 400 milyon dolar daha düşük. Ülkedeki siyasal durum da kuşkusuz bu şiddet olay larından etkileniyor. «sıkıyö netim altındaki demokrasi» hAlA yürürlükte. Siyasal yaşam yozlaşmış durumda, siyasal partiler hareketsiz, siyasal katılma düşük. Nitekim pazar günkü seçirnlero katılma oranı % 50 dolaylannda kaldı. ÜJkede 19741978 arası, dönemin Başkanı Lopez Mic helsen tarafından yürürlüğe konan mali reformlar, e(Baştarafı L Sayfada) konomiyi rayına oturtamasUne bağlı araştırma gemisl dı. Çünkü bu reformlar uK. Piri Reis, 15 mart pazartesl yuşturucu madde kacakçılıgUnU tzmlr'den aynldıktan son tı, petrol krizi ve M 19 örra Ege'deki uiuslararası su gütünün doğması nedeniyle larda çeşitli bUlmsel araştır sorunlara çözüm getirmekmalar yapmış ve salı RünU Ça ten uzak kaldj. Buna karşm nakkale'ye gelmlştl. halen Meksika'da sürgunia mart Çanakkale gehitleri de» yaşayan Kolombiyah gününe katılan K. Plrl Reis dUn Çanakkale Bogazmda akın ünlü yazar Gabriel Garcia tılar ve bunlardan yararlanma Marquez, Michelsen'in. Koyollarıyla Ugili bilimsel araştır lombiya demokrasisi için son şans olduğu görüşünde. ma yaptı. Enstltü yetklllleri hava koşul lannın uygun olması halinde Ege Denizinde uluslararası sularda den« kirliliSiyle Ugili tLAN ŞtŞU 2. SULH HUKUK aynntılı çalışma yapacaklannı HAKİMLtĞtNDEN ve çalışma alamnın Ege Denizindeki uluslarsratı «ularda 1981/23 vasayet saptanmış 22 ayrı istasyondan Şişli Çağlayan, Bahar oluştuğunu belirttiler. sk. 13/2'de ikamet eden Ege Denizinde sürecek araşKüçükler Ahmet ve Hayri tırmalar «ırasuıda deniz dlblnKuşdogan vasileri Yıldız den canlı örnek almacağı, deKuşdoğan vasilik vazitesin niz suyunun çeşitli derinlikleden affedilerek yerine KUrinden kirlilikle ilgili örnekler çüklere aynı adreste ağave denin dibinin yüzeyiyle ilgibeyleri Ramazan Kuşdoli çahşmalar yapılacagı öğreğan vasi tayin edilmiştlr nildl. . ilan olunur. 15.3.1982 Uyuşturucu YARIN: BİR MUAMMA: MÜSLÜMAN KARDEŞLER Piri Reis (Baştarafı 12. Sayfada) dilmekte, hem de satıştan yüzde 7,5 kâr sağlamış gibi yüzde 23 stopaj vergi kesintisi yapılarak taklbata geçilmektedir kl, bu uygulama hatalıdır.» BANKANIN İTİRAZI Zlraat Bankası'nm bilirkişi ra poruna yaptığı iürazda borçlu Transtitko'nun daha az faiz öde mek için bir takım girişimlerde bulunduğu belirtilerek şöyle de niliyor: «Btr zamanlar caydıncı ve cezalandırıcı nitellği olduğu snlaşılan borçlar kanununun 103. maddesinde bellrtjlen temerrüt faizinin bugünkü cari faiı nlspetinin üçte veya dörtte birinde kaldığı gözönUne alınırsa borcun kanunl takibe düşmeslni beklemek çok cazlp ve kârlı bir iş olacaktır. Esasında bu du nun uzun siire lstiımar edilmiştir. Bu yolla borçlu mükâfatlan dırılmış olacaktır. Alacaklannı kanunl takibe intikal ettirnıek bir alacaklı için, borçluya faiz nispetinden tenzilatı cöze almak demek olacaktır. Böyle blr kişlnin mükafatlandınlması anlamı ns gelen yüzde 10 temerrfit fa> izi uysulaması, cari faizjerin yüzde 50'ye yaklaştıği bir zamanda düşiinttlmesi bile caiz değildir. Bankamıza borçlu Transtltko ile bankamız arasın< daki mukavelenin 5. maddesinde borçlu en yüksek cari taiz Transtitko nun borcuyla ilgili oranlannm uygulanmasım peşinen kabnl ettlğine göre, olayı mızda uygulanacak faiz oranı bellidir. Bllirkişilerin yasatar» ve usule aykırı karanna kesin» likle Itiraz edlyoruz.» VEFAT ve BAŞSAĞLIĞI DSt V. Bölge Müdürlüğü elemanlaxındak Zir. Yük. Müh. Hüseyin SÜZER'İ 13 mart 1982 günü kaybetmlş bulunuyoruz. Kederli aüesine ve sevenlerine başsağlığı dilerlz. DSt'Lİ V. BÖLGE ARKADAŞLARI AMATÖR SANATÇILARA ÇAĞRI Hikaye. Mizah, Makale, Fikra, Denerne ve Şiir dallanndaki urünlerinizi bekliyoruz. Bilgi için Posta Kutusu 146 Bakırköy Istanbul Doç. Dr. Hikmet KANDEMİR Göz Hastahklan MUtehassısı Bağdat Cad. 296/12 Erenköy/ÎSTANBUL Tal,: 96 67 08 (Baştarafı 18. Sayfada) aktln lçeriginda var demekUr. Hizmet sözleşmesinin bu kap samı ve nitelifei isverenin sorumluluğu açısmdan uygun sebep, sonuç bağlantısımn kabuIU için yeterlidir. Esasen olayda kaza ile RÖrülmekte olan iş arasmda illivet bag:' eercekleşmiştir. Bu itibarla iş kazalannda temel ilke, işverenin kaaalt lşçinin kendi kusuru dışındaki zararlandıneı olayderı soruralu olacağıdır.» Işveren (Basın: 3703) • 13792 numaralı Basm Kartım 251196 numaralı Amatör Ehliyetim 14057929 numaralı sigorta kartımı, kaybettim hükümsüzdür. Önce KURŞUNLU # tstanbul Uman Başkanlığından aldıgım 11614 Sicil nu maralı Liman CUzdanımı kaybettim. HUkümsUzdUr. SILMAZ SEZEB YE1HTKP.E SANAT DERGİSİ Yıllıkabone 200 lira Porto çeki 879S5 P.K. 77İttanbul • 16038 nolu ehliyetimi kaybettim Hükümsüzdür Nevzat DURAN SEDAD AKKI DEM Büyük Konutlar bul. 127orıkaraı müfettiş adayları Prof, Dr. Aydm Aybay'ın BORÇLAR HUKUKU DERSLERİ kitabıçıktı. Ederi: 250 Tl. Isteme Adresi: Araştırma, Eğitim Ekin yoyınları PK 315, Sirkecilstanbul Tel:22 81 70 Tek isteklerde 50 Tl. lik posta pulu gönderilmetidir.