Catalog

ONtKİ CUMHURİYET 3 MAYIS 1979 BİR BÜYÜK HOCA, BİR BÜYÜK DOST... Haldım TANER örk loplumu batı tıyatrosunu onun soyesınde tanıdı, Muhsln Ertuğrul bır dın kadar bağlı olduğu tıyatroyu Turkıyede de sevdırmek, yerleştırmek ıçın omru boyunca yılmaz bır azımle çalıştı. Onun tek başına yaptığı hızmeti saydığınız zaman yabancılar bu kadar şeyın bır omre nasıl sığdığına şaşıp kalıyorlar. Gıtti, tıyat royu batılı ustalara çıraklık edıp onların ya nında oğrendı. Tıyatrosunun kulturel kalkın madakı bırıncl derecede rolunu orada anladı. Geldı, buradakılere orada gorduklerim oğ relti. Kolları sıvayıp batı şaheserlerıni kendı Cevırdi. kendı sahneye koydu, kendı oynadı. O bızim tiyatromuzun Ataturku Idl. Azml, tutarlılığı, bukulmez ıradesi sonsuz tıyatro sev glsl genc kuşaklara ornek olmalıdır Acım daha çok konuşmama engel oluyor. Yaşamı boyunca bu mezıyetlerinı fırsat duşurup bol bol yazmıştım Ikl anı ılo onu çlzmeğe çalışayım. Zeytınburnu tlyatrosunda temsılleri engellemeye kalkan beledıye kararı kendısıne tebliğ edıldığı zaman yanında Idlm. Şapkasını aldı fırladı. Yetışemedık. O hızla gitmiş tıyatronun kapısına dıkılmış, I T çerl gırmek Isteyen Beledıye Memurlarına «Geçemozsınız» demış tBeni ezmeden ıcerı fjıromezsınız» Memurlar şaşırmışıar. Gıdıp du rumu o zamankı Boledıye Başkanı Haşım Işcan'a bılclırmışler Bu konuda Haşım Işcan'ın J kendısıne serzenışte bulunduğu gun de tesadufen ben ve Turk oyun yazarları derneğındekı arkadaşlarım aynı solonda ıdık Hocaya ayrı bır saygı duymasına karşın Haşım bey, «Yaşlı ınsanlar olarak bızlerln leennı Ilo hureketımız daha doğru olur.» gıbı bır lat edecek oldu Hocayı gormelı ıdınız O mahçup o konuşmaktan cok susmayı tercıh eden halı blrden kayboldu Coştu Bu bonım tfipnnılı halım beyefendı dedl Boyle bır olay gcncl ğıme rastlasa ıdı tıyatroyu kapamaya gelenlerın tepesıne o tıyatro nun çatısını gcoınrdırn Kendısıne yapılan saygısızlıklura bılge kışılığı lle olağanustu hoşgoru gosterebılmesıne karşın tıyatroya karşı saygısızlık, kımden gelırse gelsın, aslan koiilırdı Bır başka anı, Rahmetlı dostum Ahmed Kutsı Tccerle bırlıkte Şehır Tıyatro sundakı başreıısor odasında zıyaretıne gıtmış tık Bır ara nasıl oldu se oldu Rahmetlı Tecer. Hocam hatıralarınızı yazsanıza, dıyecek oldu. Hocanın yuzu değıştı Bırden Ya demok benı artık hatıralarını yazacak yaşta sayıyorsunuz dedı Alındı. Bır hafta kadar da bıze kuskun kaldı O tarıhte yetmış yaşında ıdı vo hareketın ta gobeğınde ull. Acım ıkı katlı Bıri Turk tıyatrosu kurucu sunu, başoğretmenını, pırini yltırdl. dıye İkıncısı kışlsel ve bencıl açıdan Baba gıbı sevıp saydıgım her hareketımde her işlmde «Hoca acaba ne duşunur» dıye hep kale aldıgım buyuk bır dostumu yıtırdım Gedığı doldurulamaz Bh inanç adamının ardından Dok»or Muhsın Ertuğrul u Ozdemır Suat Taşer uğurluyorlar Nutku, V8 MUHSÎN Bodrcltin TUNCEL INSANCIL BIR K1ŞİLIK Sevda ŞENER Muhsln Ertuğrul arkasında çok saygın bır anı bırakıp gıden bahtlı bır olumlu. Saygın olducju kadaı sevgı dolu bır anı bu. O yuzden olum acısına sevgının tadı karışıyor ölum olayı karşısındakl çaresizlık onıın ınsan olmanın tum olanaklarını sonuna dck en iyi bıçımde kullanmış olduğunu bllmenın verdıgı gururla dengelenıyor Muhsın Ertuğrul u uç ayrı kışılığı ıle yaşatacagım gonlumds Turk tıyatrosunun gelışmesıne en buyuk katkıda bulunmuş ol masından gelen tarıhscl onemı ıle tiyatro sa natında her zuman lyıyı ve guzelı savunmuş olmasından gelen evrensel değerı ıle, sevecenlık vo ıncolıkle yuklu Insancıl karşılığı lle Gençlere karşı ne kadar hoşgörulu olduğunu, kuçuk gayretlerl ne kadar ıncelıklo deqerlendırdığınl, ner guzeı çobüyı yureklendırdıgını anlatacağım Is terımkı Muhsın Ertuğrul yalnızca Turk tıyat rosundakı onemlı ışlerı ile değıl, insan ılışkılerındeki tatlı tavrı lle de anılsın Bır anımı yazmak ıstıyorum Muhsln Ertuğrul Dıl ve Tarıh Cografya Fakultesi tlyatro kursusu vo Enstıtusu nun kurulmasına yazıları ıle onculuk etmış, yıllarca savunduğu bu tasarısının gerçekleşmesınden mutluluk duymuştu Bızleri çplışmalarımızda hep yureklendlrrnıştı Enstıtumuzun onur uyesı olduğu zaman kursude yapılan toplantıya goldı Oğrencılerle tanış tı Kocaman bır aıla gorunumunde olan kürsumuzun bır de yaşlı hademesı vardı: şlm dı emeklı olan Ismaıl efendl Muhsln hoca onun da gonlunu aldı. Gıdarken oğrencllere sevgl dolu baktı ve «Ismaıl efendı cocuklarım sana emanet» dedı Bu sozler yaşlı hadememız ıçın ne kadar gonul alıcı, oğrencılerımız ıcln ne kadar oğretıci bizler icın ne kadar goz yaşartıcı bır insanca tavrı dıle getırıyordu Genç lerı yaşlıya emanet odışındcki sevecenlığı, seslndekı sevgı yukunu soyleyışındekı ade ta mohçup ınrelığı hıc unutmayacağım Muhsın Frtuğrul Turk tiyatrosu ıçln yap tıkları ıle kıtapiarda, tıyatro sanatma getır dığı değerlerlo bu faanatın çağdaş orneklerınde, ınsan kışılığı ıle gonullerde yaşa yacak DOĞRU PROVAYA HOCAM!.. Yıldız KENTER Yıl 1948. Konservatuvardan yenl mezun olmuştum. Muhsın Hoca Devlet Tıyatroları Genol Muduru.. llk rolumu oynuyorum Benden buyuk. benden tecrubelı, guçlu oyuncularla Hoyecanlıyım. becerıksızım. korkağım. Blr gun bır provaau. aşırı duyarlı olduğum bır gundu sanıyorun\. Oyun ıcabı suratıma hafıfçe tukurulmesl gerek. Bu oloyın o provada nedense dozu kactı bıraz. Acemılığıme yenlldım, ağlamaya başladım. Prova kesılaı, ortalık karıştı. Ağlaınanı durmuyor.. Klm banb ne yaptı?.. Herkes bırbirlne soruyor. Derken hıc beklenmedık blr anda, salonun karanlıklarından hocanın sesı geldı. «Yıldız, buraya gel f Kendimi soktuğum bu sıkıntılı durumdan benl çekıp kurtaracak olan bu sese doğ ru. daha da çok ağlayarak koştum. «Ağlamo» dedl. Cebinden bır mendıl çıkardı.. Kolalı mı? kokulu. kocaman blr mendıl. «Al. dedı, &ıl gozlerlnl, anlat. ne oldu? » Içinde bulunduğum durumu cok Iyl anladığını hemen hıssettım. Anlayışına biraz daha sıjınarak dert yandım şikâyet ettım «yuzume kasıtlı olarak tukurdu» dedım. Yumuşak, sıcak, tatlı tatlı sahne Insanını anlattı bana Sonra da «Tukuruğu seyırcıden yememeğe bak Yıldızcığım. Gerısı vız gelsın sana. Hadi bakalım, doğru provaya » Doğru provaya, hocam.. Hep verdlğln llk dersl hatırlayarak... S SEVGİU HOCAM Işık saçan, yol gosteren bir varlıktın. Bundan böyle yapıtlarm, özgür düşüncelerin gelecek kuşaklara yol gosterecektir. Nur içinde yat. Müşfik KENTER Modern Turk Tıyatrosunun kuruluşunda 1 numaralı usta olarak anılan Muhsın Ertuğrul, Ege Unıversıtesınm kendısine verdlğl «fahrl doktor» belgesıyle bırlıkte Bu dünyadan Muhsin Ertuğrul da geçti Suat TAŞER Seksen yed! yaşın Türk tlyatro ve sınemasına adanmış yetmlş yılı, yenıllkler, baçarılar, savaşlar, acılar, coşkular sevlncler kırgınlıklar değer blllrlıkler ve bılmezllklerle tıkabasa dolu gecelı gunduzlu yetmiş yılı 29 nısan 1979 gunu guneşll bir Izmir sabahında. saat dokuzda noktalandı. Turk tıyatrosunun ve slnemasının buyuk sa natcısı ve savaşcısı Muhsın Ertuğrul, ardında imrenilecek, Ibret alınacak, unutulmaz bir sanaı yaşamı ve cılesl bırakarak fenaların fani dunyasından gecıp gıtti 24 nısan 1979 gunü, Ege Üniversltesl Rektdrluğu ve Guzel Sanatlar Fakultesl Tıyatro Bolumü Başkanlığının gırışımi ıle izmlr Devlet fiyatrosunda duzenlenen gorkemli bır torenle, yet mışlncl sanat yılı dolayısıyla kendlslne «fahrı doktor» unvanı verıldı Dıyebılırim kl, uzun sanat yaşamının en mutlu dakikalarını o gece yaçadı Tufan halinde kopan alkışlar arasında sah neye davet edıldığlnde son dereoe coşkulu vs sevlncli konuştu ve son sozlerl, «Hepınız var olun» oldu. Gonlu kırık gıttlyse de gözü acık gıtmedl sa nırım Nur Içlnde yatsın. Muhsın hııuy ui Lge Unıvorsıtesı Rektorunden tahrı doktoıluk belycsıııı alırken. 44 Oğlum O'nunla çalışıyor,, Çocuk tıyatrosunun destekleyicisi odur Salih KALYON Muhsın Ertuğrul'u bıze tanıtan, ustalarımızdan Gunbr Sumer'ın deyımı ile «bugun tıyatro yapabllenlen bızler, tumumuz Muhsın Ertuğrul'un cebinden çıktık » Bugun tıyatrolar perdelerını acabılıyorlarsa, acılan perdeler seyırcı bulabılıyorlarsa, Muhsın Ertuğrul'un bunda payı çok buyuk Batı anlamında tıyatro olayını Turkıye'de gercekleştırmeye başladığı donemlerde çocuk tlyatrosu olayını da bırlıkte goturmeyi planlayan, bu konuda olumune dek uğraş veren yıne kendısidır. Kanımca, eksık kalan, çocuk tıyatrosu konusunun başıbaşına ozerk bıçımde Cumhurbaşkanına bağlanması onerısı Idı Muhsın hoca'nın. Turk Tlyatro tarıhının A'sından Z'sıne değin onun yeşerttlğı fllızler de hep onun adını taşıyarak surdurecektlr yaşamını. O'nun blze bıraktığı en son armağan ACOK (Andolu Çocuk Oyuları Kolu)dur Anısı onunde saygı lle eğıllyorum. Sükran GÜNGÖR Yedı, sekız yaşlarındaydım Cıne'dekl sessız slnemanın çığırtkanı dondurmacı Kose Sulo, elındokl koca çanı salluya sallaya bağırıyordu. t Bu akşam slnemamızda .. Ankara Postası Ankara Postası Baş roldo Ertuğrul Muhsln, Su lo, çocuk kulaklarımıza ulaşan her kelımesıyle bızı sık sık başka alemlere surukler, akşamları babamıın «oturun oturduğunuz /erde şımdi sırası değil» azarını işıtlrdlk. Ne olurdu o akşam bır Izln çıksaydıı evden1 . Ankara Postası neydı9 Bu Ertuğrul Muhsın ne yapıyordu orada'' Bır oğrenebılseydık ablamla Akşam sofradan kalkarken babam. « Haydl hazırlanın çocuklar, dedı sızı sınemaya gotureceğım » Bız şoş kınlıklar Içlnde bakışırken eklemışti «Ertuğrul Muhsın oynuyormuş bu fılmde » Gun çatıp iıyatro okumaya kalkıştığım zaman babam ızın vermedı Aradan 10 yıl geçtl Bir muzice ıle kader benı tıyatrocu yaptı. Babama şoyle yazmıştım «Sendcn ızınsız oyuncu oldum Bana kızma Çunku. ben sekız yaşındayken bır akşam yemeğınden sonra adını andığın adam aldı benı tiyatroya. Ertuğrul Muhsın » Sonrakl yıllar Cıne'ye glttığımde babamın artık Işımden utanmadıgını goruyordum Bazen sorulmadan da soyleyebıliyordu«Oglum Istanbul da tıyatroda çalışıyor» Sonra bolll bır guvonle gururla ekllyordu. «Ertuğrul Muhsın'lo boraber» Ertuğrul Muhsın adı. istanbul'un cok uzaklarında blr yerde, adını ayıptan arıtıp şerefle kaynaştırmış, utancı gurura yuceltmıştı, Yattığı yer nur olsun. anat yaşamının yetmışıncl yılını doldurduğu. Ege Uiıversıtemızın ona «Onur Ooktorası» verdığl şu gunlerde aydınlar, sanaıseverler doyasıya sevınemedller, sevınçten uçamadılar onun hepımlzı Istemeden bırakıp gıtmesıyle... Birden, ondan ayrılmanın uzuntusu yureklerımızl dağladı. 15 şubat 1892 yılında Istanbul'da. Uskudar' da doğan boylesı bır ınsan, teklorın başında gelır. Her yonu lle, ilkin kışılıgl ıle Boylesı bır kişılık, her şeyden once, sanata, ınsana duşunceye kulture uygarlığa Insanı zoolopk yaratık olmaktan kurtaran değerlere her şeye, bun'arın ya nında kendl kendısıne saygılı olmasıyla ozellığınl, bu ozellığının anlamını kazanır Hemen hemen hepımız. yaşamımızda, kendi kendımlzın sı nırlarını dolaşmayı aklımıza bıle getırmeyız. O, bu zor işi tâ başından, kendı olannklarını lyı kes tirlp başarmıştı. Işte boylesı bır ınsanın, renkli, heyecanlı, çok duygulu.yaşama sevinclyle, sanat tutkusuyla dolup taşan elli yılını yakından Izlemek mutluluğuna erdım. Bunu soylemem onu tanımanıza bır şey eklemez belkı ama ben bunu boyle bır anda soylemek zorundayım yoksa onun adını duymayan var mı'' Onu butun ulke tanıyor, başka ulkeler de bılıyor Bu bızım buyuk mutluluğumuz . Muhsln'ln buyuk değerl bence klşllığindekl guçten gelıyor. Bu guç onu yaşamı boyunca dım dık ayakta tutmuştur öyle bır ınsan kı, daha llk gunden. duraksamadan, gıdeceği yolu kestırmış, o yoldan da hiç şaşmamış Sanatının buyuk us talarını yakından gormek, tanımok içın, onların yaşadıkları yerlere, gerçekten yetersız koşullor ıçinde gıtmış, oralarda dışıni sıkıp oturmuş, ça ğımız tlyatro sanatının kıpırdanışlarmı duymuş, anlamış. Öyle yaman bır tıyatro tutkunu kı, sanatına lâyık olabılmek ıçın Ilkın kendını yetıştlrmek gerektığını, kültursuz hlç bır şey yapılamayacağını kavramış, onlamış Blrlncl Dunya Savaşından önce, savaş Içlnde ve sonrasında Fransa'ya, Almanya'ya. Rusya'ya «tlyatro turi7mı» yapmak ıçın gıtmemıştır Hıç bır tanınmı? tiyatro odamı gormek, anlamak, bılmek Icın o nun kadar dunyayı dolaşmamıştır dersem yanlış olmaz. En guzel. en yararlı. en etkill gece dersl elbette tıyatro. Sanatın bu yönunu llk kavrayan, onun halk lcln gercek eğıtim ve kultur kurumu, Istersenız buna okulu dıyelım, olduğunu anlayan Muhsin değıl mı bızde?. Dunya tiyatrosunun buyuk yapıtlarını yıllarca once turkçemıze, tertemlz, lezzetll dılıyle kazandırmadı mı' Dıl konusunda onu ne kadar ovsek azdır Muhsin'ın türkçemızdekı ustunluğu, dılımızın çok sağlarn, zengın, gerçekten başarılı olcusunu verlr. Özgurce duşunebılen ınsanlarımızın çok olmadığı anımsanırsa, Muhsin'ın yaşamı boyunca kendi sanat alanında duşunce ozgurluğune kıymamış olmasının değorı daha iyi belırır. Camus' nun unutulmaz deyımiyle, tarıhın tek olmeyen, yıpranmayan değerı ozgurluk ozleml, Muhsin'ın başta gelen ozellığıdır. Benim anlayışıma gore, Muhs'n, bızde batılı anlamda tıyatronun kurulup yerleşmeslnde blrincl derecede rolu olmuş, bu yolda her zaman anılacak hizmetlerl geçmış bır buyuk sanat adamımızdı Araştırıcılığı yanında, kuruculuğu nu da unutamayız. Bu değerl belki hepsınden once gellr. Kurduğu. yonettıği tıyatro ve toplulukla rının sayısı kabarık «Dârulbedâyı» adının altında «Şehlr Tıyatrosu ve Tıyatroları»nın temelınden tutun da. Taksım'dekl Ataturk Kultur Merkezı düşuncesl ondan başka kımsenin değlldlr Onu yitırdlğimıze yurokten yanıyoruz Yazımı onun Için aklımdan çıkmayan şu sozlerlyle bltlreylm: «Ben. hayatımı, ruhumu, sağlığımı sevgıml kısacası her şeyımı seve seve bu «tıyatro» de nen ideale harcadım ve bu savurganlıktan mut luluk duydum Hıç blr şey yapamadımsa bıle ona ömrümü vermekle comertlığlml ve sevglmi gösterdim ya, bu bana yeter..» Ödün vermeyen bir sahne adamı Engin KARADENİZ Kendı deyımı ıle «Daha duzenlı, aaha ıyl ve aaha guzel oıana orışmeyı amaclamış tıyatro anlayışını Cmelıorlzm)» benlmseyen Muhsın Ertugrul, yerkurede çağdaş tıyatroyu Turkıye'de kurumsallaştıran kışıydl. Sotya'da saygın Bulgar tıyatro adamı Georglev'in ılk sorusuydu «Ertuğrul Muhsın ne yapıyor'» karşHa^tKjımızda Moskova'da Babayev, o'nu gormomıştı ama çok Iyl tanıyordu. Muhsin hocu, tıyatro evrenınde oyuncu, yonetmen, eğıtıcl, çevırmen ve sınema yoneimenı olarak çoktan yerinl aldı DuraKsamadan kpndını yenıledl durdu. Ramp ışıklarına sureklı genç kadrolar yetiştırdı. Yurt capında yaygııı tıyalro eylemı çalışma ları ılo Cumhurıyet donemı Turk Tıyatrosunun kurucusu olarak hep saygı ile anılacak bır ustaydı Muhsın hoca .. 70 yıüık perdeci Mücap OFLUOĞLU Sevgıll tlyatro severler, Tıyatromuz 70 yıllık PERDECI'sını yıtırdl. Yetmış yıldır perdelerımızı açıp kapayan usta eller yok ar tık. Onun çıraklarıyız Perde acıp kapamanın zorluklaıını yakından gorup tlyatro sana tına gerekli saygıyı, sevgıyı, bağlılığı onun yanında, cevresmde bellemiştık. 1976 Mayıs'ından berı 3 yıldır Perde'sınden uzaktaydı ama her gece tum dunya perdelerlnl, tum dunya perdecılerlyle bır lıkte açıp kapatıyordu Sızlerln alkışlarınızı duyarak, yureğl yureklerinızle çarparak. Perdecl'mlzln yureğl durdu. Ellerı, ellerımızde yaşayacak. Sofya komşu kapısı, bu kapı son yıllarda hlç kapanmıyor. yoğun bır trafık var Ikl ulke arasında Bakanlar gellyor Ankara'ya, bakanlar gıdıyor Sofya'ya Meclıs başkanları, mılletvekılleri, partı yonetıcllerı, sondıkacılar, teknieyenler, yuksek duzeyde burokratlar Sofya ve Ankara yollarında mekık dokuyor Geçen yıl Başbakon Ecevıt. Varna'da Todor Jivkov ılo buluştu, geçen hafta Todor Jivkov temmuzda Turkıyo BaşbGkanı lle buluşacağını açıkladı parlamentoda Haziranın son haftasında Bulgar DışIşlerl Bakanı geliyor Ankara'yal.. Bulgarlar dağa Balkan dlyorlar, dağlarını da çok sevıyorlar. Geçen hafta Vıtoşa dağının karlı tepelerınde dolaşırken, Bulgar dostlarla konuşurken Balkanlardan esen rüzgarı daha Iyl hıssettım Içımde. Karşıda Sofya, karlı tepelerle bahar renklerl, leylaklar, laleler, kestane çıcekleri birbirine karışıyor. kulağımda ünlu yazar Haytov'un sozlerl çınlıyor: «Uygarlık Insanlığa cok olumlu katkılarda bulunmuş, hastalıklor onarılmış ama yenl hastalıklar da getırmlş.. Doğanın. cayınn, çlmenin klrlenmeslnden doğan hastalıklar..» Haytov'u Turkçeye çevrilen yapıtlarından tanıyorum. Yazarlar Blrllğlndekl odasında kırk yıllık dostlar gıbi karşılaştık «Vaktınız varsa evıme gidellm, blr cay Içellm» dedl Karısına telefon ettl, Sofya'nın doğusunda. yeşıl bir parkın Içlnden geçerek guzel bır eve vardık Kapıyı hoş blr kadın açtı Sutlu hamur tatlısıyla nefıs çaylar Içtlk. Sonra bir soyleşıye daldık, saatler geçlverdl Haytov'un ellnde kalın bır dosya, dosyada notlar. Turklye'ye gelmlş blrkaç kez, yenlden gelecek, dos yadakl notlarını tamamlayacak, sonra da «Blr ımparatorlugun yukselışı ve çokuşu»nu yazaçak. Ege kıyılarını çok sevmış unlu Bulgar yazarı, mavl bır duş gıbl anlatıyor Ege gczılerınl. Haytov eskı bır gazeteci, ylrml yıl once çevre kirlenmesl konusuno eğılmış, «Susken Gul» adlı bir kıtapla başka bır ruzgar estırmış Balkanlarda Uygarlaşmanın getırdığl dıkenlerı sergllıyor Susken Gul'de Dıkenlı gul bır ders kıtabı oluyor nerdeyse TV'de oturumlar duzenlenlyor. bapla şarap Içenlerln çoflu Yunanca konuşuyordu yıne. önce Balkan şarkıları dınledık, renkli glysıleriyle halk danslarından bır gecit 6eyrettlk, sonra Yunan turlstlerl çıktı plste, şarkılar soyledıler, coşkuyla dansettıler. O meyhanede benım oturduğum masada Turizm Bakanımız Alev Coşkun da oturmuş blr sure once Turklye'ye donüşunde de turizm dalında yapılacak işbırlığmden 8oz etmiştl, hatırlarsınız. o ışblrliği gerçekleşlrse, Boğaz'da ya da Ege kıyılarında .ANKARA... ANKA... Balkanlardan Esen Rüzgâr Müşerref HEKİMOĞLU okullarda, halkevlerlnde konferanslar. Haytov Susken Gulu anlatıyor durmadan. Kara mizahı konuşurken de hlssedilıyor. Uçan Tekne adlı blr kıtabı yayınlanıyor yakında. Bırçok oykusu de fllmo alınıyor. Sofya'da beş gün kaldım Sokaklarda büyuk blr kalabalık. Yunan turistlerı paskalya tatılınl geçlrmeye gelmışler, otellerde muze ve Aleksander Nevsky Kılısesindo Yunancadan başka dıl duyulmuyordu. Bır akşam Vıtoşa dağının eteğlnde değirmen meyhancsıne glttik, Balkan peynırlyle yapılmış şop salatası. sucuk ve keda kalabalık turlst gruplarına rastlarız belkl!.. Blr gece Kuğu Golü baleslnl soyrettım Sofva Operasında. Opera Ciftcl Partlslnin yanında, baiermierden once ünlü polltikacı Istanbuliskı'yl selamlıyorsunuz, koca heykel gecmiş yıllardon çağırışımlar yapıyor. Istanbulıskl lle Mustafa Kemal'ln lllşkllerınl anlatıyor Ismaıl Canbazov. Atatürk'ün Sofya'da ataşe olarak bulunduğu yıllarda boşlıyor bu lllşkıler, Kurtuluş Savaşına dek eürüyor. Atatörk'ün oturduğu evl Bulgarların blze verdlğlnl duymuş olacaksınız Beş katlı blr kan çılarya var bu tarlhsel yerde Mımarlığı tartışıla bılir ama Sofya Elcılığımızde gorevlıler rahatça çalışabılıyorlar Yalnız Buyukelcımız Ecmel Barutçu'ya oturacak yer yoki. Çunku odası bomboş, ikı yıldır hıc bır eşya yollanmamış Ankara"dan. Ankara Sofya trafıgl çok hızlı ama Dışışlorınden Sofya Eleılığımızo masa ve koltuk yollamak ıkl yılda mumkun olamıyor1 Sofya'dakl elçı evı ıse yabancı elçılıklerin en guzellerınden bırı Bayan Barutcu buyuk ozenle duzenlomış her şeyı, eski eşya pırıl pırıl olmuş. Ben ordayken eskı Buyukelcılerden Sadı Eldem geçtı Sofyadan Eldem, eskıden Atatürk'un Sofya da bulunduğu vıllarda elcl olan Fethl Okyar'ın eşının kardeşı Elçı evının ust katında guzel bır yatak odası var Fethi Okyar evlendığı zaman almış, Sadl Eldem ve eşıni de o yatak odasında konuk etti Barutçu'lar Sadl Eldem llk kez sekız yaşındaykcn gelmış Sofya'ya, ablası sofıre olduğu zaman Eskı anılarıyla yenl gozlemlerl bırbırıne karışıyor, çok llginç şeyler anlatıyordu Donelım yıne operaya, Kuğu Golunde daneeden Vera Kerova'yı seyretmeye doyomadım. TV Genel Mudurunun eşiymış bu unlu balerin, ıkl çocuk annesı, sahnede gorununce alkışlar yukselıyor. kollarında bır tuy yumuşaklığıyla dansedorken kadınlığı, gerllerde kalıyor. tepeden tırnağa kuğuloşıyor Vera Kerova'yı seyrptınek mutlu bır rastlantıydı benlm Içın Balkanları aşmış, dunya sahnelerine yonelmış bır sanatçıya Sofya'da bulunduğum gunlerde rastlamak benl çok sevlndlrdl. (Arkası 11. taytada)